Alliantie VO maakt werk van onderwijs Werken bij de Alliantie VO Inhoud 3 Alliantie Voortgezet Onderwijs > Dirck van Bennekom Bouw mee aan goed onderwijs 4 Citadel College > K arel de Wa al Ruimte voor ambitie en ontwikkeling 8 Dominicus College > Marion Kr abbenborg Leraren krijgen bij ons volop kansen om zich te ontplooien 12 Ma aswa al College > Voorzit ter College van Bestuur Alliantie Voortgezet Onderwijs Dirck van Bennekom “Bouw mee aan goed onderwijs” Goed onderwijs. Dat is de ambitie van de zeven scholen van de Alliantie Voortgezet Onderwijs. Goed onderwijs betekent dat de kwaliteit van ons onderwijs voorop staat. Daarom staat bij de Alliantie Voortgezet Onderwijs de school centraal. De scholen zijn de leer- en werkeenheden waar het voor leerlingen, ouders en personeel om draait. De Alliantiescholen kennen ieder hun eigen profiel, sfeer en klimaat. Samen bieden zij een breed en volledig keuzepalet voor leerlingen en ouders in de regio Nijmegen en Land van Maas en Waal. Onze scholen werken aan de toekomst van leerlingen. Daarbij gaat het naast goed onderwijs ook om verantwoord burgerschap. Zorg voor de leerling is kenmerkend voor al onze scholen met aandacht voor schoolklimaat, pedagogische aanpak en veiligheid voor leerlingen en personeel. Al onze scholen zijn sterk betrokken op hun leerlingen en hun ouders en leggen op heldere wijze verantwoording af over hun resultaten en beleid. Henk Keijman Een warme werkplek waar je kunt worden wie je wilt zijn 16 Mondial College > Pe ter de Gr a aff Samen grenzen verleggen 20 Pa x Christi College > Le x van Drongelen Goed onderwijs bereik je alleen met goede en gemotiveerde docenten en enthousiaste vakmensen. Goede collega’s werven en vasthouden vraagt een professionele invulling van de werkgeversfunctie. Daar maakt de Alliantie Voortgezet Onderwijs dan ook werk van. De wereld de school binnen en de school naar buiten 24 Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen > Marcel Janssen Begeleiding van leraren is individueel maatwerk 28 Stedelijk Gymnasium Nijmegen > Ronald van Bruggen Onze leerlingen bieden een uitdaging aan docenten “Als werken in het onderwijs je trekt, nodig ik je van harte uit kennis te maken met onze scholen!” Het werken in het onderwijs is uitdagend, wisselend en vraagt deskundigheid, inzet en uithoudingsvermogen. Daarom is het verzorgen van een goede begeleiding aan startende collega’s belangrijk. Wij bieden zowel het onderwijsgevend als het onderwijsondersteunend personeel perspectief door mobiliteit, carrièreperspectief en scholing. Bovendien werkt de Alliantie Voortgezet Onderwijs nauw samen met de lerarenopleidingen van de hogeschool en de universiteit. Al onze scholen functioneren als Academische Opleidingsscholen. De Alliantie Voortgezet Onderwijs is niet alleen een betrouwbare werkgever maar biedt ook verschillende voordelen in de secundaire arbeidssfeer. Werken bij onze scholen is meebouwen aan de kwaliteit van ons onderwijs. Met de scholing en ontwikkeling van onze leerlingen lever je een bijdrage aan de samenleving van morgen. Een pittige maar mooie uitdaging. Als werken in het onderwijs je trekt, nodig ik je van harte uit kennis te maken met onze scholen. Er is volgens mij altijd een school waar je je thuis zult voelen en die ruimte geeft aan je ambities. Wij zullen je graag verwelkomen en laten ons graag aanspreken op goed werkgeverschap. 2 ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 3 Citadel College Waarom zou een (aankomend) docent op het Citadel College moeten komen werken? Omdat er heel veel de moeite waard is op het Citadel College. We zijn een jonge school die zeven jaar geleden gestart is in Lent-Oosterhout. Op dit moment hebben we 130 medewerkers en 1035 leerlingen en we proberen de school op te bouwen tot een plaats waar leerlingen en personeelsleden graag naar toe komen om samen te leren, te werken en plezier te hebben. Collega’s zeggen hier onder andere over: “Niet alleen mijn collega’s zijn enthousiast en betrokken. Ik zie dat ook heel sterk terug bij onze leerlingen en hun ouders. En dat maakt het werk zo veel plezieriger!!!”; “Er is veel ruimte voor eigen ambities en idealen. Ik voel me uitgenodigd om mee te denken en er wordt ook echt naar me geluisterd”. “Ruimte voor ambitie en ontwikkeling” Wat maakt een docent volgens u een goede docent? Ik vind het belangrijk dat een docent in positieve zin echt het verschil weet te maken. Hij is in staat iets wezenlijks toe te voegen; aan het welzijn en leren van iedere leerling, aan het welzijn, werken en leren van het team, aan de ontwikkeling van de school als totale organisatie en aan de groeiende samenwerking tussen de school en haar meest betrokken partners. Het Citadel College stelt dus hoge eisen aan de competenties en ambities van docenten. Ik vind het belangrijk te proeven dat iemand zich graag wil ontwikkelen tot een heel goede professional. Vanuit de school begeleiden en ondersteunen we (nieuwe) collega’s hierbij graag. K arel de Wa al rec tor Citadel College Citadel College: een school waar kinderen zich gekend voelen Volgens rector Karel de Waal wil het Citadel College ‘... een veilige school zijn waar kinderen zich gekend voelen’. Hoogwaardig onderwijs, betrokkenheid en geborgenheid, het zijn allemaal zaken die heel duidelijk horen bij de ontwikkeling die de school voorstaat. Karel de Waal: ‘... met als belangrijk voordeel dat personeelsleden met ambitie en idealen heel veel mogelijkheden krijgen om deze te realiseren. We zijn immers voortdurend in ontwikkeling.’ VMBO Basis en Kader: Dijkstraat 7A (Lent) VMBO-T, HAVO en VWO: Griftdijk Noord 9A (Lent) Tel: (024) 329 77 40 Website: www.citadelcollege.nl 4 ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS Wat doet u aan begeleiding van docenten in hun eerste onderwijsbaan? Het is belangrijk dat nieuwe collega’s zich snel thuis voelen op school. Ze worden geholpen bij het vinden van hun weg in school en bij de problemen die ze tegenkomen in hun dagelijks werk. We voorzien in professionele begeleiding door een coach. Onze schooluitgangspunten “betrokkenheid” en “geborgenheid” gelden immers niet alleen voor leerlingen maar ook voor medewerkers. Ze maken duidelijk dat er binnen ons team persoonlijke aandacht is voor elkaar en dat er de vanzelfsprekende bereidheid is elkaar te helpen. In deze veilige omgeving vind je een prima mogelijkheid om je kwaliteiten, idealen en ambities te ontwikkelen. Dit in een sfeer waarin heel veel gelachen wordt met elkaar. Wat is de visie van de school? De uitgangspunten van de school zijn: • hoogwaardig onderwijs; • geborgenheid; • betrokkenheid; • gezonde school. Wat zijn de toekomstige ontwikkelingen van de school? De uitgangspunten hoogwaardig onderwijs, betrokkenheid, geborgenheid en gezonde school zijn op dit moment heel herkenbaar en ik vind het belangrijk dat we ze over tien jaar nog goed kunnen herkennen. Daarvoor is het van belang dat we nu een sterke basis leggen. Niet alleen door een cultuur te ontwikkelen waarbinnen ieder zich verbindt met de hiervoor genoemde waarden, maar ook door de school volgens de kenmerken van kleinschaligheid op te bouwen. Wat ziet u als de kracht van de school? Dat is de sfeer van verbondenheid binnen het team en met de leerlingen en ouders. De communicatielijnen zijn kort en de bereidheid om er samen een mooie en goede school van te maken is groot. Dit hoort bij de ontwikkeling waar de school nu en de komende jaren in verkeert. Deze ontwikkelingen hebben ook als belangrijk voordeel dat personeelsleden met ambitie en idealen heel veel mogelijkheden krijgen om deze te realiseren. Er moet immers nog veel opgebouwd worden. ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 5 IN VOGELVLUCHT schooltypen Het Citadel College biedt Vwo, Havo en alle leerwegen Vmbo aan. De beroepsvoorbereidende leerwegen Vmbo die de school vanaf leerjaar 3 biedt, zijn Handel en Administratie en Zorg en Welzijn. leerlingen en huisvesting In augustus 2007 zijn we gestart met 77 leerlingen leerjaar 1. Ieder schooljaar komen daar 125 brugklassers bij. Het schooljaar 2013-2014 begon met 1035 leerlingen. De nieuwbouw aan de Griftdijk Noord is begin schooljaar 2012-2013 in gebruik genomen. Daar is vmbo-t, havo en vwo gehuisvest. Vmbo-basis en -kader is gevestigd in het gebouw aan de Dijkstraat. De verwachting is dat het aantal leerlingen op lange termijn (2020) uitgroeit naar ongeveer 1400: maximaal 1000 aan de Griftdijk Noord en maximaal 440 aan de Dijkstraat. medewerkers ca. 130 medewerkers. roosters De lessen op het Citadel College duren met 60 minuten wat langer dan gebruikelijk. Dat hangt samen met het onderwijsconcept van de school. We hebben in de eerste en tweede klassen geen tussenuren in het rooster en er is geen lesuitval. In het rooster zijn vaste middagen opgenomen waarop de teams vergaderen en de leerlingen vrij zijn. Voor het personeel gebruiken we deze middag voor overleg, scholing en onderwijsontwikkeling. 6 docente kunst en cultuur brugkl assers Ilse Grob Carmen, Awesta en Nikki docente economie Altijd iets aparts... De leraren leggen goed uit... Een spelletje bingo als werkvorm om elkaar te leren kennen. Met de kerstborrel niet gaan zitten bij de collega’s die je kent, maar verplicht naast iemand uit hetzelfde geboortejaar als jij. Er is altijd iets aparts. We leren leerlingen bijzondere werkvormen, maar we passen ze zelf ook toe. Spannend, is dit eerste jaar in dit jonge team vol dynamiek. Druk, gezellig, een warm nest, met een open structuur naar elkaar, naar leerlingen en ouders. Als er iets is, vind je altijd een luisterend oor en een advies hoe je kunt verbeteren. Bij elkaar kijken, een wij-gevoel. Je merkt dat iedereen er graag iets van wil maken. Jou graag wil helpen, ook logistiek, bijvoorbeeld als je niet weet waar je iets kunt vinden. En dat is fijn, want het is een hele stap om ineens veertig uur te werken. De keuze voor het Citadel College is bewust. Je komt hier in een jong team met veel nieuwe docenten. Je kunt zelf dingen ontwikkelen. Je krijgt ruimte en de vrijheid om je eigen steentje bij te dragen. Het is een ondernemende school. Je bent nooit klaar. Na de lessen ga je door, help je elkaar, schrijf je nieuwe projecten, verfijn je het mentorschap, bedenk je nieuwe initiatieven. Je begeleidt bijvoorbeeld het project jong ondernemen, waarvoor derdejaars zelf inkopen, verkopen en een aandeelhoudersvergadering houden. Er moet een poster worden gemaakt, je legt Carmen, Awesta en Nikki zitten in de eerste klas van het Citadel College, Carmen in de vwo-plusklas in het nieuwe gebouw aan de Griftdijk en Awesta en Nikki op het vmbo in de Dijkstraat. Ze hebben voor deze school gekozen omdat ze er goede berichten over hadden gehoord, bijvoorbeeld over de activiteiten buiten school zoals skikamp en de Ardennenreis, vertelt Nikki. Ze waren al heel snel gewend. Dat ze meer huiswerk zouden krijgen, wisten ze al. Trouwens, het vmbo is huiswerkvrij. Op school heb je tijd genoeg om je werk af te maken en ook Carmen heeft het meestal wel af als ze naar huis gaat. Iedere les een andere docent geeft afwisseling, al hebben Awesta en Nikki wat vaker les van de mentor. De docenten zijn allemaal wel aardig, ze leggen goed uit en ze sturen je er ook niet zo snel uit, aldus Nikki. Je ziet dat ze plezier hebben in hun werk, zegt Carmen. Iedereen heeft een blij gezicht, vult Awesta aan. Nikki vindt het fijn als leraren vriendelijk en open zijn. Bij het wisselen van lokaal doen de vierdejaars soms druk en stoer, vindt Nikki, en ze lopen af en toe expres tegen je op. Maar er wordt op school heel goed op gelet of iemand wordt gepest. De leraren zien het meteen. Tijdens het mentoruur bespreken we ook hoe we ons voelen over wat er is gebeurd, vertelt Awesta. Laatst was er iets gebeurd tussen een jongen en een stel meisjes Ma ayke Peters A lliantie V O maakt werk van onderwijs contacten buiten de school, want twaalf uur handel per week wil je toch leuk maken. De school is nog kleinschalig. Je ziet de leerlingen vaak. Het is hier hard werken, daar staat het Citadel College om bekend. Maar het is leuk, je krijgt er alles voor terug. Je creëert je eigen opdrachten. Dat moet wel bij je passen. Ouders zijn betrokken. Je hebt veel contact. Huisbezoek vergt veel investering, maar levert veel profijt op. Je kunt eens een keer met slecht nieuws aankomen. De begeleiding is prima. Er zijn hier zoveel nieuwe collega’s dat voortdurend wordt gepraat over hoe het met iedereen gaat. Je krijgt een buddy, een coach, coachingsuren, intervisie, workshops. Je kunt altijd terecht bij leidinggevenden met hun opendeurbeleid. Iedereen wil helpen. Er was een vierdejaars die niet wilde werken, die een muur om zich heen had gebouwd. Vertel eens een keer iets over jezelf, was het advies. Dat hielp. Wij kijken bij anderen in de klas. Je leert ervan dat je ook op een andere manier kunt benaderen. Wij krijgen lesbezoek binnen ons beoordelingstraject. Dat is spannend. Maar ook zittende collega’s krijgen lesbezoek. Dat hebben we nooit eerder ergens meegemaakt, dat ze er zo bovenop zitten. Maar dat moet ook wel, want het Citadel College is een school die echt bij je moet passen. en toen moesten we opschrijven wat we daarvan vonden. Ook de klas van Carmen besteedt veel tijd aan een pestproject, vaak in de vorm van spelletjes of een woordspel. Tijdens de mentorles leren zij ook hoe ze moeten leren en plannen. De klas van Nikki en Awesta kijkt iedere vrijdag samen met de mentor of hun agenda goed is ingevuld en of bijvoorbeeld alle toetsen erin staan. Carmen zit in het nieuwe gebouw aan de Griftdijk. De verschillende afdelingen en onderbouw en bovenbouw hebben hun eigen domein. De eerste klassen hebben bijvoorbeeld beneden les en daar zijn ook hun kluisjes. Alleen voor de vaklokalen moet je soms ergens anders naartoe. Voor Nikki en Awesta liggen in de Dijkstraat de lokalen waar ze moeten zijn soms wat verder uit elkaar. Het nieuwe gebouw heeft een mooie aula met een uitgebreide kantine. Het Citadel College is een gezonde school en dat vinden ze wel goed. Af en toe serveert de kantine iets ongezonds. De bovenbouw heeft eerder pauze, zegt Carmen. De aula in de Dijkstraat is eigenlijk te klein, vinden Nikki en Awesta, maar wel lekker knus en gezellig met veel posters. “Op school heb je genoeg tijd om je werk af te maken.” ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 7 Dominicus College Marion Krabbenborg rec tor Dominicus College “ Waarom zou een (aankomend) docent juist op het Dominicus College moeten komen werken? De school heeft de afgelopen jaren binnen het onderwijs in Nijmegen en regio een duidelijk eigen profiel ontwikkeld. Zo kent de school geen brugklassen, maar eerste klassen havo, havo/atheneum, atheneum en gymnasium. In de combinatieklas h/v wordt op atheneumniveau lesgegeven om een zo groot mogelijke doorstroming naar 2 atheneum te realiseren. Naast die duidelijke structuur noemen ouders vooral het pedagogisch klimaat als sterke kant van de school. De communicatie met leerlingen en ouders is ongedwongen en persoonlijk en men ervaart een grote betrokkenheid van de mensen die er werken. Daarnaast speelt het hoge onderwijsniveau een belangrijke rol. Bijna alle leerlingen volgen Engels op het hogere Cambridge niveau, ze halen officiële certificaten. Ook versterkt Frans wordt aangeboden, het is een facultatieve keuze. Eerst de nieuwsgierigheid prikkelen door proeven te doen of interessante lessen van gastdocenten van buiten de school te volgen. Daarvoor zijn in de onderbouw vakken ontwikkeld als universum en nieuwe media en zijn er in de bovenbouw echte onderzoeksopdrachten vanuit het bedrijfsleven, overheid of universiteit. Veel aandacht wordt besteed aan de presentatie aan medeleerlingen en ouders van hetgeen ze tijdens zo’n projectopdracht leren. Voor leraren is daarbij van belang dat ze lesgeven in een mooi gebouw waarin ze de beschikking hebben over moderne en goed geoutilleerde lokalen. “Leraren krijgen bij ons volop kansen om zich te ontplooien” Dominicus College: school met een duidelijk prof iel ‘Het Dominicus College is voor beginnende en ervaren docenten een interessante school om voor te werken’, aldus rector Marion Krabbenborg. Een school waarin niet alleen leerlingen, maar ook docenten en andere medewerkers worden uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. ‘Passie, betrokkenheid en inzet zijn belangrijke voorwaarden om goed te kunnen functioneren en plezier te hebben in je werk. Op het Dominicus College krijgen leraren net als leerlingen alle kansen zich volop te ontplooien.’ Energieweg 93 6541 CZ Nijmegen Postbus 40020, 6504 AA Nijmegen Telefoon: (024) 377 21 64 Website: www.dominicuscollege.nl 8 A lliantie V O maakt werk van onderwijs Wat maakt een docent volgens u een goede docent? Een goede docent is in eerste instantie vooral betrokken bij het wel en wee van de leerlingen. Naast betrokkenheid spelen passie, inzet en doorzettingsvermogen een grote rol. Leraren moeten een voorbeeld zijn voor leerlingen. Dat een goede vakkennis en didactische kwaliteiten op een school met havo, atheneum en gymnasium onontbeerlijk zijn, is vanzelfsprekend. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat je ook de ambitie hebt om je verder te ontwikkelen in je vak, op het gebied van vakoverstijgend onderwijs en/of leerlingbegeleiding. Het Dominicus College is een lerende organisatie voor allen die er onderwijs volgen en werken. “Teamgerichte en individuele scholing zorgen er voor dat je snel ervaring opbouwt.” Wat doet u aan begeleiding van docenten in hun eerste onderwijsbaan? Alle nieuwe docenten worden gedurende de eerste drie jaren van hun loopbaan begeleid door ervaren coaches. En natuurlijk krijg je een collega van je vaksectie toegewezen voor het afstemmen van je lessen, het maken van geschikte toetsen en vaststellen van normeringen e.d. Teamgerichte en individuele scholing zorgen ervoor dat je snel ervaring opbouwt en je je steeds zekerder gaat voelen in je functie als docent. Wat is de visie van de school? Het Dominicus College staat voor Onderwijs met Ambitie. Wij hebben hoge verwachtingen van onszelf en van de leerlingen. Wij creëren een ambitieus leerklimaat in een gedegen context. Door de kleinschaligheid van de school zijn de lijnen kort en is de sfeer persoonlijk: iedereen wordt gezien, gehoord en gekend. Wij geven het onderwijs vorm met een heel netwerk aan partners uit het bedrijfsleven, de hogeschool en de universiteit. Het Dominicus College beschouwt het als een uitdaging om met de beschikbare middelen en menskracht zoveel mogelijk onderwijs op maat aan te bieden. Leerlingen bouwen in de loop der jaren een verschillend portfolio op, waarbij meer wordt gedaan dan alleen aan de eisen van het examen voldoen. De leerling die meer talent heeft, krijgt meer aangeboden. Daarvoor werken we nauw samen met de Radboud Universiteit Nijmegen, lees verder > ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 9 de HAN en het bedrijfsleven. De school is voor zowel leerlingen als leraren niet meer de exclusieve leer- en werkplek. Leraren, onderwijsassistenten en leerlingen beschikken in onze nieuwbouw overigens over de modernste onderwijsmiddelen. In die inspirerende sfeer werken wij met onze leerlingen met wederzijdse creativiteit aan een in toenemende mate groeiende eigen verantwoordelijkheid. Op het einde van de studie staan er bij ons leerlingen klaar met een maximale onderwijskundige, maatschappelijke en culturele bagage als basis voor hun verdere ontwikkeling en ontplooiing in het vervolgonderwijs. Wat zijn de toekomstige ontwikkelingen van het Dominicus College? De school wil bewust kleinschalig blijven en beperkt de toelating in het eerste leerjaar tot zeven klassen. Er is de laatste jaren een groeiende belangstelling voor de school, hetgeen zich uit in groei van het aantal eerstejaars leerlingen. De toenemende belangstelling is onder andere te danken aan onze overzichtelijke schoolgrootte, de ambitieuze leercultuur en de moderne toepassing van leermiddelen, kwaliteiten die in de toekomst verder ontwikkeld worden. Eind 2009 is een aparte vleugel voor leerlingen van onze afdeling De Monnikskap opgeleverd. Op deze afdeling volgen leerlingen met een handicap of ernstige ziekte regulier havo- en vwo-onderwijs op maat in een eigen tempo. De school vindt het belangrijk deze leerlingen in een gewone schoolomgeving onderwijs te laten volgen om zo beter te integreren in de maatschappij. Op het terrein achter de school zijn 24 appartementen gebouwd voor een deel van onze leerlingen. Onderwijs, zorg en wonen worden op deze manier gecombineerd. Wat ziet u als kracht van de school? Wij zijn een lerende organisatie in ontwikkeling. Collega’s hebben het lef om nieuwe wegen te bewandelen, met moderne leermiddelen en werken in teams aan de kwaliteit van het onderwijs. Een goede mix van nieuwe en ervaren docenten geeft de gewenste dynamiek binnen de school. Ervaren Docent Fr ans Han Severins IN VOGELVLUCHT leerlingaantal Het Dominicus College heeft ca. 1070 leerlingen. medewerkers Het Dominicus College heeft ca. 130 personeelsleden in dienst. schooltype Het Dominicus College geeft les aan havo-, havo/atheneum-, atheneum- en gymnasiumleerlingen. uniciteit Het Dominicus College heeft een duidelijke bètaprofilering en biedt Cambridge English, Goethe Deutsch en Frans DELF Junior aan. Wij zijn een Universumschool met Jetnet samenwerking in het bedrijfsleven. Het Dominicus College heeft een afdeling, de Monnikskap, die regulier onderwijs biedt aan leerlingen met een langdurige ziekte of lichamelijke beperking. 10 Onderwijs is contact “Werkt u nog steeds op het Dominicus?”, luidt de vraag die oud-leerlingen me steevast stellen, wanneer we elkaar ergens treffen. Kennelijk kunnen zij zich moeilijk voortstellen dat je na drieëndertig jaar nog altijd veel plezier beleeft aan je onderwijstaak, in mijn geval lessen Frans en begeleiding van leraren in opleiding en nieuwe collega’s. de opleiding steeds meer plaatsvindt in de school. Met hun docenten over de vormgeving van die nieuwe lerarenopleiding. Met nieuwe docenten over hun eerste ervaringen voor de klas. Met vakcollega’s en specialisten in Nederland en Frankrijk om te komen tot een programma Verstrekt Frans dat aansluit bij recente ontwikkelingen in de E.U. “Het Domincus College is een school waar veel te leren valt, niet alleen voor leerlingen.” Toch verveelt het werk geen dag. Onderwijs is contact. Contact met de leerlingen die ik op een betrekkelijk kleine school als het Dominicus College kan volgen van hun eerste, voorzichtige “Je m’appelle …” tot aan de excursie naar Frankrijk waar ze – soms tot hun eigen verbazing – merken dat ze zich al aardig kunnen redden. Contact met hun ouders over successen en over zorgen. Contact met vak- en andere collega’s over uiteenlopende zaken als een nieuwe leerlijn of een kanotochtje. Met stagiairs voor wie A lliantie V O maakt werk van onderwijs En dat alles in een school die openstaat voor nieuwe ontwikkelingen, deze stimuleert en de randvoorwaarden creëert om leerlingen een gedegen onderwijs en een goede begeleiding te bieden; een school waar veel te leren valt, niet alleen voor leerlingen. Toegegeven: rustig is het zelden, maar boeiend iedere dag weer. Docent Wiskunde en Leerlingbegeleider Daphne te Kiefte Wauw! Wat een ruimte Na acht jaar op een andere school in het voortgezet onderwijs te hebben gewerkt was het voor mij zeer verfrissend om bij het Dominicus College te mogen komen werken. Wauw! wat een ruimte, dacht ik de eerste keer toen ik de school binnen liep. In de hal keek ik bewonderend om me heen naar de open structuur van het gebouw. Dit waren mijn eerste minuten binnen de school waar ik mijn nieuwe uitdaging vond. Intussen voel ik me erg op mijn plaats in de school, waar ik les geef in wiskunde en daarnaast leerlingbegeleider ben. Wat daarbij geholpen heeft is dat het Dominicus College een relatief kleine school is. Dat maakt dat collega’s, leerlingen en het gebouw snel bekend worden. Wat mij opvalt is dat je er hier niet alleen voor staat als nieuwe docent. Er bestaat een team van docenten met als taak nieuwe docenten te begeleiden. Dat maakt het snel en goed ingewerkt raken wel makkelijk. En met vragen van cijferinvoer tot smartboard kan ik eigenlijk bij elke collega terecht. Maar de kern van mijn werk ligt bij de leerlingen. Ik merk dat de leerlingen op het Dominicus College enthousiast, leergierig en meedenkend zijn. Dat zorgt ervoor dat ze mij scherp houden. Dit werkt als een boemerang voor mij. Alle energie die ik van de leerlingen krijg stop ik net zo enthousiast weer in mijn werk. Het werk van een docent blijft zich ontwikkelen en als je je gesteund voelt en enthousiasme van de leerlingen terug krijgt, kost het minder moeite om deze ontwikkelingen te volgen. “Op het Dominicus College sta je er als nieuwe docent niet alleen voor.” ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 11 Maaswaal College Henk Keijman Rec tor Ma aswa al College Het Maaswaal College is een op en top Wijchense school, de verankering in de Wijchense gemeenschap is hecht en de samenwerking met haar directe en indirecte omgeving interactief en intensief. Zo werkt de school samen met gemeente en vrijwilligerscentrale aan de maatschappelijke stage en aan een goed jeugdbeleid met de gemeente, primair onderwijs en praktijkonderwijs. De campus van het vmbo-college is multifunctioneel van opzet met het cultureel centrum en sportvoorzieningen. Daar komt binnenkort de bibliotheek bij. De beroepsgerichte invulling van het vmbo basis en kader gebeurt in goed overleg met het bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen in Wijchen. De lijnen met het basisonderwijs zijn kort en stevig. Waarom zou een (aankomend) docent juist op het Maaswaal College moeten komen werken? Medewerkers van het Maaswaal College roemen unaniem de sfeer en collegialiteit “Een warme werkplek waar je kunt worden wie je wilt zijn” Maaswaal College: uitdagende werkomgeving en betrokken collegae ‘Samen maken we de school’, aldus rector Henk Keijman van het Maaswaal College. ‘Jonge docenten ondervinden warmte en betrokkenheid van hun collegae. Een warme werkplek waar je je kunt ontwikkelen tot de docent die je wilt zijn. Ook leerlingen leren behalve kennis en vaardigheden betrokken te zijn, samen te leven en te worden wie ze zijn: we zijn een Unesco-school en dat komt ook tot uitdrukking in de klas.’ Oosterweg 189 6602 HL Wijchen Postbus 444 6600 AK Wijchen Telefoon: (024) 648 72 72 Website: www.maaswaalcollege.nl 12 A lliantie V O maakt werk van onderwijs die op school heerst. Jonge docenten ondervinden de betrokkenheid van hun collegae aan den lijve. Je hebt een prachtig beroep gekozen, maar de eerste stappen zijn niet altijd even gemakkelijk. Ieder jaar begeleiden wij zo’n dertig nieuwe medewerkers in hun nieuwe baan. Wij zijn dus goed ingespeeld op intensieve introductie en begeleiding. Als Academische Opleidingsschool vinden wij het vanzelfsprekend dat ervaren collegae actief betrokken zijn bij de opleiding van jonge docenten. De ervaren docenten creëren een veilige werkplek waar je je als individuele medewerker kunt ontwikkelen tot de docent die je wilt zijn; uiteraard in samenhang met de ontwikkeling van het college. Wat maakt een docent volgens u een goede docent? De docent draagt eigen verantwoordelijk heid in een uitdagende werkomgeving en legt daarover verantwoording af. In een professionele cultuur prikkelt de docent de leerlingen en zet hij hen aan om meer te willen weten. Maar er hoort ook een goede balans te zijn tussen pedagogiek en didactiek. Kortweg tussen relatie en prestatie. Aandacht voor de persoonlijke situatie van de leerlingen legt de bodem onder optimaal presteren. De docent die dat spel, die balans tot in de finesses in de vingers heeft, getuigt van vakmanschap. Wat zijn de toekomstige ontwikkelingen van de school? Centraal in de onderwijskundige ontwikkeling zal het gebruik van digitale middelen in de didactiek staan. Wat ons betreft het hulpmiddel bij uitstek om beter te variëren, activeren en differentiëren. Daarnaast wordt het vwo didactisch en inhoudelijk aangescherpt om het wetenschappelijk karakter ervan te borgen. Daarom zijn we lid geworden van de WON-Akademie en werken met hen aan een leerlijn onderzoeksvaardigheden. Op het havo en vwo besteden we veel tijd aan het aanleren van vaardigheden als plannen, samenwerken, onderzoeken en presenteren. Er zal ook een specifieke havo-aanpak worden ontwikkeld. Op het vmbo wordt het activerend en samenwerkend leren uitgebouwd. Dit onderwijs vindt deels op leerpleinen plaats met voldoende ruimte voor vakoverstijgende actuele projecten. Het vmbo-t heeft extra aanbod: minimaal zeven eindexamenvakken dat in het derde jaar met één beroepsgericht vak wordt uitgebreid. In de bovenbouw wordt naast handel en administratie en verkoop én zorg & welzijn het intersectorale programma dienstverlening & commercie aangeboden. De komende jaren willen we die opleidingen zo goed mogelijk vertalen naar de nieuwe examenprogramma’s in de beroepsgerichte vakken. Sinds een aantal jaren zijn wij Unescoschool. Dat betekent dat de Unescothema’s in projecten en tijdens het vak Unesco-studies aan de orde komen. Die thema’s zijn vrede en mensenrechten, wereldburgerschap, intercultureel leren en duurzame ontwikkeling. De vier pijlers Learning to know, to be, to do en to live together hebben we als leidraad genomen voor ons beleid. Dat geeft een ander accent naast het opbrengstgericht leren en de aangescherpte exameneisen. Het gaat naast presteren ook om samenleven en worden wie je bent. Wat is de visie en de kracht van het Maaswaal College? Het motto van de school is: SAMEN MAKEN WIJ DE SCHOOL. Leerlingen, ouders, medewerkers zowel voor binnen- als ook voor buitenschools leren, dragen elk op hun terrein en vanuit hun verantwoordelijkheid bij aan het doel van de school: het opleiden tot een einddiploma en de vorming van de leerling tot waardevol burger van de maatschappij van de toekomst. Uitgangspunt is dat de leerlingen zich thuis voelen op school: de school als werk- en leerplek maar ook als ontmoetings- en als ontspanningsplek. School moet leuk zijn en er moet vooral ook worden geleerd. De school als lerende organisatie waarin de leerling en de medewerker tot zijn recht komt. Niet alleen in wat hij weet en kan, in wat hij presteert, maar ook volgens andere waarden: betrokken zijn, samenleven en worden wie je bent. A lliantie V O maakt werk van onderwijs 13 Docent A ardrijkskunde en Geschiedenis Daniel Hollinger IN VOGELVLUCHT één school Maaswaal College, van en midden in Wijchen in een groene omgeving. twee locaties Locatie Veenseweg Voor havo, atheneum en gymnasium, heterogene brugklassen voor adviezen vmbo-t/ havo, havo/vwo en vwo. Ruim eenderde van de vwo-leerlingen zit op het gymnasium. Locatie Oosterweg Voor vmbo-t, vmbo kader en vmbo basis met LWOO in alle leerwegen; in de bovenbouw vmbo-t en de sectoren Handel & Administratie, Zorg & Welzijn en Dienstverlening & Commercie. Geen prestatie zonder relatie Sinds enkele jaren geef ik les op het Maaswaal College in Wijchen aan het lwoo en vmbo-b/k. Nooit meer zou ik terug willen. Waarom niet? Om de simpele reden dat de leerlingen goud eerlijk zijn. Als ze je zien zitten doen ze alles voor je en zullen ze voor jou hun boeken op tafel leggen. Als de leerlingen jouw les leuk vinden zullen ze er met plezier aan mee doen. Als ze het niks vinden zullen ze tegensputteren. Je weet pas of je een goede docent bent als je zo je klas kunt managen. groot probleem. Verder nam ik me voor om nog meer te gaan werken aan de persoonlijke contacten met leerlingen en mijn correcties daarop te laten gelden, bijvoorbeeld: “hee vriend, schiet eens op want ik zit hier op jou te wachten”. Juist deze mengeling van consequent zijn en interpersoonlijk goed contact heeft mij gered. Aan het einde van het jaar was ik met de “probleem klassen” uit de kuil gekropen en kon ik gewoon les geven, zij het met “Leerlingen vinden me erg streng. Maar ze geven ook aan dat ze dit f ijn vinden omdat ze de sturing echt nodig hebben.” aantal leerlingen Totaal ca. 2.368, waarvan ca. 1.358 op het havo/vwo en 1.010 op het vmbo. aantal medewerkers Totaal ca. 270. uniciteit Vmbo-plus/mavo plus: alle leerlingen doen eindexamen in 7 vakken in plaats van de gebruikelijke 6; technologie is voor allen verplicht. Vmbo en havo/vwo worden op aparte locaties aangeboden om alle leerlingen optimaal te kunnen bedienen in onderwijskundig opzicht. Intensieve samenwerking tussen de twee locaties waarborgt warme overdracht van leerlingen, bijvoorbeeld van vmbo-4t naar havo 4, of van de brugklas vmbo-t/havo naar het tweede jaar vmbo-t. Het Maaswaal College is lid van de WON-Akademie en Unesco-school. 14 Nooit eerder had ik aan het lwoo en vmbob/k lesgegeven. Met hoge verwachtingen ging ik de klassen in. Al snel ging ik zwaar gedemoraliseerd de klassen uit. Wanneer ik eiste van leerlingen dat ze keurig in het gelid gingen zitten, met de boeken op de juiste pagina en in de startblokken voor de uitleg, lachten ze mij vierkant uit. Tot de kerst in het eerste jaar heb ik het erg zwaar gehad en gaf ik aan familie en vrienden te kennen dat ik misschien wel het schooljaar niet zou kunnen volhouden. Gelukkig kreeg ik veel hulp van mijn collega’s, mentoren, afdelingsleiders en personal coach. Met hun steun hebben ze mij op de rails kunnen houden. In de kerstvakantie ben ik goed gaan nadenken over mijn plan van aanpak. Ik besloot tot het laten varen van mijn vele eisen en besloot tot het hanteren van enkele regels en daaraan dan ook heel consequent vast te houden, bijvoorbeeld leerlingen hebben altijd de boeken bij zich. Dat was tot dan toe een A lliantie V O maakt werk van onderwijs een langzamere start en een eerder einde. Ik zorgde ervoor dat de kop en de staart van mijn lessen altijd hetzelfde zijn. Zo start ik elke les met de zin: “Jongens, pak je tekstboek, je werkboek en je volgboekje” en sluit ik elke les af met: “Laat je spullen liggen en pak je agenda”. Door het consequent herhalen van bepaalde rituelen kunnen leerlingen mij beter begrijpen in wat ik van hun verwacht. Ik heb geleerd hoe het lesgeven op het vmbo is en hoe je met deze leerlingen moet werken. Tijdens mijn loopbaan op het Maaswaal College ben ik nog consequenter geworden en heb ik er enkele regels bijgenomen. Omdat ik deze nauwkeurig naleef vinden ze me erg streng. Maar de leerlingen geven ook aan dat ze dit fijn vinden omdat ze die sturing echt nodig hebben. Ik werk nog steeds aan de relatie met leerlingen want zoals mijn mentor op de opleiding altijd zei: “geen prestatie zonder relatie”. Docente Nederl ands Petr a Pauwelussen Onderwijs: variaties op het thema leren Wat heeft een docent Nederlands met een dierenarts te maken? Zo in eerste instantie niets zou je zeggen. Behalve dan wanneer jouw leerlingen meedoen aan een pleitwedstrijd waarin de dierenarts aangeklaagd wordt door zijn cliënt. Onze leerlingen stonden er (bijna) als volleerd advocaten te pleiten. Het leverde een leuke en leerzame dag op. Het vak Nederlands is een bijzonder geëngageerd vak. Tijdens de les bieden we veel actuele onderwerpen waardoor het lesgeven constant boeiend blijft. Naast de basisvakken biedt Nederlands bijvoorbeeld ook de mogelijkheid leerlingen te leren argumenteren. Dat kan zijn door mee te doen aan pleitwedstrijden of discussies te voeren of het houden van debatten. De kranten uitpluizen om interessante, nieuwe onderwerpen aan te dragen, geeft mij een excuus om constant te blijven lezen. Niet alleen zakelijke teksten maar ook literaire. Het bijhouden en steeds weer nieuwe wegen ontdekken van mijn vak vind ik leuk. Ik sta nu alweer zo’n twintig jaar voor de klas en heb inmiddels van alles gedaan. Naast het lesgeven ben je meestal ook mentor van een klas, hierdoor ben je nog meer betrokken bij de leerlingen. Is het altijd leuk? Nee, natuurlijk niet. Vooral de eerste tijd als je lesgeeft. Dan moet je soms door een zure appel heen bijten. Lesgeven is topsport bedrijven. Voor degenen die de overstap willen maken naar het onderwijs heb ik nog een tip. Vraag je niet te veel af of je het lesgeven wel aankunt maar ga er gewoon voor. Ervaar welke mogelijkheden je allemaal hebt. Zie hoe leuk en verrijkend het is om met schoolgaande mensen te werken. Het zal niet iedere dag feest zijn en het “Het bijhouden en steeds weer nieuwe wegen ontdekken van mijn vak vind ik leuk.” Wanneer je de school binnenkomt staan daar de leerlingen die iets van je willen. Dat is tegelijkertijd ook de charme: men heeft je nodig. Het lesgeven geeft je een gevoel van vrijheid. Wanneer je het lesgeven onder de knie hebt bepaal jij min of meer wat er in die les gebeurt. Ik zeg wel eens dat je de maatschappij in je klas hebt. Hiermee bedoel ik dat je met veel verschillende typen mensen te maken hebt, wat het werk leuk en interessant maakt. is hard werken maar daar krijg je ook wat voor terug. De vreugde van het lesgeven zit hem vaak in kleine dingen: een leerling die je net even over een streep kan halen doordat hij je extra uitleg begrijpt. De persoonlijke gesprekken die je met leerlingen voert en die hen helpen een keuze te maken voor hun toekomst. Onderwijs: voor mij bestaat er niets anders. A lliantie V O maakt werk van onderwijs 15 Mondial College Peter de Gra aff rec tor Mondial College Waarom zou een (aankomend) docent juist op het Mondial College moeten komen werken? Wij verwelkomen je graag als collega wanneer je het ziet zitten om met ons de identiteit van het Mondial College te versterken. Het Mondial College is een warme school waar het om mensen draait: leerlingen, personeel en ouders. Wie hier wil werken, moet zich bij ons thuis kunnen voelen. Onze leercultuur is ambitieus. Opbrengsten worden steeds belangrijker. Kijkend naar onze resultaten willen we het nóg beter doen. Maar onze taak is niet alleen er voor te zorgen dat de leerlingen goed toegerust zijn om succesvol te zijn in het vervolgonderwijs. Ze moeten ook een zinvolle plek kunnen innemen in de maatschappij. Wij nemen kennis van wat de samenleving vraagt en geven daar vorm en inhoud aan. Collegiaal en respectvol. Het Mondial College is ook een toekomstgerichte school. We stellen het op prijs als je jouw ideeën over onderwijs naar voren brengt. We hebben hier de traditie om met elkaar na te denken over vernieuwingen. Het technasium (havo en vwo) is daar een voorbeeld van. Daar hebben we samen in geïnvesteerd en dat is nu een succes. We zijn als school ondernemend om onze doelen te bereiken en verwachten ook van docenten een ondernemende houding. Wij hebben een vmbo met een, voor Nijmegen uniek, aanbod in de breedte. Ook daar presteren leerlingen goed, soms zeker als je kijkt naar hun achtergrond. Ze floreren door de extra aandacht in huiskamerklassen en praktijkafdelingen. “Samen grenzen verleggen” Mondial College: Kennen en gekend worden ‘Je bent hier een levend mens, een persoon, geen onderwijsnummer’, aldus Peter de Graaff, rector van het Mondial College in Nijmegen. ‘Het Mondial College is een warme school waar het om mensen draait: leerlingen, personeel en ouders. We willen medewerkers en leerlingen kennen en herkennen, in de school, in de klas en, als dat voor leerlingen nodig is, ook thuis. We geloven in de groei van leerlingen en personeel en werken eraan dat leerlingen straks een zinvolle plek kunnen innemen in de maatschappij’. Leuvensbroek 30-01 6545 TD Nijmegen Postbus 6920 6503 GK Nijmegen Telefoon (024) 378 69 93 Website: www.mondialcollege.nl 16 A lliantie V O maakt werk van onderwijs Wat maakt een docent volgens u een goede docent? Een goede docent gelooft in de groei van de leerling. Wij werken steeds meer opbrengstgericht en zoeken daarbij naar optimalisering in plaats van maximalisering. Een goede docent houdt dat in de gaten. Hij biedt zijn leerlingen kansen om zich optimaal te ontplooien. Een goede docent gelooft ook in de groei van zichzelf. Het Mondial College is onderdeel van de Academische Opleidingsschool. Een van de mogelijkheden om als docent aan je eigen ontwikkeling te werken is onderzoek doen. Dat kan onderzoek zijn als bijdrage aan de schoolontwikkeling, maar ook onderzoek ter verbetering van de dagelijkse lespraktijk. Wat doet u aan begeleiding van docenten in hun eerste onderwijsbaan? Een beginnend docent wordt binnen het Mondial College goed begeleid en krijgt ruimte om zich goed in te leven in cultuur en werkwijzen van de school. Naast individuele begeleiding krijgen nieuwe docenten intervisie in een groep binnen de school. Binnen het team kan de docent rekenen op ondersteuning van de teamleider of zijn mentor. Het team bespreekt de pedagogische aanpak en klassenmanagement, de sectie reflecteert op de didactische aanpak en vakkundigheid. Wat is de visie van de school? We willen iedere leerling de kans bieden om zijn of haar talenten te ontplooien en zijn grenzen te verleggen. We willen al onze leerlingen kennen en herkennen, bij binnenkomst van de school, bij de les in de klas, en als dat nodig is ook thuis. We zorgen er samen dus voor dat al die leerlingen zich ook gekend voelen: je bent hier een levend mens, een eigen persoon, geen onderwijsnummer. Wij spannen ons ervoor in dat leerlingen hier zichzelf vormen, de stap naar passend mbo, hbo of wo zetten, en nog een plezierige schooltijd beleven ook. Op het Mondial College, midden in de samenleving, bouwt iedereen mee aan een leefbare wereld, mondiaal in het groot en privé klein. Wij helpen onze leerlingen als ze moeite hebben om mee te komen, en nog meer als ze dreigen uit de boot te vallen. Maar niet vrijblijvend: van wie hier op school zit verwachten we dat die zijn best doet, opbrengstgericht. Dat geldt voor leerlingen, maar ook voor het personeel. lees verder > A lliantie V O maakt werk van onderwijs 17 Wat ziet u als toekomstige ontwikkelingen van het Mondial College? Krachten bundelen, kansen bieden, grenzen verleggen, dat waren de redenen om ons Mondial College op te richten. Voor alle mogelijke leerlingen uit Nijmegen en uit de naburige dorpen. Locatie Lindenholt concentreert zich op havo/vwo en havo/vmbo-tl. De nieuwbouw aan de Meeuwse Acker biedt veel voorzieningen voor een integraal vmbo. In dat gebouw kunnen we het programma beter afstemmen op de volle breedte van de vmbo-leerlingen. De twee locaties laten een evenwichtiger opbouw zien, met uiteindelijk ieder achthonderd leerlingen. Door het onderwijs aantrekkelijker te maken en in te spelen op individuele verschillen, willen we het rendement verhogen. Belangrijk zijn: doorzettingsvermogen en creativiteit. Wat ziet u als kracht van de school? De kracht van het Mondial College zit in de sfeer, ook onder het personeel. Het is een warme school, waar (team)collega’s je terzijde staan als het docentschap of de ondersteuning van het onderwijs veel van je vraagt. De kracht zit ook in het gemeenschappelijk streven om het onderwijs vorm te geven kijkend naar de leerlingen die ons worden toevertrouwd. Geloven in groei en ontplooiing van talenten is de basis voor kwalitatief hoogstaand onderwijs, zoals in de afgelopen jaren bewezen, waarbij wederzijds respect een hoofdrol speelt. Een lerende organisatie, voortdurend onderhevig aan veranderingen, maar waarbij het Mondial de regie houdt. Docent Duits, Locatie Leuvensbroek Pieter Kuipers Docente Biologie en Scheikunde, locatie vmbo-t Bianca van den Wollenberg IN VOGELVLUCHT leerlingen Tot augustus 2014 zijn er drie locaties: Lindenholt (atheneum, havo en h/tl) met ca. 1050, Nijmegen West (vmbo-tl) met ca. 165 en Streekweg (vmbo-kader en -basis) met ca. 375 leerlingen. M.i.v. het schooljaar 2014-2015 zijn er twee locaties: Lindenholt (Leuvensbroek) voor atheneum, havo (inclusief technasium) en h/tl; in de nieuwbouw aan de Meeuwse Acker vestigt zich het vmbo. De twee locaties zullen ieder uiteindelijk plaats bieden aan 800 leerlingen. medewerkers Totaal aantal medewerkers > 210 uniciteit Het Mondial College heeft een technasium-opleiding voor havo- en atheneumleerlingen. In de eerste twee jaar dakpanklassen atheneum/havo en havo/vmbo-tl. Ik hoop dat ik nog lang lerende blijf Op zo’n kleine locatie ken je binnen no time iedereen en ze kennen jou. Je bent betrokken bij ieders wel en wee. De lijnen zijn super kort. Het is ons kent ons en dat maakt het werken prettig. Dit is mijn eerste jaar op deze school. Ik heb op andere scholen gewerkt en de afgelopen drie jaar bij een farmaceutisch bedrijf om te kijken of er buiten het onderwijs ook wat te ontdekken valt. Het voordeel van deze baan is dat ik lesgeef in zowel biologie als scheikunde. Vooral scheikunde vind ik een uitdaging. Op zo’n kleine locatie ben je al gauw de enige vakdocent in je sectie. Dat geeft alle ruimte voor je creatieve proces en je kunt jezelf volop uitdagen en ontwikkelen. Je mist wel het sparren met een vakcollega. Dat is de andere kant van de medaille. Voor de kwaliteit van het onderwijs zou het goed zijn als een sectie uit meer dan één mens bestaat. Dat sparren gebeurt nu vaak via de mail met vakcollega’s van andere locaties. Sparren doe ik ook met mijn collega natuurkunde in het lokaal hiernaast. We doen samen kleine projecten die leerlingen de verbanden tussen scheikunde en natuurkunde laten zien. Ja, we krijgen hier zeker de ruimte om onze eigen onderwijsideeën in 18 A lliantie V O maakt werk van onderwijs te brengen. Op dit moment zijn we hard bezig voor een hoogwaardig onderwijsaanbod vmbo-t in het nieuwe gebouw. Tijdens studiemiddagen kijken we met elkaar waar we naartoe willen en hebben we soms heftige discussies. Geeft niks, als we in de nieuwbouw beginnen, moet het aanbod er wel staan. En je moet het samen doen, anders heb je toch nog twee scholen in één gebouw. Ik ben ook mentor van een pittig klasje derdejaars, een mix van leerlingen van locatie Streekweg en hier. Het heeft wel wat energie gekost om die club een eenheid te laten worden. Maar het mentorschap verrijkt wel je baan in het onderwijs, vind ik. Ik voer gesprekken met de leerlingen over hun sectorkeuze en spreek ook met hun ouders. Je komt zo steeds meer van leerlingen te weten. Dit jaar ben ik voor het eerst schoolpracticumdocent (spd). Heel mooi om te zien hoe een stagiair na een half jaar echt een docent begint te worden en een volwaardig lid van het team. Mooi om die groei mee te maken, hem daarin te begeleiden, tips en trucs te geven, punten waarop hij zich kan verbeteren. Ik kijk bij hem in de les, maar hij natuurlijk ook bij mij. Ik zeg dan: leer vooral ook van mijn fouten! Ik hoop dat ik nog lang lerende blijf, anders is de uitdaging weg. Bij elkaar in de klas kijken is een groot goed Toen ik 32 jaar geleden op mijn eerste school begon, was er nul begeleiding. Je moest alles zelf doen. Wat meer feedback was fijn geweest. Onvoorstelbaar eigenlijk. Je werd niet ontzien met de wat makkelijker klassen. Het was het andere uiterste van de overkill aan begeleiding nu. Het was te gek voor woorden, maar het kan een geweldige leerschool zijn. Als je dit redde, dan kwam het goed, dan was het onderwijs iets voor je. Het is een mooie baan. Omkijkend heb ik duizenden jonge mensen begeleid op weg naar volwassenheid. Dat vind ik een veel waardevoller idee dan dat ik in het bedrijfsleven miljoenen had verdiend voor mijn baas. Van twaalf tot negentien is een fantastisch mooie leeftijd. Je kunt met ze praten, je ziet ze zich ontwikkelen. Zo’n klas ademt een bruisende start van het leven. Je ziet ook alle modeverschijnselen voorbij trekken: hanenkammen, punk, gothic, naveltruitjes. Nu zien ze er weer allemaal ‘netjes’ uit. Als je een goede band hebt met de leerlingen, is het een leuke job. Ik houd van mijn vak en daar gaat het ook om: vakkennis. Ik heb het Duits met liefde bestudeerd. Ze moeten bij mij hard werken. Vroeger werd ik beschouwd als een strenge docent. Ik was bang dat het uit de hand zou lopen. Maar dat gevoel heb ik nu al jaren niet meer. Ik heb nu een zodanige band met de leerlingen dat ik mezelf kan zijn. Ik sta relaxed voor de klas. Ik heb ook al veel situaties meegemaakt, ben wat milder geworden en sterker wat betreft vakkennis. En ik vind dat de leerlingen aardig zijn, al kunnen het ook duiveltjes worden. Voor dit werk ben je ongeschikt als je een slechte band hebt met de kinderen. Je doet de kinderen tekort, je richt schade aan aan de school en vooral ook aan jezelf. Er zijn mensen die het niet kunnen en het nooit zullen leren. Dat zou keihard tegen je gezegd moeten worden: ongeschikt. In het onderwijs word je te weinig de maat genomen. Dat begint nu wat te komen met de functioneringsgesprekken. Ik laat me al 32 jaar door de leerlingen beoordelen. De laatste week voor de zomervakantie geef ik ze een lijstje vragen. Wat zijn mijn zwakke en sterke punten? Wat vind je van mijn uitleg? Ik kan iedere docent aanraden om dat te doen. Kinderen formuleren eerlijk en geven reële kritiek. Ze zien hoe je in elkaar zit. Voel je je rechtvaardig behandeld? Dat is een belangrijke vraag. Als je integriteit in twijfel wordt getrokken, wordt het heel moeilijk. Bij elkaar in de klas kijken is een groot goed. Peer coaching is een heel goed middel om zittende docenten iets te leren. Ik heb hier op school vijftien jaar het project ‘Sturen en activeren’ gecoördineerd. Dat ging om activerende didactiek. Daarvoor gingen koppels wel vijftien keer per jaar bij elkaar in de les kijken, inclusief nagesprek. Je leerde daar “Zo’n klas ademt een bruisende start van het leven.” heel veel van, omdat het op de werkvloer gebeurde. Er is één periode geweest die ik vreselijk vond en dat was de tweede fase. Als die was doorgezet, zou ik het onderwijs zijn uitgegaan. Zoals het nu gaat, zijn we redelijk goed bezig. Het onderwijsprogramma wordt steeds meer dichtgetimmerd, maar je moet de docent toch voor 20 procent zijn individuele vrijheid gunnen. Zoveel vrijheid hebben we hier op school nog wel. Als docent moet je alert zijn op het gevoel van veel van hetzelfde. Je moet het vak leuk blijven vinden. Blijf bezig met je vakinhoud. En doe er dingen naast waarin je je kunt uitleven, zowel intellectueel als fysiek. Dat houdt je jong, vitaal en weerbaar. A lliantie V O maakt werk van onderwijs 19 Pax Christi College Lex van Drongelen rec tor Pa x Christi College Met stages hier in de streek hebben leerlingen, als ze na het vervolgonderwijs terugkomen, een betere toegang tot de arbeidsmarkt. Daarom hebben wij ervoor gekozen meer streekschool te zijn. De grote verbondenheid met de streek blijkt bijvoorbeeld uit het enthousiasme voor de maatschappelijke stage. “De wereld de school binnen en de school naar buiten” BenedenLeeuwen Pax Christi College: paspoor t voor de toekomst De Maas-en-Waal’er voelt zich sterk verbonden met de streek en wil er graag blijven. Het Pax Christi College sluit daarbij aan door meer streekschool te willen zijn. Dat maakt het onderwijs krachtiger, aldus rector Lex van Drongelen. “Onze leerlingen weten van aanpakken en willen graag doen. Dat ondernemende is de Maas-en-Waalse inslag. We willen ons onderwijs organiseren met lijntjes naar de werkelijke wereld.” Het motto van de school is Ontwikkel Onderzoek Onderneem! In uitdagende zin bedoeld, voor iedereen in de school. Het is goed om je te ontwikkelen, uit te zoeken hoe het zit en niet te wachten tot de wereld naar je toe komt. Het schoolleven wordt anders als je meer verbinding krijgt met de wereld. Binnen een pilot bekijken we of leerlingen binnen het schoolprogramma een clubhuis voor de hockeyclub kunnen bouwen. De planmatige en kunstzinnige inbreng en het businessplan komen van havo- en vwo-leerlingen en voor vmboleerlingen is niets motiverender dan echt iets te bouwen. In de klas betekent dit dat je je bij de invulling van een module of curriculum afvraagt: Hoe verbind ik de schoolsituatie en leermethodes met de werkelijkheid van de streek? We willen dat leerlingen zich actiever ontwikkelen, beter naar zichzelf leren kijken: Wat wil ik leren en wat kan de school betekenen? Leerlingen leren op het werk anders dan op school en dat moeten we beter mengen. Mr. van Coothstraat 34 Postbus 16 Wij vragen van docenten te kijken hoe onderwijs werkt en hoe het komt als het resultaat niet is wat we willen. Zoek het uit, praat erover met leerlingen, zet het op een rij en zoek naar goede oplossingen. Leerlingen zitten vaak droge theorie te verwerken, hunkerend naar het moment waarop ze hun handjes mogen laten wapperen. Als je dat af en toe omdraait, zijn leerlingen veel gemotiveerder. De docent moet dan wel bereid zijn af en toe het boek los te laten en te zoeken naar nieuwe wegen. “Een goede docent houdt evenveel van zijn leerlingen als van zijn vak. Dat versterkt elkaar.” Belangrijk is dat docenten hun onderwijs kunnen organiseren en er moet uitdaging in zitten. Geen verhaal meer op het bord. Met goede filmpjes van internet, met behulp waarvan de leerlingen thuis de handelingen kunnen leren, maak je de instructie los van de docent, die in de praktijklessen meer tijd heeft om te begeleiden. Zo wordt het uitdagender voor zowel de leerling als de docent. Een goede docent houdt evenveel van zijn leerlingen als van zijn vak. Dat versterkt elkaar. En hij kan goed samenwerken en afstemmen binnen de sectie. 6650 AA Druten Telefoon (0487) 51 24 03 Website: www.paxchristicollege.nl 20 A lliantie V O maakt werk van onderwijs A lliantie V O maakt werk van onderwijs 21 Lio Nederl ands Ricardo Walinski Docent Nederl ands, Schoolpr ac ticum docent en Begeleider van Ricardo Thomas de Bruijn IN VOGELVLUCHT leerlingen Aantal leerlingen: ca. 2.200 medewerkers Aantal medewerkers: ca. 250 Aantal locaties: 3 onderwijsaanbod Juniorcolleges (klassen 1 en 2): Lwoo; VMBO-basis, -kader en -theoretisch; Havo/Atheneum/Gymnasium Bovenbouw VMBO VMBO: Basisberoepsgerichte leerweg VMBO: Kaderberoepsgerichte leerweg VMBO: Theoretische leerweg VMBO: Gemengde leerweg HAVO/VWO Tweede Fase: HAVO Atheneum Gymnasium uniciteit Het Land van Maas en Waal Uitstekend bereikbaar per fiets, auto en openbaar vervoer Ontspannen, veilig woon- en werkklimaat Hoog voorzieningenniveau Prima recreatiemogelijkheden 22 De leerlingen houden ons in het onderwijs Keuze voor het onderwijs Ricardo: Sinds ik bijna een jaar geleden mijn postdoctorale master ben gaan doen, sta ik alleen maar met plezier voor de klas. Thomas: Hij heeft zijn stage net met een 9 afgerond. Beter kun je het niet hebben. Ricardo: Ik heb niet bewust voor het onderwijs gekozen. Tijdens mijn studie aan de universiteit heb ik een educatieve minor oude stijl gedaan, een snuffelstage. Dat was reden om te kijken wat er meer te doen is. Maar na een half jaar vruchteloos solliciteren en een administratief baantje ben ik toch maar snel de lerarenopleiding gaan doen. Binnen de Academische Opleidingsschool is dat een heel prettige manier van leren. Na die snuffelstage tijdens mijn studie was ik niet enthousiast. Nu wel! Ik ben nu ook wel een andere persoon dan toen. De leerlingen zijn voor mij de hoofdreden om in het onderwijs te blijven. Thomas: De kracht van deze school is dat je hier vanaf dag één wordt behandeld als collega. Er wordt flink ingezet op het intercollegiale. Ze nemen je serieus zonder dat je meteen alle verantwoordelijkheden hoeft te dragen. Ricardo: Ik ken een lio die van haar spd net als hij iedere dag van negen tot vijf op school moest zijn. Dan kon ze hem mooi bij alles helpen. Na drie maanden zat ze thuis met een burn-out. Thomas: Als school zou je je dan moeten schamen. Ricardo: Bij Thomas draaide ik eerst een paar lessen mee. Daarna kreeg ik de verantwoordelijkheid voor één klas, toen twee en toen drie. Die transitie verliep naadloos. Thomas: Toen ik hier zes jaar geleden mijn eindstage afrondde, ging mijn begeleider met pensioen en had ik ineens een fulltime baan. Normaal worden beginnende docenten het “De kracht van deze school is dat je hier vanaf dag één wordt behandeld als collega.” Keuze voor het Pax Christi College Ricardo: Het klikt met de school, met de begeleider en de andere collega’s. Ze bieden hier een vangnet plus de ruimte om dingen uit te proberen. Je kunt je ei kwijt zonder dat ze je uit het oog verliezen. Algemeen schoolbegeleider John IJzendoorn speelt daar ook een grote positieve rol in. Op deze school zitten jonge docenten die echt interesse hebben in vernieuwing. A lliantie V O maakt werk van onderwijs eerste jaar ontzien, maar ik kreeg meteen eindexamenklassen, mentoraat en taakuren. Dat was heel leerzaam en ik heb me snel ontwikkeld. Het kan verkeerd uitpakken, maar voor mij was het positief. Laat mij maar dingen doen. Je hebt hier de vrijheid om je te ontwikkelen. Ze vertrouwen je. Wat je in de klas doet is jouw pakkie an en zo hoort het ook. Leerlingen en de ideale docent Ricardo: Het is met leerlingen altijd afwachten wat je terugkrijgt. Wij zijn allebei nog jong voor de klas. Leerlingen staan bloot aan nieuwe invloeden en het is van grote waarde dat ze iets van je aannemen. Thomas: Je moet mee met de tijd, met iedere hype. Leerlingen zijn je altijd een stapje voor. Ict in de klas, je moet het willen accepteren en ermee omgaan. Anders kun je niets. Ricardo: Je moet openstaan voor vernieuwing. De rol van de docent is veranderd, in tien vijftien jaar van autoriteit naar meer coachend. Thomas: Die autoriteit voor de klas willen de leerlingen nog steeds. Een leraar die consequent is en betrouwbaar. Als je ze vraagt naar hun ideale docent, dan is hij streng, heeft hij humor en biedt hij variatie. Ricardo: En duidelijkheid. Thomas: Dat staat al tachtig jaar zo in de handboeken en dat zal er altijd in blijven staan. En daar is nu dus het internet bij gekomen. Om goed onderwijs te kunnen geven, moet je je verplaatsen in de wereld van de leerlingen en de verschillen tussen de leerlingen erkennen. Je kunt pas bezig zijn met onderwijs als leerlingen zich op hun gemak voelen. Wat leerlingen positief vinden is dat we veel actualiteit in de klas halen. Zo ga je ongedwongen Als je ze vraagt naar hun ideale docent, dan is hij streng, heeft hij humor en biedt hij variatie. met de stof om. Ook collega’s zijn daar goed in. De docent die je bent Thomas: Als spd leer je evenveel als de stagiair die je begeleidt. Je kijkt naar je eigen onderwijs en wordt er beter in. Je leert ook beter leerlingen begeleiden en coachen. Het is een belangrijke toevoeging voor je onderwijspraktijk. Het houdt je fris, want via de student sta je nog met één been in het universitair onderwijs. Ieder jaar een nieuwe student, dat blijf ik nog wel even doen. Ricardo was perfect om te begeleiden. Ik zou het onderwijs niet gauw gedag zeggen, het is te leuk met de kids. Anders dan veel van mijn vrienden ga ik elke dag met plezier naar mijn werk. Ondanks de werkdruk, die neem ik op de koop toe. Ricardo: Ik ben al de docent aan het worden die ik wil zijn. Een kennisoverdrager die altijd in contact staat met de leerlingen. Als dat contact er niet is, sta je tegen een muur te doceren. Onderwijs is een dialoog. Zolang je de dialoog aangaat, doe je het goed. Thomas: Ik vind mijn vak leuk, maar ik ben geen vakidioot. Je kunt op een andere manier cognitief bezig zijn. Als ik moet kiezen tussen een boek analyseren of leerlingen echt iets leren, dan vind ik dat laatste veel belangrijker. Ricardo: Ik houd meer van de leerlingen dan van mijn vak. Als je op een hoger niveau wilt doceren, dan kan dat beter op het hbo of de universiteit. Thomas: Je blijft jezelf altijd verbeteren. Ricardo: Je moet je blijven ontwikkelen. Iedere dag even reflecteren. Welke les ging goed en welke ging minder en waar lag dat aan. Anders denk je over tien jaar dat je bent uitgeleerd, maar dat is niet zo. Uitgeleerd ben je nooit. begeleiding nieuwe collega’s Het Pax Christi College heeft een intensief begeleidingstraject ontwikkeld. Tijdens de “Maas en Waalse” fietstocht die voor aanvang van het schooljaar wordt gehouden, maken nieuwe collega’s kennis met al het fraais dat het dijkenlandschap en de dorpen in Maas en Waal te bieden hebben. De tocht leent zich uiteraard ook uitstekend voor een nadere persoonlijke kennismaking. De verdere pijlers van het introductie- en begeleidingstraject bestaan uit vijf themabijeenkomsten en vijf intervisiebijeenkomsten. Individuele begeleiding door de persoonlijke coach en collega-sectieleden zorgt voor de extra persoonlijke toets. ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 23 SSgN Marcel Janssen rec tor Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen De SSgN is een dynamische school voor jenaplan voortgezet onderwijs, die uitgaat van het individu. Onze visie op onderwijs is samen te vatten in ‘hoofd, hand, hart ’. Langs drie hoofdlijnen, de diplomagerichte lijn, veelzijdige ontplooiing en talentontwikkeling, werken we aan de belangrijkste speerpunten: cultuur, bèta, topsport en internationalisering. Met deze visie proberen we te kijken naar de uniciteit van elke leerling en elke medewerker. We stimuleren medewerkers zich verder te ontwikkelen en bieden hun mogelijkheden o.a. op het gebied van vakkennis, begeleiding, onderzoek, persoonlijke en sociale ontwikkeling. “Begeleiding van leraren is individueel maatwerk” SSgN: Hoofd, Hand en Har t gericht op kennis, wetenschap, creativiteit, spor tiviteit en internationalisering. Leerlingen laten excelleren en gericht oog hebben voor de opbrengsten. De SSgN scoort hoog op opbrengsten. Rond de 25 procent van de leerlingen verlaat de school met een hoger diploma dan het advies van de basisschool aangaf. Niet zo vreemd, volgens rector Marcel Janssen: ‘We hebben een duidelijk pedagogischdidactisch profiel in een uitdagende leeromgeving en de cognitieve talenten van leerlingen worden flink aangesproken.’ 24 A lliantie V O maakt werk van onderwijs IJsbeerstraat 12 Postbus 31091 6503 CB Nijmegen Telefoon: (024) 356 39 74 Website: www.ssgn.nl Leerlingen moeten kunnen excelleren Bij de leerlingen richten we ons op excellentie, waarbij zowel in de onderbouw als in de bovenbouw de cognitieve, creatieve en sportieve talenten flink worden aangesproken. De onderbouw krijgt masterclasses in de kernvakken wiskunde, Engels en Nederlands. Die lijn zet zich voort in de bovenbouw. In het vwo is het Cambridge Engels goed ontwikkeld. Dat willen we ook voor de havo en we willen er al in de onderbouw mee starten. Op bètagebied kunnen leerlingen modules lopen binnen het Excellentieprogramma van het Radboud Pre University College (PUC) of Science. Wat Nederlands betreft doen we mee aan debatwedstrijden en zo eens in de twee of drie jaar winnen we die. Wij zijn een cultuurprofielschool. Leerlingen kunnen in alle creatieve vakken op alle niveaus examen doen. Er zijn, buiten het curriculum, cultuurplusklassen. Nu ook voor dans, dus ook daar kunnen leerlingen excelleren. We zijn een TopsportTalent-school, met LO-plusklassen in het derde leerjaar, LO2 als eindexamenvak voor vmbo-t en Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) als eindexamenvak voor havo en vwo. Internationalisering is een ander speerpunt. Ook dat wordt door de jaren heen opgebouwd met projecten in klas 1 en 2, de grote uitwisseling in klas 3 en kleinschalige bezoeken en stedenreizen in de bovenbouw. Een goede docent kijkt naar de leerling Naast het goed overbrengen van de leerstof, moet de docent goed naar de ontwikkeling van de individuele leerling kunnen kijken. Zo helpt een docent de leerling zich verder te ontwikkelen. We zetten met elkaar de school neer. We verwachten van de aankomende docent dat hij meewerkt aan de doorgaande leerlijn en zich conformeert aan de leerstof, toetsing en normering. Het team houdt zich bezig met de pedagogisch-didactische kant, de secties richten zich op de inhoud. De docent moet verschillende werkvormen toe kunnen passen in diverse leersituaties. Differentiatie is nodig in de heterogeen samengestelde klassen in leerjaar 1 en 2, maar ook in de bovenbouw. Ook daar is de sectie mee bezig en de elo is daarvan een belangrijk onderdeel. De docent wekt intrinsieke motivatie bij leerlingen op en brengt de leerlingen vaardigheden bij om kennis te verwerven. Van een docent op de SSgN verwachten wij uiteraard kennis en vaardigheden, maar ook intrinsieke motivatie die past bij ons onderwijsconcept. Het spreekt voor zich, voor zowel leerling als docent geldt: Hoofd Hand Hart. Begeleiding en kwaliteit De SSgN maakt veel werk van begeleiding van medewerkers. Een team van algemeen begeleiders begeleidt en coacht startende en zittende docenten via gezamenlijke bijeenkomsten en individuele coaching. De nieuwe collega wordt ook begeleid door een sectiegenoot. Elk traject is maatwerk en individugericht. Nieuwe collega’s worden zo snel mogelijk betrokken bij het mede ontwikkelen van het onderwijs op onze school en worden in staat gesteld hun vakkennis verder te ontwikkelen. De SSgN scoort hoog op kwaliteit, bijvoorbeeld met tevredenheidsonderzoeken onder medewerkers. Onder de kwaliteit valt ook het gebouw. Sinds 2005 hebben we het in fasen aangepast en gerenoveerd, tot en met het schoolplein aan toe. Op twee sportveldjes kunnen leerlingen daar voetballen of basketballen. Dat geeft sfeer. Ook het effect van de zitjes, waar leerlingen met elkaar kunnen babbelen, is groot. Ze komen rustiger de school binnen en daardoor ontstaat meer rust voor het onderwijsleerproces. ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 25 Docent Fr ans, Schoolbegeleider en Coördinator onderzoek Corné van Kuijk Je krijgt hier de ruimte om te groeien IN VOGELVLUCHT Schooltype Jenaplan voortgezet onderwijs: vmbo-t, havo, vwo leerlingaantal ca. 1380 medewerkers ca. 135 LIO’s: ca. 10 Uniciteit Ons motto is ‘hoofd, hand, hart’. Daarbinnen hebben we een combinatie van beleidslijnen: - de diploma gerichte lijn - veelzijdige ontplooiing - talentontwikkeling Daarbij werken we aan 3 speerpunten: cultuur (cultuurexpertschool), sport (LOOTschool), bèta (er komt een bètalab). Op de SSgN kijken we naar de uniciteit van elke leerling én elke medewerker. 26 Dit is een school waar veel kan en veel mogelijk is, waar je vrij bent in je inbreng in je vak en in projecten eromheen. Een prettige school met extra’s, met een open sfeer, waar zowel docenten als leerlingen veel ruimte krijgen om te groeien. Dat was zo toen ik hier in 1992 kwam werken en dat is altijd zo gebleven. Dit is wat ik altijd heb gewild, al vanaf de middelbare school. Binnenkort ben ik 25 jaar in dienst van het onderwijs en ik zou niets anders willen. Het contact met jongeren houdt je jong, het wordt alleen maar leuker. Je weet wat je moet doen om een klas aan je te binden. Naarmate je ouder wordt krijg je meer afstand en dat maakt het gemakkelijker. “Als startende docent krijg je extra tijd om te wennen.” Al doende leer je er iedere week wel wat bij en ontwikkel je je als docent. Daarnaast heb ik me kunnen ontwikkelen via nascholing: middenmanagement, algemeen schoolbegeleider (abs), onderzoeksvaardigheden. Je krijgt hier kansen. Ik ben coördinator moderne vreemde talen en als abs coach ik lio’s en nieuwe docenten. Van de opleiding brengen zij weer nieuwe dingen mee, bekijken dingen van een andere kant, hebben nieuwe inzichten en ideeën. Zo leer je weer van anderen. A lliantie V O maakt werk van onderwijs Nieuwe docenten worden hier direct als docent gezien. Het is goed om je meteen te betrekken bij de ontwikkeling van het onderwijs op school, al moet je wel een balans vinden in je taken en ervoor zorgen dat je niet wordt overspoeld. Als startende docent krijg je extra tijd om te wennen, je wordt voor minder lessen ingeroosterd dan zou passen bij de omvang van je aanstelling. Toen ik begon had ik een halve baan, maar ik was er wel een hele week mee zoet. Een manier om je docentschap te ontwikkelen is onderzoek doen. Vakoverstijgende onderzoeken zijn ook belangrijk voor de schoolontwikkeling, maar voor je eigen ontwikkeling is het goed om praktijkgericht onderzoek te doen, bijvoorbeeld op het gebied van je eigen lessen. Onderzoek in dienst van je docentschap, want je hoeft geen onderzoeker te worden, maar wel een goede docent. Het is een kwestie van de lange adem. Blijf altijd de positieve dingen zien als je ergens tegenaan loopt. Klassenmanagement is altijd moeilijk, je hebt het niet één, twee, drie in de vingers, maar het komt goed. Je leert steeds meer bij, de ervaring maakt je rijker. Gewoon dingen doen en dicht bij jezelf blijven. Bouw een band op met de kinderen, dan kun je veel kanten uit. Docente wiskunde SSgN Carl a Backel andt Je mag hier zijn wie je bent Dit is mijn vijfde schooljaar op de SSgN en het vierde als docent. Ik wilde na mijn lio-stage graag blijven. Ik voel me hier prettig, mag zijn wie ik ben, word met open armen ontvangen. Je kunt bij iedereen terecht, natuurlijk binnen de sectie en bij teamgenoten, maar de begeleiding blijft niet binnen dat kader. Je stapt hier ook gemakkelijk buiten de kring, naar collega’s met wie je niet onmiddellijk iets te maken hebt. Voor lio’s en nieuwe docenten zijn er bijeenkomsten waar je bespreekt waar je tegenaan loopt, bijvoorbeeld ordemanagement of oudergesprekken. Dat is fijn, want je zit samen met gelijken. Je komt al voor het schooljaar begint bij elkaar, zodat je elkaar leert kennen. Als je op de eerste maandag van het nieuwe schooljaar al een paar bekende gezichten ziet, loop je niet zo verloren rond. Docent bij wie ze terecht kunnen Ik had zelf een docent die me het gevoel gaf dat ik er mag zijn, als persoon. Dat gevoel wil ik kinderen ook geven. Dat ze mogen binnenkomen en bij mij terecht kunnen. Ik wil een docent zijn aan wie leerlingen alles durven te vragen. Zodat ze weggaan met het idee: Ik snap het. Of: Ik weet nu iets wat ik nog niet wist. En dat kan op het gebied van wiskunde zijn, maar ook te maken hebben met communicatieve vaardigheden. Ik ben ook mentor. Ik heb al behoorlijk wat taken, ja. Ik ben in overleg met het basisonderwijs een doorgaande leerlijn rekenen aan het ontwikkelen. Wat missen wij op dat gebied als ze bij ons op school komen? Wat doen wij te veel? Waar werken we naartoe en hoe sluit dat beter aan? Daarnaast geef ik lessen creatieve wiskunde aan groep 8. Die kinderen krijgen zo op een leuke manier de extra uitdaging waar het basisonderwijs niet aan toekomt. Sterke kanten benutten Voorlopig heb ik op de SSgN voldoende mogelijkheden om me verder te ontwikkelen. Als ik een studie of cursus wil doen, dan kan dat. Dat heb ik ook al gedaan. Ik wil het rekenonderwijs grootschalig aanpakken. Dat is een meerjarenplan waar ik zeker nog wel vijf jaar mee bezig ben. Ik begeleid ook stagiaires en de begeleiding van nieuwe collega’s is iets wat ik verder wil uitdiepen. Later wil ik misschien meer de organisatorische kant op, om mijn sterke kanten te benutten. Ik vind mijn werk erg leuk en hoop dat dat zo blijft. Ik werk vier dagen en verplicht mezelf hele dagen op school te zijn. Dan heb ik mijn werk af en thuis doe ik er niets meer aan. Dat geeft rust. Dan kan ik meer met mijn eigen dingen bezig zijn. Tegen beginnende docenten zou ik zeggen: Durf jezelf te zijn, durf dingen uit te proberen, ga niet een ander kopiëren, dan voel je je prettiger. Durf ook jezelf te zijn voor de klas, speel geen act. “Ik wil een docent zijn aan wie leerlingen alles durven te vragen.” A lliantie V O maakt werk van onderwijs 27 Stedelijk Gymnasium Nijmegen Ronald van Bruggen, rec tor Stedelijk Gymnasium Nijmegen “Onze leerlingen bieden een uitdaging aan docenten” Waarom zou een (aankomend) docent juist op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen moeten komen werken? Op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen heb je de beste mogelijkheden om je vak op een hoog niveau aan te bieden en met slimme leerlingen te werken. In het onderwijs op onze school blijft de interactie tussen docent en leerling een centrale plaats innemen. Onze leerlingen bieden een uitdaging aan docenten die niet alleen begeleider willen zijn, maar ook en vooral vakinhoudelijk instructeur en een bron van inspiratie en wijsheid. Op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen kunnen docenten hun ambities daadwerkelijk waarmaken om leerlingen te inspireren en uit te dagen om tot een hoger niveau te komen. Wat maakt een docent tot een goede docent? Wij verwachten van docenten op onze school een uitmuntend niveau van vakinhoudelijke kennis en een onderzoekende, wetenschappelijke attitude. Verder verwachten we een wezenlijke belangstelling voor klassieke kunst en cultuur en de bereidheid aan de vormgeving hiervan op school een bijdrage te leveren. Naast de begeleidende en coachende rol is ook de rol van voorbeeld en inspirator van belang. Een open, vernieuwende houding en de bereidheid om te werken aan de eigen professionele ontwikkeling Stedelijk Gymnasium Nijmegen: Docenten zijn voorbeeld en inspirator Volgens rector Ronald van Bruggen kunnen docenten ‘... bij het Stedelijk Gymnasium Nijmegen hun ambities daadwerkelijk waarmaken om leerlingen te inspireren en uit te dagen om tot een hoger niveau te komen. Dat geldt zeker voor docenten die niet alleen begeleider willen zijn, maar ook en vooral vakinhoudelijk instructeur en een bron van inspiratie en wijsheid.’ 28 A lliantie V O maakt werk van onderwijs Kronenburgersingel 269 6511 AS Nijmegen Telefoon (024) 322 06 06 Website: www.stedelijkgymnijmegen.nl zijn belangrijke voorwaarden om aan de hoge eisen die we aan docenten stellen te kunnen beantwoorden. Wat doet u aan de begeleiding van docenten in hun eerste onderwijsbaan? Alle nieuwe docenten krijgen een begeleider in de vaksectie en een coach van buiten de vaksectie. Wekelijkse gesprekken en wederzijdse lesbezoeken zijn een vast onderdeel van de begeleiding. Daarnaast komen de nieuwe docenten minstens vijf keer per schooljaar bij elkaar om ervaringen uit te wisselen, kennis te delen en elkaars ontwikkeling te steunen. Er zijn extra mogelijkheden voor coaching door gecertificeerde, interne coaches en er is gelegenheid om deel te nemen aan intervisiebijeenkomsten. In hun eerste jaar op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen worden docenten vrijgesteld van een aantal taken (o.a. leerlingenmentoraat) om alle ruimte te geven aan hun ontwikkeling tot volwaardig docent. Wat is de visie van de school? Het Stedelijk Gymnasium Nijmegen is een openbare school voor categoriaal, gymnasiaal onderwijs. Wij richten ons op leerlingen met de talenten voor ons type onderwijs, ongeacht etnische, religieuze, sociale of culturele achtergronden. In onze visie moet onderwijs kansen bieden tot ontplooiing en uitdagen tot optimaal presteren voor alle leerlingen met voldoende ambitie en talent. Wij bedienen een relatief homogene populatie leerlingen, maar daarbinnen herkennen wij de grote verschillen tussen leerlingen, in capaciteiten, ambities en achtergronden. Goed onderwijs dient in onze ogen aan te sluiten bij die verschillen en vorm gegeven te worden vanuit een groot vertrouwen in de ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen. De klassieke talen en cultuur en het niveau van het onderwijs zijn het onderscheidende kenmerk van het gymnasium in het algemeen en het Stedelijk Gymnasium Nijmegen in het bijzonder. Het is voor onze school een uitdaging om respect en waardering voor de klassieke talen en cultuur te verenigen met een vooruitstrevende kijk op leerlingen en onderwijs. Wat zijn de toekomstige ontwikkelingen van de school? In de komende jaren richt de school zich op drie belangrijke speerpunten: 1. Het versterken van de klassieke basis van de school. De klassieke talen en cultuur vormen het bestaansrecht van ons schooltype en het belangrijkste onderscheid met het atheneum in al zijn tegenwoordige verschijningsvormen. 2. De keuzemogelijkheden voor leerlingen in met name de 2e fase zijn het ‘unique selling point’ van onze school en willen we uitbreiden en krachtiger uitdragen. Concreet betekent dat: geen tweetalig vwo, maar wel Cambridge Certificate, Delf, NLT, wiskunde D en mogelijkheden voor het volgen van colleges aan de Radboud Universiteit. 3. Het versterken van ons concept van het maatschappijgymnasium: het vergroten van het sociaal en maatschappelijk bewustzijn van onze leerlingen. We willen het mogelijk maken dat alle leerlingen eenmaal in hun schoolloopbaan op maatschappelijke stage gaan of deelnemen aan een internationale uitwisseling en we willen de mogelijkheden uitbreiden voor beroepsoriënterende stages, gastlessen, masterclasses en werkbezoeken etc. Wat is de kracht van de school? Het motto van de school is ‘kennis, ontplooiing, vriendschap’. Hierbij staat kennis nadrukkelijk vooraan. De zorgen van het vervolgonderwijs over het kennisniveau van instromende studenten vormen voor ons een belangrijk punt van aandacht. Wij willen niet meegaan in de misvatting dat kennis niet belangrijk meer zou zijn, omdat je ‘tegenwoordig alles kunt opzoeken’. Een goed leerproces met een stimulerende rol van de docent leidt tot kennis die veel kan betekenen voor een leerling en zijn verdere schoolloopbaan en vormt een uitdaging voor de leerling om zich te blijven ontwikkelen. Het Stedelijk Gymnasium Nijmegen is gecertificeerd Begaafdheidsprofielschool. Dat betekent dat wij een officiële erkenning hebben voor ons programma van onderwijs en begeleiding aan hoogbegaafde leerlingen (ca. 15% van de leerlingen) en regionaal de rol willen vervullen van expertisecentrum op dit terrein. A lliantie V O maakt werk van onderwijs 29 Docent Natuurkunde Peter Rennspies Goed in je vak, maar ook breed ontwikkeld Voor eigen ontwikkeling en onderwijs ontwikkeling heeft het Stedelijk Gymnasium een ruim budget, in tijd en geld. Dat wordt erg gestimuleerd en je ziet veel gebeuren. Ook juicht de schoolleiding het toe als je buiten school actief bent. Veel collega’s hebben er een parttime baan bij, bijvoorbeeld een dag in de week op de universiteit of ze hebben een klus voor het Cito. In de natuurkundesectie zijn drie van de vier collega’s actief in netwerken buiten school. IN VOGELVLUCHT schooltype Het Stedelijk Gymnasium Nijmegen is een categoriaal gymnasium. De school heeft één locatie, gelegen in het centrum van de stad. leerlingen ca. 1300 medewerkers ca. 130 uniciteit •Het Stedelijk Gymnasium is gecertificeerd als begaafdheidsprofielschool en onder scheidt zich door zijn brede en gevarieerde mogelijkheden voor de ontwikkeling van de talenten en leerlingen. Als erkenning daarvoor heeft de school heeft de school on de afgelopen twee jaar van het ministerie van OCW het predicaat ‘excellente school’ ontvangen. •Het Stedelijk Gymnasium is ook een maatschappijgymnasium. Dit blijkt onder meer uit maatschappelijke stages, internationale uitwisselingen en samenwerkingsprojecten met de Radboud Universiteit. 30 Ik pas op deze school, ik pas in een omgeving met leerlingen die graag iets willen leren, ergens goed in willen zijn en waar dat niet raar gevonden wordt. Dit is mijn achttiende schooljaar op het Stedelijk Gymnasium. Zelf heb ik ook steeds iets naast het onderwijs gedaan. Zes jaar lang een dag in de week als tutor op de faculteit natuurkunde van de universiteit, voor de afwisseling in mijn werk en om mezelf vakinhoudelijk verder te ontwikkelen. Ik ben ook vijf jaar afdelingsleider geweest. Jammer genoeg is dat laatste tegenwoordig een functie en geen taak die rouleert onder collega’s die op deze manier willen ontdekken of het management iets voor ze is. In het regelen en organiseren ligt niet mijn hart en ik ben me weer volledig gaan wijden aan het lesgeven. Mijn kwaliteiten liggen in het coachen van collega’s en leerlingen. Ik heb dat opnieuw gemerkt tijdens het project School at Sea, waarbij 4havo- en 4vwo-leerlingen in een half jaar naar de Cariben zeilen en weer terug. Onderweg leren de leerlingen zeilen, verantwoordelijkheid dragen voor zichzelf, het schip en elkaar, ondernemen ze talloze expedities aan land en brengen ze de leerstof in praktijk. Het onderwijs gaat gewoon door onder begeleiding van vijf docenten. A lliantie V O maakt werk van onderwijs Ik heb aan zo’n reis met School at Sea mijn opfrisverlof besteed. Je bent er bezig met je vak en met kinderen in ontwikkeling. Dat geeft veel voldoening, dat is het mooiste stuk van het onderwijs. Ik heb daar ook gezien hoe goed leerlingen in staat zijn zelfstandig te werken. Met vijftig leerlingen van 32 scholen, twintig schoolvakken, verschillende programma’s en maar vijf docenten is het meer een begeleide zelfstudie, waarbij ze zelf hulp konden organiseren. De praktijk die we tijdens School at Sea doen staat buiten het lesprogramma. Ik neem deze ervaring mee naar mijn onderwijs nu. Ik wil leerlingen die actiever zijn, minder afwachtend, zelf bezig met de stof en de toets. Ze moeten problemen en vragen ervaren voordat ik alles uitleg. Dat levert soms nietstandaard oplossingen op. Dan hebben ze zelf nagedacht en dat is natuurlijk niet nieuw, maar door School at Sea ben ik me dat weer sterker gaan realiseren. Het is geweldig om met slimme kinderen te werken en fantastisch om ze slimmer te zien worden. “Je bent ook een voorbeeld voor ze en laat ze zien dat er meer is in het leven.” Als docent moet je uitstralen dat je goed bent in je vak en een klik krijgen met de leerlingen door er samen in op te gaan. Maar je bent ook een voorbeeld voor ze en laat zien dat er meer is in het leven. Dat je een brede ontwikkeling hebt, interesse in meer dan het eigen vak. Ook die brede ontwikkeling wordt hier op school gestimuleerd, bij leerlingen, bij mezelf en bij collega’s. Dat geeft het gevoel dat een gym tot een gym maakt. Docent Duits Rianne Mus Inhoud, traditie en aandacht voor de persoon Toen ik in Nijmegen de postdoctorale lerarenopleiding deed, dacht ik: als hier één school is waar ik zou willen werken, dan is het het Stedelijk Gymnasium. Tijdens het sollicitatiegesprek was ik direct op mijn gemak en ik voelde dat ik er tussen paste, bij de sfeer, het gebouw, de mensen. Dat gevoel is nu bevestigd door de leerlingen. Bij die leerlingen zit een enorme kunde en talent, voor leren, maar ook op het gebied van muziek, sport, toneel, debatteren of creativiteit. Ook daarin kunnen ze zich op deze school ontplooien. Dit is mijn tweede jaar. Na de universiteit dacht ik eerst te gaan promoveren en onderzoeker te worden. Ik heb in de internationale culturele sector gewerkt, maar ik wilde elke dag iets nuttigs doen, iets waarop mensen zitten te wachten. Ik ben zelf nogal van de inhoud en voor de extra weetjes heb ik hier altijd wel een publiek. Ik vind het heel inspirerend om niet alleen uit de boeken te hoeven werken, maar in te springen op de interesse van de leerling. Leerlingen die meer kunnen hebben veel mogelijkheden om iets extra’s te doen, zoals een verbredingsprogramma. Ze willen graag leren. Ik ga al jaren iedere zomer mee met een cultuurreis voor leerlingen uit het hele land. Die mogen niet zomaar mee, ze moeten eerst solliciteren en er is er altijd wel één van deze school bij. Ook de persoon wordt niet vergeten. Iedereen moet mee kunnen komen en voor iedereen is er wel een plekje. Een van de taken hier is die van persoonlijk begeleider van leerlingen die anders zijn en dat is eigenlijk wel heel bijzonder. Leerlingen die verbreden worden daarin begeleid. Dat wil ik later ook gaan doen. Kwetsbare leerlingen worden ook begeleid. Dat doe ik nu. Met een half uur per week leer je zo’n leerling zelfs beter kennen dan de mentor. Er is nascholing voor, bijvoorbeeld een studiedag over autisme in het onderwijs. “Kwetsbare leerlingen worden ook begeleid.” Ik ben nu ook mentor, maar in het eerste jaar heb je nog geen taken en krijg je tijd om aan je onderwijstaken te wennen. Nieuwe docenten krijgen een begeleider uit de sectie en themaen intervisiebijeenkomsten. Ook in het tweede jaar blijft een vangnet bestaan. Wat ik heel fijn vind is dat het zwaartepunt op de sectie ligt. We hebben een vast ingeroosterd uur voor de sectievergadering. Zo blijf je elke week op de hoogte van onderwijsdingen en heb je tijd om ideeën uit te wisselen. Je mag ook altijd bij andere docenten in de les komen kijken om ideeën op te doen. Daardoor voelde ik me echt verwelkomd op school. Ik geef nu Goethe Deutsch in de vierde klas en wil dat ook in de vijfde en zesde gaan doen. Dat vind ik echt een uitdaging, want je geeft les op een andere manier die je op de opleiding niet leert. Mijn ideeën daarover kan ik verder uitwerken. Ik houd meer van traditie dan van het nieuwe, ik houd van dit gebouw met een oud tintje, van de school die stevigheid uitstraalt en die zijn eigen weg gaat. In zo’n omgeving tussen collega’s op mijn eigen niveau kan ik meer uit mezelf halen. De wortels van deze school gaan ver terug, tot de Latijnse School bij de Stevenskerk. Dat was in feite de eerste vestiging. Ik vind het geweldig om nu in de commissie te zitten die nadenkt over hoe het komende lustrum gevierd gaat worden. ALLIANTIE VO MA AK T WERK VAN ONDERWIJS 31 Alliantie VO maakt werk van onderwijs ‘Werken bij de Alliantie VO’ is een uitgave van de 7 scholen die behoren tot de Alliantie Voortgezet Onderwijs Alliantie Voortgezet Onderwijs Scherpenkampweg 21 6545 AK Nijmegen Postbus 6618 6503 GC Nijmegen E-mail: [email protected] Telefoon: (024) 379 01 58 www.alliantievo.nl [ april 2014 ]
© Copyright 2024 ExpyDoc