.Sc h i p
en W e r f
14 -D A A G S T IJ D S C H R I F T , G E W IJD A A N S C H E E P S B O U W , S C H E E P V A A R T E N H A V E N B E L A N G E N
O RG AAN V A N
DE VEREENIGING V A N T EC H N ICI OP SCHEEPVAARTGEBIED
DE CENTRALE B O ND V A N SCHEEPSBOUWMEESTERS IN NEDERLAND
HET IN ST IT U U T VOOR SCHEEPVAART E N LUCH TVAART .
HET NEDERLANDSCH SCHEEPSBOUWKUNDIG PROEFSTATION
IN „SCHIP E N WERF” IS O PG ENO M EN H E T M AA N D BLA D „D E TECH NISCH E KRONIEK.”
REDACTIE:
Ir. J. W. HEIL w. i., ir. G. DE R O O IJ s. i., Prof. ir. L. TRO O ST en G. ZA N EN
Redactie-adres:
Heemraadssingel 194, Rotterdam, Telefoon 52200
ERE-C OM ITÉ:
A. F. BRO NSIN G, D irecteur der N . V. Stoomvaarc-Maatschappij „N ederland” , A m jterdam j N . W, C O N IJN , D irecteur "Werf
„G u sto " Firm a A. F. Smulders, Schiedam; ir. M. H . DAMME, D irecteur der N . V . W erkspoor, A m sterdam ; D . C.
EN D ER T J r ., D irecteur der N . V . De Rotterdam sche Droogdok Maatschappij, R o tterd am ; J . W . B. EVERTS, Gedele­
geerd Commissaris van de Koninklijke Faketvaart Maatschappij, Amsterdam; P. GOEDKOOP D zn ., D irecteur Nederlandsche D ok­
en Scheepsbouw-Maatschappij (v .o .f.), Am sterdam ; M. C. K ON IN G, V oorzitter v . de Raad v . Bestuur der Kon. Paketvaart M ij.,
A m sterdam ; W . H . DE M ON CH Y , D irecteur der H olland-Am erika Lijn, R otterdam ; B. C. V A N OMM EREN, Techn. adviseur
van h et Concern N .V . Phs. van Ommeren’s Scheepvaartbedrijf, R otterdam ; ir. J. OVERW EG, Gedelegeerd Commissaris N .V .
K oninklijke M achinefabriek Gebrs. Stork & Co., Hengelo; C. PO T , D irecteur der N .V . Electrotechn. In d u strie v /h W .'S m it Sc Co.,
Slikkerveer; W . VAN DER VORM , D irecteur der N .V . Scheepvaart 8t Steenkolen Maatschappij, R otterdam ; ir. H . C. W ESSELING,
Commissaris der N .V . Koninklijke Maatschappij „D e Schelde” , Vlissïngen; S. V A N W EST, D irecteur der N .V . D ok- en W erfMaatschappij „W ilton-Fijenoord” , Schiedam.
Jaar-Abonnement (bij vooruitbetaling) ƒ 12,ÏO, buiten N ederland ƒ IS,— , loss* nummers ƒ 1,—
UITGEVERS: W Y T-ROTTERDAM
Postrekening I84S8, Telefoon 3S2J0 (4 lijnen), Pieter de Hoochvreg 111
ZEV EN T IE N D E JA A R G A N G
M EDEW ER K ERS:
J. BAKKER, ir. V. BARAKOVSKY, ir. L. W . BAST, ir. W . VAN BEL­
LEN, P rof. Dr. ir. C. B. BIEZENO, W . VAN D ER BORN, Prof.
D r. ir. W . F. 'BRANDSMA, ir. A. H . TEN BROEK, ir. B. E.
CA N K R IEN , P. F. DE DECKER, ir, C . A. P. DELLAERT, J. P,
DRIESSEN, G. FIGEE, ir. W . GERRITSEN, T H . VAN DER
GRAAF, J. F. GUGELOT, F. C . H AA N EBRIN K, W . A. HOEK,
P. IN T V E L D . Prof. ir. H . E. JAEGER, ir. J . JANSZEN, F. A. A.
JASPERSE, ir. M. C. DE JO N G , ir. C. KAPSENBERG, J. VAN
KERSEN, P rof. D r. ir. J. J. K OCH , ir. H . J. KOOY J r ., ir W. KROP­
H OLLER , ir. W . H . KRUYFF, Prof. ir A. J. TE R LIN D EN , Mr. G. J.
LYKLAMA a N IJE H O L T , F. C . M ATZINGER, D r. ir W . M. MEIJER,
ir. J . C. M ILBORN, J. J. MOERKERK, ir. A. J. MOLLINGER Dr. ir >
W . J . M ULLER, A. A. NAGELKERKE, Ing. L. VAN OUWERKERK
J.M .L zn., ir. J. S. PEL, J. C. PIEK, ir. K . VAN DER POLS, B. POT,
M r. D r. ir. A. W . Q U IN T , ir. W . H . C . E. RÖ SIN G H, ir. J. RO T­
GANS, ir. D . T . RUYS, C. J. RIJNEKE, ir . W. P. G. SARIS, ir. R. F.
SCHELTEMA DE H EERE, :r. A .
M. SCHIPPERS, D r.
K
SCHOENM AKER, J . J. SCHOO, ir. R . SMID, ir. H . C . SNETHLAGE,
Ing. C. A. TETTELA A R , Prof. ir. E. J . F. TH IERENS, Dr. ir.
H . V A N DER VEEN, C. VERMEY, C. VEROLME, ir. J. VER­
SCHO O R, E. VLIG, A. H . H . VOETELINK, H . DE VRIES, IJ. L.
DE VRIES, J. W . WILLEMSEN, ir. J. H . W IL TO N , Mr. J . WITKOP,
Prof. ir. C. M. V A N W IJN G A A R D E N , ir. A . H . IJSSELMUIDEN.
Overnemen van artikelen enz. is zonder toestemming van de uitgevers verboden
21 JULI 1950 — No. 15
ROTTERDAM AHOY’
INLEIDING
Zó is Rotterdam
Wie een halve eeuw of daaromtrent in
Rotterdam heeft gewoond, wie er om zo
te zeggen geboren en getogen is, wie dus
de opbloei heeft meegemaakt, van kwa­
jongen af, die zich per sleperswagen
gratis liet vervoeren of aan de Rijnhaven
uit de emballage wat bamboestengels
peuterde, omdat je er zo fijn steentjes
mee weg kon schieten, wie op de glib­
berige klei stond, toen de Maashaven
werd doorgegraven, wie de herrie heeft
meegemaakt, die de beëdigde meters en
wegers binnenskamers en ook wel daar­
buiten maakten, toen de eerste graanele­
vators kwamen — en zo zouden we nog
w m■*, ffë '¥ '
-I
DE INGANG VAN RO TTERDAM A H O Y ’
i
een tijd kunnen doorgaan met het op­
roepen van herinneringen uit lang ver­
vlogen dagen —- die hebben stuk voor
stuk bij iedere knal uit de havenwijken
een knauw aan den lijve gevoeld, als er
weer zo’n kostelijk stuk „kaaimuur”
door onze „beschermers” kapot werd
gemaakt.
Dat ging ons allen persoonlijk aan,
hoewel we geen aandeel hadden in de
Gemeentelijke Handelsinrichtingen of
aan enig particulier bedrijf. Verbeten,
met de tanden op elkaar hebben we in
machteloze woede het vandalisme gade­
geslagen, in ons binnenste even glim­
lachend, als we ons herinnerden, hoe de
„goedé” jongens uit de Rotterdamse be­
drijven, die er niet onderuit konden
komen, de alcohol in kompassen van de
„Übermenschen” vervingen door schoon
water, dat prompt bevroor bij een beetje
vorst en nog veel meer saboteerden.
Onze burgemeeser heeft destijds dui­
delijk aan de vernielingen herinnerd,
toen een deputatie van de gewezen be­
zetters op het stadhuis werd ontvangen,
maar daar ook aan. toegevoegd, dat we
nu niet alleen aan de opbouw moesten
denken, maar ook de handen dit de
mouw steken en samenwerken.
In een totaal verwarde wereld is het
niet eenvoudig, om weer aan de slag te
komen, want hier ontbreekt dit, daar is
dat niet te krijgen en zo' schenen de
moeilijkheden onoverkomelijk, om Rot-
terdam weer een plaats onder de wereld­
havens te verschaffen. Maar een R otter­
dammer zou geen echte Rotterdammer
zijn, als hij de kop liet zakken en als de
rasechte baliekluiver kringetjes in het
water ging spuwen, dat kolkte om de
bovengenoemde resten van kaaimuren.
Dat zit ons niét.
De mannen zijn er op uitgetrokken
en hebben het gehaald, waar het op het
eerste gezicht niet te halen was. Eindre­
sultaat: in een ongelooflijk korte tijd,
waar zelfs de Amerikanen versteld van
staan — en di'e zijn toch waarlijk voor
geen klein geruchtje vervaard — hebben
zij de haven weer overeind gezet.
En hoe.
Is het dan niét volkomen logisch, dat
daar eens even de grote trom voor ge­
roerd moet worden? Ja, logisch is het
wel, maar het past goed beschouwd niet
bij het karakter van een Rotterdammer.
Die houdt nu eenmaal meer van doen
dan van show. Maar het leven kan het
toch niet stellen zonder die show. In dit
licht bezien, is het duidelijk, dat de plan­
nen om een wijdse tentoonstelling te hou­
den over een moderne zeehaven met al
haar aspecten, historisch, technisch en
economisch, niet overal direct weerklank
hebben gevonden. Een woord van hulde
voor onze wethouder van Financiën en
voor het Havenbedrijf, de heer J. van
Tilburg, die in gedachten de grote lijnen
al had uitgestippeld en de twijfelaars
wist te overtuigen, is hier zeker op zijn
plaats.
Toen de kogel eenmaal door de kerk
was, hebben de Rotterdamse bedrijven
ook flink in de bus geblazen, met het
resultaat, dat Rotterdam Ahoy’ een ten­
toonstelling is geworden, die in binnenen buitenland alle bewondering af­
dwingt. In de inleiding van de officiële
catalogus schrijft Van Tilburg aan het
slot:
„Rotterdam zelf roept U toe!
Over het tum ult van de tijd, waar zo­
veel wanklanken doorheen klonken,
roept het zijn boodschap van herstel en
vertrouwen. H et is goed, dat juist een
'haven, van nature open naar alle wind­
streken en verbonden met elk deel der
wereld, zich zo doet horen.
Moge deze boodschap worden ver­
staan, moge overal doordringen, wat wij
hebben bedoeld uit te drukken: dat R ot­
terdam leven wil; alles doet en niets na­
laat om zijn taak te vervullen in een
vreedzame wereld.”
ENTREE VAN DE TENTOONSTELLING
Wij volgen bij het samenstellen van
de beschrijving van „Ahoy’ ” in hoofd­
zaak de door de Metaalbond, afdeling
Rotterdam verstrekte gegevens.
Koninklijke Marine
Een gedeelte van wat de Kon. Marine
inzond, hééft een plaats gevonden in het
Paviljoen op Dijkzigt; de rest vindt men
in het Park. Met drie belangrijke objec­
ten kan de bezoeker daar kennis maken,
t.w. een prachtig diorama van de Neder­
landse kustverlichting van de Schelde
tot de Eems. Wie langs onze kust heeft
gevaren, herkent ze direct, de vuur­
torens, die als trouwe wachters nacht in,
nacht uit hun brede forse lichtstralen
over het watervlak flitsen. H et bekende
houten gevaarte in de Waalhaven, de
demagnetiseringsinrichting voor middel­
grote en kleine vaartuigen, is niet ver­
geten, evenmin als de radardienst.
De Technische Haveninzending
Deze is verzorgd door de Permanente
Tentoonstellingscommissie van de Rijks­
waterstaat en door de Dienst van Ge­
meentewerken van Rotterdam, met
medewerking van het K.N.M.I., filiaal
te Rotterdam, de Marine Voorlichtings­
dienst, het Loodswezen, de Kustverlich­
ting en hierop aansluitend de particuliere
inzending van de Vereniging Centraal
Baggerbedrijf. In deze inzending worden
verschillende problemen naar voren ge­
bracht, die betrekking hebben op het
doen f unctionneren van een havengebied
met een open verbinding naar zee en
gelegen aan een getij de-rivier.
De Rijkswaterstaat heeft de scheep­
vaartweg op de Nieuwe Maas en de
Nieuwe Waterweg aangegeven door ba­
kens, boeien en tonnen, zoals op een
speciale kaart wordt uitgebeeld. Bij
nacht is een serie vaste en zwaailichten
nodig om de schepen veilig van zee uit
te doen binnenlopen. Aardig is de radar-
kaart. D at is een aaneensluitende serie
foto’s die destijds genomen zijn, toen
onderzoekingen werden gedaan omtrent
de meest geschikte plaatsen om radarstations op te stellen, teneinde bij mist
en slecht zicht schepen to t in Rotterdam
voor de kant te brengen.
H et lijkt ons een gelukkige gedachte,
hier op deze tentoonstelling een plaats in
te ruimen voor het K.N.M.I., want de
buitenstaanders, die alleen via de omroep
en de dagbladen iets van het werk van
dit nuttige instituut bemerken, kunnen
hier eens duidelijk zien, tot hoever de
bemoeiingen zich uitstrekken. H et stel­
len van de kompassen, waartoe in onze
haven een zg. kompaspaal aanwezig is,
het controleren van chronometers, het
verifiëren van sextants, het keuren van
gekleurde navigatielichten enz. behoort
tot het werk van het K.N.M.I. En nu
laten wij de talloze informaties, die per
telefoon door uitgaande schepen omtrent
het te verwachten weer nog maar buiten
beschouwing.
In dit blad menen wij veilig het
hoofdstuk kademuren, meerstoelen,
boeien, remmingswerken enz. buiten be­
spreking te kunnen houden. Op Ahoy’
vindt de belangstellende bezoeker alle
gewenste gegevens daartoe. Wij willen
echter wel memoreren, dat er heel wat
EL EC T R ISC H E 2-TONS CLA RK -VORKHEFTRUCK (KOO PM AN & Co.)
gedaan moet worden om een havencomplex als het Rotterdamse op peil te hou­
den. Op een simpele plattegrond van de
haven is de hele baggervloot weergege­
ven, die uitsluitend nodig is voor het
jaarlijkse baggerwerk. Werd in 1901
300.000 m s specie verzet, thans wordt
gerekend op het tienvoudige, een jaar­
lijkse hoeveelheid van 3.000.000 m3.
Aardig is hier, dat een aantal modellen
van baggerwerktuigen is opgesteld,
Waarbij een model van een zandzuiger
in werking een waardig pièce de milieu
vormt. De inzending van de Vereeniging
Centraal Baggerbedrijf geeft een over­
zicht van wat de huidige baggerfirma’s
op hun gebied in binnen- en buitenland
presteren.
H ier komen we nu bij de verdere
rondgang aan de eerste inzendingen van
particuliere firma’s.
Koopman & Co. te Amsterdam
Kantoren te N ew York en Djakarta.
Clark Vorkheftrucks en trekkers —
N ife Alkalische en Laaj Loodaccumulatoren — De Laval Separatoren —- Sal
Loggen — Imo pompen — Gereed­
schapsmachines — Biflman Electrische
Regelapparatuur.
jtn deze stand geeft de betrokken on­
derneming een algemeen overzicht van
haar bedrijvigheid op het gebied van
technische apparatuur, welke ook in het
havenbedrijf een grote rol speelt.
N .V . Betonfabriek „De Meteoor” te De
Steeg
In de inzending van de Betonfabriek
„De Meteoor” te De Steeg is alles te vin­
den wat deze fabriek met betrekking tot
de outillage van zeehavens in de handel
brengt.
De Stele on Pantserplaat heeft een zeer
belangrijk aandeel gèkregen bij de in­
richting van de stand. D it bevloeringsmateriaal is reeds op zeer grote schaal
voor havenkaden en loodsen toegepast.
Alleen in de Rotterdamse havens zijn al
meer dan 200.000 m2 Stelcon Pantserplaten gelegd.
H et tegenwoordig in gebruik zijnde
transportmateriaal, dat o.m. bestaat uit
electro- en benzinetrucks, heftrucks en
mobiele kraantjes vereist een sterke,
vlakke vloer, die bovendien bij intensief
verkeer vlak blijft.
In de vloer van de stand zijn verschil­
lende methodes van bevloering verwerkt,
waarbij het Stelconmateriaal is toegepast.
. Men vindt er een fraai uitgevoerde ma­
quette van een haventerrein, waardoor
het n u t van de Stelcon Pantserplaten
duidelijk in het oog springt. Een gedeelte
van een havenkade met wisselrails toont
aan, dat pasplaten een uitstekende op­
lossing geven wanneer de normale afme­
tingen van de platen niet bruikbaar zijn.
Ook ziet men een doorsnede van de Stel­
con Pantserplaat.
De omvang van de fabriekscomplexen
in De Steeg wordt getoond op een twee­
de maquette. Verschillende bordessen
maken het mogelijk een en ander op ge­
makkelijke wijze te overzien. Enige
grote, duidelijke foto’s van Stelcon Pantserplaatuitvoeringen
in industrieën,
loodsen en op havenkaden geven een
beeld van diverse succesvolle toepassin­
gen.
N .V . Aannem ing Mij. J. P. van Eesteren
te Rotterdam
Ontwerpen en uitvoeren van werken
in gewapend beton. Deze onderneming
is een der grootste op haar gebied in N e­
derland. H aar inzending laat enkele ha­
venwerken zien, welke door haar werden
uitgevoerd, alsmede uitgevoerde w erk­
zaamheden aan scheepswerven, gebou­
wen ten dienste van het havenbedrijf en
kaden. Voorts wordt een overzicht ge­
geven van de activiteit op het gebied
van flatbouw en bouwwerken voor de
industrie, alles aan de hand van draadplastieken en maquettes.
Rijn- en Binnenvaart
Als overslaghaven is zowel de R ijn­
als de binnenvaart voor Rotterdam van
het grootste belang. H et ligt dan ook
voor de hand, dat beide op deze tentoon­
stelling zijn vertegenwoordigd. Ook de
vaart in Nederland, nl. de beurtvaart,
de tankvaart, wilde vaart, passagiers­
vaart en sleep va art wordt in deze inzen­
ding uitvoerig toegelicht.
Een respectabel aantal organisaties is
bij de Rijn- en Binnenvaart betrokken:
Centraal Bureau voor de Rijn- en Bin­
nenvaart, Rotterdam,
Nederlands Binnenvaart Bureau, ’s-Gravenhage,
Handels- en Transportmij „Vulcaan”,
Rotterdam,
Ned. Part. Rijnvaartcentrale, Rotterdam.
Op de tentoonstelling zijn vertegen­
woordigd :
Communauté de Navigation Française
Rhenane, Rotterdam,
W. v. Driel’s Stoomboot- en Transport­
ondernemingen N.V., Rotterdam,
N.V. Rederij v.h. J. H . Koenigsfeld,
Rotterdam,
N.V. Ned. Rijnvaartvereen., Rotterdam,
Nederl.-Zwitsersche Scheepvaart Mij.
N.V., Rotterdam,
N.V. Ned. Stoomsleepdienst v.h. van P.
Smit Jr., Rotterdam,
N.V. Phs. van Ommeren’s Scheepvaart­
bedrijf, Rotterdam,
N.V. Verenigde Tankrederij, Rotterdam,
N.V. Vola. Transport Mij., Rotterdam.
Van de particuliere firma’s vindt men
beneden verder de
Vacuum Oil
Rotterdam
Maatschappij
N .V .
te
Deze maatschappij heeft aan de Keilehaven eigen opslagplaatsen met tankinstallaties. Zij importeert en verkoopt ge­
durende meer dan 50 jaar uitsluitend de
smeeroliën, vetten en Process Products
van de Soeony Vacuum Oil Comp. Inc..
New York. Deze onderneming behoort
to t de oudste en grootste oliemaatschap­
pijen ter wereld.
H . van der Velden & Co. te Rotterdam
en Amsterdam
Im port en export, grossiers in scheepsproviand. De onderneming is gespecia­
liseerd in leveranties van accijnsvrije
consumptiegoederen aan de leden van
het corps diplomatique, zowel hier te
lande als in het buitenland.
STAND CALTEX, T E N T O O N S T E L L IN G ROTTERDAM A H O Y ’
De Caltex Petroleum Maatschappij „N e­
derland” N.V. te ’s-Gravenhage
Raffinaderij te Pernis
De expositie van de Caltex Petroleum
Maatschappij (Nederland) N.V. geeft
een eenvoudig beeld van het raffinageproces en van de producten, welke in
Nederland en Amerika ' vervaardigd
worden.
De Caltex raffinaderij te Pernis is een
der nieuwe en belangrijke aanwinsten
van het Rotterdamse havenbedrijf. In
anderhalf jaar tijd werd in Amerikaans
tempo en volgens de nieuwste Ameri­
kaanse methoden een nieuwe olieraffina­
derij met olietanks gebouwd, op een
oppervlakte van 100 ha. Tal van onder­
delen kwamen uit de Verenigde Staten
en behoefden hier slechts in elkaar gezet
te worden. H et geheel kostte vijftien
millioen dollar. De tankboten meren aan
een steiger rechtstreeks uit zee komend
en lossen direct de lading ruwe olie,
welke van het Bahrein-eiland in de Per­
zische Golf afkomstig is. De tankboten
varen onder Nederlandse vlag. H et be­
drijf van de Caltex (verkoopkantoor te
’s-Gravenhage) is. de distributiecentrale
voor een groot deel van West-Europa.
In de raffinaderij wordt de ruwe olie tot
gerede producten verwerkt: benzine, pe­
troleum, gas en verschillende soorten
Dieselolie. De Caltex heeft de betekenis
van Rotterdam als oliehaven aanzienlijk
vergroot.
Corns. Sw arttouw ’s Stuwadoors Mij. te
Rotterdam
Hier is te zien een maquette van de
Merwehaven, welke
aanschouwelijk
voorstelt, hoe een havenbedrijf verdeeld
is. Dan zijn er een model van een laadbrug, zoals er een aan de Waalhaven
staat, en een model van een truck van
het type, zoals dit veel in het R otter­
damse havenbedrijf gebruikt wordt.
Belangrijke schakels
Belangrijke schakels in het havenbe­
drijf zijn de expediteurs en de contro­
leurs, beëdigde wegers, meters, tellers,
ijkers en bemonsteraars van de N.V. In ­
ternationale Controle Maatschappij.
Verder mogen niet worden vergeten
de Rotterdamse stuwadoors. H un bedrij­
ven, die gebruik maken van de nieuwste
hulpmiddelen der techniek, zoals walkranen, laadbruggen, enz., die R otter­
dam het typisch silhouet geven van een
havenstad, zijn zo bekend, dat wij met
de aankondiging menen te ipogen vol­
staan.
Rotterdam-Gr aanhaven
In de aanhef van dit overzicht heb­
ben wij even getipt aan de oude tijd,
toen de graanoverslag nog met de hand
plaats vond, waarbij de aan de ouderen
onder ons wel bekende manden met een
vaart uit het ruim naar boven werden
gehaald en leeggestort werden in de me­
talen bakken met schuif, die op hun
beurt, na weging, hun inhoud hetzij in
een zak, hetzij op een glijplank ledigden.
Door de opkomst van de graanelevators
is dit handbedrijf volkomen gemechani­
seerd. De leiding heeft hier de Graan
Elevator Maatschappij te Rotterdam, die
een alleraardigst werkend model op de
tentoonstelling heeft staan. _
De 26 drijvende pneumatische graan­
elevators geven een karakteristiek beeld
aan de Rotterdamse haven. Door deze
elevators worden graanladingen op snelle
wijze gelost en nauwkeurig gewogen.
Rijnlichters, binnenschepen, spoorwa­
gons en vrachtauto’s zorgen voor verdere
expeditie van het graan naar de plaats
van bestemming.
H et principe van de werking van een
graanelevator berust op het door middel
van grote luchtpompen opwekken van
een vacuum, waardoor een luchtstroom
ontstaat, die het graan met zeer grote
snelheid meeneemt door de zuigbuizen
naar de recipiënt (ontvanger). Hier
wordt het stof afgescheiden om daarna
via de stofsluis in de vergaarbak weer bij
het graan te worden gevoegd, zodat de
samenstelling van graan en stof dezelfde
blijft.
N .V . Graansilo Maatschappij
H et is van oudsher nodig geweest de
eigen graanoogst of van overzee aange­
voerd graan te bewaren.
D it geschiedde in zakken of gestort op
zolders en het werk werd uiteraard met
de handen uitgevoerd. Tegen het einde
der 19e eeuw werden speciale pakhuizen
gebouwd, toenmaals nog uit bakstenen
en met het gebruik van veel hout, die
zich onderscheidden van de vroegere zol­
ders door een bouwwijze waarbij het
graan in lange rechtopstaande kokers,
cellen of karen genaamd, werd bewaard.
Men gaf deze speciale pakhuizen de
naam van graansilo’s. De lossing van het
graan uit lichters geschiedde door bekerelevators, zg. Jacobsladders, en het trans­
port in het gebouw werd uitgevoerd
door middel van transportbanden. De
Jacobsladders, die betrekkelijk weinig
electrische stroom nodig hebben zijn nog
steeds in gebruik in het silogebouw maar
voor de opslag uit lichters en zoals later
ook gebruikelijk werd, direct uit zee­
boten, werd de Jacobsladder verdrongen
door de pneumatische.lossing. De weging
van het graan op zijn weg naar binnen
dan wel naar buiten wordt uitgevoerd
door grote automatische weegschalen.
Weer een ander belangrijk deel van de
havenoutillage wordt ingenomen door de
Vemen, koel- en vrieshuizen,
Tankopslagbedrij ven
De bedrijven, welke op deze stand zijii
vertegenwoordigd, hebben, ondanks hun
uiteenlopende outillage, veel gemeen. Zij
houden zich namelijk alle bezig met het
tijdelijk bewaren van koopmansgoede­
ren. De vemen zijn in deze groep wel de
oudste. Om niet al te ver in de geschie­
denis terug te gaan: wij weten allen nog
wel dat de Oost-Indische Compagnie in
het begin der 17e eeuw pakhuizen bezat,
waar de kostbare Indische lading werd
gestapeld in afwachting van een voor­
delige verkoop. Deze pakhuizen nu zou
men de voorlopers kunnen noemen van
een deel der tegenwoordige vemen. A n­
dere van de thans bestaande vemen van
de oude stempel zijn echter voortgekomen uit de gilden van waagdragers en
„opslagers”. De arbeiders van deze gilden
droegen de koopwaren naar de „waag”
— een gebouw, dat thans nog in enkele
Hollandse steden is te vinden — waar de
goederen werden gewogen en daarna ge­
bracht naar de pakhuizen. U it deze gil­
den is, gedwongen door de technische
eisen en economische omstandigheden,
eveneens een aantal vemen voortgeko­
men, die thans nog bestaan.
De goederen worden in de veempakhuizen opgeslagen, waarbij rekening
wordt gehouden met alle eisen, die aan
de behandeling en bewaring kunnen
worden gesteld. Onder behandeling ver­
staat men het opslaan, bemonsteren,
eventueel bewerken, en het afleveren.
Een en ander heeft geleid to t de oprich­
ting van gespecialiseerde vemen, waartoe
men ook de koel- en vrieshuizen en de
tankopslagbedrijven zou kunnen reke­
nen.
De opslagruimten der koel- en vries­
huizen zijn verdeeld in cellen, zulks met
het oog op de verschillende eisen, aan de
behandeling van de diverse goederen ge­
steld.
De olie-opslagbedrijven, die olie in
bulk opslaan, vertegenwoordigen een
vorm van opslag, die van meer recente
datum is. Zij zijn niet in het centrum
van de haven te vinden, doch ingevolge
de veiligheidsvoorschriften meer stroom­
afwaarts. De grote vlucht van deze be­
drijven dateert uit de tijd, dat een begi'n
werd gemaakt met het vervoer van mi­
nerale olie in speciaal daarvoor gebouwde
tankschepen, terwijl de ontwikkeling
van de margarine- en zeepindustrie de
invoer en opslag met zich bracht van
plantaardige oliën.
Aan deze stand nemen de volgende
bedrijven deel:
Vemen:
N.V. BlaauwhoedenveemVriesseveem, het Coöp. Transito-Veem
G.A., N.V. Groenhoedenveem, N.V.
Handelsveem, Hollands Veem N.V.,
N.V. Katoenveem, N.V. LeydscheOranje Nassau Veem, Pakhuismeesteren.
Koel- en Vrieshuizen: N.V. Blaauwhoedenveem-Vriesseveem, N.V. Rotterdamsche Koel- en Vrieshuizen.
Tankopslag: Pakhuismeesteren.
van de Nederlandse koopvaardijvloot,
dat in Rotterdam thuis hoort. Men heeft
kleine modellen op schaal (1 op 200) la­
ten maken en die samengebracht in een
groot bassin. Wie de schepen zelf kent,
haalt ze er zo uit. De heer v. d. Straten
van het G.E.B. heeft een vernuftige in­
stallatie bedacht, waardoor het mogelijk
is, dat enkele van die vaartuigen zich
langs een bepaalde route door het bassin
bewegen. H et is geen wonder, dat dit'
„zwembad” dan ook duizenden bezoe­
kers trekt. Om trent de Rotterdamse re­
derijen vinden wij in de catalogus ver­
meld :
D .S.S. „N IE U W AM STERDAM ” VAN DE H O LL A N D -A M ER IK A LIJN
In een collectieve stand treffen wij
aan:
Dammers & v. d. Heide’s Scheepvaart­
en Handelsbedrijf, Erhardt & Dekkers,
Holland-Amerika Lijn, Mij. H outvaart
N.V., Kon. Rotterd. Lloyd N.V., Maat­
schappij Vrachtvaart N.V., Van Nievelt, Goudriaan & Co., Phs. van Ommeren’s Scheepvaartbedrijf N.V., „Oranje
Lijn”, Rotterdam-London Line, J. Ver­
maas’ Scheepvaartbedrijf, N.V. Gebr. v.
Uden’s Scheepvaart en Agentuur Mij.,
W. H. James & Co.’s Scheepvaart- en
Handel Mij. N.V., Lykes Lines Agency,
Inc., United States Lines.
Verder genieten een internationale be­
kendheid :
L. Smit & Co’s Internationale Sleepvaart, Rotterdam. In de catalogus wordt
simpelweg vermeld: Zeesleepdienst over
de hele wereld. Maar wat zit er niet
achter die eenvoudige woorden. D at is
weer echt Rotterdams. Alsof dit nu maar
iets is, dat men en bagatelle kan nemen.
Onze lezers weten echter wel beter en
het is hun wel bekend, dat de dienst van
Smit een wereldreputatie heeft verwor­
ven. Dan is er nog een stel specialisten in
onze haven. H et zijn: J. Koelman’s Bergings- en Transportbedrijf, W. A. v. d.
T ak’s Bergingsbedrijf en N.V. de W it’s
Bergings- en Transportonderneming. Al­
weer zo simpel in de catalogus uitge­
drukt: Werkingssfeer: de gehele wereld.
Verder vinden wij nog vermeld: Wm.
H. Müller & Co. N.V., Rotterdam: re­
ders, cargadoors, bevrachters, stuwa­
doors, expediteurs, opslagbedrijf, mijn­
bouw, ertshandel en Rijnvaart.
De Kon. Ned. Stoombootmaatschappij
N.V. te Amsterdam geeft een overzicht
van haar lijndiensten, haar vloot en haar
moderne laadmethodes.
De Rotterdamse zeerederijen
Geen mens heeft ooit alle schepen van
de Rotterdamse rederijen in onze stad
bij elkaar gezien. D at zou ook een bui­
tengewoon slecht teken zijn. Immers, de
schepen zijn maar even thuis en trekken
er dan weer op uit, over de hele wereld.
Daarom is het zo’n goede gedachte ge­
weest, de bezoekers van de tentoonstel­
ling een indruk te geven van het deel
1. Bijna 1.000.000 bruto register
ton aan schepen, 40 % van de gehele
Nederlandse Koopvaardijvloot, is te
Rotterdam geregistreerd, 2 54 schepen
behoren er administratief thuis, 325
schepen hebben Rotterdam als thuis­
haven. Niemand heeft ooit al die schepen
bij elkander gezien. Daarom presenteren
de reders thans deze vloot in het grote
bassin op schaal 1 : 200.
2. De Rotterdamse vloot verdient
per jaar vele millioenen guldens aan de­
viezen voor ons land.
Grote groepen arbeiders, hun vrou­
wen, hun kinderen en talloze leveran­
ciers danken een bestaansmogelijkheid
aan de vloot.
3. Ongeveer 700 havens, verspreid
over de aardbol, worden aangedaan door
schepen van Rotterdamse reders.
4. Toenemende service, voortduren-
O V ER Z IC H T L IN K E R -ST A N D G E D E E L T E , W A A R IN IS O PG ENO M EN EEN W ERELD BO L, WAAR­
OP H E T W E R K T E R R E IN VAN DE GROEP IS A A NG EGEVEN. VOORTS W ORDT DOOR EEN
SC H EM A T ISC H E VO O R STE LLIN G E E N B E E L D GEGEVEN VAN O PSPO RING , W IN N IN G EN
RESE A R C H
(Shell-foto)
Cornelder’s Scheepvaart Maatschappij,
Dammers & v. d. HeideJs Scheepvaart­
en Handelsbedrijf, Furness’ Scheepvaart­
en Agentuur Maatschappij N.V., Hoyman en Schuurman’s Scheepsagentuur
N.V., Intertransport, Kersten Hunik’s
Internationaal Transportbedrijf N.V.,
Maatschappij Zeetransport N.V., Meijer
& Co’s Scheepvaart Maatschappij, Van
Nievelt, Goudriaan en Co., Ruys &
Co., Spliethoff’s Scheepvaartkantoor
N.V., Wambersie en Zn C.V.o.A., C. A.
van Wankum Scheepvaartbedrijf, Unit­
ed States Lines.
Nu rest ons nog de Bataafse Petroleum
Maatschappij (Kon. Shellgroep) te
’s-Gravenhage.
Deze maatschappij bezit een moderne
raffinaderij in Rotterdam-Pernis met
een verwerkingscapaciteit van ongeveer
3 millioen ton ruwe olie per jaar. Tank­
opslag 1.200.000 m3. Vervaardigd wor­
den benzine, kerosine, gas- en Dieselolie,
stookolie, asfalt, petroleumcokes, pro­
paan, butaan, synthetisch wasmiddel,
polyvinylchloride (plastic).
OVERZICHT RECHTER-STANDGEDEELTE, MET OP DE VOORGROND HET MODEL VAN HET
Oppervlakte raffinaderij-installaties,
M.S. „NEAERA”. OP DE ACHTERGROND RECHTS ENIGE VERWERKINGSSCHEMA’S, ALS TOE­
tankenpark en andere terreinen: 300 ha.
GEPAST IN DE INSTALLATIE ROTTERDAM-PERNIS. DE BOVENZIJDE VAN DE STAND STELT
Personeel 2500 personen.
EEN SILHOUET yOOR VAN LAATSTGENOEMDE INSTALLATIE
(Shell-foto)
In de stand ziet men een draaiende
6.
Driehonderd jaar tropenervaring wereldbol, welke de spreiding van de
de vernieuwing, accommodatie voor de
onderneming weergeeft (olievelden, raf­
heeft geleid tot dit model hut. Een syn­
meest verwende passagier, dit zijn de uit­
finaderijen, tankerroutes en laboratoria).
these van modern comfort en tropische
gangspunten voor de inrichting van
Vier schemabakken tonen verschillende
hygiëne.
passagiersverblijven op Rotterdamse
verwerkingsprocedé’s van aardolie. Drie
schepen.
tankermo dellen, nl. „Geomitra”, een
5.
Een gecomprimeerde stad. Dat is
In dezelfde collectieve inzending doen
z.g. Lake tanker, „Neaera”, een oceaaneigenlijk het beeld van de grote moderne
mede de Rotterdamse cargadoors.
tanker, en de „Germania”, een binnenzeeschepen. Het model is een doorsnede
Hiertoe behoren:
vaarttanker, laten verschillende tankervan een passagiersschip in de vaart op
Indonesië.
typen zien.
Algemeen Vrachtkantoor N.V., N.V.
DEELNEMENDE FIRMA’S
N.V. Nederlandsche Kabelfabriek te
Delft
De N.V. Nederlandsche Kabelfabriek
levert in hoofdzaak grond- en waterkabels voor hoog- en laagspanning, ka­
bels voor telefonie en telegrafie, radio,
seinwezen enz.
Geëxposeerd zijn o.m. sterkstroomen ziuakstroomkabch.
Op de tentoonstelling zijn opgesteld:
Een 3-aderige eindsluiting voor 10.000
Volt kabel voor binnenhuis-opstelling.
Een 1-aderige eindsluiting voor 65.000
Volt kabel eveneens voor binnen-opstelhng.
Een 1-aderige eindsluiting voor 150.000
Volt oliedrukkabel voor opstelling in de
open lucht.
De fabrieken in Delft beslaan een op­
pervlakte van ruim ca. 65.000 m2, ter­
wijl ca. 2000 man bij de productie zijn
ingeschakeld.
Een nieuwe fabriek voor het maken
van laagspannings- en telefoonkabels is
zojuist in gebruik genomen en aan de
bouw van een nieuw walswerk voor het
walsen en trekken van koper wordt hard
gewerkt.
De haspels waarop de kabels worden
gewikkeld en verzonden, worden even­
eens in eigen fabriek vervaardigd.
De N.V. Nederlandsche Kabelfabriek
werd op gericht i'n 1913 en leverde sinds­
dien duizenden kilometers kabel in ve­
lerlei constructies aan alle provinciale
en gemeentelijke electriciteitsbedrijven,
P.T.T., Nederlandsche Spoorwegen,
Staatsmijnen, fabrieken en installatiebureaux en ook voor export naar practisch
alle landen.
Heemaf te Hengelo
Heemaf exposeert in de afdeling
electrotechniek met een omvangrijke in­
zending. Behalve exemplaren van de
normale fabrikaten als S.K.A.-motoren,
aanzet- en schakelapparaten, zijn veel
andere bijzondere werkstukken en ma­
quettes te zien.
Direct bij de ingang vindt men voor­
beelden van de normale fabrikaten. Een
S.K.A.-motor, geflankeerd door een
aanzetcontroller voorzien van nulspannings- en maximumstroombeveiliging en
ampèremeter, benevens een kastenbatte­
rij en een draaiende, doorgezaagde S.K.A.motor.
Een belangrijk deel van de inzending
dient om de bezoekers een indruk te ge­
ven van hetgeen Heemaf op het gebied
van uitrustingen voor electrische en
diesel-electrische locomotieven en mo­
torwagens presteert. O.a. is een tractiemotor geëxposeerd van het type, waar­
van er honderden bij de Nederlandsche
Spoorwegen in gebruik zijn.
Behalve de tractiemotor zijn er ook
enkele maquettes tentoongesteld. Naast
de maquette van één der zes electrische
gelijkstroomlocomotieven, 1200 pk, om­
streeks 1925 geleverd aan de Nederlandsch-Indische Staatsspoorwegen op
Java, vindt men een model van de
25 door Heemaf aan de N.S. te leveren
electrische locomotieven 3000 pk, 1500
V olt gelijkstroom, naar een ontwerp van
Westinghouse-Baldwin (het mechani­
sche deel wordt door Werkspoor gele­
verd) en een plaquette van de machinewagen van een diesel-electrisch vijfwagentreinstel.
Iets geheel nieuws is het CompactusArchief-Systeem, dat met behulp van
een maquette en een fraaie wanddecora­
tie de aandacht vraagt.
De grootste stukken van de inzending
zijn een 5000 p k S.K.A.-motor, waar­
van er vier stuks zijn vervaardigd voor
het Nationale Luchtvaartlaboratorium.
Om te laten zien dat Heemaf ook voor
scheepsinstallaties electrische machines
levert, is bij één der centrale modellen
van een schip een gelijkstroommachine
voor scheepsgebruik tentoongesteld.
Een andere belangrijke inzending vor­
men de machines en apparaten voor elec­
trische uitrustingen van kranen, brug­
gen en sluizen.
In een andere afzonderlijke ruimte
zijn de producten van de Heemaf-telefoonfabriek tentoongesteld. Behalve
complete toestellen, als een tafeltelefoon,
een wandtoestel en een wekker, zijn ook
een groot aantal onderdelen geëxposeerd.
Verder verdient nog vermeld te wor­
den een maquette van de machinekamer
van het gemaal der Zuiderzeewerken te
De Lemmer, met 3 motoren van elk 850
pk bij 88 omw/min.
N IE U W E LA ST R A N SFO R M A TO R , T Y P E LT 12 (N .V . W ILLEM SM IT & Co.
T R A N SFO R M A T O R E N F A B R IE K )
N .V . Electrische Apparatenfabriek v.h.
Van Wijk & Visser te Geldermalsen
De N.V. Electrische Apparatenfabriek v.h. Van W ijk & Visser te Gelder­
malsen exposeert met een keuze uit het
programma van automatische schake­
laars.
Voor een groot deel hebben deze ap­
paraten to t doel om een deel van de
electrische installatie, zoals motoren e.d.
te beveiligen tegen overbelastingen, wel­
ke schadelijke gevolgen kunnen hebben.
W illem Smit & Co’s Transformatorenfabriek N .V . te Nijmegen
E E N GELIJKSTROOM COM POUNDDYNAM O 105 kW , 600 OMW/MIN 230 VOLT VOOR
SCH EEPSG EBRUIK (H E E M A F)
Willem Smit & Co’s Transformatorenfabriek N.V. te Nijmegen exposeert
het volgende:
1.
ken geheel nieuw type lastransformator, door Smit aangeduid met de
naam type LT 12, lasstroom 40-400 A,
volgens een geheel nieuw principe ge­
construeerd, drupwaterdicht, transpor­
tabel in een zeer aantrekkelijke uitvoe­
ring.
Hoewel het type wordt aangeduid
met 40-400 A lasstroom, wordt bij een
nominale netspanning aan de primaire
zijde een lasstroom van ca. 450 A ver­
kregen aan de secundaire zijde.
De resultaten van de electrische me­
tingen hebben aangetoond, dat bij 41
Volt hoogspanning het toestel nog een
lasstroom van 415 A afgeeft, waardoor
dus ca. 17 kW electrische energie in de
boog in warmte wordt omgezet, dit be­
tekent een hoeveelheid, die ruimschoots
voldoende is om electroden t/m 8 mm
dikte te lassen.
Het gewicht van het toestel bedraagt
slechts 295 kg.
2. Een XJniomnelt lasmachine. D it
volledig automatische lasprocédé, aan­
geduid met de naam Unionmelt, is in
lastechnische kringen voldoende bekend,
dan dat in het kader van deze korte be­
schrijving hierover uitvoerig uitgeweid
behoeft te worden.
Op de Nederlandse scheepswerven,
zowel als in machinefabrieken en constructiewerkplaatsen, zijn thans reeds 3 5
van deze installaties in bedrijf en waar­
bij kan worden opgemerkt, dat iedere
Unionmelt machine het werk van 6 a 7
lassers kan vervangen.
3. H et Argonarc lassen. H et Argonarc
lasprocédé is na de oorlog hier te lande
door Willem Smit & Co’s Transformatorenfabriek N.V. te Nijmegen geïntro­
duceerd in licentie van The Linde Air
Products Company in Amerika.
Dit procédé berust op het lassen in
een volkomen neutrale atmosfeer van
het één-atomige edelgas Argon, waar­
door in het bijzonder alle nonferrometalen en moeilijk lasbare stalen thans met
het grootste succes, zowel technisch als
economisch, gelast kunnen worden.
Aluminium en zijn legeringen, even­
als magnesium, waaronder ook het me­
taal electron, rood koper, messing, zink
BR O W N BO VERI LUC H TDRUK SNELSCH AK ELA AR (ELECTROSTOOM )
en lood en vele andere moeilijk lasbare
metalen, zowel in gegoten als gewalste
vorm, zijn thans zonder enige moeite
lasbaar.
4.
H et bont- en stiftlassen. H et geexpO'Seerde proefstuk doet de mogelijk­
heden zien, die dit procédé inhoudt, om
in het bijzonder in de scheepsbouw de
dekbeplanking op snelle, doelmatige en
eenvoudige wijze aan het stalen dek te
bevestigen.
Moesten vroeger in het metalen dek
gaten worden geboord en bouten inge­
zet worden, thans kunnen met het bout­
en stiftlasapparaat door de gaten van het
ROTOR VAN E E N DRAAISTROOM -TURB O G ENERATOR 27.000 K .V.A. 10.500 VOLT 3000 OMW/MIN
(SM IT-SLIK K ER V E ER )
reeds uitgelegde houten dek heen, de be­
treffende bouten op het stalen dek ge­
last worden.
Willem Smit &Co’s Transformatorenfabriek N.V. heeft er steeds naar ge­
streefd, en is hier ook volgens beschei­
den mening in geslaagd, op lasgebied
steeds het nieuwste te brengen, terwijl
zij door intensieve research in eigen
werkplaatsen en laboratoria de snelle
ontwikkeling van het lassen in het alge­
meen op de voet volgt.
Smit-Nijmegen, afd. Ovens, exposeert
als voorbeeld van het uitgebreide fabri„cage-programma, een installatie speciaal
voor de nauwkeurige warmtebehande­
ling van hoog-gelegeerd gereedschapstaal.
Bij de moderne methoden voor de ver­
werking van metalen zoals het op
scheepswerven, in machinefabrieken e.d.
dient te geschieden, worden de eisen
welke aan de warmtebehandeling wor­
den gesteld, steeds zwaarder. D it betreft
niet alleen een nauwkeurige temperatuuraflezing en automatische regeling,
doch ook een voortreffelijke temperatuurverdeling in de ovenruimte, veelal
een speciale en regelbare atmosfeer, een
eenvoudige bediening en economisch
verantwoord gebruik van de warmteenergie.
De geëxposeerde electrische hardingsoven is speciaal geschikt voor het gebruik
bij temperaturen tussen 800 en 1350° C.
Voor harderij-doeleinden levert Smit
in grote verscheidenheid: hardingsovens,
gloeiovens, ontlaatovens, zoutbaden, oliebaden, smeltovens, metaalbaden etc. voor
discontinu- en continu-bedrijf in alle
afmetingen. (De grootste in Nederland
zeer uitgebreide programma zijn ten­
toongesteld.
De N.V. houdt zich hoofdzakelijk
bezig met de vervaardiging van electrische meetinstrumenten, waaronder die,
benodigd voor de electrlsche installaties
van schepen, een belangrijke plaats in­
nemen.
Naast de normale Volt- en Ampèremeters, Wattmeters, Frequentiemeters,
cos. Q-meters, weerstandsmeters enz.,
welke zowel voor land- als scheepsinstallaties gebruikt worden en waarvan en­
kele uitvoeringen tentoongesteld zijn,
worden speciale scheepsuitvoeringen ge­
maakt, zoals spatwaterdichte en drukwaterdi'chte types, waarvan eveneens
enige exemplaren aanwezig zijn.
N .V . „Vereenigde Industrieën Rotter­
dam” v.h. Ph. Verhagen. & Zoon te
Rotterdam
K E E P A L IT E N O O D V E R L IC H T IN G SIN ST A L L A T IE (ELECTRO STOO M )
opgestelde gloeioven voor scheepsassen
heeft een aansluitwaarde van 2300 k W !)
N .V . N ie a f te U trecht
Slechts enkele instrumenten uit het
STATO R VO O R TSTUW ING SM O TO R T 2-TANKER N IE U W G EW IK K ELD
(A. D E H O O P N .V ., RO TTERDAM )
De N.V. „Vereenigde Industrieën
Rotterdam ” v /h Ph. Verhagen & Zoon,
fabrikante van gloeilampen, zowel nor­
male huisverlichtingslampen als speciale
lampen en fluorescentiebuizen, demon­
streert de ingenieuze constructie van de
gloeidraad. Op de stand zijn microsco­
pen opgesteld, waarmede men zien kan
dat b.v. de tot een spiraal gewikkelde
ROTOR VAN E E N 5400 kW TUR BO G EN E R A TO R (A. DE HOOP N.V.,
RO TTERDAM )
speciaal electrische machines en instal­
laties, toont een Rotor van een Turbogenerator, zoals zij er reeds vele geleverd
en nog in opdracht heeft voor onze elec­
trische centrales.
Hier heeft men tevens de gelegenheid
om te zien hoe zo’n stalen rol, die eigen­
lijk een hele grote magneet is, er van
binnen uitziet, en hoe de wikkelingen
zijn aangebracht.
Een leerzaam object voor de leerlingen
van de technische scholen.
De rotor weegt ca. 10 ton.
Verder bevindt zich op deze stand
een kleine stoomdynamo, zoals de firma
er in de loop der jaren duizenden gele­
verd heeft voor verlichting van schepen.
Zowel stoommachine als dynamo wor­
den door haar vervaardigd.
Wat men ziet, is slechts een klein on­
derdeel van het grote fabricage-programma, dat omvat motoren en schakelinstallaties voor onze mijnen, spoorwe­
gen, scheepvaartmaatschappijen, enz.
Momenteel heeft zij een grote op­
dracht onderhanden voor de Hoogovens
te IJmuiden, bestemd voor haar nieuwe
plaatwalserij.
N . V. Hollandsche Draad- en Kabelfabriek te Amsterdam
GEHEEL GESLOTEN HOOGSPANNINGSOLIESCHAKELAAR 10.000 VOLT,
UITRIJDBAAR TYPE, MET ELECTRO-MAGNETISCHE INSCHAKELING. DE
FOTO TOONT DE SCHAKELAAR IN UITGEREDEN STAND MET NEERGELATEN OLIEBAK (HAZEMEYER)
gloeidraad voor een 15 "Watt lamp niet
veel dikker is dan een hoofdhaar. On­
danks deze ragfijne constructie zijn de
windingen tot op een tienduizendste
millimeter nauwkeurig gewikkeld.
Ook de constructie van een 2-maal
gespiraliseerde gloeidraad voor de Normagaslampen is met de microscoop te
zien.
Op de stand van de fluorescentïebuizen wordt gedemonstreerd op welke
wijze een fluorescentiebuis ontsteekt.
N.V. Heci te Rotterdam
Deze firma legt zich toe op de ver­
vaardiging van hardmetaal en met hardmetaal bezette gereedschappen.
Hardmetaal heeft een grote hardheid,
gepaard aan een grote slijtvastheid, waar­
door het toepassing vindt in de moderne
metaalindustrie, overal, waar met sneldraaistalen gereedschappen geen of on­
bevredigende resultaten behaald worden.
Dank zij hardmetaal heeft men in vele
industrieën de productie kunnen verho­
gen en het product kunnen verbeteren.
Hardmetaal is eigenlijk geen metaal in
de ware zin des woords, doch een wolfraamcarbide, dat met een plastisch ma­
teriaal, b.v. cobalt, een compacte massa
vormt. Men zou enigszins een vergelij­
king kunnen trekken met beton, waarin
de stenen door cement gebonden zijn.
Men toont een volledig schema van de
productie van wolfraamzuur tot hard­
metaal en krijgt men tevens een over­
zicht over de productiestadia van hard­
metaal tot enige gereedschappen.
N. V. Hollandsche
briek te Rotterdam
Tungstendraadfa-
De N.V. Hollandsche Tungstendraadfabriek te Rotterdam, fabrikante van
wolfram- en molybdeendraad, demon­
streert het spiraliseren van een wolframdraad om een stalen doorn, zoals dit bij
het vervaardigen van gloeilichamen voor
electrische lampen gebruikelijk is. In de
verdere loop van het productie-proces
wordt de gespiraliseerde draad op doorn
op maat afgesneden, waarna de stalen
doorn chemisch verwijderd wordt.
Ook kan men zien, hoe trekstenen,
welke de firma uit den aard der zaak
in grote getale gebruikt, worden gepo­
lijst.
Tot de meest kenmerkende eigen­
schappen van wolframdraad behoren het
hoge smeltpunt en de grote trekvastheid.
Dank zij laatstgenoemde eigenschap kan
de dtaad zeer fijn uitgetrokken worden.
Aan een wolframdraad van 0,15 mm
diameter kan men b.v. een gewicht van
5 kg hangen; een staaldraad van dezelfde
doorsnede kan men echter slechts be­
lasten met een gewicht van 1 kg.
Smit-Slikkerveer
Smit-Slikkerveer, de bekende fabriek
die zich specialiseert op het gebied van
De expositie van de N.V. Hollandsche
Draad- en Kabelfabriek te Amsterdam
(Draka), bestaat aan de voorzijde, dus
aansluitend op de maquette „Van kool
tot electriciteit”, uit een fotopaneel,
waarop met 64 foto’s in grote trekken
het: gehele fabricage-proces van enkele
der voornaamste electriciteitsleidingen
is uitgebeeld.
D it fotopaneel bestaat u i t . 8 banen,
elk van 8 foto’s.
Op een apart paneel zijn monsters
aangebracht van verschillende soorten
scheepskabels volgens Lloyds- en Veritas-eisen, die in de electrische installatie
aan boord van schepen worden verwerkt.
Verder is er een aparte ruimte ingericht
voor een aantal plastic-producten.
N.V. Electriciteits Mij. Electrostoom te
Rotterdam
In de hal „Electrotechniëk” zijn door
genoemde N.V. de navolgende produc­
ten geëxposeerd:
1.
Een Brau/u Boven hwhtdruksnelscbakelaar voor 10.000 V, 600 A, met
een afschakelvermogen van 400.000
kVA. Het geïnstalleerde electrische ver­
mogen in de electrische Centrales en
Onderstations wordt nog steeds hoger
en daarmede nemen de moeilijkheden
voor de apparatuur toe. In storingsgevallen moeten de schakelaars dan ook in
staat zijn veel grotere belastingen af te
schakelen dan voorheen. De vermogens
zijn zo groot geworden, dat de klassieke
olieschakelaars verdrongen worden door
schakelaars, die geen explosiegevaar met
zich brengen.
D e Brown Boveri'-fabriek (Zwitser­
la n d ) streeft er naar de (brandbare)
o-lie te vervangen door drukluclit. De
geëxposeerde schakelaar toont de kleine
afm etingen die daarbij bereikt kunnen
w orden.
2. Een Brown Boveri turbo generator.
Geëxposeerd wordt een kleine turbinegenerator, primair voor een stoomdruk
v a n 8— 10 kg/cm 2 secundair voor een
verm ogen van 0,5 kW bij 110 V. Deze
machines zijn speciaal ten dienste van
d e electriciteits voorziening op kleine
vaartuigen. De hoogst toelaatbare stoom­
d r u k is 2 5 kg per cm2. De maximale
tem peratuur 3 50° C. H et voordeel is,
d a t de electriciteits voorziening doorgang
v in d t ook wanneer de hoofdmachine
stilstaat, in tegenstelling dus met die
generatoren, welke vanaf de hoofdas
w orden aangedreven.
De generatoren kunnen zowel voor
gelijk- als wisselstroom worden geleverd.
A lle machines zijn voorzien van een me­
chanische centrifugaal-regelaar en heb­
b e n een practisch constante spanning
zo n d er magneetregelaar of electrische
spanningsregelaar.
3. Een Brown Boveri " lasautomaat.
T ra c to r type. D it i's een vlamboog las­
autom aat, waarbij het bijzondere is, dat
h ie rin blanke- en omhulde lasdraad kan
w orden toegepast, terwijl het bovendien
m ogelijk is om door een speciale inrich­
ti n g de blanke lasdraad met laspoeder
te omhullen. De lasstroomsterkte be­
d ra a g t maximaal 1100 A.
4. Een Brown Boveri lasomzetter. De­
z e is voorzien van een draaistroommotor,
3 80 V, welke een gelijkstroom-lasdynam o aandrijft, die een maximale las­
stroom sterkte van 400 A kan af geven.
D e dynamo heeft een traagheidsloze
karakteristiek en de regeling der las­
stroom sterkte vindt plaats tussen 25 en
4 0 0 A, zonder omschakeling.
5. Een Brown Boveri puntlasmachïne.
D eze is geschikt voor het puntlassen van
staalplaat tot een maximale dikte van
S —
f- 8 mm en een aluminium plaat to t
een maximale dikte van 3 + 3 mm. Bij
d e machine kunnen alle waarden, d.w.z.
d e lasstroom, de electrodendruk en de lastijd , welke de kwaliteit van het laspunt
beïnvloeden, onafhankelijk van elkaar
w orden ingesteld. De machines kunnen
o o k worden voorzien van een ingebouw­
d e energie-regelaar, waardoor het niet
m eer noodzakelijk is, dat het te pu n t­
lassen materiaal aan een voorbehandeling
w o rd t onderworpen.
6. Een Brown Boveri niveaumeter.
D eze meter dient voor het aan wij zen op
afstand en het registreren van de hoogte
v a n het ketelwater. H et tentoongestelde
instrum ent heeft een meetbereik van +
e n — 500 mm. Zij kunnen echter van­
a f een meetbereik van T en — 150 mm
t o t -j- en — 2000 mm worden geleverd.
D e niveaumeter vervangt het tweede
MU
n rf
20739
EEN
Ff
|
i
A A NLO OP APPARAA T MET TO E R EN R E G ELIN G VOOR ELECTROM OTOREN A AN BO O RD V A N SCH EPEN (H AZEM EYER)
peilglas, registreert het verloop van het
waterni'veau, signaleert wanneer de
laagste, resp. hoogste toelaatbare stand
van het waterniveau wordt bereikt. Bo­
vendien is er nog een afzonderlijke ap­
paratuur aangebracht voor electrische
aanwijzing op afstand.
7. „Chloride” accumtdatoren en „Keepalite” noodverlicbtingsinstattaties. Ten­
toongesteld wordt een complete „Keepalite” noodverli’chtingsinstallatie met
„Chloride” stationnaire batterij, voor­
zien van Planté groot-oppervlakplaten
en in gesloten uitvoering. De geëxpo­
seerde apparatuur heeft een secundair
vermogen van 375 W att bij 25 Volt.
8. Thenna. Van deze Zwitserse fa­
briek w ordt geëxposeerd in de vorm
van een eenvoudig samengestelde electri­
sche keuken, de apparatuur die in ver­
schillende woningen kan worden toege­
past, o.m. een electrische boiler met een
inhoud van 50 1, een 4-plaats geëmail­
leerd keukenfornuis waarvan het bijzon­
dere is, dat de kookplaten zich door
middel van speciale ringen vast in de
dekplaat van het fornuis bevinden, het­
geen de reiniging zeer vereenvoudigt.
A. de Hoop N.V. te Rotterdam
Met de inzending is bedoeld een al­
gemeen beeld te geven van hetgeen door
de N.V. gefabriceerd en geleverd wordt
aan apparatuur, welke speciaal toegepast
wordt aan boord van schepen.
Deze apparatuur, welke voldoet aan
alle eisen, die door de Lloyd’s en Veritas
classificatiebureaux en de Scheepvaart­
inspectie gesteld worden, omvat:
automatische' en handbediende aanzetweerstanden,
electrische draairuiten,
electrische toerentellers,
schakelpanelen en -lessenaars,
diverse schakelapparatuur,
land- en scheepsinstallatiemateriaal.
MODEL VAN HET 32.000 TON PRINS BERNHARD-DOK VAN DE ROTTERDAMSCHE DROOGDOK-MIJ. (OP 1/100 VAN DE WARE GROOTTE) W AARIN
OPGENOMEN DE „WILLEM RUYS”
Motorreparatie van een onderdeel der
voortstuwings generator van een tanker
met twrbo electrische voortstuwing
Een interessante reparatie-opdracht
werd enige dagen geleden tot een goed
einde gebracht door A. de Hoop N.V.
te Rotterdam; deze reparatie was daar­
om zo interessant, omdat hierbij het in­
schakelen van vliegtuigen voor het trans­
port een belangrijke rol heeft gespeeld.
Aan de Directie van A. de Hoop
N.V. werd enige weken geleden de vraag
voorgelegd of het bewuste bedrijf in
staat zou zijn om een rotor van een
5400 kW generator, waarbij zich een
inwendig defect had geopenbaard, bin­
nen de kortst mogelijke tijd te repareren.
Het schip, waartoe de bewuste de­
fecte rotor behoorde, lag in één der
oliehavens aan de Perzische Golf en kon
niet varen zolang de rotor niet was ge­
repareerd.
Aangezien de grootte van het defect
niet kon worden bepaald, alvorens de
rotor was gedemonteerd, kon voor dit
geval geen definitieve reparatietijd wor­
den opgegeven, doch A. de Hoop N.V.
zegde toe de reparatie bij een e.v. op­
dracht zo snel mogelijk uit te voeren.
Met deze toezegging nam de rederij
genoegen, waarna de rotor, welke een
gewicht heeft van 4320 kg, door de
lucht naar Schiphol werd vervoerd en
bij aankomst in de fabriek direct werd
gedemonteerd.
De reparatiewerkzaamheden werden
in 18 dagen uitgevoerd, hetgeen binnen
de tijd was, welke de rederij voor deze
reparatie had begroot.
Nadat de gerepareerde rotor was be­
proefd, tot volle tevredenheid van de
rederij en verdere toezichthoudende in­
stanties, is deze wederom door de lucht
naar het schip teruggezonden.
N.V. R.E.M. v.h. H. Croon & Co. te
Rotterdam
De N.V. Rotterdamsche Electriciteits
Mij. v/h H. Croon & Co. neemt deel
aan de gemeenschappelijke stand van de
grootste electrotechnische installatiebe­
drijven in Nederland.
Een belangrijk gedeelte van de werk­
zaamheden van Croon & Co. bestaat uit
het aanleggen van electrische installaties
o.a. aan boord van schepen.
Om dit aan te duiden, wordt het mid­
delpunt van de expositie gevormd door
een maquette van een groot passagiers­
schip, waarop schematisch diverse on­
derdelen van de electrische installatie
zijn aangegeven.
Behalve passagiers- en koopvaardij­
schepen installeert de firma Croon ook
oorlogsschepen van de Koninklijke Ne­
derlandse Marine, hetgeen een zeer spe­
ciale kennis van zaken vereist.
Op het gebied van landinstallaties
voert de firma Croon zeer grote werken
uit.
Bovendien is de firma Croon impor­
teur van diverse electrotechnische pro­
ducten.
Een belangrijk punt is nog dat Croon
& Co. nagenoeg alle stroomrails van het
fabrikaat „Faraco” leverde voor het
herstel van de electrische kranen langs
de Rotterdamse kaden.
N.V. Hazemeyer te Hengelo
Het beschermd schakelmateriaal van
de N.V. Hazemeyer is algemeen bekend.
Op de stand tre ft men allereerst een
geheel gesloten schakelinstallatie voor
hoge spanning aan, ten behoeve van
transformatorstations en fabrieksi'nstallaties. Opvallend hierbij is de zeer ge­
ringe ruimte, die zo’n installatie inneemt,
een voordeel, dat bij de tegenwoordige
hoge bouwkosten een niet te verwaar­
lozen factor is.
Ook voor de beveiliging en distributie
van electrische energie voor lage span­
ning laat Hazemeyer een gedeelte van
haar uitgebreide collectie schakelmateriaal zien.
H et hierbij toegepaste bouwdoossysteem biedt grote voordelen, niet in
het minst door de eenvoudige uitbrei­
dingsmogelijkheid en de volledige be­
scherming tegen aanraking van spanningvoerende delen.
Voor het doen aanlopen en regelen
der snelheid van motoren aan boord van
schepen toont Hazemeyer een serie_apparaten met beveiliging, die aan de
hoogste eisen voldoen.
Odink & Koenderink te Haaksbergen
Deze fabriek van beschermd schakel-
SC H E E PSK A ST 1500 PK 250 O M W /M IN. O VERBR. 1,54 : 1 (N .V . METAALBEDRDJF R ADEM AK ERS)
materieel exposeert in haar stands, een
kerncollectie ontploffingsveilig schakelmaterieel. De apparaten in deze uitvoe­
ring vinden hun toepassing in de m ijn­
bedrijven, alsmede bij industrieën, waar
explosies kunnen optreden.
ïn een der stands heeft zij een scha­
kelkastenbatterij opgesteld, waarbij ge­
streefd is de vereiste plaatsruimte tot een
minimum te beperken. D it resultaat
werd bereikt door de railkasten van 4,
in plaats van 2 pasvlakken te voorzien.
Meterborden met bijbehorende appa­
raten in „Okaliet” (kunsthars) uitge­
voerd, waarvan eveneens een collectie op
deze stand aanwezig is, zullen ongetwij-
feld de aandacht van de distributiebe­
drijven trekken.
N .V . Coq te U trecht
De N.V. Coq te Utrecht heeft zich
gespecialiseerd op de vervaardiging van
beschermde schakelinrichtingen voor
hoogspanning. Uiteraard zijn dat din­
gen, die het publiek nimmer te zien
krijgt, w ant zij zijn op geborgen in de
schakelhuizen van de electriciteitsbedrijven. H ier te Rotterdam is een groot
a,antal van hun fabrikaat in bedrijf. Ver­
scheidene jaren is deze firma op dit ge­
bied werkzaam en al de vooruitgang van
de moderne schakeltechniek heeft zij op
de voet gevolgd.
EXPOSITIE VAN DE METAALINDUSTRIE
OLEE G ESTOOKTE DE JO NG -LUCH TVERH ITTE R . CAPAC ITEIT 140.000 CAL/UUR. OLIEVERBR U IK 18 a 19 L ITE R /U U R . N U T TIG EFFE C T
85-88 %
De inzending in de hal is gesplitst in
twee delen: een representatief en een
commercieel gedeelte.
H et representatieve gedeelte geeft
door een keuze van producten een beeld
van de veelzijdigheid van de metaalin­
dustrie van Rotterdam, terwijl het com-
merciëel gedeelte door een collectieve
inzending een keur van de meest uit­
eenlopende producten laat zien.
De Rotterdamsche Droogdok Mij. N.V.
te Rotterdam
Bewegend Model Prins Bernhard Dok
(D ok VIII). Schaal 1 : 100.
De hoofdafmetingen zijn: ca. 208 m
lang en 44 m breed; cap.: 32.000 ton.
Doktijd met m.s. Willem Ruys ca. 2\A
uur. Dit dok is op één na het grootste
in Nederland.
De beide dokkranen zijn van het fa­
brikaat „Marion Steam Shovel Company”, Ohio, elk met een hijsvermogen
van IJ ton bij 19 m vlucht.
Let op de schuivende bevestiging van
het dok aan twee zeer zware meerpalen.
Het geheel laat zien het dokken van
het m.s. Willem Ruys, waarvan de af­
metingen zijn: lengte over alles 192,38
m; breedte 25 m; bruto 21.000 reg. ton.
Afmetingen overige dokken R.D.M.
Dok I .
Dok II
Dok III . .
Dok IV . .
lanÉ meter breed meter
21
92
132
29
175
34
185
34^2
cap. ton
3 .00 0
7 .6 0 0
1 3.0 0 0
1 8.0 0 0
N.W.
110
5.300
Dok V . .
29
1 0 .0 0 0
Dok VI . . .. 1 5 2 y 2 32
4 .2 0 0
110
Dok VII . .
29
Totale dokcapaciteit dus 93.000 ton.
Tegen de wand is een vergroot ge­
deelte van een tekening, nl. een „blauw­
druk”, van het z.g. lijnenplan aange­
bracht. Volgens deze tekening wordt de
vorm van de scheepsromp in de scheepsbouwwerkplaatsen uitgevoerd. O.a. wor­
den daarnaar de spanten en de huidplaten in de juiste vorm gebogen.
Van BerkePs Patent te Rotterdam
In de Berkel-stand, welke een onder­
deel vormt van de metaal-industriële
inzending, treft men de volgende pro­
ducten aan:
Snijmachines. Bij elkaar staan opge­
steld een handsnijmachine, een electrische
ELECTRISCHE WIPKRAAN OP PORTAAL. HEFVERMOGEN 1500 KG.
VLUCHT VERSTELBAAR 3,85 M TOT 12 M (N.V. MACHINEFABRIEK
HENSEN)
snijmachine en een volelectrische en auto­
matische snijmachine.
Bij de aanschouwing van dit laatste
model blijkt wel duidelijk de vooruit­
gang, welke de techniek óók op het ge­
bied van de vleessnijmachines in de loop
der jaren heeft gehad.
Winkel-snelwegers. Van de uitgebreide
collectie winkel-snelwegers worden de
modernste geëxposeerd. Dit zijn vol­
automatische snelwegers.
Zwaardere weegwerktuigen. De meeste
aandacht trekt de grote bascule met een
weeg vermogen van 2000 kg, waarvan
het plateau (ter grootte van 2 X lV'2.
meter) met de vloer gelijk ligt.
Een attractie vormen de Berkel-vignetten, welke in het plateau zijn inge­
bouwd en welke verlicht worden als het
plateau belast is, dus als men hierop gaat
staan.
Enige andere bascules geven een beeld
van de zeer grote verscheidenheid aan
weegwerktuigen, welke Van BerkePs Pa­
tent fabriceert voor elke tak van handel
en industrie.
A. de Jong N .V . te Vlaardingen
DE „SVEALAND” 20.000 TON ERTS IN LOSSING MET NEMAG-GRIJPERS
Een De Jong-Liichtverhitter maakt de
aanschaffing van een centrale verwarmingsinstallatie met ketel, leidingen en
1 Grote tandkrans 0 2130 mm, voor
pompaandrijving met 212 V-vormige
tanden modul. 10. Hierin hangen enige
foto’s, die het schaven van deze tand­
krans en het schaven van inwendige tan­
den laat zien.
1 Stel tandwielen voor electrische trac­
tie voor de Nederlandsche Spoorwegen. .
H et rondsel heeft 22 geslepen tanden en
het wiel 57 geslepen tanden, modul.
9,75. Door de speciale naaf constructie
worden de aanzet- en remschokken van
het treinstel opgevangen, De materialen
zijn resp. gecementeerd gehard chroom­
nikkelstaal en gecementeerd mangaangietstaal.
Op de Parkkade is een draaistroomboordlier opgesteld, welke geschikt is
voor 40 pk X 1450 omw/min + 25 °/o
inschakelduur. Hefvermogen 1— 3 ton
bij max. 0,9 m/sec, 0— % ton bij niax.
2,5 m/sec.
D it is een nieuw type boordlier met
een grote hijssnelheid legehaak.
Wegens beperkte uitbreidingsmoge­
lijkheden in Kralingseveer is thans een
gemechaniseerde metaalgieterij in Klazienaveen (gemeente Emmen) in aan­
bouw. Eén afdeling, nl. de coquille-gieterij is daar reeds in bedrijf. De produc­
ten die daar gegoten worden zijn even­
eens in de vitrine op gesteld.
Nem ag te Rotterdam
V O O R STE V EN VAN D E V IERM ASTBARK „ V IK IN G ”
ribbenbuizen etc. overbodig. Voor een
gesloten gebouw van bv. 50 X 20 X 5
meter, dus een ruimte van 5000 m 3, is
slechts de aanschaffing nodig van één
enkele luchtverhitter. Ongetwijfeld een
zeer aanzienlijke besparing! Men vrage
de betreffende brochure.
Metaalbedrijf Rademakers N .V . te
Rotterdam.
D it bedrijf deelt mede:
Gezien het uitgebreid fabricage-programma was het onmogelijk op deze
tentoonstelling een ruim overzicht te
geven van alle producten. Deze fabrie­
ken omvatten nl. 2 afdelingen en wel:
1. De tandwiel- en machinefabrieken;
2. De metaalgieterijen.
U it de eerstgenoemde afdelingen zijn
enige normale en meer speciale tandwiel­
overbrengingen aanwezig. Zij omvatten:
1 Tandwielkast voor het mijnbe­
drijf. Standaard-type RA TA R 900, ge­
schikt voor 110 pk bij 1440 om w /m in.
Overbrenging 30 : 1.
De eerste overbrenging heeft schuine
tanden en de tweede rechte tanden.
1 Schakelkast voor verstuiver-aandrijving, geschikt voor 20 pk bij 3000
om w /m in en 9 snelheden. Hiervan zijn
enkele tandwielen uitgevoerd in gece­
menteerd gehard chroomnikkelstaal en
voorzien van geslepen tandflanken,
Als men op de Ahoy’ leest, dat de
Rotterdamse Stuwadoors 20.000 ton erts
in ongeveer 10 uur hebben kunnen los­
sen uit een schip, dan betekent dit, dat
Rotterdam niet alleen gereed is met zijn
massagoederen-overslag, doch het voor­
oorlogse peil, wat snelheid betreft, voor­
uit is gegaan.
• H et is nuttig te vermélden, dat de
grijpers voor het lossen van dergelijke
hoeveelheden specifiek Rotterdams is.
De uitvinder, wijlen de heer W. Voor­
winde, was een Rotterdammer.
Machinefabriek Nemag N.V. te Rot­
terdam vervaardigt deze grijper reeds
30 jaar.
De Voorwinde-grijper is to t op heden
nog de meest efficiënte grijper ter we­
reld, waar wij stellig trots op kunnen
zijn, omdat het bij uitstek een Rotter­
damse vinding en fabrikaat is.
Ook aan de opruimingswerkzaam­
heden der Rotterdamse haven had Ma­
chinefabriek Nemag N.V. haar deel,
door een speciaal daarvoor ontworpen
grijper te mogen vervaardigen, welke een
groot succes bleek te zijn.
Haar fabricage-programma is thans:
Grijpers, massa-transportinstallaties,
kranen op elk gebied, lieren voor de
scheepvaart, havenloodsen en staalbouw
voor fabrieken en installaties.
N .V . Machinefabriek en Constructiew erkplaatsen Hensen te Rotterdam
De inzending omvat het volgende:
1, Een electrische ti/ipkraan op een
(M ID D E N ) COMPLEET BRUGHUIS VAN DE R O TTERDAM SC H E DROOGDOK-M IJ.
(LIN K S) MAST MET LA A D H O O FD EN LA A D BO M EN (C. V AN D E R G IESSEN & ZO NEN’S
SC H EE PSW ER V EN , K R IM PE N AAN D E IJSSE L )
electrisch rijdend portaal. Hefvermogen
1500 kg, hefsnelheid 60 m/'min. De
vlucht van de kraan is tijdens het bedrijf
verstelbaar van 3,85 m tot 12 m, waar-
bij de last op gelijke hoogte blijft. D it
type kraan staat ook aan diverse R otter­
damse havens met bv. een hefvermogen
tot 5000 kg op een vlucht van 18 m en
een hefvermogen tot 2500 kg op een
vlucht van 36 m.
Verder staan op de stands de vol­
gende machines voor dit kraantype:
Een electrisch hijswerk, een electrisch
zwenkwerk, een rijdwerk-bogie met
electrische aandrijving.
In deze onderdelen zijn diverse bij­
zondere constructies verwerkt, die in het
bedrijf aanmerkelijke voordelen bieden.
2.
De afdeling’Li ƒten is voorts ver­
tegenwoordigd met een complete elec­
trische zelfdenkende Uftinstallatie. Deze
is bestemd voor het vervoer van 4 per­
sonen, met een hefsnelheid van ca. 3 5
m /m in en uit gerust met een automatisch
werkende fijnuitloop- en nastelinrichting. De lift is geheel automatisch. In ­
dien men beneden in de liftkooi stapt,
worden automatisch de deuren gesloten
en vergrendeld, de machine in werking
gebracht en de cabine naar de stopplaats
op het platform bewogen. Bij aankomst
op deze plaats worden de deuren auto­
matisch ontgrendeld en geopend.
DE ZWARE INDUSTRIE
Deze exposeert in hoofdzaak aan de
Parkkade.
Afdeeling Rotterdam van den Metaalbond
Bij de ingang bij de Maastunnel van
het Parkkadecomplex opent de N.V.
Kloos & Zonen te Kinderdijk de rij van
de metaalindustriële inzendingen. In een
open landbouwschuur van eigen fabri­
kaat, met Th. van den Berg’s handige,
doorzichtige, dakbedekking, wordt de
nieuwste dorsmachine, type Record
(cap. 60 hl per uur), tezamen met een
solide uitgevoerde draadstropers (cap.
3 ton per uur) den volke getoond.
Van de landbouwschuur naar de zee­
vaart is maar één stap, althans op de
Parkkade. H et is nl. de Scheepsbouw,
welke hier de hoofdschotel vormt.
Er is naar •gestreefd een logische op­
stelling van het geëxposeerde te bereiken,
nl. de volgorde van de onderdelen van
het schip in het algemeen, dus van
boeg tot achtersteven. Hierin is men vol­
ledig geslaagd. Op het tegelplateau vin­
den we een evenwichtige expositie van
de twee nauw verwante takken van in­
dustrie, t.w. de zware metaalnijverheid
en de scheepsbouw.
Langszij de grote blikvanger, de 4master-graanracer Viking, staat een con­
structie plaatstalen voorsteven van een
Liberty-schip opgesteld. Duidelijk sprin­
gen de dubbele bodemsecties in het oog
en de mooie lijn van de gietstalen onder­
steven. H et geeft wel van groot inzicht
blijk van de N.V. Wilton-Fijenoord, om
een „spare”-voorsteven in reserve te
houden, om zodoende een eventuele
schade in recordtijd te kunnen ver­
helpen.
Bij de voorsteven mag een ànkerinstallatie niet ontbreken. C. van der Gies­
sen’s W erktuigenfabriek N.V. exposeert
hier een electrische ankerlier in een
stormzee-waterdichte uitvoering.
Opvallend zijn de kabelaringsschijven
met de nesten, waarin de schalmen grij-
pen van de, door de N.V. Anker- en
Kettingfabriek „Schiedam” vervaardig­
de, damketting. Overspringen en slippen
der schalmen is hierdoor uitgesloten. Een
dubbele haak, met een werkbelasting
van 120.000 kg, besluit de inzending
van deze N.V...
Achter de steven treffen we een mastcomplex met laadbomen aan, gebouwd
door de N.V. C. van der Giessen & Zonen’s Scheepswerven. Dit mastcomplex
heeft reeds zijn bestemming, nl. voor
het d.m.s. Yapeyu, hetwelk door deze
werf, in opdracht van een Argentijnse
rederij, gebouwd wordt. Van dit 14.800
ton grote passagiersschip is een schitte­
rend model, vervaardigd door de leer­
lingen van het bedrijf, tentoongesteld.
Laadbomen alleen zijn niet compleet.
Derhalve maken twee gelijkstroomlieren
van C. van der Giessen’s Werktuigenfabriek N.V. en een draaistroomlier van
Metaalbedrijf Rademakers N.V. het la­
den en lossen tot een lust.
W anneer wij onze wandeling voort­
zetten komen wij aan een mooie inzen­
ding van De Rotterdamsche Droogdok
Maatschappij N.V., nl. het dekhuis met
commandobrug, bestemd voor een 12.000
tons vracht- en passagiersschip van de
Kon. Rotterd. Lloyd.
Radio-Holland en de N.V. Observator
geven aan het dekhuis de finishing touch
door hun talrijke instrumenten hier te
exposeren en te demonstreren. Automa­
tische besturing, radar, echo-peilingen,
loud-hailing en natuurlijk de radio-verbindingen met zee, worden constant
voor het publiek gedemonstreerd.
In tegenstelling tot de grote stukken,
zorgen de bekende vormen van de lucht­
kokers en ventilatoren der N.V. Fabriek
van Plaatwerken v.h. Fa. Wed. H . van
Dam, dat het evenwicht gehandhaafd
blijft.
Zeer contrasterend staat hiernaast de
17 ton zware schoorsteen van de in aan­
bouw zijnde tanker San Lorenzo. P. Smit
Jr. N.V. bouwt in opdracht van Argen­
tinië deze dubbelschroef motortanker
van 13.500 ton.
D at de ontwikkeling der scheepsbouw
ook rekening heeft gehouden met de vei­
ligheid der opvarenden, blijkt uit de
reddingboot, gebouwd door P. de Hoop
& Zonen te Krimpen a /d Lek. Op
duidelijke wijze wordt het Fleming-
ECHOLOOD
patent gedemonstreerd. Door dit een­
voudige systeem van voortbewegen,
kunnen zelfs vrouwen en kinderen aan
het „roeien” deelnemen. Opmerkelijk
is de grote capaciteit van deze boot,
nl. 99 passagiers. Een reddingboot zon­
der davits is ondenkbaar, dus maakt de
N.V. Davit Company te Utrecht ge­
bruik om haar nieuwste Gravity Davits
te tonen.
H et centrum van de Parkkade-expositie wordt beheerst door de imposante
voortstuwingscombinatie van een in aan­
bouw zijnde tanker. Deze combinatie
omvat een krukas, drukas met tornwiel
en torninrichting, twee tussenassen,
schroefas met voering en een schroef.
H et geheel kan langzaam rondwentelen
door middel van een electrische aandrij­
ving der torninrichting. Om enig idee
van de afmetingen te krijgen moge het
volgende dienen: gewicht krukas 53 ton,
gewicht krukas, drukas en schroefas 118
ton; lengte ± 3 6 meter.
De krukas is bestemd voor een 5 cylinder Bürmeister & Wain-motor met
. een vermogen van 4650 pk. De as werd
gesmeed door De R.D.M. in opdracht
van P. Smit Jr. Pennen en halzen zijn
van S.M.-staal, terwijl de krukwangen
en contragewichten uit gietstaal vervaar­
digd zijn. DEMKA te Utrecht verzorg­
de het gietwerk. H et geheel is bestemd
voor de reeds eerder genoemde Argen­
tijnse tanker San Lorenzo.
Aan de Maaszijde van het ascomplex
exposeert Wilton-Fijenoord een electrisch gelast frame van een Doxford-
COMPLETE SC H EEPS-ZEND . E N O N T VA N G IN ST A L L A T IE (R A D IO -H O LLA N D )
motor van 3400 pk. Zeer duidelijk
springt het voordeel naar voren van het
electrisch laswerk, wanneer we weten
dat dit procédé een gewichtsbesparing
van 37 °/o ten opzichte van een gegoten
frame geeft.
De dok- en reparatie-mogelijkheden
van de Rotterdamse haven worden dui­
delijk naar voren gebracht in een aparte
stand. Beeldgrafieken geven een over­
zicht van alle beschikbare dokken en
dwarshellingen. Een schitterende serie
transparante foto’s geeft zeer goed het
kunnen van onze scheepsreparateurs
weer.
De bekende kunstschilder Van der
Plas schiep een suggestieve muurschilde­
ring van een schroef-reparatie.
De N.V. Machinefabriek Hensen
geeft de Parkkade een echt haven-aanzien door het plaatsen en demonstreren
van een 1% ton’s wippertopkraan, wel­
ke een vlucht van 12 meter kan maken.
Een 8 m3 kolen-- en cokesgrijper voor
de S.H.V. en gebouwd door Koster’s
Scheepsreparatiebedrijf vult zeer logisch
dit beeld aan.
Van Berkel’s Patent doet zijn devies:
„snel en zuiver” alle eer aan met een
grondbascule met een weegvermogen
van 2000 kg.
Wilton-Fijenoord geeft ons voorts een
idee omtrent de grootte en de construc­
tie van een gelast plaatstalen roer, be­
stemd voor het m.s. Rijndam, in aan­
bouw op de werf van genoemde N.V. te
Schiedam.
H et sluitstuk, in de vorm van een
achtersteven, wacht op zijn plaatsing,
wanneer de gegoten achtersteven van het
bij de Fa. A. Vuyk & Zonen in aanbouw
zijnde 7000 ton grote m.s. Gaasterland
zal zijn gearriveerd.
Keyzer’s mast is in zijn mooie afwer­
king een van de steunpilaren der vro­
lijke pavoisering, welke het Parkkadecomplex zo’n vrolijk aanzien geeft.
In een speciaal met tekeningen en mo­
dellen verlucht, paviljoen wordt een
overzicht gegeven van enige typen Die­
selmotoren; de bekende M.A.N., welke
door Wilton-Fijenoord in licentie wor­
den gebouwd, is hier in een schitterend
model weergegeven.
Bürmeister & Wain, hier te lande ge­
bouwd door P. Smit Jr., laat ons de af­
metingen van zuiger en drijfstang duirelijk zien, alsmede een cylinder-eenheid.
De Wilton-Fijenoord Doxford is zelfs
voor leken geen geheim meer, dank zij
een uitstekend diagram. Gekleurde lin­
ten verbinden de tentoongestelde onder­
delen met de tekening.
De R.D.M. toont hier haar specialiteit
nl. krukassen. Een half opgebouwde en
twee volle krukassen laten ons een prach­
tig stuk vakmanschap zien.
D at een aanzienlijke gewichtsbespa­
ring ook bij scheepisluiken door te voe­
ren valt, toont ons de N.V. Fabriek van
Plaatwerken v.h. Wed. H. van Dam.
Een aluminium scheepsluik is geëxpo­
seerd, welke een besparing van 40 k g /m 2
geeft, ten aanzien van de conventionele
houten luiken. Enige voorbeelden Van
hutventilatie, speciaal voor de tropen,
zijn eveneens aanwezig.
Zeer interessant is de inzending van de
Machinefabriek „Bolnes” , welke een
draaiende 100 pk Diesel demonstreert.
D it mooie staaltje van Hollands kunnen
verdient aller belangstelling.
De expositie op de Parkkade wordt
besloten met een gezamenlijke inzending
van de Nederlandsche Spoorwegen en
de N.V. Allan & Co’s Koninklijke Fa­
brieken van Meubelen en Spoorwegmaterieel. Allan toont ons een electrisch ge­
laste rongen wagen van 40 ton en twee
rijtuigen der N.S.; één in een totaal ver­
woeste staat, zoals die in 1945 terugge­
vonden werd en eenzelfde type rijtuig,
zoals dit in 1950 de fabriek verlaat. Al­
lan sloot de rij der inzenders.
Deze expositie bewijst nogmaals de
kracht en macht van de scheepsbouw en
metaalnijverheid van Nederland en van
Rotterdam in het bijzonder.
G ED E EL TE OVERZICHT IN Z E N D IN G SCH EE PSBO U W -IN D U STR IE
De Rotterdamsche Droogdok Mij. N .V .
te Rotterdam
Geëxposeerd op de kade met een
5-slags krukas m et asleiding en schroef,
bestemd voor dubbels chr oef motortanker
Motor en schip te bouwen door P. Smit.
Vermogen 4650 pk bij 115 omw/min,
in licentie van Burmeister & Wain te
Kopenhagen.
Afmetingen krukas
......... 7920 mm
Totale lengte.
Pendiameter .......................
550 „
H alsd iam eter
550 „
800 „
K ru k le n g te ..........................
Gewicht k r u k a s
53000 kg
Krukas in opdracht van Machinefa­
briek en Scheepswerf van P. Smit Jr.
N.V. gesmeed en geheel bewerkt door
R.D.M.
Pennen en halzen van S.M.-staal.
Krukwangen met contragewichten van
gietstaal. Gegoten door Demka, Utrecht,
verder bewerkt door R.D.M.
Cap. smeedpers R.D.M .: 3300 ton voor
smeedstukken tot een gewicht van 80
ton.
H et geheel bestaat uit: krukas, drukas
met tornwiel en torninrichting, twee
tussenassen, schroefas met schroefasvoe­
ring en schroef, totaalgewicht 118 ton,
en kan langzaam rondwentelen door
middel van een electrische aandrijving
van de torninrichting.
6-slags krukas in opdracht van de Stoom­
vaart Mij. v. Nie velt, Goudriaan Ö> Co.
Afmetingen krukas
Totale lengte........................ 9040 mm
440 „
P en d ia m ete r........................
Halsdiameter ......................
440 „
K ru k le n g te ..........................
600 „
Gewicht .............................. 27750 kg
Bestemd voor M .A.N.-motor 6 X
G E H E E L GELAST FRAM E V A N E E N W IL TO N -FIJEN O O R D -D O X FO R D DIE SE L M O T O R
Krukas half opgebouwd, d.w.z. w an­
gen en krukpennen uit één stuk ge­
smeed door R.D.M. en ashalzen inge­
krompen. Verder geheel bewerkt.
O N T W IK K E L IN G V AN H E T SCH EE PSSPA N T V A N H O U T E N T O T GELASTE S T A L E N
CO NSTRU CTIE (W IL T O N -F IJE N O O R D )
5-slags krukas, in opdracht van Moto­
ren fabriek „Thomassen”, De Steeg
Afmetingen krukas
Totale lengte........................ 4300 mm
Pendiameter
195 „
220 „
Halsdiameter ......................
K ru k le n g te ..........................
180 „
Gewicht
1800 kg
Krukas uit één stuk geheel gesmeed
en bewerkt door R.D.M.
3-slags krukas, in opdracht van Motorenfabriek „Thomassen”, De Steeg
Afmetingen krukas
Totale lengte........................ 2900 mm
Pendiameter ...................
195 „
Halsdiameter ......................
220 „
K ru k le n g te ..........................
180 „
Gewicht
1400 kg
Krukas uit één stuk geheel gesmeed
en bewerkt door R.D.M.
Dekhuis met commandobrug voor
een bij de R.D.M. voor de K.R.L. in
aanbouw zijnde enkelschroef stoomtur­
bine vrachtschip van ca. 12.000 ton
draagvermogen.
a. In het dekhuis onder de brug bevin­
den zich:
1. aan B.B. een ruimte waarin „Ob-
dam aan de Parkkade een serie werk­
stukken tentoongesteld, die enige indruk
van het bedrijf geven. Wanneer men
even bedenkt, dat deze werf behalve pas­
sagiersschepen, tankers en vrachtschepen,
ook nog oorlogsbodems van allerlei typen
bouwt, zoals kruisers, torpedojagers, on­
derzeeboten enz., dan zal men gemak­
kelijk kunnen begrijpen, dat het onmo­
gelijk is in een kort bestek als op Rotter­
dam Ahoy’ een volledige indruk van het
bedrijf te geven. Aan de Parkkade staat
opgesteld een voorsteven, waaraan ver­
schillende electrisch gelaste secties zijn
verbonden. Hiermede wordt beoogd een
beeld te geven van de sectiebouw.
Verderop vinden wij het frame van
een Doxfordmotor. Dit geheel bestaat uit
een gelaste fundatie, dito kolommen en
cylinderbalk, met trappen en bordessen.
Deze werkwijze betekent een enorme
gewichtsbesparing ten opzichte van het
vroegere gietwerk.
In een overdekte ruimte staat een mo­
del van een Wilton-Fijenoord M.A.N.motor, een model van een krukas van
een Doxfordmotor, alsmede een zuiger,
een voering en een trekstang van het­
zelfde motortype. Voorts een groot ge­
deelte krukas. Aan de wand is een be­
weegbaar houten model opgehangen van
een brandstofpomp van een Doxford.
In de grote hal op Dijkzigt is opge­
steld een werktuigmodel van een WiltonFijenoord Dieselmotor, alsmede een
complete voering van een Doxford.
C. v. d. Giessen’s Werktuigenfabriek
N.V. te Krimpen a.d. IJssel
' GEHEEL GELASTE STALEN VOORSTEVEN (WILTON-FIJENOORD)
servator” diverse nautische instrumenten
etc. exposeert en demonstreert, waartoe
personeel van Observator aanwezig.
2.
aan S.B. een ruimte waarin RadioHolland diverse nautische radio-toestellen etc. exposeert en demonstreert, waar­
toe personeel van R.-H. aanwezig. Ook
bevinden zich in deze ruimte de machi­
nes voor de Radar.
b. Op het dekhuis bevindt zich de com­
mandobrug, het stuurhuis, de kaartenkamer, de radiohut en een ruimte
voor het gyrokompas.
1. In het stuurhuis en op de brugvleugels bevinden zich diverse toestellen
van Observator, waarvoor personeel van
Observator beschikbaar is.
2. In het stuurhuis staat een radar­
scherm opgesteld onder toezicht van
Radio-Holland.
3. In de kaartenkamer zijn cpgesteld richtingzoeker en echolood, waarbij
personeel van Radio-Holland.
4. In de radiohut zullen diverse toe­
stellen van Radio-Holland in bedrijf zijn
onder toezicht van R.-H.
5. Aan S.B. op commandobrug staat
de radarmast opgesteld, die eveneens on­
der toezicht van R.-H. zal staan.
c. Op de top van bet stuurhuis staan
nog opgesteld: een magnetisch kom­
pas met periscoop naar het daaronder ge­
legen stuurhuis onder toezicht van Ob­
servator, alsmede de antenne voor de
richtingzoeker onder toezicht van R.-H.
Wilton-Fijenoord te Schiedam
Behalve de deelneming aan de gemeen­
schappelijke inzendingen, heeft de
scheepswerf Wilton-Fijenoord te Schie­
Electrische Laadlieren
De bij de mast opgestelde electrische
laadlieren dienen voor het laden en los­
sen van de schepen. De bediening hier­
van geschiedt door een z.g. controller,
waarmede de draairichting en de snel­
heid kunnen worden geregeld. Door een
speciale inrichting wordt de snelheid
automatisch vergroot, wanneer het ge­
wicht van de last kleiner is dan de helft
van het maximum toelaatbare gewicht.
Bij onjuiste bediening, of wanneer de
electrische stroom wegvalt, wordt de
lier automatisch gestopt, zodat de last
niet naar beneden kan vallen.
Electrische Ankerlieren
De electrische ankerlieren dienen voor
het inhalen en laten vieren van de ankers.
De geëxposeerde lier bezit twee kettingschijven en is dus geschikt voor twee
ankers. De ankers kunnen onafhankelijk
van elkaar worden gehesen of gevierd.
Bij bedieningsfouten of wegvallen van
de stroomtoevoer wordt de lier automa­
tisch geblokkeerd.
„Giessen-Werktuigen” is een speciaalfabriek van machines voor schepen voor
het laden en lossen, ankeren, verhalen
en sturen.
Machinefabriek en Scheepswerf van P.
Smit Jr. N .Y . te Rotterdam
De w erf werd in 1871 gebouwd voor
de bouw van sleepboten en riviervaar­
tuigen.
Men ging echter weldra ook over tot
de bouw van zeeschepen, waarbij ge­
werkt werd met 2000 a 2500 man.
Gebouwd kan worden tot een lengte
van ca. 600 voet. De machinefabriek
die aanvankelijk stoommachines en
stoomketels vervaardigde, verwierf de
licentie van de Fa. Burmeister & Wain
te Kopenhagen en bouwt dieselmotoren
to t een vermogen van ca. 10.000 apk
per motor.
Op de tentoonstelling aan de Park­
kade zijn onderdelen tentoongesteld be­
stemd voor het nog op stapel staande
Argentijnse dubbelschroef m otor-tankschip San Lorenzo.
De afmetingen van dit schip bedra­
gen: lengte over alles 560 vt.; breedte
op buitenkant spanten 68 vt; holte 37
vt; Bij een diepgang in zeewater van 25
vt. 9" is het draagvermogen 13.500 ton
en loopt het schip ruim 16 zeemijlen per
uur.
De beide enkelwerkende tweetact mo­
toren van elk 4650 apk zijn uitgevoerd
met vijf cylinders, diameter 740 mm,
slag 1600 mm.
H et aantal omwentelingen bedraagt
115 per minuut.
De gehele asleiding voor de stuur­
boord motor van dit motorschip staat
midden op de Parkkade.
De krukas heeft vijf krukken; vier
dezer krukken zijn voorzien van een
tegengewicht ter uitbalancering van de
heen en weer gaande en rond draaiende
delen van de motor.
De drukas gekoppeld aan de krukas,
heeft een kraag voor het drukblok, hier­
mede wordt de druk van de schroef in
langsscheepse richting op het schip
overgebracht.
Twee tussenassen en de schroefas vol­
gen op de drukas. De schroefas is gedeéltelijk voorzien van een bronzen voering,
nl. over dat gedeelte dat in het schip in
de schroefaskoker ligt.
De schroef is aangebracht op een taps
gedeelte van de schroefas, geborgd door
een moer, die verborgen zit onder de,
tegen de schroef bevestigde, muts.
In het paviljoen op de Parkkade, staat
een cylinder, zoals iedere motor er vijf
heeft.
De in de cylindervoering uitgefraisde
spoelluchtpoorten zijn duidelijk te zien.
H et bovendeel van de cylindervoering
is omgeven door de (geel geverfde)
koelmantel; tussen koelmantel en voe­
ring wordt water gevoerd ter afkoeling.
Bovenop de voering is het cylinderdeksel geplaatst.
Tapeinden op de koelmantel trekken
het deksel vast op> de voering, en tevens
de rand van de voering op de koelmantel.
H et deksel is hol en wordt met water
gekoeld.
In het deksel zijn 5 openingen, nl. 1
grote en 4 kleinere.
De grote opening dient voor de u it­
laatklep.
De 4 kleinere zijn zijwaarts geplaatst
en dienen voor de 2 brandstofkleppen,
1 aanzetklep en 1 ontlastklep.
De stoel, die bovenop de cylinder staat,
5-C Y LIN D ER E N K E L W E R K E N D E TW EETACT SM IT-BURM EISTER & W A IN D IESEL M O TO R ,
CY L.DIAM . 740 MM, SLAG 1600 MM 4650 APK 115 OMW /MIN. S.B.-M O TOR T A N K SC H IP „D IR EK TO R
M ADAR IAG A” (M A C H IN E FA B R IE K EN SC H E E PSW E R F V A N P. SM IT Jr.)
draagt een tuimelaar waarmede vanuit
de nokkenas de uitlaatklep telkens op
tijd opent tegen de druk van de sluitveren van deze klep.
De brandstof- en aanzetklep worden
automatisch door de brandstofdruk en
door de aanzetlucht geopend.
Aan de heuvelzijde van het paviljoen
ligt de zuiger voor de reeds besproken
cylinder; de zuiger die inwendig met
olie wordt gekoeld, is bevestigd op de
zuigerstang.
In het verlengde van deze stang zijn
de kruiskop en de drijfstang opgesteld.
Op de Parkkade naast de sloep staat
de voor de San Lorenzo bestemde ovale
schoorsteen. Deze is 8 m hoog, 8 m lang
en meet op zijn grootste breedte 4,8 m.
Aan boord worden in deze schoor­
steen de geluiddempers voor de afvoergassen ondergebracht alsmede de tanken
voor zout- en zoetwater.
N .Y . Electriciteitsmaatschappij Electrostoom te Rotterdam
Deze Maatschappij, die Brown, Boveri
& Cie. te Baden (Zwitserland) verte­
genwoordigt, levert voor scheepsdoeleinden de volgende installaties en appa­
raten :
Complete voortstuwingsinstallaties met
stoomturbine-aandrijving. Voor koop­
vaardijschepen worden deze installaties
gebouwd voor 1600-2500-3200-40005000-6500 en 8000 pk en ^zijn uitge­
voerd met reactie-turbines, welke het
vermogen via een tandwieloverbrenging
op de schroefas overbrengen.
Moderner zijn voortstuwingsinstalla­
ties met gasturbine-aandrijving. Het
grote voordeel van deze installaties ligt
in het lage gewichtscijfer per pk en de
ruimtebesparing, die verkregen wordt.
H et brandstofverbruik komt overeen
met dat van een moderne stoomturbineinstallatie. H et gewicht per pk is echter
een factor 2.5 lager. Vergeleken met
dieselinstallaties bedraagt ' deze factor
zelfs 6.
Om voortstuwingsinstallaties met
stoommachines economischer te doen
werken, levert B. B. C. turbines, welke
werken op de afgewerkte stoom van de
stoommachine.
Deze turbines drijven de schroefas
aan via een tandwieloverbrenging. De
stoommachine wordt aan de schroefas
gekoppeld met een speciale koppeling,
uitgevoerd met ringvormig gemonteerde
veren, welke koppeling de koppelvari'aties van de stoommachine moet afdem­
pen. Een installatie bestaande uit tu r ­
bine, tandwieloverbrenging, drukblok
en veerkoppeling voor 4000 ipk weegt
slechts 45 ton.
Voor snelle stoomproductie met wei­
nig beschikbare montageruimte levert
B.B.C. haar Velox-ketel, welke in nor­
male uitvoeringen worden geleverd voor
stoomproducties van 10 tot 150 t/h .
In speciale uitvoering is het mogelijk het
gewicht en de benodigde ruimte nog
meer te beperken.
Voor de normale uitvoering bedraagt
het gewicht per kg geleverde stoom bij
een stoomdruk van. 40 atm. en een pro­
ductie van 100 t/h 0,90, terwijl voor
dezelfde stoomgegevens het gewicht per
kg geleverde stoom 0,68 bedraagt voor
de speciale uitvoering.
Voor waterpeilaanwijzers heeft men
de Niveaumeter, welke dient als tweede
waterpeil toestel. De meter is bedoeld als
afstandsaanwijzer en kan aangebracht
worden in een schakelbord of een controlebord. De meter wijst de waterstand
direct aan, terwijl deze waterstand te­
vens geregistreerd wordt. Normaal is de
uitvoering voor een keteldruk van 100
atm. en voor peilverschillen van 300,
500, 1000, 2000 en 4000 mm. In spe­
ciale uitvoering is de maximale druk 3 50
atm. De meter kan uitgerust worden
met een waarschuwingsinstallatie, welke
een optisch en een acoustisch signaal
geeft, indien de hoogste of laagste inge­
stelde waterstand wordt bereikt.
Ook kan nog een electrische peilaanwijzer voor afstandsaanwijzing worden
aangebracht.
Als verdere apparaten levert B.B.C.:
ventilatoren, hydraulische regelapparatuur voor scheepsmachines, oppervlaktecondensatoren, tandwieloverbrengingen,
turbo-verlichtingsgroepen en spoelluchtpompen.
Voor kleine schepen worden deturboverlichtingsgroepen gebouwd voor ver­
mogens van 0,5-2-5-10 en 20 kW voor
stoomdrukken tot 30 atm. Turbine en
dynamo zijn tot een gesloten eenheid
samengebouwd en vormen zodoende een
compacte, robuste en regenwaterdichte
constructie.
Verder stoomturbines voor het aan­
drijven van hulpwerk tuigen tot een ver­
mogen van 500 kW.
Voor dieselmotoren levert B.B.C. de
tegenwoordig grote opgang makende
drukvulgroepen systeem Büchi'.
Deze drukvulgroepen worden gedre­
ven door de uitlaatgassen en vragen geen
extra vermogen van de dieselmotor. Het
is zodoende mogelijk het vermogen van
de motor met ca. 50 % te verhogen,
zonder dat de cylindertemperaturen on­
toelaatbaar verhoogd worden. Dit laat­
ste vindt zijn oorzaak in de extra koe­
ling door de ingebrachte lucht tijdens de
spoelperiode. De drukvulgroepen wor­
den watergekoeld uitgevoerd.
Meer speciale installaties die B.B.C.
levert, zijn: complete electrische en ven­
tilatie uitrusting voor duikboten, bag­
germolens en zuigbaggerschepen, al dan
niet met toepassing van drukvulling
voor de aanwezige dieselmotoren en ver­
der de electrische overbrenging bij toe­
passing van diesel-electrische voortstuwing.
De nieuwe „Bolnes” Dieselmotor
De N.V. Machinefabriek „Bolnes”
heeft in 1909 de fabricage van motoren
opgenomen.
Eerst werden gloeikopmotoren ge­
bouwd volgens het normale type, dus
met een trunk-zuiger. Nadat een aantal
dezer machines was gebouwd, kwam de
wenselijkheid naar voren de motoren te
bouwen met kruiskoppen, evenals de
stoommachines. Het voordeel hiervan
was dat de spoellucht (verbrandings­
lucht), op haar weg naar de cylinders,
niet meer in de gelegenheid was smeer­
olie uit het carter naar de verbrandings­
ruimte over te brengen. Bij de trunkzuiger-motoren voerde dit vaak tot het
„op hol gaan” der motoren bij onbelast
werken, waardoor regelmatig een groot
aantal dezer motoren een bijna totale
vernietiging ondergingen.
Later werd het nodig geoordeeld de
bouw van Dieselmotoren ter hand te ne­
men, het kruiskoptype werd daarbij ge­
handhaafd. Een verdere wijziging vorm­
de een aantal jaren later het toepassen
van geforceerde smering en het inrichten
van cylindervormige kruiskop, tot het
aanzuigen en comprimeren van de spoel­
lucht, hetgeen voorheen alleen door de
onderkant der zuigers geschiedde. Bij dit
nieuwe type werd dus de spoellucht door
de zuiger en de kruiskop aangevoerd,
waardoor de luchthoeveelheid verdub­
beld werd. Vele honderden motoren van
dit type zijn in de loop der jaren ge­
bouwd en werken tot algemene tevre­
denheid der bestellers.
Voor enkele jaren werd besloten nog­
maals het motortype grondig te wijzigen
en wel naar aanleiding van het bezoek
aan Amerikaanse fabrieken, dat door de
directeur der Machinefabriek „Bolnes”
gebracht werd.
De richtsnoeren bij het ontwerp wa­
ren de volgende:
Het aantal omwentelingen moet matig
zijn, het gewicht gering, de constructie
eenvoudig, overzichtelijk en solide, de
motor moet over een extra vermogen
beschikken, het brandstof- en smeerolieverbruik moet laag zijn en de prijs
gering. In verband met de laatst ge­
noemde factor werd besloten ook de in­
terne organisatie der werkplaatsen gron­
dig te veranderen. De constructie met
ronde kruiskop werd aangehouden. De
motor bestaat voor het grootste gedeelte
uit staalplaat, waarvan de delen electrisch gelast worden.
De brandstofinspuiting heeft door
middel van „Bosch”-pompen direct in
de verbrandingskamer plaats, een vóórverbrandingskamer wordt niet toegepast.
De plungers van de brandstofpompen
worden bewogen door gehard stalen
nokken, die op de nokkenas zijn aange­
bracht. Deze nokkenas wordt vanaf de
krukas gedraaid door middel van een
aanspanbare rollenketting. In tegenstel­
ling met vroegere „Bolnes” motoren,
worden de afgewerkte gassen door mid­
del van een uitlaatklep van speciaalstaal
naar de gelaste en gekoelde knalpot ge­
voerd. Bij de „Bolnes” Dieselmotoren,
zoals ze tot nu toe gebouwd werden,
worden de uitlaatgassen door kanalen in
het onderste gedeelte van de cylindermantel afgevoerd. Even voor de boven­
kanten der zuigers, bij neergaande slag,
de onder in de cylindervoeringen aange­
brachte inlaatpoorten vrijmaken, openen
de kleppen, de afgewerkte gassen vloeien
dan weg, even later gevolgd door de
stroom van verse lucht, waardoor de
cylinders degelijk worden schoon ge­
spoeld. Gassen en spoellucht bewegen
zich dus in één richting, de langsrichting van de cylinder, waardoor dit mo­
tortype de naam gekregen heeft van
langsspoelingsmotor. Op de reeds ge­
noemde nokkenas worden ook de nok­
ken geplaatst voor het bewegen van de
uitlaatkleppen, hetgeen door middel van
stangen en hefbomen plaats heeft. Alle
„Bolnes” motoren zijn to t nu toe met
kruiskoppen uitgevoerd, ook bij de nieu­
we motor zijn ze toegepast. Ook hierbij
zorgen deze voor het aanzuigen en com­
primeren van de spoellucht (verbran­
dingslucht), doch ze doen dat alleen, ter­
wijl bij de „Bolnes” motoren, die tot nu
toe gebouwd zijn, ook de onderkanten
der zuigers daarvoor ingericht waren.
De smering der bewegende delen ge­
schiedt onder druk. Een tandradpomp
zuigt de olie uit het carter, voert- ze door
een filter en een koeler naar een centrale
pijp, die met dé hoofdaslagers verbonden
is. De olie smeert die lagers en wordt
door kanalen, geboord in de krukas, ge­
leid naar de krukpennen. Een gedeelte
wordt gebruikt om deze te smeren, het
overige wordt naar de voeten van de
drijfstangen geleid, passeert de doorge­
boorde stangen en vult de holle kruis­
koppennen, die vandaar uit ook weer
gesmeerd .worden. Door kanalen in de
krui'skopmetalen en de holle zuigerstangen wordt de olie geleid naar het in­
wendige gedeelte van de zuigers, die
daardoor krachtig gekoeld worden. Door
pijpen, in de holgeboorde zuigerstangen
bevestigd, wordt de olie weer terugge­
voerd, passeert kanalen in de kruiskopmetalen en valt terug in het carter. Van­
uit de holle kruiskoppennen worden de
voeringen, waarin de ronde kruiskoppen
op en neer bewegen, van olie voorzien;
voor de cylindersmering zorgen „Bosch”
smeertoestellen.
Aan de voorkant van de motor zijn
twee roterende koelpompen geplaatst. Ze
worden aangedreven vanaf de krukas,
door snaren en tandwielen. Een ervan
zuigt water van buitenboord, perst het
door een koeler weer overboord. Öe an­
dere pompt het koelwater door. de mo­
tor, de koeler en weer terug naar de
motor, zodat hetzelfde koelwater voort­
durend weer wordt benut. D it is van
groot belang, omdat de koel waterkana­
len nu niet door zand of zoutaanslag
verstopt kunnen raken. De krukas be­
staat uit • knikken, waarvan elke twee
wahgen en één krukpen één geheel vor­
men, en ingekrompen ashalzen. Zoals
hierboven reeds opgemerkt is het groot­
ste gedeelte van de motor opgebouwd
uit gelaste staalplaat. Aan de bovenzijde
worden de losse cylindervoeringen en in
het midden de voeringen van de kruis­
koppen geplaatst terwijl onder de giet­
stalen dragers voor de hoofdaslagers
worden ingelast. Aan de voorzijde zijn
stalen kolommen aangebracht, die ver­
wijderd kunnen worden. Is dit geschied,
MEN LETTE OP DE PEROSCOOP A A N H E T P L A F O N D E N BO V E N H ET GYROKOMPAS
(O B SE R V A T O R )
dan kan in korte tijd de krukas naar de
voorzijde worden uitgenomen. De cylinderdeksels bestaan uit een centraal ge­
deelte van gietstaal en van gelaste staal­
plaat. Ze bevatten „Bosch” verstuiverKouders en verstuivers, de luchtaanzetkleppen en veiligheidskleppen. De eerste
motor van dit type, een vier-cylinder
motor van 200 epk bij 430 om w/m in,
heeft geruime tijd op de proef stand in
de fabriek gewerkt, daarbij alle voldoe­
ning gegeven en bewezen volkomen aan
de verwachtingen te beantwoorden. N og
vóór de beproevingen waren afgelopen
waren reeds 12 motoren van dit type be­
steld. Een belangrijke rol heeft daarbij
ongetwijfeld het feit gespeeld, dat de
verbrandingskamer en verschillende an­
dere belangrijke onderdelen gelijk waren
aan die van een proefmotor, die door
Prof. Kroon te D elft en vier Nederland­
se Motorenfabrieken was ontworpen.
Hierin werd de ervaring over een. lange
reeks van jaren, van die motorenfabrie­
ken neergelegd. Te D elft is deze motor
langdurig beproefd, waarbij tenslotte
buitengewoon goede resultaten bereikt
werden.
Hieronder volgen nog enkele uitkom­
sten der beproevingen aan de vier-cylin­
der „Bolnes”-motor verricht onder toe­
zicht van Prof. Kroon en zijn staf uit
Delft.
Vermogen bij 430 omw/min.
pk
120
140
160
180
200
220
240
.
Brandstofverbruik per pk/uur
gram
176,3
171,5
168,5
167,5
168
170
175
Bij deze vermogens waren de uitlaat­
gassen onzichtbaar. De motor kon tot
25 5 pk worden overbelast, waarbij de
uitlaatgassen matig zichtbaar waren.
DIVERSEN
N u resten ons nog verschillende be­
drijven en andere bezienswaardigheden,
welke niet onmiddellijk in een bepaalde
rubriek ondergebracht kunnen worden
of zodanig zijn opgesteld, dat zij ver­
wijderd zijn van de groep, waartoe zij
zouden kunnen behoren.
Laten wij dan beginnen met de N.V.
Nieuwe Rotterdamsche Instrumenten­
fabriek Observator te Rotterdam. Deze
firma heeft het stuurhuis aan de Park­
kade ingericht met alles wat op een mo­
dern passagiersschip op de brug thuis be­
hoort zoals: girokomp assen, een stan­
daardkompas met als aardig nieuwtje een
periscoop, die boven het girokompas uit­
mondt en waarop de roerganger, resp.
de officier van de wacht onmiddellijk
controle heeft op het girokompas dat hij
met het standaardkompas kan vergelij­
ken. Dan een echolood, een automatische
stuurinrichting, temperatuurcontröleinrichtingen voor ruimen, enz. Beneden
is een expositie van de verschillende in­
strumenten, die door deze firma worden
vervaardigd. Hiervan noemen wij sex­
tanten in de meest moderne uitvoeringen,
allerlei soorten kompassen, wervelstroom-tachometers, die bv. als snel­
heidsmeters dienst doen op de electrische
treinen van de Ned. Spoorwegen, elec­
trische tachometers, manometers, kwikwijzerthermometers, electrische pyro­
meters, electrische weerstandthermometers, tal van aardige meetinstrumenten
in volkomen doorzichtig plastic enz. U it
de hele verzameling blijkt wel, dat O b­
servator niet alleen met zijn tijd is mee­
gegaan, maar - dat men er ook op het
gebied van instrumenten, resp. reparatie
ervan, terecht -kan.
Op dezelfde brug aan de Parkkade
heeft Radio-Holland een stand betrok­
ken.
In een radiohut zijn de zenders op ge­
steld, waarmede de schepen over de ge­
hele wereld radiografisch, via Scheveningen-Radio, zijn te bereiken.
Aanwezig is ook het automatische
alarmtoestel, een ontvangapparaat dat
reageert op door andere schepen uitge­
zonden alarmseinen.
Een radiotelefonie-installatie zoals er
door R.-H. in snel toenemend aantal aan
boord van vissersschepen en kustvaartui­
gen worden gemonteerd, is mede aan­
wezig. Dit is een kristalgestuurde zender
(bereik 1500-3000 kc/s) met een antennevermogen van 30 W en een inge­
bouwde moderne ontvanger.
De gelegenheid is opengesteld om via
Scheveningen-Radio een willekeurig
nummer in Nederland aan te vragen.
In de kaartenkamer is een radiopeiltoestel gemonteerd.
Ook de instrumenten voor diepte-aan­
wijzing, het zg. „echolood” is in wer­
king te zien. Met dit instrument bepaalt
de navigator de diepte van het water
onder de kiel van het schip.
De „loudhailer”, bestaande uit een
krachtige versterker met gerichte luid­
spreker, laat zijn stem over een afstand
van een kilometer horen. D it apparaat
wordt gebruikt zowel bij de zee- als bij
de binnenvaart.
Voorts zijn er verschillende combina­
ties van luidsprekende telefoons, waar­
mede men vanaf de commandobrug met
alle afdelingen van het schip kan.spre­
ken. H et antwoord wordt dan gegeven
in de luidspreker, waaruit eerst de op­
roep kwam. H et is niet nodig dat de opgeroepene nabij de luidspreker staat,
daar deze tot op 7 m afstand „bespro­
ken” kan worden.
H et meest populaire apparaat is even­
wel de, op de brug opgestelde radar, het
geheimzinnig electrisch oog dat door
mist en duisternis dringt en ons, ook on­
der die omstandigheden de oppervlakte
van de zee vertoont als bij klaarlichte
dag'..
Bijna iedereen heeft van de radar ge­
hoord, doch weinigen zijn in de gelegen­
heid geweest een radarbeeld te zien. Deze
gelegenheid wordt nu door' Radio-Hol­
land geboden.
Fleming Patent teakhouten reddingboot
model ’T ’
De geheel bedrijfsklaar opgestelde Fle­
ming Patent schroefreddingboot is ge­
bouwd op de sloepenwerf van de firma
P. de Hoop & Zonen te Krimpen aan de
Lek. Vier-en-twintig van deze boten
met een Fleming Patent handschroefinstallatie en zes stuks met motor, radiocabine en zoeklicht, zijn bestemd voor
drie emigrantenschepen, welke op N e­
derlandse werven worden gebouwd voor
rekening van de Argentijnse rederij
Compania Rio de la Plata S.A.
In elk van de reddingboten met handschroef-installatie is plaats voor 99 per­
sonen, in de motorboten met radio en
zoeklicht bedraagt het aantal zitplaatsen
80. De gemeten inhoud der boten is
28,58 m3 en de waterverplaatsing bij
volle bezetting iets meer dan 12 ton.
„K lingerit” Handelsonderneming
te Rotterdam
De inzending geeft een overzicht van
de diverse producten, welke de firma
Klingerit voert, o.a. hogedruk pakkingplaat en de verschillende klingerartikelen, zoals: peiltoestellen, stoomaf sluiters,
remvoeringen, reflex-peilglazen, ringen,
etc.
Wm. C. Grootenkuis, Vertegenw oordi­
ging van Buitenlandse H uizen te R ot­
terdam
Scheepsschroeven, scheepsramen, pa­
trijspoorten, electrische machinekamer
telegrafen, noodsignalen en reddings­
middelen, staalpreservering op schepen.
F. J. Saris & Zn., Machinefabriek en
Metaalgieterij te Rotterdam
De stand omvat voornamelijk de ar­
tikelen, welke de firma voert, zoals
scheepsramen, patrijspoorten, pompconderisatoren, etc.
T E N T O O N S T E L L IN G V AN DIVERSE N A U T ISC H E EN M EETIN STR U M E N TE N (O BSERV ATO R )
R. S. Stokvis & Zonen N .V . te Rotterdam
De stand geeft een overzicht van de
geschiedenis en de organisatie van R. S.
Stokvis & Zonen, het grootste handels­
huis van Europa, tevens een uiteenzet­
ting in tekst en beeld van de f unctie van
de groothandel R.S. Stokvis in het N e­
derlandse economisch bestel.
N .V . Machinefabriek „JAFFA”, v.h.
Louis Smulders & Co. te U trecht
Model van een snelwerkende topkraan
voor havenbedrijf. Model van een electr.hydraulische stuurmachine. Electrotakel
voor o.a. loodsen en magazijnen. Foto’s
van kranen, pompen voor dokken, sche­
pen enz.
Staatsbedrijf der P.T.T. te Den H aag
Inzending P.T.T.-Dirkzwager.
H et publiek wordt gebracht aan boord
van een thuisvarend schip, waarop dui­
delijk blijkt wat door de gemeenschappe­
lijke zórgen van P.T.T.-Dirkzwager ten
behoeve van de Rotterdamse scheepvaart
wordt gedaan. Daarnaast zal de werking
van de belangrijkste hulpmiddelen op
telefonie- en telegrafiegebied worden ge­
demonstreerd.
De grote tentoonstellingshal verla­
tend, staat de bezoeker tegenover de bui­
tenpaviljoens. Hier vindt hij een groot
aantal inzendingen, welke stuk voor stuk
een bezoek alleszins waard zijn. In een
aantal treft men bijzondere bezienswaar­
digheden aan, te veel om afzonderlijk op
te noemen.
PAVILJOEN V A N H ET GAS
In samenwerking met een groot aan­
tal industrieën en bedrijven geeft het
Gemeente - Energiebedrijf Rotterdam,
afd. Gas, in dit paviljoen een beeld van de
plaats, welke de gasindustrie inneemt in
de samenleving in liet algemeen en van
de betekenis van de Rotterdamse gas­
voorziening in het bijzonder.
N .V . Vereenigde Nederlandsche Scheep­
vaartmaatschappij te Rotterdam
Deze hebben de:
Holland-Australië Lijn,
Holland-Perzische Golf Lijn,
Holland-Bombay-Karachi Lijn,
Holland-Bengalen-Birma Lijn,
Holland-Oost-Azië Lijn.
Deze stand stelt de brug van een schip
voor. Op de voorgrond ziet men een re­
liëfkaart met verlichte lijnen, welke de
routes aangeven, die door de V.N.S. be­
varen worden. Daarachter staat een
stuurwiel. Wanneer men er aan draait,
komen er beelden te voorschijn, op het
bedrijf betrekking hebbend. Links en
rechts bevinden zich gestyleerde kaarten,
in een patrijspoort aangebracht.
Firma C. W. Todd te Amsterdam en
Rotterdam
Isolaties voor scheeps- en industriële
doeleinden, asbestmachine.
Zee- en Rijnhaven van Amsterdam
De Gemeente Amsterdam, i.c. de
Dienst der Havens en Handelsinrichtin­
gen, exposeert:
een grote maquette van het gehele
Amsterdamse havengebied (schaal 1 :
2500), waarop alle haveninrichtingen
en de belangrijkste bedrijven aan en
rondom de haven nauwkeurig zijn na­
gebootst en de verder verwijderde stads­
gedeelten schematisch zijn weergegeven.
Lips te Drunen
Lips te Drunen toont naast een hele
serie scheepsschroeven een prachtig
staaltje van technisch kunnen, nl. een
schroef voor de N ieuw Amsterdam.
N .V . Vereenigde T ouw fabrieken
te Rotterdam
Fabrikanten van alle soorten sisal- en
manilla touwwerken, staaldraadtouw,
herculestouw, oogst- en dorsgarens, paken bindtouw, jute garens, nylontouw,
sisal- en cocosvloerbedekking, staal-aluminium hoogspanningskabels.
IN HET PARK
H ier wordt om te beginnen getoond,
wat de zee eist aan vakmanschap bij de
zeeman, w at de zeevaart van ons land
eist aan kustwacht, kustverlichting,
loodswezen, betonning en reddingswezen, w at de geestelijke verzorging van de
zeeman vraagt, enz.
Gelijk bekend, bestaat er een nauwe
band tussen de Kon. Ned. Marine en
Rotterdam. D it komt dan ook wel to t
‘••s ä - E'-sê* ! * ' , A
P*V Ü K I ■ •• >
F IJ N BA N K W E R K ER IJ E N IN STRUM ENTM AK ERIJ V A N E E N AM BACH TSSCH O OL
uitdrukking in de expositie in het Park.
Allerlei bijzonderheden met betrekking
tot de onderzeedienst zijn er te zien, zo­
als een periscoop, een duiktank, waarin
demonstraties worden gehouden met red­
dingsvesten, torpedo’s, een model van
een onderzeeboot enz.
H et N ij verheidsonderti/ijs
In de dagbladen is over dit onderwerp
al herhaaldelijk geschreven. Wij kunnen
dus kort zijn. Ons land moet industriali­
seren. D at is overbekend en het is ook
helemaal geen geheim, dat daarvoor, be­
halve fabrieken en machines, ook be­
kwame vaklieden nodig zijn.
N u zijn er verschillende oorzaken aan
te wijzen, waarom de jongelui van tegen­
woordig meer streven naar een wit
boordje, dan naar een overall, anders
gezegd, zij menen, dat het beter is „mijn­
heer” te worden dan „vakman”. In dat
denkbeeld worden zij nog gestijfd door
ouders en onderwijsinrichtingen, die
blijkbaar onvoldoende op de hoogte zijn
van de huidige stand van zaken. W ant
in de practijk is het op het ogenblik
meestal zo, — of het juist is zullen we
maar in het midden laten — dat aan
candidaten voor een „kantoorbaantje”
aanmerkelijk veel hogere eisen worden
gesteld, dan de bedoelde werkzaamheden
op zulk een kantoor vereisen. De beta­
ling is natuurlijk niet evenredig aan de
kennis van de candidaat, maar aan het
werk, waarvoor hij gesteld wordt. Daar
de kantoorwereld al zo langzamerhand'
NIEUWSBERICHTEN
Report on the W ork of the
Tin Research Institute 1949
L O O D G IETE R IJ V A N E E N AM BACHTSSCHO OL
volgeboekt raakt, ligt bet voor de band,
dat alleen de allerbesten een goede kans
hebben. Maar van die allerbesten lopen
er zo weinig rond, zodat het gros teleur­
gesteld uitkomt. Veranderen van koers
op een latere leeftijd is vaak niet meer
mogelijk.
Daar staat tegenover, dat om te be­
ginnen de overall en het witte boordje
elkaar al heel dicht zijn genaderd, wat de
geldelijke beloning van de dragers be­
treft. Ook wat het uiterlijk betreft is er
na deze oorlog heel wat veranderd, want
in de fabrieken wordt tegenwoordig alle
aandacht besteed aan hygiëne, zindelijk­
heid enz., waartoe hoe langer hoe meer
uitstekend» wasgelegenheden enz. in
gebruik worden genomen.
Zo als het overal ter wereld is, is het
ook hier gesteld. Iemand zonder kennis
kan men onmogelijk op een hoge plaats
zetten. Maar degenen, die zich de nodige
kennis en vaardigheid hebben eigen ge­
maakt, hebben juist in de industrie u it­
stekende kansen op een behoorlijk be­
taalde betrekking, waarbij zij dan ook
een w it boordje kunnen dragen, als zij
daar zo van houden. Men zou versteld
staan, wanneer men de ouderen onder
de prominente Rotterdamse figuren eens
naar hun opleiding ging vragen. Dan
kwamen er heel wat met als eerste grond­
slag de Ambachtsschool! Maar die lieden
hebben verder hard door gewerkt en daar­
door hebben zij het ook zo ver gebracht.
En dat nog wel onder veel moeilijker
omstandigheden dan waaronder de jon­
gelui van tegenwoordig een opleiding
kunnen krijgen. Daarom willen wij hier
met nadruk wijzen op de stands van het
Nijverheidsonderwijs, waar men alle ge­
gevens kan krijgen omtrent vakopleiding
en de te bereiken resultaten.
De Vrolijcke Hoeck
Ons verslag van Ahoy’ zou niet com­
pleet zijn, wanneer wij niet een enkel
woord wijdden aan Oud Rotterdam, of­
tewel de Vrolijcke Hoeck.
Ook dat stuk is volkomen geslaagd.
Zoveel mogelijk zijn daar oude herinne­
ringen samengebracht, niet te vergeten
een stuk ouderwetse Rotterdamse bestra­
ting met kinderhoofden en gaslantarens.
Zelfs de „mooie meiskes”, die tegen­
woordig „Maasnymphen” genoemd wor­
den, ontbreken niet op het appèl. Zij zijn
echter volkomen onschuldig, want een
artist heeft ze afgebeeld op de voorgevels
van enkele huizen, waar zij quasi achter
de ramen met gordijntjes zitten en nie­
mand aanstoot geven.
In dat Oud-Rotterdam is het een ge­
zellige boel en daar kan men beter gek
doen dan gek praten!
DUIKDEMONSTRATIES VAN DE O 24
In het kader van de tentoonstelling
Rotterdam -Ahoy’ zal de onderzeeboot
O 24, onder commando van Lt.t.z. II
H. Brakema, op 26, 27, 28 en 29 Juli,
telkens tussen 3 en 3.15 uur n.m. duikdemonstraties geven. De boot komt aan
de Parkkade tegenstrooms te liggen en
gaat tussen de km palen 1002 en 1001
onder water op een diepte van ca. 12 m.
De duik zal ongeveer 20 minuten duren.
Dan kom t de boot weer boven om op
een sein van de Rijkshavenmeester (met
het oog op het verkeer op de rivier)
andermaal onder water te gaan.
De belangrijkste gebeurtenissen van het
jaar zijn het begin van de uitbreidingswerk­
zaamheden, die tenslotte tot een verdubbe­
ling van het hoofdkantoor en de laboratoria
te Greenford zullen leiden; de opening van
kantoren voor technische service in de Ver.
Staten, België en Nederland, en het afscheid
van de heer Lowinger, die 12 jaar lang
voorzitter en 17 jaar lid van de Raad van
Toezicht is geweest.
De nieuwe voorzitter, de Engelsman G.
F. A. Burgess, is reeds 9 jaar lid van de
Raad van Toezicht en is uitstekend op dë
hoogte van het werk.
Tijdens de bouwwerkzaamheden, die hal­
verwege 1950 gereed moeten zijn, werd het
research programma aangepast aan de be­
schikbare middelen. Experimentele research
is speciaal gericht geweest op het verbeteren
van de kwaliteit van blik, brons en lagermetalen en op het electrolytisch neerslaan
van tin en tinlegeringen.
De onderbrekingen hebben het stafperso­
neel in staat gesteld meer tijd te besteden
aan overzeese technische service in het voor­
bereiden van up-to-date practische publi­
caties. De vraag naar deze boekjes, waarvan
er nu zijn betreffende alle belangrijke toe­
passingen van tin, is nog nooit zo groot ge­
weest. Er zijn er ongeveer 8 5.000 verzonden
gedurende 1949.
Er is deelgenomen aan de British Indus­
tries Fair, het Metalen Congres te Cleveland
en de koloniale jaarbeurs te Brussel, terwijl
in een etalage van de Voorlichtingsdienst
van Malakka in het Trafalgar Square ge­
bouw (Londen) de belangrijkste toepassingen
van tin worden tentoongesteld.
Opvoedkundig materiaal, zoals films, lan­
taarnplaatjes en wandkaarten, werd geregeld
gevraagd door verschillende scholen.
De politiek van het uitvoeren van be­
paalde onderzoekingen in samenwerking met
andere academische en researchorganisaties,
die speciale faciliteiten en ondervinding be­
zitten, is uitgebreid. Zo werd researchwerk
gedaan op de Universiteit van Birmingham,
Londen, Manchester, Utrecht, de Techni­
sche Hogeschool te Delft en het Fulmer
Research Institute. Met andere research­
organisaties is betreffende verschillende on­
derwerpen samengewerkt.
Het rapport is gratis verkrijgbaar op aan­
vraag bij N.V. Billiton Maatschappij/Com­
merciële Dienst, Louis Couperusplein 19,
’s-Gravenhage.
ELEC TR O TEG H N IG U S
einddiploma M.T. S. Electrotechniek, 25 jaar, juist gedemobiliseerd
uit Indonesië,
wenst aan te pakken
in functie die hem gelegenheid
biedt zijn beste krachten te geven.
Brieven onder No. 674 aan het
bureau van dit blad.

Affiche - Autokkazie.be

WALSEN - AA Machines

Decentrale warmte terugwinunit type TX-CFT

lees hier - Rond- en Platbodem Klassenorganisatie

Binnenvaartschip: M/S EXTERNA Reg.nr. 02325275

VANTourer 600 VANTourer 630

100-dagen programma 26 maart

DCB Vrije Projectie

Inhoudstafel