4 ervaringsverhalen van medewerkers van VNN

WERKEN BIJ VNN
Medewerkers aan het woord
Marjon Heida
“HOE APARTER DE MENSEN
ZIJN, HOE LEUKER IK ‘T VIND”
De Heroïnebehandelunit
Na de opleiding Voeding & diëtetiek doet Marjon Heida nu
de deeltijdopleiding HBO-V: “Ik koos voor mijn stage voor
VNN vanwege het GGz-karakter. Omdat ik me niet zoveel
kon voorstellen bij heroïnebehandeling wilde ik graag stagelopen bij de Heroïnebehandelunit. Het mooie van deze plek
is dat je hier als verpleegkundige veel verantwoordelijk­
heden hebt. En je bent af en toe ook ambulant hulpverlener.
Dat maakt het afwisselend.
Niet oud worden
Het doel van de behandeling van deze cliënten is om hun
situatie zo stabiel mogelijk te houden en in sommige
gevallen hun dosis heroïne of methadon af te bouwen.
Vaak willen de cliënten wel stoppen, maar kunnen ze het
niet. Ze zien in dat ze er niet oud mee zullen worden.
Haalbaar is vaak wel dat ze genoeg hebben aan de
(schone) heroïne die ze hier krijgen. We proberen te
voorkomen dat ze snakken naar meer en ze terugvallen
in gebruik op straat. De meesten zijn heel gemotiveerd,
want ze willen hun thuissituatie niet in gevaar brengen.
Vertrouwensband opbouwen
“VERLEIDEN TOT ZORG”
VNN (VERSLAVINGSZORG
NOORD NEDERLAND)
VNN biedt gespecialiseerde
verslavingszorg aan mensen die door
alcohol, drugs, gokken of gamen in
(ernstige) problemen zijn geraakt.
Ook degenen in hun omgeving die
hinder of schade ondervinden van
het misbruik of de afhankelijkheid
worden behandeld en begeleid.
Deze vorm van gespecialiseerde zorg
biedt meerwaarde voor cliënten, familie
en samenleving. De zorg verbetert de
kwaliteit van leven van cliënten,
vermindert de klachten en leidt in veel
gevallen tot een leven zonder verslaving.
Voor familie is dat vaak een verademing.
Daarnaast beperkt de juiste hulp het
verlies van productiviteit, overlast en
criminaliteit of andere schade die
gerelateerd is aan middelengebruik.
Deze laatste zijn belangrijke opbrengsten voor de samenleving als geheel.
Persoonlijkheid als instrument
Het meest trots ben ik op mijn persoonlijke ontwikkeling.
Ik heb geleerd dat je in dit werk je eigen persoon meebrengt. Als je je niet bewust bent van jezelf en je niet ‘echt’
bent, dan merken cliënten dat en is het moeilijk een vertrouwensband met hen op te bouwen. De mensen die hier
werken gebruiken hun eigen persoonlijkheid als instrument.
Veel en vaak gelachen
Als verpleegkundige heb je bij de HBU veel vrijheid om
binnen de kaders van VNN je eigen visie in de praktijk te
brengen. De verpleegkundigen zijn vrij in de manier waarop
ze hun cliënten helpen hun doel te bereiken. Onze cliënten
hebben geen rem op dingen die ze zeggen. Ik heb veel en
vaak gelachen met hen en om hen. Het zijn over het
algemeen vrolijke, vriendelijke en grappige mensen.
Hoe aparter de mensen zijn, hoe leuker ik ‘t vind. Het is
interessant om mensen enigszins te begrijpen voor wie de
rest van de samenleving weinig begrip heeft.”
Heb je belangstelling voor een verpleegkundige stage?
Kijk dan op vnn.nl/stages
Inge Berends
De verpleegkundigen hebben een caseload van een aantal
cliënten, die ze in de gaten houden: wat is hun thuissituatie, hebben ze dagbesteding, hoe zijn ze er somatisch aan
toe? Het kost zeker een half jaar om een vertrouwensband
met een cliënt op te bouwen. Veel echte verpleegkundige
handelingen komen op de HBU niet voor. Wel maak je
injectiespuiten klaar, deelt medicijnen en methadon uit.
De cliënten die heroïne krijgen, gebruiken dat bij de HBU: er
is een gebruiksruimte voor rokers en een voor spuiters. In
beide ruimtes is een verpleegkundige die toezicht houdt.
VNN.NL
“Voor mij is belangrijk dat mijn werk leuk is; werk maakt immers
een groot deel van je leven uit”, zegt Inge Berends (47 jaar).
“Daarom is het voor mij steeds de vraag wat ik nodig heb
om mijn werk goed te kunnen doen. Toen bleek dat er steeds
meer vraag kwam naar verpleegkundigen binnen VNN, ben
ik de HBO-V gaan doen.” Inge had al een veelzijdige carrière
in de zorg achter de rug; ze heeft naast haar werk diverse
opleidingen gedaan. Nu werkt ze als FACT-verpleegkundige in
het bemoeizorgteam van VNN in Leeuwarden.
Gordijnen dicht
“Als FACT-verpleegkundige heb ik een eigen caseload van cliënten. Het gaat
om zorgmijders, vaak zijn het mensen aan de onderkant van de samen­
leving, met complexe problematiek. Ze geven overlast, houden de gordijnen
dicht en vragen niet om hulp. De kunst is om met cliënten in contact te
komen en hun vertrouwen te winnen, zodat ik hen kan verleiden tot zorg.
Ik pas me aan hun manier van leven aan en probeer hun de autonomie over
hun leven te laten houden, tenzij dat niet meer verantwoord is. Zodra ik zorg
kan opstarten, ga ik eerst hun situatie in kaart brengen. Bij FACT ben je als
verpleegkundige individualistisch bezig: het is míjn verantwoordelijkheid om
in te schatten wat een cliënt nodig heeft. Natuurlijk springt mijn team soms
bij om een zorgtraject mee te beoordelen.
Einzelgänger
© VNN, 2014
“Je hoort de cliënten buiten soms tegen elkaar
schreeuwen, maar binnen zijn ze poeslief”, zegt
Marjon Heida (23 jaar). Ze heeft een half jaar
stage gelopen bij de Heroïnebehandelunit (HBU)
van VNN in Groningen. Hier komen dagelijks zo’n
zeventig cliënten van VNN voor behandeling en
verstrekking van heroïne of methadon.
Het doel van de behandeling is stabilisatie of verbetering van de situatie.
Dat bereik ik door observeren, praten met cliënten, voorlichting geven, >
VNN.NL
WERKEN BIJ VNN Medewerkers aan het woord
vervolg van voorpagina
hen begeleiden naar instanties, hun belangen behartigen en
mijn netwerk inschakelen (woningstichting, politie, kredietbank, schuldhulpverlening, GGz). Ik hou van de vrijheid van
het ambulante in dit werk, de baas te zijn over mijn agenda.
Geen dag is gelijk, daar hou ik van. Ik ben een beetje een
Einzelgänger. Maar ik weet als geen ander dat je dit werk
doet in samenwerking met je team en met je netwerk.
Binnenkort geef ik samen met collega’s enkele klinische
lessen, bijvoorbeeld over ambulante detox en de rol daarin
van de verpleegkundige. Dit is een kant waar onze zorg
naar toe gaat en ik vind het leuk dat soort prikkels in te
brengen in ons team.
Een dak boven hun hoofd
Als verpleegkundige houd ik de somatische toestand van
de cliënten goed in de gaten: daar is een duidelijke lijst
met criteria voor. Zo kan ik de gezondheid van cliënten
verbeteren door bijvoorbeeld voorlichting te geven over
gezonder eten. Ik werk in de regio, waar vooral cliënten
zitten met alcoholverslaving.
Vaak zijn het hele kleine stapjes die je met cliënten kunt
zetten. Het helpt al geweldig als je hun geldzaken kunt
onderbrengen bij een bewindvoerder. Het gaat vaak om
basisbehoeften zoals een dak boven hun hoofd. Meestal
blijft de verslaving bestaan en is verbetering of stabilisatie
en beperking van de gezondheidsschade (‘harm reduction’)
het hoogst haalbare.
“Dit is echt een plek waar
je als verpleegkundige
de mogelijkheid hebt om
je blik te verruimen.”
Frens Meijerink
“HOE KUN JE DAT
WERK DOEN?”
Het leed achter de stoornis
Ik ben er trots op als ik cliënten weer wat perspectief kan
bieden. Want dat hebben ze vaak niet eens meer. Mijn
kracht is dat ik niet zo gauw oordeel. Dat ik een bakje koffie
aanneem van een cliënt in een vervuilde kamer. Een stukje
van jezelf laten zien en je open stellen voor de cliënt helpt
om een band te scheppen. Zo kan je samen met de cliënt
veel bereiken.
Ik probeer steeds het leed achter de stoornis te zien. Ik wilde altijd al richting GGz, maar ik durfde niet. Je moet wel op
een effectieve manier met je eigen sores om kunnen gaan,
want je komt jezelf beslist tegen in dit vak. Contact maken
en hebben is voor mij het belangrijkste in de samenwerking
met de cliënt.”
WERKEN BIJ VNN Medewerkers aan het woord
Dat is wat mensen soms tegen Frens
Meijerink (30 jaar) zeggen, als hij vertelt over
zijn werk in een kliniek voor verslavingszorg.
Na zijn MBO-opleiding SPW trad Frens bij
VNN in dienst als sociotherapeut.
“Mijn leidinggevende heeft me gestimuleerd
om naast mijn werk HBO-V te gaan doen.
Nu ik bijna ben afgestudeerd fungeer ik naar
cliënten toe al als verpleegkundige.
Detox ondergaan
Ik werk op de kliniek aan de Vondellaan in Groningen.
Hier komen mensen vanaf 23 jaar met een verslaving
aan allerlei soorten middelen, vaak voor een crisis­
opname. Het verschilt per cliënt wat het doel is van de
opname. Zelf werk ik op de intensive care, waar mensen komen om detox te ondergaan, ofwel te ontgiften.
Dat gaat gepaard met verschillende ontwenningsverschijnselen. Sommige cliënten komen op de intensive
care om het gebruik van middelen als methadon en
benzodiazepinen langdurig af te bouwen. Onze cliënten
hebben vaak problemen op meerdere levensgebieden en
soms psychiatrische aandoeningen.
Echt ziek
Als verpleegkundigen ondersteunen we de cliënten bij het
ontgiften, dienen medicijnen toe, helpen bij de ADL
(persoonlijke hygiëne) en bieden hun een dagprogramma.
Daar zitten ook verpleegkundige handelingen bij zoals
temperaturen, ECG, pols opnemen, medicatie uitdelen en
injecteren en cliënten observeren. De eerste paar dagen zijn
cliënten echt ziek, dan hebben ze veel zorg nodig.
Het leidt af van de trek
Het bieden van structuur is een belangrijk onderdeel van de
behandeling. Twee keer per dag doen de cliënten mee aan
een groepsrondje, waarin ze hun hart kunnen luchten. Ook
geven we informatie- en educatiemodules, zoals terugvalpreventie. We gaan met elkaar wandelen en boodschappen
doen en ze krijgen ieder een taak op de groep, zoals theeen koffiezetten, tafel dekken, stofzuigen. Als ze zich weer
wat beter voelen, leiden die klusjes hen af van de trek.
Een stevig team
We hebben een stevig team: we staan er allemaal voor
elkaar. Dat geeft vertrouwen en veiligheid, waardoor we
elkaar ook durven aan te spreken. Dit is echt een plek waar
je als verpleegkundige de mogelijkheid hebt om je blik te
verruimen. Het werken in de verslavingskliniek is heel
divers. Het contact en de interactie met de cliënten boeit
mij geweldig. Geen enkele dag is hetzelfde, het is altijd
hollen of stilstaan.
Geen naam meer onthouden
Veel van onze cliënten komen moeilijk van hun verslaving
af. Toch is het mooi werk: het geeft me een goed gevoel
om hen wat mee te kunnen geven, hun vertrouwen te winnen en zelfs de meest koppige mensen toch aan het eind
dankjewel te horen zeggen. Zo had ik een cliënt van in de
vijftig met cognitieve schade door zijn alcoholverslaving. Hij
had de kliniek vroegtijdig verlaten om te gaan drinken, maar
kwam toch weer terug. Het is mooi dat je zo iemand kunt
steunen en geruststellen, maar ook kunt aanspreken op zijn
gedrag. Hij kon bijna geen naam meer onthouden, maar
mijn naam wist hij nog toen hij opnieuw opgenomen werd.”
WERKEN BIJ VNN Medewerkers aan het woord