45e Gynaecongres

45e Gynaecongres
Op 22 en 23 mei 2014
Stadsschouwburg De Harmonie,
Leeuwarden.
Het Gynaecongres is geaccrediteerd met 10 punten:
Donderdag 22 mei 5 punten
Vrijdag 23 mei 5 punten
22 – 23 MEI 2014
1
O R G A N I S AT I E G Y N A E C O N G R E S 2 0 1 4
Commissie Gynaecongres
Guid Oei, voorzitter
Ward Hofhuis, secretaris
Mireille Bekker, penningmeester
Elvira Davelaar
Margo Graatsma
Erik Knauff
Marc Spaanderman
René Verheijen
Bureau Gynaecongres
Informatie wetenschappelijk programma
Stichting Gynaecongres en
Nederlandse Vereniging voor
Obstetrie en Gynaecologie
Yvonne Broer
Ank Louwes
Postbus 20075
3502 LB Utrecht
Tel: 030-282.38.13 / 282.38.32
E-mail: [email protected]
Congres Secretariaat
Informatie registratie en hotel
Status Plus Conferences
Daphne Kaaijk
Postbus 94
1520 AB Wormerveer
Tel: 075-647.63.73
Fax: 075-647.63.71
E-mail: [email protected]
Lokaal Organisatiecomité
Denise Perquin
Taeke Spinder
Jelle Stekelenburg
2
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
I N H O U D S O P G AV E
Voorwoord Stichting Gynaecongres
4
Voorwoord Maatschap Medisch Centrum Leeuwarden
5
Algemene Informatie
6
Programmaoverzicht - donderdag 22 mei 2014
10
Programmaoverzicht - vrijdag 23 mei 2014 11
Avondprogramma - donderdag 22 mei 2014
12
Wetenschappelijk programma - donderdag 22 mei 2014
13
Algemene Leden Vergadering – donderdag 22 mei 2014
20
Wetenschappelijk programma – vrijdag 23 mei 2014
21
Sprekers30
Moderatoren33
Dankwoord aan sponsors
34
Routebeschrijving35
22 – 23 MEI 2014
3
VOORWOORD STICHTING GYNAECONGRES
Welkom op het 45e Gynaecongres!
We zijn te gast in Leeuwarden: de hoofdstad van de mooiste provincie van Nederland! Friesland
heeft die prijs gekregen van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap omdat hier de dynamiek
van de vooruitgang het beste is gecombineerd met behoud van het landschap. De verkiezing van
Leeuwarden tot culturele hoofdstad van Europa in 2018 bevestigt dat die erkenning internationaal
wordt gedeeld.
Het 45e Gynaecongres belooft dan ook een goede mix te worden van vooruitgang en Friese
cultuur. De vooruitgang in ons vak krijgt volop aandacht in het wetenschappelijk programma. De
vooruitgang heeft ons welvaart gebracht met de eigen problemen die daar bij horen. Eén van die
problemen is overgewicht. Wat dat voor impact heeft voor ons vak en de oplossingen die daar voor
zijn bedacht, zullen op de eerste dag van het congres ruimschoots aan bod komen. De Friese cultuur
komt tot uiting in de sessies over samenwerking en andere perikelen in de provincie en de medische
begeleiding tijdens de Elfstedentocht.
Op vrijdag zijn de pijlers Oncologie en Voortplantingsgeneeskunde aan de beurt om de laatste stand
van zaken te bespreken. En natuurlijk ontbreken de Talent in Onderzoeksessie en de Flitspresentaties
ook tijdens dit congres niet. De Reinier de Graaf lezing wordt verzorgd door een Japanse top
onderzoeker, de moleculair bioloog Katsuhiko Hayashi.
Naast de wetenschap zal er uiteraard ook aandacht zijn voor ontspanning en vertier in
Stadsschouwburg De Harmonie.
Wij wensen u hele interessante dagen toe!
Guid Oei, voorzitter Stichting Gynaecongres
4
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
V O O R W O O R D M A AT S C H A P M E D I S C H C E N T R U M L E E U WA R D E N
De maatschap gynaecologie van het Medisch Centrum Leeuwarden heet u van harte welkom in
Leeuwarden, de locatie van het 45e Gynaecongres op 22 en 23 mei 2014.
Leeuwarden bruist! Leeuwarden is in 2015 culinaire hoofdstad van de smaak en in 2018 culturele
hoofdstad van Europa. Nu nog een Elfstedentocht…
Voor de mensen die op woensdag 21 mei 2014 in Leeuwarden arriveren, alvast in een gezellige
omgeving collega’s willen ontmoeten en de verhalen van hun fietsende collega’s willen horen, is er
op woensdagavond vanaf 20.00 uur een inloopavond in Grand Café Restaurant De Koperen Tuin.
Het wetenschappelijk programma op donderdag 22 mei kan met recht ‘goed gevuld’ genoemd
worden. Het thema voor de ochtendsessie is getiteld ´Dik doen in Friesland´. Tijdens deze plenaire
sessie zal per aandachtsgebied worden ingegaan op verschillende aspecten van adipositas, waar de
gynaecoloog in zijn dagelijkse praktijk mee te maken kan krijgen.
In de middag zijn er twee parallelsessies. In de eerste parallelsessie wordt een indruk gegeven
van wetenschappelijk onderzoek waaraan vanuit onze vakgroep een bijdrage wordt geleverd, en
wordt in meer algemene zin aandacht besteed aan het doen van wetenschappelijk onderzoek in
NU-klinieken. In de tweede parallelsessie gaan we in op de organisatie van de zorg in de regio
(Noord-)Friesland en besteden we aandacht aan het onderhoud van de maatschap. In deze laatste
voordracht worden handreikingen gedaan die behulpzaam kunnen zijn bij het gezond houden van
de maatschap in de huidige roerige tijd.
Graag tot ziens in Leeuwarden!
Namens de maatschap,
Denise Perquin
Taeke Spinder
Jelle Stekelenburg
22 – 23 MEI 2014
5
A L G E M E N E I N F O R M AT I E
LET OP!!
Inschrijven alleen online mogelijk via www.nvog.nl.
Congresaccommodatie
Het congres vindt plaats in Stadsschouwburg De Harmonie, Ruiterskwartier 4, 8911 BP Leeuwarden.
U bent tijdens het congres bereikbaar onder telefoonnummer 06-104.228.40 (let op, dit is een nieuw
nummer).
Congresbalie
Op donderdag is de congresbalie van 8.00 tot 18.00 uur en op vrijdag van 8.00 tot 15.30 uur geopend.
Gelieve u hier bij aankomst te laten registreren.
Zalen
De plenaire sessies worden gehouden in de AEGON zaal en de parallelsessies in de AEGON zaal en de
Rabobankzaal.
De gehele periode is de bewaakte garderobe beschikbaar als bagageruimte.
Expositie
Gedurende het congres exposeert de (farmaceutische) industrie in de expositieruimte. Uw bezoek aan
de stands in de expositieruimte in de Accent foyer wordt zeer op prijs gesteld.
Pauze
Op beide dagen zijn de koffie en de lunches verkrijgbaar in de expositieruimte. Eventuele wensen
en/of diëten kunt u kenbaar maken bij het congressecretariaat via het registratieformulier.
Mededelingen
Bij de congresbalie staan eventuele berichten voor de congresgangers op een flip-over vermeld.
Flitspresentatie en Talent in Onderzoek (voorheen In Opleiding-sessie)
Voor de flitspresentaties en de sessie Talent in Onderzoek is een beoordelingssysteem gekozen naar
voorbeeld van buitenlandse congressen, waarbij iedereen (AIOS, ANIOS enz.) een abstract online kan
indienen. Dit systeem – waarbij anoniem beoordeeld wordt – heeft tot gevolg dat de verdeling tussen
de clusters niet meer naar rato, maar naar kwaliteit gaat.
Voor beide sessies zijn een 1e en 2e prijs (resp. € 400,- en € 200,-) beschikbaar gesteld door de Wim
Schellekens Stichting.
Het bepalen van de winnaars
U kunt als toehoorder de voordrachten beoordelen en uw beoordeling via uw stemkastjes kenbaar
maken. Winnaars zijn de sprekers - per sessie - met de hoogst gemiddelde score. De prijsuitreiking
vindt plaats op vrijdagmiddag 23 mei om 15.15 uur in de LC foyer.
Abstracts
Het abstractboek treft u aan in de congrestas.
6
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
A L G E M E N E I N F O R M AT I E
Inschrijving en betaalwijze
Het online registratieformulier vindt u op onze website www.nvog.nl. In alle gevallen geldt dat uw
registratie pas bevestigd zal worden wanneer het registratieformulier succesvol is ingediend en het
inschrijfgeld is ontvangen. U wordt vriendelijk verzocht de instructies op het registratieformulier
nauwkeurig te volgen. U kunt eenvoudig per iDEAL betalen, waarmee u direct tijdens uw inschrijving
de betaling afhandelt met uw eigen bank in uw vertrouwde online betaalomgeving. Alternatieve
betaalmethoden zijn per credit card of per bankoverschrijving. Hieraan zijn aanvullende admini
stratiekosten verbonden.
Wanneer u de kosten wilt overschrijven, dan kunt u het verschuldigde bedrag storten op banknummer 65.27.85.840 t.n.v. Stichting Gynaecongres, ING bank te Utrecht, onder duidelijke vermelding van
uw naam (géén maatschapsnaam). (NL50 INGB 0652 7858 40; INGBNL2A).
Ter plaatse kunt u bij de registratiebalie met credit card of pin betalen. In verband met veiligheids
redenen verzoeken wij u vriendelijk om niet in contanten te betalen.
Korting voor vroege inschrijvers
De commissie Gynaecongres biedt vroege inschrijvers een korting op het inschrijfgeld aan. De regeling hiervoor ziet u op de website en is opgenomen in het registratieformulier. Er wordt hieraan strak
de hand gehouden!
Annulering
Annulering van uw congresinschrijving is alleen schriftelijk mogelijk. Tot en met 13 april 2014
ontvangt u uw inschrijfgeld terug, minus € 25 administratiekosten. Vanaf 14 april 2014 vindt geen
restitutie meer plaats en worden de door u voor deze datum gemaakte reserveringen in rekening
gebracht.
Hotel
Voor het Gynaecongres in Stadsschouwburg De Harmonie te Leeuwarden zijn vier hotels geselecteerd, allen op loopafstand van De Harmonie. Zie onderstaand een beschrijving van de aangeboden
hotels/kamers.
Oranje Hotel Leeuwarden - Hampshire Eden****
Adres: Stationsweg 4, Leeuwarden. Loopafstand naar De Harmonie: 0,6 km
Oranje Hotel Leeuwarden – Hampshire Eden is een viersterren hotel met 78 kamers. Het hotel ligt
dichtbij het historische stadshart van Leeuwarden en recht tegenover het treinstation. Het hotel
beschikt zelf over 20 parkeerplaatsen, parkeergarage Zaailand ligt ook dichtbij (beide betaald
parkeren). Het hotel beschikt over gratis WiFi in het hele gebouw. Voor een drankje of een diner
kunt u terecht in Restaurant Van Buren (bekend om de heerlijke koffie).
Oranje Hotel Leeuwarden biedt drie type kamers aan:
Eenpersoonskamer
De eenpersoonskamer is voorzien van een tweepersoonsbed (160 cm breed), de afmeting van de
kamer is 21 m2. De standaardkamer is compleet met airco, minibar, koffie/thee-faciliteiten, flatscreenTV, kluis, douche en gratis WiFi.
Prijs per kamer per nacht op basis van 1-persoonsgebruik € 100 (inclusief ontbijt).
22 – 23 MEI 2014
7
A L G E M E N E I N F O R M AT I E
Tweepersoonskamer
De tweepersoonskamer is voorzien van een tweepersoonsbed of twee aparte bedden, de afmeting
van de kamer is 22-25 m2. De tweepersoonskamer is compleet met airco, minibar, koffie/thee-faciliteiten, flatscreen-TV, douche en/of bad en gratis WiFi.
Prijs per kamer per nacht op basis van 2-persoonsgebruik € 115 (inclusief ontbijt).
Driepersoonskamer
De driepersoonskamer is voorzien van een tweepersoonsbed of twee aparte bedden en een slaapbank voor één persoon. Compleet ingericht met airco, minibar, koffie/thee-faciliteiten, flatscreen-TV,
kluis, douche en/of bad en gratis WiFi.
Prijs per kamer per nacht op basis van 3-persoonsgebruik € 140 (inclusief ontbijt).
Grand Hotel Post Plaza ****
Adres: Tweebaksmarkt 25-27, Leeuwarden. Loopafstand naar De Harmonie: 0,8 km
Het Grand Hotel Post Plaza is een viersterren hotel met 43 kamers. Het hotel is gevestigd in een
karakteristiek, 18e-eeuws pand. Het heeft moderne kamers, een luxueus wellnesscentrum en een
eigen tuin met een terras. Het hotel heeft acht parkeerplaatsen bij het hotel, Hoeksterend is de
dichtstbijzijnde parkeergarage (beide betaald parkeren). Er is gratis WiFi beschikbaar in het hele
hotel.
De lounge van het Grand Hotel Post Plaza heeft comfortabele fauteuils en een leeshoek, ook is er
een brasserie in het hotel.
Grand Hotel Post Plaza biedt twee type kamers aan:
Comfort Room
Deze rookvrije stijlvolle hotelkamers (22m² - 25m²) zijn uitgerust met twee aparte bedden, een flat
screen-TV, WiFi, laptopkluis, minibar, koffie/thee-faciliteiten en een luxe badkamer met regendouche.
Prijs per kamer per nacht op basis van 1-persoonsgebruik € 105 (inclusief ontbijt).
Prijs per kamer per nacht op basis van 2-persoonsgebruik € 120 (inclusief ontbijt).
Deluxe Room
De rookvrije stijlvolle hotelkamers (25m² - 30m²) zijn uitgerust met twee aparte bedden of een
tweepersoonsbed, een flatscreen-TV, WiFi, laptopkluis, minibar, koffie/thee-faciliteiten en een luxe
badkamer met regendouche.
Prijs per kamer per nacht op basis van 1-persoonsgebruik € 120 euro (inclusief ontbijt).
Prijs per kamer per nacht op basis van 2-persoonsgebruik € 135 euro (inclusief ontbijt).
Fletcher Hotel Paleis Stadhouderlijk Hof ****
Adres: Hofplein 29, Leeuwarden. Loopafstand naar De Harmonie: 0,6 km
Het 4-sterrenhotel Fletcher Paleis Stadhouderlijk Hof heeft 28 kamers. De geschiedenis van het huidige Stadhouderlijk Hof gaat vele jaren terug en het pand heeft door de jaren heen vele bewoners
gekend. Het pand is gevestigd in een voormalig paleis, dat tot 1971 in handen was van de Nederlandse Koninklijke familie. Elk van de kamers van het paleis heeft de voorname uitstraling behouden.
De dichtstbijzijnde parkeergarage is Oldenhove (0,6 km), maar ook Zaailand (0,8 km) en de Klanderij
(0,9 km) zijn op loopafstand. Tijdens uw verblijf kunt u gebruikmaken van gratis WiFi.
De ruime hotelkamers zijn allen verschillend, de meeste kamers zijn voorzien van een twin bed.
Prijs per kamer per nacht op basis van 1-persoonsgebruik € 121 (inclusief ontbijt).
Prijs per kamer per nacht op basis van 2-persoonsgebruik € 133 (inclusief ontbijt).
8
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
A L G E M E N E I N F O R M AT I E
Stenden University Hotel ****
Adres: Rengerslaan 8, Leeuwarden. Loopafstand naar De Harmonie: 1,5 km
Voor de hoofdingang van het hotel is een bushalte en de bussen (openbaar vervoer) stoppen voor of
dichtbij de Harmonie.
Stenden University Hotel Leeuwarden is een 4-sterren hotel wat gerund wordt door jonge, enthou
siaste studenten van de opleiding International Hotel Management. Onder begeleiding van praktijkinstructeurs doen zij ervaring op in deze ‘Real World Learning’ omgeving. Het hotel biedt gratis
privéparkeergelegenheid.
De Lobby&Bar.NL zijn zeer geschikt voor diverse doeleinden door de moderne en gevarieerde inrichting met loungebanken, een leestafel en hoge aanschuiftafels.
Het hotel beschikt over 28 gezellig en comfortabel ingerichte hotelkamers met moderne faciliteiten.
Vanaf de receptie van het Stenden University Hotel loopt u door de Hogeschool naar de vleugel
met de hotelkamers. Er zijn verschillende typen kamers, waarvan sommige een Afrikaans of Oosters
thema hebben.
Prijs per kamer per nacht op basis van 1-persoonsgebruik € 82,50 (inclusief ontbijt).
Prijs per kamer per nacht op basis van 2-persoonsgebruik € 105 (inclusief ontbijt).
Wanneer u een hotelkamer wilt boeken, kunt u dit aangeven tijdens uw online registratie voor het
Gynaecongres. Voor vragen met betrekking tot de hotelkamers en hotelreserveringen, kunt u contact
opnemen met het Secretariaat Gynaecongres (via [email protected] of telefoonnummer
075-6476373).
Reservering geschiedt op first come - first served basis.
SCHRIJF DUS TIJDIG IN.
Indien geen kamers meer beschikbaar zijn in de door u gewenste categorie, dan behouden wij ons
het recht voor u in een andere categorie te boeken. In geval daar ook geen beschikbaarheid meer is,
nemen wij contact met u op. De op het inschrijfformulier vermelde kamerprijzen zijn inclusief ontbijt.
Annulering van de hotelreservering dient schriftelijk te gebeuren. Vanaf 14 april 2014 vindt geen
restitutie meer plaats.
Parkeergelegenheid
De binnenstad van Leeuwarden kent betaald parkeren tot 22.00 uur. In de omliggende straten van
De Harmonie geldt daarnaast een maximale parkeertijd van 1 of 2 uur. U kunt parkeren in parkeergarage Oldehove (open maandag tot en met zaterdag tot 22.00 uur, maar uitrijden is altijd mogelijk),
Zaailand (de gehele week geopend), Hoeksterend (open maandag tot en met zaterdag tot 22.00 uur,
maar uitrijden is altijd mogelijk) of Klanderij (open maandag tot en met zaterdag tot 19.00 uur, koopavonden open tot 22.00 uur, maar uitrijden is altijd mogelijk). U kunt ’s avonds in de Theaterkiosk een
uitrijkaart kopen.
Meer informatie: www.parkeergaragesleeuwarden.nl.
Een routebeschrijving voor de auto treft u aan op pagina 35 van dit programmaboekje.
Evaluatieformulier
Bij de organisatie van het Gynaecongres is dankbaar gebruik gemaakt van de tijdens voorgaande
Gynaecongressen op de evaluatieformulieren ingevulde suggesties.
In uw envelop met congresbescheiden treft u ook tijdens dit congres een evaluatieformulier aan.
U wordt vriendelijk verzocht dit formulier zo volledig mogelijk in te vullen en na afloop bij de
registratiebalie af te geven.
22 – 23 MEI 2014
9
PROGRAMMA OVERZICHT
Donderdag 22 mei 2014
08.00
Registratie en koffie
08.45-09.00
Opening door de voorzitter
09.00-10.40
Plenair I – ‘Dik doen in Friesland’
Expositieruimte
10.40-11.10Koffie/theepauze
11.10-12.40
Plenair II – ‘Dun van leer en dik van smeer?’
12.40-14.00Lunchpauze
12.40-13.45
Consortium
12.40-13.00
Richtlijnbespreking
12.40-13.45
VAGO-vergadering
Expositieruimte
14.00-15.00
14.00-15.00
AEGON zaal
AEGON zaal
Expositieruimte
Nivo Noord zaal I/II
Nivo Noord zaal III
Bentacera zaal
ParalleI IA – ‘Eigenheimers; wetenschap in een NU(STZ)-kliniek’
ParalleI IB – ‘Samenwerken, appeltaart en onderhoud’
15.00-15.30
Plenair III – ‘De Elfstedentocht – medische begeleiding’
15.30-16.00Koffie/theepauze
16.00-18.00
Algemene Ledenvergadering NVOG
18.00-18.45
Borrel 19.30-00.30
Avondprogramma
10
Expositieruimte
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
AEGON zaal
Rabobank zaal
AEGON zaal
Expositieruimte
AEGON zaal
Expositieruimte
Rabobank zaal en
Nivo Noord zalen
PROGRAMMA OVERZICHT
Vrijdag 23 mei 2014
08.00
Registratie en koffie
08.30-09.45
Parallel IA – Pijler Oncologie
08.30-09.45
Parallel IB – Pijler Voortplantingsgeneeskunde
09.45-10.15Koffie/theepauze
10.15-11.30
Plenair I – Talent in Onderzoek
11.30-12.15
Plenair II – Nieuws van eigen bodem
12.15-13.30Lunch
12.15-13.30
Consortium
13.30-14.30
Plenair III – Flitspresentaties
14.30-15.15
Plenair IV – Reinier de Graaf lezing
15.15-16.00
Prijsuitreiking en eindborrel
Expositieruimte
AEGON zaal
Rabobank zaal
Expositieruimte
AEGON zaal
AEGON zaal
Expositieruimte
Nivo Noord zaal I/II
AEGON zaal
AEGON zaal
LC foyer
22 – 23 MEI 2014
11
AV O N D P R O G R A M M A D O N D E R D A G 2 2 M E I 2 0 1 4
Na de eerste wetenschappelijke inspanningen op de donderdag wordt De Harmonie razendsnel
omgebouwd tot een feestgelegenheid om alle congresgangers de hele avond te entertainen.
Het cliché ´voor elk wat wils´ is zeker van toepassing. Er zal gedurende de hele avond gelegenheid
zijn om elkaar in verschillende zalen te ontmoeten. In elke zaal wordt voor entertainment gezorgd.
Dit varieert van rustig, naar levendig, naar eigentijdse muziek. U zult zich onder meer kunnen bekwamen in casinospelen (black jack, roulette en poker).
Aan het begin van de avond bent u uitgenodigd voor een ´walking dinner´, waarbij u steeds verrast
zult worden met nieuwe gerechtjes. Uiteraard krijgt u uitgebreid de gelegenheid om te dansen.
We hebben beslag kunnen leggen op een zeer goede Belgische band (Cookies and Cream). Tijdens
de pauze van de band treedt een DJ op, zodat u kunt blijven dansen.
Wij zijn ervan overtuigd dat alle ingrediënten aanwezig zijn voor een geslaagde feestavond voor alle
congresgangers van alle leeftijden. Wij zien ernaar uit u te mogen begroeten, want u maakt het feest
geslaagd.
Elfsteden fietstocht woensdag 21 mei
Voor de getrainde racefietser die extra kilometers wil maken, wordt op woensdag 21 mei, voorafgaande aan het Gynaecongres de Elfsteden fietstocht georganiseerd (220 km). Vertrek en aankomst
is bij Grand Café Restaurant De Koperen Tuin (Prinsentuin 1, 8911 DE Leeuwarden), een sfeervolle
horecagelegenheid midden in het groene hart van Leeuwarden. Aanmelden voor de Elfsteden
fietstocht kan via de online registratie. T.z.t. ontvangt u van onze collega Leonard Morssink nadere
informatie.
12
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
donderdag 22 mei 2014
09.00-10.40 uur – PLENAIR I – AEGON ZAAL – ‘Dik doen in Friesland’
Moderatoren: D. Wilbers en R. Dekker
09.00-09.15
J. Apers, E.R. Totté, M. Emous
Medisch Centrum Leeuwarden
Bariatrische chirurgie anno 2014
Kort historisch overzicht en de huidige manier van werken met resultaten en wetenschappelijke achtergrond.
09.15-09.30
E.R. Totté
Medisch Centrum Leeuwarden
Metabole chirurgie anno 2014
Obesitas is uitgegroeid tot een pandemie en dusdanig één geworden met het straatbeeld dat het niet meer opvalt. De basis ligt in een hormonale disregulatie die start
in utero en zo de vicieuze cirkel in gang zet. Een echte preventie zou dan ook slechts
kunnen als de hormonale ontregeling voor de zwangerschap wordt verholpen.
09.30-10.00
J.C. Seidell
VUMC, Amsterdam
Inleiding – epidemiologie/maatschappelijke consequenties
De onvoorstelbare realiteit: loop vanuit de Harmonie één kilometer en je staat in een
wijk waar de mensen gemiddeld vijftien jaar korter gezond zijn dan de deelnemers
aan het Gynaecongres. In die wijk zien mensen er ongezonder uit en ze zijn dikker.
Dat enorme, onrechtvaardige verschil, daar wil gezondheidswetenschapper Jaap
Seidell vanaf. “Overgewicht is meer dan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Het is een symptoom dat er iets niet goed is in de samenleving. Een makkelijk te meten symptoom, want je ziet het meteen.”
10.00-10.30 B. Crul
Achmea, Leiden
Morbide adipositas en kosten van de zorg
Overgewicht en obesitas kosten de maatschappij per jaar ongeveer 1,2 miljard euro
aan medische zorg en daarbij zo’n 2 miljard aan gederfde arbeidsproductiviteit en
kosten voor arbeidsongeschiktheid. Wat betekent dit voor zorgverzekeraars? Moet
aan dikke mensen een hogere premie worden berekend? Hoe dragen zorgverzekeraars bij aan preventie en oplossing van dit maatschappelijke probleem?
10.30-10.40Discussie
22 – 23 MEI 2014
13
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
donderdag 22 mei 2014
11.10-12.40 uur – Plenair II – AEGON ZAAL – ‘Dun van leer en dik van smeer?’
Moderatoren: J. Stekelenburg en S. Ismaili
11.10-11.30 W.K.H. Kuchenbecker
Isala Klinieken, Zwolle
Fertiliteit en adipositas, effecten van bariatrische chirurgie
Wegens de afname in de fertiliteit en de forse toename in zwangerschapscomplicaties
die aan ernstige adipositas (BMI ≥ 35 kg/m2) gerelateerd zijn, wordt gewichtsverlies
pre-conceptioneel aanbevolen. Bij vrouwen met morbide adipositas (BMI ≥ 40 kg/m2)
is ondanks optimale leefstijlinterventie en begeleiding door een multidisciplinair team
voldoende gewichtsverlies vaak niet haalbaar. Voor deze patiënten valt bariatrische
chirurgie op basis van strenge inclusiecriteria te overwegen. Tijdens de voordracht zullen de effecten van bariatrische chirurgie worden besproken.
11.30-11.50
H.J. Duvekot
Erasmus MC, Rotterdam
Gewichtsmanagement tijdens de zwangerschap: wat moet en wat kan bij uw obese
patiënte?
Obesitas is inmiddels de meest voorkomende intercurrente aandoening tijdens de
zwangerschap. Wat moet en kunt u doen om uw zwangere met overgewicht en
obesitas een zo ongecompliceerd mogelijke zwangerschap te bezorgen. En hoe is dat
na bariatrische chirurgie? De belangrijkste tips en tricks zullen worden besproken.
11.50-12.10
D. de Ridder
UZ Leuven (B)
Adipositas en urogynaecologie
Adipositas vormt een belangrijke uitdaging voor onze maatschappij. Obese jongeren
en volwassenen behoren nu tot de standaard patiëntenpopulatie en vormen geen
uitzondering meer.
Is het werkelijk zo dat obesitas tot een toename van stressincontinentie, OAB en prolaps leidt? Lukt het in de realiteit om patiënten te laten vermageren en hierdoor hun
klachten te laten verminderen? Welke ingrepen kiezen we het best in functie van de
obesitas van de patiënt?
De rol van de obesitas in het ontstaan van urogynaecologische klachten, de diagnose,
de behandeling en de prognose zal worden getoetst aan de hand van de beschikbare
evidentie.
14
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
12.10-12.30
donderdag 22 mei 2014
E.G.E. de Vries
UMC, Groningen
Externe factoren en kanker
Het wordt steeds duidelijker dat externe factoren een grote rol spelen bij het
ontstaan van talrijke ziekten, waaronder kanker. En het lijkt er steeds meer op dat
deze factoren ook gevolgen hebben voor het resultaat van de kankerbehandelingen
en de levensverwachting van de kankeroverlever. Dit maakt dat werkers in de zorg
zich moeten bezinnen over de rol die zij kunnen spelen bij de optimalisering van de
lifestyle van mensen waar zij voor zorgen. Dit betekent in Nederland onder andere
meer aandacht voor het stoppen met roken, het bestrijden van overgewicht en het
stimuleren van bewegen.
12.30-12.40Discussie
22 – 23 MEI 2014
15
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
donderdag 22 mei 2014
14.00-15.00 uur – Parallel IA – AEGON ZAAL – ‘Eigenheimers; wetenschap in een NU(STZ)-kliniek’
Moderatoren: T. Spinder en R. Klomp
14.00-14.10
R.J. Detollenaere1, M. Kampen, J. den Boon, K.B. Kluivers, J. Stekelenburg,
M.E. Vierhout, H.W.F. van Eijndhoven
1
UMC, Groningen
Uterussparende chirurgie of hysterectomie in de behandeling van descensus uteri:
hoe doen we het NU?
What women want
What doctors do
What we should do.
14.10-14.20
J.A. Kroese1, I. van de Veen, N.M. van de Velde, I. Arendz, N.J.G.M. Veeger,
A. Wolthuis, P.H.N. Oomen, T. Spinder
1
UMC, Groningen
Screening op diabetes gravidarum in het tweede trimester
Screening op diabetes gravidarum in het tweede trimester wordt bij voorkeur gedaan
door middel van de 75-grams orale glucosetolerantietest (75-g OGTT). Toch gebeurde
dit (tot voor kort) op diverse andere manieren, zoals glucose dagcurve, HbA1c,
random glucose, nuchtere glucose en de 50-grams glucosebelastingtest. In deze
voordracht wordt een studie besproken die sensitiviteit en specificiteit van deze testen
onderzocht ten opzichte van de 75-g OGTT.
14.20-14.30
E.J.T. Nelissen1, E. Mduma, J. Broerse, H. Ersdal, B. Evjen-Olsen, J. van Roosmalen,
J. Stekelenburg
1
Athena Instituut, Vrije Universiteit, Amsterdam
WHO ‘near miss’ criteria: het meten van maternale morbiditeit
Maternale bijna-ongevallen worden steeds meer gebruikt om de kwaliteit van de verloskundige zorg te bestuderen in aanvulling op moedersterfte. Inclusiecriteria voor de
identificatie van bijna-ongevallen zijn divers en studies niet vergelijkbaar, dus ontwikkelde de WHO zogeheten ‘near miss’ criteria. Wij rapporteren over de toepassing van
de WHO ‘near miss’ criteria in een low-resource-instelling.
16
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
14.30-14.40
donderdag 22 mei 2014
M.J.A. Apperloo, M. Tanis
Medisch Centrum Leeuwarden
Wie wil er praten over seks na kanker?
Na de diagnose of behandeling van kanker kunnen seksuele problemen ontstaan.
Is het zinvol alle vrouwen met kanker een gesprek over seksualiteit aan te bieden?
Is hier behoefte aan? En zo ja, wie is dan de meest aangewezen persoon om dit te
doen? Wij verrichtten een onderzoek onder vrouwen na mammacarcinoom of gynaecologische kanker om hun mening hierover te horen.
14.40-14.50 M.G. van Pampus
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam
De gouden dobbelsteen vier keer op een rij. Hoe doen we dat?
NU-klinieken spelen een belangrijke rol bij de inclusie van patiënten in Consortiumstudies. Wat zijn de tips en tricks om goed en veel te includeren? Heeft het te maken
met de cultuur binnen de kliniek of wetenschappelijke interesse? Zijn de patiënten
meer benaderbaar of komt het door de assistenten?
14.50-15.00Discussie
22 – 23 MEI 2014
17
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
donderdag 22 mei 2014
14.00-15.00 uur – Parallel IB – RABOBANK ZAAL – ‘Samenwerken, appeltaart en onderhoud’
Moderatoren: D.A.M. Perquin en M.A.C. Versluis
14.00-14.15
R. van der Stouwe en J. Stekelenburg
Verloskundepraktijk it Bertehûs, Akkrum en Medisch Centrum Leeuwarden
Witte rook in Leeuwarden?
In het hele land worden allerlei initiatieven genomen om de samenwerkingsrelaties
tussen eerstelijns verloskundigen en gynaecologen in verloskundige samenwerkingsverbanden te verbeteren. In Leeuwarden en Noord-Friesland is gekozen voor het
oprichten van een vereniging waarin alle professionals werkzaam in de geboortezorg,
vertegenwoordigd zijn. In deze voordracht is er meer aandacht voor het hoe, wat en
waarom en wellicht een antwoord op de prikkelende vraagstelling in de titel.
14.15-14.30
A.H. Lammers en G.M. van Selm
Medisch Centrum Leeuwarden
Over Woelige Baren
Hoe staat het met de verloskunde op de Waddeneilanden anno 2014? Een voordracht
over logistiek en emoties met ervaringen en specifieke aandachtspunten.
14.30-14.45
W. Raadgers
VVAA opleidingen & teamcoaching, Utrecht
De maatschap doet examen
Kwaliteitseisen, concurrentie, lateralisatie, fusies: er komt in toenemende mate druk
te staan op medische maatschappen (en vakgroepen) om gezamenlijk beleidsdoelen
te formuleren en vlot tot besluitvorming te komen. Maar hoe doe je dat, en hoe houd
je ‘de boel bij elkaar’? De samenwerking wordt thans getest en lang niet elke maatschap slaagt. In deze voordracht de succes- en faalfactoren.
14.45-15.00Discussie
18
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
donderdag 22 mei 2014
15.00-15.30 uur – PLENAIR III – AEGON ZAAL – ‘De Elfstedentocht – medische begeleiding’
Moderator:
J. Stekelenburg
15.00-15.30
J.S. de Graaf
Medisch Centrum Leeuwarden
De medische begeleiding van de Elfstedentocht op de schaats, een hele bevalling
De Elfstedentocht op de schaats is het grootste sportevenementen van ons land.
Voor de buitenwereld is het een fantastisch schaatsfeest met een grote cultureelhistorische waarde. Vanuit medisch oogpunt is de Elfstedentocht ‘een geplande ramp’.
Deze voordracht geeft een overzicht van letsels opgelopen bij voorgaande tochten, en
licht een tipje van de sluier op wat er komt kijken bij de voorbereiding en organisatie
van de Medische Ketenzorg in de provincie Friesland, zowel op, naast en rond het
traject van de Friesche Elfstedentocht op de schaats.
22 – 23 MEI 2014
19
ALGEMENE LEDENVERGADERING -
16.00-18.00
donderdag 22 mei 2014
ALGEMENE LEDENVERGADERING NVOG – AEGON ZAAL
(Alleen toegankelijk voor aspirant, rustende, buitengewone en leden van de NVOG)
De agenda en bijbehorende stukken van de Algemene Ledenvergadering kunt u
downloaden vanaf de NVOG-website (inloggen als lid). Op de welkomstpagina treft u
een link naar de betreffende stukken.
20
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
Bijna iedere vrouw start
met de pil. Een deel van
hen komt niet uit met uw
eerste keuze. ZOELY is dan
een geschikt alternatief.
WOMN-1033724-0191
Raadpleeg de volledige productinformatie alvorens ZOELY voor te schrijven.
Voor meer productinformatie zie verkorte SPC elders in dit blad.
Postbus 581, 2003 PC Haarlem, Tel. 0800-9999000
www.msd.nl, www.univadis.nl, E-mail: [email protected]
De Pure Pil
VERKORTE PRODUCTINFORMATIE ZOELY® Voor de volledige en meest recente productinformatie verwijzen wij naar de goedgekeurde SPC
op www.ema.europa.eu NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: ZOELY 2,5 mg/1,5 mg filmomhulde tabletten KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE
SAMENSTELLING: Per witte filmomhulde tablet 2,5 mg nomegestrolacetaat en 1,5 mg estradiol (als hemihydraat). Gele placebotabletten:
geen werkzame bestanddelen. FARMACEUTISCHE VORM: filmomhulde tablet THERAPEUTISCHE INDICATIES: Orale anticonceptie. CONTRAINDICATIES: Omdat er nog geen epidemiologische gegevens zijn voor combinatie-OAC’s (c-OAC’s) met 17β estradiol, worden de contraindicaties en waarschuwingen en voorzorgen voor ethinylestradiol bevattende c-OAC’s ook van toepassing geacht voor ZOELY. C-OAC’s mogen
niet worden gebruikt bij de onder vermelde aandoeningen, en ZOELY moet direct worden gestaakt als een van deze voor het eerst optreedt:
overgevoeligheid voor de bestanddelen; (historie van) veneuze of arteriële trombose of CVA (ook predispositie/ernstige risicofactoren), of
prodromale aandoeningen; migraine met focale neurologische symptomen; (historie van) pancreatitis, indien geassocieerd met ernstige
hypertriglyceridemie; (historie van) ernstige leveraandoening, zolang leverfunctie niet genormaliseerd is; (historie van) levertumor; (vermoede)
geslachtshormoonafhankelijke maligne aandoeningen; niet-gediagnosticeerde vaginale bloeding. BELANGRIJKSTE WAARSCHUWINGEN EN
VOORZORGEN BIJ GEBRUIK: De voordelen/risico’s van ZOELY moeten worden afgewogen bij onderstaande aandoeningen en risicofactoren.
Indien een aandoening/risicofactor verergert of voor het eerst optreedt, moet staken overwogen worden. C-OAC’s verhogen het risico op VTE
(hoogst tijdens het eerste gebruiksjaar). Er is verband tussen c-OAC’s en verhoogd risico op arteriële trombo-embolie (MI, TIA). Trombose in
andere bloedvaten is gemeld (lever, mesenterium, nieren, hersenen en retina), maar het verband met c-OAC’s is onduidelijk. Het VTE risico
bij c-OAC’s neemt toe met de leeftijd, bij positieve familieanamnese (bij mogelijke erfelijke predispositie doorverwijzen naar specialist); bij
langdurige immobilisatie, grote operatie, beenoperatie of ernstig trauma (gebruik staken, minstens 4 weken bij electieve operatie, en niet
eerder hervatten dan 2 weken na volledige remobilisatie. Indien het c-OAC niet is stopgezet, moet antitrombotische behandeling worden
overwogen); bij obesitas (BMI >30 kg/m2). Risicofactoren voor arteriële trombo-embolische complicaties/CVA zijn: hogere leeftijd; roken
(hoger risico bij zwaarder roken en hogere leeftijd; gebruikers >35 jaar sterk adviseren niet te roken); dyslipoproteïnemie; obesitas (BMI >30
kg/m2); hypertensie; migraine; hartklepaandoeningen; atriumfibrillatie; positieve familieanamnese (doorverwijzen naar specialist). Andere
aandoeningen in verband gebracht met vasculaire voorvallen zijn o.a. DM, SLE, hemolytisch-uremisch syndroom, chronische inflammatoire
darmziekten en sikkelcelanemie. Houd rekening met verhoogd tromboserisico tijdens het kraambed. Toename van frequentie/ernst van
migraine (mogelijk prodromaal voor CVA) kan reden zijn om onmiddellijk te staken. Staak het gebruik bij (vermoeden van) trombose. Gebruik
andere betrouwbare anticonceptie wegens teratogeniteit van anticoagulantia. Tumoren: er is verhoogd risico op baarmoederhalskanker bij
langdurig combinatie OAC-gebruik (>5 jaar). Er is onzekerheid over verstorend effecten van seksueel gedrag en andere factoren (HPV). Er is
een licht verhoogd relatief risico (RR=1,24) op diagnosticeren van borstkanker (verdwijnt geleidelijk in de 10 jaar na staken). Levertumor moet
in de differentiaaldiagnose worden opgenomen bij hevige bovenbuikpijn, leververgroting of intra-abdominale bloeding. Bij hypertriglyceridemie
kan verhoogd risico op pancreatitis bestaan. Indien aanhoudende, klinisch relevante hypertensie ontwikkelt, staak het gebruik en behandel de
hypertensie; hervat ZOELY bij normale bloeddrukwaarden. De volgende aandoeningen kunnen optreden/verslechteren tijdens zwangerschap
en gebruik van c-OAC’s (verband niet vastgesteld): geelzucht, cholestatische pruritus; galsteenvorming; porfyrie; SLE; hemolytischuremisch syndroom; chorea van Sydenham; herpes gestationis; gehoorverlies bij otosclerose. Bij erfelijk angio-oedeem kunnen exogene
oestrogenen symptomen verergeren of induceren. Bij leverfunctiestoornissen kan staken nodig zijn tot normalisering van leverwaarden.
Staak bij recidiverend cholestatische icterus, indien deze voor het eerst optrad tijdens zwangerschap of gebruik van geslachtshormonen.
Diabetespatiëntes moeten vooral in de eerste gebruiksmaanden onder zorgvuldige controle blijven. C-OAC’s zijn in verband gebracht
met verergering van depressie, m.Crohn en c.ulcerosa. Chloasma kan zelden optreden, vooral bij bestaand chl. Gravidarum; vermijd bij
predispositie blootstelling aan zonlicht/UV-straling tijdens gebruik. Bij starten van c-OAC of hervatten na een onderbreking, moet een volledige
anamnese (incl. familie) worden afgenomen, zwangerschap uitgesloten, de bloeddruk gemeten en lichamelijk onderzoek verricht worden op
geleide van contra indicaties en waarschuwingen. Werkzaamheid kan zijn verminderd bij vergeten tabletten, bij GI klachten tijdens inname
of bij gebruik van andere geneesmiddelen. Als onregelmatig bloedverlies aanhoudt of optreedt na regelmatige cycli, moeten niet-hormonale
oorzaken, maligniteit en zwangerschap worden uitgesloten. De duur van de onttrekkingsbloeding bij ZOELY is gemiddeld 3 4 dagen, maar
dit kan uitblijven (zonder zwangerschap). Als de aanwijzingen niet gevolgd zijn of als 2 onttrekkingsbloedingen na elkaar uitblijven, moet
zwangerschap worden uitgesloten alvorens te hervatten. Het is niet bekend of de estradiol in ZOELY voldoende is om adequate estradiolspiegels
te handhaven bij adolescenten voor de opbouw van botmassa. BIJWERKINGEN (Gemeld voor ZOELY): Frequentie niet bekend: Veneuze
trombo-embolische voorvallen en overgevoeligheidsreacties zijn gemeld. Een aantal bijwerkingen is gemeld bij gebruiksters van
gecombineerde OAC’s met ethinylestradiol, waaronder VTE voorvallen. Zeer vaak (≥ 1/10): acne, abnormale onttrekkingsbloeding. Vaak
(≥1/100 tot <1/10): verminderd libido, depressie, veranderde stemming, hoofdpijn, migraine, misselijkheid, metrorragie, menorragie, borstpijn,
buikpijn, verhoogd gewicht. Soms (≥1/1000 tot <1/100): toegenomen eetlust, vochtretentie, opvlieger, abdominale distensie, hyperhidrose,
alopecia, pruritus, droge huid, seborroe, zwaar gevoel, hypomenorroe, gezwollen borsten, galactorroe, baarmoederspasme, premenstrueel
syndroom, borstgezwel, dyspareunie, vulvovaginale droogheid, prikkelbaarheid, oedeem, verhoogd leverenzym. Zelden (≥1/10.000
tot <1/1000): verminderde eetlust, verhoogd libido, aandachtsstoornis, contactlensintole-rantie/droog oog, droge mond, cholelithiasis,
cholecystitis, chloasma, hypertrichose, vaginale geur, vulvovaginaal ongemak, honger. FARMACOTHERAPEUTISCHE GROEP: Hormonale
anticonceptiva voor systemisch gebruik, progestagenen en oestrogenen, vaste combinaties. Nomegestrolacetaat heeft sterke affiniteit voor
de menselijke progesteronreceptor en heeft antigonadotrope werking, progesteronreceptor-gemedieerde anti-oestrogene werking en matige
anti-androgene werking. 17β-estradiol is identiek aan het endogene humane oestrogeen 17β estradiol. REGISTRATIEHOUDER: Theramex
S.r.l., Via Messina 38, 20154 Milaan, Italië LOKALE VERTEGENWOORDIGER: MSD B.V., Waarderweg 39, 2031 BN, Haarlem, tel. 0800 9999000,
[email protected] VERGOEDING: Vergoed volgens de geldende regels van overheid en zorgverzekeraars. REGISTRATIENUMMERS:
EU/1/11/690/001-4 AFLEVERSTATUS: UR DATUM SPC: 11 juni 2013.
RAADPLEEG DE VOLLEDIGE PRODUCTINFORMATIE (SPC) ALVORENS ZOELY VOOR TE SCHRIJVEN.
Ferring, uw partner in gynaecologie,
wenst u een prettig en leerzaam congres!
Advertentie Congres.indd 1
16-07-12 15:22
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
08.30-09.45 uur – PARALLEL IA – AEGON ZAAL – Pijler Oncologie
Moderatoren: P.J. de Vos van Steenwijk en M. van Beurden
08.30-08.50
R.L.M. Bekkers
UMC, Nijmegen
Preventie cervixcarcinoom vanaf 2016, HPV-screening en de rol van zelfafname
Vanaf 2016 zal het BVO baarmoederhalskanker overgaan op primaire HPV-screening.
Wat betekent dit voor de effectiviteit van het bevolkingsonderzoek, hoe passen zelfafname en HPV-vaccinatie daarin, en wat betekent dit voor de gynaecoloog?
08.50-09.10
M.I.E. van Poelgeest
LUMC, Leiden
Immunotherapie bij cervixcarcinoom; de stand van zaken
Immunotherapie is een veelbelovende nieuwe behandelmodaliteit voor sommige
kankersoorten. Er kan onderscheid worden gemaakt in niet-specifieke stimulatie van
het immuunsysteem, vaccins en adoptive cell therapie. Waar staan we nu? Wat zijn
recente ontwikkelingen in het onderzoek naar deze nieuwe behandelingen?
09.10-09.30
H. Pijnenborg
TweeSteden Ziekenhuis, Tilburg
Centralisatie van de behandeling van het endometriumcarcinoom
Moeten we de behandeling van het hoogrisico endometriumcarcinoom centraliseren?
Waar kan de patiënte het beste worden behandeld, rekening houdend met de volumenormen, nieuwe inzichten en lopende onderzoeken?
09.30-09.45
K. Gaarenstroom
LUMC, Leiden
Imaging bij cervix-, vulva- en ovariumcarcinoom
Nieuwe imaging technieken geven ons de mogelijkheid om de sentinel node bij cervixen vulvacarcinoom nog exacter te lokaliseren of occulte tumor bij ovariumcarcinoom
zichtbaar te maken. Wat zijn onze verwachtingen en waar staan we?
22 – 23 MEI 2014
21
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
08.30-09.45 uur – PARALLEL IB – RABOBANK ZAAL – Pijler Voortplantingsgeneeskunde
Moderatoren: R. Schats en C.G.J.M. Hilders
08.30-08.45
I.T.A. Peters1, E.J. Hoekman1, L.A. Louwé1, C.G.J.M. Hilders2, J.B.M.Z. Trimbos1
1
LUMC, Leiden; 2 Reinier de Graaf Gasthuis, Delft
Terugplaatsing van ovariumweefsel, eerste resultaten in Nederland
Prematuur ovarieel falen is een ernstige bijwerking van chemotherapie, die een
negatieve invloed heeft op de kwaliteit van leven. Cryopreservatie van het ovariumweefsel is één van de opties om dit te voorkomen en de fertiliteit in jonge vrouwen
te behouden. De belangrijkste voordelen van deze techniek zijn dat het op korte
termijn kan worden uitgevoerd aangezien hormonale stimulatie niet nodig is, en ook
jonge meisjes in aanmerking komen. Bovendien is er geen partner nodig. Sinds 2012
is terugplaatsing van het ovariumweefsel mogelijk in het LUMC. De procedure en de
follow-up van de patiënten zullen worden besproken.
08.45-09.00
T. Dahhan, F. Mol, G.G. Kenter, F. van der Veen, E.A.F. Dancet, M. Goddijn
AMC, Amsterdam
Organisatie van acute fertiliteitspreservatie bij vrouwen
Het invriezen van eicellen/embryo’s bij vrouwen met een acute indicatie is vaak een
tijdrovend proces dat binnen korte tijd moet plaatsvinden. IVF-klinieken dienen
uitgerust te zijn met middelen om deze acute, multidisciplinaire zorg te organiseren.
Door middel van SWOT-analyses heeft het AMC stapsgewijs uiteengezet hoe deze de
afgelopen twee jaar vorm heeft gekregen. Hieruit is een ‘clinical pathway’ ontstaan,
dat als handvat kan dienen voor alle IVF-klinieken die het invriezen van eicellen/embryo’s in de acute setting aanbieden.
09.00-09.15
A. Overbeek1, M.H. van den Berg, E. van Dulmen-den Broeder, G.J.L. Kaspers,
F.E. van Leeuwen, C.B. Lambalk
1
VUMC, Amsterdam
Vruchtbaarheid, eicelvoorraad en vervroegde overgang bij vrouwen die in hun jeugd
behandeld zijn voor kanker (VEVO-studie)
De VEVO-studie is een landelijk cohortonderzoek bij vrouwelijke overlevenden van
kinderkanker in Nederland. Het doel is om te evalueren wat het algehele effect van
de behandeling van kinderkanker, alsmede de effecten van verschillende soorten
behandelingen, doseringen van chemo- en radiotherapie en leeftijd bij diagnose is op:
ovariële functie, ovariële reserve en het risico op vervroegde overgang, uterusfunctie
en zwangerschapsuitkomsten.
22
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
Alle vrouwelijke overlevenden van kinderkanker die in Nederland tussen 1965 en 2002
zijn behandeld, en die op 1 januari 2011 ouder waren dan 18 jaar, zijn voor deelname
benaderd (n=1823). Zussen van de overlevenden en gezonde controles uit de normale
populatie zijn gevraagd om als controles deel te nemen aan het onderzoek (n=987).
Ovariële functie en -reserve is bepaald aan de hand van FSH, AMC en inhibine B en
door transvaginale echoscopie van de antrale follikels. Feitelijke vruchtbaarheid,
zwangerschapsuitkomsten en menopausale status zijn met behulp van een vragenlijst
onderzocht.
De eerste resultaten van deze grote landelijke studie zullen tijdens deze voordracht
worden besproken.
09-15-09.30
A.M.E. Bos, S.J. Tanahatoe, M.R.C. Bakker, F.J.M. Broekmans, F.M. Prak, S.M. Weima,
B.C.J.M. Fauser
UMC, Utrecht
Freeze the future
Sinds medio 2011 is het in Nederland mogelijk om eicellen in te vriezen met behulp
van vitrificatie.
Een slimme meid vriest haar eicellen op tijd, maar wie is de vrouw achter dit ‘social
freezen’? Is dat inderdaad de carrièrevrouw? En op welke leeftijd neemt ze een besluit?
Medio 2012 heeft het UMC Utrecht een eicelbank geopend. Wie is de vrouw die zich
daar meldt als donor ? En waarom doet ze dat?
09.30-09.45
L. Bastings, C.C.M. Beerendonk, J.R. Westphal, D.D.M. Braat, R. Peek
UMC, Nijmegen
Eierstok op transport
Het cryopreserveren van ovariumweefsel ten behoeve van fertiliteitspreservatie vindt
in meerdere landen gecentraliseerd plaats na transport van het weefsel vanuit de
kliniek waar een patiënte is geopereerd. In deze voordracht laten we zien wat de
invloed is van de verschillende methoden van transport op de conditie van het ova
riumweefsel en welke aanbevelingen er kunnen worden gedaan voor de Nederlandse
praktijk.
22 – 23 MEI 2014
23
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
10.15-11.30 uur – PLENAIR I – AEGON ZAAL – Talent in Onderzoek
Moderatoren: J.W. Nijkamp
10.15-10.27 L.M. Freeman1; K.W.M. Bloemenkamp1; J.M.M. van Lith1; A. Dahan1; M.M.R.F. Struys2;
B.W.J. Mol3; J.M. Middeldorp1; Namens de RAVEL studie groep
1
LUMC, Leiden; 2UMCG, Groningen; 3School of Paediatrics and Reproductive Health,
University of Adelaide, Australië
Remifentanil patient controlled analgesie versus epidurale analgesie tijdens de
bevalling: een multicenter gerandomiseerde equivalentiestudie
In deze multicenter gerandomiseerde equivalentiestudie werden 1.414 vrouwen
gerandomiseerd om remifentanil PCA of epidurale analgesie tijdens de bevalling
te krijgen in geval van pijnstillingsverzoek. Primaire uitkomstmaat was pijnappreciatie, tevredenheid met pijn(stilling). De resultaten laten zien dat, in tegenstelling tot
eerdere studies, remifentanil niet equivalent is aan epidurale analgesie wat betreft
pijnappreciatie.
10.27-10.39 Z.A. Brown; S. Schalekamp - Timmermans; H.W. Tiemeier; A. Hofman; V.W.V. Jaddoe;
E.A.P. Steegers
Erasmus MC, Rotterdam
Foetaal sekse-specifieke markers van placentatie
Foetale sekse beïnvloedt de placentatie waarbij discrepanties bestaan in zwangerschappen die gecompliceerd zijn met pre-eclampsie, een laag geboortegewicht of een
spontane vroeggeboorte. Dit suggereert dat er in deze gevallen andere mechanismen
die deze complicaties veroorzaken, dominant zijn ten opzichte van het effect van de
foetaal sekse. Tevens bestaan er foetaal sekseafhankelijke placentaire interacties tussen het genoom en omgevingsinvloeden. Deze bevindingen zijn van grote invloed op
toekomstige studies met betrekking tot placentatie en placentafunctie.
10.39-10.51
J .L. van der Heyden1; C. Willekes1; A. L. van Baar2; A.G. van Wassenaer3; M.A. Oudijk4;
M.M. Porath5; K.W.M. Bloemenkamp6; M. Groenewout7; M. Woiski8; C.J. Bax9;
J.M. Sikkema10; A.L.M. Mulder1; J.G. Nijhuis1; B.W.J. Mol11; D.P. van der Ham12
1
MUMC, Maastricht; 2Universiteit Utrecht; 3AMC, Amsterdam; 4UMCU, Utrecht;
5
Máxima Medisch Centrum, Veldhoven; 6LUMC, Leiden; 7UMCG, Groningen; 8UMC St
Radboud, Nijmegen; 9VUMC, Amsterdam; 10Ziekenhuisgroep Twente, Almelo; 11School
of Paediatrics and Reproductive Health, University of Adelaide, Australië; 12Martini
ziekenhuis, Groningen
Neurologische en gedragsontwikkeling van kinderen op 2-jarige leeftijd na
vroegtijdig gebroken vliezen: follow up van de PPROMEXIL-studie
In deze studie hebben we de neurologische en gedragsontwikkeling van kinderen op
2-jarige leeftijd geanalyseerd die geboren zijn na de PPROMEXIL-studie (tijdens de
zwangerschap was er sprake van preterm gebroken vliezen tussen 34 en 37 weken).
24
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
Hiervoor werd de ouders gevraagd om vragenlijsten in te vullen. Hieruit bleek er in de
groep waarbij de baring was ingeleid, sprake te zijn van een reductie van de kans op
ontwikkelingsmoeilijkheden op 2-jarige leeftijd.
10.51-11.03
J .S. Hoogstad-van Evert1; J. Cany1; J.H. Jansen1; R. Torensma2; R.L.M. Bekkers1;
L.F.A.G. Massuger1; H. Dolstra1
1
UMC St Radboud, Nijmegen, 2NCMLS
Natural killer cellen als immuuntherapie bij ovariumcarcinoom
Natural killer cellen kunnen tumorcellen doden zonder immunisatie vooraf. Kunnen
intraperitoneaal toegediende natural killer cellen een nieuwe behandeling zijn voor
ovariumcarcinoom? In deze presentatie worden de eerste in vitro resultaten gepresenteerd.
11.03-11.15
. Broekhuijsen1; G.J. van Baaren2; M.G. van Pampus3; A.H. van Kaam2; H. Groen1;
K
M. Porath4; B.W.J. Mol5; M.T.M. Franssen1; J. Langenveld6
1
UMCG, Groningen; 2AMC, Amsterdam; 3OLVG, Amsterdam; 4Máxima Medisch
Centrum, Veldhoven; 5School of Paediatrics and Reproductive Health, University of
Adelaide, Australië; 6Atrium Medisch Centrum, Heerlen
HYPITAT-II; direct bevallen versus expectatief monitoren voor vrouwen met hypertensieve aandoeningen in de laat preterme periode van de zwangerschap (34-37 weken)
In 2009 werden de resultaten van de HYPITAT-I studie gepubliceerd, waaruit bleek dat
inleiden van de baring bij vrouwen met zwangerschapshypertensie en pre-eclampsie
vanaf 37 weken leidt tot minder slechte maternale uitkomsten dan afwachtend beleid. In de HYPITAT-II studie werden de maternale en neonatale uitkomsten van direct
bevallen versus expectatief monitoren bij vrouwen met hypertensieve aandoeningen
tussen 34 en 37 weken vergeleken.
11.15-11.27
. de Roo; B.J. Voskamp; E. Schuit; C.E. Kleinrouweler; B.W.J. Mol; A.H. Bouts; E. Pajkrt
R
AMC, Amsterdam
Gradatie van geïsoleerde antenatale hydronefrose in het tweede trimester als
voorspellende waarde voor postnatale afwijkingen aan de urinewegen van het kind
Pyelectasie is een van de meest voorkomende afwijkingen gezien bij het SEO. De in
Nederland veelal aangehouden grens om te verwijzen voor aanvullend onderzoek
is ≥5 mm pyelumdiameter, maar in de internationale richtlijn van de SFU (Society of
Fetal Urology) wordt een grens van 7 mm aangehouden. Met dit onderzoek evalueren
wij de Nederlandse afkapwaarde van 5 mm met een retrospectief onderzoek van alle
gevallen van geïsoleerde pyelectasie bij het SEO in het AMC over en periode van tien
jaar.
22 – 23 MEI 2014
25
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
11.30-12.15 uur – PLENAIR II – AEGON ZAAL – Nieuws van eigen bodem
Moderatoren: E.A.P. Steegers en F. van der Veen
11.30-11.40
E.A.P. Steegers
Erasmus MC, Rotterdam
Embryonale gezondheid
De ontwikkeling van het embryo heeft een relatie met de gezondheid van de pasgeborene en ook van het kind op vijfjarige leeftijd. Embryonale gezondheid is daarom
een nieuw thema binnen de geneeskunde, waarmee in de zorg rondom de zwangerschap rekening moet worden gehouden.
11.40-11.50 G. Hamer
AMC, Amsterdam
Behoud van genomische integriteit in voortplantingscellen, implicaties voor
mannelijke en vrouwelijke vruchtbaarheid
Om het genoom op te kunnen delen in het toekomstige paternale en maternale
genoom moet elke zaad- of eicel tijdens zijn/haar ontwikkeling door het proces van
meiose. Tijdens de meiose worden honderden DNA double-strand breuken gemaakt
die nodig zijn voor het genereren van crossovers tussen de homologe chromosomen.
Om integriteit van het genoom gedurende dit proces te waarborgen, zijn verscheidene mechanismen actief. Deze mechanismen verschillen drastisch tussen spermatocyten
en oocyten, wat verschillende consequenties heeft voor mannelijke en vrouwelijke
vruchtbaarheid.
11.50-12.00
H.W. Nijman
UMC, Groningen
Doorbraak in immunotherapie voor kanker
Immunotherapie voor kanker, translationeel onderzoek van Nederlandse bodem.
12.00-12.10
M.I.J. Withagen, A.T.M. Grob, K.J. Schweitzer, C.H. van der Vaart
UMC, Utrecht
Kan een bekkenbodemecho een secundaire sectio caesarea voorspellen?
Door middel van 3D/4D echografie kan de bekkenbodemmusculatuur in beeld worden
gebracht, waaronder de M. Puborectalis. De echogeniciteit van de M. Puborectalis
verandert tijdens de zwangerschap en is niet bij alle zwangeren hetzelfde. De echogeniciteit van een spier wordt bepaald door de hoeveelheid spiervezels, vet, fibrose en
collageen. De echogeniciteit van de M. Puborectalis tijdens een eerste zwangerschap
bij 12 weken amenorroe lijkt een goede voorspellende factor voor het krijgen van een
secundaire sectio caesarea op basis van niet vorderen.
12.10-12.15Discussie
26
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
13.30-14.30 uur – PLENAIR III – AEGON ZAAL – Flitspresentaties
Moderatoren: J.W. Nijkamp
13.30-13.36 I.V. Koning; I.A.L. Groenenberg; A.W. Gotink; S.P. Willemsen; M. Gijtenbeek; J. Dudink;
A.T.J.I. Go; I.K.M. Reiss; E.A.P. Steegers; R.P.M. Steegers-Theunissen
Erasmus MC, Rotterdam
Periconceptioneel foliumzuursupplementgebruik en de embryonale groei van het
cerebellum
In een prospectieve periconceptionele cohortstudie wordt met behulp van 3D
echografie voor het eerst een positief verband aangetoond tussen preconceptioneel
starten met foliumzuursuppletie op de grootte van het embryonale cerebellum,
vergeleken met postconceptioneel starten van suppletie. Dit impliceert dat een betere
foliumzuurstatus van de moeder in de periconceptionele periode de grootte van het
embryonale cerebellum bevordert.
13.36-13.42 M.R. van Dijk; N.A. Huijgen; J.S.E. Laven; E.A.P. Steegers; R.P.M. Steegers-Theunissen
Erasmus MC, Rotterdam
Slimmer Zwanger, persoonlijke online coaching voor gezonde voedings- en
leefstijlgewoonten
Het verbeteren van voeding en leefstijl vóór en tijdens de zwangerschap: een voorbeeld van een kosteneffectieve eHealth applicatie voor het oplossen van een lacune in
de zorg.
13.42-13.48M. Boesveld1; K.Y. Heida1; M.A. Oudijk1; S.V. Koenen1; H.A.A. Brouwers1; E. van Beek2;
J. Boon3; A.P. Drogtrop4; R. Euser5; I.M. Evers6; C.A. Fiedeldeij7; A.J.M. Huisjes8;
G.J.J.M. Muijssers9; J.M. Schierbeek10; A. Kwee1
1
UMC, Utrecht; 2St. Antonius ziekenhuis, Nieuwegein; 3Diakonessenhuis, Utrecht;
4
Twee Steden ziekenhuis, Tilburg; 5Beatrix ziekenhuis, Gorinchem; 6Meander medisch
centrum, Amersfoort; 7St. Elisabeth ziekenhuis, Tilburg; 8Gelre ziekenhuis, Apeldoorn;
9
Rivierenland ziekenhuis, Tiel; 10Deventer ziekenhuis, Deventer
Evaluatie van de zorg rondom dreigende vroeggeboorte voor 32 weken
zwangerschap: een regionale cohortstudie met 1.375 vrouwen in Nederland
Prematuriteit is nog steeds de belangrijkste oorzaak van mortaliteit en morbiditeit.
Om de zorg rondom vroeggeboorte te optimaliseren, is het essentieel om meer inzicht
te hebben in het verwijsbeleid en voorschrijfgedrag van ACS. Op dit moment lijkt er
ruimte voor verbetering met betrekking tot de zorg rondom dreigende vroeggeboorte.
22 – 23 MEI 2014
27
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
13.48-13.54
vrijdag 23 mei 2014
E.R. Groenewoud1; A.E.P. Cantineau2; B.J. Kollen2; N.S. Macklon3; B.J. Cohlen1
1
Isala klinieken, Zwolle; 2UMCG, Groningen; 3University of Southampton, VK
Endometriumvoorbereiding bij gecryopreserveerde embryo’s: natuurlijk of artificieel?
Terugplaatsing van gecryopreserveerde embryo’s wordt een steeds belangrijker
deel van geassisteerde voortplantingstechnieken. De in Nederland meest gebruikte
methoden om patiënten voor te bereiden op de terugplaatsing van een gecryopreserveerd embryo, zijn de zogeheten natuurlijke en artificiële cyclus. Beide behandelingen
kennen verschillende voor- en nadelen. Aan de hand van dit systemische review en
meta-analyse wordt besproken of een van beide behandelingen de voorkeur geniet.
13.54-14.00Z.A. Brown; E. Baan; S. Schalekamp-Timmermans; B. Verburg; A. Hofam;
V.W.V. Jaddoe; E.A.P. Steegers
ErasmusMC, Rotterdam
Foetaal sekse-specifieke verschillen in foetale groei
Foetaal sekse beïnvloedt de foetale groei met verschillende biometrische parameters
beginnend vanaf het eerste trimester van de zwangerschap. Dit toont aan dat niet
alleen de placenta een rol speelt, maar dat ook intrinsieke factoren een grote significante rol hebben voor de foetale groei. Tevens hebben mannelijke foetussen andere
lichaamsverhoudingen dan vrouwelijke foetussen, waarmee zij niet slechts een groter
exemplaar zijn van de vrouwelijke foetus.
14.00-14.06
M.K. Kleppe1; T.V.G. van Gorp1; B.B. Brans1; B.F.M.S. Slangen1; A.J.K. Krüse1;
I.N.A.P. Pooters1; K.K.V.D.V. van de Vijver2; R.F.P.M.K. Kruitwagen1
1
MUMC, Maastricht; 2AVL, Amsterdam
Sentinel node bij het ovariumcarcinoom: een fase1-studie. De SONAR-studie
Presentatie van de resultaten van een fase 1-studie naar sentinel node procedure bij
het ovariumcarcinoom.
14.06-14.12
J. Velzel1; B.C. Opmeer1; J.F.M. Molkenboer2; J.A.M. van der Post1; B.W. Mol1;
M. Kok1
1
AMC, Amsterdam; 2Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp
De kosteneffectiviteit van het uitvoeren van een versie voor stuitligging bij 34 weken
zwangerschap vergeleken met het uitvoeren bij 37 weken zwangerschap
Het doel van deze studie is om vast te stellen of een versie bij stuitligging bij 34 weken
zwangerschap vergeleken met het uitvoeren van de versie bij stuitligging bij 37 weken
zwangerschap, kosteneffectief is. Er wordt gebruik gemaakt van een beslisboom voor
twee strategieën. Ondanks een lager sectioaantal is een vroege uitwendige versie (bij
34 weken zwangerschap), niet kosteneffectief in vergelijking met een versie later in
de zwangerschap. Dit komt door het hoger aantal premature partus.
28
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -
vrijdag 23 mei 2014
14.30-15.15 uur – PLENAIR IV – AEGON ZAAL – Reinier de Graaf lezing
Moderator:
F. van der Veen
14.30-15.15 K. Hayashi
Graduate School of Medicine, Kyoto University, Japan
Prospects of gamete production from pluripotent stem cells
The generation of properly functioning gametes in vitro is a key goal in developmental/reproductive biology. We recently establish a culture system that produces a robust
number of primordial germ cells from mouse pluripotent stem cells. I will discuss possibilities of gamete production in vitro.
22 – 23 MEI 2014
29
SPREKERS
Drs. J. Apers
MCL
Afdeling Chirurgie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Mw. drs. M.J.A. Apperloo
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Mw. L. Bastings
UMC St. Radboud
Afd. Verloskunde & gynaecologie
G. Grooteplein 10,
Huispost 791, route 791
6525 GA Nijmegen
Dr. R.L.M. Bekkers
UMC St. Radboud
Afd. Verloskunde & gynaecologie
G. Grooteplein 10,
Huispost 791, route 791
6525 GA Nijmegen
Mw. drs. M. Boesveld
Isala Klinieken
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Dokter van Heesweg 2
8025 AB Zwolle
Mw. dr. A.M.E. Bos
UMC Utrecht
Afd. Voortplanting & Gynaecologie
Heidelberglaan 100
3584 CX Utrecht
Mw. Z.A. Brown
Erasmus MC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
HS-4
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
30
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
Drs. B. Crul
Achmea
Noordeindeplein 8A
2311 AH Leiden
Mw. T. Dahhan
AMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Meibergdreef 9
1105 AZ Amsterdam
Mw. drs. R.J. Detollenaere
UMC Groningen
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Dr. J.J. Duvekot
Erasmus MC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
HS-4
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
Drs. M.R. van Dijk
Erasmus MC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
HS-4
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
Mw. drs. L.M. Freeman
LUMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Albinusdreef 2
2333 ZA Leiden
Mw. dr. K. Gaarenstroom
LUMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Albinusdreef 2
2333 ZA Leiden
SPREKERS
Dr. J.S. de Graaf
MCL
Afdeling Chirurgie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Mw. drs. A.J. Kroese
UMC Groningen
Afdeling L3VA
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Mw. drs. E.R. Groenewoud
Isala Klinieken
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Dokter van Heesweg 2
8025 AB Zwolle
Dr. W.K.H. Kuchenbecker
Isala Klinieken
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Dokter van Heesweg 2
8025 AB Zwolle
Dr. G. Hamer
AMC
Reproductive Biology Laboratory
Meibergdreef 9
1105 AZ Amsterdam
Mw. A.H. Lammers
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Prof. dr. K. Hayashi PhD
Department of Anatomy and Cell Biology,
Graduate School of Medicine, Kyoto University
Yoshida-Konoe-cho,Sakyo-ku, Kyoto 606-8501,
Japan
Mw. dr. J. Langenveld
Atrium Medisch Centrum
Henri Dunantstraat 5
6419 PC Heerlen
Mw. drs. J.L. van der Heyden
MUMC
Afd. Obstetrie en Gynaecologie
P. Debyelaan 25
6229 HX Maastricht
Mw. drs. J.S. Hoogstad-van Evert
UMC St Radboud
Afd. Verloskunde & gynaecologie
G. Grooteplein 10,
Huispost 791, route 791
6525 GA Nijmegen
Mw. drs. M.K. Kleppe
MUMC
Afd. Obstetrie en Gynaecologie
P. Debyelaan 25
6229 HX Maastricht
Mw. drs. I.V. Koning
Erasmus MC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
HS-4
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
Mw. drs. E.J.T. Nelissen
VU Medisch Centrum
Athena Instituut
De Boelelaan 1117
1081 HV Amsterdam
Prof. dr. H.W. Nijman
UMC Groningen
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Mw. A. Overbeek
VU Medisch Centrum
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
ZH 8F013
De Boelelaan 1117
1081 HV Amsterdam
Mw. dr. M.G. van Pampus
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Oosterpark 9
1091 AC Amsterdam
22 – 23 MEI 2014
31
SPREKERS
Mw. I.T.A. Peters
LUMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Albinusdreef 2
2333 ZA Leiden
Mw. dr. M.I.E. van Poelgeest
LUMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Albinusdreef 2
2333 ZA Leiden
Mw. dr. H. Pijnenborg
TweeSteden Ziekenhuis
Afd. Gynaecologie & Obstetrie
Dr. Deelenlaan 5
5042 AD Tilburg
Drs. W. Raadgers
VVAA
Postbus 8153
3503 RD Utrecht
Prof. dr. D. De Ridder
UZ Leuven
Afdeling Urologie
Campus Gasthuisberg
Herestraat 49
B-3000 Leuven
België
Drs. R. de Roo
AMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Meibergdreef 9
1105 AZ Amsterdam
Prof. dr. J.C. Seidel
VU Medisch Centrum
Afd. Voeding en Gezondheid
De Boelelaan 1117
1081 HV Amsterdam
Mw. dr. G.M. van Selm
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
32
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
Prof. dr. E.A.P. Steegers
Erasmus MC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
HS-4
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
Dr. J. Stekelenburg
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Mw. drs. R. van der Stouwe
Verloskundepraktijk it Bertehûs
Leppedyk 37
8491 GJ Akkrum
Drs. E.R. Totté
MCL
Afdeling Chirurgie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Drs. J. Velzel
AMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Meibergdreef 9
1105 AZ Amsterdam
Mw. prof. dr. E.G.E. de Vries
UMC Groningen
Afd. Gynaecologische Oncologie
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Mw. dr. M.I.J. Withagen
UMC Utrecht
Afd. Gynaecologie
Heidelberglaan 100
3584 CX Utrecht
M O D E R AT O R E N
Dr. M. van Beurden
NKI-Antoni van Leeuwenhoek
Plesmanlaan 121
1066 CX Amsterdam
Mw. drs. R. Dekker
UMC Groningen
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Mw. dr. C.G.J.M. Hilders
Reiner de Graaf Groep
Afd. Gynaecologie
Postbus 5011
2600 GA Delft
Mw. drs. S. Ismaili
UMC Groningen
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Mw. drs. R. Klomp
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Mw. J.W. Nijkamp
UMC Groningen
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Mw. dr. D.A.M. Perquin
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Dr. R. Schats
VU Medisch Centrum
IVF Centrum
De Boelelaan 1117
1081 HV Amsterdam
Dr. T. Spinder
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Prof. dr. E.A.P. Steegers
Erasmus MC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
HS-4
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
Dr. J. Stekelenburg
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Prof. dr. F. van der Veen
AMC
Afd. Gynaecologie & Obstetrie
Meibergdreef 9
1105 AZ Amsterdam
Drs. M.A.C. Versluis
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
Mw. drs. P.J. de Vos van Steenwijk
LUMC
Afd. Verloskunde & Gynaecologie
Albinusdreef 2
2333 ZA Leiden
Drs. D. Wilbers
MCL
Afdeling Gynaecologie en Obstetrie
Postbus 888
8901 Leeuwarden
22 – 23 MEI 2014
33
DANKWOORD AAN SPONSOREN
In het bijzonder willen de organisatoren dankzeggen aan de gouden sponsor van de Stichting
Gynaecongres:
MSD
En de zilveren sponsor:
Ferring BV
Het voorjaars-Gynaecongres 2014 wordt werkelijkheid dankzij steun van vele kanten.
Wij zijn erkentelijk voor de inbreng van onze exposanten:
Abbott B.V.
Bayer B.V.
Biomedic Nederland BV
Buro Medische Automatisering B.V.
Gedeon Richter Benelux bvba-sprl
Gendia
Goodlife Fertility BV
Grafimedics B.V.
Hologic Netherlands B.V.
Medical Dynamics
Memidis Pharma b.v.
Sanofi Pasteur MSD
Sigma Medical BV
Smith & Nephew Nederland C.V.
Titus Health Care B.V.
Will Pharma
34
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
ROUTEBESCHRIJVING
Stadsschouwburg De Harmonie, Ruiterskwartier 4, 8911 BP Leeuwarden.
Met de auto
De binnenstad van Leeuwarden kent betaald parkeren tot 22.00 uur. In de omliggende straten van
De Harmonie geldt daarnaast een maximale parkeertijd van 1 of 2 uur. U kunt parkeren in parkeergarage Oldehove (open maandag tot en met zaterdag tot 22.00 uur, maar uitrijden is altijd mogelijk) of
Zaailand (de gehele week geopend). U kunt ’s avonds in de Theaterkiosk een uitrijkaart kopen.
Meer informatie: www.parkeergaragesleeuwarden.nl.
Vanuit de richting Drachten
Volg de N3/Waldwei richting Leeuwarden
Op N31Waldwei rechts afslaan naar N358 richting Leeuwarden
Op Drachtstersplein na 2570 m. links afslaan naar Aldlansdyk
Op Aldlansdyk na 1280 m. rechts afslaan naar Oostergoweg. (Volg de borden met Parkeergarage
Zaailand)
Op Oostergoweg na 1860 m. rechts afslaan naar Zuiderplein
Op Zuiderplein weg volgen, over de brug links afslaan naar Nieuweweg
Nieuweweg volgen naar parkeergarage Zaailand.
Te voet vanaf Zaailand
Vertrek in noordelijke richting op de Wilhelminaplein naar het Ruiterskwartier. U vindt Stadsschouwburg De Harmonie aan uw linkerhand.
Vanuit de richting Heerenveen
Ga via de N32 richting Leeuwarden
Indien u de eerste brug in Leeuwarden bent gepasseerd, slaat u rechtsaf naar de Aldlansdyk
Op Aldlansdyk na 180 m. links afslaan naar Oostergoweg
Op Oostergoweg na 1890 m. schuin rechts aanhouden naar Stationsweg. (Volg de borden met Parkeergarage Zaailand).Op Oostergoweg na 1860 m. rechts afslaan naar Zuiderplein
Op Zuiderplein weg volgen, over de brug links afslaan naar Nieuweweg
Nieuweweg volgen naar parkeergarage Zaailand.
Te voet vanaf Zaailand
Vertrek in noordelijke richting op de Wilhelminaplein naar het Ruiterskwartier. U vindt Stadsschouwburg De Harmonie aan uw linkerhand.
Vanuit de richting Harlingen
Volg de aanwijzingen richting Leeuwarden via de A31. A31 gaat over in N383, rij in Leeuwarden bij
de stoplichten rechtdoor. Neem de tweede afslag op de rotonde naar de Harlingerstraatweg. Volg
de aanwijzingen richting Parkeergarage Oldehove. Op Harlingerstraatweg na 670 m. de rotonde
oprijden.
Neem de 1ste afslag. U rijdt over de brug en neemt bij de volgende rotonde de tweede afslag. Volg
de borden naar parkeergarage Oldehove.
Te voet vanaf parkeergarage Oldehove
Vertrek in westelijke richting op de Oldehoofsterkerkhof naar Torenstraat. Sla linksaf naar de Torenstraat.
Steek aan het eind van de Torenstraat schuin over naar het Groot Schavernek. U loopt nu recht op
Stadsschouwburg De Harmonie aan.
22 – 23 MEI 2014
35
ROUTEBESCHRIJVING
Openbaar vervoer
Maak gebruik van http://9292.nl/# voor meer informatie over trein- en bustijden.
36
S TA D S S C H O U W B U R G D E H A R M O N I E
©2014, Nederlandse Vereniging voor Obstetrie & Gynecologie
Ontwerp en productie: Xerox (Nederland) B.V.

Download Report