Nieuwsbrief - Generation R

Generation
Nieuwsbrief
nr 30 | 2014
Deze nieuwsbrief is een uitgave van Generation R. Het onderzoek
naar groei, ontwikkeling en gezondheid. Generation R is een
onderzoek van het Erasmus MC, de Erasmus Universiteit
Rotterdam en het Erasmus MC - Sophia in samenwerking
met de GGD Rotterdam-Rijnmond.
Generation R doet onderzoek naar voeding
Begin van de zwangerschap belangrijkste periode
Kom naar de openbare les!
Onderzoek naar de speel- en leeromgeving van
kinderen
Voor kinderen: doe mee aan de Generation Games!
››› Nieuws en feiten
Generation R in de media
Er was veel media-aandacht voor het Generation R onderzoek over het begin van de
zwangerschap. Volgens de onderzoekers moet het eerste trimester van de zwangerschap meer
aandacht krijgen, omdat een verstoorde groei in deze eerste fase tot een ongezonder kind
leidt. Het is daarom belangrijk om zwangere vrouwen al eerder te controleren dan pas na 12
weken, zoals nu nog vaak het geval is. Verschillende factoren bij de moeder, zoals overgewicht,
roken en bloedarmoede kunnen de ontwikkeling van de foetus in het eerste trimester al
beïnvloeden. Vincent Jaddoe: “De foetus is kwetsbaar en de groei ervan kan door verschillende
oorzaken worden verstoord. Wij tonen nu aan dat de groei van de foetus in de eerste fase van de
zwangerschap veel belangrijker is voor de ontwikkeling van het kind na de geboorte dan we tot
nu toe aannamen. Daarnaast blijkt dat een goede gezondheid van moeder als zij zwanger wil
worden, niet alleen van belang is voor haarzelf, maar ook voor de volgende generatie.”
Wil je alle media-aandacht hierover terugzien? Kijk dan op onze website in het media archief of
op de Generation R Facebook pagina.
Doe mee aan de Generation Games
op 24 mei!
Op zaterdag 24 mei vindt de 2e editie van
de Generation Games plaats. Net als in 2012
worden deelnemers van Generation R weer van
harte uitgenodigd om hier aan deel te nemen.
De Generation Games is een sportevenement
waarbij sporten en samenwerking tussen
verschillende generaties centraal staat. Wat
kan je van elkaar leren, wat geef je door, hoe
kan je andere generaties inspireren via een
leuke dag vol sport en spel? Geef je team van
familie, vrienden of buren op en doe mee aan
voetbal, basketbal, beach volleybal, hockey,
judo, paardrijden, BMX, skaten en nog veel
meer. Gedurende de dag kun je mee doen aan
verschillende onderdelen, zoals een tienkamp,
sportclinics, demo’s of een sportquiz. Ook
zullen er bekende sporters aanwezig zijn om
de verschillende onderdelen te begeleiden.
Kijk op de kinderpagina van de Generation R
website voor meer informatie en om je team in
te schrijven.
Nieuwe auto voor Generation R
In Rotterdam en omstreken kunnen medewerkers van Generation R gespot worden in de nieuwe
Generation R auto. Deze auto zal onder andere worden gebruikt voor huisbezoeken. Tijdens
deze huisbezoeken worden deelnemers bezocht die hulp nodig hebben bij het invullen van de
vragenlijsten. Ook worden er bezoekjes gebracht aan deelnemers
Is uw
waarmee geen contact meer is, om te kijken of ze nog op het
k
in
d
al 9 ja
adres wonen dat bij ons bekend is. Op deze manier doet
maar bent ar
u nog
Generation R er alles aan om haar deelnemers betrokken
niet uitge
n
o
d
ig
te houden bij het onderzoek.
d voo
Focus op 9
? Maak dan ze r
afspraak d
lf een
oor contact
met ons op
nemen. Oo
te
k als u al b
ij Focus op
geweest m
9 bent
aar nog ge
en afspraa
voor het M
k heeft
RI onderzo
ek, kunt u
zelf
bellen voo
r een afspra
a
k
.
010-704 34
05.
Vraag &
antwoord
Vincent Jaddoe,
projectleider Generation R
Jullie doen tijdens Focus op 9 ook een MRI
onderzoek. Ik ben nog niet zo lang geleden
voor een hersen MRI langs geweest, moet ik
nu weer komen?
Dit MRI onderzoek wat we nu doen is anders
dan het MRI onderzoek dat we deden tijdens
Focus op 5. Tijdens het vorige MRI onderzoek
keken we alleen naar de hersenen. Nu
kijken we ook weer naar de hersenen, maar
doen we ook een lichaamsscan. Tijdens
deze lichaamsscan kunnen we waardevolle
informatie verzamelen over de buik, het hart,
de heupen en de longen.
Vinden kinderen de MRI leuk?
De MRI kan ook best een beetje spannend
zijn, maar het is ook heel leuk! Om uw kind
te laten wennen aan de MRI, mag uw kind
eerst oefenen met een ‘oefen’ MRI. Dan heeft
hij of zij een goed beeld van hoe het er in
de echte MRI aan toe gaat. Ook kan uw kind
tijdens de MRI een film kijken, deze kunt u
zelf meenemen.
Metaal mag niet in de MRI ruimte komen,
mijn kind heeft een beugel. Kunnen we dan
wel mee doen?
Metaal mag inderdaad niet mee de
MRI ruimte in. Denk hierbij aan riemen,
haarspeldjes, sieraden, ritsen en knopen aan
een broek, etc. Met een beugel is het wél
mogelijk om deel te nemen, alleen wordt
dan de MRI van de hersenen overgeslagen.
Als u twijfels heeft of uw kind deel kan
nemen, kunt u altijd even contact met ons
opnemen via 010-704 34 05.
Bent u verhuisd
of heeft u een
nieuw telefoonnummer?
Zijn uw adresgegevens gewijzigd?
Heeft u een nieuw mobiel telefoonnummer? Bent u verhuisd of gaat u
binnenkort verhuizen? Heeft u een
nieuw emailadres? Geeft u dit alstublieft
aan ons door via [email protected] of
op het nummer 010-704 34 05.
Veel dank voor uw medewerking!
››› Wetenschap voor ouders
Jolien
Rijlaarsdam
Generation R
onderzoeker
Generation R onderzoekt de thuisomgeving
van jonge kinderen
Generation R onderzoeker Jolien Rijlaarsdam is gepromoveerd op haar onderzoek naar de thuisomgeving van kinderen. Zij heeft onderzocht in
hoeverre kenmerken van de thuisomgeving van zeer jonge kinderen kunnen helpen bij het voorspellen van emotionele en gedragsproblemen op
een latere leeftijd. Drie vragen aan Jolien:
Waarom is onderzoek naar dit onderwerp
belangrijk?
“Emotionele en gedragsproblemen komen al
op jonge leeftijd voor en kunnen een zware
last zijn voor het kind en de omgeving. Het
is daarom belangrijk om deze problemen zo
vroeg mogelijk te signaleren. Door middel
van onderzoek leren we beter voorspellen
welke kinderen een verhoogd risico hebben
op emotionele of gedragsproblemen,
zodat vroeg ingegrepen kan worden. Vroeg
ingrijpen is effectiever dan laat ingrijpen.
Zeer jonge kinderen brengen de meeste tijd
thuis door. Hier kunnen aanwijzingen worden
gevonden die wijzen op een verhoogd
risico op emotionele en gedragsproblemen.
Is dit zo, en voegen observaties van de
thuisomgeving van jonge kinderen iets toe
aan de vroege signalering van emotionele en
gedragsproblemen bij kinderen?”
Hoe heb je de gegevens voor je onderzoek
verzameld?
“We hebben de thuisomgeving enkele
maanden na de geboorte van het kind
geobserveerd. Tijdens huisbezoeken bij
families van kinderen van gemiddeld
drie maanden jong, observeerden
Volg openbare les over Generation R
Dr. Vincent Jaddoe, onderzoeksleider van
Generation R, zal op vrijdag 27 juni een
openbare les geven over het belang van de
eerste levensjaren voor de latere gezondheid.
Deze les, ter gelegenheid van de benoeming tot
hoogleraar, wordt gehouden op vrijdag 27 juni
2014 van 16.00 tot 17.00 in Gebouw A van de
Erasmus Universiteit Rotterdam, Burgemeester
Oudlaan 50. Tijdens deze les worden ook
een aantal resultaten van Generation R
gepresenteerd. Uiteraard bent u als Generation R
deelnemer van harte welkom. Indien u aanwezig
wilt zijn, kun u contact opnemen met Karien
Toebes, telefoon 010-704 34 05 of stuur een
email naar [email protected].
we verschillende kenmerken van de
thuisomgeving. Zo keken we naar de
aanwezigheid van speel- en leermateriaal voor
het kind, kenmerken van de woning en het
contact tussen ouders en kinderen.”
Wat zijn de belangrijkste resultaten?
“Baby’s met een minder optimale speelof leeromgeving hebben meer kans op
emotionele problemen op de peuterleeftijd.
Kinderen met emotionele problemen
kunnen bijvoorbeeld angstiger zijn, meer
teruggetrokken of somberder dan kinderen
die deze problemen niet hebben. Observaties
van de kenmerken van de woning en het
contact tussen ouders en kinderen voegden
niets toe aan de voorspelling van emotionele
of gedragsproblemen. Er is waarschijnlijk
meer nodig dan een kort huisbezoek om dit
contact tussen ouders en kinderen goed in
kaart te kunnen brengen.
Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat het
inkomen en het opleidingsniveau van ouders
verband houdt met de emotionele
ontwikkeling van jonge kinderen. Hoe komt
dit nu? Uit ons onderzoek blijkt dat de speelen leeromgeving van baby’s dit verband
gedeeltelijk verklaart. Door naar de speel- en
leeromgeving te kijken, kunnen we de relatie
tussen de sociaal economische status van
ouders en eventuele emotionele problemen
van hun kinderen beter begrijpen.”
Wist u dat...
...bijna de helft (45%) van de Generation R
kinderen op 5/6 jarige leeftijd aan sport deed?
En dat het grootste gedeelte van de kinderen
deze sport 1 keer per week beoefende?
1 keer per week
79%
16%
2 keer per week
3 keer per week
4%
1%
meer dan 3 keer per week
 Hoeveel keer per week beoefenen de Generation R
deelnemers hun sport uit.
››› Wetens(w)aardigheden
Wist u dat...
... 9 van de 10 Generation R deelnemers
een (spel)computer in huis heeft?
spelcomputer in huis
spelcomputer in eigen kamer
100%
75%
86%
88%
50%
25%
12%
0%
ja
14%
nee
 Percentage deelnemers dat een spelcomputer in
huis / eigen kamer heeft.
Financiers
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Aon Groep Nederland BV
AGS Kinderstichting Auto Hoogenboom
Bayer Health Care
CODA Inc.
Danone Nederland
De Meeuw BV
Deelgemeente Kralingen
Diabetesfonds
Nederland
ECT
Epilepsie Fonds
Erasmus Fonds
Pijnbestrijding
Erasmus MC
Erasmus Stichting
Erasmus Universiteit
Rotterdam
GGD Rotterdam Rijnmond
G.Ph. Verhagen-Stichting
GE Healthcare
Harvard School of Public
Health, Boston MA.
Indofin Group
ING Bank
Innovatiefonds Zorgverzekeraars
K.F. Heinfonds
Koninklijk Ahrend
KPN
Longfonds
Metz Woninginrichting
Micronic BV
Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en
Sport
MSD
Ministerie voor Jeugd
en Gezin
Nederlands Centrum voor
Beroepsziekten
Nederlandse Hartstichting
National Institute of
Environmental Health
Sciences
Nierstichting Nederland
Nijverheidsclub
NWO Maatschappij- en
Gedragswetenschappen
NWO Medische
Wetenschappen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
NWO Mozaiek
OVG Projectontwikkeling
Philips
Profi Lease
Redkiwi
Roosland Beheer B.V.
RvS van Seenus BV
Sanyo
Shell Nederland
Sint Laurensfonds
Snijders BV
Stichting Aelwijn Florisz
Stichting Astma
Bestrijding
• Stichting Bevordering van
Volkskracht • Stichting Lantaren Venster
• Stichting Neyenburgh
• Stichting Physico
Therapeutisch Instituut
• Stichting Sophia
Kinderziekenhuis Fonds
• Stichting Willem H. Kröger
• TEVA Pharma Nederland
• Triomf
• Unilever Research &
Development
• Van Leeuwen Van Lignac
Stichting
• Vereniging Trustfonds
Erasmus Universiteit
Rotterdam
• Vincent van Bommel
• Voerman Foundation
• Weeshuis der
Hervormden
• Weijers Fiatgarage
• Woonstore
• Zilveren Kruis Achmea
• ZonMw Programma
Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheidszorg
• ZonMw Programma
Geestkracht
• ZonMw Programma Pijn
• ZonMw Programma
Preventie
Uitgelicht: Generation R doet onderzoek
naar voeding
Binnen Generation R wordt veel onderzoek
gedaan naar voeding. Er wordt onder andere
gekeken naar de invloed van voeding van
de moeder tijdens de zwangerschap op het
kind, maar ook naar de voeding van het kind
in het latere leven. Lisan Leermakers is een
van de onderzoekers en vertelt over haar
onderzoek.
Lisan: “Ik doe onderzoek naar de invloed van
voeding van moeders tijdens de zwangerschap
en van kinderen tijdens de eerste levensjaren
op de lichaamssamenstelling en overgewicht.
Bij volwassenen is al veel onderzoek
gedaan naar de effecten van voeding op de
gezondheid, en daaruit blijkt dat voeding een
belangrijke rol speelt bij het ontstaan van
bijvoorbeeld overgewicht, suikerziekte en
hoge bloeddruk. Over de effecten van voeding
tijdens de zwangerschap of in de eerste
levensjaren is nog niet zoveel bekend. Met de
gegevens van Generation R kunnen we hier
meer duidelijkheid over krijgen.
Informatie over voeding is verzameld
door middel van vragenlijsten. Tijdens de
zwangerschap hebben de moeders een
vragenlijst ingevuld over hun eigen dieet.
Later hebben ze ook zo’n vragenlijst ingevuld
voor hun kinderen, toen die ongeveer 1 jaar
oud waren. Tijdens de onderzoeksfase Focus
op 5 hebben we veel metingen gedaan bij
de kinderen.
Daardoor weten we het gewicht en
het vetpercentage, de bloeddruk, de
cholesterolwaardes in het bloed en de
bloedsuikerspiegel. Al deze gegevens
gebruiken we om te kijken naar de gezondheid
van de kinderen.
Overgewicht is een groot probleem, ook al
bij kinderen, en door mijn onderzoek hoop
ik meer te kunnen zeggen over hoe de
voeding van moeder en kind daar een rol in
speelt. Als we weten wat de oorzaken zijn van
overgewicht kunnen we overgewicht in de
toekomst misschien voorkomen, hoe eerder
hoe beter!”
Wie: Lisan Leermakers
Beroep: onderzoeker
Opleiding: geneeskunde
Onderzoekt: effecten van
voeding op de gezondheid
van kinderen
voor
kinderen
Smaken verschillen
Houd je van zoet, of juist van zout? Of misschien wel van zuur of bitter? De meeste
kinderen vinden zoet en zout het lekkerst, maar de kans is groot dat je later ook wel
geniet van een bord zuurkool of een kopje espresso (hele bittere koffie). Als kind houd
je daar niet zo van, omdat zuur en bitter zogenaamde waarschuwingssmaken zijn. Ze
geven de waarschuwing dat het voedsel misschien giftig of bedorven is. Best wel vreemd,
maar je smaak verandert dus als je ouder wordt. Doordat je vaker ook zuur en bitter eet, leer
je op een gegeven moment vanzelf dat deze smaken best oké zijn. Alles went!
at…
Wistvejreschdillende smaken
t
e
… Je d ur en bitter me proeft?
u
z
n
,
t
to g
zoet, zou e delen van je out met
nd
tje, z
verschille je met het pun uur met de
ef
g, z
Zoet pro vooraan je ton en bitter
t
n
g
de zijka chteraan je ton
g in
a
p je ton
t
o
n
n
a
a
zijka
r
e
l acht
helemaa den.
het mid
Energie voor tien!
Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk, ook voor jou! Voor kinderen is het extra belangrijk want zij
moeten nog groeien. Uit je eten haal je voedingsstoffen en energie, dat heb je nodig om te groeien
en om allerlei dingen te kunnen doen op een dag, zoals naar school gaan en sporten. Als je veel eet
en weinig beweegt krijgt je lichaam een teveel aan energie. Dit wordt opgeslagen als lichaamsvet
en dan kan je gewicht stijgen. Zit er juist weer te weinig energie in je eten, dan maakt je lichaam
energie vrij uit lichaamsvet en daardoor kan je gewicht dalen. Wil je een gezond gewicht
houden, dan moet er evenwicht zijn in de hoeveelheid energie die je uit je voeding haalt en de
hoeveelheid energie die je verbruikt. Dat noem je de energiebalans.
Heb je zin om binnenkort lekker veel energie te verbruiken?
Dan kun je op zaterdag 24 mei meedoen aan de Generation Games! Dit is een leuke
dag vol sport en spel waar je met familie, vrienden of buren aan mee kunt doen.
Doe mee aan sporten die je kent, of juist aan nieuwe sporten die je altijd al eens had
willen proberen. Je kunt zelf een team samen stellen en mee doen aan sporten als
voetbal, basketbal, beach volleybal, hockey, judo, paardrijden, BMX, skaten en nog veel
meer. Er zijn op deze dag verschillende onderdelen, zoals een tienkamp, clinic’s,
demo’s en een sportquiz. Wil je mee doen?
Kijk dan snel op de kinderpagina
van de Generation R website
en meld je aan voor de
Generation Games!
Wist je dat…
… Je ontbijt de belangrijkste
maaltijd van de dag is? Na een
nacht slapen moet alles weer op
gang komen en uit een stevig
ontbijt haal je energie om de
dag goed te beginnen.
Wist je da
t…
… Je de
sm
proeft zod aak van je eten p
as
ra deze sm
is met je
aak verm
spee
engt
heel bela ksel? Speeksel is d
ngrijk om
u
te kunnen s
proeven.
Voor de kinderen
Maak kans
op een
leuke prijs
Quiz
Prijsvraag!
1. Wie verbranden meer energie op een dag?
a.Jongens
b.Meisjes
c. Allebei even veel
Kan jij deze woordzoeker oplossen? De woorden zitten horizontaal, verticaal
en diagonaal verstopt in de puzzel. Als je alle woorden gevonden hebt, vormen
de overgebleven letters de oplossing. Stuur je oplossing naar: Generation R,
Antwoordnummer 60574, 3060 WB Rotterdam en maak kans op een leuke prijs!
2. Welke smaak proef je met het puntje
van je tong?
a.Zuur
b.Zoet
c.Bitter
k
u
p
w
d
l
l
y
v
r
e
t
n
r
d
o
a
o
t
a
a
e
r
s
e
u
t
o
h
l
e
c
t
a
l
n
3. Wat is de belangrijkste maaltijd van
de dag?
a.Ontbijt
b.Lunch
c.Avondeten
n
g
g
l
a
c
k
l
I
f
e
d
n
b
n
n
a
e
s
n
p
g
l
s
e
y
e
e
t
b
I
f
g
u
t
e
Goede antwoorden:1A, 2B, 3A
r
p
k
r
m
n
t
o
a
a
n
s
l
y
i
c
g
m
j
e
d
r
t
t
e
o
l
s
I
s
e
I
k
e
t
t
I
g
p
a
e
t
o
w
I
s
e
s
W
a
j
t
b
n
s
f
z
n
a
d
K
e
I
t
e
l
t
a
m
a
t
b
Stuur je foto naar
Generation R!
Wij vinden het erg leuk om foto’s van onze
deelnemers te ontvangen. Heb je een mooie foto
van jezelf liggen? Mail die dan naar ons via
[email protected] of gebruik het contactformulier op de website. Misschien zie je hem
dan wel terug in de volgende nieuwsbrief!
mat
strafschop
bal
net
trainingspak
basketbal
penalty
veld
doelpunt
puk
wielrennen
elftal
racket
yoga
fiets
rugby
stick
goal
set
zwemmen
joggen
stadion
Focus
Joao
Netty
atletiek
Nina
Olivier
negen
op
9
De oplossing van de prijsvraag in nieuwsbrief 29
was: zij lijken als twee druppels water op elkaar.
Gijs van Lammeren en Elza Jakel
gefeliciteerd!
Jullie krijgen een leuke prijs thuis gestuurd.
Bidon
voor
jou!
Als je nu meedoet aan het MRI onderzoek van Focus op 9 krijg je deze
mooie oranje bidon mee naar huis!
Handig voor het sporten of om mee te
nemen naar school.
Redactie: Generation R (www.generationr.nl)
Illustraties: Nancy Kers (www.kerskunst.nl)
Vormgeving: Beelders (www.beelders.nl)
Drukwerk: Hollandse Indruk