Tips & Technieken in Preanalyse Preanalyse & S-Monovette® Optimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium diagnostiek. Laboratoriumwaarden kunnen alleen juist zijn als en wanneer alle voorwaarden die gelden op het tijdstip van bloedafname zijn gestandaardiseerd. „Tips & Technieken in Preanalyse“ is bedoeld om u te ondersteunen en om zich vertrouwd te maken met de beoordeling en de verbetering van preanalytische invloeden. Houd er rekening mee dat de onderwerpen in „Tips & Technieken in Preanalyse“ op het gebied van Veneuze bloedafname, Capillaire bloedafname en Urineverzameling aanbevelingen zijn en onder geen enkele omstandigheden een medische, wetenschappelijke of technologische expertise vervangt. Met vriendelijke groeten van SARSTEDT AG & Co. 2 3 Preanalytische beïnvloedbare factoren „Preanalyse omvat alle procedures voorafgaand aan laboratoriumwerk“ Opmerking: Preanalytische kwesties kunnen nooit worden opgelost door individuen, maar vereisen de medewerking van artsen, verpleegkundigen en laboratorium personeel dat betrokken is in de algemene procedure. Patiënt gerelateerde invloeden Permanente Permanente invloeden Bevolking (ras) Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de zwarte en de blanke bevolking. - Aanzienlijk lagere telling van de leukocyten - Vitamine B12 concentratie is 1,35 keer hoger - Hoger CK en _-amylasen Geslacht Afgezien van individueel-geslachts-gerelateerde elementen (hormonen) kan bijvoorbeeld de spiermassa van een persoon, één van de factoren zijn die bepalend is voor relevante parameters. - Het aandeel van de CK en creatinine, hangt af van de spiermassa. s Bevolking (ras) s Geslacht Lange termijn invloeden Lange termijn s Leeftijd s Zwangerschap s Nicotine / illegale drugs / alcohol Leeftijd Als een persoon ouder wordt, zal het aangegeven cholesterolgehalte vaak verhoogd zijn van zowel mannen als vrouwen (hoewel dit voornamelijk afhankelijk is van de voeding). Korte termijn 300 s Dagelijkse schommelingen 250 s Houding Cholesterol 200 mg/dl s Fysieke belasting 150 LDL 100 50 HDL 0 15 25 35 45 55 65 Jaar Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt 4 5 Preanalytische beïnvloedbare factoren Roker of niet-roker? Korte termijn invloed Chronisch nicotinemisbruik is bekend om een verhoogde telling te geven van de leukocyten en een aantal enzymwaarden en tumormerkers (met name de CEA-waarde). ACE Prolaktine `-Carotine Pyridoxalfosfaat Selenium HDL-Chol. LDL-Chol. Cholesterol Hematokriet MCV Fibrinogeen Koper MCHC Cadmium Monocyten Lymfocyten Granulocyten CEA Afwijkingen in % -60 -40 -20 0 20 40 60 80 Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt Alcohol Chronisch alcoholmisbruik leidt tot een toename van leverenzymen, bv. a GT, ALT (GPT) en AST (GOT), terwijl de waarden van foliumzuur en vitamine B6 dalen. Houding Toename van de concentratie tijdens het verplaatsen van een horizontale naar een verticale positie. Parameters toename in% Hematocriet 13 % Erytrocyten 15 % HDL-cholesterol 10 % Aldosteron 15 % Epinephrines 48 % Renine 60 % Fysieke belasting Stijging van de verschillende parameters na extreme fysieke belasting, bv. een marathon. Kreatinkinase Pyruvatkinase ASAT Bilirubine Ureum Urinezuur Anorg. Fosfaa Glucose Abumin Calcium Alk. Fosf. Natrium Verhoging van de waarden met een factor x 1 + 1000 % Afwijkingen in % -50 0 50 150 250 350 450 Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt 6 a-GT ASAT Noradrenalin Adrenaline Cortisol Triglyceride CHOL VMS LDL 2 3 4 5 Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt Effecten van tijdsbeperking Vergelijking: 1 minuut vs 3 minuten Parameter afwijking in% Bilirubine +8 Cholesterol +5 Creatinine - 9 Creatine kinase - 4 Ijzer +7 Glucose - 9 a-Glutamyltransferase -10 Kalium - 5 7 Voorbereiding en identificatie Voorbereiding patiënt Monster identificatie Het informeren van de patiënt s Nooit monsterbuizen analyseren die niet duidelijk geïdentificeerd zijn. s Informeer de patiënt van de komende procedure om mogelijk angst en stress te vermijden. s "ARCODEETIKETTENstaan garant voor correcte monsteridentificatie. Uitleg betreffende bijzondere voorwaarden die moeten geobserveerd worden, zijn een essentieel onderdeel van de informatie, bv. s Gebruik alleen waterproof pennen/stiften op glas of kunststof buizen. s Verbruik van farmaceutische drugs s $EIDENTIFICATIE moet steeds gebeuren op de primaire buis. s !DDITIEVEN(anticoagulantia, stolling activeermiddelen, gel) zijn geïdentificeerd door een kleurcode op de monsterbuizen. Vanwege het ontbreken van internationale normalisatie, kan bijkomende identificatie nodig zijn, afhankelijk van geval tot geval. s Beperking tot een speciaal dieet Nooit monster identificatie op de dop, buitenverpakking of transportcontainer. s Monstername op een lege maag (behalve voor dringende diagnose) Precieze instructies voor gebruik moeten worden gegeven om het juiste gebruik van urine en feces collectie containers uit te leggen. Zorgvuldig uitleggen van de komende procedures aan kinderen met behulp van termen die gemakkelijk voor hen te begrijpen zijn, voorkomt onnodige stresssituatie. Barcode lijn Patiënt identificatie Juiste patiënt identificatie is een fundamentele noodzaak (naam, voornaam/voornamen, datum van geboorte, toelating nummer, afdeling, kamernummer). Fouten gebeuren niet alleen met populaire namen. Patiënten moeten zichzelf altijd identificeren wanneer men hen aanspreekt. Wanneer patiënten gedeeltelijk /geheel doof zijn moeten ze vragen kunnen beantwoorden als „U bent de heer Peeters, hè?“ met een bevestigend knikken. Een persoon zittend op de rand van het bed kan net zo goed een bezoeker zijn. Als de patiënt zijn identiteit niet geheel duidelijk is, moet de monsternemer (phlebotomist, arts, verpleegkundige) de bloedafname bij deze patiënt weigeren of de procedure toepassen voor verdere verduidelijking. 8 ✓✓✓ ✗ Name Name Nam e Name s MONSTERBUIZENZIJNCORRECTGEÑTIKETTEERDMITS de zichtbaarheid van de buisinhoud niet belemmerd is men steeds de controle behoudt over het vulvolume de schroefdop gemakkelijk kan verwijderd worden de buis en het etiket niet vast komt te zitten in de centrifuge Markeer duidelijk de buis en het aanvraagformulier om aan te geven dat het materiaal mogelijk besmettelijk/infectieus is. 9 Voorbereiding en identificatie Bloedafname Identificatie monsternemer (Phlebotomist) Goed gebruik van de stuwband De identiteit van de monsternemer (phlebotomist) moet controleerbaar zijn voor elk monster dat genomen is, SAR ST T ED s indien mogelijk, ook vermelden op het aanvraagformulier Aanprikplaats Vragen over de aard en het tijdstip van de bloedafname, alsmede problemen, eventueel, tijdens de bemonstering, de toestand van de patiënt en andere belangrijke zaken kunnen nuttig zijn in geval van onduidelijke resultaten van de analyse. bevestig de stuwband een handbreedte boven de aanprikplaats Identificatie van de aanvragende arts De identiteit van de aanvragende arts maakt het mogelijk om vragen te stellen over bv.: s onleesbare aanvragen (bijvoorbeeld certificaten van verwijzing) s verkeerde aanvragen (bv. prostaatfosfatase voor een vrouwelijke patiënt) s prioriteitstelling van de essentiële parameters in geval van te weinig staal Procedure: s Desinfecteer de prikplaats. s Veeg het ontsmettingsmiddel af met een droge wat na 30 tot 60 seconden. s Bevestig de stuwband een paar centimeter boven de aanprikplaats. s De polsslag moet waarneembaar zijn (stuwbanddruk : 50 - 100 mm Hg) s Maximale stuwingstijd : 1 minuut. Afname van diagnostische monsters s s s s s s s s s s s s 10 Draag handschoenen! Heeft u de geschikte ader geselecteerd? Desinfecteer het prikplaats! Raak de prikplaats niet meer aan! Bij te lange stuwing opnieuw de stuwband aanbrengen! Verwijder het beschermende omhulsel van de naald! Houd de schuine kant van de naald weggericht van de huid! Insteek hoek: minder dan 30°! Houd de ader op zijn plaats door de huid strak te trekken! „Waarschuw“ de patiënt vóór de prik! Ontspan de stuwband als het bloed begint te stromen! Verzamel de bloedmonsters, houd rekening met de juiste afnamevolgorde! 11 Bloedafname S-Monovette® Safety-naald Problemen vóór / tijdens bloedafname: Slechte ader kwaliteit: Scheur de verpakking open langs de scheurlijn s Selecteer een nieuwe prikplaats s Toepassen thermo-pad of voorverwarmde doek s Gebruik Multifly® voor moeilijke venen Doorprikken van de ader: s Trek de naald zachtjes terug Onderbreking van de bloedtoevoer tijdens bloedafname: s Naaldpositie is veranderd Bevestig de naald op de S-Monovette® s Vene is dichtgeklapt Fout-bronnen tijdens bloedafname: s „Pompende vuistbeweging“ leidt tot een stijging van K+ en Mg2+ als gevolg van verhoogde spieractiviteit s Een te lange stuwingstijd geeft veranderingen aan parameters, bijvoorbeeld. K+, a-GT Verwijder de beschermhuls s „Buigen“ van de naald is niet nodig wanneer u het S-Monovette® systeem gebruikt omdat u over het algemeen een zeer vlakke penetratiehoek hebt. Vernauwing t.h.v. van de naald, veroorzaakt door gebogen naalden, kan schade veroorzaken aan de cellen (hemolyse). s Hemolyse kan ook het gevolg zijn van een te dunne naald. Onjuiste behandeling na bloedafname: s Onvoldoende menging van het monster (microstolsels) s Overmatig mengen (schudden) veroorzaakt hemolyse s Er voor zorgen dat de stollingstijd wordt nageleefd vóór centrifugering ; bij serummonsters : ongeveer 30 minuten na de afname, om alzo ook te voorkomen dat er na-stolling gebeurt (fibrinedraden). s Zorg ervoor dat aanbevelingen voor de centrifugatie worden nageleefd worden om een goede staalkwaliteit te bekomen. 12 BELANGRIJK: s Een vroegtijdige montage van de naald (bv. langere tijd vóór de bloedafname de naald reeds monteren op de S-Monovette®) kan leiden tot lekken van het afsluitmembraan of de afsluitrubber van de naald. Draai „clockwise“. 13 S-Monovette® - zuigerstangprincipe s Met de duim van je vrije hand de huid strak trekken en de vene op zijn plaats houden. „Waarschuw“ eerst de patiënt en prik dan de vene aan. s Voor meerdere bloedstalen, S-Monovettes losmaken door licht tegen de klokwijzers in, te draaien. De naald blijft in de vene. Na bloedafname Klik s Ontspan de stuwband en trek de zuigerstang langzaam terug. Wacht tot de bloedstroom stopt. s 6ERWIJDEReerst de S-Monovette® van de naald en trek daarna de naald uit de vene. BELANGRIJK: Wanneer bloedafname gedaan is, trekt u de zuigerstang in de „klik“ positie en breekt u hem af. 14 15 S-Monovette® - vacuümprincipe S-Monovette® - Safety producten Multi-adapter Klik s Van toepassing bij reeds geplaatste luer-koppelingen (bv. driewegkraan of katheter). Voor reeds aangelegde infusen bij patiënt : gooi het eerste S-Monovette® buisje weg (bevat nog infuusoplossing). Membraan-adapter s Vóór de bloedafname, moet de naald zich reeds in de vene bevinden (of gebruik de eerste S-Monovette® met zuigerstang principe). s /NMIDDELLIJKvoor de bloedafname, de S-Monovette® voorbereiden: zuigerstang naar achter trekken in “klik”-positie en afbreken. s Duw de S-Monovette® op de naald door „klokwijzers“ in te draaien s Bloedafname met luer-systeem (bv. Bloedgas-Monovette®) bij een reeds aangelegde S-Monovette® naald. Safety-Multifly® Naald s Wacht totdat de bloedstroom stopt. Verwijder de S-Monovette® van de naald door tegen de klokwijzers in te draaien. Daarna de naald uit de vene trekken. 16 s 4OEPASSINGSGEBIED - slechte aderkwaliteit Foutenbron: - De lucht in de slang wordt opgezogen in de eerste S-Monovette®. Dit kan een verkeerde mengverhouding geven voor ESR en stollingsanalyse. Gooi de eerste S-Monovette® buis weg indien dit nodig is. 17 S-Monovette® - Safety producten S-Monovette® - Gebruiksaanwijzing Safety-naald Voor centrifugeren Na bloedafname: Verwijder de laatste S-Monovette® van de Safety-naald en verwijder dan de Safety-Naald uit de vene. Houd de Safety-Naald vast t.h.v. de adapter, plaats de naaldbeschermer op een stabiele, vlakke ondergrond en met een lichte druk op de naald naar beneden klikt hij merkbaar en hoorbaar vast in de gele naaldbeschermer. Stollen van de gecentrifugeerde S-Monovette® in een horizontale positie Stollen van de afgedraaide S-Monovette® in een verticale positie ✓ Klik Na het activeren van de naaldbeschermer mechanisme: Gooi de veilig-vergrendelde Safety-Naald in de naaldcontainer. ✗ Centrifugeren Safety-Multifly® Rekentabel om het aantal omwentelingen per minuut in G-Force om te zetten: Houd de gele naaldbeschermer aan zijn uiteinde vast, met uw duim bovenaan en uw wijsvinger onderaan en trek de Safety-Multifly® naald uit de vene. Fixeer het slangetje door het zacht in uw handpalm vast te klemmen, en duw dan de gele naaldbeschermer over de naald heen… Klik ...totdat de naald merkbaar en hoorbaar vergrendeld is in de gele naaldbeschermer. r n RCF r= centrifugeerradius in cm (Buizenhouder in swing-out positie) n= Draaital per min. (min-1) RCF = =ˆ relatieve centrifugeeracceleratie g-tal (g = 9,81 m/s2 zwaartekracht) Leesvoorbeeld : uit centrifugeerradius r = 16 cm en draaital n = 4.000 min-1 geeft RCF 5 2.860 x g Na het activeren van het naaldbeschermer-mechanisme: ® Gooi de veilig-vergrendelde Safety-Multifly naald in de naaldcontainer. 18 Deze nomogram is gebaseerd op de formule g = 0,00001118 x r x n2 of 2 n g = 11,18 x r x 1.000 ( ) 19 S-Monovette® - Gebruiksaanwijzing S-Monovette® - Algemene informatie Verschil tussen vaste-hoek en swing-out rotors Monsteropslag en transport Raadpleeg de handleiding die door de centrifuge-fabrikant verschaft wordt, betreffende de centrifuge-rotor-straal ( r max ) die nodig is voor de berekening of het bepalen van de straal door middel van de volgende illustraties. Vaste-hoek rotor Swing-out rotor s Bloedmonsters moeten zo snel mogelijk naar het laboratorium worden gebracht voor de analyse. s Scheidingsgels of filters voorkomen de diffusie van stoffen uit de erytrocyten in het serum / plasma, na het centrifugeren. Volbloed zonder serum / plasma scheiding mag onder geen enkele omstandigheid worden ingevroren omdat dit leidt tot een totale hemolyse. S-Monovette® - Aanbevelingen voor centrifugeren S-Monovette® Serum 10 min. 2.000 x g 20°C s Voor de lange termijn opslag, moet het serum worden bewaard in gesloten buisjes bij 2 tot 4° C. S-Monovette® Serum-Gel* 10 min. 2.500 x g 20°C s Serum of plasma monsters kunnen worden opgeslagen bij -20°C voor langere termijn. S-Monovette® Li-Heparine 10 min. 2.000 x g 20°C s Speciale koeltransport containers moeten worden gebruikt ter bescherming van de monsters tijdens langdurig transport. S-Monovette® Li-Heparine-Gel * of 10 min. 15 min. 3.000 x g 2.500 x g 20°C 20°C s Sommige analyses moeten onmiddellijk worden vervoerd naar het laboratorium. (bv. Ammoniak: binnen 15 minuten.). S-Monovette® EDTA-Gel* 10 min. 2.500 x g 20°C S-Monovette® Citraat 10 min. 1.800 x g 22°C *Wij bevelen aan om de S-Monovettes met gel enkel in een swing-out rotor te centrifugeren. Verwijzen naar de rekentabel op de vorige pagina of naar de centrifugatie-rekenmachine op www.sarstedt.com / Informatie voor de gebruiker / Centrifugeren om de G-Force in het aantal omwentelingen per minuut om te zetten. 20 21 S-Monovette® - Algemene informatie Invloed van temperatuur en tijd Toepassingsgebied Bereiding Toepassing mg/dl Glucose 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Bewaartemperatuur 4 °C Serum Klinische Chemie, serologie, speciale analyses Serum-Gel Klinische Chemie, serologie (alleen in routine-diagnostiek) Bewaartemperatuur 23 °C Lithium-Heparine Plasma voor Klinische Chemie, serologie Bewaartemperatuur 30 °C 0 2 4 6 uren 8 24 48 Doorgeven van de resultaten EDTA K Hematologie (bv. HP, HK, erytrocyten, leukocyten) Citraat 1 op de 10 Stollingsanalyses (bv. Quick, PTT, TZ, fibrinogeen) Citraat 1 op 5 Fluoride Bezinkingsanalyse met de Westergren methode of met behulp van de S-Sedivette® Glucosebepaling (24 uur stabiliteit) Afnamevolgorde Bloedcultuur s In regel zouden analyseresultaten enkel schriftelijk mogen meegedeeld worden aan de verzoekende instelling in. s Uitzondering: Dringende diagnostiek. s De communicatie van de resultaten door de telefoon moet een uitzondering blijven. Resultaten mogen enkel meegedeeld worden aan de arts die belast is met het onderzoek. s Het overbrengen van de resultaten van de analyse naar de patiënt, alsmede de interpretatie is voorbehouden aan de betrokken arts. s De patiënt zelf beslist of resultaten worden bekendgemaakt aan derden. Als de patiënt niet in staat is om dit te doen, moet de beslissing worden overgelaten aan de betrokken arts. De laboratoriumgegevens van de patiënt zijn privé en het is de plicht van de arts om deze geheim te houden. 22 Volbloed zonder toevoeging Citraat bloed Heparine bloed EDTA-bloed Fluoride bloed Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt 23 Capillaire bloedafname & Microvette® 24 25 Capillaire bloedafname Wat is capillair bloed? Een mengsel van bloed uit arterioles, venules en capillairen evenals intestinale en intra-cellulaire vloeistoffen. Criteria waarbij men géén capillaire bloedafname mag uitvoeren: s Volumes > 1 ml (bv. bloed cultuur) s stollingstesten s Ontstekingen s Patiënt in shock Opmerking: Voor capillaire bloedafname hoeft men niet altijd een end-to-end capillair te gebruiken. Capillaire bloedafname - Materiaal Toepassingsgebied - Patiënt - Punctieplaats s Kindergeneeskunde s Geriatrie s Volwassenen: Bloedgas-analyse, Glucose- en Lactaatbepaling s Point–of-Care testen 26 Voorbereiding ➋ Punctie ➌ Monstername 27 Voorbereiding Benodigde materiaal: Voordelen van opwarming van de punctieplaats: s Handschoenen s Verbeterde bloedstroom, tot zeven keer meer dan het normale volume s Swabs s Voorwaarde voor capillaire bloedgasanalyse s Ontsmettingproduct s Semi-automatische wegwerp lancet (Safety-Lancet) s Monsterbuis (bloedgas capillair, Microvettes, bilirubine capillairen enz.) Verbetering van de doorbloeding leidt tot een arterialisatie van het capillair bloed en, als gevolg, tot een aanvaardbare vergelijking met de analyses verkregen van arterieel bloed. s Multi-Safe naaldcontainer s Pleister, indien nodig (niet aan te raden met kleine kinderen - risico van inslikken) Hoe warm je de punctieplaats op: Patiënt voorbereiding: s Patiënt identificatie s Informeer de patiënt over de reden van de bloedafname en leg de procedure uit s Wikkel de patiënt zijn voet of hand in met een doek verwarmd tot 39 tot 40°C. Voor een optimaal resultaat, trek rubberen handschoen aan. Duur: 3 tot 5 minuten. s Voor capillaire bloedgas analyse van volwassenen, wrijf een goededoorbloedingszalf in de oorlel. s Selecteer de punctieplaats s Warm de punctie plaats op voor een verbeterde bloedcirculatie, indien nodig Punctieplaatsen: Vingertop Punctie en monstername: ➋ Hiel ➌ Oorlel s Draag handschoenen s Huid desinfecteren - Desinfecteer - Laat drogen (tot het ontsmettingsmiddel volledig is opgedroogd) s De vinger of voet vasthouden s Punctie met een Safety-Lancet 28 29 Safety-Lancet Productkenmerken Gebruiksaanwijzing s Kant en klaar systeem - je hebt maar één stap nodig. 1 2 s Het steriel, disposable product kan niet worden hergebruikt. s Eenvoudige bediening - een veilige drukknop vermijdt het risico van onbedoelde activering en desactivering van het systeem. 1. Draai de dop totdat hij loskomt van de Safety-Lancet. s Stevig lancetlichaam zorgt voor een veilige grip s Klein contact oppervlak voor nauwkeurige punctie 3 2. Druk de Safety-Lancet stevig tegen de gekozen en schoongemaakte punctieplaats aan en druk op de knop voor de punctie. 4 s Verschillende opties 3. Gooi de Safety-Lancet in een geschikte naaldcontainer. Assortiment 4. Bloedafname. s5 Verschillende opties Belangrijke informatie sVersie voor hielprik s Verwijder de eerste druppel bloed. s Houd de aangeprikte ledematen naar beneden. s Vermijd bloedvegen. Omschrijving Mini Normaal Extra Super Neonataal Penetratie diepte 1,6 mm 1,8 mm 1,8 mm 1,6 mm 1,2 mm Naaldgrootte 28 G 21 G 18 G Blade 1,5 mm Blade 1,5 mm klein medium medium tot hoog hoog medium tot hoog Bloedvolume 30 s Zorg ervoor dat monsterbuis in de juiste positie wordt gehouden s Vermijd herhaalde sterke druk (melken). Hierdoor kan er hemolyse ontstaan of besmetting van de monsters met weefselvocht. 31 Microvette® Microvette® – collectie methoden Productkenmerken: s Voor de inzameling van kleine bloedvolumes van 100 μl tot 500 μl. ➋ s Verschillende binnen-bodem optiesconische buis voor een hoge supernatans na centrifugeren of cilindrische buis voor betere mengresultaten. Opmerking: Het bloed laten druppelen in een capillaire buis door middel van een luernaald is geen capillaire bloedafname. Capillaire methode met behulp van het end-to-end capillair Bloedafname met behulp van collectierand-schepje 1. Capillaire methode s Verschillende technieken voor bloedafname 1 200 s Het speciale dopontwerp minimaliseert aërosol effect wanneer de buis wordt geopend. EDTA 1. Houd de Microvette® in een horizontale of licht hellende positie en doe de bloedafname met behulp van het endto-end capillair. 2. Bloedafname is voltooid wanneer het capillair volledig gevuld is met bloed. 4 3. Houd de Microvette® rechtop zodat het bloed in de buis kan vloeien. 200 2 EDTA Microvette® – Afnamevolgorde* 3 4. Draai de dop met het capillair eraf en verwijder dit als één geheel. EDTA 200 EDTA K 200 EDTA K Lithium Heparine / Lithium Heparine-Gel 5 6 5. Neem de dop van de bodem van de buis en sluit de buis af („klik“ positie). 200 EDTA K Fluoride 6. Meng monsters grondig en voorzichtig. 200 EDTA K 200 EDTA K Serum / Serum-Gel *Aanbeveling in overeenstemming met de CLSI/NCCLS richtlijn: „Procedures and Devices for the Collection of Diagnostic Capillary Blood Specimens“ 32 33 Microvette® Microvette® – Centrifugeer voorwaarden 2. Bloedafname met behulp van collectierand-schepje 1 2 2. Bevestig de dop onderaan op de buisbodem. 500 EDTA K Microvette® Serum 5 min. 10.000 x g 20°C Microvette® Serum-Gel 5 min. 10.000 x g 20°C Microvette® Heparine 5 min. 2.000 x g 20°C Microvette® Heparine-Gel 5 min. 10.000 x g 20°C Microvette® Fluoride 5 min. 2.000 x g 20°C 1. Draai de dop los. 500 EDTA K 3 3. Gebruik de speciale conische rand voor de bloedafname. 5 4. Verwijder de dop van de buisbodem en sluit de Microvette® af ( „klik“ positie). Informatie over de centrifugeervoorwaarden is ook afgedrukt op de binnenkant van de doos. 5500 EDTA K 4 00 500 EDTA K 5. Meng monsters grondig en voorzichtig. 500 EDTA K 500 EDTA K 34 35 Preanalyse & Urine-Monovette® 36 37 Soorten urinemonsters Preanalytics: Betrouwbare resultaten in de urine analyse zijn onderworpen aan correcte inzameling, transport en opslag voorwaarden. Afhankelijk van het tijdstip en de aard van urinecollectie, maken we het onderscheid tussen Mid-stream urine Correcte monstername: Grondige reiniging van externe genitale gebied ➋ Zodra de urine ongeveer 3 seconden stroomt, 10 tot 20 ml urine verzamelen in een steriele container zonder onderbreking van de urinestroom. Vermijd besmetting van het urinemonster. Opmerking: s 6OORALBELANGRIJKVOORMICROBIOLOGISCHEANALYSES s Mid-stream urine - Eerste ochtend urine - Tweede ochtend urine - Spontane urine s Blaas punctie urine s Katheter urine s 24-uurs urine s 6OORWAARDE0ATIÑNTMOETINSTAATZIJNOMSAMENTEWERKEN Eerste ochtend urine De bestanddelen verzameld uit de eerste ochtend urine zijn van bijzonder hoge concentratie. s Toepassing: Geschikt voor bacteriële analyses, teststrips, sediment, klinisch-chemische analyses, proteïne diagnostiek s 6OORDEEL Vanwege de lange retentietijd in de blaas, is de ochtend urine ideaal geschikt voor nitraat en eiwit bepalingen. 38 39 Soorten urinemonsters Tweede ochtend urine Blaaspunctie urine De bestanddelen uit de tweede urine na de eerste ochtend urine zijn van een medium concentratie. Urine verzameld via blaaspunctie is geschikt voor bacteriële analyse, vooral in het geval van zuigelingen en kleine kinderen. s 4OEPASSING Teststrips, glucose, eiwit Opmerking: Minder kans op infectie ten opzichte van katheterisatie. s .ACHTEIL Niet geschikt voor het testen van nitraat Katheter urine Spontane urine Eenmalig katheteriseren: Het verzamelen van urine door middel van éénmalige katheterisatie wordt zelden gedaan omdat het pijnlijk is voor de patiënt en het houdt een hoog risico in op infectie. Urine verzameld op een willekeurige moment. s 4OEPASSING Voldoende voor vele chemische en microscopische parameters s 6OORDEEL Gemakkelijk te verzamelen s .ADEEL Permanente katheter: Als het verzamelen van urine via een permanente katheter een absolute vereiste is, moet dit worden gedaan door een steriele katheterpunctie. Opmerking: Voor diagnostische doeleinden, mag de urine niet worden verzameld uit urineverzamelzakken. Verdunningsfactor - altijd rekening houden met het specifieke gewicht (dichtheid) voor de juiste bepaling 40 41 24-uurs Urineverzameling De term „urineverzameling“ beschrijft in het algemeen alle urine hoeveelheid verzameld over een bepaalde periode van tijd, alhoewel de 24-uurs periode de meeste gebruikte interval is. Hoe verzamel je een 24-uurs urine? START 1. Gooi de eerste ochtend urine weg s 4OEPASSING bv. catecholamines, creatinineklaring Noteer de inzameling tijd, bijvoorbeeld 7:00, ochtend 2. Dan de tweede ochtend urine in de container opvangen s 6OORDEEL Elimineert iedere schommeling in de parameters die kunnen worden veroorzaakt door een verschil in concentratie. en voeg de stabilisator toe, indien nodig 3. verzamel s .ADEEL Uitgebreide verzamelperiodes, voldoende groot-volume verzamelcontainers, precieze patiënt instructies, juiste stabilisator. elke urine Urine container volumes en meng. s Studies hebben uitgewezen dat een 3000 ml container 91,4% van alle 24-uurs urine verzamelt. . . . s Met een 2,0 liter-fles wordt maar ongeveer 60 % verzameld EINDE (24 uur) Volume in liter 4. Verzamel de eerste ochtend urine op de volgende dag op hetzelfde moment als de dag ervoor, bijvoorbeeld 7:00 ochtend Volume van 24-uurs urine van 116 testpersonen UriSet 24 - “De complete set” 3 liter 91,4 % Aantal testpersonen 42 of 43 Urineonderzoek Urine-Monovette® Droge chemische urine analyse door middel van een teststrip om vroege De Urine-Monovette® is geschikt voor urine-onderzoek, vervoer, analyse en centrifugeren. symptomen te bepalen (screening-test) Opmerking: Het screening-resultaat alléén is niet voldoende voor een directe diagnose, het geeft alleen een indicatie van het bestaan en de geschatte hoeveelheid van een bepaalde stof. De behaalde resultaten dienen als basis voor meer gedetailleerde microscopische, bacteriële of klinisch-chemische analyses. ➋ Sediment analyse in geval van abnormale resultaten behaald in droge chemie. Urineonderzoek en preanalyse s Gebruik verse, niet-gestabiliseerde en niet-gecentrifugeerde mid-stream urine (niet langer opgeslagen dan 2 uur). Urine-Monovette® gebruiksaanwijzing Uitgebreide opslag kan leiden tot volgende wijzigingen, bv. - Desintegratie van leukocyten en erytrocyten 1 2 3 - Bacteriële groei 10/06 2 Urine 6 S M 10 ml 10 ml SA Mo 4 2 Bacteriology 6 2 Urine Z 8 4 Urine Z 8 6 s Algemene bevochtiging van alle proefvelden S M 10 ml 8 Bacteriology s Meng de urine grondig, onmiddellijk voordat u de teststrips gebruikt Z logy Bacterio 4 - Glycolyse veroorzaakt door bacteriën Afval s Zorg voor observatie van de incubatietijd s Correct centrifugeren voor het verkrijgen van het urine sediment (5 min. 400 x g) Breng de zuigtip in de urinecontainer en trek de stamper van de Urine-Monovette® naar de basislijn. 44 Houd de Urine-Monovette® met de zuigtip omhoog en trek de stamper naar beneden totdat de zuigtip leeg is. Verwijder de zuigtip, breek de stamper af en bevestig de dop. 45 Microbiologische urine diagnostiek Opmerking: s Natuurlijk urine is het ideale materiaal om de bacterie die urineweginfecties veroorzaakt te bepalen, mits het monster wordt geanalyseerd binnen de 2 uur, als het wordt bewaard bij kamertemperatuur, en binnen de 4 uur als het bewaard wordt in een koele omgeving. s Wij raden het gebruik van ochtend urine aan (mid-stream urine). Tijdens de dag, adviseer de patiënten om niet te plassen ten minste 4 uur vóór de collectie. s Geen antibioticabehandeling 2 tot 3 dagen vóór de collectie. Urine-Monovette® met boorzuur Bij een ee vulvolume van 10 ml, is de boorzuurconcentratie 1,5%. 1,5% Micro-organismen zijn gestabiliseerd voor 48 uur wanneer wann ze worden bewaard bij kamertemperatuur. Fouten in preanalytisch werk zijn de cijfers vóór de komma. Belangrijk Belan s Let Le op het nominale volume s Meng M grondig nadat urine is opzogen in de ® Urine-Monovette Ur s Niet Ni geschikt voor klinisch-chemische analyses, teststrips, enz. te Fouten in de laboratoriumanalyse zijn de cijfers achter de komma Aanbevelingen voor urineverzameling s Analyseer de urine binnen twee uur s Indien mogelijk, gebruik mid-stream urine voor analyse s Vakkundige monstername s Gebruik propere, disposable recipiënten s Correcte identificatie van de containers vóór de monstername 46 47 Notities 48 49 Notities 50 51 453a-400-0710-0712 SARSTEDT AG & Co. P.O. Box 12 20 D-51582 Nümbrecht Phone +49 2293 3050 Fax +49 2293 305- 122 [email protected] www.sarstedt.com Deze publikatie kan informatie bevatten over producten die eventueel niet in alle landen beschikbaar zijn Technische wijzigingen onder voorbehoud
© Copyright 2024 ExpyDoc