Overbelastingsletsels bij muzikanten

Musculoskeletale problemen
bij muzikanten
Lina Van Brabander
ASO Fysische geneeskunde en Revalidatie
15 november 2014, Antwerpen
Situering
• Instrumentisten
• Vnl. BL (78%)
• Vnl. belang studenten en professionals
•
Belangrijke impact op carrière en financiën
• Cfr topsport
• MAAR:
•
Weinig kennis bij medici en paramedici ⇒gevoel van onbegrip
•
•
•
Netwerk gespecialiseerde zorg minimaal en weinig voorhanden
Taboe voor letsels onder hun peers (=incompetent)
Weinig onderzoek specifieke populatie
Mechanisme
• Ihb professionals en studenten:
•
Uren oefenen repetitieve complexe motore bewegingen
⇒dynamische belasting
• Gewicht instrument + niet-ergonomische houding
⇒statische belasting
• Competitieve omgeving⇒stress+++
• ∑ Locomotore problemen
Prevalentie
• 32% tot 87% (afh van de definitie en populatie)
• Musculoskeletaal 64%
•
•
>> Pijn - en “overuse”-syndromen
•
•
•
1/3de specifieke tendinopathie, tenosynovitis of bursitis
Schouder, pols, onderarm en hand
Mond en lipproblemen bij hout -en koperblazers
Perifere neuropathie 20%
• Focal dystonia 8%
• Vrouwen>mannen uitz. focale dystonia
Risico
• Soort letsel ~ manier waarop instrument w bespeeld
• Type instrument:
•
Violisten (hoge strijkinstrumenten) 30%
•
Pianisten (keyboardspelers) 20%
•
Cello (lage strijkers) en gitaar 53%
• Risicofactoren
•
Verkeerde houding; moeilijk hanteerbare/zware instrumenten
•
∆Load (na vakantie, voor wedstrijd/optreden, ...)∆ repertoire,∆leerkracht,...
•
Slechte algemene conditie, ↓belastbaarheid specifieke taken
•
Intrinsiek in verhouding instrument: kleine handen, hypomobiel, laksiteit
• PIJN = eerste teken van OVERUSE
Musculoskeletaal
• CWZ/ hypertone m.trapezius
•
Slechte conditie algemeen
•
•
Zware instrumenten
Slechte houding: anterieur hoofd, protractie schouders, winging
scapula; verkorte m.pectoralis
Vioolspelers: rotatie van de CWZ schouder links en kaakgewricht
kunnen klachten geven
Pianospelers die in gebogen houding zitten en kijken naar de
handen
Secundair op problemen onderarm
•
•
•
•
•
R/posturale controle met scapulasetting; stretching m.pectoralis;
secundaire problemen
Ergonomisch advies
Musculoskeletaal
• Schouder:
•
Impingement klachten vnl m.SSP
•
•
•
Vioolspelers; dwarsfluit (afgeleiden)
Langdurige ABD - statische stress
Langdurige ADD + squeeze RC in SA; protractie schouder ↓ SA
•
•
R/ externe rotatoren trainen, scapulasetting
Ergonomische aanpassingen a instrument
Musculoskeletaal
• Elleboog en onderarm (minder frequent)
•
•
Repetitieve bewegingen
•
Flexoren sterker dan extensoren
•
Toetsen/snaren of greep
•
==> overuse flexoren of ep medialis
•
==> kracht flexoren ↑, verkortingen ⇒ overuse extensoren of ep lateralis
Hyperabductie digit V, bij akkoorden en octaven (piano)
•
•
==> overuse extensoren
R/ klassiek; optrainen extensoren vooral uithouding; stretch flexoren
• Secundair zwakke proximale musculatuur of asymmetrie in
posturale musculatuur (gitaar)
•
R/ posturale controle met scapulasetting
Musculoskeletaal
• Vingers en hand
•
Hyperlaxiteit gecompenseerd door extensoren (zwakker) ==>
pijnklachten extensoren vingers + handgewrichtjes zelf
•
•
R/optrainen mm. ; silversplints
Hyperabductie van digit IV & V(piano): valgusstress op radiale
ligamenten PIP; hyperabductie digit I: De Quervain tenosynovitis
R/klassieke therapie
•
Focale dystonia
• Cfr schrijfkramp: ”musician cramp”
• Man>> vrouw
• Bewegingen, snelheid en coordinatieproblemen in de hand
• Spiervermoeidheid
• Geen pijn
• Taakspecifiek! (specifiek instrument)
• Snaarspelers in linker hand onwillekeurige flexie digit IV en V
• Koper -en houtblazers in temporomandibulair gewricht, mond
• Klarinet onwillekeurige extensie digit III
• R/ teleurstellend; techniek en houding; evt botox
Algemene therapeutische opties
• Relatieve rust - imaginair oefenen - ijs
• Algemene conditie; specifiek belastbaarheid en uithouding
• Kine en Ergo!
• Preventie!!
•
Educatie
•
•
•
•
•
PIJN =
Relatieve rust - pauze
Ergonomie
Warming up; cooling down
Aeroob conditioneel
!!
Aandacht (para)medici
• Aandacht voor de problematiek
• De muzikant bevragen!! RF, repertoire, veranderingen, hoe
wordt het instrument gespeeld, .... zoveel mogelijk om inzicht
te krijgen in mechanisme
• Foto’s met instrument of instrument meebrengen
• Kine en ergo onontbeerlijk!!!
Referenties
Zaza 0C. and Farewell V.T.Musicians’ playing-realted musculoskeletal disorders: An examination of risk factors. Am J Ind Med 1997; 32:292-300.
Zaza C., Charles C. and Muszynski A.The meaning of playing-related musculoskeletal disorders to classical musicians. Soc Sci Med 1998;
12:2013-23.
Paarup H., et al. Prevalence and consequences of musculoskeletal symptoms in symphony orchestra muscicians vary by gender: a crosssectional study. BMC Musculoskel dis 2011; 223 – 37.
Lederman R. Neuromuscular and musculoskeletal problems in instrumental musicians. AAEM muscle nerve 2003; 27: 549-61.
Brandfonbrener A. Musculoskeletal problems of instrumental musicians. Hand clin 2003; 19:231-39.
Leaver R., Harris E.C. and Palmer K.T. Musculoskeletal pain in elite professional muscicians from British symphony orchestras. Occ med 2011;
61:549-55.
Joubrel I., et al. Pathologies de l’appareil locomoteur du musician: etude épidémiologique. Ann réadaption méd phys 2001; 44:72-80.
Dommerholt J.Performing arts medicine – Instrumentalist musicians, part 1 - General considirations. J Bodyw Mov Ther 2009; 13:311-19.
Dommerholt J.Performing arts medicine – Instrumentalist musicians, part 2 - Examination. Bodyw Mov Ther 2010; 14:65-72.
Dommerholt J.Performing arts medicine – Instrumentalist musicians, part 3: Case histories. Bodyw Mov Ther 2010; 14:127-38.
Ignatiadis I.A., et al. Disorders of the muscicians’ hand.Eexot 2008; 59(3):176-79.
Sakai N. Hand pain attributed to overuse among professional pianists: A study of 200 cases. Med probl perform ar 2002; 17:178-80.
Warrington J. Hand therapy for the musician: instrument-focused rehabilitation. Hand clin 2003; 19:287-301.
Chan C and Ackermann B. Evidence-informed physical therapy management of performance-related musculoskeletal disorders in musicians.
Frontiersin 2014;5 - art 706.
Rietveld ABM. Dancers’ and musicians’ injuries.Clin Rheumatol 2013; 32:425-434.

Download Report