Overtredingen op de welzijnsreglementering

Overtredingen op de
welzijnsreglementering
Het opsporings- en vervolgingsbeleid
van het Arbeidsauditoraat te Gent
Koen NEVENS
Substituut-Arbeidsauditeur te Gent
4/02/2014
Schema van deze presentatie
• Overtredingen op de welzijnsreglementering
• Taak en rol van het Arbeidsauditoraat
• Statistieken
• Casussen
2
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
Overtredingen op de welzijnsreglementering
• Sociaal Strafwetboek (inwerkingtreding 01/07/2011)
- art. 128: Inbreuken op de Welzijnswet of zijn uitvoeringsbesluiten (Codex
Welzijn op het Werk/ARAB) in het algemeen
- artt. 129-132: inbreuken op de ‘samenwerkingsverplichtingen’ bij werken
met derden (externe ondernemingen, uitzendarbeid, TMB’s)
- artt. 119-122: geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het
werk
• Bij samenhang: Strafwetboek
- Onopzettelijk doden en onopzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel
(art. 418-420)
- Opzettelijke slagen en verwondingen (art. 398), verkrachting en
aanranding van de eerbaarheid (art. 373-375) en belaging (art. 442bis)
• Soms in de context van …
- Zwartwerk
- Detacheringsfraude en verboden terbeschikkingstelling
- Mensenhandel
Schema van deze presentatie
• Overtredingen op de welzijnsreglementering
• Taak en rol van het Arbeidsauditoraat
• Statistieken
• Casussen
4
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
Arbeidsauditeur centrale rol/motor in strijd
tegen inbreuken op sociale wetgeving
 oefent strafvordering uit (art. 138 en 155 Ger.W.; art.
1VT.Sv.; art. 68 SSw.)
 Algemene opsporingsplicht en opsporingsrecht (art.
28ter, §1)
 Vorderingsrecht in kader van opsporingsonderzoek
(art.28 ter, §3 Sv.)
 Vorderen van gerechtelijk onderzoek (art. 47 Sv.)
 Burgerlijke rechtsvordering voor de arbeidsrechtbank
(art. 138bis, §2 Ger.W.)
5
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
Nuancering
• AA voert strafrechtelijk beleid uit, zoals vastgesteld door
MinJus (art. 143ter Ger.W.) en College PG's (art. 143bis, §2, 1° Ger.W.)
• AA moet rekening houden met andere actoren, i.h.b. het
bestuur/de inspectiediensten
- Beleid Algemene en Externe Directies Toezicht op het Welzijn op het Werk
(FOD WASO)
• AA heeft fragmentair beeld van gepleegde inbreuken
- beoordelingsbevoegdheid sociaal inspecteurs (art. 21 Ssw.)
- selectieve instroom via klachten/aangiftes, al dan niet via politie
- doorgaans naar aanleiding van arbeidsongevallen
• Taak AA niet uitsluitend te reduceren tot strafvordering
- integraal en geïntegreerd beleid geeft beredeneerde plaats aan
alternatieve afhandeling en doeltreffendheid daarvan
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
6
4/02/2014
Zijn overtredingen op de welzijnsreglementering een
beleidsprioriteit?
 COL 12/2012 beleid sociaal strafrecht (vroeger: COL 3/2007)
 inbreuken betreffende het welzijn van werknemers en waarbij hun
gezondheid ernstig in gevaar wordt gebracht, zijn prioritair
= situaties waarin werknemers het risico lopen dat hun gezondheid
ernstig wordt geschaad of dat zij het slachtoffer worden van een
arbeidsongeval met de dood of ernstige lichamelijke verwondingen tot
gevolg, omwille van het feit dat de veiligheidsvoorschriften of de wettelijke
bepalingen niet werden nageleefd
 Gemengde benadering: vervolging bij…
- inbreuken die wijzen op gebrek aan aandacht voor/aanpak van
ernstige risico’s (zonder enig ongeval)
- inbreuken die aanleiding hebben gegeven tot ernstig of
dodelijk arbeidsongeval
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
7
4/02/2014
Alternatieve afhandeling?
• Minnelijke schikking
- Ernstige inbreuken, maar geen ernstige letsels (de ‘meevallers’) of
geen arbeidsongeval
• Administratieve geldboete (via FOD WASO)
- Enkel indien PV opgesteld door Inspectie TWW
- Indien vervolging of minnelijke schikking zich niet opdringt
• Sepot wegens niet-opportuun, eventueel na termijnstelling
voor regularisatie
- Bij minder ernstige inbreuken zonder ernstige letsels
• Sepot wegens onvoldoende bewijzen/geen misdrijf
- Bij arbeidsongevallen zonder inbreuken, zelfs indien ernstig of
dodelijk
8
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
Concretisering van COL 12/2012 bij het Arbeidsauditoraat te Gent
• Ernstige risico’s?
- vallen uit hoogte (cf. bouwsector)
- heffen en hijsen van lasten, met inzet van (mobiele) arbeidsmiddelen
- blootstelling aan toxische stoffen
• Een dodelijk of ernstig arbeidsongeval: en nu?
- Eerste vaststellingen door politie en/of Inspectie TWW
- Verder onderzoek door TWW: vaststelling van inbreuken?
- Evaluatie door Arbeidsauditeur, met eventueel verder onderzoek
naar oorzaken ongeval en/of (aspecten van) preventiebeleid
• Geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag?
- Prioritair, afhankelijk van zwaarwichtigheid (bewezen) feiten
9
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
Schema van deze presentatie
• Overtredingen op de welzijnsreglementering
• Taak en rol van het Arbeidsauditoraat
• Statistieken
• Casussen
10
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
welzijn en dodelijk arbeidsongeval
nieuw na
GEV
T
B
VON
NIS
VS
BG
ZG
AG
ZG
GM
ZG
NO
ZG
OB
ZG
BV
ZG
PP
ZG
VS
ZG
DO
BESCH
.RK
HANGE
NDE
2007
5
1
2
0
0
0
1
1
0
0
0
0
0
0
2008
6
0
3
0
0
3
0
0
0
0
0
0
0
0
2009
7
0
1
0
0
4
0
1
0
0
1
0
0
0
2010
4
0
3
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
2011
4
1
0
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
1
2012
6
0
0
0
1
0
1
0
0
0
0
0
0
4
2013
3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3
35
2
9
0
3
8
2
2
0
0
1
0
0
8
welzijn en arbeidsongeval
nieuw na
GEV
VON
NI
B
S
T
VS
B
G
ZG
A
G
ZG
G
M
ZG
N
O
ZG
O
B
ZG
B
V
ZG
P
P
ZG
V
S
ZG
D
O
BESCH
.RK
HANGE
NDE
2007
63
1
1
4
3
38
12
3
0
1
0
0
0
0
2008
66
1
1
3
2
43
15
2
0
0
0
0
0
0
2009
58
3
4
3
1
34
15
1
0
0
0
0
0
0
2010
56
1
5
2
28
6
9
0
0
1
0
0
1
2011
57
4
2
2
3
24
19
3
0
0
0
0
0
0
2012
51
1
2
3
1
20
13
5
0
0
0
0
0
6
2013
49
1
0
0
0
17
8
2
0
0
0
0
0
20
10
20
12
204
88
25
0
1
1
0
0
27
1
400
2
welzijn (geen arbeidsongeval)
nieuw na
GEV
T
B
VON
NIS
VS
BG
ZG
AG
ZG
GM
ZG
NO
ZG
OB
ZG
BV
ZG
PP
ZG
VS
ZG
DO
BESCH
.RK
HANGE
NDE
2007
26
5
2
12
2
3
0
1
1
0
0
0
0
0
2008
22
5
2
12
2
0
1
0
0
0
0
0
0
0
2009
14
3
0
3
0
6
0
2
0
0
0
0
0
0
2010
14
2
6
1
4
0
0
0
0
0
0
0
0
1
2011
11
2
1
1
3
0
2
1
0
0
0
0
0
1
2012
14
0
1
1
2
2
1
0
0
0
0
0
0
7
2013
20
3
0
2
1
2
1
0
0
0
0
0
0
11
121
2
0
12
32
14
13
5
4
1
0
0
0
0
20
pestwet
nieuw na
GEV
T
B
VON
NIS
VS
BG
ZG
AG
ZG
GM
ZG
NO
ZG
OB
ZG
BV
ZG
PP
ZG
VS
ZG
DO
BESCH
.RK
HANGE
NDE
2007
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2008
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2009
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2010
4
2
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
2011
2
1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
2012
19
3
0
0
0
1
4
9
0
0
0
0
0
2
2013
23
3
0
0
1
3
3
9
0
0
0
1
0
3
48
9
0
0
1
4
7
20
0
0
0
1
1
5
Schema van deze presentatie
• Overtredingen op de welzijnsreglementering
• Taak en rol van het Arbeidsauditoraat
• Statistieken
• Casussen
15
K. Nevens - Overtredingen op de welzijnsreglementering
4/02/2014
Een vzw uit de socio-culturele sector…
Een bedrijf uit de Genste haven…
Een bedrijf uit de Gentse haven…
31/08/2006: aannemer (niet-havenarbeider) doodgereden door
achteruitrijdende bulldozer van het havenbedrijf
=> vonnis 16/12/2009 (geldboete 2.750 euro)
16/02/2010: havenarbeider raakt gekneld tussen staalplaten = amputatie
rechterbeen tot aan de knie
=> vonnis 19/10/2011 (geldboete 11.000 euro)
04/01/2011: havenarbeider krijgt staalplaat in de buik: maagperforatie
=> vonnis 21/03/2012 (geldboete 27.500 euro)
12/09/2011: kaaikuiser (17j) rijdt ‘meerijdende’ havenarbeider aan met
vorkheftruck wanneer deze afstapt: blijvende hinder aan linkervoet
=> vonnis 17/04/2013 (geldboete 13.750 euro) – IN BEROEP