De vier / vijf Euregio´s aan de Duits

Startdocument GROS Impuls A&O
07-03-2014
De vier / vijf Euregio´s aan de Duits-Nederlandse grens hebben te maken
met regionaal sterk verschillende arbeidsmarkten. Ter versterking van de
economie in de grensstreek is het daarom zinvol en noodzakelijk om
regionale grensoverschrijdende arbeidsmarkt- en onderwijsactiviteiten te
ontplooien en uit te voeren.
Om deze regionale activiteiten optimaal in te vullen, is kennisuitwisseling en samenwerking tussen de
Euregio´s wenselijk. De Euregio´s staan immers voor gelijkaardige uitdagingen en staan samen
sterker. De Euregio´s hebben dit erkend en daartoe het INTERREG IV A-Project “GROS Impuls A&O”
ontwikkeld. Om te bepalen welke thema´s binnen dit kader gezamenlijk door de Euregio´s opgepakt
dan wel ondersteund kunnen worden, wordt onderstaand een analyse gemaakt van de verwachtingen
van het bedrijfsleven en het veld.
Op basis van deze verwachtingen werd tijdens de stuurgroepbijeenkomst 1 van 26 februari 2014
geconcludeerd rond welke thema´s gemeenschappelijke inspanningen van de Euregio´s zinvol zijn.
Aangezien de Euregio´s zelden de enige probleemeigenaar zijn, wordt ook ingegaan op de rol van
andere actoren.
1. Vragen van de markt / het bedrijfsleven
In navolging van de Duits-Nederlandse top in Kleve (mei 2013) heeft het bedrijfsleven zich recentelijk
uitgesproken over de aan te pakken grensoverschrijdende knelpunten. Het Nederlandse ministerie
van Economische Zaken (EZ) en het Duitse Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie
(BMWi) hebben deze vragen gebundeld in een “Top 10- Hindernissen voor grensoverschrijdend
ondernemen tussen Nederland en Duitsland” (concept-versie).
Daarbij komen vier arbeids- en onderwijsrelevante actieterreinen 2 naar voren;
-
Taal
-
Erkenning van kwalificaties / Beroepsonderwijs
-
Voorlichting
-
Data-verzameling
In onderstaande tabel wordt per actieterrein, de volgens EZ / BMWi noodzakelijke actiepunten
weergegeven. In de kolom met opmerkingen wordt per actiepunt kernachtig gewezen op bestaande
initiatieven, kansen en/of eventuele belemmeringen.
1
De stuurgroep is samengesteld uit de directeur-bestuurders van de Eems-Dollard-Regio, EUREGIO, Euregio
Rijn-Waal en euregio rijn-maas-noord.
2
Andere actieterreinen zijn bijvoorbeeld GROS afvaltransport, GROS infrastructuur, verschil in
bouwvoorschriften,…
-Startdocument GROS Impuls A&O-
1
Data Voorlichting
Erkenning
Taal
kwalificaties
Actieterrein
Noodzakelijke actie volgens EZ/ BMWi
Stimuleren gebruik Duits in het MBO
Opmerking
Cfr. Lerende Euregio
Erasmus+ door
Stimulering
Duits-Nederlandse
uitwisselingsprogramma’s subsidievoorwaarden minder
ihkv Erasmus+
interessant in GROS context
Rol Duitsland Instituut
Eventueel: oprichting Duitsland-desk voor hulp aan MBO- Amsterdam (DIA):
kennisoverdracht van BAND
docenten
Ook actieterrein “Talenten”.
Stimulering studeren in het buurland
Cfr. acties DIA + OC&W.
Vereenvoudiging van de toegang tot Duitse handswerkberoepen
(meer uitzonderingen op verplichte Duitse Meisterbrief)
Optimistisch
Informatiebrochures over kennis en ervaring in beroepsopleiding
in het buurland (boekje over wat een bepaalde opleiding inhoudt Cfr. Lerende Euregio +
etc.)
ambitie Provincie Limburg
Betere informatievoorziening over verschillen in arbeidsrecht en
Cfr. Grensinfopunten
ontslagrecht.
Eventueel Europese Commissie verzoeken aanvullend
onderzoek te doen?
Cfr. ambitie Benelux-SG
2. Vragen uit het veld / arbeidsmarkt- en onderwijsdeskundigen
In de afgelopen tijd zijn talrijke overkoepelende publicaties verschenen en activiteiten georganiseerd
met aanbevelingen en/of actiepunten ten aanzien van de bevordering van de grensoverschrijdende
arbeids- en opleidingsmarkt (zie onderstaande tabel). Daarbij werden steeds de belangrijkste spelers
uit het veld (deskundigen van Noord tot Zuid, gaande van Agenturen für Arbeit, onderwijsinstellingen
tot Euregio´s) geraadpleegd (via interviews, workshops,…). Ook bestaande regionale “best practices”
werden daarbij meegenomen. Het geheel van deze aanbevelingen en/of actiepunten geeft inzicht in
de verwachtingen van het veld.
Veld
Publicatie
gepubliceerd
door/ i.o.v.
2013
EIPA/ Min BZK
2013
2013
Min BZK
CPB
Min
BZK
/
Staatskanzlei
Min
BZK
/
Staatskanzlei
Persoonlijke
titel
Titel
Van stilstand naar verandering - Praktische oplossingen
voor verbetering van de arbeidsmobiliteit in de grensregio
Atlas van kansen Achterhoek - Kreis Borken + MiddenLimburg-Viersen-Heinsberg-Maaseik / Noord-LimburgViersen - Kleve (+ Zuid-Oost Drenthe)
-> actiepunten afgeleid obv genoemde belemmeringen
De veerkracht van regionale arbeidsmarkten
GROS Arbeitsliste NL-Niedersachsen
2014
GROS Arbeitsliste NL-NRW
2013
Rapport Bruls (Euregio-relevante aanbevelingen)
2013
-Startdocument GROS Impuls A&O-
2
Actiepunten GROS Arbeidsmarkt- en onderwijsconferentie
16 december 2013
INTERREG IV C Brain Flow-project
Actiepunten conferentie "Kansen verzilveren" RU Nijmegen
feb 2013
Strategische Analyse INTERREG V A-Programma H5
Perspectieven grensoverschrijdende thema´s
Initiatieven ter versterking van de positie van het onderwijs
in de Duitse taal in het MBO (Duits in het gedrang) gesprek LP
2013
2013
Min BZK
NRW / Prov Gld
/ Prov OV
2013
Min OCW
2011
MWEIMH NRW
2014
Ler(n)ende
Euregio
De 11 publicaties en activiteiten leverden ongeveer een 50-tal aanbevelingen en/of actiepunten op 3 .
Een aantal aanbevelingen/actiepunten wordt meerdere keren genoemd, wat de urgentie tot handelen
onderstreept. Anderen overlappen elkaar sterk of kunnen door het verschil in abstractieniveau worden
meegenomen onder een ander actiepunt.
3. Verwachtingen van de INTERREG-partners t.a.v. het project
“GROS Impuls A&O”
In het goedkeuringstraject van het project “GROS Impuls A&O” hebben de INTERREG-partners hun
verwachtingen ten aanzien van het project uitgesproken. Naast procesmatige verzoeken zoals het
actief betrekken van deskundigen van de provincies werd er vooral door het Ministerium für Arbeit,
Integration und Soziales van het Land NRW op aangedrongen om stappen te ondernemen om te
komen tot een betrouwbare grensarbeiderstatistiek voor het hele grensgebied. Euregio´s worden
vaker gevraagd naar concrete data op dit gebied. Vooralsnog is er geen (centrale) instantie die
hiervoor de coördinatie opneemt. Een ander inhoudelijk verzoek kwam van het Amt für regionale
Landesentwicklung Weser-Ems om aandacht te hebben voor de mobiliteit in het beroepsonderwijs.
4. Conclusie: gemeenschappelijke actiepunten binnen het project
GROS Impuls A&O
Op basis van de verwachtingen van het bedrijfsleven, het veld en van de INTERREG-partners en
rekening houdend met de mogelijke rol van de Euregio´s (variërend van directe probleemeigenaar tot
coördinator/ facilitator) heeft de “GROS Impuls A&O-stuurgroep” op 26 februari 2014 te Kleve besloten
om actie te ondernemen op zes actieterreinen, te weten
1. Buurtaal en interculturele competenties
2. Beroepsonderwijs / erkenning van kwalificaties
3. Voorlichting
4. Data
3
Actiepunten op het gebied van ondersteunende actieterreinen zoals “openbaar vervoer en
verkeersinfrastructuur” werden in deze analyse buiten beschouwing gelaten.
-Startdocument GROS Impuls A&O-
3
5. Talenten / Hoger onderwijs
6. Bemiddeling
Over het algemeen wil de stuurgroep zich inzetten voor versterkte grensbrede afstemming en
samenwerking binnen alle actieterreinen. Specifieke actiepunten worden onderstaand per actieterrein
beschreven.
1. Buurtaal en interculturele competenties


Verwachting
Directe probleemeigenaren
Het buurtaalonderwijs wordt versterkt in het grensgebied.
De initiatieven vanuit de Lerende Euregio t.b.v. het
buurtaalonderwijs in het MBO worden grensbreed
ondersteund.
Onderwijsinstellingen

Actie door Euregio´s

Onderzoek uitvoeren naar mogelijkheden voor
grensbrede uitbreiding van het concept “Euregio-school”
voor HAVO/VWO en basisonderwijs + Duitse
tegenhangers.
Volgen van de grensbrede uitbreiding en activiteiten van
de huidige "werkgroep Duits in het MBO" van de Lerende
Euregio. Nagaan in hoeverre ook Nederlands in het
Duitse beroepsonderwijs in dit kader aandacht krijgt.
2. Beroepsonderwijs

Verwachting
Directe probleemeigenaren
Actie door Euregio´s
De onduidelijkheid en onwetendheid in de grensregio
inzake erkenning van beroepskwalificaties wordt verder
actief aangepakt.
 Het erkenningproces wordt vereenvoudigd.
 In alle grensregio´s komt er een GROS
samenwerkingsstructuur voor grensoverschrijdende
mobiliteit in het beroepsonderwijs. Deze structuren
trekken samen op, op het gebied van erkenning van
beroepskwalificaties en taal. Daarbij wordt gebruik
gemaakt van de ervaring van de “Lerende Euregio”.
ROC´s/Berufskollegs + Euregio-programmamanagements


Volgen van de ontwikkeling van een gemeenschappelijk
instrument ter versterking van de informatievoorziening
m.b.t. de erkenning van kwalificaties o.l.v. Provincie
Limburg en in afstemming met de “Lerende Euregio” en
de Stichting Bedrijfsleven Beroepsonderwijs (SBB).
Uitzoeken hoe het erkenningproces kan worden
geoptimaliseerd.
Overeenkomstige
lobby-trajecten
ontwikkelen.
3. Voorlichting
Verwachting
Probleemeigenaren
De bestaande structuur voor persoonlijke eerstelijnsvoorlichting
in de grensregio over grensoverschrijdend werken wordt
geborgd.
 Een gezamenlijke profilering van het huidige aanbod
komt tot stand.
 Er worden afspraken gemaakt tussen de
Grensinfopunten over gemeenschappelijk
informatiemateriaal (websites + brochures).
Euregio´s D/NL + NL/B
-Startdocument GROS Impuls A&O-
4
Actie door Euregio´s
"INTERREG DNL-euregio's" coördineren het ontwikkelen van
een gemeenschappelijke branding van alle "grensinfopunten". De
grensinfopunten maken afspraken over gemeenschappelijk
informatiemateriaal.
4. Data
Verwachting
Probleemeigenaren
Actie door Euregio´s

Er wordt een grensbrede betrouwbare
grenspendelaarstatistiek opgezet.
 De economische ontwikkelingen in het grensgebied
worden gemonitord.
??? (wordt mede onderzocht)


Voorstudie in opdracht geven m.b.t. verzamelen
grenspendelaarsdata met volgende focus:
o noodzakelijke en ontbrekende data
o noodzakelijke actiepunten
o mogelijke rollentoedeling
Volgen van de ontwikkelingen bij het Benelux-SG
5. Talenten / Hoger onderwijs
Verwachting

GROS onderwijsmobiliteit in het hoger onderwijs van NL
naar D wordt bevorderd.
 GROS activiteiten binnen human capital agenda´s
worden uitgebreid.
Probleemeigenaren
 GROS onderwijsmobiliteit: Duitsland Instituut Amsterdam
(DIA), Min OC&W
 Human capital agenda´s: Provincies, regio´s, Kreise
Actie door Euregio´s
 Afstemming met het DIA over de mogelijke rol van de
Euregio´s ter ondersteuning van de onderwijsmobiliteit
van NL -> D met het oog op de binding van talenten in
het grensgebied.
 Elke Euregio ondersteunt haar deelregio´s bij het
toevoegen van een grensoverschrijdende dimensie aan
de human capital agenda´s.***
*** Dit is, door de aard van het thema, een regionaal actiepunt.
6. Bemiddeling
Verwachting
Probleemeigenaren
Actie door Euregio´s

Vacatures aan de andere kant van de grens worden nog
makkelijker toegankelijk voor werknemers.
 Werkgevers worden ondersteund bij het plaatsen van
vacatures over de grens, bij het internationaliseren van
hun vacatures en bij het zoeken naar vakkrachten over
de grens.
EURES, Agenturen für Arbeit / UWV, Bedrijven


Evalueren en doorontwikkelen van het instrument
“euregio-jobroboter” (o.a. grensbreed potentieel,
meerwaarde t.o.v. EURES-databank,…)
Volgen van de ontwikkelingen t.b.v. de koppeling van de
bestanden van het UWV en de Agentur für Arbeit
5. Stappenplan binnen GROS Impuls A&O
Per actieterrein (met uitzondering van het actieterrein talenten) wordt een thematische projectgroep
met grensbrede vertegenwoordigers opgezet die brainstormt over de omzetting van het actiepunt. Dit
-Startdocument GROS Impuls A&O-
5
resulteert in een plan van aanpak en, daar waar nodig, in input voor een opdrachtomschrijving voor
een extern bureau.
Na goedkeuring van het “Plan van aanpak” door de stuurgroepleden (per circulaire) wordt het
eventuele aanbestedingstraject door de Lead partner opgestart. De studie/ verkenning wordt verder
begeleid door een aantal vertegenwoordigers van de thematische projectgroep (inter-euregionaal
team).
De resultaten van de acties worden eind 2014 aan alle GROS-partners gepresenteerd.
Unterstützt durch/ Mede mogelijk gemaakt door:
www.deutschland-nederland.eu
-Startdocument GROS Impuls A&O-
6

Download Report