NIE EUWS SBRIE EF - Onderzoek

Lectoraat Bero
oepsond
derwijs / Kennisccentrum E
Educatiee /
Hogesschool Utrecht
U
No. 10
2014
Maart 2
NIE
EUWS
SBRIE
EF
Contacttpersonen: Jollanda Stoltenkkamp en Karin
n Swierts
E-mail
: lecctoraatberoepsonderwijs@h
hu.nl

Expertisece
E
ntrum doce
ent HBO
Per augustus 2013 is het
h Expertisecentrum doce
ent HBO in w
werking en van
naf dit voorjaa
ar zal het gaa
an
functioneren als zelfsta
andig instituu
ut binnen de F
Faculteit Educcatie. Het Exp
pertisecentrum
m heeft als do
oel
om (HU-b
breed) hogesc
chooldocente
en te onderste
eunen in hun professionele
e ontwikkeling
g ten aanzien
van hun onderwijstaak
o
k en hiermee de onderwijskkwaliteit op H
HU te verbeteren. Het onde
erwijs wordt
gegeven volgens de principes van blended
b
learn
ning, een com
mbinatie van le
eren door con
ntactonderwijs,
online op
pdrachten en leren op de werkplek.
w
In lijjn met het be
eleid van de V
Vereniging van
n Hogeschole
en
is onder meer
m
een traject ontwikkeld gericht op h
het verwerven
n van een ‘ba
asiskwalificatie
e didactische
bekwaam
mheid’ (BDB) bestaande
b
uitt de modulen ‘toetsing en beoordeling’, ‘onderwijson
ntwerp’ en
‘onderwijs
suitvoering’. In het cursusjaar 2013/201
14 wordt dit trraject voor he
et eerst uitgevvoerd.
Elly de Brruijn is als dra
agend lector verbonden
v
aa
an het Expertisecentrum docent hbo en
n heeft een
specifieke
e taak ten aan
nzien van de kwaliteit van de activiteiten van het Exp
pertisecentrum. Daarbij
raadpleeg
gt zij een klan
nkbordgroep van
v lectoren a
afkomstig uit alle faculteite
en van de hog
geschool.
Lectoraattmedewerkers
s Liesbeth Ba
aartman en Ilyya Zitter ontw
wikkelen en ve
erzorgen onde
erdelen van het
h
professionaliseringsaa
anbod en werken mee aan
n de verdere in
nrichting van het Expertise
ecentrum. Ein
nd
2013 zijn er voor HU-d
docenten teve
ens twee werkkateliers georrganiseerd do
oor lectoraatssmedewerkers
s
Ilya Zitterr en Arthur Ba
akker met als thema ‘het le
eerpotentieel van grenzen:: meer halen uit de
samenwe
erking onderw
wijs-bedrijfslev
ven’.
Het Expe
ertisecentrum docent hbo zal
z in 2014 ve
erder vorm krijjgen.

Twitter
T
acco
ount lectora
aat Beroeps
sonderwijs: @LectBero
oepsondw
Het lectorraat is sinds enkele
e
maand
den actief op Twitter en he
eeft nu ca. 500 volgers uit het
beroepen
nveld. Getwitterd wordt ove
er de activiteitten van de (ssenior)onderzo
oekers, prom
movendi,
(onderzoe
eks)ondersteuning, landeliijke kenniskrin
ng & de lecto
or van het lecttoraat Beroep
psonderwijs.
Nog geen
n volger? Ga naar de Twittteraccount: htttps://twitter.ccom/LectBero
oepsondw

Lectoraat
L
Be
eroepsonde
erwijs bij O nderwijsres
searchdage
en Groninge
en
Op de komende Onde
erwijsresearch
hdagen (ORD
D) van 11 tot e
en met 13 jun
ni in Groninge
en zijn er vanu
uit
het Lecto
oraat Beroeps
sonderwijs verrschillende prresentaties:

Elly de
d Bruijn, Loe
ek Nieuwenhu
uis, & Jeroen Onstenk (bijd
dragen); Theo
o Wubbels (d
discussiant).
Verb
beteren van le
eren en begelleiden in het N
Nederlandse beroepsonde
erwijs:hervorm
mingen in
werk
king. Symposium. Divisie Beroepsonder
B
rwijs, Bedrijfssopleidingen, V
Vakmanscha
ap.

Anne
eke Westerhu
uis, & Elly de Bruijn. De me
eervoudige po
ositie van hett vmbo in het Nederlandse
e
onde
erwijsbestel. Paperpresent
P
tatie. Divisie O
Onderwijs & S
Samenleving.

Remco Coppoolse
e, Ilya Zitter, Gerhard
G
Smid & Elly de Bruijjn. Samenwerking tussen do
ocenten in
onde
erwijsinnovatie
es in het hogerr beroepsonde
erwijs: een casse study. Pape
erpresentatie. Divisie Hogerr
Onde
erwijs.

Frans Hiddink, Janneke van de Pol, Nienke Bijlsma, & Bas Agricola (bijdragen); Monique Volman
(discussiant). Contingent handelen van docenten in het primair, voortgezet, middelbaar en hoger
beroepsonderwijs. Symposium. Divisie Leren & Instructie.

Sue Ashley, Harmen Schaap, & Elly de Bruijn. Het meten van conceptueel begrip bij hbostudenten international business. Posterpresentatie. Divisie Beroepsonderwijs, Bedrijfsopleidingen
en Vakmanschap.

Ilya Zitter & Aimée Hoeve. Grenspraktijken in praktijkgericht onderzoek: Het leerpotentieel op de
grens tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk in onderwijsinnovatie in het
beroepsonderwijs. Paperpresentatie. Divisie Beroepsonderwijs, Bedrijfsopleidingen en
Vakmanschap.

Lectoraat Beroepsonderwijs bij EARLI/SIG Oslo
In augustus presenteren enkele onderzoekers van het lectoraat Beroepsonderwijs hun werk op de
Learning and Professional Development conferentie van de Special Interest Group (SIG) 14 van de
European Association for Research on Learning and Instruction (EARLI). Het conferentiethema is
Transformation in Knowledge and Professional Learning en de conferentie vindt plaats in Oslo van 2729 augustus:
Symposium (onder voorbehoud van acceptatie):

Viviana Sappa (Swiss Federal Institute for Vocational Education and Training, Switzerland), &
Liesbeth Baartman (HU). Boundary crossing in vocational education. Met eveneens een bijdrage
van promovendus Wenja Heusdens (zie papers).
Papers (onder voorbehoud van acceptatie):

Wenja Heusdens (HU), Liesbeth Baartman (HU), & Elly de Bruijn (HU). ‘Aha, now I get it!’
Capturing students’ thinking activities during knowledge development in senior secondary
vocational education.”

Sue Ashley (HU), Harmen Schaap (RU), & Elly de Bruijn (HU). Measuring conceptual
understanding in international business students.

Nienke Bijlsma (HU), Harmen Schaap (RU), & Elly de Bruijn (HU). How do students in vocational
education negotiate meaning?

Ilya Zitter (HU), Aimée Hoeve (HAN), & Elly de Bruijn (HU). Hybrid learning environments in Dutch
Vocational Education and Training: interweaving learning in practice settings with formal, schoolbased learning.

Elly de Bruijn verzorgt rubriek in vakblad Profiel
Lector Elly de Bruijn verzorgt de rubriek 'kennis en onderzoek' door en voor mbo-docenten in het
Profiel Vakblad voor de BVE-sector. In deze rubriek komen mbo-docenten aan het woord die in het
kader van de ontwikkeling van hun persoonlijke professionaliteit een masteropleiding volgen en als
onderdeel daarvan onderzoek doen.
Onderzoek is bij uitstek een middel om vraagstukken in de eigen onderzoekspraktijk eens van een
andere kant te bekijken of beter te onderbouwen. De auteurs geven een impressie van hun
onderzoeksresultaten en laten zo tegelijkertijd zien welke prangende vragen er leven onder mbodocenten.
De eerste bijdrage is in het novembernummer verzorgd door Ilse Hartgers, docent bij ROC Midden
Nederland en extern lid van de kenniskring van het lectoraat beroepsonderwijs. De tweede bijdrage in
het maartnummer is verzorgd door Astrid Schat.

De Hybride Alliantie i.o.
Het vierjarig ecbo/HPBO innovatie-en onderzoeksproject 'Hybride leeromgevingen in het
beroepsonderwijs' is eind 2013 succesvol afgesloten. Gedurende de looptijd van deze projecten is er
veel interesse geweest voor dit concept van scholen, bedrijven en andere belangstellenden. Ook
internationaal heeft het concept erkenning en waardering gekregen. Dit vraagt om een platform van
kwartiermakers die de olievlek verder gaan verspreiden, kennis uitwisselen, ophalen en (door)
ontwikkelen. Het initiatief hiertoe is genomen door de samenwerkende partners van de afgelopen vier
jaar: Koning Willem I College, de Leermeesters, het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ecbo) en het
Lectoraat Beroepsonderwijs (HU). Met ingang van 2014 is ook het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren
(HAN) aangehaakt. Zij vormen samen een alliantie in oprichting: De Hybride Alliantie i.o. Samenwerkende partners voor het (door)ontwikkelen van hybride leeromgevingen in het
beroepsonderwijs, waarin leren en werken worden verweven.
Voor meer informatie: [email protected] of [email protected]

Hoofdstuk Elly de Bruijn in boek ‘Prikken in praktijken’.
Elly de Bruijn heeft samen met Anneke Westerhuis van het Expertisecentrum beroepsonderwijs een
hoofdstuk geschreven voor het boek Prikken in praktijken: over de ontwikkeling van praktijkonderzoek,
dat eind 2013 als initiatief van Loek Vroomans en Huib de Jong verscheen. Titel van het hoofdstuk is:
‘Pendelen tussen theorie en praktijk: over rolvastheid en rolontwikkeling’ en gaat over de ontwikkeling
van praktijkonderzoek binnen de onderwijskunde. De auteurs geven voorbeelden over de
samenwerking tussen onderzoekers en docenten gericht op kennisontwikkeling en de rolverandering
die dat vraagt.
Omdat het vraagstuk vanuit verschillende wetenschapsgebieden wordt belicht, kan het boek Prikken
in praktijken goed gebruikt worden in onderwijs op hogescholen en universiteiten. Daarnaast is het
bruikbaar voor discussies over onderzoek, en voor de professionalisering van en samenwerking
tussen scholen.
Prikken in praktijken: over de ontwikkeling van praktijkonderzoek
Boom Lemma uitgevers, 2013
Redactie: Huib de Jong, Pieter Tops en Marco van der Land
Onder andere verkrijgbaar via Boom Lemma uitgevers.

Onder redactie van Remco Coppoolse: Hoogvliegers
Onder grote belangstelling is tijdens de Honors Conference 2013 op 4 oktober 2013 in Rotterdam het
boek Hoogvliegers, ontwikkeling naar professionele excellentie bij de Rotterdam University Press
uitgekomen.
Dit lezenswaardige boek beschrijft de eerste ervaringen die met het werken in honoursprogramma's in
het hoger beroepsonderwijs en het universitaire onderwijs zijn opgedaan. Het selecteren van studenten
die in de basis potentie hebben om deze uitdagingen aan te gaan en het begeleiden van deze
studenten vraagt van docenten een andere rol-opvatting en pedagogische benadering dan lange tijd
gebruikelijk was. Het boek sluit af met tips hoe iedere honoursdocent een eigen handelingskader kan
ontwikkelen. Dat kader is gebaseerd op de aanwijzingen in dit boek en het spectrum aan instrumenten
dat de honoursdocent hiervoor wordt aangereikt.
Aan het boek is door 38 auteurs van diverse hogescholen en universiteiten meegeschreven onder
redactie van Remco Coppoolse (promovendus lectoraat Beroepsonderwijs), Pierre van Eijl en Albert
Pilot.
U kunt het boek Hoogvliegers voor € 37,50 direct bestellen op: http://www.hogeschoolrotterdam.nl/onderzoek/publicaties.

Liesbeth Baartman voert redactie boek: Transfer, Transitions and
Transformations of Learning
Liesbeth Baartman, senior-onderzoeker bij het lectoraat Beroepsonderwijs, heeft samen met collega
Howard Middleton van de Griffith University in Australië de redactie gevoerd over het boek Transfer,
transitions and transformations of learning. Het boek verzamelt verschillende onderzoeken over
transfer in techniekonderwijs: het vermogen om theoretische onderwerpen toe te passen in (nieuwe
situaties in) de praktijk. Elke auteur gebruikt daarvoor een andere invalshoek.
Steeds gaat het erom hoe leerlingen of studenten de link leggen tussen leren in verschillende
contexten. Voorbeelden zijn de concept-context benadering, de integratie van theorie en praktijk en de
transfer van standaarden in assessment.
Liesbeth heeft samen met Koena Gravemeijer en Elly de Bruijn ook een hoofdstuk geschreven voor dit
boek, waarin zij vanuit theorieën over boundary crossing ingaan op de leerprocessen van
verpleegkundigen en technici op de werkplek, die samenwerken in het kader van ontwikkelingen rond
technologie in de zorg.
Voor bestelinformatie: bezoek de website https://www.sensepublishers.com.

Bijdrage Liesbeth Baartman aan herziene druk Toetsen in het hoger onderwijs
In het najaar van 2013 is de derde herziene druk van het boek Toetsen in het hoger onderwijs
verschenen. Twee medewerkers van Hogeschool Utrecht hebben een bijdrage geleverd aan dit boek:
dr. Liesbeth Baartman van het lectoraat Beroepsonderwijs van de FE en dr. Raymond Kloppenburg
van de FMR.
Zij hebben een geheel nieuw hoofdstuk geschreven over de kwaliteit van toetsprogramma’s. In het
hoofdstuk komt onder meer aan bod wat toetsprogramma’s zijn en waarom het belangrijk is om
kwaliteitseisen als validiteit en betrouwbaarheid ook op het niveau van een geheel toetsprogramma te
bepalen.
Het boek Toetsen in het hoger onderwijs geeft docenten achtergrondinformatie en praktische tips over
het proces van toetsontwikkeling, de kwaliteit van toetsing, het ontwikkelen van toetsbeleid en
onderwerpen zoals formatief toetsen en digitaal toetsen. Daarnaast passeren verschillende
toetsvormen de revue, variërend van kennistoetsen met gesloten vragen tot voortgangstoetsen,
toetsen van werkplekleren en performance assessments.
Een praktisch en actueel boek voor elke docent in het hoger onderwijs. Het boek wordt onder andere
gebruikt bij de cursus Toetsen en Beoordelen van het Expertisecentrum docent hbo
(www.expertisecentrumdocenthbo.hu.nl).
Toetsen in het hoger onderwijs,
Bohn Stafleu van Loghum, 2013
Redactie: Henk van Berkel, Anneke Bax, Desirée Joosten-ten Brinke
Onder andere verkrijgbaar via bol.com

Themanummer Pedagogische Studiën
Elly de Bruijn heeft samen met Loek Nieuwenhuis (lector bij de HAN en hoogleraar bij de Open
Universiteit) een themanummer gemaakt van het tijdschrift Pedagogische Studiёn (91/1), getiteld: Over
grenzen: pedagogisch-didactische aspecten van het opleiden voor beroepsuitoefening.
Het themanummer gaat over de verbinding van leren in de schoolcontext en leren op de werkplek als
kwaliteitsvraagstuk van middelbaar en hoger beroepsonderwijs.
Ook teamleden en kenniskringleden van het lectoraat Beroepsonderwijs, Liesbeth Baartman, Arthur
Bakker en Harmen Schaap, hebben bijgedragen aan het themanummer.

Recente publicaties

Baartman, L.K.J. & Gulikers, J.T.M. (2014) Beoordelen als fundament van goed opleiden in het
beroepsonderwijs: een analyse van toetsprogramma’s in het mbo en hbo. Pedagogische Studiën, 91(1), 5468.

Baartman, L., Gulikers, J. & Dijkstra, A. (2013). Factors influencing assessment quality in higher vocational
education. Assessment & Evaluation in Higher Education, 38(8), 978-997. doi:10.1080/0 2602938.2013.771133

Baartman, L., Gravemeijer, K., & de Bruijn, E. (2013). Nurses’ and Technicians’ Communication and Learning
at the Boundary. In H.E. Middleton & L.K.J. Baartman, L. (Eds.), Transfer, Transitions and Transformations of
Learning (pp. 49-68). Rotterdam: Sense Publishers

Baartman, L.K.J., Kloppenburg, R. & Prins, F.J. (2013). Kwaliteit van toetsprogramma’s. In H. van Berkel, A.
Bax. & D. Joosten-ten Brinke. (Eds.), Toetsen in het hoger onderwijs (pp 51-62). Houten: Bohn Stafleu van
Logum

Bakker, A. (2014). Implications of technology on what students need to know about statistics. In Mit
Werkzeugen Mathematik und Stochastik lernen–Using Tools for Learning Mathematics and Statistics (pp. 143152). Springer Fachmedien Wiesbaden. doi:10.1007/978-3-658-03104-6_11

Bakker, A. & Akkerman, S.F. (2014). Leren door boundary crossing tussen school en werk. Pedagogische
Studiën, 91(1), 8-23.

Biemans, H., de Bruijn, E., den Boer, P., & Teurlings, C. (2013). Differences in design format and powerful
learning environment characteristics of continuing pathways in vocational education as related to student
performance and satisfaction. Journal of Vocational Education & Training, 65(1), 108-126. doi:
10.1080/13636820.2012.755211

Bruijn, de E. & Nieuwenhuis, A.F.M. (2014). Over grenzen: pedagogisch-didactische aspecten van het
opleiden voor beroepsuitoefening. Inleiding bij het themanummer. Pedagogische Studiën, 91(1), 3-7.

Coppoolse, R, Eijl, P. van, Pilot, A. (2013). Hoogvliegers. Ontwikkeling naar professionele excellentie.
Rotterdam: Rotterdam University Press

Dehing, A., Jochems, W., & Baartman, L. (2013). The Development of Engineering Students Professional
Identity During Workplace Learning in Industry: A study in Dutch Bachelor Education. Engineering Education,
8(1), 42-64. doi:10.11120/ened.2013.00007

Gresnigt, R., Taconis, R., Van Keulen, H., Gravemeijer, K., & Baartman, L. (2014). Promoting science and
technology in primary education: A review of integrated curricula. Studies in Science Education. 50, 47-84.

Middleton, H.E. & Baartman, L.K.J. (Eds.), (2013). Transfer, Transitions and Transformations of Learning.
Rotterdam: Sense Publishers

Schaap, H., Schaik, M. van & Bruijn, E. de (2014). Studenten leren recontextualiseren in het
beroepsonderwijs; de rol van ontwerptekeningen en beroepsdilemma’s. Pedagogische Studiën, 91(1), 24-38.

Smit, J., van Eerde, H. A. A., & Bakker, A. (2013). A conceptualisation of whole-class scaffolding. British
Educational Research Journal, 39(5), 817-834. doi:10.1002/berj.3007
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------De volgende nieuwsbrief van het lectoraat zal in het najaar van 2014 verschijnen. Wilt u tot die tijd op de hoogte
blijven? Surf dan regelmatig naar onze website: http://www.educatie.onderzoek.hu.nl/Data/Lectoraten/
Beroepsonderwijs.aspx, of volg ons op onze Twitteraccount @LectBeroepsondw.
Ook kunt u zich aanmelden voor de onderzoeksnieuwsbrief van de HU via http://www.educatie.onderzoek.hu.nl/.
LET OP GEWIJZIGDE WETGEVING: Sinds 1 oktober 2009 is voor het overbrengen van e-mailberichten van commerciële,
ideële of charitatieve aard uitdrukkelijk toestemming van de ontvanger vereist. Stelt u in de toekomst geen prijs meer op onze
berichtgeving dan kunt u dit melden bij [email protected]

Download Report