Onderwijs Huisartsgeneeskunde Utrecht

UMC Utrecht
Julius centrum
Onderwijs Huisartsgeneeskunde Utrecht
Jaarverslag 2013
Studentenonderwijs
Huisartsopleiding
Post-Academisch Onderwijs
Onderwijs Huisartsgeneeskunde Utrecht
Jaarverslag 2013
Studentenonderwijs
Huisartsopleiding
Post-Academisch Onderwijs
Julius centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijns Geneeskunde
UMC Utrecht
Julius centrum
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of vermenigvuldigd door middel van druk, fotokopie,
microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur van het
Julius centrum van het UMC Utrecht.
Inhoud
Studentenonderwijs6
Inleiding7
1. Personeel en organisatie
7
2. Resultaten 9
Huisartsopleiding12
Inleiding13
1. Ontwikkelingen in 2013
14
2. Voorzieningen huisartsopleiding/formatie/stafbezetting
16
3. Opleidingscapaciteit
22
4. Opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma
27
5. De huisartsopleiders
29
6Onderwijsfaciliteiten
31
7. Geschillen met betrekking tot de opleiding
32
8. Wetenschappelijk onderzoek
33
9. Missie, visie en beleidsvoornemens
34
Publicaties39
Post-academisch onderwijs voor huisartsen Utrecht
47
Jaarverslag 2013 | 3
Voorwoord
Hierbij bieden wij met genoegen het jaarverslag 2013 van de afdeling onderwijs huisartsgeneeskunde
van het Julius centrum van het UMC Utrecht aan. Vanaf 2009 zijn de jaarverslagen van het studentenonderwijs,
huisartsopleiding en het postacademisch onderwijs samengevoegd. Vanuit de gedachte van de ontwikkeling van
een continuüm huisartsgeneeskundig onderwijs heeft deze samenvoeging plaatsgevonden. Natuurlijk zijn voor de
externe partijen de onderdelen wel goed herkenbaar aanwezig.
Jaarverslag 2013 | 5
Studentenonderwijs
Inleiding
Het studentenonderwijs stelt zich ten doel huisartsgeneeskundig onderwijs te geven dat onderwijskundig en
inhoudelijk van hoogwaardige kwaliteit en innovatief is en bovendien wervend is voor de huisartsgeneeskunde
als toekomstig vak.
Conform Julius Strategie 2011-2015 en de kaderstellingsbrief Julius 2013 focust het studentenonderwijs op:
•
•
•
•
docentprofessionalisering
inzet van vakbeoefenaars als docent bij onderwijs
professionalisering van onderwijsvormen en middelen
professionalisering van toetsen
Hiervoor is een flexibele en efficiënte onderwijsorganisatie nodig, voldoende financiële middelen en ondersteuning van huisartsdocenten bij onderwijsontwikkeling en onderwijs geven en voldoende kennis en vaardigheden
op het gebied van onderwijsontwikkeling en huisartsgeneeskunde in de staf.
Aan bovenstaande doelen en thema’s is in 2013 hard gewerkt. Hieronder volgt een beschrijving van het studentenonderwijsteam en de highlights en belangrijkste resultaten uit 2013.
1. Personeel en organisatie
Tabel 1: Formatie studentenonderwijs huisartsgeneeskunde (31 december
2013)
Naam (onderwijskwalificatie)*
Functie/onderdeel
Formatie
Management
Dagdelen
dr. D.L.M. (Dorien) Zwart
Leidinggevende/ Examinator Master CRU en SUMMA
0,44
E. (Esther) de Wit-Mensink
Assistent- teamleider
0,50
Totaal
0,94
Docenten
CRU Bachelor
dr. S.S.L. (Saskia) Mol (SKO)
Huisarts-docent /Examinator KLO/KLC/Expert DPT**
0,70
dr. A.P.E. (Alfred) Sachs
Huisarts-docent/ coördinator TLO-DEPTh
0,22
drs. M. (Merijn) Bosman (BKO)
Huisarts-docent
0,20
drs. M. (Marloes) Rietmeijer-Mentink
Huisarts-docent coördinator KLO/KLC
0,20
drs. H.D. (Heleen) Brehler
Huisarts-coördinator Startblok bachelor
0,22
drs. E.A.E. (Ernst) Scheele**
Huisarts-docent
pm
drs. M.L. (Wies) Remmers**
Huisarts-docent
pm
Huisarts-docent; coördinator SUMMA jr3 en keuzestage
0,20
SUMMA team
dr. K.J. (Kees) Gorter
Jaarverslag 2013 | Studentenonderwijs | 7
drs. T. (Thomas) van Ede
Huisarts-docent SUMMA jr 2
0,22
drs. R.M. (Marieke) van Hemert
Huisarts-docent SUMMA jr 1
0,22
drs. J.A.M. (Janneke) Witte
Huisarts-docent; coördinator coschap CRU
0,44
drs. J.G. (Janneke) Bossenbroek
Huisarts-docent Terugkomdag CRU
0,20
drs. C.T.M. (Christel) Wittkampf
Huisarts-docent Terugkomdag CRU
0,20
Drs M. (Marieke) Mennink
Huisarts-docent Terugkomdag ASAS
0,11
drs. F.J. (Frederique) Ummels
Huisarts-docent Terugkomdag CRU en innovatie
0,30
drs. A.H. (Anouk) vd Berg**
Huisarts-docent Terugkomdag CRU
pm
drs. AHM (Anke) Steerneman
Huisarts-onderwijskundige; innovatie CRU2015
0,22
dr. C.W. (Charles) Helsper (BKO)
Arts-docent innovatie/coördinator TLO-DEPTh
0,20
CRU Master team
Totaal
3,85
Ondersteunend personeel
M.P.T. (Monique) Pot
Secretaresse (CRU coschap, stage jr 1)
0,89
A. (Annelies) van der Burg
Secretaresse (keuzestages, SUMMA jr 3, Ba CRU)
0,90
I.C. (Inge) Laurens
Secretaresse (CRU coschap)
0,50
P. (Patricia) Bachmann-Plomp
Secretaresse (stages jr 1 CRU en SUMMA)
0,50
Totaal
2,79
*) onderwijskwalificaties:
Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO)
Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO)
**) DPT=Docentprofessionalisering en Toetsing
***) vaste inval of vervanging bij zwangerschapsverlof , ziekte,, e.d.
Zie voor informatie over de medische curricula (CRU en SUMMA) van het UMC Utrecht:
http://www.umcutrecht.nl/onderwijs/opleidingen
De herinrichting van de onderwijsorganisatie, ingezet in 2012, is in 2013 bestendigd. Het team is georganiseerd in
vier resultaatgerichte eenheden: het onderwijssecretariaat, het bachelor CRU team, het master CRU team en het
SUMMA team. Bij elke eenheid is een staflid aangewezen als eerste aanspreekpunt voor de operationele managementtaken. Onderwijs­taken die de eenheden overstijgen, zoals uitvoeren van docentprofessionalisering, bewaken
van toetsingskwaliteit, keuzeonderwijs, internationalisering en de grotere vernieuwingsprojecten zoals ‘Onbegrensd
Leren’ en CRU 2015 zijn ondergebracht bij docent-experts. De algemene leiding en eindverantwoordelijkheid
voor het studenten­onderwijs ligt bij het hoofd, dr. Dorien Zwart. Zij wordt daarbij ondersteund op gebied van
personeelszaken en financiën door Esther de Wit-Mensink.
8 | Studentenonderwijs | Jaarverslag 2013
2. Resultaten
Onderwijsprestaties:
Curriculum
Jaar
Stage
Aantal studenten
Aantal weken
Totaal aantal weken
SUMMA
1
Pvd Z
5
2
10
CRU bach
1
Oriënterende stage
24
2
48
SUMMA
3
Coschap
40
5
200
CRU master
2
Coschap
260
6
1.560
ASAS (semi-arts)
40
12
480
Schakeljaar
CRU/SUMMA
Keuze coschappen
27
6
162
Buitenland*)
Keuze stages
6
6
36
Totaal
Stages huisartspraktijk
399 studenten
2.460 weken
*) telt niet mee
Het team heeft 2460 weken aan stages georganiseerd en begeleid voor ongeveer 400 studenten. Het aantal ASAS
en het aantal keuzecoschappen in 2013 is toegenomen t.o.v. van 2012.
In de Bachelor CRU is naast coördinatie en uitvoering van startblok (drs. Heleen Brehler), KLO/KLC –onderwijs
(drs. Marloes Rietmeijer en dr. Saskia Mol) en de keuzecursus Luchtwegaandoeningen (prof. dr. Theo Verheij) en de
gebruikelijke uren onderwijs Circulatie en blok Infectie en Afweer (dr. Alfred Sachs), nieuw onderwijs ontwikkeld op
verzoek van en in samenwerking met de MDL artsen in blok Stofwisseling (drs. M. Bosman en dr. Kees Gorter).
In Master CRU is naast het begeleiden en beoordelen van bijna 400 coassistenten in reguliere en keuzestages de
introductiecursus van het coschap verbeterd aan de hand van studentenevaluaties en is het DEPTh-HAG onderwijs
op terugkomdagen doorontwikkeld en geïmplementeerd. Het studentenonderwijs heeft daarnaast op verzoek van
het Onderwijs Centrum een nieuwe coördinator voor het TLO-DEPTh onderwijs vrijgemaakt om de vernieuwde
vorm van dit theoretisch lijnonderwijs in het curriculum te implementeren.
In SUMMA is door vertrekkende docenten (drs. J. Schakelaar en drs. W. Dokkum) en nieuwe docenten gewerkt aan
het beschrijven en structureren van de onderwijsprogramma’s Klinisch Denken uit jaar 1 en 2. In het coschap in
jaar 3 zijn de terugkomdagen definitief geïmplementeerd en is de handleiding van het coschap herschreven.
De coördinator van het SUMMA coschap is aangeschoven bij het regulier overleg van onderwijscoördinatoren van
het Gelre, waarmee een structurele stem en inbreng van de huisartsgeneeskunde in het SUMMA coschap beter
geborgd is. Het coschap blijft definitief het laatste coschap van de SUMMA stages. Verder zijn er plannen
ontworpen om ‘transmurale integratie’ tijdens het huisartsgeneeskundecoschap in het Gelre aan te bieden in
een gezamenlijk onderwijsprogramma met de specialisten van het Gelre ziekenhuis.
Andere bijdrage van studentenonderwijs-team aan Opleiding Geneeskunde UMC Utrecht:
• lid onderwijs Commissie Geneeskunde (drs. Janneke Witte)
• lid examencommissie Geneeskunde (dr. Saskia Mol);
• lid werkgroep Professioneel Gedrag (dr. Saskia Mol)
• lid keuzeonderwijscommissie (drs. Merijn Bosman)
• lid projectgroep Klinische fase CRU 2015 (dr. Dorien Zwart)
Jaarverslag 2013 | Studentenonderwijs | 9
Prestaties op de beleidsthema’s:
1.Docentprofessionalisering en inzet van vakbeoefenaars in het
onderwijs:
Interne docenten:
In 2013 is extra formatie ingezet op docentprofessionalisering. Dr. Saskia Mol is als docent-expert verantwoordelijk
geworden voor het vormgeven en uitvoeren van het beleid rond docentprofessionalisering. Ze begeleidt hiertoe
bijv. de huisarts-docenten bij het behalen van hun BKO/SKO en vult de gezamenlijke docentprofessionalisering-uren van het team in.
Een driemaandelijkse-cyclus van bijeenkomsten voor alle huisarts-docenten, waarin teamoverleg, intervisie en
didactische scholing vaste onderwerpen zijn, is afgelopen jaar goed verlopen. De opkomst was rond de 80%,
en onderwerpen waren: ontwerp van onderwijsmodules, werkvormen voor bevragen van werkgroepen en
ontwikkelingen en achtergronden van CRU2015.
Acht huisarts-docenten hebben deelgenomen aan de Julius professionaliseringsdagen t.b.v. behalen BKO/SKO.
In 2014 zullen de meesten van hen hun onderwijskwalificatie behalen. Vier docenten hebben het NVMO congres
bezocht en de expert docent DPT heeft zowel een driedaags congres in Praag over Faculty Development als een
tweedaagse cursus ‘Advanced assessment’ in Londen gevolgd.
Externe docenten
Alle huisarts-stageverleners hebben vanaf 1 januari 2013 een hogere weekvergoeding gekregen conform jaarplan.
Hiernaast is gewerkt aan vernieuwing van de vorm en de inhoud van de terugkomdagen voor de stageverleners.
Door het CRU co-team is voor het eerst een terugkomdag georganiseerd binnen de opleider-moduledagen van de
huisartsopleiding in het kader van integratie binnen het onderwijscontinuüm huisartsgeneeskunde. Deze dag werd
goed geëvalueerd, net als de andere twee CRU terugkommomenten. Voor de SUMMA opleiders is op locatie een
succesvolle terugkomdag georganiseerd in samenwerking met de onderwijs coördinator van het Gelre ziekenhuis.
Integratie van de docentprofessionalisering van opleiders, zowel van SUMMA met CRU, als binnen het onderwijscontinuüm basisopleiding met vervolgopleiding, zal de komende jaren vorm krijgen.
2.Professionalisering van onderwijsvormen en middelen;
onderwijsinnovatie
Ook voor onderwijsinnovatie is binnen de afdeling huisartsgeneeskunde formatie vrijgemaakt in 2013.
CRU2015 en werving van opleiders
Drs. Anke Steerneman, huisarts en onderwijskundige, is aangetrokken om de onderwijsvernieuwing CRU2015 voor
te bereiden. De beoogde curriculumvernieuwing zal grote gevolgen voor de onderwijsorganisatie en –inhoud van
de huisartsgeneeskunde hebben. Deze gevolgen zijn geïnventariseerd, geanalyseerd en er is een projectplan
geschreven om de vernieuwingen te kunnen realiseren. Het projectplan HAG CRU2015 is meegenomen in gesprekken met het Onderwijs Centrum over de Blauwdruk CRU2015. Verder is naar aanleiding van dit projectplan, in
samenwerking met het onderwijs­secretariaat, een start gemaakt met een nieuwe aanpak van de werving en
contractering van opleiders voor coassistenten.
Onbegrensd leren
Drs. Frederique Ummels en dr. Charles Helsper voeren het ‘Onbegrensd Leren’ project ‘Digitaal Spreekuur van de
huisarts’ uit. Dit project dat ‘blending’ van het onderwijs in de opleidingspraktijken van coassistenten beoogt, zal
tot najaar 2014 doorlopen en e-learning modules opleveren voor coassistenten huisartsgeneeskunde.
10 | Studentenonderwijs | Jaarverslag 2013
AIOS Co model
De werkgroep AIOS-Co model is ingesteld door het MT Onderwijs van de afdeling huisartsgeneeskunde. Deze
werkgroep heeft de opdracht om de implementatie van het AIOS-Co model voor te bereiden en uit te voeren.
Drs. Janneke Witte (vz) en dr. Kees Gorter nemen deel als stafleden vanuit het studentenonderwijs. De werkgroep
heeft een grote stap gemaakt naar de realisatie van het AIOS-Co model, waarbij in 2013 het onderwijs- en informatiemateriaal ontwikkeld is, zodat in maart 2014 de eerste aios een co kunnen gaan begeleiden.
Call Onderwijsinnovatie Julius centrum
De coördinatoren van KLO/KLC hebben een aanvraag ingediend bij de Divisie Leiding voor de ontwikkeling van
digitaal onderwijs ter ontwikkeling van ‘Blended Learning’ van het huidige KLO-werkgroep onderwijs.
Onderzoek van Onderwijs
In het kader van de plannen rond CRU2015 is gestart met het formuleren van een onderzoeksvoorstel over de
beeld­vorming rond het vak huisartsgeneeskunde bij geneeskunde studenten.
3.
Professionalisering van toetsing
Als expert docent bewaakt en stuurt dr. Saskia Mol de toetsingsactiviteiten van de afdeling aan de hand van het
toetsplan van de divisie. Er is geëxperimenteerd met nieuwe toetsvraagvormen en een systematische bespreking
van startblok- en KLO toets psychometrie met deskundigen heeft plaatsgevonden. Ook hebben de voorbereidingen
voor het digitaal afnemen van de KLO/KLC toets in studiejaar 2013/2014 plaatsgevonden.
Jaarverslag 2013 | Studentenonderwijs | 11
Huisartsopleiding
Inleiding
Zoals te doen gebruikelijk is er in ons jaarverslag een terugblik op 2013 en is ook het beleidsplan voor 2014
opgenomen. Ook in 2013 hebben wij ons doel voor ogen gehouden om jonge artsen op te leiden tot huisartsen
die hun bijdrage leveren aan het realiseren van de door de beroepsgroep opgestelde toekomstvisie. Hiertoe is het
steeds belangrijker dat aan alle competenties zoals benoemd in het competentieprofiel van de huisarts aandacht
besteed wordt.
Academisering
Aandachtspunt in het afgelopen jaar bleef de academisering van de opleiding op het niveau van aios, docenten,
opleiders en de academische positionering binnen het UMCU en het verzorgen van evidence based huisarts­
geneeskunde. Tijdens de gecombineerde evaluatie en audit ronde (GEAR) aan het begin van het jaar bleek dat de
verankering hiervan nog beter kan. Dit is dan ook een extra aandachtspunt geweest in 2013.
Continuüm
In Utrecht wordt het hoofd van de huisartsopleiding gezien als het aanspreekpunt voor het onderwijs in de
huisarts­geneeskunde. De filosofie hierachter is dat hierdoor beter zorg gedragen wordt voor het onderwijs
continuüm binnen de huisartsgeneeskunde. In 2013 zijn we een onderwijsoverleg gestart met vertegenwoordiging
uit het basiscurriculum, de huisartsopleiding en het Post-academisch onderwijs. Het doel hiervan is om meer
gebruik te maken van elkaars expertise en de inhoud af te stemmen.
Wisseling hoofd
In 2013 is de leiding van de Huisartsopleiding Utrecht overgedragen: per 1 maart 2013 volgde Roger Damoiseaux,
Ron Pieters op als hoofd. Het vertrekkend hoofd heeft deze functie zestien jaar vervuld en we hebben hem
uitgezwaaid met een feest en met een symposium 40 jaar huisartsopleiding: kunst en kunde.
Personeel
Vanwege de uitbreiding van de huisartsopleiding moesten wij ook in 2013 extra docenten aannemen. De vacatures
konden wij gelukkig op een goede wijze invullen met nieuwe enthousiaste medewerkers.
Roger Damoiseaux, Hoofd Huisartsopleiding
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 13
1.
Ontwikkelingen in 2013
Academisering van de opleiding
Onder academisering van de huisartsopleiding wordt verstaan: de koppeling tussen patiëntenzorg, de opleiding
(onderwijs) en onderzoek op academisch niveau binnen een afdeling huisartsgeneeskunde van een universitair
medisch centrum (UMC). Academisering omvat het totale proces en is geen specifieke deelactiviteit. Het strekt zich
uit over alle activiteiten van de opleiding tot huisarts. Het kan gezien worden als een basisfilosofie van de afdeling
met aandacht voor de integratie van onderzoek, onderwijs en zorginnovatie (patiëntenzorg). Het doel is om tot een
evenwichtige verhouding qua expertise te komen binnen de beroepsgroep op klinisch, onderzoeks-, onderwijs en
organisatorisch gebied.
In 2013 hebben we de integratie binnen de vakgroep huisartsgeneeskunde vorm gegeven middels onderwijsontwikkeling op de stafdagen waarbij onderzoekers, docenten en kaderartsen uit de academische huisartsenpraktijk
Leidsche Rijn samenwerken. Dit heeft concreet tot 2 onderwijsprogramma’s geleid waarbinnen alle expertises
samengebracht zijn. Hierdoor zijn ook de contacten verstevigd tussen de onderzoekers, docenten en clinici. Dit
heeft geleid tot intensievere samenwerking bij de revisie van onderwijsprogramma’s. Evidence based medicine
wordt zo in de onderwijsprogramma’s geïntegreerd. Eind 2013 is een post doc voor onderzoek van onderwijs
aangesteld om zo dit onderzoek een stimulans te geven.
Samenwerking met de overige onderwijsafdelingen binnen de divisie
Julius centrum en UMC Utrecht
Julius Academy
De Julius Academy richt zich op het Post-academisch onderwijs (=nascholing). Het bureau van de Julius Academy is
ook gevestigd op het Broederplein in Zeist. Voor ons PAO-H programma maken wij gebruik van de Julius Academy.
Onderwijs commissie van het Julius centrum
De onderwijscommissie van het Julius centrum coördineert het onderwijs van de vakgroepen huisartsgenees­
kunde, epidemiologie, biostatistiek en public health binnen het basiscurriculum geneeskunde. Vanuit de huisartsgeneeskunde hebben hier het hoofd studentenonderwijs en het hoofd van de opleiding huisartsgeneeskunde
zitting.
Centrale Opleidings Commissie
Het hoofd van de huisartsopleiding maakt deel uit van de centrale opleidingcommissie van het UMCU. Hier kunnen
discipline overstijgende zaken betreffende de verschillende opleidingen aangekaart worden.
Landelijke samenwerking
NHG Kaderopleiding
Het NHG heeft hun kaderopleidingen ondergebracht bij de diverse Universitaire instellingen voor huisartsgeneeskunde. De Huisartsopleiding Utrecht heeft de Kaderopleiding Supervisie en Coaching onder zijn hoede genomen.
Daarnaast wordt ook de kaderopleiding diabetes in Utrecht georganiseerd onder de paraplu van de
Huisartsgeneeskunde.
Samenwerking HON/SBOH
Er bestaat een intensieve samenwerking met de 7 andere opleidingsinstituten via huisartsenopleiding Nederland.
Vanuit Utrecht zijn meerdere stafleden betrokken bij landelijke projecten ten behoeve van de Huisartsopleiding
Nederland.
14 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Externe Contacten
Internationaal – WONCA
Ook internationaal laten wij ons als afdeling zien. In juni 2013 was er wederom een vertegenwoordiging van onze
docenten en aiotho’s op de WONCA in Praag aanwezig. Door hen werden diverse workshops en presentaties
verzorgd.
Bezoek Turkse delegatie
In 2013 is de opleiding bezocht door een Turkse delegatie die als doel had kennis te nemen van de huisartsgeneeskunde in Nederland. Deze delegatie was vooral geïnteresseerd in de organisatie en opleiding van de huisarts­
geneeskunde in Nederland.
Bezoek Mieke van Driel, hoofd huisartgeneeskunde universiteit van Queensland, Australië
Tijdens dit bezoek zijn de samenwerkingsmogelijkheden onderzocht specifiek voor de opleiding tot huisarts. Deze
is in Australië niet via de universiteit geregeld. Ook zij ervaren mede door deze organisatie problemen met de
academisering van de huisartsgeneeskunde.
Kwaliteitsbewaking en -bevordering
Belangrijk punt bij het verzorgen van een opleiding is het op peil houden van de kwaliteit. Om zicht te krijgen op
deze kwaliteit is het belangrijk om enerzijds intern de kwaliteit te bewaken, en anderzijds externen een oordeel te
laten vormen over de kwaliteit van de opleiding.
Kwaliteitsbeleid
Huisartsopleiding Utrecht streeft naar continue kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Een belangrijke doelstelling
is het onderwijs goed te laten aansluiten op de wensen en lacunes van de aios. Feedback van de aios, maar ook van
docenten en opleiders wordt meegenomen in de besluiten over de (her)inrichting van het curriculum. Het toetsen
en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs is ingebed in het kwaliteitsbeleid van de huisartsopleiding.
Huisartsopleiding Utrecht werkt in het kader van haar kwaliteitsbeleid ook aan toets- en beoordelingsinstrumenten
voor de docenten en opleiders.
Naast onze interne kwaliteitsbewaking is er ook een externe kwaliteitsbewaking door de Registratiecommissie
Geneeskundig Specialisten (RGS) en door de beroepsgroep (NHG, LHV). Door middel van visitaties beoordeelt de
RGS de huisartsopleiding op naleving van de regelgeving en de kwaliteit van de organisatie van de opleiding. Op
basis daarvan besluit de RGS tot het erkennen van opleidingsinstituten, als ook - in voorkomende gevallen - het
schorsen of intrekken van de erkenning.
Landelijk kwaliteitssysteem GEAR
De hoofddoelstelling van GEAR is het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de huisartsopleiding op alle
opleidingsinstituten voor de daartoe opgestelde kwaliteitsindicatoren. Eens in de twee à drie jaar nemen de
opleidingsinstituten deel aan de GEAR auditronde. Deze audits staan los van, maar zijn afgestemd op de vijfjaarlijkse
visitaties van de opleidingsinstituten door de RGS, waarbij selectief wordt getoetst op de randvoorwaarden. In de
audit wordt, verspreid over twee dagen, een selectie van zeven domeinen voor de kwaliteit getoetst. GEAR kent
een vijfjaarscyclus met vier periodes. De periodes 1 en 3 beslaan elk één jaar en starten in september of in maart. In
deze periodes vinden de gegevensverzamelingen plaats, stellen instituten verbeterplannen op en vinden de audits
plaats. De activiteiten volgen elkaar op en zijn inhoudelijk aan elkaar gekoppeld. De tussenliggende periodes 2 en 4
duren elk anderhalf jaar en geven de instituten de rust en ruimte om te werken aan verbeterplannen.
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 15
GEAR Audit
Op 12 en 13 februari 2013 heeft in Utrecht de eerste audit van GEAR plaatsgevonden. Het auditteam, bestaande uit
een drietal getrainde auditoren afkomstig van andere huisartsopleidingen: een staflid, een opleider, een aios en
verder een extern expert op het gebied van auditprocessen (voorzitter) en tot slot de NPA secretaris, heeft
gedurende twee dagen bij ons met verschillende sleutelfiguren gesproken. De twee auditdagen zijn goed verlopen en aan het einde van de tweede dag heeft het auditteam een eerste positieve indruk gepresenteerd.
Onze opleiding ontving binnen zes weken de positieve auditrapportage. Voor het instituut levert de rapportage
materiaal voor verbeteringsacties. Onderling wisselen de instituten hun rapportages uit, zodat de huisartsopleiding
als geheel kan profiteren.
2.Voorzieningen voor de huisartsopleiding/formatie/
stafbezetting
Algemene gegevens
Onderwerp
Datum
Hoofd in functie sinds
1 maart 2013
Laatste visitatie RGS
22 juni 2010
Erkenning geldig tot
1 maart 2015
Instituutsreglement goedgekeurd
13 juni 2013
Visitatie Beperkte Instellings Accreditering (BIA)
Bijzonderheden
8 oktober 2009
Formatie 2013
Soort
Functie
Naam
Management
Hoofd
prof. dr. R.A.M.J. (Roger) Damoiseaux
(tot 1-3-2013 dr. H.M. Pieters)
Manager opleiding aios /
plaatsvervangend hoofd
drs. M.E.D. (Monique) Filippo
0,70
Manager opleiding
huisartsopleiders
drs. L. (Loes) Truijens
0,55
Manager ontwikkeling en
onderzoek
drs. M.I. (Margit) Vermeulen
0,80
Subtotaal
Teamleiders
Formatie
0,90
2,95
Teamleider 1e jaar
drs. M. (Maartje) Schouten (psycholoog)
0,20
Teamleider 2e jaar
drs. A. (Annelies) Belgraver (huisarts)
0,20
Teamleider 3e jaar
drs. A.J. (Aad) van Leeuwen (psycholoog)
0,20
Coördinator Wetenschappelijke
Vorming
(Hoogleraar Epidemiologie in de
eerste lijn)
prof. dr. A.W. (Arno) Hoes
0,10
Voorzitter afdeling
Huisartsgeneeskunde
prof. dr. N.J. (Niek) de Wit
0,10
Subtotaal
16 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
3,75
Wetenschappelijk personeel
Fte
RD
drs. L (Lenny) Achthoven
0,44
1998
dr. M.E.L. (Marie Louise) Bartelink
0,40
1995
drs. A. (Annelies) Belgraver
0,24
1988
drs. P. (Petra) Blommendaal
0,49
1986
dr. L.J. (Bert-Jan) de Boer
0,40
1979
drs. D. (Desirée) van de Brande
0,38
2001
drs. S. ( Stijn) van de Broek
0,11
1993
dr. C.F. (Carien) Dagnelie
0,22
1985
drs. A.CH. (Anita) Damen (vanaf 1-7-2013)
0,44
1999
drs. M.S. (Mariëlle) van den Dool-Mulder
0,44
2004
drs. M.(Mariska) van Eenige
0,44
2003
drs. M.J. (Margreet) Fraanje
0,44
2003
drs. N. (Niek) de Grunt
0,20
1981
drs. M.M. (Michiel) van Halteren
0,44
2000
drs. R. (Richard) Harting
0,44
1988
dr. G.J.B. (Gerard) Hurenkamp
0,44
1997
drs. A. (Adri) Jobse
0,22
1981
drs. H.M. (Hilde) de Jong
0,44
1989
drs. J. (John) Kaal
0,44
1992
drs. K.P.L. (Karin) Kluijtmans
0,44
1995
drs. J. (Jannie) Maaijen (stage coördinator)
0,20
1999
drs. C.M.J. (Ellen) Meijers
0,44
1985
dr. S. (Saskia) Mol
0,10
1987
drs. E.J.M. (Ernest) Mutsaerts
0,44
1979
drs. M.H. (Marike) Kroon-Meutgeert
0,33
2009
drs. P. (Paulien) Rietman
0,44
2002
dr. F. (Frans) Rutten
0,10
1986
drs. A.R.J. (Ariëtte) Sanders- van Lennep
0,44
1996
prof. dr. Th. (Theo) Verheij
0,10
1987
drs. L.A. (Lidewij) Wind
0,33
2006
drs. F.H. (Ferry) Witvoet
0,44
1995
Huisartsdocenten
(inclusief registratiedatum huisarts=
RD)
Subtotaal
10,86
Fte
Huisartsdocenten onderwijs en
ontwikkeling
(inclusief registratiedatum huisarts=
RD)
RD
drs. C. (Cees) van Beek
0,22
1994
drs. J. (Janneke) de Klein-Meulenberg
0,44
2011
drs. M.E.V. (Marcelle) Ledoux
0,22
2004
drs. M.A. (Mirjam) Mathot
0,33
2001
drs. M.M. (Maaike) Paf
0,44
2010
drs. E.A. (Lies) Visser
0,44
2012
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 17
drs. J.A. (Jorien) Verdijk
Subtotaal
0,44
2012
2,53
Psycholoogdocenten
drs. E. (Erik) van Bruggen
0,44
drs. M.I. (Majorie) van der Cingel
0,44
drs. I (Imre) Dietz
0,38
drs. M. (Marjam) Djajadiningrat
0,44
drs. P.J. (Peter) Kruithof
0,44
drs. A.J. (Aad) van Leeuwen
0,24
dr. A.R. (Rianne) Maillé
(staffunctionaris supervisie)
0,56
drs. C.J. (Lijan) Mutsaers
0,56
drs. M. (Maartje) Schouten
0,24
drs. K.H.C. (Karin) Sweep-Trompper
0,44
drs. S.A.M. (Simone) Vocht
0,44
drs. M.J.G. (Mariëlle) de Wilt
0,44
drs. H.J.F.C. (Hélène) Swart
0,38
Subtotaal
5,06
Overig Wetenschappelijk Personeel Externe docenten terugkomdagonderwijs (Inclusief docenten voor
wetenschappelijke vorming en stafleden
epidemiologie voor de EBM cursus,
docenten voor de JGZ-cursus en Ethiek)
drs. E. (Edger) Gubbels
0,44
dr. C.W. (Charles) Helsper
0,44
dr. M.M. (Marijke) Kuyvenhoven
0,11
drs. C.E.M. (Karien) Wielaart-Oomen
(Organisatie JGZ-cursus)
0,20
dr. A.J. (Anne) Leendertse
(Farmacotherapie onderwijs)
0,47
dr. H.M. (Ron) Pieters
Staflid kwaliteit
0,22
drs. A.J. (Albert) van der Veer
0,33
drs. I. (Ineke) Volman
Coördinator aios op de huisartsenpost
0,23
Supervisoren
1,2
drs. W. (Willem) van Stempvoort
0,20
Subtotaal
Ondersteunend
personeel
1,0
5,09
Secretariaat
18 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
S. (Silvia) van Drie, receptioniste
0,22
M. (Marga) Bogaards-Godschalk,
assistente 3e jaar
0,77
M.C. (Marianne) Goettsch,
management assistent
0,78
1995
R. (Rixt) Groothedde - Zeilstra,
algemeen assistent
0,44
W. (Wiebke) van Haperen - Mertens,
assistente manager huisartsopleiders
0,67
S. (Sandy) van den Hoeven- van Ingen,
algemeen assistent
0,44
I. (Ineke) Van den Hoeven- van Vriesland,
algemeen assistent
0,87
S.M. (Sarie) van Honk,
assistente 2e jaar
0,83
H. (Henk) Landhof,
facilitair medewerker
0,88
H. (Hanneke) Lankhof,
algemeen assistent
0,44
drs. C. (Carolien) Nusse,
beleidsmedewerker
0,78
I. (Ivan) Ouwerkerk,
medewerker digitalisering
0,88
drs. E.M. (Liesbeth) Rijnierse,
assistente 1e jaar
0,88
J.H. (Jacqueline) van Roekel,
management assistent
0,73
T.W.P.M. (Tecla) Wolf-Verschuure,
stafadviseur organisatie en planning
0,67
Uitzendkrachten
0,50
Oproepkrachten
M. (Mark) van Dijk,
facilitair medewerker
Subtotaal
11,00
Automatisering
S. (Saloua) Bouabdellaoui
Subtotaal
Subtotaal
0,22
0,89
0,89
Manager bedrijfsvoering
dr. E.W.G.M. (Erwin) van Geenen
0,20
Financiële zaken
G. Horstink
0,60
Personele zaken/organisatie
W. Edixhoven
0,20
E. Linnebank
0,20
M.H. Bekkers
0,20
1,40
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 19
Supervisoren
P.M Baeten-van Reineck Leyssius
M.L. Jansen
M. Pel
M. Beliën
H. de Jong
V. Pigmans
A. Belgraver
M.M. Kuyvenhoven
J. Schellart
L.G.M. van Berkestijn
S.K. Kwee
M. Schouten
R.J. Botman
A.R. Maillé
L. Truijens
H. Brinkman
C.M.J. Meijers
B. Trum
E. van Bruggen
S.W. Mogendorff
E. Voorzanger
C. Frantzen-Piek
J.S.D. Mulder
F.E.M. Wolffenbuttel
E.A.P. van der Heijden
M. Pauw
Formatiebezetting
WP
Management
Teamleiders
Ondersteuning
fte
fte
fte
fte
Huisartsdocenten
13,59
2,95
0,20
Psycholoogdocenten
5,06
Overige WP
4,89
0,40
0,20
Ondersteuning
Totaal
13,29
23,54
3,15
0,60
13,29
CHVG eisen formatie per aios, aantal aios in 2013 is 266
CHVG eisen formatie
Norm
Werkelijk
Personele bezetting 0,15 per aios
39,9
40,58
0,10 fte per aios is wetenschappelijk personeel
26,6
27,29
0,05 fte per aios is niet-wetenschappelijk personeel
13,3
13,29
>50% van WP formatie is huisarts
50%
57%
>50% van WP huisartsen is > 5 jaar huisarts
50%
84%
20 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Relaties met derden
Andere organisaties
Medewerkers
Hoofdenoverleg en Algemeen Bestuur
R.A.M.J. Damoiseaux
Commissie Uitvoer Selectie (CUS)
R.A.M.J. Damoiseaux
Financieringsoverleg SBOH
R.A.M.J. Damoiseaux
Werkgroep Valutering stageplaatsen
R.A.M.J. Damoiseaux
Afstemmingsoverleg SBOH
M.E.D. Filippo en T.W.P.M. Wolf-Verschuure
Landelijk overleg kwaliteitscoördinatoren (GEAR)
C. Nusse
APC werkgroep
L. Truijens en M.I. van der Cingel
Opleiders Coördinatoren overleg
L. Truijens
Werkgroep Toetsing
M.I. Vermeulen
Commissie Uitvoer Selectie (CUS)
M.I. Vermeulen
Andere afdelingen UMC Utrecht
MT Huisartsgeneeskunde
R.A.M.J. Damoiseaux
Centrale Opleidingscommissie
R.A.M.J. Damoiseaux
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 21
3. Opleidingscapaciteit
Selectieprocedure
Startdatum
1 maart 2013
1 september 2013
Totaal 2013
V
M
Tot
V
M
Tot
V
M
Tot
-
-
48
-
-
48
-
-
96
Sollicitaties
44
14
58
58
14
72
102
28
130
Uitnodigingen
43
13
56
48
12
60
91
25
116
Gesprekken
43
13
56
48
12
60
91
25
116
Toegelaten
34
10
44
36
8
44
70
18
88
Reserves
-
-
-
4
-
4
4
-
4
Afgewezen
9
4
13
18
6
24
27
10
37
Uit sollicitatie teruggetrokken
1
-
1
-
-
-
1
-
1
Plaatsen
Groep Startdatum
I, II, III en VI 2013 maart
In opleiding gekomen
Teruggetrokken (hiervoor
reservekandidaten ingezet)
Samenstelling groepen bij
begin opleiding
22 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
V, VI, VII en VIII 2013 september
V
M
Tot
34
10
44
-
-
-
-
V
M
Tot
41
7
48
-
1
1
I
9
2
11
V
10
2
12
II
8
3
11
VI
10
2
12
III
9
2
11
VII
10
2
12
IV
8
3
11
VIII
11
1
12
aios in opleiding
Peildatum
1 januari (2013)
31 december (2013)
V
M
Tot
V
M
Tot
Jaar 1
79
17
96
81
17
98
Jaar 2
39
12
51
51
10
61
Jaar 3
68
20
88
63
18
81
Zwevend ivm:
Zwangerschapsverlof
12
-
12
7
-
7
Vakantie na zwangerschapsverlof
-
-
-
1
-
1
Vakantie volgens CAO
-
-
-
1
-
1
Aiotho onderzoeksdeel
4
2
6
7
1
8
Ziekte (volledig)
2
1
3
2
-
2
Geschil
1
-
1
-
1
1
Onbetaald verlof
-
-
-
1
-
1
Niet aan een jaar gekoppelde aios
1
0
1
1
-
1
Ouderschapsverlof
2
0
2
3
-
3
Overig
2
-
2
1
-
1
Totaal
210
52
262
219
47
266
(bv alternatieve stage)
Onderstaande tabel toont de cijfers zoals wij die van de SBOH hebben ontvangen.
Gemiddeld aantal Aios per ultimo van de maand naar rato van het aantal
dagen dienstverband
Aantal AIOS
Opleidingsjaar
Maand
Jan
Feb
Mrt
Apr
May
Jun
Aug
Sept
Oct
2013
2013
2013
2013
2013
2013 2013
Jul
2013
2013
2013 2013 2013
Nov
Dec
Gemiddeld
2013
Vergoeding
1e jaars
86,0
86,0
87,0
87,0
87,0
87,0
87,0
86,0
93,0
93,0
93,0
93,0
88,8
2e jaars
82,0
82,0
91,0
91,0
91,0
90,0
90,0
89,9
84,5
84,0
84,0
84,0
86,9
3e jaars
71,3
69,1
75,6
72,5
71,0
70,0
66,8
62,7
78,4
76,2
75,1
68,8
71,4
239,3
237,1
253,6 250,5
249,0
247,0
243,8 238,6 255,9 253,2 252,1 245,8
247,1
4e jaars
14,7
13,2
30,0
27,0
25,3
20,4
17,8
15,0
29,6
26,3
23,2
20,4
21,9
Totaal geen
14,7
13,2
30,0
27,0
25,3
20,4
17,8
15,0
29,6
26,3
23,2
20,4
21,9
250,3 283,5
277,5
274,2
267,4
261,6
253,6 285,4
279,5 275,3 266,1
269,0
Totaal
vergoeding
Geen
vergoeding
vergoeding
Eindtotaal
254,00
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 23
Mutaties per maand naar rato van het aantal dagen dienstverband
Aantal AIOS
Maand
Opleidings-
Jan
Feb
Mrt
Apr
May
Jun
jaar
2013
2013
2013
2013
2013
2013 2013
Instroom
Uitstroom
Succes einde
opleiding
Jul
Aug
Sept
Oct
Nov
2013
2013
2013
2013 2013
45
Dec
Gemiddeld
48
2013
93
-2
-12
-6
-5
-7
-4
-8
-16
-6
-4
-9
-6
-85
-2
-12
-5
-5
-6
-3
-7
-16
-5
-4
-9
-6
-80
Op verzoek
-1
medewerker
-1
-2
Op verzoek
opleidings-
-1
-1
-1
-3
instituut
Eindtotaal
-2
-12
39
-5
-7
-4
-8
-16
42
-4
-9
-6
-8
Vrijstelling verzoeken
Startdatum
Aios
Verzoeken ELWP
Vrijstellingen HLWP
N
3m
6m
9m
12 m
Tot
6m
9m
12 m
Tot
Maart (2013)
46
5
14
2
-
21
-
-
-
-
Sept (2013)
47
5
10
2
1
18
-
-
-
-
Aiotho
2
6
-
-
-
-
-
-
-
-
Totaal (2013)
95
11
24
4
1
39
-
-
-
-
Toegekende vrijstellingen
Startdatum
Aios
Verzoeken ELWP
Vrijstellingen HLWP
N
3m
6m
9m
12 m
Tot
6m
9m
12 m
Tot
Maart (2013)
46
5
14
2
-
21
-
-
-
-
Sept (2013)
47
6
9
2
1
18
-
-
-
-
Aiotho
2
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Totaal (2013)
95
11
23
4
1
39
-
-
-
-
24 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Onderbrekingen 2013
Reden
V
M
Totaal aantal aios
Zwangerschapsverlof
47
-
47
13 wkn
Ouderschapsverlof
11
-
11
5 wkn
Ziekte > 2 wk
7
-
7
11 wkn
Onderwijskundig
-
-
-
-
14
2
16
nvt
Geschil
-
1
1
24 wkn
Onbetaald verlof
5
-
5
10 wkn
Zorgverlof
1
-
1
4 wkn
Ontkoppeling
2
2
4
2 wkn
1
1
5 wkn
Aiotho onderzoeksdeel
Overig
Duur = gemiddelde duur in weken
Deeltijd
Aantal aios in deeltijd op 31 december 2013
Deeltijd
70 - 75%
76 - 85%
86 - 90%
91 -95%
Totaal
12
31
28
5
76
Aantal
Tabel 7: voortijdige beëindiging 2013
Initiatief
Reden
V
M
Hoofd
Onderwijskundig
-
-
Negatieve voortgangskwalificatie
-
-
> 4 maanden onderbroken
-
-
Ziekte
-
-
Te grote belasting
-
-
Opleiding te moeilijk
-
-
Opleiding past niet
-
2
Andere opleiding
1
-
Anders
-
-
Aios
Duur*
1x 16,5 mnd.
1x 11 mnd.
* Gemiddelde duur van aanvang tot einde opleiding in maanden.
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 25
Tabel 8: Overplaatsing
A. Overplaatsing naar ander instituut
Reden
V
M
Tot
Verhuizing
-
-
-
Anders
-
-
-
Wisseling
B: Overplaatsing van elders naar Utrecht
Reden
V
M
Tot
Wisseling
Verhuizing
-
1
1
Groningen
Anders
-
-
-
Tabel 9: Voltooiing in 2013
A Regulier 2013
Cohort
V
M
Startdatum
Tot
-
Maart 2009
1
-
1
September 2009
6
-
6
Maart 2010
18
4
22
September 2010
28
7
35
Maart 2011
6
5
11
September 2011
2
1
3
Totaal
61
17
78
V
M
Tot
B Niet-regulier 2013
Cohort
Startdatum aiotho
-
Maart 2008
1
-
1
December 2008
1
-
1
Maart 2012
-
1
1
Totaal
2
1
3
Startdatum herintreder
26 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
4.
Opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma
Toetsen
Aios zijn volgens het landelijke Protocol Toetsing en Beoordeling en het Landelijke Toetsplan tijdens de opleiding
beoordeeld. In dat kader werden de LHK (landelijke huisartsgeneeskundige kennistoets), de KOV (kennis over
vaardigheden) en de STARtclasstoets afgenomen. Met het LHK-Prof systeem is longitudinale feedback mogelijk
gemaakt. Opleiders, groeps­begeleiders en aios vulden de ComBel in ter voorbereiding van de evaluatiegesprekken.
Van dit gesprek werd een verslag gemaakt met daarin afspraken omtrent de voortgang.
Getrainde onafhankelijke toetsers beoordeelden de videoplustoets van de eerstejaars aios over het vakinhoudelijk
handelen en de arts-patiënt communicatie in de praktijk. In het derde jaar werd de psychosociale consultvoeringstoets door de aios gedaan.
In het kader van de lijn acute geneeskunde werd getoetst op reanimatievaardigheden (introductieperiode), BLS
(basic life support) in het eerste en derde jaar en in de startclass. Het dossier dienstdoen werd gebruikt door de aios
van het eerste en derde opleidingsjaar.
De supervisie in het derde jaar werd beoordeeld halverwege en aan het eind van de sessies. Het eindoordeel werd
meegenomen in de overall beoordeling van de aios.
Differentiatie
Ook in 2013 was er de mogelijkheid voor aios in hun derde jaar een differentiatie module te volgen. Na hun eerste
jaar kunnen zij aangeven of ze dit willen gaan doen en in welk onderwerp zij zich dan willen verdiepen. Deze
differentiatie is nauw verbonden met de opleidingspraktijk en een docent op het opleidingsinstituut. Bovendien
wordt er een onderdeel evidence based medicine in verwerkt. Aios konden al kiezen uit vier differentiaties, namelijk
Palliatieve Zorg, Management, Wetenschappelijk onderzoek en Onderwijs. In 2013 is daar de differentiatie Farmacotherapie bij gekomen. Alle differentiaties zijn in 2014 beschikbaar voor de aios.
Professionalisering van docenten
In 2013 hebben alle docenten opnieuw hun jaarlijks functioneringsgesprek gehad. Per docent werd een persoonlijk
scholingsplan opgesteld. Daarnaast namen alle docenten gedurende een aantal keer per jaar gezamenlijk deel aan
een deskundigheidsbevordering met regelmatig terugkerende thema’s, zodat bij docenten een cyclisch leerproces
op gang komt.
De thema’s van de deskundigheidsbevordering waren o.a.:
• didactische kennis en vaardigheden (onderwijswerkvormen, toetsing en beoordeling)
• groepsdynamische vaardigheden (uitwisselen onderwijservaringen)
• vakinhoudelijke kennis en vaardigheden (o.a. EBM)
• vaardigheden bij gebruik van ICT in onderwijs
• samenwerking
Alle nieuwe docenten volgden de beginnerscursus DSH. Voor onderwijsontwikkelaars werd opnieuw een DSH
cursus ‘bouwen van onderwijs’ aangeboden. Een aantal ervaren docenten volgden de vervolgcursus “Begeleiden
van groepen” van de DSH.
In 2014 zal het scholingsplan verder worden uitgerold. Onder een scholingsplan verstaan wij een overzicht van de
verschillende aspecten van scholing aan docenten van de huisartsopleiding, van beginnende naar gevorderde
docent. Het uiteindelijke, beoogde doel van de huisartsopleiding is competente huisartsen op te leiden en uit te
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 27
laten stromen na de opleiding, via competente docenten. Het scholingsaanbod uit ons scholingsplan is gebaseerd
op het huidige competentieprofiel van de docent volgens de landelijke richtlijnen. Huisartsopleiding Nederland –
competentieprofiel en eindtermen van de huisarts – uitg. Concilium Huisartsopleiding Utrecht, sept. 2009.
Ons scholingsplan is bedoeld voor huisarts- en psycholoog docenten van de huisartsopleiding Utrecht die onderwijs verzorgen aan artsen in opleiding tot huisarts. Tot deze groep behoren ook de huisartsdocenten onderwijs en
ontwikkeling, de zogenaamde O2-ers.
Summerschool
Op 31 juli en 8 augustus 2013 werd voor de zevende keer de summerschool georganiseerd. De summerschool
vervangt de terugkomdagen voor aios in beide weken. Thema’s van dit jaar waren “de dorpsdokter” en “dokter in
de stad”. Beide dagen werden goed bezocht door ruim 150 aios en zeer positief geëvalueerd. De planning voor de
summerschool 2014 is inmiddels in gang gezet en er wordt weer een enthousiast team van docenten en aios
gevormd dat beide dagen een goede inhoudelijke vorm zal geven met actuele onderwerpen die een meerwaarde
hebben naast het reguliere onderwijscurriculum.
Springschool
Op 21 maart 2013 vond de derde Springschool plaats. De Springschool is een jaarlijkse geaccrediteerde nascholingsbijeenkomst voor huisartsen die korter dan 5 jaar geleden zijn afgestudeerd aan de huisartsopleiding Utrecht.
Naast een inhoudelijk programma met verschillende workshops is ook elkaar weerzien en bijpraten een doel van
deze avond. Ongeveer 60 huisartsen bezochten de Springschool in 2013. De Springschool 2014 zal weer plaats­
vinden in maart en binnenkort wordt de inschrijving geopend. Het inhoudelijke programma werd de afgelopen
jaren vaak verzorgd door externe docenten; de ambitie voor 2014 is om de workshops te laten geven door de eigen
docenten van de huisartsopleiding Utrecht, om zo hun expertise goed te gebruiken.
Evidence Based Medicine
De onderwijslijn evidence based medicine is in 2013 verder uitgebouwd. Deel van deze onderwijslijn is het integreren van de verworven vaardigheden (het formuleren van een klinische vraag, het gericht en efficiënt zoeken, het
kritisch beoordelen en wegen en een antwoord formuleren) in het reguliere onderwijs en de dagelijkse praktijk.
Broodje wetenschap
Ter bevordering van de integratie van onderzoek en onderwijs organiseerden we maandelijks een ‘broodje
wetenschap’. In de lunchpauze vertelden stafleden en aiotho’s over hun onderzoek en welke plaats dit naar hun
idee zou moeten hebben in het onderwijs. Zo discussieerden we over ‘wel/geen CRP bij hoestklachten’; ‘cognitieve
problemen bij diabetes patiënten’ en ‘EBM onderwijs tijdens de opleiding’.
Broodje gevoel
Het podium in de collegezaal op het Broederplein is in 2013 weer een aantal keer gebruikt voor een broodje
gevoel, dat wil zeggen een optreden in de lunchpauze waarin medewerkers hun veelzijdige talenten kunnen laten
zien. Naast klassieke muziek werd dit jaar o.a. ook aandacht besteed aan Afrikaanse muziek en vond een tango­
workshop plaats. Voor het eerst in 2013 traden naast medewerkers ook aios op, zelfs met zelf gecomponeerde
liedteksten. De ambitie voor 2014 is om de opleiders te betrekken bij het broodje gevoel en het podium aan hen
ter beschikking te stellen voor een optreden.
28 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
5.
De huisartsopleiders
Het team opleiders
Opleiders en hun praktijken zijn de spil waar het opleiden van nieuwe huisartsen om draait. Het zijn ervaren
huisartsen die hun kennis, vaardigheden en inzet aanwenden voor de nieuwe generatie huisartsen. Het is een
bijzondere groep huisartsen. Ze zijn geïnteresseerd in het docentschap in al haar facetten. De laatste jaren is terecht
meer erkenning en aandacht gekomen voor het opleiden in de praktijk. Het team opleiders binnen de huisartsopleiding Utrecht staat voor een intensieve begeleiding van de opleiders. Het team verzorgt onder andere scholing,
matching en evalutie, zorgt voor de acquisitie en stimuleert verbetertrajecten op het gebied van het opleiden
binnen de huisartsenposten en bij de accreditering van opleiderspraktijken.
Cijfers, wachtstanden
In Utrecht hebben wij 293 opleiders. Hiervan is 36% vrouw (vorig jaar 34 %), de gemiddelde leeftijd is 52 jaar. Door
het parttime werken zijn steeds meer duo opleiders en co-opleiders actief. In 2013 zijn er in maart 49 en in september
50 eerstejaars aios gestart. Door de ongelijke verdeling van startende 3e jaars aios waren er in september ongeveer
10 opleiders over. Er zijn toen 4 opleiders uitgeleend aan andere instituten. Door het grote aantal 3e jaars in
december, de vele ontkoppelingen en bijzondere trajecten was er aan het eind van 2013 weer een tekort aan
opleiders. Het is toen met veel moeite gelukt om alle aios aan een passende opleider te helpen. Dit ondanks het
feit dat we in 2013 weer 24 nieuwe opleiders hebben opgeleid. We hebben geen wachtlijst meer voor nieuwe
opleiders, maar wel voldoende aanmeldingen door het jaar heen.
Accreditering praktijken huisartsopleider
Eind 2008 is het ondersteuningsproject bij de accreditering van de opleiderpraktijken gestart. Huisartsopleiders
krijgen financiële steun voor het accrediteren van de opleiderspraktijk. Eind 2012 is het accrediteringsproject
definitief afgesloten, dat wil zeggen dat er geen nieuwe huisartsopleiders meer kunnen worden ingesloten. De
financiële ondersteuning blijft bestaan voor huisartsopleiders die deelnemer zijn en de eerste cyclus van 3 jaar
doorlopen. Totaal zijn 71 opleiders actief geboekt als deelnemer van het opleiders accrediteringsproject, waarvan
40 deelnemers geheel of gedeeltelijk gedeclareerd hebben. Vanaf 2016 is het verplicht voor iedere huisartsopleider
om de opleidingspraktijk te accrediteren. Op ELO is een vraag en antwoord rubriek ingericht door Stijn van den
Broek, waar voor alle opleiders informatie over de accreditering van de praktijk kan worden verkregen.
In het najaar van 2013 is een masterclass samengesteld bestaande uit opleiders die al ervaring hebben en in het
accrediteringstraject van de opleidingspraktijk zitten. De 3de bijeenkomst heeft inmiddels plaatsgevonden. Het
idee hierbij is dat de opleiders steun krijgen in het actief doorlopen van de accrediteringscyclus en door middel van
huiswerk zich daar praktisch op bezinnen. De laatste bijeenkomst komt aan de orde hoe je de aios kunt betrekken
in het accrediterings proces. De evaluatie van de masterclass zal plaatsvinden aan het eind de cursus in juni 2014.
Deze zal worden opgenomen in het jaarverslag van 2014.
Academisering huisartsopleiders
Alle opleiders krijgen op de terugkomdagen een uur “kritisch dokteren” aangeboden, een gevarieerd programma
met kritisch lezen, zoeken van evidence en het bespreken van actuele ontwikkelingen, met als doel dit samen met
de aios vaker te doen en ook in te bedden in de leergesprekken. Bij de tweedaagse en op de moduledag volgen
steeds 25 opleiders de module “kritisch dokteren”; nieuwe opleiders aangevuld met ervaren opleiders die deze
cursus nog nooit volgden. Tweemaal is in 2013 een middag onderwijs gegeven aan 4 groepen opleiders over
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 29
nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap. Regelmatig wordt via ELO opleiders gevraagd deel te nemen aan
onderzoek van aiotho’s en andere onderzoekers.
Stageopleiders
In het tweede opleidingsjaar volgen de aios een drietal stages buiten de huisartsenpraktijk.
Het gaat hierbij om een klinische stage van zes maanden in een acute somatische setting zoals een Spoedeisende
Eerste Hulp (SEH) afdeling van een ziekenhuis. Daarnaast zijn er twee stages van ieder drie maanden in een
chronische zorginstelling (verpleeghuis, hospitium, geriatrieafdeling van een ziekenhuis) respectievelijk een GGZ
instelling (RIAGG, PAAZ of RPC).
De opleiders van deze stages worden tijdens 2 middagen per jaar op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen
bij de huisartsopleiding, en tevens worden zij bijgeschoold in hun taken als opleider.
Wat kwam er terecht van de voornemens voor 2013?
• Dienstdoen op de post is geregeld via coördinatoren.
• Alle beginnende opleiders hebben een mentor toegewezen gekregen.
• De keuze onderwerpen zijn op de terugkomdagen ingevoerd.
• De LEOh is af.
• Er zijn nieuwe bestuursleden toegetreden tot de opleidersvereniging.
• Er is een masterclass accreditering gehouden.
En in 2014…
• Wordt de LEOh (Lijst Evaluatie Opleiders huisartspraktijk) ingevoerd; een nieuwe landelijke lijst waarin de aios de
opleider evalueert.
• Wordt een nieuwe vorm van het functioneringsgesprek van opleiders geïntroduceerd.
• Wordt er een volwaardig opleidersteam opgericht.
• Wordt op landelijk niveau gewerkt aan een nieuw leerwerkplan voor de opleider.
• Wordt het nieuwe landelijk APC onderwijs bij de opleiders geïmplementeerd.
30 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
6.Onderwijsfaciliteiten
Ons pand aan het Broederplein, naast het Slot Zeist, biedt ons voldoende en zeer functionele onderwijsruimtes.
De ICT voorziening in de onderwijslokalen is optimaal door de aanwezigheid van opnameapparatuur.
Onze huisvesting biedt meer dan voldoende capaciteit voor het geven van onderwijs. Buiten de onderwijsuren
om, worden onze ruimtes middels verhuur ook gebruikt door externen, o.a. door het Post-Academisch Onderwijs
voor Huisartsen. Ook de grote collegezaal biedt tal van mogelijkheden voor het organiseren van (na)
scholingsactiviteiten.
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 31
7.
Geschillen met betrekking tot de opleiding
In 2013 heeft zich één geschil voorgedaan in onze opleiding. Op ons verzoek is de opleiding van een aios tussentijds beëindigd. Er heeft mediation plaatsgevonden. Deze aios heeft vervolgens een geschil aanhangig gemaakt bij
de Geschillencommissie. In maart 2014 heeft de Geschillencommissie de opleiding in het gelijk gesteld.
32 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
8.
Wetenschappelijk onderzoek
Per 31 december 2013 waren er 20 aios die hun huisartsopleiding combineren met wetenschappelijk onderzoek in
een aiotho-traject, waarvan 17 vrouwen en 3 mannen. In 2013 zijn vijf nieuwe aiotho’s met onderzoek gestart,
waarvan één het traject op eigen verzoek ook weer heeft beëindigd. Een aiotho is in 2013 gestopt met het onderzoeksdeel en volgt nu volledig de huisartsopleiding. Twee aiotho’s hebben in 2013 de huisartsopleiding afgerond.
Aiotho’s Corine den Engelsen, Saskia de Vries-van Vugt en Josien Riphagen-Dalhuijsen zijn in 2013 gepromoveerd.
Nieuwe trajecten:
• Ilse Badenbroek: (kosten-)effectiviteit van een geïntegreerd cardiometabool preventieprogramma
(INTEGRATE studie)
• Marjolein Schot: Point of care CRP-meting bij kinderen met lage luchtweginfecties
• Jolien Janssen: Cognitieve problemen bij mensen met type 2 diabetes mellitus
• Janneke Hendriksen: Optimale duur van antistolling na een spontane veneuze trombose
Voor een volledig overzicht van alle lopende aiotho-trajecten verwijzen we u naar onze website: Aios > Opleiding
> Onderzoek > Aiothotrajecten.
Onderzoek van onderwijs
Daar de laatste jaren nogal wat vernieuwingen in het onderwijs zijn ingevoerd, willen wij nagaan wat de waarde is
van deze ontwikkelingen. In dit kader is al in 2008 een lijn onderzoek van onderwijs opgezet. Meten is Weten is de
naam die het programma Onderzoek van Onderwijs heeft gekregen. Dit programma zal de komende jaren worden
uitgevoerd.
• In 2009 en 2010 is een belangrijk deel van het onderzoek naar de ‘Selectiemethode voor de huisartsopleiding’,
en ‘Uitval en stagnatie in de opleiding tot huisarts’ verricht. De uitvoering van dit onderzoek is in handen van
Margit Vermeulen. Verdere activiteiten zijn een pilot studie naar een nieuwe selectie methode in 2011 en 2012,
in samenwerking met de Huisartsopleiding Nijmegen. De resultaten zijn inmiddels geanalyseerd en deels
gepubliceerd. In 2014 wordt dit project afgerond met een promotie.
• Onderzoek naar het effect van het onderwijs in evidence based medicine. Subsidie is bij het Cash fonds
aangevraagd en verkregen in 2010. In 2011 is met dit onderzoek gestart door een aiotho Marlous Koningsveld-Kortekaas onder leiding van Marie Louise Bartelink, de coördinator van ons EBM onderwijs en senior
onderzoeker.
Eind 2013 is een post doc onderzoek van onderwijs aangesteld om het onderzoek van onderwijs een extra
stimulans te geven. Projecten waarvoor financiering gezocht wordt zijn onderzoek naar verbetering van evidence
medicine gedrag in de huisartsgeneeskunde met een assessment programma en onderzoek naar de beeldvorming
rond het vak huisartsgeneeskunde bij geneeskunde studenten.
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 33
9.
Missie, visie en beleidsvoornemens
Missie
De Huisartsopleiding Utrecht leidt dokters op tot vakkundige en gemotiveerde huisartsen, die goed voorbereid
zijn op vragen en wensen van de hedendaagse maatschappij. Dit doet zij samen met een team van krachtige/
zelfbewuste huisartsopleiders, docenten en ondersteuners.
De huisarts is eerste aanspreekpunt bij gezondheidsvragen. Hij/zij levert persoonlijke zorg afgestemd op de
individuele patiënt en diens context en coördineert de zorg in de eerste en tweede lijn. Dit in een toenemende
diversiteit aan praktijkvormen.
De opleiding tot huisarts vindt plaats in de opleidingspraktijk onder supervisie van een huisartsopleider. Daarnaast
komen de aios één dag per week naar de huisartsopleiding, op de prachtige locatie Broederplein in Zeist, waar zij in
een vaste groep onderwijs krijgen van een huisartsdocent en een psycholoogdocent.
Visie
Huisarts en context/ Mens in context
Zoals huisartsen aandacht dienen te hebben voor de context van de patiënt, zo heeft de Huisartsopleiding Utrecht
aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen waarin de huisarts steeds zijn positie moet bepalen. In een veilige,
inspirerende en flexibele omgeving leiden wij op tot levenslang leren. Huisartsen werken tegenwoordig steeds
meer samen in een team van collega’s, praktijkassistentes, POH’s en andere medewerkers. Wij zien een expliciete rol
voor samenwerken in het onderwijs en in de organisatie en verwachten daarin ieders eigen verantwoordelijkheid.
Huisarts als persoon/ Mens als geheel
Zoals huisartsen de mens als geheel zien, zo ziet Huisartsopleiding Utrecht aios, docenten en opleiders als geheel
met eigen kracht en mogelijkheden. De cultuur van de opleiding daagt uit te streven naar persoonlijke ontwikkeling en biedt ruimte voor het vormgeven van authenticiteit: wat voor opleider, docent of aios wil je zijn of worden?
Vanuit de sterke punten stimuleren wij elkaar om op een creatieve manier om te gaan met onvolkomenheden.
Oog voor detail/ Verdieping
Zoals de huisarts oog heeft voor detail, zo zoekt Huisartsopleiding Utrecht naar verdieping door vast te houden aan
nieuwsgierigheid en verwondering. De Huisartsopleiding Utrecht biedt ruimte voor reflectie op het dagelijks werk
als huisarts, opleider of docent. Aandacht voor elkaar op de werkvloer vinden wij belangrijk door stil te staan bij
wezenlijke gebeurtenissen. Wij geven elkaar feedback, daarin verhelderen we achterliggende motieven bij elkaar en
durven we problemen te benoemen.
Kaders
Zoals huisartsen werken binnen vaste kaders, zo beweegt de Huisartsopleiding Utrecht binnen landelijk vastgestelde kaders. De Huisartsopleiding Utrecht werkt vanuit een academische setting op basis van Evidence Based Medicine. Wij voorzien in een curriculum, waarbij de sturing gaandeweg de opleiding losser wordt, passend bij de fase,
leerstijl en zelfstandigheid van de aios. Wij streven naar uitdagend onderwijs op de terugkomdag en motiveren tot
een actieve leerhouding in de opleidingspraktijk. Omdat het grootste deel van de opleiding in de praktijk plaats
vindt, is er veel aandacht voor goede scholing en coaching van de opleiders. Ook in de scholing van docenten
vinden wij het essentieel te verleiden tot continue verbetering; in didactiek, begeleiding en als expert.
34 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Beleidsvoornemens
De beleidsvoornemens voor 2013 - 2015 zijn opgedeeld in de volgende onderwerpen:
•
•
•
•
Verbetering van het onderwijs aan aios
Verbetering van het onderwijs aan opleiders
Verbeteren van het onderwijs aan de docenten
Verbeteren van de organisatie
Verbetering van het onderwijs aan aios
Academisch niveau
• In het kader van de academisering hebben de hoofden een landelijk voorstel tot academisering geformuleerd.
Op basis van deze notitie wordt gestreefd naar:
- integratie van de huisartsopleiding en de overige eenheden binnen de afdeling huisartsgeneeskunde c.q.
eerstelijnsgeneeskunde, vanuit het perspectief het wetenschappelijk niveau binnen de huisartsopleiding
te verhogen.
- verwetenschappelijking: onderzoek door aios, aiotho’s, stafleden en opleiders. Academisch carrièrepad van
stafleden, scouting van high potentials, onderzoekstrajecten, opstellen formatie begeleiding aios, voorbereiding aanvraag bij SBOH voor aiotho trajecten. Voorbereiding van een onderzoeksfonds voor de
eerstelijnsgeneeskunde. Opstellen van een onderzoeksagenda.
- professionalisering van de opleider en academisering van de opleidingspraktijken. De motivatie voor het
evidence based practice vergroten door belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen. Regievoering is
noodzakelijk, enerzijds door ruimte te creëren in de praktijkvoering, anderzijds door de organisatie binnen
huisartsopleiding en Julius centrum rond evidence based practice en deelnemen aan onderzoek verder te
professionaliseren.
-
onderzoek van onderwijs: het ontwikkelen van de Research & Development functie, evaluatie van het
lopende onderwijs, het uitvoeren van onderzoek dat nieuwe inzichten verschaft over de wijze waarop aios
optimaal opgeleid kunnen worden en over succesvolle implementatie van onderwijsinnovatie.
• De academiseringsgedachte breed verspreiden onder de docenten, opleiders en aios. Academisering is meer
dan alleen EBM onderwijs. Academisering van de huisartsopleiding behelst de koppeling tussen patiëntenzorg,
de opleiding en onderzoek op academisch niveau binnen een afdeling.
• Betrokkenheid aios, docenten en opleiders bij wetenschappelijke activiteiten zoals Pinet/KKB vergroten
Onderwijsprogramma
• Verdieping onderwijs op het gebied van zorg voor ouderen met complexe problemen.
• Dekking competenties op het gebied van het werken in zorgketens en delegeren van taken, preventieve taken.
• Omgaan met de veranderende werkzaamheden in de huisartsvoorziening, en aandacht voor de persoonlijke
continuïteit zoals gesteld in de toekomstvisie 2022.
• Differentiatie beter laten aansluiten bij de veranderende positie van de huisarts in de samenleving door
aandacht voor onderwijs in Ziekte en Zorg management; praktijkmanagement. Deze aandachtspunten
afstemmen met het landelijk beleid.
• Aanpassen van ons onderwijsprogramma aan het landelijk plan Ziekte en Zorg Management.
• Inzet van kaderhuisarts / huisartsopleiders/onderzoekers bij het uitvoeren en ontwikkelen van onderwijs.
• APC onderwijs aanpassen aan landelijke ontwikkelingen.
• Uitwerken landelijke Start-class 1e jaar ter voorbereiding op dienst doen op de huisartsenpost.
• Onderwijs op de huisartsenpost beter kaderen en rol van opleidingscoördinator huisartsenpost beter
beschrijven en kenbaar maken.
Toetsing, beoordeling en resultaten
• APC toets verder ontwikkelen en implementeren en laten aansluiten bij het persoonlijk ontwikkelplan conform
landelijke richtlijnen.
• Het meewerken aan het ontwikkelen van en het introduceren van Kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s).
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 35
Verbetering van het onderwijs aan opleiders
Leeromgeving
• Onderwijs en begeleiding in de huisartsenpraktijk: het daadwerkelijk observeren en toetsen van aios,
onderwijs in vaardigheden.
• Onderwijs en begeleiding in de stage-inrichting: focus op professionalisering stagebegeleiders.
• Onderwijs en begeleiding op het instituut: aandacht voor individueel leerplan van de opleiders.
• Verder ontwikkelen van het scholings- en toetsingsplan van de opleiders.
• Ervaren opleiders als coach laten functioneren voor beginnende opleider.
• De academiseringsgedachte meer onder de aandacht brengen (zie eerder).
• Onderwijs op de huisartsenpost beter kaderen en rol van opleidingscoördinator huisartsenpost beter
beschrijven en kenbaar maken.
Verbeteren van het onderwijs aan de docenten
Staf
• Docentprofessionalisering: introduceren en implementeren document docentprofessionalisering.
• Nieuw feedbacksysteem implementeren gebaseerd op de Vlootschouw. Docenten en staf houden hun eigen
ontwikkeling bij (POP) in een nog te ontwikkelen elektronisch portfolio.
• Leidinggevenden gaan het sjabloon (gebaseerd op het Competentieprofiel) gebruiken voor verslaglegging van
de functioneringsgesprekken.
• Docenten meer betrekken bij de academisering van de opleiding (zie boven).
Verbeteren van de organisatie
Management
• Samenstelling MT: aanpassen aan de vereisten van het onderwijscontinuüm en de academisering.
• Onderwijscontinuüm vorm geven: aios-co model, het longitudinale geïntegreerde coschap, ontwikkeling van
onderwijs.
• Inbedding in het UMC, door actieve rol bij de Centrale Opleidings Commissie.
• Goede communicatie naar de staf bij vernieuwingen en veranderingen.
Huisvesting
• Een optimale invulling en in gebruik name van het nieuwe pand, veiligheidsbeleid.
• Afstemming met de Julius Academy.
Kwaliteit
• Vertaling van de scores op de kwaliteitsindicatoren van de verschillende visitatie instrumenten naar een
systematisch kwaliteitsbeleid en de uitvoering van kwaliteitsplannen.
• Verbeteren tevredenheid medewerkers, onder andere ten aanzien van werkplekken en werkomgeving op de
nieuwe locatie en naar aanleiding van uitkomst MBTO Onderzoek van onderwijslijn verder uitbouwen.
Internationale samenwerking
• Internationale samenwerking en uitwisseling met Southampton en Cardiff op het gebied van
Huisartsgeneeskunde.
• Internationalisering: in wetenschappelijk onderzoek en onderwijs meer contact over de grenzen.
Werving en selectie
• Professionalisering van het wervings- en selectiebeleid van nieuwe aios; vervullen van een voortrekkersrol bij
het implementeren van de landelijke selectie.
36 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 37
Publicaties
van de Pol AC, van der Gugten AC, van der Ent CK, Schilder AG, Benthem EM, Smit HA, Stellato RK, de Wit NJ,
Damoiseaux RAMJ. Referrals for recurrent respiratory tract infections including otitis media in young children. Int
J Pediatr Otorhinolaryngol. 2013 Jun;77(6):906-10.
doi: 10.1016/j.ijporl.2013.03.003. Epub 2013 Apr 6.
Thijs JL, Damoiseaux RAMJ, Lucassen P, Pasmans SGM, de Bruin-Weller MS, Bruijnzeel-Koomen CAFM. Allergologisch onderzoek bij constitutioneel eczeem. Ned Tijdschr Geneesk 2013;157: A5652
Eising J, Damoiseaux RAMJ, Meijssen M. Vertraagde diagnosestelling bij coeliakie. Een retrospectief onderzoek.
Huisarts Nu 2013; 42:36-40.
Damoiseaux RAMJ. Oorpijn. In Kindergeneeskunde; tweede, geheel herziene druk, onder redactie van Bindels
PJE, Kneepkens CMF. Uitg. BSL, Houten 2013, p.153-7.
Damoiseaux RAMJ, Kneepkens CMF. Coeliakie. In Kindergeneeskunde; tweede, geheel herziene druk, onder
redactie van Bindels PJE, Kneepkens CMF. Uitg. BSL, Houten 2013, p.301-10.
Damoiseaux RAMJ. Oorpijn bij vliegreizen (388-391). In: Kleine Kwalen in de huisartsenpraktijk. Red. Eekhof J,
Knuistingh Neven A, Opstelten W. Reed Business, Amsterdam 2013
Helsper CW. Hepatitis C – opsporing verzocht. Huisarts Wet 2013;56(1):22-5
Gesprek met Annelies Lucas en Charles Helsper - Een heel gezin gepromoveerd! 2013;56(1):40-42
P. Koekkoek, G. Rutten, E. van den Berg, L.J. Kappelle, G.J. Biessels. De Test Your Memory-test: een alternatief voor
de MMSE. Huisarts & Wetenschap, 56(12) december 2013.
drs. Paula Koekkoek, prof. dr. Guy Rutten, dr. Esther Berg, prof. dr. Jaap Kappelle, prof. dr. Geert Biessels. Test Your
Memory-test: een mogelijk alternatief voor de MMSE. Neuropraxis (2013) 17: 119-123.
Paula Koekkoek. Cognitieve beperkingen bij DM2. Huisarts & Wetenschap. 2013 Sept.
Koekkoek PS, Rutten GE, van den Berg E, van Sonsbeek S, Gorter KJ, Kappelle LJ, Biessels GJ. The “Test Your
Memory” test performs better than the MMSE in a population without known cognitive dysfunction. J Neurol Sci.
2013 May 15;328(1-2):92-7.
Paula S. Koekkoek, Guy E.H.M. Rutten, Carla Ruis, Yael D. Reijmer, Esther van den Berg, Kees J. Gorter, Coen D.A.
Stehouwer, Jacqueline M. Dekker, Giel Nijpels, L. Jaap Kappelle, Geert Jan Biessels. Mild depressive symptoms do not
influence cognitive functioning in patients with type 2 diabetes. Psychoneuroendocrinology. 2013 Mar;38(3):376-86.
Alledaagse ziekten: wat heeft 10 jaar subsidie opgeleverd? J.C. van der Wouden, M.F.Kortekaas. D. Dreesens, D.
Keuken, J. Dekker. Huisarts en wetenschap. Mei 2013, Volume 56, Issue 5, pp 202-207.
Towards efficient use of research resources: a nationwide database of ongoing primary care research projects in the
Netherlands. Marlous F Kortekaas, Alma C van de Pol, Henriëtte E van der Horst, Jako S Burgers, Willemjan
Slort, Niek J de Wit. Family Practice, 2013, Vol. 00, No. 00, 1–7.
Zwart S, Lyon-Maris J, Essigman M, Fitzgerald-Barron A, Rogers D, Leeuwen A van, Maillé R, Scallan S. International exchange of experienced GP trainers: the added value of looking into another kitchen. Education for Primary
Care 2013;24:380-382.
Minnaard MC, van de Pol AC, Broekhuizen BD, Verheij TJ, Hopstaken RM, van DS et al. Analytical performance,
agreement and user-friendliness of five C-reactive protein point-of-care tests. Scand J Clin Lab Invest 2013; 73(8):
627-634. pmid 24125120
Jaarverslag 2013 | Post-academisch onderwijs voor huisartsen Utrecht | 39
Broekhuizen B.D.L., Minnaard MC, “validiteit en betrouwbaarheid van tests” Huisarts en Wetenschap, jaargang
2013, nummer 3:123-123
Koster MJ, Broekhuizen BD, Minnaard MC, Balemans WA, Hopstaken RM, de Jong PA et al. Diagnostic properties of
C-reactive protein for detecting pneumonia in children. Respir Med 2013; 107(7):1087-1093. pmid 23672994
Differences in the antibiotic susceptibility of human Escherichia coli with poultry-associated and non-poultryassociated extended-spectrum beta-lactamases.
Platteel TN, Leverstein-Van Hall MA, Cohen Stuart JW, Voets GM, van den Munckhof MP, Scharringa J, van de Sande
N, Fluit AC, Bonten MJ; ESBL National Surveillance Working Group. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2013 Aug;32(8):
1091-5. doi: 10.1007/s10096-013-1855-3. Epub 2013 Mar 22.
Multi-centre evaluation of a phenotypic extended spectrum β-lactamase detection guideline in the routine setting.
Platteel TN, Cohen Stuart JW, de Neeling AJ, Voets GM, Scharringa J, van de Sande N, Fluit AC, Bonten MJ, Leversteinvan Hall MA; ESBL national surveillance working group. Clin Microbiol Infect. 2013 Jan;19(1):70-6. doi:
10.1111/j.1469-0691.2011.03739.x. Epub 2012 Jan 23.
Hospital-based cluster randomised controlled trial to assess effects of a multi-faceted programme on influenza
vaccinecoverageamonghospitalhealthcareworkersandnosocomialinfluenzaintheNetherlands,2009to2011.RiphagenDalhuisen J, Burgerhof JG, Frijstein G, van der Geest-Blankert AD, Danhof-Pont MB, de Jager HJ, Bos AA, Smeets EE,
de Vries MJ, Gallee PM, Hak E.
Euro Surveill. 2013 Jun 27;18(26):20512.
Planning and process evaluation of a multi-faceted influenza vaccination implementation strategy for health care
workers in acute health care settings.
Riphagen-Dalhuisen J, Frijstein G, van der Geest-Blankert N, Danhof-Pont M, de Jager H, Bos N, Smeets E, de Vries
M, Gallee P, Hak E.
BMC Infect Dis. 2013 May 23;13:235. doi: 10.1186/1471-2334-13-235.
Houwink EJ1, Sollie AW, Numans ME, Cornel MC. Clin Transl Med. 2013 Feb 16;2(1):5. doi: 10.1186/2001-1326-2-5.
Proposed roadmap to stepwise integration of genetics in family medicine and clinical research.
Hum Mutat. 2013 Jul;34(7):967-73. doi: 10.1002/humu.22316. Epub 2013 Jun 3.
A new coding system for metabolic disorders demonstrates gaps in the international disease classifications ICD-10
and SNOMED-CT, which can be barriers to genotype-phenotype data sharing.
Sollie AW, Sijmons RH, Lindhout D, van der Ploeg AT, Rubio Gozalbo ME, Smit GP, Verheijen F, Waterham HR, van
Weely S, Wijburg FA, Wijburg R, Visser G.
AW Sollie. Hoe is de kwaliteit van data in HIS? Huisarts en Wetenschap 2013;56:403
Lammers MJ, Venekamp RP, Grolman W, van der Heijden GJ. Bilateral cochlear implantation in children and the
impact of the inter-implant interval. Laryngoscope 2013 Sep 23. doi:10.1002/lary.24395.[Epub ahead of print]
Kaper NM, Breukel L, Venekamp RP, Grolman W, van der Heijden GJ. Absence of evidence for enhanced benefit of
antibiotic therapy on recurrent acute rhinosinusitis episodes: a systematic review of the evidence base. Otolaryngol
Head Neck Surg 2013;149(5):664-7.
van Loon JW, van Harn RP, Venekamp RP, Kaper NM, Sachs AP, van der Heijden GJ. Limited evidence for effects of
intranasal corticosteroids on symptom relief for recurrent acute rhinosinusitis. Otolaryngol Head Neck Surg
2013;149(5):668-73.
van Dongen TM, van der Heijden GJ, Freling HG, Venekamp RP, Schilder AG. Parent-reported otorrhea in children
with tympanostomy tubes: incidence and predictors. PLoS One 2013; 8(7):e69062
40 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Langereis JD, van Dongen TM, Stol K, Venekamp RP, Schilder AG, Hermans PW. Resistance to complement-mediated killing and IgM binding to non-typeable Haemophilus influenzae is not altered when ascending from the
nasopharynx to the middle ears in children with otitis media. Med Microbiol Immunol 2013;202(6):407-15.
Venekamp RP, Sanders S, Glasziou PP, Del Mar CB, Rovers MM. Antibiotics for acute otitis media in children.
Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 1. Art. No.: CD000219. DOI: 10.1002/14651858.CD000219.pub3.
Schilder AG, Venekamp RP. Identifying streptococcal throat infections in primary care: more guidance but
uncertainty remains. Evid Based Med 2013;18(6):234.
Vermeulen MI, Kuyvenhoven MM, Zuithoff NP, van der Graaf Y, Damoiseaux RAMJ. Dutch postgraduate GP
selection procedure; reliability of interview assessments. BMC Fam Pract. 2013 Mar 27;14:43.
doi: 10.1186/1471-2296-14-43
van Vugt SF, Broekhuizen BD, Lammens C, Zuithoff NP, de Jong PA, Coenen S, Ieven M, Butler CC, Goossens H,
Little P, Verheij TJ; GRACE consortium. Use of serum C reactive protein and procalcitonin concentrations in addition
to symptoms and signs to predict pneumonia in patients presenting to primary care with acute cough: diagnostic
study. BMJ. 2013 Apr 30;346:f2450. doi: 10.1136/bmj.f2450.
van Vugt SF, Verheij TJ, de Jong PA, Butler CC, Hood K, Coenen S, Goossens H, Little P, Broekhuizen BD; GRACE
Project Group. Diagnosing pneumonia in patients with acute cough: clinical judgment compared to chest radiography. Eur Respir J. 2013 Oct;42(4):1076-82. doi: 10.1183/09031936.00111012. Epub 2013 Jan 24.
Warnier M, Rutten F, Numans M, Kors J, Tan H, de Boer A, Hoes A, De Bruin ML.
Electrocardiographic characteristics of patients with chronic obstructive pulmonary disease.
J COPD 2013;10(1):62-71.
Blom MT* and Warnier M*, Bardai A, Berdowski J, Koster R, Souverein P, Hoes A, Rutten F, De Bruin ML, de Boer A,
Tan H. * Authors contributed equally Reduced in-hospital survival rates of out-of-hospital cardiac arrest victims with
obstructive pulmonary disease
Resuscitation 2013;84(5):569-74.
Warnier MJ* and Blom MT*, Bardai A, Berdowski J, Souverein PC, Hoes AW, Rutten FH, de Boer A, De Bruin ML,
Koster RW, Tan HL * Both authors contributed equally to this manuscript Increased risk of sudden cardiac arrest in
obstructive pulmonary disease: a case-control study PLoS One 2013;8(6):e65638.
Warnier M, van Riet E, Rutten F, De Bruin ML, Sachs APE.
Smoking cessation strategies in patients with chronic obstructive pulmonary disease European Respiratory Journal
2013;41(3):727-34.
Introducing incident reporting in primary care: a translation from safety science into medical practice, DLM Zwart
& Antoinette Adriana de Bont
Health, Risk & Society, 2013 DOI:10.1080/13698575.2013.776014
Measuring safety culture in Dutch primary care: psychometric characteristics of the SCOPE-PC questionnaire.
Verbakel NJ, Zwart DLM, Langelaan M, Verheij TJ, Wagner C.
BMC Health Serv Res. 2013 Sep 17;13:354. doi: 10.1186/1472-6963-13-354.
Cluster randomized, controlled trial on patient safety improvement in general practice: a study protocol. Verbakel
NJ, Langelaan M, Verheij TJ, Wagner C, Zwart DLM.
BMC Fam Pract. 2013 Aug 29;14:127. doi: 10.1186/1471-2296-14-127.
Factors influencing the EBM behaviour of GP trainers: a mixed method study. Te Pas E, van Dijk N, Bartelink ME,
Wieringa-De Waard M. Med Teach. 2013;35(3):e990-7.
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 41
Response to ‘EBM and gut feelings Te Pas E, van Dijk N, Wieringa-de Waard M, Bartelink ME. Med Teach. 2013 Sep
16. [Epub ahead of print]
Voordrachten / Workshops / Poster op wetenschappelijke congressen / Nascholing, Presentaties op
Vakinhoudelijke Conferenties / Bijeenkomsten
R.A.M.J. Damoiseaux:
April 2013, Zeist, PAO-H Infectieziekten: Otitis media acuta: wat we nu weten en vragen die blijven
September 2013, Utrecht, Audiologencongres: De nieuwe richtlijn otitis media in de tweede lijn: een synopsis.
F. Dolmans:
6 september 2013, London, ‘Clinical Masterclass and Scientific Meeting of the European Primary Care Cardiovascular
Society (EPCCS)’, Abstract: ‘Markers in the Diagnosis of TIA (MIND-TIA): Study design’.
C.W. Helsper:
2013, Zeist, PAOH kanker
Opsporing van kanker
2013, Zeist, PAOH Infectieziekten
Hepatitis C – opsporing verzocht
2013, Utrecht, LHK symposium
80 tinten grijs, voorzitter
2013, UMC Utrecht Huisartsendag
Ik val steeds meer af, kan dat kanker zijn?
2013, Utrecht, Landelijk Overleg Huisartsgeneeskundige Registraties
Determinanten van zeldzame ziekten
2013, Zeist, Stafdag huisartsgeneeskunde
E-learning bij het co-schap HAG
M.F. Kortekaas:
2013, EBHC - Presentatie
PINET: Personalized Integrated Evidence-Based Medicine teaching for trainees in General Practice: a Randomized
Controlled Trial. Kortekaas MF MD, de Wit NJ MD PhD, vd Heijden GJMG PhD, Hoes AW MD PhD, Bartelink MEL MD
PhD
2013, Wonca - Presentatie
General practitioner trainees’ clinical questions: how do they search for and find answers? MF Kortekaas MD, L
Boelman MD, GHMG van der Heijden PhD, AW Hoes MD PhD, NJ de Wit Md PhD
2013, NHG-wetenschapsdag – Presentatie
Huisartsen in opleiding: hoe gaan zij om met klinische vragen over patiënten? Marlous F. Kortekaas, Lia Boelman,
Marie-Louise E.L. Bartelink, Geert H.M.G. van der Heijden, Arno W. Hoes, Niek J. de Wit.
M.C. Minnaard:
25 - 29 juni 2013, Poster op WONCA congres:
“Does the point-of-care test device influence the added diagnostic value of C-reactive protein in detecting
pneumonia?”
42 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
R.P. Venekamp:
5 april 2013, PAO-H, nascholing voor huisartsen – Infectieziekten
M.I. Vermeulen:
8 november 2013, Presentatie NVMO congres. Een nieuwe op competenties gebaseerde selectie procedure voor de
Huisartsopleiding: een pilot studie.
12 december 2013, Presentatie tijdens ‘kick off landelijke selectie’. Selectie Huisartsopleiding.
M. Warnier:
Oktober 2013, International Society of Pharmacovigilance, annual meeting Pisa, Italie Poster presentatie:
• Quality of label information on QT prolongation in medicinal products
• Information on QT prolonging properties of medicinal products in the European and American drug label
September 2013, Lunteren, FIGON Dutch Medicines Days
Oral presentatie:
Quality of label information on QT prolongation in medicinal products
Augustus 2013, 29th International Conference on Pharmacoepidemiology & Therapeutic Risk Management
Montreal, Canada
Posterpresentatie: Quality of label information on QT prolongation in medicinal products Winnaar posterprijs
Juni 2013, Werkgroep Epidemiologisch Onderzoek Nederland, 2013 Utrecht
Presentatie: QT interval prolongation in users of selective serotonin reuptake inhibitors
Posterpresentatie: Heart rate is associated with mortality in patients with chronic obstructive pulmonary disease
D. Zwart:
November 2013, PAOH Oncologie
Dagvoorzitter
November 2013, Jaarbijeenkomst huisartsenposten Rotterdam (CHPR)
Workshop: Patiëntveiligheid op de huisartsenpost
Oktober 2013, NPA (Nederlandse Praktijk Accreditering) jaarcongres
Workshop ‘Transmurale patiëntveiligheid’
September 2013, Vereniging Huisartsenposten Nederland (VHN) tweedaagse
Voordracht: Over veiligheidsdenken en doktersdenken. Synergie of compromis?
25 - 29 Juni 2013, Wonca Europe
Voordracht: Effects of two culture interventions on patient safety behavior in Dutch general practice. N.J. Verbakel,
D.L.M. Zwart, M. Langelaan, C. Wagner, Th.J.M. Verheij
Juni 2013, Huisartsopleiding UMC St Radboud
Masterclass patiëntveiligheid voor aios
Voordracht: Veiligheid(scultuur) in de opleidingspraktijk
Juni 2013, Landelijk Overleg Ketenzorg
Voordracht: Patiëntveiligheid en calamiteiten in de huisartsgeneeskunde
Juni 2013, Masterclass Geïntegreerde Eerstelijn , Julius Academy
Voordracht: Patiëntveiligheid in de eerste lijn
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 43
Mei 2013, Nascholing Opleiders Sociale Geneeskunde UMC Utrecht
Voordracht: Inleiding in patiëntveiligheid
Mei 2013, Huisartsendag UMC Utrecht
Key Note: Transmurale patiëntveiligheid en samenwerkingWorkshop: Huisartsgeneeskunde en neurologie in
samenwerking met prof. dr. G. Rinkel
Prijzen/Awards
R.P. Venekamp:
2013: SBOH Academiseringsprijs voor beste wetenschappelijke artikel geschreven door een arts in opleiding tot
specialist (aios) verbonden aan een afdeling Huisartsgeneeskunde
44 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 45
46 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
Post-academisch onderwijs voor huisartsen
Utrecht
De PAOH-Utrecht (waarbij PAOH staat voor Post-Academisch Onderwijs voor Huisartsen) organiseert jaarlijks in het
UMC Utrecht een 10-15tal nascholingen voor praktiserende huisartsen en huisartsen in opleiding. Deze cursussen
zijn geaccrediteerd op basis van de door het College voor Accreditering Huisartsen van de KNMG verleende
beperkte instellingsaccreditering. De nascholingen op het gebied van reizigersgeneeskunde zijn tevens geaccrediteerd door de LCR (als basisopleiding en reguliere nascholing).
De PAOH is praktijkgericht, actueel en evidence-based. De PAOH is ook interactief: door middel van stemkastjes kan
altijd actief worden deelgenomen aan de discussie. De voordrachten worden gehouden door deskundige, goede
sprekers en de dagvoorzitter is altijd een huisarts.
Dit PAOH-programma wordt onveranderlijk goed bezocht en eveneens altijd goed gewaardeerd. Afstemming van
de onderwerpen vindt plaats met de regionale WDH’s en met andere landelijke aanbieders van nascholing voor
huisartsen. Samen met het UMC Utrecht en de regionale WDH’s werd ook de jaarlijkse UMCU-dag georganiseerd
voor verwijzers. De logistieke organisatie is in handen van de Julius Academy. De inhoudelijke coördinator is dr.
M.E.L. (Marie-Louise) Bartelink. Het volledige programma is beschikbaar via www.paoh.nl. Via het daar aanwezige
digitale archief zijn alle voordrachten en achtergrondinformatie ook na te lezen en terug te zoeken door de
deelnemers. In 2010 kwamen de eerste PAOH-online modules beschikbaar. Deze vormen verdieping voor deelnemers van de cursussen, maar ze kunnen ook los daarvan worden gevolgd. De ontwikkeling van deze PAOH-online
modules past ook in het streven de onderwerpen van de PAOH beschikbaar te maken voor het studentenonderwijs
en de huisartsopleiding in het kader van het onderwijs continuüm. Onderwerpen in 2013: reizigersgeneeskunde,
infectieziekten, geriatrie, kindergeneeskunde, hart- en vaatziekten, oncologie, diabetes en op onze masterclass de
onderwerpen luchtweginfecties, verslaving, hoofdpijn en psychofarmaca.
Discipline overstijgend EBM–onderwijs
Jaarlijks wordt deze tweedaagse EBM cursus georganiseerd door de Dienst Onderwijs en Opleidingen in het kader
van het discipline-overstijgend onderwijs voor de aios binnen de OOR (Onderwijs-en Opleidingsregio) Utrecht. De
OOR-Utrecht bestaat uit een regionaal opleidingsnetwerk waarin het UMC Utrecht en haar partnerziekenhuizen
samenwerken ten behoeve van een optimale invulling van het initiële geneeskunde onderwijs en de medische
vervolgopleidingen. Het UMC Utrecht heeft hierin een coördinerende rol, en voor de module EBM ligt de
programma coördinatie bij het Julius centrum. Voor meer informatie zie: www.umcutrecht.nl/onderwijs/
opleidingen/E/evidencebasedmedicine.
De cursusdoelstellingen zijn de volgende:
• Het vertalen van een klinische vraag in een opzoekbare vraag
• Snel en efficiënt zoeken naar evidence
• Kritisch beoordelen van de gevonden evidence
• Toepassen van de gevonden evidence
Het aantal deelnemers bedroeg 25 en zij gaven een de cursus een 7,9. Uit de evaluatie bleek verder dat de deel­
nemers deze in grote meerderheid aanbevelen aan hun collega’s (55% met 4/5 en 41% met 5/5).
Jaarverslag 2013 | Huisartsopleiding | 47
Colofon
Uitgave
Huisartsopleiding Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht
Eindredactie
Drs. C. Nusse, beleidsmedewerker
Ontwerp en lay-out
Multimedia, UMC Utrecht
Fotografie
I. van Ouwerkerk
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of vermenigvuldigd
door middel van druk, fotokopie, mikrofilm of welke andere wijze ook
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Hoofd van de
Huisarts­opleiding, Julius centrum voor gezondheidswetenschappen en
eerstelijns geneeskunde.
www.huisartsopleidingutrecht.nl
48 | Huisartsopleiding | Jaarverslag 2013
UMC Utrecht
Julius centrum
Broederplein 43
3703 CD ZEIST
www.umcutrecht.nl
T. +31 (0)88 75 697 00