BESTEMMINGSPLAN
Watertoren
Vastgesteld
26 juni 2014
BIJLAGEN BIJ DE TOELICHTING
Gemeente Woerden
Bestemmingsplan Watertoren Woerden
VASTGESTELD
INHOUD:
-
TOELICHTING
REGELS
VERBEELDING
Werknummer: 789.301.00
Datum: 26 juni 2014
KuiperCompagnons
Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw,
Architectuur, Landschap B.V.
Rotterdam
INHOUDSOPGAVE
DEEL A HET PLAN
1
1.1
1.2
1.3
1.4
Inleiding ...........................................................................................................................................1
Aanleiding en doel ........................................................................................................................... 1
Plangebied ....................................................................................................................................... 1
Vigerende bestemmingsplannen ..................................................................................................... 1
Leeswijzer ........................................................................................................................................ 1
2
2.1
2.2
2.3
2.4
Planbeschrijving .............................................................................................................................3
Inleiding ............................................................................................................................................ 3
Bestaande situatie ........................................................................................................................... 3
Ontwikkelingen................................................................................................................................. 4
Planmethodiek ................................................................................................................................. 4
Deel B: Verantwoording
3
3.1
3.2
3.3
Ruimtelijk kader ..............................................................................................................................9
Rijksbeleid ........................................................................................................................................ 9
Provinciaal beleid ........................................................................................................................... 10
Gemeentelijk beleid ....................................................................................................................... 11
4
4.1
4.2
4.3
Mobiliteit ....................................................................................................................................... 13
Kader ............................................................................................................................................. 13
Onderzoek ..................................................................................................................................... 14
Conclusie ....................................................................................................................................... 15
5
Cultuurhistorische waarden ....................................................................................................... 17
5.1 Archeologie .................................................................................................................................... 17
5.2 Monumenten .................................................................................................................................. 20
6
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
6.6
6.7
6.8
Milieu ............................................................................................................................................. 23
Algemeen ....................................................................................................................................... 23
M.e.r-beoordeling ........................................................................................................................... 23
Geluid ............................................................................................................................................. 23
Luchtkwaliteit ................................................................................................................................. 24
Externe veiligheid........................................................................................................................... 26
Kabels en leidingen........................................................................................................................ 28
Bodemkwaliteit ............................................................................................................................... 29
Milieuzonering ................................................................................................................................ 30
7
7.1
7.2
7.3
Water ............................................................................................................................................. 33
Kader ............................................................................................................................................. 33
Onderzoek ..................................................................................................................................... 36
Conclusie........................................................................................................................................ 37
8
Ecologie ........................................................................................................................................ 39
8.1 Kader ............................................................................................................................................. 39
8.2 Onderzoek ..................................................................................................................................... 39
8.3 Conclusie ....................................................................................................................................... 39
9
Duurzaamheid .............................................................................................................................. 41
Deel C: Uitvoerbaarheid en procedure
10 Uitvoerbaarheid............................................................................................................................ 43
10.1 Economische uitvoerbaarheid ....................................................................................................... 45
10.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid ................................................................................................. 45
10.3 Handhavingsaspecten ................................................................................................................... 46
11 Overleg .......................................................................................................................................... 49
11.1 Ontwerpfase................................................................................................................................... 49
11.2 Vaststellingsfase ............................................................................................................................ 49
Afzonderlijke bijlagen:
Bijlage 1:
Bureau Helsdingen, Bouwhistorische verkenning en waardestelling watertoren,
Oostsingel 1a, Woerden, d.d. september 2008
Bijlage 2:
AFR services BV, Asbestinventarisatie conform SC540 type A, kenmerk: /2.12.0117.AR.11.MGK, d.d. 10 december 2012
Bijlage 3:
Nota van Beantwoording Zienswijzen over Ontwerpbestemmingsplan Watertoren
Oostsingel 1A, Woerden, d.d. 7 mei 2014
Deel A: HET PLAN
Afbeelding 1: Globale ligging plangebied in de binnenstad van Woerden
Afbeelding 2: Globale ligging van het plangebied
1
1
Inleiding
1.1
Aanleiding en doel
Op het perceel Ooststingel 1a te Woerden is een watertoren aanwezig die sinds 1979 niet meer in
gebruik is. De toekomstige functie van de woontoren is een woonfunctie. Om deze woonfunctie
mogelijk te maken is een bestemmingsplanwijziging benodigd. De nu aanwezige bestemming
‘Waterleidingbedrijf’ wordt gewijzigd naar een woonbestemming. Omdat de watertoren een
rijksmonument is, zal uitsluitend een interne verbouwing plaatsvinden. De buitenzijde wordt
gerenoveerd.
Dit bestemmingsplan maakt de wijziging van een waterleidingbedrijf naar een woonbestemming zowel
juridisch als planologisch mogelijk.
1.2
Plangebied
Het plangebied ligt in het noorden van de binnenstad van Woerden aan de Oostsingel 1a. Op
afbeelding 1 ziet u de globale ligging van het plangebied in de binnenstad van Woerden. Afbeelding 2
laat u vervolgens zien wat de globale ligging van het plangebied in de binnenstad is, maar dan
ingezoomd op de locatie.
1.3
Vigerende bestemmingsplannen
In het plangebied vigeert het bestemmingsplan “Binnenstad Woerden” en de beheersverordening
“Woerden 2013”. Het bestemmingsplan is op 6 juli 2009 en de beheersverordening op 27 juni 2013
door de gemeenteraad van Woerden vastgesteld. Binnen het plangebied vigeert momenteel de
bestemming ‘Waterleidingbedrijf’ en de tuin- en verkeerbestemming. Daarnaast is de watertoren
aangewezen als een Rijksmonument. Op dit Rijksmonument is de monumentenwet van toepassing.
De bestemmingen worden met dit bestemmingsplan ter plaatse van het plangebied (deels) vervangen.
De beoogde ontwikkeling wordt met dit bestemmingsplan mogelijk gemaakt.
1.4
Leeswijzer
De opzet en het vervolg van deze toelichting is als volgt. In hoofdstuk 2 vindt de planbeschrijving
plaats waarin de huidige en toekomstige situatie wordt beschreven. Tevens komt de planmethodiek
aan de orde. In deel B van de toelichting komen achtereenvolgens de aspecten met betrekking tot het
ruimtelijk kader, economie, mobiliteit, cultuurhistorische waarden, milieu, water, ecologie en
duurzaamheid aan de orde. Hierbij wordt per thema het relevante beleid van de verschillende
overheidslagen kort weergegeven en wordt de huidige situatie en de beoogde toekomstige situatie
beschreven zoals deze is vastgelegd in dit bestemmingsplan. Hierbij wordt uitsluitend ingegaan op de
toekomstige ontwikkeling die het bestemmingsplan direct mogelijk maakt. Het hoofdstuk milieu wordt
uitgesplitst in de verschillende milieuaspecten. De uitvoerbaarheid van het plan en het hoofdstuk met
betrekking tot overleg en inspraak komen in deel C aan de orde.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
2
Afbeelding 3: De toekomstige indeling van de watertoren
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
3
2
Planbeschrijving
2.1
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het plangebied zodat een duidelijk beeld van het totale gebied
ontstaat. Bij de beschrijving van de bestaande situatie wordt ingegaan op de historie en de ruimtelijke
en functionele aspecten van het gebied. Vervolgens komen de uitgangspunten van het bestemmingsplan aan bod waarbij ingegaan wordt op de planologische afwegingen die zijn gemaakt bij het
opstellen van het bestemmingsplan. Ten slotte wordt ingegaan op de planmethodiek van het
bestemmingsplan.
2.2
Bestaande situatie
De watertoren ligt in het Noorden van de binnenstad van Woerden. In de huidige situatie wordt de
watertoren in zowel het westen, het noorden als het oosten omgeven door vrijstaande woningen.
Daarnaast is in de omgeving van het de watertoren veel water aanwezig in de vorm van een singel.
De watertoren wordt ontsloten door de Oostsingel. Omdat de watertoren op dit moment niet meer in
gebruik is, staat de toren voornamelijk leeg. Met een hoogte van ruim 25 meter is de watertoren een
aanwezig element in de binnenstad van Woerden. De watertoren en de omliggende woningen maken
allen gebruik van dezelfde erftoegangsweg. In onderstaande afbeelding 5 is de huidige situatie
weergegeven.
Afbeelding 5: De toekomstige indeling het terrein van de watertoren
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
4
2.3
Ontwikkelingen
De voorgenomen ontwikkeling heeft voornamelijk betrekking op een functiewijziging. De huidige
bestemming ‘Waterleidingbedrijf’ voldoet niet aan de toekomstig gewenste functie. Omdat een
woonfunctie is gewenst, is een woonbestemming meer op zijn plaats. Vanwege het feit dat de
watertoren een Rijksmonument betreft, zal uitsluitend een interne verbouwing plaatsvinden. Het nu
aanwezige gebouw zal intact worden gelaten en op de huidige situatie blijven staan.
Een externe verbouwing is in het kader van de eerder genoemde Monumentenwet niet mogelijk. Wel
zal een interne verbouwing plaatsvinden en wordt de buitenzijde gerenoveerd. Omdat de watertoren
ruim 25 meter hoog is, zijn veel verdiepingen aanwezig. In totaal zijn zes verdiepingen en een kelder
2
aanwezig, met een bruto oppervlak van ruim 110 m . Al deze verdiepingen hebben in de toekomst een
eigen functie. De hiernaast weergegeven afbeelding 3 geeft een overzicht van de toekomstige indeling
van de watertoren. Aan de hoogte van de watertoren wijzigt niets ten opzichte van de bestaande
situatie.
Als laatste wordt op eigen terrein ruimte geboden aan in ieder geval twee (langs)parkeerplaatsen op
eigen terrein. Afbeelding 5 geeft een overzicht van de toekomstige indeling van de buitenruimte.
Overigens wijzigt aan erftoegangsweg niet. Omwonenden en de toekomstige bewoners van de
watertoren maken allen gebruik van dezelfde erftoegangsweg.
Afbeelding 5: De toekomstige indeling het terrein van de watertoren
Wijzigingen ten opzichte van de bestaande situatie
Zoals uit de ontwikkelingen al blijkt, wijzigt ruimtelijke gezien niet veel ten opzichten van de bestaande
situatie. De watertoren blijft in zijn omvang gehandhaafd. Enkel aan twee (langs)parkeerplaatsen
wordt ruimte geboden.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
5
2.4
Planmethodiek
De planmethodiek is afgestemd op de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen van de DURPstandaarden 2012. Daarbij is de indelingsopzet van de aangegeven hoofdgroepen van bestemmingen
gehanteerd.
Verbeelding
De analoge verbeelding, voorheen plankaart, is getekend op schaal 1 : 500. Op de verbeelding wordt
met lijnen, coderingen en arceringen aan gronden een bepaalde bestemming toegekend. Binnen een
bestemmingsvlak zijn op de verbeelding met aanduidingen nadere regels aangegeven. De
verbeelding is volgens IMRO 2012 (Informatiemodel Ruimtelijke Ordening 2012) getekend. Dit is een
eenduidige en technische methode voor het tekenen van kaarten. Hiermee kan ruimtelijke informatie
eenvoudig digitaal uitgewisseld worden met andere overheden en samenwerkingspartners. Tevens
maakt deze methode het mogelijk om (in de toekomst) het plan via internet te raadplegen.
Regels
De regels bevatten het juridisch instrumentarium voor het regelen van het gebruik van de gronden,
bepalingen omtrent de toegelaten bebouwing en regelingen betreffende het gebruik van aanwezige
en/of op te richten bouwwerken.
Hoofdstuk 1 Inleidende regels
In dit hoofdstuk zijn de begrippen verklaard die gebruikt worden in hoofdstuk 2 en 3. Een en ander
voorkomt dat er bij de uitvoering van het plan onduidelijkheden ontstaan over de uitleg van bepaalde
regelingen. Daarnaast is het artikel “wijze van meten” opgenomen waarin bepaald is hoe de
voorgeschreven maatvoering in het plan gemeten moet worden.
Hoofdstuk 2 Bestemmingsregels
In dit hoofdstuk zijn de in het plan voorkomende bestemmingen geregeld. Voor dit bestemmingsplan
gelden drie bestemmingen: de woon-, tuin en verkeerbestemming. Hieronder volgt een beschrijving
over de opgenomen bestemmingen
Wonen
In deze woonbestemming is bepaald welk gebruik van de gronden is toegestaan en welke bouwregels
er gelden. Er is met dit bestemmingsplan zoveel mogelijk aangesloten op de woonbestemming zoals
deze ook in het bestemmingsplan “Binnenstad Woerden” vigeert. Daarnaast is in de bouwregels
vastgelegd dat ramen die uitzicht bieden op percelen van omwonenden in ieder geval worden
voorzien van matglas ramen of ramen van vergelijkbare aard (ondoorzichtig) tot een stahoogte van
1,80 om de privacy van omwonenden voldoende te waarborgen. Deze ramen dien ten allen tijde in
stand te worden gehouden.
Tuin
Naast de woonbestemming is ook een tuinbestemming aanwezig. Binnen deze tuinbestemming is het
realiseren van tuinen mogelijk. Daarnaast gelden ook bouwregels. Er is met dit bestemmingsplan
zoveel mogelijk aangesloten op de tuinbestemming zoals deze ook in het bestemmingsplan
“Binnenstad Woerden” vigeert.
Verkeer
De laatste enkelbestemming betreft de bestemming ‘Verkeer’. Binnen de verkeersbestemming zijn
wegen, voet- en fietspaden, parkeerplaatsen, buurtontsluitingswegen, bruggen, groen en
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
6
speelvoorzieningen mogelijk gemaakt. Er is met dit bestemmingsplan zoveel mogelijk aangesloten op
de verkeersbestemming zoals deze ook in het bestemmingsplan “Binnenstad Woerden” vigeert.
Daarnaast zijn ook de twee gewenste parkeerplaatsen bestemd als ‘Verkeer’.
Waarde - Archeologie
Het plangebied is aangewezen als een archeologisch waardevol terrein. De dubbelbestemming
‘Waarde – Archeologie’ is opgenomen ter bescherming van mogelijk in de bodem aanwezige
archeologische waarden. Indien de bodemingreep dieper gaat dan 30 centimeter beneden maaiveld
2
en het grondoppervlak meer dan 100 m bedraagt, bestaat een onderzoeksplicht.
Hoofdstuk 3 Algemene regels
Dit hoofdstuk bevat regels welke op de bestemmingen van hoofdstuk 2 van toepassing zijn.
Anti-dubbeltelregel
In deze bepaling is vastgelegd dat grond die in aanmerking moest worden genomen bij het verlenen
van een omgevingsvergunning, waarvan de uitvoering heeft plaatsgevonden of alsnog kan
plaatsvinden, bij de beoordeling van een andere aanvraag om omgevingsvergunning niet opnieuw in
beschouwing mag worden genomen.
Algemene gebruiksregels
In de algemene gebruiksregels is een algemeen verbod op strijdig gebruik opgenomen, en wordt een
aantal voorbeelden genoemd wat in ieder geval als strijdig gebruik wordt beschouwd.
Algemene aanduidingsregels
Aanvullend op de bestemmingsregels geldt ter plaatse van de aanduiding ‘specifieke bouwaanduiding
– monument’ bijzondere bepalingen. Deze aanduiding ‘specifieke bouwaanduiding – monument’ geldt
voor dit bestemmingsplan enkel voor de watertoren en niet voor het gehele plangebied. Ter plaatse
zijn de gronden bestemd voor behoud van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing waarbij primair de
monumentenwet van toepassing is.
Daarnaast ligt het plangebied ook binnen een beschermingszone voor drinkwaterwinning. Voor deze
beschermingszone is de aanduiding ‘Milieuzone - beschermingszone drinkwaterwinning’ opgenomen.
Het doel van deze aanduiding is het waterwinbelang te beschermen bij functiewijzigingen.
Algemene afwijkingsregels
Dit artikel is een aanvulling op de afwijkingsregels uit de bestemmingen waarin nog een aantal
algemene afwijkingen is opgenomen. Het betreft hier een standaardregeling die het mogelijk maakt
om bij de uitvoering van bouwplannen beperkte afwijkingen van het plan mogelijk te maken.
Algemene procedureregels
Dit artikel regelt de procedure die burgemeester en wethouders dienen te volgen indien toepassing
wordt gegeven aan een in dit plan opgenomen afwijkingsregel.
Hoofdstuk 4 Overgangs- en slotregels
In het overgangsrecht is een regeling opgenomen voor bebouwing en gebruik dat al bestond bij het
opstellen van het plan, maar dat strijdig is met de opgenomen regeling. Onder bepaalde voorwaarden
mag deze strijdige bebouwing en/of strijdig gebruik worden voortgezet of gewijzigd.
In de slotregel is de officiële naam van het plan bepaald. Onder deze naam kan het bestemmingsplan
worden aangehaald.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
7
Deel B: Verantwoording
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
8
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
9
3
Ruimtelijk kader
3.1
Rijksbeleid
Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte
De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is op 13 maart 2012 in werking getreden. Deze
structuurvisie vervangt de Nota Ruimte. De structuurvisie geeft een nieuw, integraal kader voor het
ruimtelijk en mobiliteitsbeleid op rijksniveau en is de ‘kapstok’ voor bestaand en nieuw rijksbeleid met
ruimtelijke consequenties. In de structuurvisie schetst het rijk ambities tot 2040 en doelen, belangen
en opgaven tot 2028.
De leidende gedachte in de SVIR is ruimte maken voor groei en beweging. De SVIR is de eerste
rijksnota die de onderwerpen infrastructuur en ruimte integraal behandelt. In de SVIR richt het Rijk
zich vooral op decentralisatie. De verantwoordelijkheid wordt verplaatst van rijksniveau naar
provinciaal en gemeentelijk niveau.
Door urbanisatie, individualisering, vergrijzing en ontgroening nemen de ruimtelijke verschillen toe.
Vanaf 2035 groeit de bevolking niet meer. De samenstelling van de bevolking, en daarmee de
samenstelling van huishoudens, verandert. Ambities tot 2040 zijn onder andere het aansluiten van
woon- en werklocaties op de (kwalitatieve) vraag en het zoveel mogelijk benutten van locaties voor
transformatie en herstructurering. Ook wil het rijk ervoor zorgen dat in 2040 een veilige en gezonde
leefomgeving met een goede milieukwaliteit wordt geboden. Dit moet voor zowel het landelijk als het
stedelijk gebied gelden. In de SVIR is verder vastgelegd dat provincies en (samenwerkende)
gemeenten verantwoordelijk zijn voor programmering van verstedelijking. (Samenwerkende)
gemeenten zorgen voor (boven)lokale afstemming van woningbouwprogrammering die past binnen de
provinciale kaders. Ook zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de
woningbouwprogramma’s.
Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)
Het Rijk legt met het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro), de nationale ruimtelijke
belangen juridisch vast. Enerzijds betreft het de belangen die reeds in de (ontwerp-) AMvB Ruimte uit
2009 waren opgenomen en anderzijds is het Barro aangevuld met onderwerpen uit de Structuurvisie
Infrastructuur en Ruimte (SVIR). Het besluit is op 30 december 2011 in werking getreden.
Onderwerpen waarvoor het Rijk ruimte vraagt zijn de mainportontwikkeling van Rotterdam,
bescherming van de waterveiligheid in het kustfundament en in en rond de grote rivieren, bescherming
en behoud van de Waddenzee en enkele werelderfgoederen, zoals de Beemster, de Nieuwe
Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam en de uitoefening van defensietaken. Ter
bescherming van deze belangen zijn reserveringsgebieden, begrenzingen en vrijwaringszones
opgenomen. In het besluit is aangegeven op welke wijze bestemmingsplannen voor deze gebieden
moeten zijn ingericht. Indien geldende bestemmingsplannen niet voldoen aan het Barro dan moeten
deze binnen drie jaar na inwerkingtreding van het besluit zijn aangepast.
Bij besluit van 28 augustus 2012 (inwerking getreden op 1 oktober 2012) is het Barro aangevuld met
de ruimtevraag voor de onderwerpen hoofdinfrastructuur (reserveringen voor hoofdwegen en
landelijke spoorwegen en vrijwaring rond Rijksvaarwegen), de elektriciteitsvoorziening, het regime van
de herijkte ecologische hoofdstructuur en waterveiligheid (bescherming van primaire waterkeringen en
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
10
bouwbeperkingen in het IJsselmeergebied). Het plangebied ligt binnen een rivierbed. Ontwikkelingen
die extra verharding toestaan binnen een rivierbed zijn niet zonder meer toegestaan. Omdat de
ontwikkeling een transformatie betreft, wordt het rivierbed niet geschaad.
Ook is bij besluit van 28 augustus 2012 het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) aangepast. In het Bro is
de ladder voor duurzame verstedelijking (duurzaamheidsladder) opgenomen. Als gevolg van deze
wijziging zijn gemeenten en provincies verplicht om in de toelichting van een ruimtelijk besluit de
duurzaamheidsladder op te nemen, wanneer een zodanig besluit een nieuwe stedelijke ontwikkeling
mogelijk maakt. De voorgenomen ontwikkeling is een transformatie en geen verder verstedelijking.
Toetsing aan de duurzaamheidsladder is daarom niet benodigd.
3.2
Provinciaal beleid
Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028
De Provinciale Staten van de provincie Utrecht hebben op 4 februari 2013 de Provinciale Ruimtelijke
Structuurvisie 2013 – 2028 vastgesteld. Hierin wordt de strategie van Utrecht 2040 in ruimtelijke zin
verder uitgewerkt. De nieuwe structuurvisie omvat het beleid voor de periode 2015-2025. Bij de
Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie is ook een Verordening vastgesteld. De Provinciale
Structuurvisie beoogt een aantrekkelijke provincie te creëren om in te wonen, werken en recreëren.
De met vele regiopartijen opgestelde Strategie Utrecht 2040 vormt daarvoor het uitgangspunt. De
doelen uit Strategie Utrecht 2040 vragen om een integrale aanpak die resulteert in drie pijlers:
 een duurzame leefomgeving;
 vitale dorpen en steden;
 landelijk gebied met kwaliteit.
Het plangebied is in de structuurvisie aangeduid als een woongebied. Het herbestemmen van de
bestemming ‘Waterleidingbedrijf’ naar een woonbestemming sluit daarmee aan op de Provinciale
Structuurvisie.
Provinciale Ruimtelijke Verordening 2013
Op 4 februari 2013 hebben Provinciale Staten van Utrecht de Provinciale Ruimtelijke Verordening
2013 vastgesteld. Het doel van de verordening is provinciale belangen op het gebied van de
ruimtelijke ordening te laten doorwerken naar het gemeentelijk niveau. Dat betekent dat de gewenste
ontwikkelingen in een gebied of regio op deze manier worden veiliggesteld. De basis van de
verordening is de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028.
Het plangebied ligt binnen een beschermingszone voor drinkwaterwinning. Om deze
beschermingszone te beschermen is de aanduiding ‘Beschermingszone – drinkwaterwinning’
opgenomen. Het doel van deze aanduiding is het waterwinbelang te beschermen bij
functiewijzigingen. Ook geldt binnen het plangebied een archeologische waarde welke beschermd
moet worden. In dit bestemmingsplan is daarom de dubbelbestemming ‘Waarde – Archeologie 1 (WRA 1)’ opgenomen ter bescherming van deze archeologische waarden.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
11
3.3
Gemeentelijk beleid
Ruimtelijke Structuurvisie Woerden
De raad heeft op 2 juli 2009 een structuurvisie voor de gehele gemeente vastgesteld. Het doel van de
structuurvisie is het bieden van een ruimtelijk ontwikkelings- en toetsingskader voor de gemeente
Woerden voor de periode tot 2025, met een nadere concretisering voor de periode tot 2015 als
ruimtelijke uitwerking van de (toekomstige) Strategische Visie 2025. In het algemeen zijn de volgende
opgaven voor de toekomst geformuleerd:
 maximaal profiteren van ligging in het Groene Hart;
 versterken van de identiteit van de afzonderlijke kernen;
 onderscheid tussen open veenweidegebied en mozaïeklandschap van oeverwallen Oude Rijn in
tact houden / versterken;
 verantwoordelijkheid nemen in de regio: onderzoeken van mogelijkheden om te voorzien in
regionale behoefte naar woon- en werklocaties, met respect voor cultuurhistorische waarden in
het gebied;
 zuinig / zorgvuldig omgaan met ruimte;
 verbeteren van de bereikbaarheid, zowel van buiten af als binnen de kernen, nieuwe locaties voor
wonen en werken bezien in relatie tot het bereikbaarheidsvraagstuk.
De twee bestaande landschappen, het veenweidegebied en de oeverwal, vormen al eeuwenlang de
sturende kracht achter ruimtelijke ontwikkelingen in dit gebied. Door ook voor de toekomst de
(cultuur)historie als verstrekpunt te nemen, ontstaat een vanzelfsprekende koers die een logisch
vervolg is op het verleden. De rijke cultuurhistorie van Woerden vormt een belangrijke inspiratiebron
bij toekomstige ontwikkelingen. Hierbij past naast het ruimte bieden aan verstedelijking ook het
constant versterken van groen- en blauwstructuren, zodat robuuste verbindingen ontstaan, die de
landschappelijke structuur versterken. Het versterken van de verschillen tussen het veenweidegebied
en de oeverwalzone maakt deel uit van deze ambitie.
Woerden heeft een belangrijke positie in de regio. Dat brengt verantwoordelijkheden met zich mee.
Veel van de kleinere kernen zullen in toenemende mate afhankelijk zijn van Woerden voor de
dagelijkse boodschappen, maar ook voor andere voorzieningen op het gebied van zorg, onderwijs,
werkgelegenheid, leisure, cultuur en recreatie. Dit zorgt voor een continue druk op de historische
binnenstad waar dan ook blijvend geïnvesteerd zal moeten worden in een hoge kwaliteit van
voorzieningenaanbod, de openbare ruimte en de verblijfskwaliteit in de stad. Het gebruiken van de
cultuurhistorisch waardevolle watertoren voor een woonfunctie draagt bij aan de investering van de
binnenstad. De regionale functie biedt ook zeker kansen voor Woerden. De samenstelling van en het
draagvlak voor voorzieningen wordt diverser en krachtiger. Hier profiteren onze eigen inwoners van
mee.
Het plangebied ligt in het historisch centrum. Binnen dit historische centrum wordt ruimte geboden aan
verschillende vormen van wonen. De watertoren blijft in zijn vorm gehandhaafd en wordt benut voor
een woonfunctie.
Conclusie
Zoals uit het voorgaande blijkt, past de ontwikkeling in het plangebied goed binnen het provinciaal en
gemeentelijk beleid. Het gemeentelijke beleid is immers gericht op het versterken van de identiteit van
de kernen en de rijke cultuurhistorie van Woerden vormt hierbij een inspiratiebron. Tevens betreft het
een binnenstedelijke ontwikkeling waarbij bestaande bebouwing een nieuwe functie krijgt. Het
aanwezige rivierbed wordt ook niet geschaad. Hierdoor wordt zorgvuldig omgegaan met de bestaande
ruimte.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
12
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
13
4
Mobiliteit
4.1
Kader
Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte
De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vervangt onder andere de Nota Mobiliteit en vormt
de visie van het Rijk op het gebied van mobiliteit, bereikbaarheid, ruimte, milieu en leefbaarheid tot
2040.
De SVIR voorziet een groei in de mobiliteitsbehoefte tot 2030. Deze groei is het grootst in de
Randstad en Brabant. Om de concurrentiekracht van Nederland te versterken, is een netwerk van
hoogwaardige internationale verbindingen nodig, net als een goede nationale bereikbaarheid van
onze belangrijkste economische regio’s. Het Rijk zet de gebruiker van mobiliteit centraal. Het
verknopen van verkeerssystemen en vervoerwijzen neemt daarbij een belangrijke plaats in, net als het
beter benutten van infrastructuur, met een volwaardige plaats voor langzaam en recreatief verkeer.
Het Rijk mikt op multimodale (keten)maatregelen die het gebruik van de capaciteit optimaliseren.
Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2008 - 2020
Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2008 - 2020 van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
geeft een visie weer op het aspect ‘verkeersveiligheid’ in Nederland. De ambitieuze doelen (qua
verkeersdoden en -gewonden) uit de Nota Mobiliteit moeten worden omgezet in beleid. Drie pijlers
daarin zijn: samenwerking, integrale aanpak en “Duurzaam Veilig”. Het verkeersveiligheidsbeleid in
Nederland van de afgelopen jaren was succesvol; dat moet worden gecontinueerd. Op basis van
generieke maatregelen (maatregelen die in de basis overal gelden, die de afgelopen jaren al zijn
ingezet en die moeten worden gecontinueerd) alsook met specifieke aandachtsgebieden zou dit
kunnen worden bewerkstelligd. Het is van groot belang dat er een goede afstemming en
samenwerking plaatsvindt met alle betrokken partijen.
Strategisch Mobiliteitsplan Provincie Utrecht (SMPU) (2004 –2015)
Met het Strategisch Mobiliteitsplan Provincie Utrecht (SMPU) wordt voorzien in de behoefte aan een
actueel, realistisch en concreet beleidsplan voor de komende tien tot vijftien jaar. Volgens het
rijksbeleid moet bij het plannen van nieuwe verstedelijking in de provincie Utrecht rekening worden
gehouden met de effecten op het verkeers- en vervoersysteem. De (kwaliteit van de) bereikbaarheid
in en van het gebied en van de Randstad geldt als een belangrijk uitgangspunt in het ruimtelijk beleid.
De kwaliteit van de leefomgeving, in termen van hinder voor mensen, natuur en milieu, is een ander
belangrijk uitgangspunt.
Drie hoofddoelen staan centraal in het verkeers- en vervoerbeleid:
 Het realiseren van een doelmatig verkeers- en vervoersysteem om de bereikbaarheid in en van de
provincie Utrecht en de Randstad te waarborgen.
 Het verbeteren van de veiligheid van het verkeers- en vervoersysteem voor gebruikers en
omwonenden.
 Het verminderen van de negatieve effecten van verkeer en vervoer op de kwaliteit van de
leefomgeving.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
14
Parkeerbeleid gemeente Woerden
Werkgelegenheid is van belang voor het functioneren van de stad. Dat betekent in zijn algemeenheid
dat een goede bereikbaarheid een randvoorwaarde is. Parkeren maakt daar deel van uit, zowel voor
werknemers als bezoekers. De algemene beleidslijn voor bedrijven- en kantoorlocaties is dat de eigen
parkeerbehoefte (werknemers, bezoekers) op eigen terrein dient plaats te vinden en er geen parkeren
op de openbare weg wordt toegestaan (met uitzondering van terreinen en straten die zijn aangewezen
voor vrachtwagenparkeren). Op bestaande bedrijventerreinen zal de huidige situatie met betrekking
tot het parkeren worden gehandhaafd en op nieuwe bedrijventerreinen zal dit worden afgedwongen.
Op 8 maart 2012 is de Nota parkeernormen in werking getreden. De Nota parkeernormen heeft als
doel om bij nieuwe of te wijzigen ruimtelijke plannen en projecten de hoeveelheid parkeerplaatsen te
kunnen bepalen en de bereikbaarheid en leefbaarheid te waarborgen. Een tweede doel van de nota is
om de toepassing van de parkeernormen inzichtelijker te maken, zodat het voor burgers, bedrijven en
ontwikkelaars duidelijk is welke normen gehanteerd worden bij de betreffende bouwaanvraag of
ruimtelijke ontwikkeling.
In de Nota wordt uitgegaan van een tweedeling van de gemeente Woerden:
- Centrum;
- Overige gebieden.
De parkeernormen zijn onderverdeeld in functies en geven een indicatie van de omvang van het
benodigde aantal parkeerplaatsen. Bij ontwikkelingen worden vaak verschillende functies bij elkaar
samen gebracht. Bij ontwikkelingen waar minimaal twee functies gebruik kunnen maken van dezelfde
parkeervoorziening is er de mogelijkheid om de uitwisselbaarheid van de parkeervoorziening te
onderzoeken.
4.2
Onderzoek
Mobiliteit
Om de verkeersintensiteit te berekenen, is het van belang te bepalen waar de woning ligt en wat voor
type woning het betreft. In het geval van de watertoren betreft het een vrijstaande koopwoning, ligt de
watertoren in het centrum en is sprake van een matig stedelijk gebied. Gezien het voorgaande wordt
1
uitgegaan van een verkeersgeneratie van 8,1 motorvoertuigen per dag . Omdat in de voorgaande
situatie sprake was van arbeidsextensief bedrijf, neemt de verkeersgeneratie toe. Een
arbeidsextensief bedrijf kent een verkeersgeneratie van maximaal 4,4 motorvoertuigen per dag, per
2
2
100 m b.v.o.. Omdat de watertoren een b.v.o. van 110 m kent, bedraagt de verkeersgeneratie
ongeveer 4,8 motorvoertuigen per dag. Dit betekent dat sprake is van een toename van ongeveer 3,5
motorvoertuigen per dag. Deze toename is miniem aangezien de aangrenzende Oostsingel een
hogere verkeersgeneratie per dag is berekend. De toename van het aantal motorvoertuigen wordt
gezien het voorgaande acceptabel geacht.
De ontsluiting van het plangebied wijzigt niet ten opzichte van de bestaande situatie. De watertoren
blijft bereikbaar via de Oostsingel. Ook blijven de omwonenden en de toekomstige bewoners van de
watertoren gebruikmaken van dezelfde erftoegangsweg richting de Oostsingel. Het transformeren van
een waterleidingbedrijf naar een woonbestemming is gezien het voorgaande haalbaar.
1
de aangehouden normen zijn gebaseerd op kengetallen uit de CROW-publicatie 317 ‘Kerncijfers parkeren en
verkeersgeneratie’
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
15
Openbaar vervoer
De watertoren ligt op circa 10 minuten loopafstand van het Station Woerden. Een bushalte ligt aan de
Westdam op ongeveer 150 meter van de watertoren.
Parkeren
Zoals de Nota Parkeernormen van de gemeente Woerden voorschrijft, dient per dure woning 1,6
parkeerplaatsen te worden gerealiseerd per woning op eigen terrein. In het geval van de watertoren
betreft het één woning in het duurdere segment, waarmee afgerond twee parkeerplaatsen benodigd
zijn. Binnen het plangebied is ruimte gereserveerd voor in ieder geval twee parkeerplaatsen. Omdat
twee parkeerplaatsen mogelijk worden gemaakt, wordt voldaan een de parkeernormering zoals
gesteld in de Nota Parkeernormen.
4.3
Conclusie
De verkeersaantrekkende werking neemt beperkt toe, maar is nog steeds passend binnen het aantal
berekende motorvoertuigen op de Oostsingel. Daarnaast is aan de parkeernormering zoals gesteld in
de Nota parkeernormen van de gemeente Woerden voldaan. Ook aan de ontsluiting wijzigt niets ten
opzichte van de bestaande situatie. Gezien het voorgaande vormt het aspect mobiliteit geen
belemmering voor de haalbaarheid van dit bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
16
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
17
5
Cultuurhistorische waarden
5.1
Archeologie
5.1.1 Kader
Verdrag van Malta
Op internationaal niveau geldt dat Nederland in 1992 het Verdrag van Malta heeft ondertekend en in
1998 geratificeerd. Doel van dit verdrag is om op verantwoorde wijze om te gaan met archeologische
belangen in de ruimtelijke ordening.
Een belangrijk uitgangspunt van het Verdrag van Malta en het rijksbeleid is dat het behoud in situ (op
de oorspronkelijke plaats) voorgaat op het behoud ex situ (opgraven en bewaren in depot). Van
belang is dat door middel van veldonderzoek vroegtijdig inzicht wordt gegeven in de archeologische
en cultuurhistorische waarden in het gebied. Op deze manier kunnen de aanwezige waarden bij de
planontwikkeling voldoende worden gewaarborgd.
Het Verdrag van Malta vindt zijn weerslag in een (ingrijpende) wijziging van de Monumentenwet 1988
die in 2007 van kracht is geworden.
Wet op de Archeologische Monumentenzorg
Op 1 september 2007 is de Wet op de Archeologische Monumentenzorg in werking getreden.
Hiermee zijn de uitgangspunten van het Verdrag van Malta binnen de Nederlandse wetgeving
geïmplementeerd. De wet regelt de bescherming van archeologisch erfgoed in de bodem, de
inpassing ervan in de ruimtelijke ontwikkeling en de financiering van opgravingen: ‘de veroorzaker
betaalt’.
Het belangrijkste doel van de wet is het behoud van het bodemarchief in situ (ter plekke), omdat de
bodem de beste garantie biedt voor een goede conservering van de archeologische waarden. Het is
verplicht om in het proces van ruimtelijke ordening tijdig rekening te houden met de mogelijke
aanwezigheid van archeologische waarden. Op die manier komt er ruimte voor overweging van
archeologievriendelijke alternatieven. De eigen rol van de overheden wordt hierbij steeds belangrijker.
Gemeenten moeten rekening houden met archeologie bij nieuwe bestemmingsplannen.
Belangrijke punten in de wet zijn onder andere:

Zorgplicht voor alle overheidslagen, vooral voor gemeenten.

Het bestemmingsplan is het instrument waarbinnen de archeologische monumentenzorg kan
worden geregeld. Via het bestemmingsplan kunnen voorwaarden en regels worden verbonden
aan omgevingsvergunningen en afwijkingsbesluiten.

De veroorzaker is financieel verantwoordelijk voor de archeologische monumentenzorg.
Bodemschatten van Woerden (september 2007)
Het Beleidsplan Archeologische Monumentenzorg van de gemeente Woerden zet uiteen welke doelen
de gemeente wil verwezenlijken ten aanzien van de archeologie, welke uitgangspunten zij daarbij
hanteert en hoe deze doelen gerealiseerd moeten worden. Het Archeologische monumentenzorgbeleid van de gemeente Woerden kent drie doelstellingen: behoud en beschermen van de Woerdense
bodemschatten, vermeerdering van kennis over de bewoningsgeschiedenis van Woerden en het
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
18
omliggende landelijke gebied en optimaal gebruik maken van de kansen die voorlichting en educatie
op het gebied van archeologie bieden.
Uitgangspunt is dat archeologische resten zoveel mogelijk in de bodem moeten worden bewaard.
Indien blijkt dat dit niet mogelijk is, zal door middel van onderzoek, documentatie en conservering de
kennis van de archeologische resten behouden moeten blijven. Hierbij geldt het uitgangspunt “de
verstoorder betaalt…”.
Om het bodemarchief doeltreffend te beheren en mee te wegen in de ruimtelijke inrichting is kennis
van de archeologische voorraad een eerste vereiste. Voor de gemeente Woerden is daarom een
Archeologische Beleidskaart (ABK) opgesteld. Hierop zijn de bekende en verwachte archeologische
waardevolle terreinen aangegeven. Daarnaast dient regelmatig archeologisch onderzoek te worden
verricht en moet de ABK regelmatig worden geactualiseerd.
Archeologische BeleidsKaart gemeente Woerden
Op 15 december 2010 heeft de gemeenteraad van de gemeente Woerden de Archeologische
beleidskaart vastgesteld. Om de gemeentelijke rol als beslissend bestuursorgaan (bevoegd gezag)
adequaat en rechtmatig te vervullen heeft de gemeente Woerden een gemeentedekkende
archeologische beleidskaart ontwikkeld als instrument voor de uitvoering van haar archeologiebeleid.
Dit document bestaat uit:
1. een waarden- en verwachtingenkaart die een actueel en realistisch beeld geeft van het
gemeentelijk bodemarchief in de gehele gemeente;
2. een maatregelenkaart waarin de waarden- en verwachtingen worden gekoppeld aan
onderzoekseisen, ontheffingen en planologische maatregelen;
3. een toelichting waarin de werkwijze, bronnen en keuzes worden gemotiveerd.
De Monumentenwet biedt gemeenten de beleidsruimte om, in het belang van de archeologische
monumentenzorg en afhankelijk van de plaatselijke situatie, af te wijken van de in de wet opgenomen
2
algemene ontheffing voor archeologisch vooronderzoek bij bodemingrepen tot 100 m . Daartoe is het
grondgebied van Woerden op de beleidskaart onderverdeeld in zes categorieën van zones/terreinen
met een archeologische waarde of verwachting. Op de zogenaamde maatregelenkaart zijn deze
zones gekoppeld aan een eigen planologisch regime van onderzoekseisen, diepte- en oppervlakteontheffingscriteria. Bij de invulling daarvan heeft Woerden een afweging gemaakt tussen haar
archeologische ambities (dat wil zeggen bedreigingen voor het bodemarchief tot een minimum
beperken, conform beleidsnota Bodemschatten van Woerden, 2007) en de eisen van ‘normaal’
ruimtegebruik en ruimtelijke ontwikkeling.
Categorie 1: Archeologisch monument
Categorie 2: Archeologisch waardevol terrein
Categorie 3: Hoge archeologische verwachtingswaarde
Categorie 4: Middelhoge archeologische verwachtingswaarde
Categorie 5: Lage archeologische verwachtingswaarde
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
19
5.1.2 Onderzoek
Uit de Archeologische beleidskaart van de gemeente Woerden blijkt, dat het plangebied is
aangewezen als een gebied met een ‘Hoge verwachting’ (afbeelding 6). Voor archeologisch
2
waardevolle terreinen geldt een onderzoeksplicht indien een plangebied groter is dan 100 m en de
diepte van de bodemingreep meer dan 30 cm ten opzichte van het maaiveld betreft.
2
Het plangebied is weliswaar groter dan 100 m , maar bodemverstoringen en -ingrepen vinden niet
plaats. Archeologisch onderzoek is daarmee niet benodigd.
Categorie 1: Archeologisch monument
Categorie 2: Archeologisch waardevol terrein
Categorie 3: Hoge verwachting
Categorie 4: Middelhoge verwachting
Categorie 5: Lage verwachting
Geen: Geen verwachting
Afbeelding 6: Archeologische waarden binnen het plangebied van de watertoren (zwart omcirkeld)
5.1.3 Conclusie
Gezien het voorgaande vormt het aspect archeologie geen belemmering voor de haalbaarheid van de
voorgenomen ontwikkeling. Archeologisch onderzoek is niet noodzakelijk omdat met de beoogde
ontwikkeling geen bouwwerkzaamheden of andere verstoringen plaats zullen vinden in de
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
20
ondergrond. Wel is ter bescherming van de aanwezige archeologie waarden een dubbelbestemming
‘Waarde – Archeologie’ opgenomen in de regels en op de verbeelding.
5.2
Monumenten
5.2.1 Kader
Visie erfgoed en ruimte ‘Kiezen voor karakter’ (juni 2011)
In de Visie erfgoed en ruimte 'Kiezen voor karakter' zet het Rijk uiteen hoe cultureel erfgoed wordt
geborgd in de ruimtelijke ordening voor de periode 2011-2015. De moderne monumentenzorg is
ontwikkelings- en gebiedsgericht. Bovendien vindt het Kabinet samenwerking met publieke en private
partijen van belang.
In de Visie wordt het karakter van Nederland gevat in vier kenmerkende eigenschappen: waterland,
stedenland, kavelland en vrij land. De gebiedsgerichte omgang met erfgoed vergt dat deze
karakteristieken worden verbonden met opgaven uit andere sectoren en dat de economische, sociaalculturele
en
ecologische
kracht
van
het
erfgoed
beter
wordt
uitgebaat.
Veranderingen in de monumentenzorg en de ruimtelijke ordening geven burgers en bedrijven meer
ruimte en geven decentrale overheden meer vrijheden en verantwoordelijkheden. Iedere
overheidslaag staat voor de taak zijn belangen zo veel mogelijk vooraf kenbaar te maken en waar
nodig met regels te borgen. Het rijk is daarnaast verantwoordelijk voor een goed functionerend stelsel.
Provincies krijgen een centrale rol in de gebiedsgerichte belangenafweging en gemeenten verbinden
gevolgen aan een gebiedsgerichte analyse van erfgoedwaarden bij het opstellen van ruimtelijke
plannen.
Het Rijk heeft gekozen voor vijf prioriteiten van het gebiedsgerichte erfgoedbeleid in de komende
jaren:

werelderfgoed: de samenhang borgen en de uitstraling vergroten;

eigenheid en veiligheid: zee, kust en rivieren;

herbestemming als (stedelijke) gebiedsopgave: met focus op groei en krimp;

levend landschap: synergie tussen erfgoed, economie en ecologie;

en wederopbouw: het tonen van een tijdperk.
5.2.2 Onderzoek
Omdat de watertoren een Rijksmonument is, en dus van historische waarden, is onderzoek
uitgevoerd. De resultaten van dit onderzoek worden hieronder beschreven.
2
Bouwgeschiedenis
De watertoren dateert uit 1906 en de eerste restauratie vond plaats in 1935. Het dak bleek slecht te
zijn en werd vervangen. Ook het metselwerk rond het reservoir werd vervangen en de achterliggende
constructie werd ook aangepakt. Sinds 1979 is de watertoren buiten bedrijf gesteld en heeft de
watertoren uitsluitend nog de functie van landmark. Ook in 1984 heeft een restauratie plaats
de
gevonden. Hierbij zijn de huidige 1ste, 2de en 4 verdiepingsvloer geplaatst.
2
Bureau Helsdingen, Bouwhistorische verkenning en waardestelling watertoren, Oostsingel 1a, Woerden, d.d. september 2008
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
21
Waardering
Opvallend is dat de watertoren nog zeer authentiek is, dit ondanks de lange leegstand. Het totale
leidingnetwerk en reservoir van in de toren zijn weliswaar verdwenen, maar behalve de nieuwe
vloeren uit 1984 hebben er geen veranderingen plaatsgevonden.
Al meer dan honderd jaar is de watertoren onderdeel van het silhouet van Woerden. De hoofdvorm
van de watertoren en hiermee het silhouet zijn al die tijd niet veranderd. Hierdoor is de waarde van de
hoofdvorm hoog gewaardeerd wat inhoudt dat behoud daarvan noodzakelijk is. De gevel is eveneens
hoog gewaardeerd. Het metselwerk, de structuur en vorm van de gevelopeningen en de materialen
zijn kenmerkend voor de Neostijlen.
De entreepartij is vanaf de bouwtijd ongewijzigd en bevat veel kenmerken van deze bouwstijl. De
entree heeft eveneens een hoge waardering. De betonnen treden naar de entreepartij zijn niet
kenmerkend voor de bouwstijl en worden hierdoor positief gewaardeerd. Alle nog aanwezige bouw- en
gebruikssporen in het gebouw zijn hoog gewaardeerd.
De huidige 1ste, 2de en 4de verdiepingvloer zijn toevoegingen van na het functieverlies van de
watertoren en refereren op geen enkele manier aan de originele functie, de waardering is daarom ook
indifferent. De huidige begane grondvloer en 3de verdiepingsvloer zijn authentiek en bevatten ook
duidelijke gebruikssporen, zoals sparingen voor leidingen en dergelijke. Deze twee vloeren zijn hoog
gewaardeerd en behoud van deze vloeren is noodzakelijk. Interne trappen en bordessen worden
positief gewaardeerd. De trappen en bordessen hebben een duidelijke functie en dateren uit de
bouwtijd, maar zijn niet uniek voor dit type gebouw.
Voorwaarden
Aan de hand van de waardering worden de volgende voorwaarden voor de watertoren geformuleerd:

Minimale wijzigingen aan de buitenzijde; het silhouet mag niet verstoord worden.

Entreepartij niet wijzigen. Deze is namelijk authentiek en kenmerkend voor de bouwstijl van de
watertoren.

Begane grondvloer en 3de verdiepingsvloer zichtbaar houden i.v.m. de duidelijke sporen.

In een of andere vorm de plaats van de huidige interne trappen en bordessen tonen of
behouden. De huidige trappen zijn bij herbestemming namelijk moeilijk te integreren.

Kozijnen, raamdetaillering en gevelopeningen behouden.

Reservoirruimte en kelder moeten herkenbaar blijven als specifieke ruimtes.
Gezien de onderzoeksresultaten dienen bovenstaande voorwaarden in acht te worden genomen.
Daarnaast is de watertoren ook als Rijksmonument aangewezen. In dit bestemmingsplan is daarom
de aanduiding ‘specifieke bouwaanduiding – monument’ opgenomen. Deze aanduiding is opgenomen
voor behoud van de cultuurhistorisch waardevolle bebouwing (de watertoren) waarbij primair de
Monumentenwet van toepassing is.
5.2.3 Conclusie
De watertoren is in dit bestemmingsplan als ‘specifieke bouwaanduiding - monument’ aangeduid,
waarop primair de Monumentenwet van toepassing is. Het aspect cultuurhistorie vormt gezien het
voorgaande geen belemmering voor de haalbaarheid van dit bestemmingsplan. Het hergebruiken van
de watertoren voor een woonfunctie draagt bij aan het behoud van cultuurhistorisch erfgoed
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
22
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
23
6
Milieu
6.1
Algemeen
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de diverse milieuaspecten die relevant zijn voor het plangebied.
Per milieuaspect wordt het geldende wettelijk en/of het beleidskader beschreven. Daarnaast wordt het
uitgevoerde onderzoek belicht waarbij de resultaten kort worden weergegeven. Ten slotte wordt op
basis van het kader en het onderzoek de conclusie weergegeven.
6.2
M.e.r-beoordeling
6.2.1 Kader
Op grond van hoofdstuk 7 van de Wet milieubeheer en het Besluit milieueffectrapportage (Besluit
m.e.r.) is het noodzakelijk om ten behoeve van een bestemmingsplan dat kaderstellend is voor
projecten met grote milieugevolgen, een plan-m.e.r. op te stellen. Onderdeel D van de bijlage Besluit
m.e.r. geeft de omvang van dergelijke projecten. Hierbij geldt sinds de aanpassing van het Besluit
m.e.r. per 1 april 2011 de omvang als richtwaarde en niet als absolute drempelwaarde. Daarom is
altijd een toets noodzakelijk of sprake is van een project met grote milieugevolgen. Deze toets dient
plaats te vinden aan de hand van de criteria van Bijlage III, van de EU-richtlijn m.e.r. De hoofdcriteria
waaraan moet worden getoetst zijn: kenmerken van de projecten, plaats van de projecten en
kenmerken van het potentiële effect. Het mag duidelijk zijn dat wanneer een project ruim beneden de
omvang uit de bijlage van het Besluit m.e.r. blijft, deze beoordeling beknopt kan zijn.
6.2.2 Onderzoek
De voorgenomen functiewijziging is niet opgenomen op de lijst met m.e.r.-beoordelingsplichtige
activiteiten. Ook zal de verkeersaantrekkende werking niet nadelig toenemen. Gezien het voorgaande
is het niet benodigd een plan-m.e.r. op te stellen.
6.2.3 Conclusie
Gezien het voorgaande vormt het aspect m.e.r.-beoordeling geen belemmering voor de haalbaarheid
van dit bestemmingsplan.
6.3
Geluid
6.3.1 Kader
De Wet geluidhinder (Wgh) vormt een toetsingskader voor nieuwe geluidgevoelige ontwikkelingen
zoals scholen, ziekenhuizen en verpleeghuizen. In de Wet worden zones gedefinieerd rondom
belangrijke geluidsbronnen zoals industrieterreinen met grote lawaaimakers, wegverkeer- en
railverkeerbronnen. Het gebied binnen deze zone geldt als akoestisch aandachtsgebied, waarbinnen
een akoestische toetsing dient te worden uitgevoerd. Vanwege het feit dat dit bestemmingsplan een
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
24
nieuwe woning mogelijk maakt, moet worden onderzocht of de Wgh een belemmering vormt voor
deze woning.
6.3.2 Onderzoek
Wegverkeerslawaai
De watertoren ligt niet in de zone van een weg. De omliggende wegen zoals de Oostsingel, de
Burgemeester H.G. van Kempensingel en de Ravelijnsingel hebben een snelheidsregime van 30
km/uur, waardoor deze wegen niet onderzoeksplichtig zijn.
Aangezien de Oostsingel, waaraan de watertoren is gelegen geen ontsluitende verkeersfunctie heeft
voor de binnenstad van Woerden en gelet op de afstand tot de Oostsingel, is het niet aannemelijk dat
het verkeer op deze weg leidt tot hoge geluidsbelastingen. Daardoor levert het aspect
wegverkeerslawaai geen belemmering op voor de realisatie van een woning in de watertoren.
Railverkeers- en industrielawaai
Het plangebied is niet gelegen binnen de zone van een spoorlijn of een gezoneerd industrieterrein.
Gezien het voorgaande is een onderzoek naar railverkeerslawaai en industrielawaai niet benodigd.
6.3.3 Conclusie
De in de omgeving gesitueerde wegen hebben een snelheidsregime van 30 km/uur en zijn niet
onderzoeksplichtig. Ook ligt het plangebied niet binnen de zone van een spoorlijn of gezoneerd
industrieterrein. Gezien het voorgaande vormt het aspect geluid geen belemmering voor de
haalbaarheid van dit bestemmingsplan.
6.4
Luchtkwaliteit
6.4.1 Kader
Wettelijk kader
Het onderzoek naar luchtkwaliteit wordt uitgevoerd op grond van hoofdstuk 5, titel 5.2
‘Luchtkwaliteitseisen’ van de Wet milieubeheer. De titel 5.2 ‘Luchtkwaliteitseisen’ is beter bekend als
de Wet luchtkwaliteit.
De kern van de Wet luchtkwaliteit is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL).
Het NSL is een bundeling maatregelen op regionaal, nationaal en internationaal niveau die de
luchtkwaliteit verbeteren en waarin alle ruimtelijke ontwikkelingen/projecten zijn opgenomen die de
luchtkwaliteit in belangrijke mate verslechteren.
Het doel van de NSL is om overal in Nederland te voldoen aan de Europese normen voor de
luchtverontreinigende stoffen. Voor wegverkeer zijn stikstofdioxide (NO 2) en fijn stof (PM10) de
belangrijkste stoffen. De in de Wet luchtkwaliteit gestelde norm voor NO 2 en PM10 jaargemiddelde
3
grenswaarde is voor beide stoffen 40 µg/m . Daarnaast mag de PM10 24 uurgemiddelde grenswaarde
3
van 50 µg/m maximaal 35 keer per jaar worden overschreden. Met het van kracht worden van het
NSL zijn de tijdstippen waarop moet worden voldaan aan de jaargemiddelde grenswaarden NO 2 en
PM10 vastgesteld op 11 juni 2011 voor PM10 en 1 januari 2015 voor NO2.
Naast de introductie van het NSL is het begrip ‘niet in betekenende mate’ (NIBM) bijdragen een
belangrijk onderdeel van de Wet luchtkwaliteit. Een project draagt NIBM bij aan de verslechtering van
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
25
3
de luchtkwaliteit als de NO2 en PM10 jaargemiddelde concentraties niet meer toeneemt dan 1,2 µg/m .
In dat geval is de ontwikkeling als NIBM te beschouwen.
Een ruimtelijke ontwikkeling vindt volgens de Wet luchtkwaliteit doorgang als ten minste aan één van
de volgende voorwaarden is voldaan:
de ontwikkeling is opgenomen in het NSL;
de ontwikkeling aangemerkt wordt als een NIBM-project;
de gestelde grenswaarden in bijlage 2 van de Wet luchtkwaliteit niet worden overschreden;
projectsaldering kan worden toegepast.
Voor zover de ruimtelijke ontwikkeling is opgenomen in het NSL of de ontwikkeling kan worden
aangemerkt als NIBM-project is toetsing aan de normen van de Wet luchtkwaliteit niet nodig.
Beoordeling luchtkwaliteit
In de ‘Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)’ (Regeling NIBM) zijn voor
verschillende functiecategorieën cijfermatige kwantificaties opgenomen, waarbij een ontwikkeling als
een NIBM-project kan worden beschouwd. Deze categorieën betreffen landbouwinrichtingen,
spoorwegemplacementen, kantoorlocaties, woningbouwlocaties en een combinatielocatie van
woningbouw en kantoren.
In de Regeling NIBM is aangegeven dat een woningbouwlocatie met maximaal 1.500 woningen aan
één ontsluitingsweg is aan te merken als een ontwikkeling die NIBM bijdraagt aan de verslechtering
van de luchtkwaliteit. Met dit bestemmingsplan wordt de realisatie van een woning mogelijk gemaakt.
Dit betekent dat de voorgenomen ontwikkeling in het bestemmingsplan is aan te merken als een
ontwikkeling die NIBM bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Daardoor is toetsing aan
de grenswaarden uit de Wet luchtkwaliteit niet nodig.
6.4.2 Onderzoek
Goede ruimtelijke ordening
In het kader van een goede ruimtelijke ordening zijn de concentraties van de meest van belang zijnde
stoffen bepaald ter plaatse van het plangebied. Voor wegverkeer zijn dit NO 2 en PM10. In de
afbeeldingen op de volgende pagina zijn de concentraties van deze stoffen weergegeven voor het
peiljaar 2011. Deze concentraties zijn afkomstig van de NSL-monitoringstool. In de omgeving van de
watertoren is in deze tool alleen de route Wilhelminaweg - Rijnstraat - Oostdam opgenomen, welke
ten zuiden van de watertoren is gelegen.
De jaargemiddelde concentraties NO2 en PM10 langs de route Wilhelminaweg - Rijnstraat - Oostdam
3
zijn ruim lager dan de jaargemiddelde grenswaarde voor de beide stoffen van 40 µg/m . Daarnaast is
de trend dat in de toekomst de emissies en de achtergrondconcentraties van deze stoffen zullen
dalen. Gezien de lage concentraties worden dan ook geen overschrijdingen van de jaargemiddelde
grenswaarden NO2 en PM10 verwacht in en in de omgeving van dit plan
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
26
Afbeelding 7 (links): Overzicht concentraties NO2, peiljaar 2011
Afbeelding 8 (rechts): Overzicht concentraties PM10, peiljaar 2011
6.4.3 Conclusie
Zowel vanuit de Wet luchtkwaliteit als vanuit een goede ruimtelijke ordening vormt het aspect
luchtkwaliteit geen belemmering voor de haalbaarheid van dit bestemmingsplan.
6.5
Externe veiligheid
6.5.1 Kader
Algem een
Externe veiligheid is de kans om te overlijden als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval
waarbij een gevaarlijke stof betrokken is. Beleid en regelgeving op dit gebied is gericht op het
beperken en beheersen van risico’s voor de omgeving vanwege:
a. het gebruik, de opslag en de productie van gevaarlijke stoffen (inrichtingen);
b. het transport van gevaarlijke stoffen over wegen, waterwegen en spoorwegen;
c. het transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen.
Met betrekking tot risico’s wordt onderscheid gemaakt in twee risicomaten: Het plaatsgebonden risico
en het groepsrisico.
Het plaatsgebonden risico is gedefinieerd als het risico op een plaats buiten een risicobron, uitgedrukt
als de kans per jaar dat een persoon die onafgebroken en onbeschermd op die plaats zou verblijven,
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
27
overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval binnen die risicobron waarbij een
gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel betrokken is. Binnen de wet- en regelgeving
zijn aan deze definitie grens- en richtwaarden opgehangen ten aanzien van kwetsbare en beperkt
kwetsbare objecten.
Het groepsrisico is gedefinieerd als cumulatieve kansen per jaar dat ten minste 10, 100 of 1000
personen overlijden als rechtstreeks gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van een
risicobron en een ongewoon voorval binnen die risicobron waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke
afvalstof of bestrijdingsmiddel betrokken is. In wet- en regelgeving is aan het groepsrisico een
oriënterende waarde toegekend als indicator voor de omvang van een ramp en een afwegingsproces
gericht op zelfredzaamheid, beheersbaarheid, rampenbestrijding en resteffecten.
Het beleid en de wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid biedt geen absolute
veiligheid. Er is sprake van het realiseren van een verantwoorde situatie, waarbij een kleine kans op
een zwaar ongeval met gevaarlijke stoffen tot het normaal maatschappelijk risico wordt gerekend.
Wet- en regelgeving
De regelgeving voor inrichtingen met (over het algemeen) grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen is
samengebracht in het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). In dit Besluit is aangegeven welke
bedrijven bij het verlenen van een milieuvergunning of het nemen van een besluit op grond van de
Wro nadere aandacht behoeven.
In andere regelgeving dan Bevi kunnen ook risiconormen of aan te houden effectafstanden zijn
opgenomen ten aanzien van inrichtingen. Te denken valt aan het Vuurwerkbesluit en het
3
ten aanzien van propaantanks, benzine- en aardgastankstations en
Activiteitenbesluit
gasdrukregelstations.
De regelgeving met betrekking tot het transport van gevaarlijke stoffen is neergelegd in de circulaire
“Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen” (Stc. 147, 2004). Deze Circulaire kan worden gezien als
voorbode van een wettelijke verankering van de risiconormen. Met de realisatie van de wettelijke
verankering komt de circulaire te vervallen. Aangezien het nog niet duidelijk is op welk moment het
“Besluit transportroutes externe veiligheid” in werking zal treden is de werkingsduur van de circulaire
door het ministerie in 2012 verlengd en inmiddels aangepast met transportgegevens van de
verschillende Basisnetten.
Externe veiligheid in relatie tot transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen is geregeld in het
Besluit externe veiligheid buisleidingen (AMvB Buisleidingen).
6.5.3 Onderzoek
Met het plan wordt een woonfunctie mogelijk gemaakt. Deze woonfunctie is een kwetsbaar object in
het kader van het Besluit externe veiligheid inrichtingen.
In de directe omgeving zijn geen risicobronnen aanwezig. Het plangebied ligt derhalve niet in een
invloedsgebied of een veiligheidszone van een risicobron. Daarnaast reiken ook geen
hoogspanningslijnen en/of indicatieve magneetveldzones tot in het plangebied.
3
Form eel: Besluit algem ene regels voor inrichtingen milieubeheer (Barim )
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
28
Gemeentelijke routering
Voor de gemeentelijke en provinciale wegen die aansluiten op de rijksweg A12 is in de gemeente
Woerden een routering voor gevaarlijke stoffen vastgesteld. Over de vastgestelde route mag
uitsluitend bestemmingsverkeer rijden. De route loopt niet langs of door het plangebied.
Voor noodzakelijk transport ten behoeve van laden en/of lossen van gevaarlijke stoffen buiten de
vastgestelde routes is een ontheffing nodig. Aan deze ontheffing kunnen voorwaarden worden
verbonden om een veiligere leefomgeving te realiseren.
Gezien het voorgaande kan langs het plangebied transport van gevaarlijke stoffen plaatsvinden van
de niet-routeplichtige stoffen (zoals benzine) en routeplichtige stoffen (zoals propaan). Echter, de
frequentie daarvan is (door het lokale karakter van het transport) dermate laag dat daardoor geen
risico’s ontstaan die ruimtelijk relevant zijn.
Gezien het voorgaande levert het aspect externe veiligheid geen belemmeringen op voor de beoogde
ontwikkeling.
6.5.3 Conclusie
Het vaststellen van dit bestemmingsplan is niet in strijd met het landelijk externe veiligheidsbeleid. Het
aspect externe veiligheid vormt hierdoor geen belemmering voor de haalbaarheid van dit
bestemmingsplan.
6.6
Kabels en leidingen
6.6.1 Kader
In bestemmingsplannen worden uitsluitend kabels en leidingen (gas, water, elektra, rioolpersleidingen)
opgenomen die ruimtelijke relevantie hebben en/of van belang zijn in het kader van beheer, externe
veiligheid of gezondheidsrisico's. Het gaat dan altijd om de hoofdtransportstructuur. In elk
bestemmingsplangebied bevinden zich uiteraard ook kabels en leidingen voor distributie en
huisaansluitingen, maar die worden niet in het plan opgenomen.
6.6.2 Onderzoek
In en bij het plangebied lopen geen planologisch relevante leidingen. In en bij het plangebied liggen
wel diverse niet planologisch relevante leidingen (rioolleidingen, leidingen nutsvoorzieningen,
drainageleidingen). Deze kabels en leidingen zijn veelal aangelegd langs/in combinatie met
aanwezige infrastructuur.
6.6.3 Conclusie
Het aspect kabels en leidingen vormt geen belemmering voor het de haalbaarheid van dit
bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
29
6.7
Bodemkwaliteit
6.7.1 Kader
Bouwen
De Woningwet is het wettelijke instrument voor een gemeente om te regelen dat bouwwerken alleen
gebouwd worden op grond die daarvoor milieuhygiënisch geschikt is. De eisen die aan een
bodemonderzoek ten behoeve van een omgevingsvergunning voor het bouwen gesteld worden zijn
o.a. geregeld in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) met bijbehorende regelingen
en in de gemeentelijke bouwverordening. Bij een omgevingsvergunning voor het bouwen kan alleen
een bodemonderzoek worden geëist als het gaat om een bouwwerk waarin voortdurend of nagenoeg
voortdurend mensen zullen verblijven en dat contact maakt met de grond. Een bodemonderzoek wordt
altijd voorafgegaan door een (historisch) vooronderzoek, uitgevoerd conform de NEN 5725, waarbij
vastgesteld wordt wat er bekend is over het voormalige en het huidige bodemgebruik en welke
bodemkwaliteit bekend is of verwacht mag worden. Op grond hiervan wordt o.a. vastgesteld wat de
onderzoekshypothese is en hoe het onderzoek uitgevoerd dient te worden. Belangrijke
informatiebronnen zijn: het provinciaal Bodemloket en de informatie en plaatselijke kennis die
aanwezig is bij de Omgevingsdienst regio Utrecht.
Slopen
Voorafgaand aan de sloop van een bouwwerk dat gebouwd is voor 1 januari 1994, dient altijd een
asbestinventarisatie plaats te vinden. Indien asbest op, in of aan het bouwwerk aangetroffen wordt,
dient dit door een gecertificeerd asbestsaneringsbedrijf verwijderd te worden. Bij een
bodemonderzoek wordt tegenwoordig altijd visueel aandacht besteed aan de aanwezigheid van
asbest in de bodem. Pas als voor het te bebouwen terrein een asbest-vrij verklaring is afgegeven en
het terrein ook verder vrij is van afval en andere ongewenste materialen, kan met de daadwerkelijke
bouw worden begonnen.
Het moment waarop het bodemonderzoek wordt uitgevoerd is erg belangrijk. Bij bouwen waar eerst
gesloopt wordt dient het bodemonderzoek, bij voorkeur, na de sloop uitgevoerd te worden. De
strekking hiervan is het tegengaan van het bouwen op grond die vanwege sloopactiviteiten (opnieuw)
verontreinigd is geraakt (bijvoorbeeld als gevolg van de aanwezigheid van asbest, dakteer of puin). Dit
betekent dat het resultaat van een bodemonderzoek niet altijd kan worden overgelegd bij de
vergunningsaanvraag. Daarom behoort dit onderzoek tot de bescheiden die ook later kunnen worden
ingediend op voorwaarde dat het college van burgemeester en wethouders instemt met deze latere
indiening. Het tijdstip kan door middel van een bodemvoorschrift aan de Omgevingsvergunning
verbonden worden. Bij de advisering omtrent de bodemgeschiktheid zullen ook de asbestinventarisatieresultaten betrokken worden.
Functiewijziging
Bij een wijziging van de bestemming of van de functie, waarbij geen sprake is van bouwactiviteiten
waarvoor een bodemonderzoek vereist is, wordt een bodemonderzoek alleen noodzakelijk geacht
wanneer deze wijziging tevens een gevoeligere bodemgebruiksvorm inhoudt (bijvoorbeeld van
bedrijvigheid naar wonen).
Besluit bodemkwaliteit
Het Besluit bodemkwaliteit is sinds 1 januari 2008 van kracht en vormt het kader voor het
bodembeheer in Nederland. Dit Besluit stelt eisen aan het gebruik van grond en bagger. Bij ruimtelijke
ontwikkelingen wordt nagegaan of de bodemkwaliteit aansluit bij de (toekomstige) functie. Hierbij
vormt het Besluit bodemkwaliteit het toetsingskader. Een gemeente kan het bodembeleid baseren op
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
30
het generieke kader (dan gelden er Maximale Waarden per onderscheiden bodemfunctieklasse) of op
een gebiedsgericht kader (dan worden er per onderscheiden bodemkwaliteitszone Lokale Maximale
Waarden vastgesteld). Bij bodemsaneringen wordt de vereiste terugsaneerwaarde bepaald door de
geldende bodemfunctieklasse (generieke kader) of door de achtergrondgehalten van de zone
(gebiedsgerichte kader).
6.7.2 Onderzoek
In het kader van de functiewijziging is het niet noodzakelijk een bodemonderzoek uit te voeren. De
watertoren blijft in zijn huidige vorm gehandhaafd. Dit betekent dat geen bodemingrepen plaatsvinden.
4
Wel is een asbestonderzoek voor de watertoren uitgevoerd. Uit dit asbestonderzoek (bijlage 2) is
gebleken dat geen asbesthoudende materialen zijn aangetroffen.
6.7.3 Conclusie
Grondwerkzaamheden vinden niet plaats, de watertoren blijft in zijn huidige vorm gehandhaafd en
asbesthoudende materialen zijn niet aangetroffen. Gezien het voorgaande vormt het aspect bodem
geen belemmering voor de haalbaarheid van dit bestemmingsplan.
6.8
Milieuzonering
6.8.1 Kader
Voor het behoud en de verbetering van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving is een juiste
afstemming tussen de verschillende voorkomende functies en wonen noodzakelijk. Daarbij kan
gebruik worden gemaakt van een milieuzonering die uitgaat van richtinggevende afstanden tussen
hinderlijke functies (in de vorm van gevaar, geluid, geur, stof) en gevoelige functies. In de brochure
‘Bedrijven en Milieuzonering’ van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) (versie 2009)
zijn deze richtafstanden opgenomen. Van deze richtafstanden kan gemotiveerd worden afgeweken.
6.8.2 Onderzoek
Het bestemmingsplan maakt de functiewijziging van een waterleidingbedrijf naar wonen mogelijk. Om
die reden dient enerzijds beschouwd te worden of met de functiewijziging het woon- en leefklimaat van
de nieuwe woning gegarandeerd kan worden. Anderzijds wordt bepaald of omliggende bestaande
bedrijven worden beperkt in hun bedrijfsvoering.
Het plangebied wordt gezien als een ‘gemengd gebied’, op basis van de brochure van de VNG. Een
‘gemengd gebied’ is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. De omgeving van het
plangebied wordt gekenmerkt door wonen in combinatie met maatschappelijke functies, kantoor- en
centrumfuncties. In afbeelding 7 is inzichtelijk gemaakt wat de bestemmingen zijn van de omliggende
gronden. Aangetoond wordt dat naast wonen sprake is van verscheidene functies.
Omdat er sprake is van het omgevingstype 'gemengd gebied' kan de richtafstand terug worden
gebracht met één afstandsstap. De gedachte hierachter is dat sprake is van een zekere verstoring van
het gebied ten opzichte van een rustige woonwijk.
4
AFR services BV, Asbestinventarisatie conform SC540 type A, kenmerk: -/2.12.0117.AR.11.MGK, d.d. 10 december 2012
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
31
C
C
A
B
C
Afbeelding 9: Functionele indeling omgeving met wonen (geel), maatschappelijk (bruin) en centrum- (roze) en
kantoorfuncties (paars).
Op een afstand van 120 meter zijn in het bestemmingsplan kantoren juridisch-planologisch mogelijk
gemaakt. Op afbeelding 9 zijn deze gronden met de letter A gemarkeerd. Voor kantoren geldt een
richtafstand van 10 en 0 meter ten opzichte van respectievelijk een rustige woonwijk en gemengd
gebied. Vanuit deze kantoorfuncties gelden geen belemmeringen.
De gronden, die gemarkeerd zijn door de letter B, zijn op ten minste 50 meter van het plangebied
gelegen. Op deze gronden worden juridisch-planologisch centrumfuncties mogelijk gemaakt. Het gaat
in dit geval enkel om daghoreca. Hiervoor geldt maximaal een milieucategorie 2. De richtafstand tot
gemengd gebied bedraagt 10 meter. Omdat de werkelijke afstand 50 meter bedraagt, wordt voldaan
aan deze (gereduceerde) richtafstand.
In de omgeving komen op ten minste 80 meter afstand diverse gronden voor die de bestemming
“Maatschappelijk” hebben, die gemarkeerd zijn met de letter C. Binnen deze bestemming liggen een
school, een begraafplaats en een kerk. Voor deze functies geldt maximaal milieucategorie 2 en een
richtafstand van 10 meter ten opzichte van gemengd gebied. Omdat de maatschappelijke
bestemmingen op ten minste 80 meter zijn gelegen, wordt voldaan aan de richtafstand.
Gezien het voorgaande is aangetoond dat kan worden voldaan aan een goed woon- en leefklimaat
voor de woning en dat aanwezige bedrijven niet worden belemmerd in hun functioneren.
6.8.3 Conclusie
De omgeving van het plangebied wordt gekenmerkt door wonen, maatschappelijke functies, kantoren
en centrumfuncties. Gezien het karakter van de omgeving kan het gebied - in het kader van de
brochure ‘Bedrijven en Milieuzonering’ van de VNG - worden beschouwd als een gemengd gebied.
Een reductie van de richtafstanden is daarmee van toepassing. Aan de gereduceerde richtafstanden
wordt voldaan. Daarmee is aangetoond dat het woon- en leefklimaat van de woning gegarandeerd is
en dat bestaande bedrijven niet worden beperkt in hun bedrijfsvoering. Het aspect milieuzonering
vormt gezien het voorgaande geen belemmering voor de haalbaarheid van dit bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
32
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
33
7
Water
7.1
Kader
Nationaal Waterplan
Het Nationaal Waterplan is de opvolger van de Vierde Nota Waterhuishouding uit 1998 en is
opgesteld voor de planperiode 2009 - 2015. Het Nationaal Waterplan is in december 2009 door de
ministerraad vastgesteld.
Het Nationaal Waterplan beschrijft de hoofdlijnen van het nationale waterbeleid. Het rijk streeft naar
een duurzaam en klimaatbestendig waterbeheer en heeft de ambitie om de komende decennia te
investeren in bescherming tegen overstromingen en in de zoetwatervoorziening.
Voor een duurzaam en klimaatbestendig watersysteem is het van belang bij ruimtelijke ontwikkelingen
rekening te houden met waterhuishoudkundige eisen op de korte en de lange termijn. Om een
duurzaam en klimaatbestendig watersysteem te bereiken moet het water meer bepalend zijn bij de
besluitvorming over grote ruimtelijke opgaven dan voorheen. De mate van bepalendheid wordt
afhankelijk gesteld van, onder meer, de omvang en de aard van de ingrepen, bestaande functies,
nieuwe andere ruimteclaims en de bodemgesteldheid van een gebied.
Op basis van de Wet ruimtelijke ordening heeft het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten
de status van structuurvisie. Het Nationaal Waterplan is gedetailleerder dan de SVIR en blijft als
uitwerking van de SVIR bestaan. Specifiek gaat het over de gebieden die deel uitmaken van de
ruimtelijke hoofdstructuur, het IJsselmeer, de Noordzee en de rivieren. Ook de bescherming van vitale
functies en kwetsbare objecten is een onderwerp van nationaal belang. Hiervoor geldt het Barro.
Waterwet
De Waterwet regelt het beheer van de waterkeringen, het oppervlaktewater en het grondwater,
verbetert de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening en zorgt voor een eenduidige
bestuurlijke procedure en daarbij behorende rechtsbescherming voor besluiten. De Waterwet dient als
paraplu om de Kaderrichtlijn Water (KRW) te implementeren en geeft ruimte voor implementatie van
toekomstige Europese richtlijnen.
De waterschappen hebben een bevoegdheid voor het verlenen van vergunningen voor
grondwateronttrekkingen, bemalingen en infiltraties, met uitzondering van onttrekkingen voor
drinkwater, koude en warmteopslag en grote industriële onttrekkingen van meer dan 150.000 m3/jaar.
Gemeenten hebben verdergaande taken en bevoegdheden in het kader van de zorgplicht voor het
inzamelen van afvalwater in de riolering en voor hemelwater en grondwater.
Nationaal Bestuursakkoord Water
In het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) is het kabinetsstandpunt over het waterbeleid in de
e
21 eeuw vastgelegd. De hoofddoelstellingen zijn: het waarborgen van het veiligheidsniveau bij
overstromingen en het verminderen van wateroverlast. Daarbij wordt de voorkeur gegeven aan
ruimtelijke maatregelen boven technische maatregelen.
In het NBW is ook de watertoets als procesinstrument opgenomen. De watertoets is het proces van
vroegtijdig informeren, adviseren en beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke
plannen en besluiten. Het doel van dit nieuwe instrument is waarborgen dat de waterhuishoudkundige
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
34
doelstellingen expliciet in beschouwing worden genomen als het gaat om waterhuishoudkundige
relevante ruimtelijke plannen en besluiten. Uitvoering van de watertoets betekent in feite dat de
gemeente en het waterschap samenwerken bij het uitwerken van ruimtelijke plannen, zodat
problemen (bijvoorbeeld wateroverlast of verdroging) in het gebied zelf en de omgeving worden
voorkomen. De watertoets is sinds 2003 verankerd in het Besluit op de ruimtelijke ordening 1985 (Bro
1985) en is hiermee verplicht voor alle ruimtelijke plannen en besluiten.
Waterhuishouding
In oktober 2001 is de “Handreiking Watertoets 1” uitgekomen. Hierin werd de basis gelegd voor een
duidelijke waterparagraaf in ruimtelijke plannen. Eind 2003 is de “Handreiking Watertoets 2;
samenwerken aan water in ruimtelijke plannen” verschenen, die de eerste handreiking volledig
vervangt. In deze tweede handreiking is per type plan een concrete uitwerking van de watertoets
vermeld. Voor bestemmingsplannen geldt het volgende.
Vanuit het oogpunt van toelatingsplanologie (de benadering die inmiddels in het nieuwe nationale
ruimtelijke beleid is losgelaten maar nog wel als uitgangspunt voor de handreiking geldt) bepaalt het
bestemmingsplan welke ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk zijn en welke niet. Het plan geeft de
ruimtelijke en functionele randvoorwaarden en mogelijkheden. Om de gewenste ontwikkelingen ook
daadwerkelijk te realiseren is vroegtijdig overleg tussen de initiatiefnemer en de betrokken
waterbeheerder(s) noodzakelijk. Het doel hiervan is tijdig inzicht te krijgen in de mogelijke negatieve
effecten van plannen en besluiten op de waterhuishouding, maatregelen op te zetten om deze
negatieve effecten te voorkomen en mogelijke kansen voor het watersysteem te benutten.
Het bestaande nationale, provinciale en gemeentelijke beleid met betrekking tot de waterhuishouding
dient altijd als uitgangspunt. Het bestemmingsplan mag geen slechtere waterhuishoudkundige situatie
creëren dan in dat beleid is vastgelegd. In het onderliggende bestemmingsplan worden (vooralsnog)
geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt die van invloed zijn op de waterhuishouding in het gebied.
Met de wettelijke verankering van de watertoets in het Bro worden initiatiefnemers van ruimtelijke
ontwikkelingen verplicht “een beschrijving van de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen
van het plan voor de waterhuishouding” op te nemen in de toelichting van onder meer streekplannen
en bestemmingsplannen.
Grondwaterplan 2008 – 2013 (24 april 2007)
De provincie Utrecht heeft een grondwaterplan opgesteld. Het hoofddoel van het grondwaterbeleid is:
de hoeveelheid en kwaliteit van het grondwater is geschikt voor duurzaam gebruik door mens en
natuur. Informatie daarover is zodanig inzichtelijk dat de samenleving daarmee rekening kan houden
en het provinciaal bestuur daaraan sturing kan geven.
De provincie Utrecht beschikt over grote voorraden zoet grondwater van goede kwaliteit. Met
preventief beleid wordt voorkomen dat verontreinigingen in het grondwater terechtkomen. Om het
grondwater dat wordt onttrokken voor de openbare drinkwatervoorziening optimaal te beschermen
tegen nieuwe verontreinigingen zijn rondom drinkwateronttrekkingen grondwaterbeschermingszones
ingesteld, waar regels gelden bovenop het generieke beleid. Daarnaast dient meer rekening te
worden gehouden met het grondwater in het stedelijk gebied.
Zicht op water, Waterplan Woerden 2006 –2009 (maart 2006)
De gemeente Woerden, het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Oasen en Vitens hebben
samen het Waterplan “Zicht op water” opgesteld. Het plan geeft aan hoe met water de ruimtelijke
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
35
kwaliteit en de belevingswaarde van stad en platteland kan worden vergroot. Het Waterplan geeft een
visie op water en stelt maatregelen voor.
Ook in Woerden moet hoog water en sterke regenval, maar ook lange periodes van droogte worden
opgevangen. Daarnaast is oppervlaktewater van een goede kwaliteit van groot belang evenals het
beperken van de bodemdaling. Cultuurhistorisch gezien hoort water bij Woerden.
Kernpunten van het Waterplan zijn:
- water heeft meer ruimte nodig;
- de waterkwaliteit moet verbeterd worden;
- zuivering en riolering dienen beter op elkaar te worden afgestemd;
- het water moet door mensen beter beleefd kunnen worden;
- de wateroverlast door grondwater en het riool mag niet toenemen.
In het buitengebied worden gebieden aangewezen die ruimte moeten bieden aan water wanneer dit
nodig is. Ook binnen de bebouwde kom wordt gezocht naar meer ruimte voor water. Water, in de vorm
van sloten, grachten en vijvers, zal een vast onderdeel vormen voor stedenbouwkundige plannen. De
positieve beleving van het water wordt zo groot mogelijk gemaakt door aantrekkelijke oevers aan te
leggen, doorkijk mogelijkheden te creëren en te bouwen met zicht op water.
Om de waterkwaliteit te verbeteren is het nodig om de riolering en de zuivering beter op elkaar aan te
laten sluiten. Hiervoor dient de riolering te worden ontlast. Regenwaterafvoer zal daarom afgekoppeld
worden van het rioleringssysteem. Daarnaast moet de hoeveelheid verhard oppervlak beperkt blijven
en mogen bouwmaterialen die worden toegepast op daken en goten het water niet extra vervuilen.
Gemeentelijk Rioleringsplan 2009 – 2013 (11 november 2008)
Gemeenten zijn op basis van de Wet milieubeheer verantwoordelijk voor de zorg voor de inzameling
en transport van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente
gelegen percelen. Daarnaast heeft de gemeente de zorgplicht voor de inzameling en verwerking van
afvloeiend hemelwater, dit is vastgelegd in de Wet op de waterhuishouding. In deze wet is ook
vastgelegd dat de gemeente de zorg heeft voor het treffen van maatregelen in openbaar gemeentelijk
gebied om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand aan de grond gegeven bestemming
te voorkomen of te beperken.
Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) bevat het rioleringsbeleid voor de planperiode 2009 t/m 2013.
Het geeft het kader waar binnen het onderzoek en de maatregelen binnen de planperiode moeten
worden uitgevoerd. Dit houdt in dat de hoofdlijnen van aanpak zijn weergegeven om de gestelde
doelen dichterbij te brengen. De uitvoering van deze hoofdlijnen moet aansluiting vinden bij de
planning van werkzaamheden.
De doelen voor de komende planperiode zijn:
1. Zorgen voor inzameling van stedelijk afvalwater.
2. Zorgen voor transport van stedelijk afvalwater.
3. Zorgen voor inzameling van hemelwater (voor zover niet door de particulier).
4. Zorgen voor verwerking van ingezameld hemelwater
5. Zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet
structureel belemmert.
De doelen zijn in het GRP geconcretiseerd met het opnemen van functionele eisen en maatstaven
zodat getoetst kan worden of de situatie in Woerden aan de gestelde doelen voldoet.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
36
Om invulling te geven aan de grondwaterzorgplicht gaat de gemeente in de planperiode verder
onderzoek uitvoeren om inzicht te krijgen in de grondwatersituatie en locatie en aard van eventuele
klachten en overlast dat door het grondwater veroorzaakt wordt binnen de gemeente.
7.2
Onderzoek
In het kader van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en Besluit ruimtelijke ordening is voor dit ruimtelijke
plan een watertoetsproces doorlopen. De 'watertoets' is een instrument dat waterhuishoudkundige
belangen expliciet en op evenwichtige wijze laat meewegen bij het opstellen van ruimtelijke plannen
en besluiten. Het is niet een toets achteraf, maar een proces dat de gemeente en waterbeheerder met
elkaar in gesprek brengt in een zo vroeg mogelijk stadium. De inzet daarbij is om in elk afzonderlijk
plan met maatwerk het reeds bestaande waterhuishoudkundige en ruimtelijke beleid goed toe te
passen en uit te voeren. Het watertoetsproces voor dit bestemmingsplan is op 5 juni 2013 digitaal
doorlopen via www.dewatertoets.nl. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden is via deze weg
door de initiatiefnemer van de ruimtelijke ontwikkeling op de hoogte gebracht van de plannen.
Uit de digitale analyse blijkt dat er geen grote waterbelangen zijn. De ruimtelijke ontwikkeling voldoet
aan de belangrijkste minimale voorwaarde: "het standstill beginsel". Dit beginsel houdt in dat door het
plan geen verslechtering van de waterhuishouding ontstaat. Hoogheemraadschap De Stichtse
Rijnlanden adviseert positief over het ruimtelijk plan.
Beleid hemel- en afvalwater
Bij de afvoer van overtollig hemelwater is infiltratie van water in de bodem het uitgangspunt, omdat dit
het meest duurzaam is. Oppervlakkige afvoer naar de infiltratievoorziening en infiltratie via wadi's
heeft daarbij de voorkeur. Als oppervlakkige infiltratie niet mogelijk is, is ondergrondse infiltratie door
middel van bijvoorbeeld een infiltratieriool een optie. Als infiltratie niet mogelijk is, kan hemelwater via
een bodempassage worden geloosd op oppervlaktewater. Schoon hemelwater (bijvoorbeeld vanaf
dakoppervlakken) kan direct worden afgevoerd naar oppervlaktewater. Speciale aandacht wordt
besteed aan duurzaam bouwen en een duurzaam gebruik van de openbare ruimte om een goede
kwaliteit van het afgekoppelde hemelwater te garanderen.
Water in relatie tot de ruimtelijke ontwikkeling
De ruimtelijke ontwikkelingen hebben weinig tot geen gevolgen voor het watersysteem. In het kort
gaat het om:
 Het verhard oppervlak neemt toe met nee. Deze geringe toename van verhard oppervlak
(parkeerplaatsen) heeft weinig gevolgen voor het watersysteem. Het bestaande watersysteem
kan tijdens een hevige regenbui al het hemelwater vanaf dit oppervlak verwerken en bergen.
 Het bestaande oppervlaktewater wordt niet aangepast.
 Water wordt niet buiten plangebied geborgen.
 Er vindt geen lozing plaats van verontreinigingen en/of verontreinigd water naar
oppervlaktewater.
 Het plangebied ligt niet in een peilgebied waar een wateropgave (NBW of KRW) is.
 Het plangebied ligt niet op of nabij een waterkering of belangrijke watergang.
 Het plangebied ligt niet nabij een rwzi of rioolpersleiding
Afvoer hemelwater
Omdat er lood, koper of zink wordt toegepast in het plan, moet er een zuiveringsvoorziening worden
aangelegd, zodat er alleen schoon water wordt geloosd op oppervlaktewater. Als infiltratie niet
mogelijk is, kan hemelwater via een bodempassage worden geloosd op oppervlaktewater. Schoon
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
37
hemelwater (bijvoorbeeld vanaf dakoppervlakken) kan direct worden afgevoerd naar
oppervlaktewater. Hemelwater wordt afgevoerd via een hemelwaterriool. De capaciteit van dit
hemelwaterstelsel dient groot genoeg te zijn om wateroverlast te voorkomen. Hemelwater wordt via
een gemengd stelsel afgevoerd. Voor nieuwbouw is dit ongewenst vanuit het waterschapsbeleid.
Afvalwater (riolering)
Afvalwater wordt als volgt afgevoerd: gemengd stelsel.
Drinkwaterwingebieden
Het gehele plangebied ligt binnen de 100-jaars beschermingszone voor drinkwaterwinning Woerden.
De Provinciale Milieuverordening is van toepassing. Dit geldt zowel voor bestaande en te ontwikkelen
functies die grondwater kunnen beïnvloeden. Voorbeeld: Indien afgekoppeld water in de bodem
infiltreert, is het van belang dat er in de nabijheid geen bodem- of grondwaterverontreinigingen
aanwezig zijn. Ter bescherming van de drinkwaterwinning is de aanduiding ‘Milieuzone –
beschermingszone drinkwaterwinning’ opgenomen op zowel de verbeelding als in de regels.
7.3
Conclusie
Van toepassing voor het plangebied is een standaard wateradvies van het waterschap. Uit het
standaardadvies blijkt dat de ontwikkeling binnen het plangebied geen groot effect heeft op water.
Daarnaast is ter bescherming van de drinkwaterwinning de aanduiding ‘Milieuzone –
beschermingszone drinkwaterwinning’ opgenomen op zowel de verbeelding als in de regels. Gezien
het voorgaande vormt het aspect water geen belemmering voor de haalbaarheid van dit
bestemmingsplan. Het waterschap is in het kader van het vooroverleg om advies gevraagd. Naar
aanleiding van het vooroverleg heeft het waterschap een positief wateradvies afgegeven.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
38
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
39
8
Ecologie
8.1
Kader
Dit bestemmingsplan betreft een kleine gebied in het stadscentrum. Aan het exterieur vinden
wijzigingen plaats, maar niet aan het interieur. Het plangebied maakt deel uit van bebouwd gebied. In
het bestemmingsplan moet aandacht geschonken worden aan Europese en het nationale wetgeving
ten aanzien van flora en fauna.
Gebiedsbescherming
De bescherming van de natuur is in Nederland vastgelegd in respectievelijk de
Natuurbeschermingswet voor gebiedsbescherming en de Flora- en faunawet voor
soortenbescherming. Daarnaast vindt beleidsmatig gebiedsbescherming plaats door middel van de
ecologische hoofdstructuur (EHS), bestaande uit natuurgebieden en ecologische verbindingszones.
De Natuurbeschermingswet heeft betrekking op de Europees beschermde Natura-2000-gebieden
(Vogelrichtlijn- en Habitatrichtlijngebieden), beschermde natuurmonumenten en wetlands. Ruimtelijke
ontwikkelingen die negatieve effecten hebben op de vastgestelde natuurwaarden van deze gebieden,
zijn in beginsel niet toegestaan. Als er een kans bestaat dat effecten zullen optreden, dienen deze
vooraf in kaart gebracht en beoordeeld te worden.
Soortenbescherming
De Flora- en faunawet heeft betrekking op alle in Nederland in het wild voorkomende inheemse
planten en dieren. De wet richt zich vooral op het in stand houden van populaties van soorten die
bescherming behoeven. Bekeken moet worden in hoeverre ruimtelijke plannen negatieve gevolgen
hebben op beschermde dier- en plantensoorten en of er compenserende of mitigerende maatregelen
genomen moeten worden. Voor beschermde soorten moet ontheffing worden aangevraagd wanneer
een ruimtelijke ontwikkeling leidt tot schade aan de soort of verstoring van leefgebied.
8.2
Onderzoek
Het plangebied ligt ver verwijderd van gebieden die behoren tot de ecologische hoofdstructuur
(>2.000m) en de bijbehorende verbindingszones (>1.300m). Het meest nabijgelegen Natura 2000gebied is de Nieuwkoopse Plassen (ongeveer 6 km). Gezien deze grote afstanden en de geringe
omvang van dit bestemmingsplan is verdere toetsing aan de geldende wet- en regelgeving niet nodig.
Omdat er geen werkzaamheden plaatsvinden aan het exterieur van de watertoren en bovendien geen
bomen worden gekapt of watergangen worden gedempt, zullen geen noemenswaardige effecten
optreden op flora- en faunawaarden. Onderzoek is hierdoor niet benodigd. De bestaande situatie blijft
gehandhaafd.
8.3
Conclusie
Het perceel waarop het bestemmingsplan betrekking heeft, ligt op dusdanige afstand van Natura
2000-gebieden en ecologische hoofdstructuur dat vanuit de betreffende wet- en regelgeving geen
belemmeringen zijn voor vaststelling van het bestemmingsplan. Gezien het voorgaande vormt het
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
40
aspect ecologie geen belemmering voor de haalbaarheid van dit bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
41
9
Duurzaamheid
Nationaal milieubeleidsplan “Een wereld en een wil, werken aan duurzaamheid” (NMP4)
In het nationaal milieubeleidsplan is de beleidshorizon tot in het jaar 2030 gelegd. Hierbij wordt
gekeken naar de wereldwijde dimensies van het vraagstuk. De nota wil duidelijk maken dat de
opgenomen ambities met een goed georganiseerde aanpak gerealiseerd kunnen worden zonder dat
dit leidt tot maatschappelijk onacceptabele uitkomsten.
Het doel van het milieubeleid is een bijdrage leveren aan een gezond en veilig leven, in een
aantrekkelijke leefomgeving, temidden van een vitale natuur, zonder de mondiale biodiversiteit aan te
tasten dan wel natuurlijke hulpbronnen uit putten, hier en nu en elders en later.
Met een aantrekkelijke leefomgeving en temidden van een vitale natuur wordt het volgende bedoeld.
De dagelijkse leefomgeving wordt ervaren als schoon en aantrekkelijk. De kwaliteit van de lucht, de
bodem en het water, alsmede de algemene milieukwaliteit is passend voor de functie van een gebied.
Energie Klimaatsbeleidsplan, gemeente Woerden
In het energie- en klimaatbeleidsplan van de gemeente Woerden is de ambitie opgenomen te streven
naar een verscherping van 10 % voor de dan geldende EPC-norm. De EPC-norm voor 2010 is 0,8.
Het Rijk heeft de EPC per 1 januari 2011 aangescherpt naar 0.6. Het voornemen is de EPC verder
aan te scherpen in 2015 naar 0.4 en in 2020 naar 0.
In hetzelfde energie- en klimaatbeleidsplan is een ambitie voor GPR gebouw opgenomen. GPR
gebouw is een manier om duurzaam bouwen te concretiseren en doet dit door een rapport cijfer te
geven op een vijftal thema’s te weten: Energie, Milieu, Gezondheid, Gebruikskwaliteit en
Toekomstwaarde. Als doelstelling heeft de gemeente Woerden in hetzelfde beleid opgenomen het
realiseren van woningen met een ambitieniveau van minimaal een 7 op alle thema’s. De gemeente
Woerden heeft een licentie van GPR en ondertussen de nodige praktijk ervaringen op gedaan.
De taken voor het verwijderen van huishoudelijk afval liggen in de regio bij AVU (Afval Verwijdering
Utrecht). Uitgangspunt voor afval is om op basis van de landelijke plannen 56% van het totale aanbod
van huishoudelijk afval gescheiden in te zamelen.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
42
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
43
Deel C: Uitvoerbaarheid en procedure
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
44
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
45
10 Uitvoerbaarheid
10.1 Economische uitvoerbaarheid
Exploitatieverplichting
Bij de voorbereiding van een bestemmingsplan dient op grond van artikel 3.1.6 van het Besluit
ruimtelijke ordening (Bro) in de plantoelichting minimaal inzicht te worden gegeven in de economische
uitvoerbaarheid van het plan. Tevens is met de inwerkingtreding van de Wet ruimtelijke ordening de
verplichting ontstaan om, indien sprake is van ontwikkelingen waarvoor de gemeente redelijkerwijs
kosten moet maken, bijvoorbeeld voor de aanleg van voorzieningen van openbaar nut, en de
plankosten, deze moeten worden verhaald op de initiatiefnemer c.q. ontwikkelaar. Een en ander dient
te worden vastgelegd in privaatrechtelijke overeenkomsten met iedere grondeigenaar. Als er met een
grondeigenaar geen overeenkomst is gesloten en het kostenverhaal niet anderszins is verzekerd,
dient een exploitatieplan te worden opgesteld welke tegelijkertijd met het bestemmingsplan moet
worden vastgesteld.
Overeenkomst
Tussen de initiatiefnemer en de gemeente Woerden is een anterieure overeenkomst gesloten.
Daarnaast is een exploitatieopzet opgesteld. Deze exploitatieopzet maakt inzichtelijk wat de te maken
kosten zijn voor initiatiefnemer. De initiatiefnemer voorziet volledig in de te maken kosten.
Conclusie
Gezien het voorgaande wordt het plan financieel uitvoerbaar geacht.
10.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid
Renovatie watertoren
Het plan voorziet in een planologisch / juridisch regeling voor de transformatie van een bedrijf naar
een woonbestemming. Omdat de watertoren al lang leeg staat, is het transformeren naar een ‘woning’
een verbetering van de bestaande situatie. Ook omdat renovatie aan de buitenzijde van de watertoren
plaatsvindt, wordt aandacht besteed aan de uitstraling van de watertoren. Deze nieuwe uitstraling
komt ten goede van de watertoren, welke als Rijksmonument is aangewezen.
Betrokkenheid omwonenden
Omdat zowel de initiatiefnemer als de gemeente Woerden het van belang vinden dat de voorgenomen
ontwikkeling breed wordt gedragen, heeft intensief contact met omwonenden plaatsgehad. Het
opstellen van dit voorliggende bestemmingsplan is in de zomer van 2013 gestart.
Het eerste concept van het ontwerpbestemmingsplan is vervolgens op 7 juni 2013 naar omwonenden
gestuurd. Naar aanleiding van dit concept hebben zij hun opmerkingen kenbaar gemaakt. Nadat deze
opmerkingen zijn verwerkt, is op 24 september 2013 een tweede concept van het
ontwerpbestemmingsplan verstuurd naar omwonenden. Ook met dit concept werden omwonenden in
de gelegenheid gesteld hun opmerkingen kenbaar te maken. Omwonenden hebben ook hier gebruik
gemaakt van deze mogelijkheid en is een overleg ingepland tussen initiatiefnemer, de gemeente
Woerden en de betreffende omwonenden van de watertoren. Dit betreffende overleg heeft
plaatsgehad op 8 januari 2014 en is vastgelegd in een besprekingsverslag.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
46
Doel van het overleg was om gezamenlijk tot een overeenkomst te komen over het toekomstige
gebruik van de watertoren en zijn omliggende gronden. Belangrijkste besprekingspunt was het
waarborgen van de privacy voor omwonenden, het terugbrengen van het aantal parkeerplaatsen van
drie naar twee en het opnemen van een positieve bedrijfsactiviteitenlijst aan huis.
Op basis van het besprekingsverslag is een omzettingsvoorstel gemaakt. In dit omzettingsvoorstel
werd voor zowel de plantoelichting, -regels als de -verbeelding stap voor stap beschreven wat zou
worden gewijzigd in het voorgaande concept ontwerpbestemmingsplan om te komen tot een definitief
ontwerpbestemmingsplan.
Waarborgen privacy
Het waarborgen van de privacy is hierin nadrukkelijk naar voren gekomen en geïntegreerd in het
bestemmingsplan. Onder andere is nu juridisch geregeld dat matglazen ramen (of ramen van
vergelijkbare aard) tot een stahoogte van 1,80 dienen te worden gerealiseerd, indien vanuit deze
ramen op de percelen van omwonenden kan worden gekeken. Deze matglazen ramen dienen te allen
tijde in stand te worden gehouden. Daarnaast worden zichtbare aanpassingen aan het dakterras niet
aangebracht, mede om de privacy voor omwonenden te waarborgen.
Gewijzigde parkeerinrichting
Ook is de inrichting met betrekking tot parkeren gewijzigd. In voorgaande versies van het
bestemmingsplan was nog sprake van het mogelijk maken van drie parkeerplaatsen, daar waar dit nu
is teruggebracht naar twee parkeerplaatsen. Zowel op de planverbeelding, als op de
inrichtingstekening zoals opgenomen in deze toelichting, is dit aantal teruggebracht.
Bedrijfsactiviteitenlijst aan huis
Als laatste is in de bestemmingsplanregels behorende bij dit plan een lijst opgenomen voor
bedrijfsactiviteitenlijst aan huis. Deze lijst is overgenomen uit het bestemmingsplan ‘Woerden
Binnenstad’. Het opnemen van een positieve lijst voor alleen de locatie aan de Oostsingel past niet in
de systematiek van de gemeente Woerden. Uit de lijst zoals deze is opgenomen, zijn alleen categorie
1 bedrijven toegestaan, in overeenstemming met de regels behorende bij dit bestemmingsplan.
Feitelijk is op deze wijze geregeld wat omwonenden graag geregeld willen hebben: alleen bedrijven
die als categorie-1 bedrijven zijn aangewezen.
Conclusie
Zowel initiatiefnemer, de gemeente Woerden als omwonenden hebben ingestemd met het
besprekingsverslag en het later toegezonden omzettingsvoorstel. Het voorstel is met instemming en
genoegen van omwonenden verwerkt in dit voorliggende bestemmingsplan.
Gezien het voorgaande wordt de voorgenomen ontwikkeling maatschappelijk aanvaardbaar geacht.
10.3 Handhavingsaspecten
Het bestemmingsplan is bindend voor zowel de overheid als de burger. De primaire
verantwoordelijkheid voor controle en handhaving ligt bij de gemeente. Handhaving kan worden
omschreven als elke handeling die erop gericht is de naleving van regelgeving te bevorderen of een
overtreding te beëindigen. Het doel van handhaving is om de duurzame bescherming van mens en
omgeving te waarborgen. Binnen het kader van het bestemmingsplan heeft regelgeving met name
betrekking op de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Woningwet. Bij overtreding van deze
regelgeving moet gedacht worden aan bouwen zonder vergunning, bouwen in afwijking van een
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
47
verleende vergunning, het handelen zonder of in afwijking van een noodzakelijke
omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van
werkzaamheden en het gebruik van gronden en opstallen in strijd met de gebruiksregels van het
bestemmingsplan of een afwijking van de regels.
Handhaving wordt onderscheiden in preventieve en repressieve handhaving. Preventieve handhaving
bestaat uit actief toezicht door of namens de gemeente door bijvoorbeeld regelmatige controles op de
uitvoering van vergunningen. Voorts bestaat preventieve handhaving uit het opstellen van duidelijke
en maatschappelijk geaccepteerde regels en uit communicatie en voorlichting. Repressieve
handhaving bestaat uit de aanwending van publiekrechtelijke middelen bij geconstateerde
overtredingen, zoals het opleggen van een dwangsom of het uitoefenen van bestuursdwang.
Daarnaast is het mogelijk strafrechtelijke middelen toe te passen en privaatrechtelijke actie te
ondernemen bij inbreuk op het eigendomsrecht van de gemeente. Repressieve handhaving heeft als
primaire doel een einde te maken aan een specifieke overtreding van de Wro of de Woningwet.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
48
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
49
11 Overleg
11.1 Ontwerpfase
Gezien de beperkte invloed op de omgeving heeft geen inspraak plaatsgenden. Op de voorbereiding
van een bestemmingsplan is artikel 3.8 Wro (gelezen in samenhang met afdeling 3.4 van de
Algemene wet bestuursrecht) van toepassing. De kennisgeving van het ontwerpbesluit tot vaststelling
van het bestemmingsplan is in de Staatscourant geplaatst en heeft - met de inwerkingtreding van de
Wet ruimtelijke ordening - ook via elektronische weg geschied. Bekendmaking is tevens gedaan op de
informatiepagina van de gemeente Woerden in de Woerdense Courant. Tevens is de kennisgeving te
toegezonden aan die diensten van Rijk en provincie die belast zijn met de behartiging van belangen
die in het plan in het geding zijn, aan het waterschap en aan belanghebbende gemeenten.
In het kader van het vooroverleg, is een concept van het bestemmingsplan toegezonden aan
verschillende instanties. Zowel het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden als de Provincie
Utrecht hebben een positief advies afgegeven.
Het ontwerpbestemmingsplan is gedurende zes weken ter inzage gelegd. Binnen deze termijn is een
ieder in de gelegenheid gesteld schriftelijk en/of mondeling een zienswijze op het plan in te dienen.
Ook zijn de stukken met de kennisgeving aan de eerder genoemde diensten en instanties
toegezonden (artikel 3:13 Awb), of is aangegeven waar de (digitale) stukken te vinden zijn
(elektronische kennisgeving).
Op het ontwerpbestemmingsplan is één zienswijze ingediend. Deze zienswijze is samengevat en
beantwoord in een ‘Nota van Beantwoording Zienswijzen over Ontwerpbestemmingsplan Watertoren
Oostsingel 1A, Woerden’. De nota is als bijlage 3 aan deze toelichting gevoegd.
11.2 Vaststellingsfase
Binnen twaalf weken na de termijn van terinzagelegging beslist de gemeenteraad over de vaststelling
van het bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
50
Bestemmingsplan Watertoren
Toelichting Vastgesteld
BIJLAGEN BIJ DE TOELICHTING
BIJLAGE 1
Bureau Helsdingen,
Bouwhistorische verkenning en waardestelling watertoren,
Oostsingel 1a, Woerden,
d.d. september 2008
BOUWHISTORISCHE VERKENNING EN WAARDESTELLING
WATERTOREN, OOSTSINGEL 1A, WOERDEN
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
BOUWHISTORISCHE VERKENNING EN WAARDESTELLING
WATERTOREN, OOSTSINGEL 1A, WOERDEN
COLOFON
Opdrachtgever:
Gemeente Woerden
Blekerijlaan 14
3447 GR Woerden
Uitgevoerd door:
Bureau Helsdingen te Vianen
Helsdingse Voorweg 2
4133 ND Vianen
0347-370651
www.bureauhelsdingen.nl
Bureau Helsdingen is een onderzoeks- en
adviesbureau op het gebied van Monumenten
en Bouwhistorie.
Samenstelling:
Ing. P.T. den Hertog
Ing. L.W. van Pelt
Tekst: Ing. L.W. van Pelt
Foto’s: L.W. van Pelt
Status: defintief
Datum: september 2008
Pagina 2 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
SAMENVATTING EN AANBEVELING
De watertoren van Woerden is niet groot. Herbestemming van deze toren vraagt om een doordacht
functioneel plan. Belangrijk hierbij is de historie van de watertoren. De gebruikssporen moeten zichtbaar
blijven.
Bouwgeschiedenis
De watertoren dateert uit 1906 en de eerste restauratie vindt plaats in 1935. Het dak blijkt slecht te zijn en
wordt vervangen. Ook het metselwerk rond het reservoir wordt vervangen en de achterliggende
constructie wordt ook aangepakt.
In 1979 wordt de watertoren buiten bedrijf gesteld en sindsdien heeft de watertoren uitsluitend nog de
functie van landmark.
Ook in 1984 heeft er een restauratie plaats gevonden. Hierbij zijn de huidige 1ste, 2de en 4de
verdiepingsvloer geplaatst.
Waardering
Opvallend is dat de watertoren nog zeer authentiek is, dit ondanks de lange leegstand. Het totale
leidingnetwerk en reservoir van in de toren zijn weliswaar verdwenen, maar behalve de nieuwe vloeren uit
1984 hebben er geen veranderingen plaatsgevonden.
Al meer dan honderd jaar is de watertoren onderdeel van het silhouet van Woerden. De hoofdvorm van
de watertoren en hiermee het silhouet zijn al die tijd niet veranderd. Hierdoor is de waarde van de
hoofdvorm hoog gewaardeerd wat inhoudt dat behoud daarvan noodzakelijk is.
De gevel is eveneens hoog gewaardeerd. Het metselwerk, de structuur en vorm van de gevelopeningen en
de materialen zijn kenmerkend voor de Neostijlen.
De entreepartij is vanaf de bouwtijd ongewijzigd en bevat veel kenmerken van deze bouwstijl. De entree
heeft eveneens een hoge waardering. De betonnen treden naar de entreepartij zijn niet kenmerkend voor
de bouwstijl en worden hierdoor positief gewaardeerd.
Alle nog aanwezige bouw- en gebruikssporen in het gebouw zijn hoog gewaardeerd.
De huidige 1ste, 2de en 4de verdiepingvloer zijn toevoegingen van na het functieverlies van de watertoren en
refereren op geen enkele manier aan de originele functie, de waardering is daarom ook indifferent.
De huidige begane grondvloer en 3de verdiepingsvloer zijn authentiek en bevatten ook duidelijke
gebruikssporen, zoals sparingen voor leidingen e.d. Deze 2 vloeren zijn hoog gewaardeerd en behoud van
deze vloeren is noodzakelijk.
Interne trappen en bordessen worden positief gewaardeerd. De trappen en bordessen hebben een
duidelijke functie en dateren uit de bouwtijd, maar zijn niet uniek voor dit type gebouw.
Voorwaarden
Aan de hand van de waardering worden de volgende voorwaarden geformuleerd:
Minimale wijzigingen aan de buitenzijde; het silhouet mag niet verstoord worden.
Entreepartij niet wijzigen. Deze is namelijk authentiek en kenmerkend voor de bouwstijl van
de watertoren.
Begane grondvloer en 3de verdiepingsvloer zichtbaar houden i.v.m. de duidelijke sporen.
In een of andere vorm de plaats van de huidige interne trappen en bordessen tonen of
behouden. De huidige trappen zijn bij herbestemming namelijk moeilijk te integreren.
Kozijnen, raamdetaillering en gevelopeningen behouden.
Reservoirruimte en kelder moeten herkenbaar blijven als specifieke ruimtes.
Pagina 3 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
INHOUDSOPGAVE
Samenvatting en aanbeveling.......................................................................................................................................3
Bouwgeschiedenis .................................................................................................................................................3
Waardering .............................................................................................................................................................3
Voorwaarden .........................................................................................................................................................3
Inhoudsopgave ..............................................................................................................................................................4
1
Inleiding..................................................................................................................................................................5
1.1 Objectgegevens ..........................................................................................................................................5
1.2 Actuele kaartgegevens / situering ............................................................................................................6
2
Typologie en werking van watertorens..............................................................................................................7
2.1 Typologie......................................................................................................................................................7
2.2 Werking ........................................................................................................................................................8
3
Geschiedenis van het object................................................................................................................................9
3.1 Geschiedenis................................................................................................................................................9
3.2 Stedenbouwkundige ontstaansgeschiedenis ...........................................................................................9
3.3 Bouwgeschiedenis.......................................................................................................................................9
4
Bouwhistorische beschrijving........................................................................................................................... 14
4.1 Exterieur.................................................................................................................................................... 14
4.1.1 Bouwmassa.................................................................................................................................... 14
4.1.2 Gevel .............................................................................................................................................. 14
4.2 Constructie................................................................................................................................................ 18
4.2.1 Kelder............................................................................................................................................. 18
4.2.2 Draagconstructie .......................................................................................................................... 18
4.2.3 Kapconstructie.............................................................................................................................. 19
4.3 Interieur..................................................................................................................................................... 20
4.3.1 Begane grond ................................................................................................................................ 21
4.3.2 1ste Verdieping............................................................................................................................... 23
4.3.3 2de Verdieping ............................................................................................................................... 24
4.3.4 3de Verdieping ............................................................................................................................... 25
4.3.5 4de Verdieping ............................................................................................................................... 27
4.3.6 Dak ................................................................................................................................................. 28
5
Waardestelling..................................................................................................................................................... 29
5.1 Waardering................................................................................................................................................ 30
5.2 Argumentatie ............................................................................................................................................ 30
6
Voorwaarden ...................................................................................................................................................... 32
7
Procedure ............................................................................................................................................................ 33
8
Bijlagen................................................................................................................................................................. 34
Pagina 4 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
1
Watertoren Woerden
INLEIDING
De watertoren van Woerden aan de Oostsingel 1a is bouwhistorisch onderzocht in opdracht van de
gemeente Woerden. De toren zal worden verkocht d.m.v. een prijsvraag waarin het ontwerp voor de
herbestemming centraal staat. De watertoren staat sinds zijn functieverlies in 1979 leeg en is in 1984 voor
het laatst gerestaureerd. De gemeente wil nu definitief geen eigenaar meer zijn van de toren en heeft
daarom deze prijsvraag uitgeschreven. De indiener van de beste herbestemming in combinatie met een
haalbare exploitatie en een geloofwaardige bieding mag de watertoren kopen.
Een dergelijke herbestemming vraagt om aanpassingen. Om goed vast te kunnen stellen welke
aanpassingen acceptabel zijn, is het van belang dat er een onderbouwde waardestelling van de watertoren
komt.
Aan de hand van bouwhistorische onderzoek is deze beargumenteerde waardestelling tot stand gekomen.
Het doel van het dokument is om aan planontwikkelaars en toekomstige eigenaars duidelijk te maken:
- wat de geschiedenis is van de watertoren
- welke monumentale onderdelen aanwezig zijn
- welke monumentale onderdelen behouden dienen te blijven
- welke voorwaarden, richtlijnen en procedures er gelden bij het veranderen van rijksmonumenten
1.1
Objectgegevens
Adres:
Gemeente:
Kadastraal bekend:
Coördinaten:
Ligging:
Oostsingel 1a
Woerden
Woerden, sectie C nr 3205
Y: 52°05’18”N; X: 4°53’04”O
De toren ligt binnen de bebouwde kom van gemeente Woerden. De
toren maakt onderdeel uit van een monumentaal complex, bestaande uit
watertoren en machinistenwoning. Dit is het restant van het
oorspronkelijke en uitgebreidere complex.
Door de ligging van de toren aan de Oostsingel en de Binnengracht is de
toren een onderdeel van het markante silhouet van Woerden.
Eigenaar:
Gemeente Woerden
Huidige bestemming volgens Waterleidingbedrijf met bijbehorende erven
bestemmingsplan:
Huidig gebruik:
Leegstand
Status:
Rijksmonument.
Monumentenbeschrijving:
Zie bijlage
Pagina 5 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
1.2
Watertoren Woerden
Actuele kaartgegevens / situering
Kaderstrale kaart
(noord
georiënteerd):
Woerden, sectie C,
nummer 3205.
Pagina 6 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
2
Watertoren Woerden
TYPOLOGIE EN WERKING VAN WATERTORENS
Aan het eind van de 19de eeuw was er steeds meer vraag naar schoondrinkwater in Nederland. Oude
systemen van watervoorziening bevatten veel nadelen waaronder het verspreiden van de ziektes als
cholera en tyfus. Het werd steeds duidelijker dat er schoondrinkwater moest komen. Al halverwege 19de
eeuw komen er waterleidingsystemen in Nederland met schoondrinkwater. In deze waterleidingsystemen
was een watertoren, of in ieder geval een verhoogd reservoir nodig om de nodige druk voor het
waterleidingsysteem op te bouwen. Watertorens zijn op veel plaatsen in Nederland te vinden. Veel
watertorens stammen uit de periode 1860-1915. Uit de periode daarna werden nog wel betonnen
watertorens gebouwd. Rond de vorige eeuwwisseling begon het Nederlandse waterleidingsnetwerk zich te
ontwikkelen. Dit was een voorbeeld van de ontwikkeling van de sterke 19de eeuwse industrialisatie, met
alle nieuwe facetten van dien zowel op technisch-, cultureel- en samenlevingsniveau.
2.1
Typologie
Een watertoren werd geplaatst om voldoende druk te creëren in het waterleidingnet en vanwege de
buffervorming voor het waterpeil in het reservoir.
Een watertoren behoort tot de utiliteitsbouw en de functie is het belangrijkste. Toch zijn er nog een aantal
factoren die het uiterlijk en de hoofdvorm bepalen van een watertoren1:
- De technische gegevens; de torens zorgen voor druk op het netwerk en dit bepaalt de afmetingen
en de hoogte van het reservoir;
- Toepassing van nieuwe (moderne) materialen, van invloed op de vorm en het economischer
bouwen;
- Het beschikbare budget, een watertoren werd vaak gebouwd door de gemeente óf door een
particuliere organisatie. De één had een ruimer budget voor de bouw dan de ander;
- De heersende bouwstijl, bouwstijlen zijn altijd belangrijk geweest en zijn het nog steeds. De
bouwtijd bepaalt grotendeels de uitstraling.
Een watertoren heeft een standaard opzet waarbij de uiterlijke vorm niet veel meer is dan de ‘jas’ van de
toren. Het is dan ook logisch dat er niet veel verschillende architecten aan watertorens hebben gewerkt.
Vaak hadden gemeenten en waterleidingbedrijven ook vaste architecten in dienst die alle ontwerpen voor
de opdrachtgever maakte. In Nederland zijn er eigenlijk maar vier architecten die vaker voorkomen als
ontwerpers van watertorens e.d. : H.P.N. Halbertsma, J. Schotel, N. Biezeveld en R. Kuipers. Daarnaast
zijn er ook ontwerpen van de hand van ingenieursbureaus zoals Visser & Smit te Papendrecht. De
watertoren in Woerden is van de hand van ingenieur J. Schotel. Van zijn hand zijn ook de watertorens in
o.a.: Breda, Overveen, Gorinchem, Sliedrecht, Gouda en Voorschoten. De watertoren van Zaltbommel is
eveneens een ontwerp van Schotel, en lijkt veel op die in Woerden.
Deze architecten waren maar in beperkte mate vormgever/ontwerper. Zo is bekend van Schotel dat hij
ook technicus en bouwkundige was. Hij noemt zich dan ook steeds “ingenieur”.
Elk hadden ze hun eigen stijl, maar ondanks die verschillen blijven typische watertorens kenmerkend voor
de bouwtijd.
In de tijd was men vernieuwend door het gebruik van nieuwe materialen en technieken, maar was men
behoudend in de vorm van het ontwerp. De technieken en materiaalgebruiken zijn herkenbaar voor deze
oude stijlen die werden toegepast. Men bouwde bijvoorbeeld in de Neostijlen, zoals de nostalgische
Neogotische stijl maar men gebruikte moderne materialen als strakke bakstenen en sierbeton.
Opmerkelijk is dat veel watertorens doen denken aan kasteeltorens, door de toepassing van kantelen. Ook
hieraan is te zien dat men terugkeek. Watertorens leken op kasteeltorens, nostalgisch en symbolisch. Als
een beschermheer die waakt over de stad.
1
Watertorens in Nederland (1856-1915), blz. 20, P. Houwink
Pagina 7 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
2.2
Watertoren Woerden
Werking
Een watertoren werd oorspronkelijk gebouwd om de druk in het leidingnetwerk op peil te houden en om
een buffervoorraad te hebben. Om de druk op het leidingnetwerk (redelijk) constant te houden werkt het
reservoir volgens het principe van de communicerende vaten. Het water in het reservoir van de toren
wordt aangevuld door een ‘prise d’eau’, een waterwinplaats. En wordt afgevoerd naar het
waterleidingnetwerk. Door het verschil in hoogte van het reservoir boven N.A.P. (Normaal Amsterdams
Peil) en het waterleidingnetwerk wordt er een druk opgebouwd in het leidingnetwerk.
De buffervoorraad die in het reservoir aanwezig is dient als extra voorraad voor momenten van veel vraag
in het waterleidingnetwerk. De gemiddelde inhoud van een watertoren in Nederland is +- 450m3.
Tegenwoordig wordt de druk op waterleidingnetwerken over het algemeen geregeld door elektrische
pompen, maar er zijn ook nog een aantal watertorens in gebruik. Waterleidingbedrijven houden de
watertorens nog gevuld als buffervoorraad en om bij stroomuitval toch druk te houden op het
waterleidingnetwerk.
Bij een natuurlijke verhoging kan het reservoir daarop worden gezet. Dit zorgde voor lagere kosten maar
dat kan op de meeste plaatsen in Nederland niet. Rond 1914 stonden er zoveel torens dat 80% van de
Nederlandse bevolking beschikking had over stromend water uit een waterleidingnetwerk.
Een watertoren is onderdeel van een installatie en daardoor zijn bij een watertoren altijd een aantal andere
installaties te vinden, te weten:
- een filtergebouw waar het opgepompte water wordt gefilterd;
- een reinwaterkelder/reservoir, opslag van drinkwater;
- een pompstation om het water in het reservoir van de watertoren te krijgen;
Het kwam vaak voor dat, als de toren uit bedrijf werd genomen de watertoren bleef staan maar het
omliggende complex wel werd verbouwd. Dit is ook in Woerden gebeurd. Het complex bestond uit een
pompstation/machinegebouw, reinwaterkelder, machinistenwoning en een watertoren. Nu resteren in
Woerden slechts de machinistenwoning en de watertoren met daaronder de reinwaterkelder.
Principeschets
met de opzet en
werking van een
complex rond
een watertoren.
(bron:
Watertorens in
Nederland
(1856-1915))
Pagina 8 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
3
Watertoren Woerden
GESCHIEDENIS VAN HET OBJECT
In dit hoofdstuk zal de globale (bouw)geschiedenis van de watertoren worden omschreven. Veel
informatie komt uit het boek: Monumenten inventarisatie provincie Utrecht; Woerden.
3.1 Geschiedenis
“De watertoren met bijbehorende machinistenwoning en machinegebouw is in 1905-1906 gebouwd door
aannemer Petrus Hochstenbach uit ’s-Hertogenbosch naar ontwerp van de architect-ingenieur J.Schotel
(1845-1912). Schotel begon als aannemer te Dordrecht en werd spoedig architect-ingenieur te Rotterdam
waar hij onder andere betrokken was bij de bouw van de Moerdijkbrug in 1867-1870. Door hem zijn
tussen 1883 en 1908 door heel Nederland waterleidingnetten met bijbehorende watertorens ontworpen.
Woerden is één van de latere ontwerpen, gekenmerkt door toepassing van eenvoudige metselverbanden
van een afstekende kleur baksteen en keperboogvormige vensters.
Aanleiding voor de bouw van de watertoren te Woerden was het aanleggen van een drinkwaterleiding. In
1903 werd hiertoe het initiatief genomen door een tiental Woerdenaren. De gemeente wees dit initiatief af
en besloot zelf de exploitatie ter hand te nemen. De aanbesteding voor de bouw van de watertoren, het
machinegebouw en de machinistenwoning vond plaats op 4 mei 1905. Een jaar later was het werk
voltooid en kon de waterlevering beginnen. Aan het einde van het eerste jaar werden 461 percelen
aangesloten. Als eerste directeur was J.E. ten Hoeve benoemd, reeds directeur van de gasfabriek.’’ 2
3.2 Stedenbouwkundige ontstaansgeschiedenis
In Woerden wil de bevolking in 1903 ook een drinkwatersysteem aanleggen. Een aantal particulieren
neemt het voortouw hierin. Zij hebben, naast het argument dat het beter is voor de volksgezondheid nog
een belangrijk argument en dat is dat Woerden op het punt staat uit te breiden. Om dit goed te laten
verlopen was er voldoende drinkwater nodig. Particulieren schrijven hiervoor een voorstel aan de
gemeente Woerden, maar dat wordt afgewezen waarna de gemeente zelf met een exploitatie komt voor
een drinkwatervoorziening, in 1904.
Een geschikte locatie voor de toren wordt gevonden op een ravelijn, onderdeel van de oude
vestingwerken. De ravelijnen rond Woerden hebben sinds 1880, toen Woerden zijn functie als vestingstad
verloor, hun nut verloren. De ravelijnen zijn wel bewaard gebleven. De ravelijnen lagen hoger dan het
omringende land, om zo beter de vesting te kunnen beschermen. Door deze hogere ligging waren de
ravelijnen uitermate geschikt voor de bouw van de watertoren. Hierdoor stond de toren dus al hoger en
hoefde deze zelf minder hoog gebouwd te worden wat ten goede kwam aan de bouwkosten. Bovendien
was de locatie dicht bij het centrum en de uitbreidingsgebieden van de stad zodat het leidingnetwerk
compact kon blijven.
3.3 Bouwgeschiedenis
“Op advies van het ingenieursbureau Mabeg uit Utrecht vond in 1935 een restauratie plaats. In 1977 werd
het gemeentelijk waterleidingbedrijf overgedragen aan de drinkwatermaatschappij ‘De Elf Gemeenten’. In
1979 is de toren buiten gebruik gesteld. Uiteindelijk werd na een felle discussie in 1984 de watertoren
gerestaureerd door particulieren. In 1982 was een prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe bestemming
van het terrein. De winnaars kochten in 1983 de watertoren en de omringende grond, waarop bungalows
gebouwd gingen worden, onder verplichting van restauratie en beheer van de toren.’’3
2
3
J. van Es en S. van Ginkel-Meester, Monumenten-inventarisatie provincie Utrecht; Woerden, geschiedenis en architectuur, blz.192, 193;
idem.
Pagina 9 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Stedenbouwkundige
situatie van de
watertoren aan de
Oostsingel 1a te
Woerden. De
omringende
bebouwing is nog
aanwezig.
De huidige stad
Woerden. Duidelijk
zichtbaar de oude
vestingwerken met
de singel en de
ravelijnen (foto:
Google Earth,
noord
georiënteerd).
De watertoren van
Woerden van
bovenaf gezien. Het
ravelijn is duidelijk
zichtbaar (foto:
Google Earth
noord
georiënteerd).
Pagina 10 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
(bouw)geschiedenis in het kort
Jaar
1903
Opmerking
Voorstel van particulieren om Woerden te voorzien van schoon drinkwater dmv een waterleiding
netwerk. Om de druk over een grote afstand te kunnen regelen was er in die tijd een watertoren
nodig. 4 Plan afgewezen door gemeente Woerden op 25 april 1903.
1904 Na onderzoek neemt de gemeente zelf de exploitatie ter hand en wordt het gemeentelijk
waterleidingbedrijf opgericht.
1905 4 Mei, aanbesteding door de gemeente Woerden voor de bouw van de watertoren,
machinegebouw en een machinistenwoning. Plan afkomstig van ingenieur J. Schotel. Het werk
werd gegund aan aannemer P. Hochstenbach uit ’s-Hertogenbosch.
1906 Mei, bouw gereed en complex opgeleverd.
1906 Op 31 december zijn er 461 percelen op het netwerk aangesloten.
1935 Restauratie van ‘den kop van den toren’. Scheuren in metselwerk tpv borstweringen bovenzijde.
Borstwering zelf is ook zeer slecht: ‘De borstwering verkeert in een zoodanigen toestand, dat ter
voorkoming van ongelukken afbraak noodzakelijk is.’
Metselwerk van het dak wordt verwijderd en daarvoor in de plaats komt een dakplaat van
gewapend beton. Metselwerk rondom het reservoir wordt gekoppeld aan deze betonplaat. De
betonplaat rust op de bestaande ijzeren spanten.
‘De bovenkant van het nieuwe betondak zal op de gebruikelijke wijze met asphaltpapier moeten
worden afgedekt.’
Dichtmetselen van de openingen van de roosters.
Binnenzijde van het metselwerk t.p.v. het reservoir bespoten met asphalt, zodat de half-steens
muur waterdicht is.
1976 De ingang van de toren krijgt een extra luifel en er worden vangnetten aan de voorzijde van de
toren geplaatst om vallende bakstenen te kunnen opvangen. Ook de luifel is met het oog op
veiligheid geplaatst.
1976 Op zaterdag 3 januari verschijnt er een krantenkop: “Watertorens worden langzamerhand
bedreigde monumenten. Steeds meer aandrang torens niet te slopen”.
1976- Kop in krant: “Watertoren in Woerden zal moeten verdwijnen”.5 De gemeenteraad is in het begin
1977 erg duidelijk: de toren zal verdwijnen. Op verzoek van de historische vereniging, wordt de toren
voorgedragen als monument, maar dat wordt afgewezen door de verantwoordelijke minister6.
Door inmenging van de bevolking en de historische vereniging wordt de raad toch op andere
gedachten gebracht.
1977 Het gemeentelijk waterbedrijf wordt overgedragen aan de drinkwatermaatschappij “De Elf
Gemeenten”.
1979 De watertoren verliest zijn functie.
1982 Prijsvraag rondom restauratie watertoren (de staat van de watertoren is op dat moment erg slecht).
1983 De prijswinnaars kopen de watertoren met bijbehorende grond. Rondom de watertoren worden 3
1984 bungalows gebouwd en de toren wordt gerestaureerd. Dit behoorde bij het plan van de gemeente,
winnaars van de prijsvraag moesten ook de toren restaureren en deze onderhouden. Bij het
uitblijven van herbestemming voor de toren na de restauratie, zou het eigendom weer bij de
gemeente komen te liggen. Dat is ook gebeurd.
Hoogstwaarschijnlijk zijn bij deze restauratie het reservoir en de leidingen verwijderd en zijn de
huidige 1ste, 2de en 4de verdiepingsvloer geplaatst.
2008 Toren heeft te kampen met achterstallig onderhoud. Restauratie is noodzakelijk op korte termijn.
Uitschrijven van prijsvraag voor goede herbestemming toren.
Brief aan burgemeester & wethouders van Woerden, gedateerd op 23 februari 1903
Rijn & Gouwe, maandag 31 mei 1976
6 Woerdense Courant, donderdag 13 mei 1076
4
5
Pagina 11 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Bouw van de watertoren in Woerden 1906. 1ste En 2de geleding voltooid (foto: 1906).
Bouw van de watertoren in Woerden 1906. Bouw van reservoir en dak (foto: 1906).
Pagina 12 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Watertoren is voltooid in 1906. Op het terrein staan de machinistenwoning en het machinegebouw (foto:
onbekend).
Briefkaart met afbeelding van de watertoren met machinistenwoning en machinegebouw aan de
Oostsingel te Woerden (briefkaart uitgegeven door de Frima D. Kraaijenbrink, Woerden. Ca 1906, bron
omslag Monumenten-inventarisatie provincie Utrecht; Woerden).
Pagina 13 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
4
Watertoren Woerden
BOUWHISTORISCHE BESCHRIJVING
4.1 Exterieur
“De ronde toren is opgebouwd uit drie geledingen en is 28 meter hoog. De doorsnede binnen meet op de
begane grond 5,70 meter en bovenin, waar zich het waterreservoir bevond, 7,10 meter. De toren bestaat
uit een ijzeren constructie opgevuld met rode, bruine en gele rijnsteen.
De op een lichte verhoging gelegen toren is te bereiken via een trap met de laatste drie treden in
natuursteen. De ingang bevindt zich in een uitgebouwd portaal onder een zadeldakje. De topgevel is
voorzien van natuurstenen aanzetstenen en tuitvormige bekroning gedecoreerd met florale motieven. De
dubbele rondboogdeur heeft gietijzeren roosters. In de tweede geleding van de toren zijn in hoogte
verspringend in totaal tien rechthoekige vensters aangebracht onder een natuurstenen latei. Opvallend is
dat het glas koud in het metselwerk is gezet, zonder houten of stalen kozijn. De derde overkragende
geleding in voornamelijk gele rijnsteen heeft smalle keperboogvormige vensters en wordt bekroond door
kantelen waaronder een rondboogfries.’’7
4.1.1 Bouwmassa
De watertoren is opgebouwd uit een cirkelvormige plattegrond. De wanden van deze plattegrond lopen
taps toe waardoor er een afgeknotte kegel als hoofdvorm ontstaat die het reservoir draagt. Het reservoir
vormt ook een cilinder, deze cilinder heeft de grootste diameter (7,4 meter binnenwerks).
De toren heeft als functie om water op te slaan en om voldoende druk te kunnen leveren aan het netwerk.
De hoogte van het reservoir is daarom van belang, hoe hoger het reservoir hoe hoger de druk op het
leidingnetwerk. Het grootste gedeelte van het gebouw wordt gebruikt om hoogte te creëren voor het
reservoir waardoor er voldoende druk op het leidingnetwerk aanwezig is. De onderzijde van het reservoir
ligt ruim 20 meter boven N.A.P. terwijl de ingang van de toren op 3,5 meter boven N.A.P. ligt. De toren
dient dus om het reservoir 16,5 meter boven N.A.P. te laten uitkomen. De percelen die aan het
leidingnetwerk zijn gekoppeld liggen rond N.A.P. waardoor er een hoogte verschil van 20 meter ontstaat.
De toren wordt afgesloten door een platdak. De randen van het dak zijn afgewerkt met kantelen waardoor
er de suggestie van een kasteeltoren wordt gewekt. Ook de smalle en hoge vensters versterken dit effect
doordat deze vensters doen denken aan schietgaten in oude torens.
4.1.2 Gevel
Voor het gemak wordt er gesproken over de gevel. Er is geen sprake van voor- of achtergevel doordat het
bij deze toren gaat over een cilindervormig, symmetrisch gebouw.
De gevel bestaat uit drie geledingen, te onderscheiden door de horizontale band in het metselwerk. De
geleding met de ingang is de 1ste geleding, de geleding met het reservoir is de 3de geleding. Daar tussenin
bevindt zich de 2de geleding.
Het metselwerk van de 1ste geleding is gemetseld in koppenverband. Het toegepaste baksteenformaat is
rijnsteen en deze is donker van kleur.
De onderzijde bestaat uit een plint die enkel wordt onderbroken bij de entree. Hier bevindt zich een
ondiepe uitbouw die de ingang accentueert. De uitbouw heeft een zadeldak en een rondboog met de
entreedeuren van de toren. Het metselwerkverband is opgetrokken in kruisverband. De rondboog bestaat
uit een rollaag van strekken afgewisseld door twee paar koppen, in het midden bevindt zich een
natuurstenen sluitsteen en aan beide uiteinden van de rollaag bevindt zich een natuurstenen geboortesteen.
De topgevel wordt in de top en aan beide zijden afgesloten door een natuursteen. De deuren zijn te
bereiken door een natuurstenen trap van drie treden.
De entree heeft een dubbele houten deur met gietijzeren deurroosters met aan de binnenzijde luiken en
een halfrond bovenlicht dat in de toog van het metselwerk past. De deuren zijn oud, maar komen niet
overeen met de bouwtekening.
7
Monumenten inventarisatie provincie Utrecht; Woerden, blz.192, 193; J. van Es en S. van Ginkel-Meester
Pagina 14 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Entree en overgang van 1ste en 2de
geleding van de watertoren te
Woerden.
De overgang van de 1ste naar de 2de geleding wordt geaccentueerd door siermetselwerk. Het metselwerk
bestaat uit strekken die naar buiten toe uitkragen.
Aan de achterzijde van de toren is een gevelopening die is dichtgezet met glas.
De 2de geleding is eveneens opgemetseld in koppenverband. Het donkere metselwerk wordt drie maal
onderbroken door een aantal lagen rode bakstenen. In deze rode lagen bevinden zich de natuurstenen
boven- en onderdorpels van de gevelopeningen. Boven de natuurstenen bovendorpels van deze
openingen bevinden zich rollagen in het metselwerk men spreekt hier van hanenkammen. Het glas in de
gevelopeningen is koud in het metselwerk gezet. Er is dus geen kozijn aanwezig.
Pagina 15 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Overgang van de 2de naar de 3de
geleding. Onder de gevelopening met
de natuurstenen boven- en
onderdorpel in de rode lagen.
Eveneens goed zichtbaar het
troggewelf op de overgang van de 2de
en 3de geleding.
De overgang naar de 3de geleding bevat siermetselwerk. In het metselwerk zijn koppen die naar buiten
uitkragen en is natuurstenen opgenomen. Hierboven bevindt zich de ruimte waar het reservoir zich
bevond, deze ruimte is breder dan het onderliggende gebouw. Om het gebouw breder te maken en het
metselwerk aan de buitenzijde door te laten lopen is er een soort troggewelf aangebracht. Het gaat hierbij
niet om een geheel gewelf maar om een gedeeltelijk gewelf. De trogvorm ontstaat door stalen gebogen
balken die de oplegging vormen voor het tussenliggende metselwerk dat ook weer een boogvorm maakt.
Pagina 16 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
De 3de geleding,
hier bevond zich
het reservoir.
Bovenzijde van
het metselwerk
versierd met een
rondboogfries en
een borstwering
met kantelen.
De 3de geleding is grotendeels opgemetseld uit gele rijnsteen (181x87x54mm) in halfsteens verband dat
wordt onderbroken door twee maal een aantal lagen rode rijnsteen. In deze rode lagen bevinden zich de
onder- en bovendorpels van de gevelopeningen. De onderzijde van deze openingen is afgedekt met een
natuursteen en de bovenzijde bestaat uit een keperrollaag met als sluitsteen en eindsteen een natuursteen.
In de gevelopeningen bevinden zich houten kozijnen. Het glas in de kozijnen is horizontaal verdeeld met
roeden waardoor een vier-ruitsvenster ontstaat. De bovenste ruit bevindt zich in de keper. Naast elke
gevelopening zijn drie boven elkaar geplaatste gevelankers.
De bovenzijde van de 3de geleding wordt afgesloten met een rondboog metselwerk fries met daarop een
uit de gevel stekende rand met daarop een borstwering met kantelen. De bogen worden gevormd door
rode uitkragende baksteen. In de bogen bevindt zich in het midden een natuursteen. De bovenzijde van
het fries bestaat eveneens uit rode baksteen en de kantelen bestaan weer uit gele baksteen. De kantelen en
verlaagde stukken daartussen worden afgedekt door geglazuurde dorpelstenen.
Pagina 17 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
4.2
Watertoren Woerden
Constructie
4.2.1 Kelder
De watertoren heeft een paalfundering. Er is 1 paal in het centrum van de cirkel geslagen en daar zijn 4
ringen met palen omheen geslagen. De houtenpalen staan h.o.h. een meter van elkaar. Over de palen is
een betonplaat gestort en daarop zijn dragende, waterdichte wanden opgetrokken van metselwerk.
4.2.2 Draagconstructie
De bakstenen schacht van de toren is het casco. Binnenin de toren bevinden zich geen wanden of
kolommen. De gevels zijn dragend uitgevoerd. Het reservoir is verwijderd uit de toren toen het zijn
functie verloor. Het reservoir rustte d.m.v. een staalconstructie op de eerste 2 geledingen van het
metselwerk van de gevel.
Aan het reservoir was een staalconstructie bevestigd die het metselwerk van de 3de geleding op zijn plaats
hield. Dit halfsteens metselwerk heeft van zichzelf te weinig stabiliteit om te kunnen blijven staan. Door
gevelankers werd dit metselwerk aan de achterliggende staalconstructie van het reservoir bevestigd en
gestabiliseerd. Doordat het reservoir niet meer aanwezig is heeft men een nieuwe staalconstructie
aangebracht om het metselwerk van de 3de geleding stabiel te houden.
De begane grondvloer bestaat uit klinkers. De draagstructuur van deze vloer is moeilijk te achterhalen
omdat de kelder is afgesloten. Voor zover bekend is de vloer niet aangepast en dat betekent dat de
constructie nog hetzelfde is als in 1906 met stalen balken onder de vloer die het metselwerk dragen.
De 1ste en 2de verdiepingsvloer zijn van beton en hebben geen duidelijke functie en hebben alleen
trapgaten en geen sparingen voor leidingen.
De vloer op de scheiding tussen de 2de en de 3de geleding bestaat eveneens uit baksteen. Onder de vloer is
een ijzeren draagconstructie aangebracht die de vloer draagt.
Hier vlak boven is weer een betonnen vloer die rust op de bovenzijde van de 2de geleding. Dit is de vloer
met de grootste diameter en beslaat daarmee het hele oppervlak van de 3de geleding.
De dakvloer wordt ondersteund door een staalconstructie en een gietijzeren constructie. De
stalenconstructie ondersteunt het geheel van het dak, de gietijzeren constructie voldoet namelijk niet aan
de huidige situatie nu het reservoir, dat een dragende functie had, is verdwenen. De kap wordt ongeveer
voor de helft gedragen door een stalenkoker en een HEA-profiel dat naar de wanden van de 2de geleding
afgevoerd. De andere helft van het dak wordt gedragen door de staalconstructie van het metselwerk van
de 3de geleding.
Stalen
draagconstructie
van de dakvloer.
Pagina 18 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.2.3 Kapconstructie
De dakvloer bestaat uit een betonvloer met een ondersteunende staalconstructie die rust op de
staalconstructie van de 3de geleding. De betonnen dakvloer is afgedekt door bitumen met daarop een
ballastlaag van grind.
Dakvloer
4de verd. vloer
3de verd. vloer
2de verd. vloer
1ste verd. vloer
Begane
grondvloer
keldervloer
Dwarsdoorsnede tekening van de watertoren. (tekening: Geveltekening van de watertoren.
ingenieur J. Schotel)
(tekening: ingenieur J. Schotel)
Pagina 19 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3 Interieur
Het interieur van de watertoren is leeg en somber. De watertoren heeft bij het verlies van zijn functie het
reservoir en de leidingen verloren. Toch zijn er nog een aantal karakteristieke punten aan te wijzen.
Er zijn in het totaal zeven vloeren in de toren te vinden. Keldervloer, begane grondvloer, 1ste
verdiepingsvloer, 2de verdiepingsvloer, 3de verdiepingsvloer, 4de verdiepingsvloer (reservoir) en de
dakvloer. De vloeren zijn te bereiken via rechte, houten trappen.
De kelder is afgesloten en onbereikbaar en staat waarschijnlijk nog vol met water.
Interieur van de
watertoren. Foto
genomen vanaf
de 2de verdieping
recht omhoog
tegen de
onderzijde van
de 3de verdieping.
Pagina 20 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3.1 Begane grond
De begane grondvloer bestaat uit gemetselde rode klinkers in halfsteens verband. In de vloer bevinden
zich nog herkenningspunten uit de tijd dat de watertoren nog zijn functie had. Er zijn afgezaagde leidingen
te vinden die door de vloer heen steken en er zijn ook een aantal afsluitbare inspectie- en meetpunten.
Ook is er een rechthoekig stuk beton waar waarschijnlijk een pomp o.i.d. op heeft gestaan. In het beton
zijn afdrukken van deze machine te vinden. Verder is er nog het luik naar de kelder. Dit luik is van
gietijzer en de naam van de fabrikant staat vermeld op de bovenkant van dit luik [MANNHEIM – WALDHOF
BOPP & REUTHER].
De wanden zijn afgewerkt met pleisterwerk en voorzien van een lage plint. Op een aantal plekken is het
metselwerk vochtig en is het stucwerk matig. Recht tegenover de entree is een gevelopening gevuld met
enkel glas. Het glas is koud in het metselwerk geplaatst. Links naast de gevelopening bevindt zich een
hemelwaterafvoer (HWA) van PVC, rechts van de gevelopening zijn nog sporen te vinden van de oude
HWA, te herkennen aan de vegen op de wand en het stalen plaatje dat de oude doorvoer in de gevel
bedekt. In de ‘linker wand’ (links bij binnenkomst) zijn ijzeren profielen in gemetseld. Deze zijn afgezaagd.
De vloer bestaat uit een stalenconstructie met een opvulling van metselwerk in de vorm van troggewelven.
Deze gewelven zijn aan geraseerd met beton.8 In dit beton heeft men klinkers geplaatst in
halfsteensverband die de afwerklaag van de vloer vormen.
Het gietijzeren
kelderluik in de
begane grond vloer.
8
uit: Waterleiding Woerden, bestek No. 4, bestek en voorwaarden § 48 blz 24.
Pagina 21 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Afgezaagde oude leidingen (links) en een kijk- of
peilgat (rechts) in de begane grondvloer.
Gevelopening in de achtergevel (afgekapt door 1ste
verd.vloer). Links daarvan de HWA (PVC) en rechts
van de gevelopening de sporen van de oude HWA.
Pagina 22 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3.2 1ste Verdieping
De onderzijde van de betonnen 1ste verdiepingsvloer heeft een houtenbekisting structuur. Dit is
veroorzaakt doordat de bekisting uit vrij ruw hout plaatmateriaal heeft bestaan en de afdruk van het hout
is daarom zeer goed zichtbaar in de beton. In de vloer zelf zijn geen sporen te vinden van het leidingwerk
dat in de toren heeft gehangen. De sparing in de vloer voor de trap is ook niet breed genoeg voor
doorvoer van leidingen. De vloer zit ter hoogte van de bovenzijde van de gevelopening aan de achterzijde
van de toren van de begane grond.
De 1ste verdieping heeft geen daglicht en dient als overloop naar de trap tussen de 1ste en 2de
verdiepingsvloer.
Afdrukken van de bekistingsplaat in de betonvloer
ven de 1ste verdieping. Ook de afgezaagde ijzeren
profielen in de wand van de begane grond.
Gevelopening van de begane grond die doorsteekt
tot boven de bovenzijde van de 1ste verdiepingsvloer.
Pagina 23 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3.3 2de Verdieping
Deze betonnen vloer bevat aan de onderzijde eveneens afdrukken van het bekistingsmateriaal. Voor de
bekisting is gebruik gemaakt van geverfde of bedrukte platen, de afdruk van de kleuren is namelijk te zien
op de onderzijde van de betonvloer.
De 2de verdieping heeft veel daglicht dat binnenkomt door de gevelopeningen. In het totaal zijn er op deze
verdieping tien gevelopeningen verdeeld over twee lagen. Ook hier staat het glas koud in het metselwerk.
De trap naar de 3de verdieping wordt steeds onderbroken door bordessen. De houten bordessen worden
gedragen door een stalen profiel die opligt in de wand van de toren. In het totaal zijn er twee van dit soort
bordessen te vinden tussen de 2de verdieping en de 3de.
In de wanden zijn boven de gevelopeningen de natuurstenen bovendorpels te vinden. Deze steken dus
geheel door de muur.
Afdrukken van de bekistingsplaat in de betonvloer
incl. kleurenafdruk van de bekisitingsplaat.
Gevelopening in de wand van de 2de verdieping.
Veel vochtplekken boven de hoogste rij
gevelopeningen.
Pagina 24 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3.4 3de Verdieping
Deze vloer is vanaf de tweede verdieping goed zichtbaar. Duidelijk is te zien dat het hier niet gaat om een
betonvloer maar om een gemetselde vloer. Ook is er nog duidelijke een afgezaagde buisvorm te
herkennen in de vloer. De sparing van het trapgat wordt door een soort rollaag verstevigd. De verdieping
zelf heeft erg weinig vrije hoogte, +- 1500mm.
Een stalen HEA-profiel die opgelegd is in het mestelwerk van de buitenwand draagt een stalen koker met
een diameter van ca. 350 - 400mm. Deze koker ondersteunt gedeeltelijk de dakvloer.
Oorspronkelijk zat boven deze vloer het reservoir. Het reservoir steunde op de bovenkant van het
metselwerk van de 2de geleding. Doordat het reservoir op het metselwerk van de tweede geleding stond,
was de ruimte onder het reservoir omsloten door metselwerk. Om toch rond het reservoir te kunnen
lopen om deze te inspecteren was er een doorgang in de wand van de 2de geleding met daarachter een
gemetselde trap over het troggewelf van de gevel. Deze doorgang is dichtgezet toen de 4de
verdiepingsvloer is geplaatst en de steile trap is gemaakt. De locatie van deze doorgang is nog zichtbaar
schuin achter de steile trap.
Stalen koker die rust op het in de buitengevels
opgelegde HEA-profiel.
Bovenzijde 3de verdiepingsvloer t.p.v. trapsparing.
Versterking in vloer.
Pagina 25 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Onderzijde van de
3de verdiepingsvloer.
Duidelijk zichtbaar
aan de onderzijde,
de afgezaagde buis.
Links van de steile
trap in de wand is
de oude doorgang
zichtbaar waardoor
men het reservoir
kon inspecteren.
Pagina 26 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3.5 4de Verdieping
Ook hier gaar het om een betonvloer. Deze vloer heeft de grootste diameter doordat de vloer zich in de
3de geleding bevindt. De verdieping wordt voorzien van erg veel daglicht dat door de hoge gevelopeningen
naar binnen valt. De gevelopeningen bevatten houtenkozijnen met daarin (om-en-om) naar
binnenvallende ramen. In het totaal zijn hier tien gevelopeningen. De gevel is verankerd aan een
staalconstructie. De gevelankers die aan de buitenzijde zichtbaar zijn, steken door de muur en zijn daar
bevestigd aan HEA-profielen die vanuit de dakconstructie naar de 4de verdiepingsvloer lopen.
Vlak onder de dakvloer zijn in de gevels kleine ruitvormige openingen te vinden. Deze zijn koud
dichtgezet met draadglas.
In het midden van de ruimte staat de stalenkoker die de dakconstructie ondersteunt.
4de
Verdiepingsvloer
met de smalle
gevelopeningen en
de
stalenconstructie
van de gevel.
De ruitvormige
gevelopeningen
aan de bovenzijde
en de
staalconstructie
van de dakvloer.
Pagina 27 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
4.3.6 Dak
De betonnen dakvloer heeft twee constructies die de vloer ondersteunen, een gietijzeren constructie en
een stalen constructie. De gietijzeren constructie met geklonken verbindingen is de originele constructie
voor de dakvloer, het reservoir was onderdeel van deze constructie. De staalconstructie, die opgelegd is op
de HEA-profielen van de gevel en de stalenkoker in het midden ondersteunt de oude gietijzeren
constructie. Dit omdat de oude gietijzerenconstructie niet voldoende sterk is om de huidige dakvloer, na
het verwijderen van het reservoir, te kunnen dragen. Bovendien is het gietijzer ook sterk aan het roesten.
De dakvloer is te bereiken met een ladder die aansluit op een mangat. De dakbedekking van het dak wordt
aan de bovenzijde verzwaard door een ballastlaag van grind. Er bevindt zich in het midden van het dak
een HWA. Verder zijn er nog een aantal ventilatievoorzieningen in het dakvlak aangebracht.
De randen van het dak zijn afgewerkt met een borstwering met kantelen. Deze zijn afgedekt door
geglazuurde dorpelstenen. Er zijn vier verhogingen in de borstwering aanwezig. Daarvan draagt één het
fraai gesmede windvaantje. Ook is er achter één van deze verhogingen een vlaggenmast geplaatst en zijn
alle vier deze verhogingen voorzien van bliksemafleiding.
Borstwering met
kantelen. De
verhoging met het
windvaantje.
Links in het
dakvlak het mangat
en links onder de
HWA.
Pagina 28 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
5
Watertoren Woerden
WAARDESTELLING
In dit hoofdstuk wordt de monumentale waarde weergegeven. De verschillende onderdelen van de
watertoren (bouwmassa, draagconstructie, kapconstructie, exterieur en interieur) worden onderling
vergeleken en gewaardeerd.9 De waardestelling kan gebruikt worden als toetsingskader voor de
beoordeling van de veranderingen aan het complex. Bij de afweging over herstel, verbouw, behoud of
sloop, is de waardestelling van belang. De waardestelling is niet los te zien van de voorwaarden en de
aanbevelingen welke aangeven op welke wijze met deze monumentale onderdelen moet worden omgegaan
bij restauratie. Onderdelen die hoog worden gewaardeerd, verdienen meer zorg en aandacht bij restauratie
dan minder waardevolle onderdelen. Bij de beschouwing van de monumentale waarde van de onderdelen
van het complex kan onderscheid worden gemaakt in:
- Oorspronkelijk materiaal en oorspronkelijke constructies en structuren;
- Zorgvuldige en vakkundig uitgevoerde aanpassingen en verbouwingen;
- Onzorgvuldige verbouwingen, waarbij karakteristieke structuren zijn aangetast, of waarbij historisch
materiaal en constructies onnodig of ondeskundig zijn vervangen.
Hierna is aangegeven hoe de onderdelen van de watertoren aan de Oostsingel 1a te Woerden in principe
worden gewaardeerd. Bij de waardering is rekening gehouden met de ouderdom, de bouwhistorische
waarde en de herkenbaarheid van de ontwikkeling van het gebouw en de bouwgeschiedenis.
De waardering wordt uitgedrukt in drie categorieën:
Blauw
Categorie 1; Hoge monumentwaarde
Behoud noodzakelijk. Bij voorkeur geen wijzigingen aanbrengen, historische
elementen zoveel mogelijk herstellen en het historisch materiaal behouden; indien uit
technisch oogpunt vervanging noodzakelijk is, vervangen door een identiek onderdeel,
wat betreft materiaal, detaillering en afwerking;
Groen
Categorie 2; Positieve Monumentwaarde
Behoud gewenst. Wijzigingen zijn mogelijk, mits goed doordacht en onderbouwd.
Toevoegingen niet historiserend, wel harmoniërend. Te vervangen onderdelen
uitvoeren overeenkomstig de oorspronkelijke onderdelen qua materiaal en vorm;
Geel
Categorie 3; Indifferente Monumentwaarde
Eventuele vervanging, aanpassing of sloop is mogelijk;
De waardestelling is een z.g.n. interne waardestelling conform de brochure ‘Richtlijnen bouwhistorisch onderzoek’. Voor een
toelichting zie www.waardestelling.nl.
9
Pagina 29 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
5.1 Waardering
Omschrijving
Hoog
X
X
X
X
X
Hoofdvorm
Gevel; 1ste geleding
Gevel; 2de geleding
Gevel; 3de geleding
Kelder
Draagconstructie
Kapconstructie; gietijzer
Kapconstructie; staal
Interieur
Begane grondvloer
1ste Verdiepingvloer
2de Verdiepingvloer
3de Verdiepingvloer
4de Verdiepingvloer
Dak
Trappen en bordessen
Buitentrappen; natuursteen
Buitentrappen; beton
Beglazing
Entree; uitbouw
Entree; deuren
Windvaantje
Vlaggenmast
Waardering
Positief
Indifferent
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
5.2 Argumentatie
De hoofdvorm en de buitenzijde van de toren is sinds de bouw ongewijzigd. Al meer dan een eeuw staat
deze toren ongewijzigd op deze plaats en is het een herkenningspunt voor de omgeving. Hierdoor is de
bouwmassa en daarmee het silhouet van de toren hoog monumentaal en is behoud noodzakelijk.
De gevels en gevelindelingen zijn sinds de bouw eveneens ongewijzigd. Het materiaalgebruik is
kenmerkend voor de bouwperiode. De bouwwijze en materiaalgebruik passen bij de Neostijlen.
De vormen van de gevel rond de entree zijn contrasterend met de rest van de toren en geven de toren een
extra status. Ook hier is behoud noodzakelijk
De kelder is niet onderzocht omdat deze niet toegankelijk was. De kelder is voor de watertoren een
belangrijke ruimte geweest. In de kelder werd water opgeslagen en was onmisbaar voor deze watertoren.
De kelder is daarmee ook hoog gewaardeerd evenals het gietijzeren toegangsluik.
De afgezaagde toevoeren in de begane grondvloer naar de kelder zijn ook hoog gewaardeerd. Deze
sparingen laten de oorspronkelijke functie van de toren duidelijk zien en vertellen over de geschiedenis.
De begane grondvloer zelf is ook nog authentiek en doordat het om een gave gemetselde vloer gaat ook
redelijk uniek. Deze wordt dan ook hoog gewaardeerd.
De 1ste en 2de verdiepingsvloer dateren uit de restauratie van 1984 en zijn van beton. Ze zijn geplaatst na
het verwijderen van de leidingen en buizen. Hierdoor kloppen de sparingen (trapgat) niet met de originele
indeling van het buizenstelsel en is duidelijk dat het hier om een toevoeging gaat. Deze vloeren hebben
een indifferente monumentale waarde.
De 3de verdiepingsvloer is hoog gewaardeerd omdat het hier nog om een gemetselde vloer uit de
bouwperiode gaat met veel sporen van gebruik zoals de buisdoorvoeren en het originele trapgat.
Verdiepingsvloer 4 is geplaatst nadat het reservoir verwijderd was. De vloer heeft totaal geen verbinding
met het verleden. De vloer heeft een indifferente monumentale waarde.
De staalconstructie van de wand van de 3de geleding is positief monumentaal. De constructie is
noodzakelijk en er heeft altijd al een dergelijke constructie gezeten.
Pagina 30 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
Watertoren Woerden
Het dak wordt door een gietijzeren constructie ondersteund. Deze constructie is vanaf de bouw aanwezig
en is door het materiaal en detaillering, zoals de geklonken verbindingen hoog monumentaal. De
onderliggende en ondersteunende staalconstructie is aangebracht na het verwijderen van het reservoir en
zorgt ervoor dat de ruimte waar het reservoir heeft gestaan niet meer als zodanig herkend wordt. Hierdoor
heeft deze constructie een indifferente monumentale waarde.
Het dak met de borstwering en kantelen is zeer kenmerkend voor watertorens van ingenieur J. Schotel.
Deze zijn dan ook van hoge monumentale waarde.
De trappen en bordessen binnen zijn niet van locatie of richting veranderd en zijn nog origineel. Toch zijn
het niet heel specifieke trappen en bordessen. Hierdoor is de waarde van de trappen en bordessen positief
monumentaal.
De trappen aan buitenzijde worden apart beoordeeld. Het gaat hier namelijk om een gedeelte van
natuursteen en een gedeelte van gewapend beton. De drie natuurstenen treden (en de natuurstenen
onderdorpel) zijn een onderdeel van de entree. De treden zijn nog in een goede staat en zijn bovendien
origineel. Hierdoor zijn deze treden hoog monumentaal. De betonnen treden zijn over het algemeen in
slechte staat en zijn niet historisch verbonden aan de watertoren. Deze treden worden daarom slechts
positief monumentaal beoordeeld.
Beglazing en kozijnen worden allemaal positief gewaardeerd. Alleen het glas is op een aantal plaatsen
vervangen.
Pagina 31 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
6
Watertoren Woerden
VOORWAARDEN
Een gebouw moet worden gebruikt om behouden te blijven. Als een gebouw geen functie heeft en dus
leegstaat gaat de kwaliteit van het gebouw hard achteruit. Leegstand moet ten allen tijden worden
voorkomen. Een gebouw kan gered worden van verval en daardoor ook van sloop door herbestemming
en hergebruik.
Voor de watertoren aan de Oostsingel 1a in Woerden adviseren wij dan ook herbestemming. Hiervoor is
medewerking en meedenken van de gemeente noodzakelijk.
Herbestemming vraagt om restauratie en om aanpassingen en deze dienen te gebeuren zoals bij een
monument past. Bij de restauratie geldt de stelregel: behoud gaat voor vernieuwen. Dat betekent dat het
herstellen van onderdelen de voorkeur heeft boven het geheel varvangen van deze onderdelen. Ook
wanneer vervanging technisch beter of goedkoper is.
Bij aanpassingen gelden andere uitgangspunten. Over het algemeen geldt dat de originele bouwsporen in
het zicht gehouden dienen te worden. Aan deze sporen is te zien hoe de geschiedenis van de toren is
verlopen. Afgezaagde stukken leidingen in vloeren laten duidelijk zien dat het hier gaat om een industrieel
gebouw.
Ook het terugbrengen en hergebruiken van bepaalde elementen die refereren aan de watertoren en de
waterleidingmaatschappij is een pré. Denk hierbij ook aan materiaal gebruik. Nieuwe materialen hoeven
niet modern te zijn en moderne materialen hoeven niet te contrasteren met de authentieke materialen.
Het bedenken van een nieuwe functie voor een nieuwe gebruiker voor de watertoren is een moeilijke
opgave. Een belangrijk aspect bij de herbestemming van deze watertoren is dat bij aanpassingen structuren
zichtbaar blijven. De structuur van de watertoren is helder, de toren is ervoor gemaakt om druk op een
waterleidingnetwerk te creëren. Hierdoor heeft alles aan dit gebouw een functie. Functionaliteit is daarom
bij vernieuwing een belangrijk aspect. In het gebouw moet de herkenbaarheid van de watertoren zichtbaar
blijven.
Specifieke adviezen naar aanleiding van de waardestelling:
- De hoofdvorm, gevelopeningen en materialen aan de buitenzijde moeten zichtbaar blijven voor
de omgeving. De watertoren is een landmark en dient dat te blijven.
- Utiliteitsbouw uit het eind van de 19de en begin 20ste eeuw is zeer herkenbaar door de Neostijlen.
Wijzigingen in de gevel dienen ondergeschikt te zijn aan de huidige verschijningsvorm, de toren
moet herkenbaar blijven als een voorbeeld van de bouwperiode met Neostijlen.
- Kelder moet herkenbaar blijven als ruimte. Het luik naar de kelder is nog intact en moet ook
zichtbaar blijven.
- Buizen in de begane grondvloer moeten zichtbaar blijven omdat hieruit het utilitaire karakter van
de toren blijkt.
- De gemetselde begane grondvloer is nog in een goede toestand en dient behouden te worden.
- De 3de verdiepingsvloer vertelt door sparingen en materialen veel over het verleden en dient
zichtbaar te blijven.
- Reservoirruimte (3de geleding): refereren aan de historie van de watertoren is in deze ruimte aan te
raden. In feite is dit de ruimte in de watertoren geweest waar het om draaide. Dat kan
bijvoorbeeld door de ruimte op te delen in twee gedeelten, bijvoorbeeld een omloop langs de
wanden.
- De borstwering met kantelen dienen behouden te worden en zichtbaar te zijn van alle kanten.
- Doordat de trappen voor een mogelijke nieuwe functie anders ingedeeld moeten worden ivm de
bruikbaarheid, is het van belang dat bij verwijdering van de trappen wel duidelijk zichtbaar blijft
waar deze trappen en bordessen hebben gezeten. Op deze manier blijft er toch een belangrijk
aspect bewaard.
- Alle aanpassingen en toevoegingen in, om en aan de watertoren dienen reversibel te zijn. Dat
betekent dat de toevoegingen later weer kunnen worden verwijderd zonder blijvende schade aan
het monument achter te laten.
Pagina 32 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
7
Watertoren Woerden
PROCEDURE
Bij alle veranderingen aan een monument is een monumentenvergunning en een bouwvergunning
noodzakelijk. De bouwvergunning wordt pas verleend als ook de monumentenvergunning is verleend.
Omdat de Watertoren een rijksmonument is geldt de volgende procedure:
De plannen van de geselecteerde gegadigde moeten worden omgezet in een vergunningaanvraag. Dat
betekent dat er tekeningen moeten worden gemaakt waarin de huidige toestand en de nieuwe toestand
duidelijk worden. Doel van de tekening is om te kunnen beoordelen wat er in het monument zal
veranderen. Omdat er ook een bouwvergunning moet worden aangevraagd kunnen hiervoor dezelfde
basistekeningen worden gebruikt.
Er moeten tenminste tekeningen komen van: exterieur (gevelaanzichten), plattegronden per verdieping,
dwarsdoorsneden, details van vensters, daken en isolatie. De tekeningen moeten zijn schaal 1:100.
De aanvraag monumentenvergunning gebeurt met een speciaal formulier. Dit is te downloaden van de site
van de gemeente Woerden.
De aanvraag monumentenvergunning wordt door de gemeente voor advies voorgelegd aan:
- de Commissie voor Cultuurlandschap en Monumenten. Dit is een gemeentelijke commissie die
op verzoek van het college adviseert over alle aanvragen voor monumentenvergunningen.
- De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschappen en Monumenten. Omdat het gaat om
herbestemming van een rijksmonument is het advies van deze organisatie nodig.
Beide organisaties beoordelen de plannen uitsluitend op hun monumentale aspecten. Deze Waardestelling
is voor beiden ongetwijfeld het uitgangspunt en het toetsingskader. De CMC heeft ingestemd met deze
waardestelling en over de hierin vastgelegde voorwaarden.
Wanneer beide adviezen zijn ontvangen neemt het college van B&W van de gemeente Woerden een
beslissing. Allereerst wordt een ontwerpbesluit genomen, en dit wordt ook gepubliceerd. Hierop kunnen
belanghebbenden reageren door het indienen van hun zienswijze. Deze eventuele zienswijzen worden
behandeld en eventueel verwerkt in een definitief besluit. Daarna bestaat nog de mogelijkheid voor het
instellen van beroep bij de rechtbank. Deze mogelijkheden gelden zowel bij een vergunningverlening als
bij een vergunningweigering.
De standaardprocedure voor het verkrijgen van een monumentenvergunning is maximaal 6 maanden,
tussen aanvraag en definitief besluit.
Als de monumentenvergunning wordt geweigerd, wordt ook de bouwvergunning geweigerd. Nadat de
monumentenvergunning is verleend wordt de aanvraag bouwvergunning verder afgehandeld. Bij de
aanvraag bouwvergunning komen de aspecten van niet-monumentale aard aan bod. Het gaat dan b.v. over
de bestemmingswijziging, de eisen van het bouwbesluit, de eisen aan de constructie en de brandveiligheid.
Voor alles wat samenhangt met de bouwvergunning en de monumentenvergunning is de balie van
bouwzaken (Front-Office) het eerste aanspreekpunt.
Pagina 33 van 34
Bouwhistorisch onderzoek
8
Watertoren Woerden
BIJLAGEN
Rapportage Rijksmonument
Voor de gebruikersvoorwaarden zie www.kich.nl,
aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
27 juni 2008
naam
monumentnummer
cbs typering
plaats
oorspronkelijke functie
512630
Gebouwen, woonhuizen
Woerden
Nutsbedrijf
Beschrijving
Omschrijving complexonderdeel 1 De WATERTOREN gebouwd in 1906 in neorenaissanceen art nouveautrant naar ontwerp van J. Schotel, staat op een lichte aangeaarde
verhoging, waarin zich een voormalige waterkelder bevindt. De ronde toren is opgebouwd
uit drie geledingen en is in totaal 28 meter hoog. De doorsnede bedraagt op de begane
grond 5.70 meter en bovenin, waar zich het waterreservoir bevond, 7.10 meter. De toren
is opgebouwd uit rode, bruine en gele rijnsteen in staand verband met uitzondering van de
onderste geleding, die een metselverband van louter koppen vertoont. Op architectonisch
en constructief belangrijke punten is natuursteen toegepast. De verschillende geledingen
worden door uitkragende banden van contrasterend metselwerk van elkaar gescheiden. De
ingang in de eerste geleding bevindt zich binnen een ondiep uitgebouwd portaal onder een
zadeldakje en is te bereiken via een trap met de laatste drie treden in natuursteen. De
topgevel van het portaal is voorzien van natuurstenen aanzetstenen en een tuitvormige
bekroning gedecoreerd met florale motieven. De dubbele deur heeft gietijzeren
deurroosters. Recht tegenover de ingang bevindt zich een rechthoekig venster. In de
tweede geleding zijn, in hoogte verspringend in totaal tien rechthoekige vensters
aangebracht onder een natuurstenen latei. Opvallend is dat het glas koud in het
metselwerk is gezet zonder houten of stalen kozijn. De derde overkragende geleding in
voornamelijk gele rijnsteen heeft tien hoge smalle keperboogvormige vensters, die naar
binnen klapbaar zijn en voorzien zijn van een natuurstenen lekdorpel onder het venster.
De geleding wordt afgesloten door kantelen waaronder een rondboog fries. De aanzet tot
deze overkragende geleding is opgebouwd uit een ijzeren raamwerk met een
baksteenvulling. Op het vlakke dak achter de kantelen is een smeedijzeren windvaan
geplaatst. Aan de binnenzijde is de toren gepleisterd. Op de begane grond bevindt zich een
klinkervloer waarin een gietijzeren putdeksel met het opschrift : 'BOPP & Reuther
Mannheim-Waldhof'. De trappen in de watertoren zijn van hout. In de bovenste geleding
bevindt zich een betonnen vloer en plafond met een centrale stalen kolom en
waaiervormige draagconstructie. Via een mangat is het dak te betreden. Waardering
complexonderdeel 1 De watertoren is van algemeen belang vanwege de
architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een bakstenen watertoren met een
uitkragend reservoirgedeelte en met detaillering in neorenaissance- en art nouveautrant.
Tevens als voorbeeld uit het oeuvre van de architect J. Schotel. Van cultuurhistorische
waarde als herkenbaar overblijfsel van de geschiedenis van de drinkwatervoorziening,
alsmede van ensemblewaarde en situationele waarde vanwege de situering binnen de stad
Woerden aan de Oostsingel langs de Binnengracht en het markante silhouet.
Pagina 34 van 34
BIJLAGE 2
AFR services BV,
Asbestinventarisatie conform SC540 type A,
kenmerk: -/2.12.0117.AR.11.MGK,
d.d. 10 december 2012
s
Burgemeester Verderlaan 17
3544 AD Utrecht
www.afrs.nl
Rabobank 1150.79.645
KvK Midden-Nederland 55.287.824
BTW NL 851640680B01
Asbestinventarisatie conform SC540 type A
Gemeente Woerden
De heer R. Immerzeel
Postbus 45
3440 AA WOERDEN
uw/ons kenmerk:
datum:
project:
betreft:
inventarisatiebedrijf:
datum inventarisatie:
inventarisatie uitgevoerd door:
identificatiecode (Ascert-code DIA):
datum interne autorisatie:
rapport beoordeeld door:
identificatiecode (Ascert-code DIA):
-/2.12.0117.AR.11.MGK
10 december 2012
Watertoren, Oostsingel 1a te Woerden
rapportage uitgevoerde asbestinventarisatie
AFR Services BV SCA-nummer 05-D050041.01
7 december 2012
de heer M.G. Koelink
51E-081211-410066
10 december 2012
de heer M.G. Koelink
51E-081211-410066
foto
Dit rapport is geschikt voor:
☐ het verwijderen van uitsluitend in dit rapport onder type A geïnventariseerde asbesthoudende materialen;
☐ het aansluitend uitvoeren van een Type B onderzoek ter verificatie van de lijst van redelijk vermoedelijke aanwezig asbest in het
daaraan voorafgaande Type A onderzoek;
☐ het vaststellen van de gebruiksintegriteit van het gehele gebouw met een asbestinventarisatie-rapport Type-G ;
☐ de renovatie van een in de inleiding nader gespecificeerd deel van het onderzochte bouwwerk;
 de renovatie van het gehele bouwwerk.
☐ de sloop van het gehele bouwwerk.
Omvang onderzoek:
 Gehele gebouw of object
☐ Representatieve steekproef (bijvoorbeeld bij flatgebouwen, 10% voor vergunning)
☐ Onvoorzien aanwezig asbest
Soort onderzoek:
 Asbestinventarisatie Type-A
☐ Asbestinventarisatie Type-B
☐ Gedeelte van gebouw of object
☐ Aanvulling op representatieve steekproef
 Volledig
☐ Onvolledig
☐ Asbestinventarisatie Type-G
Risicobeoordeling:
☐ Risicobeoordeling ten behoeve van sloop en verbouw (SMA-rt)
Pagina 1 van 7
☐ Risicobeoordeling in gebruiksfase (NEN 2991: 2005)
2.12.0117.AR.11.MGK
INHOUDSOPGAVE
1
INLEIDING .................................................................................................................................... 3
1.1
1.2
Opdracht en doel ........................................................................................................................... 3
Kwaliteit en methode ..................................................................................................................... 3
2
DESKRESEARCH ............................................................................................................................ 4
2.1
2.2
2.3
Omschrijving te onderzoeken object ............................................................................................... 4
Verrichte inspanning voor deskresearch .......................................................................................... 4
Resultaten deskresearch ................................................................................................................ 4
3
INVENTARISATIE OP LOCATIE ....................................................................................................... 5
3.1
3.2
3.3
Werkwijze ..................................................................................................................................... 5
Niet onderzochte ruimtes ............................................................................................................... 5
Waarnemingen .............................................................................................................................. 5
4
SAMENVATTING, CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN ....................................................................... 7
BIJLAGEN
1.
2.
3.
Overzichtstekening
Bijlage F verplichting opdrachtgever
Evaluatieformulier asbestinventarisatie
Pagina 2 van 7
2.12.0117.AR.11.MGK
1
Inleiding
1.1 Opdracht en doel
Door de Gemeente Woerden is aan AFR Services BV opdracht verleend voor het uitvoeren van een
asbestinventarisatie type A conform de SC540 van de watertoren aan de Oostsingel 1a te Woerden. De
inventarisatie wordt uitgevoerd in verband met de geplande renovatie.
Het doel van de asbestinventarisatie is het volledig in kaart brengen, identificeren en kwantificeren van alle
van asbest, asbesthoudende producten, asbestbesmet materiaal of asbestbesmette constructie-onderdelen
die aanwezig zijn in een bouwwerk, object of plaats waar een incident heeft plaatsgevonden en asbest is
vrijgekomen. Tevens wordt op grond van de aard van het aangetroffen asbest en/of de asbesthoudende
producten, de wijze waarop deze in de constructie zijn bevestigd en de omgevingsomstandigheden, een
indeling in één van de drie risicoklassen voor verwijdering gemaakt.
1.2 Kwaliteit en methode
AFR Services BV is in het bezit van een kwaliteitssysteem dat voldoet aan ISO-9001 dat gecontroleerd en
gecertificeerd is door KIWA. AFR Services BV is gecertificeerd voor het uitvoeren van asbestinventarisaties
conform de SC540. Analyses op asbestverdachte materialen worden uitgevoerd door een voor de ISO 17025
geaccrediteerd laboratorium.
De
●
●
●
●
●
●
●
inventarisatie type A, conform de richtlijnen van de SC540, bestaat uit:
een deskresearch waarbij tekeningen en bestekken van de locatie worden bestudeerd;
een bezoek aan de onderzoekslocatie;
een visuele inspectie van het interieur en het exterieur van het pand;
het nemen van monsters van asbestverdachte materialen;
het onderzoeken van deze materialen in het laboratorium;
het bepalen van de risicoklasse van de asbestsanering;
het rapporteren van alle bevindingen.
Van de inventarisatie zijn uitgesloten:
● materialen die niet zonder destructief onderzoek waarbij de bouwkundige integriteit van het bouwwerk
aangetast wordt bereikbaar zijn (bijvoorbeeld ingegoten leidingwerk en stelplaatjes onder muren);
● materialen die alleen door sloop van technische apparatuur bereikbaar zijn (bijvoorbeeld c.v. ketels,
generatoren, liften, roltrappen, elektrische installaties, pluggen et cetera);
● ruimtes waarbij beperkingen worden opgelegd voor het inspecteren ervan;
● materialen waarbij beperkingen worden opgelegd voor het nemen van monsters.
De bevindingen zijn gebaseerd op de situatie zoals die tijdens de inventarisatie is aangetroffen. Deze rapportage dient dan ook als een verslag van een momentopname te worden beschouwd. Het inventarisatierapport
is alleen geschikt voor de betreffende onderzochte locatie(s) en mag derhalve niet worden gebruikt voor
delen van deze locatie(s) welke niet zijn onderzocht.
Alle bevindingen zijn gebaseerd op een grote mate van kennis en ervaring. Desondanks kan niet volledig
worden uitgesloten dat bij sloop of renovatiewerkzaamheden asbesthoudende materialen worden aangetroffen welke niet als zodanig zijn gedetecteerd. Veelal hangt dit samen met het ontbreken van adequate
bestek- gegevens of niet visueel te detecteren materialen. In het geval er toch asbesthoudend materiaal
wordt aangetroffen op plaatsen niet door ons genoemd vragen wij u het in de bijlagen opgenomen
“Evaluatieformulier Asbestinventarisatie” in te vullen en naar ons op te sturen. Wij zullen deze melding da n
als klacht onderzoeken en indien nodig maatregelen nemen.
Vermenigvuldiging van het gehele rapport is toegestaan.
Pagina 3 van 7
2.12.0117.AR.11.MGK
2
Deskresearch
2.1 Omschrijving te onderzoeken object
De asbestinventarisatie heeft betrekking op de watertoren. Het monumentale pand is in 1906 gebouwd en
sinds 1979 buiten gebruik.
2.2 Verrichte inspanning voor deskresearch
De opdrachtgever is verzocht relevante documenten en archieven beschikbaar te stellen waarin mogelijk de
toepassing van asbest en asbesthoudende producten is beschreven. De volgende zaken zijn ter beschikking
gesteld en bestudeerd:
Tabel 2.1 Eerder uitgebrachte inventarisatierapporten:
Opsteller
--
Ascert-code
identificatiecode
publicatiedatum
--
--
--
Tabel 2.2 Overige door de opdrachtgever verstrekte documenten:
Document
Opsteller
Bestek
Onbekend
Bouwtekening
Onbekend
Certificaten
Niet aanwezig
Vrijgavecertificaten
Niet aanwezig
Rapporten betreffende incidenten/calamiteiten
Niet aanwezig
Rapporten betreffende eerder uitgevoerde (deel)saneringen
Niet aanwezig
identificatiecode
publicatiedatum
Map1
onbekend
Het interviewen van (ex)werknemers is achterwege gelaten op basis van irrelevantie.
2.3 Resultaten deskresearch
Uit de deskresearch zijn geen asbestverdachte bronnen bekend geworden.
Pagina 4 van 7
2.12.0117.AR.11.MGK
3
Inventarisatie op locatie
3.1 Werkwijze
Tijdens de inventarisatie zijn onderstaande onderdelen, indien aanwezig, bekeken:
● installaties;
● apparatuur en inrichting;
● brandwerende constructies;
● afwerking en decoratie;
● gevelconstructies en waterkerende constructies;
● tijdens de bouw toegepaste hulpconstructies;
● asbestbesmettingen.
3.2 Niet onderzochte ruimtes
Alle ruimtes zijn onderzocht.
3.3 Waarnemingen
De watertoren is steens opgebouwd. Op het betonnen dak is niet asbestverdacht bitumen aangetroffen. De
kozijnen en deuren zijn van hout. Aan de buitenzijde zijn geen asbestverdachte materialen aangetroffen.
Op de bovenste verdieping (3e geleding) is het betonnen dak en de metalen dakconstructie zichtbaar. De
buitenwande zijn van steen. De vloer is van beton. Via een houten trap en houten tussen vloeren zijn 2
betonvloer ter hoogte van de 1e geleding bereikbaar. In de ruimtes zijn geen asbestverdachte materialen
aangetroffen. In de vloer van begane grond (1e geleding) zijn metalen luiken aanwezig. Deze konden niet
geopend worden. In de watertoren zijn verder geen asbestverdachte materialen aangetroffen.
Pagina 5 van 7
2.12.0117.AR.11.MGK
Pagina 6 van 7
2.12.0117.AR.11.MGK
4
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
In opdracht van de Gemeente Woerden heeft AFR Services BV een asbestinventarisatie type A conform de
SC540 uitgevoerd van de watertoren aan de Oostsingel 1a te Woerden. De inventarisatie wordt uitgevoerd in
verband met de geplande renovatie.
Asbesthoudende materialen
Tijdens de asbestinventarisatie zijn geen asbesthoudende materialen aangetroffen.
Niet onderzochte delen
Alle ruimtes zijn onderzocht. De asbestinventarisatie wordt hierdoor getypeerd als volledig.
Niet onderzochte gebouw- of constructiedelen
Er is geen machinaal destructief onderzoek uitgevoerd. Dat wil zeggen dat er bijvoorbeeld geen destructief
onderzoek is verricht waarbij de bouwkundige integriteit van het bouwwerk is aangetast.
Op basis van het uitgevoerde onderzoek bestaat geen redelijk vermoeden voor de aanwezigheid van in de
constructie verborgen niet-direct waarneembare asbesthoudende materialen. Het betreft de volgende
locatie:
Gebouw- of constructiedeel
Voormalige waterkelder
Een inventarisatie type B wordt niet noodzakelijk geacht.
Pagina 7 van 7
2.12.0117.AR.11.MGK
Bijlagen
Overzichtstekening
Bijlage F verplichting opdrachtgever
Evaluatieformulier asbestinventarisatie
Situatietekening
Legenda
Tekening niet op schaal
= asbesthoudend materiaal
KM1 = asbestvrij kleefmonster
= asbestvrij materiaal
L1 = luchtmonster < grenswaarde
= asbestverdacht materiaal
KM2 = asbesthoudend kleefmonster
= niet geïnventariseerd
L2 = luchtmonster > grenswaarde
Projectgegevens
Locatie: Watertoren, Oostsingel 1a te Woerden
2.12.0117.AR.11.MGK
Bijlage F Verplichtingen opdrachtgever
Conform SC 540 BIJLAGE G VERPLICHTINGEN OPDRACHTGEVER (I)
Informatief karakter
1. Algemeen
De opdrachtgever heeft een wettelijke informatieplicht daar waar het gaat over de aanwezigheid van asbest in zijn
bouwwerk/object, dat hij in eigendom / beheer heeft. Deze plicht heeft hij naar de gebruiker van het bouwwerk/object
en zij die het bouwwerk/object respectievelijk onderhouden, renoveren, slopen of werkzaamheden erin uitvoeren.
Asbestverwijdering is onderhevig aan een gemeentelijke vergunning. Aan de vergunning ligt een asbestinventarisatierapport ten grondslag. Wie kan een vergunning aanvragen en wordt daarmee de houder van de vergunning?
1. De eigenaar van een bouwwerk;
2. Namens de eigenaar van het bouwwerk: het adviesbureau;
3. De gebruiker van een bouwwerk.
Toelichting:
● De houder van de vergunning blijft voor de gemeente verantwoordelijk en aanspreekpunt voor de rapportage
als sanering. Is het niet volledig en dus niet geschikt voor afgifte omgevingsvergunning, dan spreekt de
gemeente de aanvrager van de vergunning aan. Deze spreekt vervolgens het onderzoeksbureau aan. Dit geldt
eveneens voor de asbestverwijdering.
● Als gewerkt wordt in strijd met de voorschriften, spreekt de gemeente de houder van de vergunning in eerste
instantie aan, in tweede instantie de asbestverwijderaar.
De onder de punten 1 t/m 3 genoemde personen kunnen opdrachtgever zijn voor zowel de asbestinventarisatie, de
asbestverwijdering, als de eindbeoordeling. Hij hoeft niet perse opdrachtgever te zijn voor de eindbeoordeling. Dit kan
hij overlaten aan het verwijderingsbedrijf, hetgeen ook logisch is.
De opdrachtgever is degene die:
● De opdracht tot inventarisatie verleent aan een bedrijf dat in het bezit is van een geldig certificaat voor asbestinventarisatie;
● De omgevingsvergunning bij de Gemeente aanvraagt, implicerende de melding voor het voornemen tot slopen/
verwijderen;
● De opdracht tot de eindbeoordeling van de uitgevoerde asbestverwijdering verleent aan een laboratorium c.q.
inspectie-instelling dat/die daarvoor is geaccrediteerd;
● De opdracht tot de asbestverwijdering verleent aan een asbestverwijderingsbedrijf dat in het bezit is van een geldig
certificaat voor asbestverwijderen;
● De Gemeente minimaal één week vóór uitvoering op de hoogte stelt van de juiste uitvoeringsdata en -tijdstippen;
● De stortbon en het vrijgavebewijs van het asbestverwijderingsbedrijf ontvangt;
● De Gemeente uiterlijk binnen twee weken na uitvoering een afschrift stuurt van de resultaten van de
eindbeoordeling;
● De facturen voor de verleende diensten (1 t/m 4) ontvangt en betaalt.
De opdrachtgever kan de zaken genoemd onder 1, 2, 3, 5 en 7 delegeren aan bijvoorbeeld het asbestverwijderingsbedrijf, doch blijft verantwoordelijk voor de aanwezigheid van de juiste papieren (inventarisatie-rapport en omgevingsvergunning) op het werk.
2. Asbestverwijderingsbesluit 2005
De verantwoordelijkheid van de opdrachtgever voor de juiste papieren (inventarisatierapport en omgevingsvergunning)
op het werk vindt zijn wettelijke basis in Par. 2, Artikel 3 en 5 en Par. 4, Artikel 10 van het Asbestverwijderingsbesluit
2005. De door de opdrachtgever in te schakelen bedrijven voor asbestinventarisatie, asbestverwijdering en eindbeoordeling kunnen het werk alleen verrichten, wanneer zij in het bezit zijn van de wettelijk verplichte certificatie,
respectievelijk accreditatie, vermeld in art. 4.54a, 4.54d en 4.55a van het Arbobesluit / Asbestverwijderingsbesluit 2005.’
3. Asbestinventarisatierapport
Ontleend aan Asbestverwijderingsbesluit 2005, Stb. 704 d.d. 16-12-2005 en Stb. 87 d.d. 20-02-2006 Paragraaf 2 –
Asbestinventarisatie
Art. 3-1-b: lid b: degene die geheel of gedeeltelijk doet (laat) afbreken of uit elkaar nemen (= dus de opdrachtgever)....
beschikt over een asbestinventarisatierapport.
Art. 3-2-b: ook hier wordt weer gesproken over degene die asbest doet (laat) verwijderen (= dus de opdrachtgever) ....
beschikt over een asbestinventarisatierapport.
Bijlage F Verplichtingen opdrachtgever
Art. 5
Degene die de handelingen van par. 3 doet / laat verrichten (= dus de opdrachtgever), verstrekt vóórdat de handeling
wordt verricht, een afschrift van het inventarisatierapport aan degene die de handeling verricht (= dus het asbestverwijderingsbedrijf).
Conclusie:
Art. 3 en 5 zijn heel duidelijk: De opdrachtgever beschikt over een inventarisatierapport en geeft een afschrift van dat
rapport aan degene die het asbest verwijdert. Hoe de opdrachtgever aan dat rapport komt, staat niet vermeld. Hij moet
er gewoon over beschikken, dus het zelf regelen. Zie ook art. 4.54a-1 t/m 5 en 4.54d-5 (toevoeging aan Arbo-besluit).
Aanvulling Arbeidsomstandighedenbesluit
Artikel 4.54a. Asbestinventarisatie
● Voordat een handeling als bedoeld in artikel 4.54, eerste lid, onderdeel a, b of d, wordt aangevangen, wordt de
aanwezigheid van asbest of asbesthoudende producten dan wel crocidoliet of crocidoliet-houdende producten
volledig geïnventariseerd en worden de resultaten hiervan opgenomen in een inventarisatierapport.
● Het eerste lid is van toepassing indien werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan asbest of asbesthoudende producten dan wel crocidoliet of crocidoliethoudende producten.
● De inventarisatie en het inventarisatierapport, bedoeld in het eerste lid, worden uitgevoerd, onderscheidenlijk
opgesteld, door een bedrijf dat in het bezit is van een certificaat voor asbestinventarisatie dat is afgegeven door
Onze Minister of een certificerende instelling.
● Een afschrift van het inventarisatierapport wordt verstrekt aan het bedrijf, bedoeld in artikel 4.54d, eerste lid, die de
handeling, bedoeld in artikel 4.54, eerste lid, onderdeel a, b, of d, verricht.
● Het certificaat of een afschrift daarvan is op de arbeidsplaats aanwezig en wordt desgevraagd getoond aan een
ambtenaar als bedoeld in artikel 24 van de wet.
Artikel 4.54d. Asbestverwijdering
● De handelingen, bedoeld in artikel 4.54, eerste lid, met uitzondering van de handelingen, bedoeld in artikel 4.54b,
onderdeel b tot en met i, worden verricht volgens een vooraf opgesteld werkplan als bedoeld in artikel 4.55 door een
bedrijf dat in het bezit is van een certificaat voor asbestverwijdering, dat is afgegeven door Onze Minister of een
certificerende instelling.
● Bij een bedrijf als bedoeld in het eerste lid is in ieder geval een persoon als bedoeld in het derde lid werkzaam.
● De handelingen, bedoeld in het eerste lid, worden verricht door of onder voortdurend toezicht van een persoon die in
het bezit is van een certificaat van vakbekwaamheid voor het toezicht houden op het verwijderen van asbest en
crocidoliet, dat is afgegeven door Onze Minister of een certificerende instelling.
● Voorzover de handelingen, bedoeld in het eerste lid, mede worden verricht door een andere persoon dan de persoon,
bedoeld in het derde lid, is deze andere persoon in het bezit van een certificaat van vakbekwaamheid voor het
verwijderen van asbest en crocidoliet, dat is afgegeven door Onze Minister of een certificerende instelling.
● Voordat wordt aangevangen met de handelingen, bedoeld in het eerste lid, is het bedrijf, bedoeld in het eerste lid, in
het bezit van een afschrift van een inventarisatierapport als bedoeld in artikel 4.54a, eerste lid.
● De certificaten, bedoeld in het eerste, derde en vierde lid, of afschriften daarvan en een afschrift van het
inventarisatierapport, bedoeld in artikel 4.54a, eerste lid, zijn op de arbeidsplaats aanwezig en worden desgevraagd
getoond aan een ambtenaar als bedoeld in artikel 24 van de wet.
Par. 4 – Bouwwerken
Art. 10: Het is verboden om een bouwwerk te slopen zonder of in afwijking van de vergunning van B&W. Bij een
aanvraag om een omgevingsvergunning moet een inventarisatierapport worden overlegd (art. 10j).
De houder van de omgevingsvergunning moet een afschrift van die vergunning ter hand stellen aan het bedrijf dat de
sloop uitvoert.
Burgemeester Verderlaan 17
3544 AD Utrecht
www.afrs.nl
Rabobank 1150.79.645
KvK Midden-Nederland 55.287.824
BTW NL 851640680B01
F-P10-03 Evaluatieformulier asbestinventarisatie
AFR Services BV
Afdeling Asbestinventarisatie
Burgemeester Verderlaan 17
3544 AD Utrecht
1. Asbestinventarisatie type A
Naam inventarisatiebureau
Ascert-code
Rapport nummer
Vrijgave datum
2. Asbestinventarisatie type B
Naam inventarisatiebureau
Ascert-code
Rapport nummer
Vrijgave datum
3. Asbestinventarisatie van onvoorzien asbest
Naam inventarisatiebureau
Ascert-code
Rapport nummer
Vrijgave datum
Omschrijving onvoorzien asbest
Omschrijving
plaats
Hoeveelheid
Asbestverwijderingsbedrijf
Naam
Ascert-code
Naam
Verzonden naar 1
Door (naam)
datum
Paraaf
Handtekening
2
3
4
5
6
7
Verzendlijst: 1 = AIB type A; 2 = AIB type B; 3 = AIB onvoorzien; 4 = gemeente; 5 = eigenaar; 6 = opdrachtgever
Bijzonderheden:
Pagina 1 van 1
F-P10-03.1 + 3 juli 2012
BIJLAGE 3
Nota van Beantwoording Zienswijzen over
Ontwerpbestemmingsplan Watertoren Oostsingel 1A,
Woerden,
d.d. 7 mei 2014
Nota van Beantwoording Zienswijzen over
Ontwerpbestemmingsplan Watertoren
Oostsingel 1A, Woerden
-
Bijlage: Staat van Wijzigingen d.d. 7 mei 2014
Team Ruimtelijke Plannen
cv 7 mei 2014
Nota van Beantwoording Zienswijzen Watertoren
1. Samenvatting van de Nota
Met betrekking tot het bestemmingsplan Watertoren is in totaal één zienswijze ontvangen. Er is
formeel sprake een schriftelijke zienswijze. Mondelinge zienswijzen zijn niet ontvangen en
opgetekend. Ook langs digitale weg is geen zienswijze ingediend. De ontvangen zienswijze is
ontvankelijk.
In het verdere verloop van deze Nota worden de verschillende deelaspecten van de zienswijze van
antwoord voorzien.
De zienswijze geeft aanleiding tot het op onderdelen aanpassen van het ontwerpbestemmingsplan.
Wat het bestemmingsplan (regels en verbeelding) betreft, is de zienswijze gegrond. Ook de toelichting
op het bestemmingsplan wordt op een onderdeel aangepast.
In de bij deze Nota gevoegde Staat van wijzigingen is aangegeven op welke wijze de gemeenteraad
van Woerden wordt voorgesteld om het bestemmingsplan gewijzigd vast te stellen.
Hieronder volgt de uitgewerkte verhandeling.
2. Bekendmaking, inzage
Publicatie
Op 5 maart 2014 hebben burgemeester en wethouders bekend gemaakt op de eigen website, in het
wekelijkse huis-aan-huisblad de Woerdense Courant en in de Staatscourant (digitaal), dat het
ontwerpbestemmingsplan Watertoren gedurende zes weken ter inzage ligt.
Plaatsen bestemmingsplan
Het bestemmingsplan is geplaatst op www.ruimtelijkeplannen.nl. Op de website van de gemeente
wordt daarnaar verwezen. Op de website zijn ook alle bijbehorende stukken te vinden. Alle stukken
hebben gedurende de inzageperiode ook in geschrift ter inzage gelegen in de Koepel/hal van het
stadhuis te Woerden.
Doel, plangebied.
Het bestemmingsplan is bedoeld om het gebruik van de watertoren voor Wonen mogelijk te maken op
het perceel Oostsingel 1A, kadastraal bekend gemeente Woerden, sectie C, nr. 3205. Dit perceel
betreft het plangebied.
Inzage
Het bestemmingsplan en de bijbehorende stukken hebben ter inzage gelegen van donderdag 6 maart
tot en met woensdag 16 april 2014. In deze periode was er gelegenheid voor een ieder om een
zienswijze naar voren te brengen.
3. Ontvangen zienswijze
Mede namens de hoofdbewoners van Oostsingel 1, 1B, en 1C is van de hoofdbewoners van
Oostsingel 1D op april 2014 een schriftelijke zienswijze ontvangen. Alle hoofdbewoners zijn direct
omwonenden van de Watertoren op Oostsingel 1A.
De data van de zienswijze en de ontvangst én ook het registratienummer waaronder deze brief is
ingeboekt, worden hier onder vermeld.
____________________________________________
Indieners / perceel
Oostsingel 1D
mede namens
Oostsingel 1, 1B, 1C en 1D
Datum brief
10 april 2014
Datum ontvangst Registratienr.
11 april 2014
14.005986
2
Nota van Beantwoording Zienswijzen bestemmingsplan Watertoren Woerden April/Mei 2014
De situering van de woonadressen van de indieners van de zienswijzen of te wel van de percelen van
betreffende direct omwonenden ten opzichte van de watertoren wordt hieronder weergegeven.
Watertoren Oostsingel 1A en directe omgeving, luchtfoto
1D
1
1C
1B
Watertoren Oostsingel 1A en directe omgeving, (kadastrale) situering
4. Overige reacties
Naast de zienswijze zijn reacties ontvangen van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, de
provincie Utrecht en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zij geven zwart op wit geen bezwaren
of problemen te hebben. Deze berichten zijn per email ontvangen, respectievelijk op 2 en 24 januari
en 13 maart 2014. Zij zijn geen zienswijzen. Zij zijn een formele bevestiging van de verschillende
instanties dat zij met de functieverandering en het bestemmingsplan instemmen. Zij worden hier voor
de volledigheid genoemd. Deze drie reacties worden in deze Nota niet verder beschouwd.
5. Behandeling zienswijze
Ontvankelijkheid zienswijze
De zienswijze is ontvangen op 11 april 2014 vóór het aflopen van de termijn van zes weken op 16
april 2014. De zienswijze is tijdig ingediend en de indieners zijn daarom in hun zienswijze
ontvankelijk.
3
Nota van Beantwoording Zienswijzen bestemmingsplan Watertoren Woerden April/Mei 2014
Beantwoording zienswijze
Algemeen:
Een bestemmingsplan heeft tot doel nieuwe gebruiksvormen toe te staan of te verbieden.
Het ziet tevens toe op de ruimtelijke gevolgen die veranderingen met zich meebrengen voor de naaste
omgeving. Een goede ruimtelijke ordening begint bij de planvoorbereiding. Daarbij is voorafgaand
kennis genomen van de belangen die in het geding (kunnen) zijn. Dat is gebeurd in het overleg van de
aanvrager van de bestemmingswijziging met de direct omwonenden van de aangrenzende
woonpercelen. Dit mede naar aanleiding van een eerdere onthouding van een bestemming voor de
watertoren in 2009.
Antwoorden gemeente op de diverse deelaspecten van de zienswijze
De zienswijze wordt hierna puntsgewijs samengevat, beschouwd en beantwoord.
I.
Toelichting bestemmingsplan
a. Deelaspect besprekingsverslag
Zienswijze
Gevraagd wordt een besprekingsverslag niet als bijlage aan het bestemmingsplan te hechten,
doch alleen in de toelichting op het bestemmingsplan melding te maken van het resultaat van
het overleg.
Antwoord gemeente.
Aan dit verzoek wordt voldaan. De betreffende bijlage c.q. het verslag wordt verwijderd. De
toelichting wordt aangepast.
Dit leidt niet tot een formele wijziging van de juridisch bindende regels en/of verbeelding van
het bestemmingsplan.
>> Dit deelaspect geeft geen aanleiding het bestemmingsplan aan te passen. De
toelichting wordt wel aangepast.
II. Bestemmingsplan
b. Deelaspect verwijzing
Zienswijze
Gevraagd wordt om de correctie van een geconstateerde onjuiste verwijzing in artikel 5.2.2.
van de regels.
Antwoord gemeente.
Deze verwijzing wordt bijgesteld in overeenstemming met het vermelde in de bij deze Nota
gevoegde Staat van Wijziging. De gemeenteraad wordt voorgesteld om met in acht name van
deze Staat het nieuwe bestemmingsplan vast te stellen.
>> Dit deelaspect geeft aanleiding tot wijziging van de betreffende regels.
4
Nota van Beantwoording Zienswijzen bestemmingsplan Watertoren Woerden April/Mei 2014
c. Deelaspect (geen) bebouwing op het dak
Zienswijze
Afspraak met de omwonenden is dat op het dak(terras) van de watertoren geen zichtbare
aanpassingen en/of een uitbouw komen. De zgn. 10% regeling in artikel 10, onder a, sluit
deze ongewenst mogelijkheden niet uit.
Antwoord gemeente
Ook de Rijkdienst voor het Culturele Erfgoed heeft aangegeven dat bebouwing op het dak niet
moet. Ook moeten andere fysieke toevoegingen aan het monument watertoren niet. Omdat de
eindsituatie van de omvang en maatvoering van het gebouw in feite al is bereikt, is de
betreffende flexibiliteitsregel in artikel 10 overbodig en kan deze in zijn geheel worden
verwijderd.
>> Dit deelaspect geeft aanleiding tot het volledig verwijderen van de aangehaalde
flexibiliteits- of afwijkingsregel.
d. Deelaspect bedrijfsactiviteiten
Zienswijze
Gevraagd wordt om beperking van de Staat van bedrijfsactiviteiten tot uitsluitend die
activiteiten die in categorie 1 zijn toegestaan. De diverse aangegeven zinledige activiteiten
moeten niet.
Antwoord gemeente
Uitsluitend categorie 1 activiteiten worden toegestaan en dan alleen die zich naar aard en
omvang verdragen met de woonfunctie. Dan is het ook helder een overzicht te geven van
alleen die activiteiten. De Staat kan daarom ook in die zin worden afgeslankt.
>> Dit deelaspect geeft aanleiding tot het beperken van de in de Staat op te nemen
activiteiten.
e. Deelaspect boom
Zienswijze
Niet duidelijk is welke waardevolle boom in artikel 8.2 sub a. onder 2 wordt bedoeld.
Antwoord gemeente
In de naaste omgeving zijn waardevolle bomen aanwezig, maar niet binnen het plangebied
van dit bestemmingsplan c.q. op het perceel Oostsingel 1A. De betreffende regel is overbodig
en kan worden verwijderd.
>> Dit deelaspect geeft aanleiding de betreffende regel te verwijderen.
5
Nota van Beantwoording Zienswijzen bestemmingsplan Watertoren Woerden April/Mei 2014
f.
Deelaspect afstemming aanduiding monument
Zienswijze
Gevraagd wordt om de benaming in de regels en de aanduiding van het monument op de
verbeelding beter op elkaar af te stemmen.
Antwoord gemeente
Deze aanbeveling wordt overgenomen. Een en ander wordt nader afgestemd in
overeenstemming met het voorstel zoals dat is aangegeven in de bij deze Nota gevoegde
Staat van wijzigingen.
>> Dit deelaspect geeft aanleiding tot aanpassing.
Resultaat: ontvangen zienswijze gegrond
De aangedragen punten zijn voor elk deelaspect zinnig gebleken en geven aanleiding tot aanpassing.
Dit maakt met betrekking tot de regels en de verbeelding dat de zienswijze gegrond is.
Tot slot.
Nadat burgemeester en wethouders hebben besloten om de gemeenteraad een voorstel te doen,
wordt de indieners van de zienswijzen dit besluit schriftelijk meegedeeld. Deze Nota met bijlagen
wordt hen eveneens toegezonden. De indieners nemen dan kennis van de reactie op hun zienswijzen.
Zij worden vervolgens in de gelegenheid gesteld om over de zienswijzen en de antwoorden van de
gemeente gebruik te maken van spreekrecht in een vergadering van de raadscommissie Ruimte. Dit
wordt zeer waarschijnlijk de eerstvolgende openbare vergadering op donderdag 12 juni 2014. In deze
commissie zitten vertegenwoordigers van de gemeenteraad.
Na het vaststellen van het bestemmingsplan is tegen deze besluiten beroep mogelijk bij de Afdeling
bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Bij het bij brief in kennis stellen van de genomen besluiten worden de indieners van de zienswijzen
nader geïnformeerd over de mogelijkheid en de wijze waarop eventueel beroep en / of voorlopige
voorziening kan worden aangetekend.
Team RP cv 7 mei 2014
-
Bijlage: Staat van Wijzigingen d.d. 7 mei 2014 met bijlagen 1 en 2 d.d. 7 mei 2014.
6
Nota van Beantwoording Zienswijzen bestemmingsplan Watertoren Woerden April/Mei 2014
REGELS
Inhoudsopgave van de regels
Hoofdstuk 1
Artikel 1
Artikel 2
INLEIDENDE REGELS
Begrippen
Wijze van meten
1
1
3
Hoofdstuk 2
Artikel 3
Artikel 4
Artikel 5
Artikel 6
BESTEMMINGSREGELS
Tuin
Verkeer
Wonen
Waarde - Archeologie
5
5
6
7
8
Hoofdstuk 3
Artikel 7
Artikel 8
Artikel 9
Artikel 10
Artikel 11
ALGEMENE REGELS
Anti-dubbeltelregel
Algemene gebruiksregels
Algemene aanduidingsregels
Algemene afwijkingsregels
Algemene procedureregels
11
11
12
13
14
15
Hoofdstuk 4
Artikel 12
Artikel 13
OVERGANGS- EN SLOTREGELS
Overgangsrecht
Slotregel
17
17
18
Bijlage bij de regels
Bijlage 1
Staat van bedrijfsactiviteiten
1
Hoofdstuk 1 INLEIDENDE REGELS
Artikel 1
Begrippen
In deze regels wordt verstaan onder:
1.1
plan:
het bestemmingsplan Watertoren met identificatienummer NL.IMRO.0632.Watertoren-bVA1 van de
gemeente Woerden.
1.2
bestemmingsplan:
de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels (en eventuele bijlagen).
Verdere begrippen in alfabetische volgorde:
1.3
aanduiding:
een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels
regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden.
1.4
aanduidingsgrens:
de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.
1.5
bebouwing:
één of meer gebouwen en/of bouwwerken, geen gebouwen zijnde.
1.6
bestemmingsgrens:
de grens van een bestemmingsvlak.
1.7
bestemmingsvlak:
een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.
1.8
bouwen:
het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een
bouwwerk, alsmede het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen van een
standplaats.
1.9
bouwgrens:
de grens van een bouwvlak.
1.10
bouwperceel:
een aaneengesloten stuk grond, waarop ingevolge de regels een zelfstandige, bij elkaar behorende
bebouwing is toegelaten.
1.11
bouwperceelsgrens:
een grens van een bouwperceel.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
2
1.12
bouwvlak:
een geometrisch bepaald vlak, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels bepaalde
gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde, zijn toegelaten.
1.13
bouwwerk:
elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die hetzij direct hetzij
indirect met de grond is verbonden, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond.
1.14
detailhandel:
het bedrijfsmatig te koop aanbieden (waaronder de uitstalling ten verkoop), verkopen en leveren van
goederen aan personen die de goederen kopen voor gebruik, verbruik, verhuur of aanwending
anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit.
1.15
gebouw:
elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden
omsloten ruimte vormt.
1.16
peil:
1. de gemiddelde hoogte van het aan een bouwwerk aansluitende, afgewerkte maaiveld, maar niet
hoger dan de kruin van de weg in geval dit bouwwerk aan een weg gelegen is;
2. in alle andere gevallen: de gemiddelde hoogte van het afgewerkte maaiveld;
1.17
woning:
een (gedeelte van een) gebouw dat dient voor de permanente huisvesting van één huishouden;
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
3
Artikel 2
Wijze van meten
1. Bij toepassing van deze regels wordt als volgt gemeten:
2.1
bouwhoogte van een bouwwerk:
vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een bouwwerk, geen gebouw zijnde,
met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes, en naar de
aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen.
2.2
goothoogte van een bouwwerk:
vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot, c.q. de druiplijn, het boeibord, of een daarmee gelijk
te stellen constructiedeel.
2.3
inhoud van een bouwwerk:
tussen de onderzijde van de begane grondvloer, de buitenzijde van de gevels (en/of het hart van de
scheidsmuren) en de buitenzijde van daken en dakkapellen.
2.4
oppervlakte van een bouwwerk:
tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts
geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het
bouwwerk.
2. Bij de toepassing van het bepaalde in deze regels ten aanzien van de maatvoering worden
ondergeschikte bouwdelen, als plinten, pilasters, kozijnen, gevelversieringen, ventilatiekanalen,
schoorstenen, gevel- en kroonlijsten, luifels, balkons en overstekende daken buiten beschouwing
gelaten, mits de overschrijding van bouw-, c.q. bestemmingsgrenzen niet meer dan 1 meter
bedraagt.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
4
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
5
Hoofdstuk 2 BESTEMMINGSREGELS
Artikel 3
3.1
Tuin
Bestemmingsomschrijving
De voor “Tuin” aangewezen gronden zijn bestemd voor tuinen.
3.2
Bouwregels
Op de in lid 3.1 bedoelde gronden mogen uitsluitend bouwwerken ten dienste van de bestemming
worden gebouwd, met dien verstande dat de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde,
waaronder straatmeubilair, niet meer mag bedragen dan:
a. de hoogte van erf- en terreinafscheidingen mag niet meer bedragen dan 1 m op het voorerf en 2
m op het zij- en achtererf;
b. de hoogte van palen en vlaggenmasten mag niet meer bedragen dan 6 m;
c. de hoogte van overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde op het voorerf mag niet meer
bedragen dan 1 m en op het zij- en achtererf niet meer dan 3 m.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
6
Artikel 4
4.1
Verkeer
Bestemmingsomschrijving
De voor "Verkeer" aangewezen gronden zijn bestemd voor:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
4.2
wegen;
voet- en fietspaden;
parkeerplaatsen;
buurtontsluitingswegen;
bruggen;
groen;
speelvoorzieningen;
straatmeubilair.
bij deze doeleinden behorende voorzieningen zoals erven, water, nutsvoorzieningen en parken.
Bouwregels
Op de in lid 4.1 bedoelde gronden mogen uitsluitend bouwwerken ten dienste van de bestemming
worden gebouwd, met dien verstande dat de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde,
waaronder straatmeubilair, niet meer mag bedragen dan:
a. 8 m uitsluitend voor lichtmasten;
b. 2 m voor het overige.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
7
Artikel 5
5.1
Wonen
Bestemmingsomschrijving
De voor "Wonen" aangewezen gronden zijn bestemd voor:
a. wonen;
b. nutsvoorzieningen;
c. bouwwerken en open terreinen, waaronder tuinen en erven, die behoren bij de onder sub a en b
genoemde functies.
5.2
Bouwregels
5.2.1
Bouwwerken
Op de in lid 5.1 bedoelde gronden mogen uitsluitend bouwwerken ten dienste van de bestemming
worden gebouwd, met dien verstande, dat:
a. het hoofdgebouw (de woning) uitsluitend binnen het aangegeven bouwvlak mag worden
gebouwd;
b. ter plaatse van de aanduiding 'maximum bouwhoogte (m)' de bouwhoogte van hoofdgebouwen
niet meer mag bedragen dan is aangegeven.
5.2.2
Ramen
a. Op het in lid 5.2.1 onder a bedoelde hoofdgebouw moeten ramen die uitzicht bieden op percelen
van omwonenden in ieder geval worden voorzien van matglas ramen of ramen van vergelijkbare
aard (ondoorzichtig) tot een stahoogte van 1,80 om de privacy van omwonenden voldoende te
waarborgen;
b. Het bepaalde in lid 5.2.2 onder a dient te allen tijden in stand te worden gehouden.
5.3
Specifieke gebruiksregels
Binnen deze bestemming is de uitoefening van een aan huis verbonden beroep toegestaan als
ondergeschikte activiteit bij de woonfunctie, waarbij de volgende bepalingen van toepassing zijn:
a. de activiteiten aan de woonfunctie mogen geen afbreuk doen en dienen daaraan ondergeschikt te
zijn in die zin, dat de woonfunctie de belangrijkste functie dient te blijven. Dit betekent, dat ten
behoeven van een aan huis verbonden beroep niet meer dan 40% van het vloeroppervlak van
een woning mag worden gebruikt, een en ander met een maximum van 50 m²;
b. de activiteiten mogen geen hinder opleveren voor de woonsituatie; dit betekent dat, in geval van
bedrijfsactiviteiten, slechts aan het vestigen van ambachtelijke bedrijfsactiviteiten dan wel
bedrijfsactiviteiten in categorie 1 zoals genoemd in bijlage 1 Staat van Bedrijfsactiviteiten bij
woningen medewerking wordt verleend;
c. de activiteiten mogen zowel naar de aard als ten aanzien van de visuele aspecten ervan geen
afbreuk doen aan het karakter van de woning en de woonomgeving;
d. de activiteiten mogen geen detailhandel betreffen;
e. de activiteiten mogen geen nadelige invloed hebben op de normale verkeersafwikkeling en geen
onevenredige parkeerdruk veroorzaken.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
8
Artikel 6
6.1
Waarde - Archeologie
Bestemmingsomschrijving
De voor "Waarde - archeologie" aangewezen gronden zijn, behalve voor de daar voorkomende
bestemming(en), mede bestemd voor het behoud van de aanwezige archeologische waarden.
6.2
Bouwregels
Op de in lid 6.1 bedoelde gronden mogen geen bouwwerken worden gebouwd die dieper worden
2
gebouwd dan 0,3 m en die een grondoppervlakte hebben groter dan 100 m .
6.3
Omgevingsvergunning voor het bouwen
In geval van een aanvraag van een omgevingsvergunning voor het bouwen als bedoeld in artikel 2.7
van de Wabo, op gronden als bedoeld in lid 6.1, waarbij dieper dan 0,3 m zal worden gegraven over
2
een oppervlakte groter dan 100 m :
a. dient vooraf door aanvrager van de omgevingsvergunning voor het bouwen een rapport te
worden overgelegd waarin de archeologische waarden van het terrein dat blijkens de aanvraag
zal worden verstoord naar het oordeel van burgemeester en wethouders in voldoende mate is
vastgesteld, en;
b. kunnen aan de vergunning de volgende verplichtingen worden verbonden:
1. de verplichting tot het treffen van technische maatregelen waardoor archeologische resten in
de bodem kunnen worden behouden;
2. de verplichting tot het doen van opgravingen; of
3. de verplichting de activiteit die tot bodemverstoring leidt, te laten begeleiden door een
deskundige op het terrein van de archeologische monumentenzorg die voldoet aan door
burgemeester en wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties.
6.4
Afwijken van de bouwregels
Burgemeester en wethouders zijn bevoegd af te wijken van het bepaalde in lid 6.2 voor de bouw van
bouwwerken ten dienste van de op de plankaart aangegeven onderliggende bestemmingen op
voorwaarde, dat:
a. geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de archeologische waarden van het gebied of een
afweging van de in het geding zijnde belangen tot uitkomst heeft dat, onverminderd het elders in
het plan bepaalde, een afwijking in redelijkheid niet kan worden geweigerd; bij de afweging geven
burgemeester en wethouders toepassing aan de criteria als genoemd in lid 6.3;
b. alvorens de afwijking van de bouwregels te verlenen wordt door burgemeester en wethouders
advies ingewonnen bij een door burgemeester en wethouders aan te wijzen deskundige.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
9
6.5
Omgevingsvergunning
6.5.1
Algemeen
Het is verboden zonder of in afwijking van een schriftelijke vergunning van burgemeester en
wethouders (omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van
werkzaamheden) binnen de in lid 6.1 bedoelde bestemming(en) de navolgende werken en
werkzaamheden uit te voeren of te doen uitvoeren:
a. het verlagen van de bodem, het uitvoeren van graafwerkzaamheden en/of grondbewerkingen, het
roeren en omwoelen van gronden dieper dan 0,3 meter onder het peil over een oppervlakte van
2
meer dan 100 m , waaronder begrepen het aanleggen van drainage, kabels, leidingen en
rioleringen.
2
b. het ophogen en egaliseren van gronden over een oppervlakte van meer dan 100 m en hoger dan
0,3 m;
2
c. het aanbrengen van diepwortelende beplantingen over een oppervlakte van meer dan 100 m ;
d. het verlagen van het waterpeil;
e. het slopen van bouwwerken en werken, geen bouwwerken zijnde, dieper dan 0,3 meter onder het
peil;
f. het verwijderen van funderingen dieper dan 0,3 meter.
6.5.2
Uitzondering
Het bepaalde in lid 6.3 is niet van toepassing op het uitvoeren van werken en werkzaamheden:
a. in het kader van het normale beheer en onderhoud;
b. waarmee is of mag worden begonnen ten tijde van het onherroepelijk worden van het plan.
6.5.3
Voorwaarden
Een vergunning als bedoeld in lid 6.5.1 wordt slechts verleend indien:
a. door die werken of werkzaamheden, dan wel door de daarvan hetzij direct, hetzij indirect te
verwachten gevolgen, één of meer waarden of functies van de in lid 1 bedoelde gronden, welke
het plan beoogt te beschermen, niet onevenredig worden of kunnen worden aangetast, dan wel
de mogelijkheden voor het herstel van die waarden of functies niet onevenredig worden of
kunnen worden verkleind;
b. bij archeologische waardevolle gebieden als bedoeld in lid 6.1 vooraf door aanvrager van de
omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van
werkzaamheden een rapport is overgelegd waarin de archeologische waarden van het terrein dat
blijkens de aanvraag zal worden verstoord naar het oordeel van burgemeester en wethouders in
voldoende mate is vastgesteld;
c. voldaan is aan de volgende verplichtingen die aan de vergunning kunnen worden verbonden:
 de verplichting tot het treffen van technische maatregelen waardoor monumenten in de
bodem kunnen worden behouden;
 de verplichting tot het doen van opgravingen; of
 de verplichting de activiteit die tot bodemverstoring leidt, te laten begeleiden door een
deskundige op het terrein van de archeologische monumentenzorg die voldoet aan door
burgemeester en wethouders bij de omgevingsvergunning te stellen kwalificaties.
6.5.4
Beoordeling aanvraag
Alvorens een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van
werkzaamheden te verlenen als bedoeld in lid 6.5.1 kunnen burgemeester en wethouders advies
inwinnen van een door hen aan te wijzen ter zake deskundige.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
10
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
11
Hoofdstuk 3 ALGEMENE REGELS
Artikel 7
Anti-dubbeltelregel
Grond die eenmaal in aanmerking is genomen bij het toestaan van een bouwplan waaraan uitvoering
is gegeven of alsnog kan worden gegeven, blijft bij de beoordeling van latere bouwplannen buiten
beschouwing.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
12
Artikel 8
8.1
Algemene gebruiksregels
Strijdig gebruik
a. Het is verboden de in dit plan begrepen gronden en de daarop voorkomende bouwwerken te
doen of laten gebruiken voor een doel of op een wijze strijdig met het in dit plan bepaalde.
b. Onder strijdig gebruik wordt in ieder geval verstaan het gebruik of het laten gebruiken van
gebouwen en/of onbebouwde gronden als:
1. seksinrichting en raam- en straatprostitutie;
2. opslagplaats voor vaten en kisten en containers, als dan niet voor gebruik geschikte
werktuigen en machines of onderdelen daarvan, oude en nieuwe (bouw)materialen, afval,
puin, grind of brandstoffen, grond- en baggerspecie, anders dan voor normaal gebruik van de
gronden;
3. uitstallings-, opslag-, stand- of ligplaats voor kampeer- en verblijfsmiddelen;
4. buitenopslag met uitzondering van terrassen en bijbehorende voorzieningen.
8.2
Toegestaan gebruik
Onder strijdig gebruik als bedoeld in lid 8.1, is niet begrepen vormen van gebruik als bedoeld in lid 8.1
onder b, die verenigbaar zijn met het doel waarvoor de grond ingevolge de bestemming, de
doeleindenomschrijving en de overige regels mag worden gebruikt;
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
13
Artikel 9
9.1
Algemene aanduidingsregels
Rijksmonument
Ter plaatse van de aanduiding "specifieke bouwaanduiding - monument" zijn de gronden tevens
bestemd voor behoud van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing waarbij primair de
monumentenwet van toepassing is.
9.2
Milieuzone - beschermingszone drinkwaterwinning
Ter plaatse van de aanduiding "Milieuzone - beschermingszone drinkwaterwinning" zijn de gronden
tevens bestemd voor bescherming van het daar aanwezige drinkwaterwingebied waarbij primair de
Provinciale Milieuverordening van toepassing is.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
14
Artikel 10
Algemene afwijkingsregels
Burgemeester en wethouders kunnen afwijken van het bepaalde in deze regels ten behoeve van de
bouw van andere bouwwerken zoals een vlaggenmast, een kunstwerk, antennes en dergelijke tot een
hoogte van 15 m.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
15
Artikel 11
Algemene procedureregels
Op de voorbereiding van een omgevingsvergunning voor afwijken is de procedure als bedoeld in
paragraaf 3.2 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht van toepassing.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
16
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
17
Hoofdstuk 4 OVERGANGS- EN SLOTREGELS
Artikel 12
12.1
Overgangsrecht
Overgangsrecht bouwwerken
12.1.1 Algemeen
Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in
uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en
afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot:
a. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
b. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de
aanvraag van de bouwvergunning wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het
bouwwerk is teniet gegaan.
12.1.2 Afwijken
Burgemeester en wethouders kunnen eenmalig in afwijking van lid 12.1.1 een omgevingsvergunning
verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in lid 12.1.1 met maximaal
10 %.
12.1.3 Uitzondering
Lid 12.1.1 is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan o het tijdstip van
inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning in strijd met het daarvoor
geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.
12.2
Overgangsrecht gebruik
12.2.1 Algemeen
Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het
bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.
12.2.2 Veranderen strijdig gebruik
Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in lid 12.2.1, te veranderen of
te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de
afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.
12.2.3 Onderbreken strijdig gebruik
Indien het gebruik, bedoeld in lid 12.2.1, na de inwerkingtreding van het plan voor een periode langer
dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.
12.2.4 Uitzondering
Lid 12.2.1 is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende
bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsregels van dat plan.
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
18
Artikel 13
Slotregel
Dit bestemmingsplan kan worden aangehaald onder de titel bestemmingsplan "Watertoren" van de
gemeente Woerden.
Deze regels worden aangehaald als: Regels van het bestemmingsplan "Watertoren".
Bestemmingsplan "Watertoren"
Regels Vastgesteld
BIJLAGE BIJ DE REGELS
BIJLAGE 1
Staat van bedrijfsactiviteiten
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
- VERVAARDIGING VAN MEUBELS EN OVERIGE GOEDEREN N.E.G.
2 Meubelstoffeerderijen b.o. < 200 m2
- DETAILHANDEL EN REPARATIE T.B.V. PARTICULIEREN
Reparatie t.b.v. particulieren (excl. auto's en motorfietsen)
- VERVOER OVER WATER / DOOR DE LUCHT
A Vervoersbedrijven (uitsluitend kantoren)
- DIENSTVERLENING T.B.V. HET VERVOER
Overige dienstverlening t.b.v. vervoer (kantoren)
Reisorganisaties
Expediteurs, cargadoors (kantoren)
- POST EN TELECOMMUNICATIE
A Telecommunicatiebedrijven
- FINANCIELE INSTELLINGEN EN VERZEKERINGSWEZEN
A Banken, verzekeringsbedrijven, beurzen
- VERHUUR VAN EN HANDEL IN ONROEREND GOED
A Verhuur van en handel in onroerend goed
- COMPUTERSERVICE- EN INFORMATIETECHNOLOGIE
A Computerservice- en informatietechnologie-bureau's e.d.
- SPEUR- EN ONTWIKKELINGSWERK
Maatschappij- en geesteswetenschappelijk onderzoek
- OVERIGE ZAKELIJKE DIENSTVERLENING
A Overige zakelijke dienstverlening: kantoren
- OPENBAAR BESTUUR, OVERHEIDSDIENSTEN, SOCIALE VERZEKERINGEN
A Openbaar bestuur (kantoren e.d.)
- DIVERSE ORGANISATIES
Bedrijfs- en werknemersorganisaties (kantoren)
36
361
52
527
61, 62
61, 62
63
6322, 6323
633
634
64
642
65, 66, 67
65, 66, 67
70
70
72
72
73
732
74
74
75
75
91
9111
nummer
- UITGEVERIJEN, DRUKKERIJEN EN REPRODUKTIE VAN OPGENOMEN MEDIA
Uitgeverijen (kantoren)
A Grafische afwerking
Reproduktiebedrijven opgenomen media
GEUR
22
221
2223
223
-
OMSCHRIJVING
STOF
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
10
0
0
0
GELUID
10
10
10
10
10
10
10 C
10 C
10
10
10
10
10
10
10
10
10
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
10
0
0
0
0
GEVAAR
GROOTSTE
AFSTAND
10
10
10 D
10
10
10
10
10
10
10
10 D
10
10
10
10
10
10
CATEGORIE
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
INDICES
1 P
2 P
2 P
1 P
1 P
1 P
1 P
1 P
2 P
1 P
1 P
2 P
1 P
1 P
1 P
1 G
1 G
VERKEER
AFSTANDEN IN METERS
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
VISUEEL
SBI-CODE
LUCHT
BODEM
93
9302
9305
-
nummer
- OVERIGE DIENSTVERLENING
Kappersbedrijven en schoonheidsinstituten
B Persoonlijke dienstverlening n.e.g.
OMSCHRIJVING
GEUR
0
0
STOF
0
0
GELUID
10
10 C
0
0
GEVAAR
GROOTSTE
AFSTAND
10
10 D
CATEGORIE
1
1
INDICES
1 P
1 P
VERKEER
AFSTANDEN IN METERS
1
1
VISUEEL
SBI-CODE
LUCHT
BODEM
VERBEELDING

Routebeschrijving naar Plain Vanilla Investments BV

weekpromo - De Kleine Bassin

Gemeente Borger-Odoorn De heer N. Harmsen Postbus 3 7875 ZG

Aanwijzing toezichthouders gemeente Woerden Advies

Uitleg herziening bestemmingsplan UB Binnenstad

3e brief Holland Helpt

p/a Luissel 9 5282 JD Boxtel Aan de Voorzitter van

BB RO Planologie.indd

Oktober

10 december 2014 pagina 10