hier

Transitieplan dementie
Toelichting en uitdagingen
Jurn Verschraegen, directeur
24/04/2014






Inhoud
Uitgangspunten
Situering
Mantelzorgondersteuning
Dementiekundige basiszorg
Dementie-experten
OPD
Uitgangspunten - visie
 Dementie: persoonsgerichte visie
 Zorg en begeleiding van personen met dementie
hangt samen met het netwerk (mantelzorg!)
 Behoeftengericht versus aanbodgestuurd
werken -> geen ‘vaste modules’
 Hoe kunnen we zorg en begeleiding
optimaliseren (cfr zorgpaden) ?
3
Situering in het Vlaamse dementiebeleid
 Dementieplan Vlaanderen (2010 – 2014)
− stimuleert wijziging in beeldvorming én praktijkvoering
− persoon met dementie en zijn mantelzorgers
staan centraal
− holistisch zorgmodel
− ontschotting
4
Situering in het Vlaamse dementiebeleid
 Dementieplan Vlaanderen (2010 – 2014)
- belang van tijdige ondersteuning en begeleiding
van de persoon met dementie + zijn
mantelzorger(s)
- inbedding dementieconsulentie in de thuiszorg
en thuiszorgondersteunende voorzieningen
zonder meerkost
- projecten dementieconsulenten om transitie te
ondersteunen
- Foton – thuisbegeleiding als goede praktijk
Beleidsaanbevelingen projecten
dementieconsulent
Grondige evaluatie en rapportering met
beleidsaanbevelingen:
- rapporten van de 8 projecten
- eindverslag Vlaamse stuurgroep
- beleidsaanbevelingen LUCAS en EDV
- rapport Agentschap Zorg en Gezondheid
Beleidsaanbevelingen projecten
dementieconsulent
Consensus over
- nood aan omslag naar vraaggestuurde zorg
- noodzakelijke versterking van de
dementiekundige basiszorg en brede
deskundigheidsbevordering
- pleidooi voor getrapt model
Beleidsaanbevelingen projecten
dementieconsulent
Consensus over:
- dementieconsulent treedt niet in de plaats van
andere zorgverleners en biedt geen basiszorg
- benutten van aanwezige expertise
- elke woonzorgvoorziening wil rol opnemen
- bijkomende financiële middelen zijn nodig
Beleidsaanbevelingen projecten
dementieconsulent
Geen consensus over:
- inbedding dementieconsulenten in regionale
expertisecentra dementie dan wel in alle
woonzorgvoorzieningen
- afbakening dementiekundige basiszorg en
specialistisch dementieconsulentschap zonder
in de plaats van bestaande zorgverleners te
treden
Conclusie
- dementieconsulent wordt NIET als aparte functie
weerhouden
- ‘zorgconsulentie’ blijft opdracht van de
bestaande woonzorgvoorzieningen
- ‘zorgconsulentie’ wordt opgenomen door
dementiekundige zorgverleners met steun van
interne of externe deskundigen
Conclusie + doel
- Elke persoon met dementie of zijn
mantelzorgers moeten, indien zij dit wensen,
terecht kunnen bij liefst één contactpersoon die
gedurende het hele dementieproces de
begeleiding op zich neemt.
- Het moet normaal worden dat iemand met
dementie en hun naasten een vaste begeleider
krijgen.
Inhoud transitieplan
1. Versterking van de mantelzorg via psychoeducatie
2. Versterking van de dementiekundige basiszorg
3. Inzet van referentiepersonen dementie en
dementie-experten
4. Realiseren van overlegplatforms dementie
(SEL/ECD)
Versterking van de mantelzorg via psychoeducatie
- Wetenschappelijke evidentie
- Basisprincipes van psycho-educatie (kennisacceptatie-handelen)
- Ontwikkeling (Vlaams) basis-pakket psycheducatie door EDV en VAL
- Train de trainer
- Link met vaste begeleider
Wetenschappelijke evidenties …
 KCE-> studie over niet-farmacologische
interventies
14
15
Wetenschappelijk onderbouwde
interventies
 Psycho-educatie
 3 aspecten:
− Kennis
− Acceptatie
− Handelen
 11 sessies, beperkte groep
16
Psycho-educatie timing
 Voorjaar 2014: Wetenschappelijke studie
 E-learning platform 2015
 Voorlichtingsnamiddagen voor
verantwoordelijken organisaties
17
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Getrapt systeem:
- vaste begeleiders door dementiekundige
basiszorgverleners
- DMW in complexe zorgsituaties
- referentiepersonen dementie (interne deskundigen
in woonzorgvoorzieningen)
- dementie-experten (externe deskundigen in ECD)
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Kenmerken dementiekundige basiszorg:
- antwoord op fysieke, psychische als sociale noden
van zowel personen met dementie als mantelzorgers
- o.a. huishoudelijke, verzorgende, zorgkundige,
verpleegkundige, administratief/sociaal financiële
hulp
- inclusief vraagverheldering, informatie,
doorverwijzing en psycho-sociale ondersteuning
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Deskundigheidsbevordering + attestering:
- overleg, super/intervisie voor dementiekundige
basiszorgverleners / ref personen dementie
- opleidingen:
- dementiekundige zorgvrijwilligers en aanvullende thuiszorg
- dementiekundige basiszorgverlener (bachelor,
beroepsonderwijs)
- referentiepersoon in de thuiszorg/woonzorg
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Registratie en attestering door de Vlaamse
overheid
- Realiseren van permanent overzicht als sociale
kaart voor vaste begeleiders
- Intermutualistisch contactpunt
- Netwerkvorming via overlegplatforms dementie
(SEL + regionale expertisecentra dementie)
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Alle woonzorgvoorzieningen betrokken:
- verenigingen voor gebruikers en mantelzorgers
- zie modules psycho-educatie
- diensten voor oppashulp en gastopvang
- versterking omkadering gerealiseerd
- opleiding + attestering zorgvrijwilligers
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Alle woonzorgvoorzieningen betrokken
- DMW van de ziekenfondsen
- Vlaams intermutualistisch contactpunt
- aanpassing resultaatsindicatoren
- engagement alle MW dementiekundig + ref personen
dementie
- diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg
- betere omkadering gezinszorg
- opleidingen en attestering basiszorgverleners niveau
bachelor, verzorgenden en logistieke hulpen
- referentiepersonen dementie
Zorgbegeleiding (= kerntaak ZF, WZ decreet)







Ondersteuning bieden bij het oriënteren van hulp- en zorgvragen van
gebruikers of mantelzorgers op basis van vraagverheldering en
vraagverduidelijking, of die personen naar de georganiseerde thuiszorg toe
leiden;
Door informatie, advies, ondersteuning en bemiddeling de gebruikers en
mantelzorgers in staat stellen hun rechten maximaal uit te putten en
maximaal toegang te hebben tot zorg;
Administratieve en psychosociale ondersteuning aanbieden, als de
draagkracht of vaardigheden van de gebruikers of mantelzorgers
ontoereikend zijn;
Het zelfzorgvermogen evalueren;
Gebruikers met een indicatie van verminderd zelfzorgvermogen proactief
benaderen;
In complexe zorgsituaties of als een wijziging van zorgvorm wenselijk is, de
mogelijkheid tot langdurige begeleiding en ondersteuning aanbieden,
waarbij de gebruiker in elke fase van zijn persoonlijke zorgtraject een
beroep kan doen op een professionele zorgverlener.
Belemmerende factoren beleidsgericht signaleren.
24
Transitieplan dementie
 Term zorgbegeleiding
− Ziekenfondsen
Punt 5: overgangsfase tot
31/12/2016: 15%
25
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Alle woonzorgvoorzieningen betrokken
- thuisverpleging en huisartsen
- opleidingen + attestering
- bepleiten referentiepersonen dementie in de thuiszorg bij
de overleg federale overheid
- referentie-arts dementie: cfr. dementieplan
- lokale en regionale dienstencentra
- faciliteren of organiseren modules psycho-educatie
- opleidingen + attestering basiszorgverleners
- referentiepersonen dementie van ‘moeder’organisaties
Versterking van dementiekundige
basiszorg
- Alle woonzorgvoorzieningen betrokken
- (semi) residentiële ouderenzorg (WZC, CVK, DVC, …)
- overname model federale overheid door Vlaanderen (6de
staatshervorming)
- opleiding + attestering referentiepersonen afstemmen met
de thuiszorg
- opleidingen + attesteringen vrijwillige zorgverleners,
logistieke medewerkers en zorgkundigen simultaan met
thuiszorg
Als er geen referentiepersoon aanwezig is
28
Inzet van referentiepersonen dementie en
dementie-experten
- interne deskundigen = referentiepersonen
dementie
- inbedding in woonzorgvoorzieningen
- professional voor professionals
- opleiding, attestering en intervisie (regionale
expertisecentra dementie)
- overleg federale overheid
- externe deskundigen in ECD
Inzet van referentiepersonen dementie en
dementie-experten
- externe deskundigen in de regionale ECD
- onafhankelijk specialist
- op termijn 1 per zorgregio
- vorming, supervisie, netwerking aan
referentiepersonen dementie
- rol referentiepersoon dementie aan voorzieningen
die daar niet over beschikken
- Foton werking geborgd met thuisbegeleiding
Inzet van referentiepersonen dementie en
dementie-experten
- externe deskundigen in de ECD’s
- functiekaart – resultaatsgebieden
- specialistische informatie en adviesverstrekking aan
referentiepersonen dementie en dementiekundige
basiszorgverleners over cliëntsituaties
- coaching en overleg referentiepersonen dementie en
dementiekundige basiszorgverleners
- faciliteren en bijdragen tot multidisciplinaire samenwerking
(o.a. realiseren sociale kaart, overlegplatforms dementie)
Overlegplatforms dementie (OPD)
- Afstemming regionale ECD’s met SEL’s
- 1 OPD per SEL
- Doelstellingen OPD
- beeldvorming en doorbreken taboe
- inventarisatie en bespreking noden
- regionale afstemming van het aanbod
- uitwisseling van ervaring, deskundigheid en expertise
- sensibiliserende en signaalfunctie naar beleid en
naar Expertisecentrum Dementie Vlaanderen
32
Overlegplatforms dementie (OPD)
- Leden
- SEL en regionaal expertisecentrum dementie
- Voorzitterschap: wie?
- Slechts van één OPD voorzitter
- Agenda in samenspraak SEL en regionaal
expertisecentrum dementie + OPD voorzitter
- Agenda bepaald door de leden
- Bereiken van voldoende dementiekundige
basiszorgverleners en referentiepersonen belangrijk
- Samenvallend met de zorgregio
- West-Vlaanderen als voorbeeld
33
Tijdspad transitieplan
- Belangrijke mijlpalen:
- 1 april 2014: definitief transitieplan
- 1 april 2014: verankering ECD/EDV in
woonzorgdecreet
- 1 september 2014:
- in elke ECD is 1 dementie-expert actief
- start modules psycho-educatie voor mantelzorgers
- start intermutualistisch contactpunt
Tijdspad transitieplan
- Belangrijke mijlpalen:
- 1 januari 2015:
- attestering door Vlaamse overheid en start opleidingen
dementiekundige basiszorgverleners (zorgvrijwilligers,
logistieke medewerkers, verzorgende/zorgkundige,
bachelors) en referentiepersonen dementie
- OPD zijn actief
- sociale kaart (antwoord op nood aan vaste begeleider)
Vragen – bespreking implementatie
 Dank voor uw aandacht
 Aan de slag!
36