Help een (te) gekke patiËnt!

WORKSHOP 7 - De zorgplicht van de overheid (kader EVRM)
Door Wilma Duijst, justitieel geneeskundige & jurist en Eveline Toonen, promovenda
De politie wordt in de praktijk geconfronteerd met personen die (bijvoorbeeld door drank
en/of drugs) ernstig in de war zijn. Met verwijzing naar de hulpverlenende taak van de
politie belanden deze personen regelmatig op een politiebureau. In deze workshop worden
verschillende aspecten rondom voornoemd thema behandeld (zoals de benadering en
zorg voor deze personen), mede in het licht van de verplichtingen die voortvloeien uit het
Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM).
Daarnaast gaat de workshop over de zorgplicht van de overheid vanaf het moment dat de
betrokkene onder zorg en verantwoordelijkheid van de overheid valt. Bovendien kan er in
de workshop ook aandacht worden besteed aan gevallen die niet onder EDS vallen maar
waarbij de betrokkene wel in de war is.
Algemene informatie
Datum
Vrijdag 12 december 2014
Locatie
Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum
Woudenbergseweg 54
3707 HX Zeist
Doelgroep
Medici, paramedici en verpleegkundigen werkzaam in de justitiële- en AWBZ instellingen.
WORKSHOP 8 - EDS (Excited Delirium Syndroom)
Door Bart Huybrechts, ambulancebroeder GGD Amsterdam en Gerda van Rijk Zwikker,
arts
Accreditatie wordt aangevraagd bij:
• V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland)
• RSV (Registratiecommissie Specialismen Verpleegkunde)
• NIP (Nederlands Instituut Psychologen)
• AbSg (Accreditatie bureau Sociale geneeskunde)
• Accreditatie Bureau Cluster 1 (Huisartsen)
Wat als je gedrag ziet bij een persoon in de vorm van extreme opwinding, gewelddadigheid
of razernij? Wordt de veranderde bewustzijnstoestand tijdig herkend en juist
geïnterpreteerd?
Wie loopt risico en in welke situaties, hoe ga je er mee om en wat kun je doen om de
schade te beperken. Wat zijn oorzaken en gevolgen van EDS? Zowel in de arrestantenzorg,
detentie, vreemdelingenzorg en psychiatrie is casuïstiek bekend.
Inschrijving
U kunt zich online inschrijven voor dit congres via de website van de FMMU (www.fmmu.nl)
en MedTzorg (www.medtzorg.nl). Ook is het mogelijk om in te schrijven via de kalender
op www.congresscompany.com. Indien u wenst te overnachten van vrijdag 12 op
zaterdag 13 december 2014 in Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum kunt u dit
aangeven bij uw registratie.
In deze workshop wordt dit alles nog eens haarfijn toegelicht, is er ruimte voor het delen van
ervaringen en het stellen van vragen over dit nog relatief onderbelichte syndroom.
Kosten inschrijving
De kosten voor inschrijving bedragen €100,- voor klanten die niet in relatie staan tot de FMMU
en/of MedTzorg.
WORKSHOP 9 - Agressie hantering en (zelf)zorg voor de professional
Door Monique Kossen, psychiater TBS kliniek van der Hoeven
Te maken krijgen met agressie als hulpverleners en de beleving hiervan, wordt al snel
weggezet als ”het hoort bij je beroep”. Wat doet een heftige ervaring met je als hulpverlener.
Zijn we ons bewust van het feit, op welk moment een gesprek of situatie omslaat en een
intimiderende wending krijgt? Door niet vroegtijdig en alert te reageren ontstaat er ruimte
voor de ander om kwetsend en/of agressief te reageren.
Help een (te)
gekke patiËnt!
Betaling
Uitsluitend door middel van het afgeven van een éénmalige machtiging.
Annulering
Bij ontvangst van uw schriftelijke annulering vóór 1 november 2014 vindt restitutie plaats onder
aftrek van €25,- administratiekosten. Na deze datum kan geen restitutie meer plaatsvinden.
Congressecretariaat
In deze workshop wordt aandacht besteed aan aspecten die worden belicht vanuit de
patiënt, de hulpverlener en het organisatieperspectief. U krijgt tips aangereikt hoe agressie te
voorkomen is en hoe er mee om te gaan als het toch gebeurd.
Vrijdag 12 december 2014
Locatie: Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum, Zeist
Postbus 2428
5202 ‘s-Hertogenbosch
T: 073 - 700 35 00
[email protected]
www.congresscompany.com
Voorwoord
In ons leven zien we dagelijks mensen voorbij komen: apart gekleed, piercing op plekken die
je niet verwacht, een vreemde man of vrouw qua persoonlijkheid... met gedrag waarvan de
meeste mensen zeggen “gek of te gek”? Er zijn incidenteel ook mensen binnen deze groep,
die psychisch uit balans raken en voor overlast zorgen. Deze komen doorgaans bij een
huisarts terecht. Er zijn dan mogelijkheden om terug te vallen op bijvoorbeeld een crisisdienst
waarmee we in gezamenlijkheid het probleem kunnen tackelen.
Binnen de muren van AWBZ instellingen liggen zaken toch vaak gecompliceerder en is de
frequentie van psychisch decompenseren wellicht hoger. Professionals in deze instellingen
hebben te maken met bewindvoerders en familieleden die nauw betrokken zijn bij de
zorgverlening. In een justitiële instelling, politiebureau of t.b.s. kliniek ligt het nog weer
anders; deze hebben een andere core business dan een zorginstelling, welke meeweegt in
de aanpak van de problematiek van “de te gekke patiënt”. Denk aan wet- en regelgeving
en veiligheid waarmee professionals rekening moeten houden en samen moeten werken
met diverse disciplines, zoals bewakend personeel, een afdelingshoofd of een directeur. In
al deze settingen zijn er faciliteiten zoals afzonderingsmogelijkheden bijvoorbeeld separeren
of isoleren en het aanwenden van dwangmiddelen, zoals fixeren en dwangmedicatie. Het
inzetten hiervan en het omgaan hiermee vereist een zorgvuldige afweging en daarvoor zijn
kennis en vaardigheden noodzakelijk. In de dagelijkse praktijk zorgt de aanwezigheid van
gekwalificeerd personeel ervoor dat dit alles wordt besproken en afgestemd. De directie is en
blijft verantwoordelijk voor het leveren van verantwoorde medische zorg in alle instellingen.
Tijdens ons congres willen wij dilemma’s bespreken, handvatten aanreiken en wellicht
oplossingen bieden voor de ingewikkelde problematiek die zich kan voordoen binnen de
instellingen waar de artsen van de FMMU en medTzorg werkzaam zijn en te maken krijgen
met “de te gekke patiënt”. Geen uitgebreide wetenschappelijke verhandelingen maar
gericht op de dagelijkse praktijk, met veel ruimte voor discussie en vragen.
Wij willen dat aan het einde van de dag iedereen verrijkt met een stukje kennis en vaardigheid
weer terugkeert naar de dagelijkse praktijk. Als dat lukt is ons congres geslaagd!
Wij zijn het congres met veel enthousiasme aan het voorbereiden, wij hopen dat ons
programma u ook enthousiast maakt!
Het programma bestaat uit 4 items:
• Zorg en dwang (2 workshops)
• Suïcide en levenseindeproblematiek (3 workshops)
• Patiënt door het dolle heen (2 workshops)
• Agressiehantering (1 workshop)
Programma
09.00 - 09.45 uur
09.45 - 10.15 uur
10.30 - 12.00 uur
12.00 - 13.00 uur
13.15 - 14.45 uur
15.00 - 16.30 uur
16.45 uur
Ontvangst & registratie
Welkom
Parallelsessie 1 (keuze uit de verschillende workshops)
Lunch
Parallelsessie 2 (keuze uit de verschillende workshops)
Parallelsessie 3 (keuze uit de verschillende workshops)
Afsluiting en aansluitend borrel
Workshops
WORKSHOP 1 - Het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen
Door Desiree Janssen, specialist ouderenzorg en Annet Takkenkamp, verpleegkundig
specialist van de Posten te Enschede
‘Herwonnen vrijheid’, zo heet het kunstwerk dat zorgcentrum de Posten uit Enschede van de
allerlaatste onrustbanden liet maken. Hoewel de banden al meer dan een jaar niet gebruikt
werden, was de onthulling van het kunstwerk een belangrijke mijlpaal bij het afschaffen
van vrijheidsbeperkende middelen. De Posten in Enschede is een van de 53 verpleeg- en
verzorgingshuizen die het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling 2014-2016 van Stichting
Innovatiekring Dementie (IDé) mocht ontvangen.
In deze workshop gaan Annet Takkenkamp en Desiree Janssen met u in gesprek over afbouw
van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen in de praktijk.
WORKSHOP 2 - Knelpunten die huisartsen ervaren bij de zorg aan verstandelijk
beperkte patiënten
Door Michiel Vermaak, Arts Verstandelijk Gehandicapten en Bopz-arts bij de Stichting
“Zuidwester op de Zuid Hollandse eilanden en bij Jouw Dokter. Dit laatste is een initiatief
dat hij samen met een collega heeft opgezet om kleinere organisaties voor verstandelijk
gehandicapten zorg te ondersteunen door middel van periodieke consultdagen op diverse
locaties.
In mei 2014 publiceerde Nienke Bekkema van het NIVEL al een overzicht in de Huisarts en
Wetenschap met de knelpunten die huisartsen ervaren bij de zorg aan hun verstandelijk
beperkte patiënten. Michiel Vermaak zal de meest voorkomende knelpunten behandelen die
uit dit onderzoek (van het NIVEL) naar voren komen.
WORKSHOP 3 - Het weigeren van eten en drinken
Door Jacqueline de Groot, specialist ouderenzorg
In de weekenddienst word je op zaterdagavond gebeld door verpleegkundige van het
verpleeghuis, dat mevrouw J. weigert om te eten en drinken. Dit is al een paar dagen zo en ze
benoemt dat mevrouw ook al een paar dagen “anders dan anders is”. Familie is op bezoek en
wil dat er nu een dokter bij komt.
In deze workshop zullen we met elkaar de discussie aangaan hoe hiermee om te gaan. Is
dit iets voor in het weekend? Wat zijn de beleidsafspraken? Is degene wilsbekwaam ter
zake? In hoeverre kun je in deze situatie dwangbehandeling toepassen? Hoe zit het met de
vertegenwoordiging?
Aan de hand van de casuïstiek komen de volgende thema’s aan bod:
• Wilsbekwaamheid en vertegenwoordiging
• Niet-behandelverklaringen
• Delier, depressie of dementie
• Dwangbehandeling
• Zorgvuldige besluitvorming
• Familieparticipatie
WORKSHOP 4 - Suïcidaal gedrag bij mensen met een verstandelijke beperking
Door Sara Kaptein, psychiater bij Kristal en een polikliniek voor mensen met een
psychiatrische stoornis
Bent u in staat om de signalen van suïcidaliteit te herkennen en bespreekbaar te maken
bij uw patiënten? Wanneer spreekt u van suïcidaliteit bij uw patiënten? Hoeveel van uw
patiënten zijn suïcidaal? En wat als er ook nog sprake is van een verstandelijke beperking?
In deze workshop zal besproken worden hoe de principes uit de richtlijn toe te passen zijn
als het gaat om de hulpverlening bij mensen met een verstandelijke beperking en suïcidaal
gedrag. De kenmerken van deze doelgroep en de (woon) setting vergen een specifieke
kennis en aanpak. Met veel voorbeelden uit de praktijk, en ruimte voor inbreng van eigen
vragen en casuïstiek, heeft de workshop een praktijk gericht karakter.
WORKSHOP 5 - Suïcidaliteit en doodswens bij ouderen
Door Lia Verlinde van Mediant (GGZ)
Het levenseinde, niet doodzwijgen. Doodgaan is onderdeel van het leven. Ouderen staan
dichter bij de dood. Hoe mensen met de dood van zichzelf of van anderen omgaan is
verschillend. Het tijdstip van overlijden wordt bepaald door: een natuurlijke oorzaak, versnelt
door medisch handelen, euthanasie of een actieve handeling van de persoon zelf.
Omgaan met de dood is voor veel hulpverleners lastig en zij gaan verschillend met de dood
om. Zowel met hun eigen sterfelijkheid als met die van hun cliënten. Om goed te kunnen
bepalen wat je wel of niet doet, of kunt betekenen voor een oudere met een doodswens als
hulpverlener, is het van belang kennis te vergaren over sterven, doodswensen, suïcidaliteit
en richtlijnen.
WORKSHOP 6 - Het zelfgekozen levenseinde
Door Dr. Janus Oomen van de Johannes Wier stichting
Honger als wapen: de lichamelijke en geestelijke gevolgen van en na een hongerstaking.
Voedselweigering als machtsmiddel wordt overwegend gebruikt door mensen in een
afhankelijke positie, zoals gedetineerden en asielzoekers. Vaak duurt de hongerstaking
kort, enkele dagen tot weken. Met name bij asielzoekers en vreemdelingen in
vreemdelingenbewaring gebeurt het nogal eens dat de actie lang genoeg duurt om tot
ernstige medische problemen te leiden, zowel gedurende als na de hongerstaking. Deze
problemen zullen in de presentatie nader worden beschouwd.
Voorwoord
In ons leven zien we dagelijks mensen voorbij komen: apart gekleed, piercing op plekken die
je niet verwacht, een vreemde man of vrouw qua persoonlijkheid... met gedrag waarvan de
meeste mensen zeggen “gek of te gek”? Er zijn incidenteel ook mensen binnen deze groep,
die psychisch uit balans raken en voor overlast zorgen. Deze komen doorgaans bij een
huisarts terecht. Er zijn dan mogelijkheden om terug te vallen op bijvoorbeeld een crisisdienst
waarmee we in gezamenlijkheid het probleem kunnen tackelen.
Binnen de muren van AWBZ instellingen liggen zaken toch vaak gecompliceerder en is de
frequentie van psychisch decompenseren wellicht hoger. Professionals in deze instellingen
hebben te maken met bewindvoerders en familieleden die nauw betrokken zijn bij de
zorgverlening. In een justitiële instelling, politiebureau of t.b.s. kliniek ligt het nog weer
anders; deze hebben een andere core business dan een zorginstelling, welke meeweegt in
de aanpak van de problematiek van “de te gekke patiënt”. Denk aan wet- en regelgeving
en veiligheid waarmee professionals rekening moeten houden en samen moeten werken
met diverse disciplines, zoals bewakend personeel, een afdelingshoofd of een directeur. In
al deze settingen zijn er faciliteiten zoals afzonderingsmogelijkheden bijvoorbeeld separeren
of isoleren en het aanwenden van dwangmiddelen, zoals fixeren en dwangmedicatie. Het
inzetten hiervan en het omgaan hiermee vereist een zorgvuldige afweging en daarvoor zijn
kennis en vaardigheden noodzakelijk. In de dagelijkse praktijk zorgt de aanwezigheid van
gekwalificeerd personeel ervoor dat dit alles wordt besproken en afgestemd. De directie is en
blijft verantwoordelijk voor het leveren van verantwoorde medische zorg in alle instellingen.
Tijdens ons congres willen wij dilemma’s bespreken, handvatten aanreiken en wellicht
oplossingen bieden voor de ingewikkelde problematiek die zich kan voordoen binnen de
instellingen waar de artsen van de FMMU en medTzorg werkzaam zijn en te maken krijgen
met “de te gekke patiënt”. Geen uitgebreide wetenschappelijke verhandelingen maar
gericht op de dagelijkse praktijk, met veel ruimte voor discussie en vragen.
Wij willen dat aan het einde van de dag iedereen verrijkt met een stukje kennis en vaardigheid
weer terugkeert naar de dagelijkse praktijk. Als dat lukt is ons congres geslaagd!
Wij zijn het congres met veel enthousiasme aan het voorbereiden, wij hopen dat ons
programma u ook enthousiast maakt!
Het programma bestaat uit 4 items:
• Zorg en dwang (2 workshops)
• Suïcide en levenseindeproblematiek (3 workshops)
• Patiënt door het dolle heen (2 workshops)
• Agressiehantering (1 workshop)
Programma
09.00 - 09.45 uur
09.45 - 10.15 uur
10.30 - 12.00 uur
12.00 - 13.00 uur
13.15 - 14.45 uur
15.00 - 16.30 uur
16.45 uur
Ontvangst & registratie
Welkom
Parallelsessie 1 (keuze uit de verschillende workshops)
Lunch
Parallelsessie 2 (keuze uit de verschillende workshops)
Parallelsessie 3 (keuze uit de verschillende workshops)
Afsluiting en aansluitend borrel
Workshops
WORKSHOP 1 - Het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen
Door Desiree Janssen, specialist ouderenzorg en Annet Takkenkamp, verpleegkundig
specialist van de Posten te Enschede
‘Herwonnen vrijheid’, zo heet het kunstwerk dat zorgcentrum de Posten uit Enschede van de
allerlaatste onrustbanden liet maken. Hoewel de banden al meer dan een jaar niet gebruikt
werden, was de onthulling van het kunstwerk een belangrijke mijlpaal bij het afschaffen
van vrijheidsbeperkende middelen. De Posten in Enschede is een van de 53 verpleeg- en
verzorgingshuizen die het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling 2014-2016 van Stichting
Innovatiekring Dementie (IDé) mocht ontvangen.
In deze workshop gaan Annet Takkenkamp en Desiree Janssen met u in gesprek over afbouw
van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen in de praktijk.
WORKSHOP 2 - Knelpunten die huisartsen ervaren bij de zorg aan verstandelijk
beperkte patiënten
Door Michiel Vermaak, Arts Verstandelijk Gehandicapten en Bopz-arts bij de Stichting
“Zuidwester” op de Zuid Hollandse eilanden en bij Jouw Dokter. Dit laatste is een initiatief
dat hij samen met een collega heeft opgezet om kleinere organisaties voor verstandelijk
gehandicapten zorg te ondersteunen door middel van periodieke consultdagen op diverse
locaties.
In mei 2014 publiceerde Nienke Bekkema van het NIVEL al een overzicht in de Huisarts en
Wetenschap met de knelpunten die huisartsen ervaren bij de zorg aan hun verstandelijk
beperkte patiënten. Michiel Vermaak zal de meest voorkomende knelpunten behandelen die
uit dit onderzoek (van het NIVEL) naar voren komen.
WORKSHOP 3 - Het weigeren van eten en drinken
Door Jacqueline de Groot, specialist ouderenzorg
In de weekenddienst word je op zaterdagavond gebeld door verpleegkundige van het
verpleeghuis, dat mevrouw J. weigert om te eten en drinken. Dit is al een paar dagen zo en ze
benoemt dat mevrouw ook al een paar dagen “anders dan anders is”. Familie is op bezoek en
wil dat er nu een dokter bij komt.
In deze workshop zullen we met elkaar de discussie aangaan hoe hiermee om te gaan. Is
dit iets voor in het weekend? Wat zijn de beleidsafspraken? Is degene wilsbekwaam ter
zake? In hoeverre kun je in deze situatie dwangbehandeling toepassen? Hoe zit het met de
vertegenwoordiging?
Aan de hand van de casuïstiek komen de volgende thema’s aan bod:
• Wilsbekwaamheid en vertegenwoordiging
• Niet-behandelverklaringen
• Delier, depressie of dementie
• Dwangbehandeling
• Zorgvuldige besluitvorming
• Familieparticipatie
WORKSHOP 4 - Suïcidaal gedrag bij mensen met een verstandelijke beperking
Door Sara Kaptein, psychiater bij Kristal en een polikliniek voor mensen met een
psychiatrische stoornis
Bent u in staat om de signalen van suïcidaliteit te herkennen en bespreekbaar te maken
bij uw patiënten? Wanneer spreekt u van suïcidaliteit bij uw patiënten? Hoeveel van uw
patiënten zijn suïcidaal? En wat als er ook nog sprake is van een verstandelijke beperking?
In deze workshop zal besproken worden hoe de principes uit de richtlijn toe te passen zijn
als het gaat om de hulpverlening bij mensen met een verstandelijke beperking en suïcidaal
gedrag. De kenmerken van deze doelgroep en de (woon) setting vergen een specifieke
kennis en aanpak. Met veel voorbeelden uit de praktijk, en ruimte voor inbreng van eigen
vragen en casuïstiek, heeft de workshop een praktijk gericht karakter.
WORKSHOP 5 - Suïcidaliteit en doodswens bij ouderen
Door Lia Verlinde van Mediant (GGZ)
Het levenseinde, niet doodzwijgen. Doodgaan is onderdeel van het leven. Ouderen staan
dichter bij de dood. Hoe mensen met de dood van zichzelf of van anderen omgaan is
verschillend. Het tijdstip van overlijden wordt bepaald door: een natuurlijke oorzaak, versnelt
door medisch handelen, euthanasie of een actieve handeling van de persoon zelf.
Omgaan met de dood is voor veel hulpverleners lastig en zij gaan verschillend met de dood
om. Zowel met hun eigen sterfelijkheid als met die van hun cliënten. Om goed te kunnen
bepalen wat je wel of niet doet, of kunt betekenen voor een oudere met een doodswens als
hulpverlener, is het van belang kennis te vergaren over sterven, doodswensen, suïcidaliteit
en richtlijnen.
WORKSHOP 6 - Het zelfgekozen levenseinde
Door Dr. Janus Oomen van de Johannes Wier stichting
Honger als wapen: de lichamelijke en geestelijke gevolgen van en na een hongerstaking.
Voedselweigering als machtsmiddel wordt overwegend gebruikt door mensen in een
afhankelijke positie, zoals gedetineerden en asielzoekers. Vaak duurt de hongerstaking
kort, enkele dagen tot weken. Met name bij asielzoekers en vreemdelingen in
vreemdelingenbewaring gebeurt het nogal eens dat de actie lang genoeg duurt om tot
ernstige medische problemen te leiden, zowel gedurende als na de hongerstaking. Deze
problemen zullen in de presentatie nader worden beschouwd.
Voorwoord
In ons leven zien we dagelijks mensen voorbij komen: apart gekleed, piercing op plekken die
je niet verwacht, een vreemde man of vrouw qua persoonlijkheid... met gedrag waarvan de
meeste mensen zeggen “gek of te gek”? Er zijn incidenteel ook mensen binnen deze groep,
die psychisch uit balans raken en voor overlast zorgen. Deze komen doorgaans bij een
huisarts terecht. Er zijn dan mogelijkheden om terug te vallen op bijvoorbeeld een crisisdienst
waarmee we in gezamenlijkheid het probleem kunnen tackelen.
Binnen de muren van AWBZ instellingen liggen zaken toch vaak gecompliceerder en is de
frequentie van psychisch decompenseren wellicht hoger. Professionals in deze instellingen
hebben te maken met bewindvoerders en familieleden die nauw betrokken zijn bij de
zorgverlening. In een justitiële instelling, politiebureau of t.b.s. kliniek ligt het nog weer
anders; deze hebben een andere core business dan een zorginstelling, welke meeweegt in
de aanpak van de problematiek van “de te gekke patiënt”. Denk aan wet- en regelgeving
en veiligheid waarmee professionals rekening moeten houden en samen moeten werken
met diverse disciplines, zoals bewakend personeel, een afdelingshoofd of een directeur. In
al deze settingen zijn er faciliteiten zoals afzonderingsmogelijkheden bijvoorbeeld separeren
of isoleren en het aanwenden van dwangmiddelen, zoals fixeren en dwangmedicatie. Het
inzetten hiervan en het omgaan hiermee vereist een zorgvuldige afweging en daarvoor zijn
kennis en vaardigheden noodzakelijk. In de dagelijkse praktijk zorgt de aanwezigheid van
gekwalificeerd personeel ervoor dat dit alles wordt besproken en afgestemd. De directie is en
blijft verantwoordelijk voor het leveren van verantwoorde medische zorg in alle instellingen.
Tijdens ons congres willen wij dilemma’s bespreken, handvatten aanreiken en wellicht
oplossingen bieden voor de ingewikkelde problematiek die zich kan voordoen binnen de
instellingen waar de artsen van de FMMU en medTzorg werkzaam zijn en te maken krijgen
met “de te gekke patiënt”. Geen uitgebreide wetenschappelijke verhandelingen maar
gericht op de dagelijkse praktijk, met veel ruimte voor discussie en vragen.
Wij willen dat aan het einde van de dag iedereen verrijkt met een stukje kennis en vaardigheid
weer terugkeert naar de dagelijkse praktijk. Als dat lukt is ons congres geslaagd!
Wij zijn het congres met veel enthousiasme aan het voorbereiden, wij hopen dat ons
programma u ook enthousiast maakt!
Het programma bestaat uit 4 items:
• Zorg en dwang (2 workshops)
• Suïcide en levenseindeproblematiek (3 workshops)
• Patiënt door het dolle heen (2 workshops)
• Agressiehantering (1 workshop)
Programma
09.00 - 09.45 uur
09.45 - 10.15 uur
10.30 - 12.00 uur
12.00 - 13.00 uur
13.15 - 14.45 uur
15.00 - 16.30 uur
16.45 uur
Ontvangst & registratie
Welkom
Parallelsessie 1 (keuze uit de verschillende workshops)
Lunch
Parallelsessie 2 (keuze uit de verschillende workshops)
Parallelsessie 3 (keuze uit de verschillende workshops)
Afsluiting en aansluitend borrel
Workshops
WORKSHOP 1 - Het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen
Door Desiree Janssen, specialist ouderenzorg en Annet Takkenkamp, verpleegkundig
specialist van de Posten te Enschede
‘Herwonnen vrijheid’, zo heet het kunstwerk dat zorgcentrum de Posten uit Enschede van de
allerlaatste onrustbanden liet maken. Hoewel de banden al meer dan een jaar niet gebruikt
werden, was de onthulling van het kunstwerk een belangrijke mijlpaal bij het afschaffen
van vrijheidsbeperkende middelen. De Posten in Enschede is een van de 53 verpleeg- en
verzorgingshuizen die het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling 2014-2016 van Stichting
Innovatiekring Dementie (IDé) mocht ontvangen.
In deze workshop gaan Annet Takkenkamp en Desiree Janssen met u in gesprek over afbouw
van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen in de praktijk.
WORKSHOP 2 - Knelpunten die huisartsen ervaren bij de zorg aan verstandelijk
beperkte patiënten
Door Michiel Vermaak, Arts Verstandelijk Gehandicapten en Bopz-arts bij de Stichting
“Zuidwester op de Zuid Hollandse eilanden en bij Jouw Dokter. Dit laatste is een initiatief
dat hij samen met een collega heeft opgezet om kleinere organisaties voor verstandelijk
gehandicapten zorg te ondersteunen door middel van periodieke consultdagen op diverse
locaties.
In mei 2014 publiceerde Nienke Bekkema van het NIVEL al een overzicht in de Huisarts en
Wetenschap met de knelpunten die huisartsen ervaren bij de zorg aan hun verstandelijk
beperkte patiënten. Michiel Vermaak zal de meest voorkomende knelpunten behandelen die
uit dit onderzoek (van het NIVEL) naar voren komen.
WORKSHOP 3 - Het weigeren van eten en drinken
Door Jacqueline de Groot, specialist ouderenzorg
In de weekenddienst word je op zaterdagavond gebeld door verpleegkundige van het
verpleeghuis, dat mevrouw J. weigert om te eten en drinken. Dit is al een paar dagen zo en ze
benoemt dat mevrouw ook al een paar dagen “anders dan anders is”. Familie is op bezoek en
wil dat er nu een dokter bij komt.
In deze workshop zullen we met elkaar de discussie aangaan hoe hiermee om te gaan. Is
dit iets voor in het weekend? Wat zijn de beleidsafspraken? Is degene wilsbekwaam ter
zake? In hoeverre kun je in deze situatie dwangbehandeling toepassen? Hoe zit het met de
vertegenwoordiging?
Aan de hand van de casuïstiek komen de volgende thema’s aan bod:
• Wilsbekwaamheid en vertegenwoordiging
• Niet-behandelverklaringen
• Delier, depressie of dementie
• Dwangbehandeling
• Zorgvuldige besluitvorming
• Familieparticipatie
WORKSHOP 4 - Suïcidaal gedrag bij mensen met een verstandelijke beperking
Door Sara Kaptein, psychiater bij Kristal en een polikliniek voor mensen met een
psychiatrische stoornis
Bent u in staat om de signalen van suïcidaliteit te herkennen en bespreekbaar te maken
bij uw patiënten? Wanneer spreekt u van suïcidaliteit bij uw patiënten? Hoeveel van uw
patiënten zijn suïcidaal? En wat als er ook nog sprake is van een verstandelijke beperking?
In deze workshop zal besproken worden hoe de principes uit de richtlijn toe te passen zijn
als het gaat om de hulpverlening bij mensen met een verstandelijke beperking en suïcidaal
gedrag. De kenmerken van deze doelgroep en de (woon) setting vergen een specifieke
kennis en aanpak. Met veel voorbeelden uit de praktijk, en ruimte voor inbreng van eigen
vragen en casuïstiek, heeft de workshop een praktijk gericht karakter.
WORKSHOP 5 - Suïcidaliteit en doodswens bij ouderen
Door Lia Verlinde van Mediant (GGZ)
Het levenseinde, niet doodzwijgen. Doodgaan is onderdeel van het leven. Ouderen staan
dichter bij de dood. Hoe mensen met de dood van zichzelf of van anderen omgaan is
verschillend. Het tijdstip van overlijden wordt bepaald door: een natuurlijke oorzaak, versnelt
door medisch handelen, euthanasie of een actieve handeling van de persoon zelf.
Omgaan met de dood is voor veel hulpverleners lastig en zij gaan verschillend met de dood
om. Zowel met hun eigen sterfelijkheid als met die van hun cliënten. Om goed te kunnen
bepalen wat je wel of niet doet, of kunt betekenen voor een oudere met een doodswens als
hulpverlener, is het van belang kennis te vergaren over sterven, doodswensen, suïcidaliteit
en richtlijnen.
WORKSHOP 6 - Het zelfgekozen levenseinde
Door Dr. Janus Oomen van de Johannes Wier stichting
Honger als wapen: de lichamelijke en geestelijke gevolgen van en na een hongerstaking.
Voedselweigering als machtsmiddel wordt overwegend gebruikt door mensen in een
afhankelijke positie, zoals gedetineerden en asielzoekers. Vaak duurt de hongerstaking
kort, enkele dagen tot weken. Met name bij asielzoekers en vreemdelingen in
vreemdelingenbewaring gebeurt het nogal eens dat de actie lang genoeg duurt om tot
ernstige medische problemen te leiden, zowel gedurende als na de hongerstaking. Deze
problemen zullen in de presentatie nader worden beschouwd.
WORKSHOP 7 - De zorgplicht van de overheid (kader EVRM)
Door Wilma Duijst, justitieel geneeskundige & jurist en Eveline Toonen, promovenda
De politie wordt in de praktijk geconfronteerd met personen die (bijvoorbeeld door drank
en/of drugs) ernstig in de war zijn. Met verwijzing naar de hulpverlenende taak van de
politie belanden deze personen regelmatig op een politiebureau. In deze workshop worden
verschillende aspecten rondom voornoemd thema behandeld (zoals de benadering en
zorg voor deze personen), mede in het licht van de verplichtingen die voortvloeien uit het
Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM).
Daarnaast gaat de workshop over de zorgplicht van de overheid vanaf het moment dat de
betrokkene onder zorg en verantwoordelijkheid van de overheid valt. Bovendien kan er in
de workshop ook aandacht worden besteed aan gevallen die niet onder EDS vallen maar
waarbij de betrokkene wel in de war is.
Algemene informatie
Datum
Vrijdag 12 december 2014
Locatie
Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum
Woudenbergseweg 54
3707 HX Zeist
Doelgroep
Medici, paramedici en verpleegkundigen werkzaam in de justitiële- en AWBZ instellingen.
WORKSHOP 8 - EDS (Excited Delirium Syndroom)
Door Bart Huybrechts, ambulancebroeder GGD Amsterdam en Gerda van Rijk Zwikker,
arts
Accreditatie wordt aangevraagd bij:
• V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland)
• RSV (Registratiecommissie Specialismen Verpleegkunde)
• NIP (Nederlands Instituut Psychologen)
• AbSg (Accreditatie bureau Sociale geneeskunde)
• Accreditatie Bureau Cluster 1 (Huisartsen)
Wat als je gedrag ziet bij een persoon in de vorm van extreme opwinding, gewelddadigheid
of razernij? Wordt de veranderde bewustzijnstoestand tijdig herkend en juist
geïnterpreteerd?
Wie loopt risico en in welke situaties, hoe ga je er mee om en wat kun je doen om de
schade te beperken. Wat zijn oorzaken en gevolgen van EDS? Zowel in de arrestantenzorg,
detentie, vreemdelingenzorg en psychiatrie is casuïstiek bekend.
Inschrijving
U kunt zich online inschrijven voor dit congres via de website van de FMMU (www.fmmu.nl)
en MedTzorg (www.medtzorg.nl). Ook is het mogelijk om in te schrijven via de kalender
op www.congresscompany.com. Indien u wenst te overnachten van vrijdag 12 op
zaterdag 13 december 2014 in Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum kunt u dit
aangeven bij uw registratie.
In deze workshop wordt dit alles nog eens haarfijn toegelicht, is er ruimte voor het delen van
ervaringen en het stellen van vragen over dit nog relatief onderbelichte syndroom.
Kosten inschrijving
De kosten voor inschrijving bedragen €100,- voor klanten die niet in relatie staan tot de FMMU
en/of MedTzorg.
WORKSHOP 9 - Agressie hantering en (zelf)zorg voor de professional
Door Monique Kossen, psychiater TBS kliniek van der Hoeven
Te maken krijgen met agressie als hulpverleners en de beleving hiervan, wordt al snel
weggezet als ”het hoort bij je beroep”. Wat doet een heftige ervaring met je als hulpverlener.
Zijn we ons bewust van het feit, op welk moment een gesprek of situatie omslaat en een
intimiderende wending krijgt? Door niet vroegtijdig en alert te reageren ontstaat er ruimte
voor de ander om kwetsend en/of agressief te reageren.
Help een (te)
gekke patiËnt!
Betaling
Uitsluitend door middel van het afgeven van een éénmalige machtiging.
Annulering
Bij ontvangst van uw schriftelijke annulering vóór 1 november 2014 vindt restitutie plaats onder
aftrek van €25,- administratiekosten. Na deze datum kan geen restitutie meer plaatsvinden.
Congressecretariaat
In deze workshop wordt aandacht besteed aan aspecten die worden belicht vanuit de
patiënt, de hulpverlener en het organisatieperspectief. U krijgt tips aangereikt hoe agressie te
voorkomen is en hoe er mee om te gaan als het toch gebeurd.
Vrijdag 12 december 2014
Locatie: Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum, Zeist
Postbus 2428
5202 ‘s-Hertogenbosch
T: 073 - 700 35 00
[email protected]
www.congresscompany.com
WORKSHOP 7 - De zorgplicht van de overheid (kader EVRM)
Door Wilma Duijst, justitieel geneeskundige & jurist en Eveline Toonen, promovenda
De politie wordt in de praktijk geconfronteerd met personen die (bijvoorbeeld door drank
en/of drugs) ernstig in de war zijn. Met verwijzing naar de hulpverlenende taak van de
politie belanden deze personen regelmatig op een politiebureau. In deze workshop worden
verschillende aspecten rondom voornoemd thema behandeld (zoals de benadering en
zorg voor deze personen), mede in het licht van de verplichtingen die voortvloeien uit het
Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM).
Daarnaast gaat de workshop over de zorgplicht van de overheid vanaf het moment dat de
betrokkene onder zorg en verantwoordelijkheid van de overheid valt. Bovendien kan er in
de workshop ook aandacht worden besteed aan gevallen die niet onder EDS vallen maar
waarbij de betrokkene wel in de war is.
Algemene informatie
Datum
Vrijdag 12 december 2014
Locatie
Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum
Woudenbergseweg 54
3707 HX Zeist
Doelgroep
Medici, paramedici en verpleegkundigen werkzaam in de justitiële- en AWBZ instellingen.
WORKSHOP 8 - EDS (Excited Delirium Syndroom)
Door Bart Huybrechts, ambulancebroeder GGD Amsterdam en Gerda van Rijk Zwikker,
arts
Accreditatie wordt aangevraagd bij:
• V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland)
• RSV (Registratiecommissie Specialismen Verpleegkunde)
• NIP (Nederlands Instituut Psychologen)
• AbSg (Accreditatie bureau Sociale geneeskunde)
• Accreditatie Bureau Cluster 1 (Huisartsen)
Wat als je gedrag ziet bij een persoon in de vorm van extreme opwinding, gewelddadigheid
of razernij? Wordt de veranderde bewustzijnstoestand tijdig herkend en juist
geïnterpreteerd?
Wie loopt risico en in welke situaties, hoe ga je er mee om en wat kun je doen om de
schade te beperken. Wat zijn oorzaken en gevolgen van EDS? Zowel in de arrestantenzorg,
detentie, vreemdelingenzorg en psychiatrie is casuïstiek bekend.
Inschrijving
U kunt zich online inschrijven voor dit congres via de website van de FMMU (www.fmmu.nl)
en MedTzorg (www.medtzorg.nl). Ook is het mogelijk om in te schrijven via de kalender
op www.congresscompany.com. Indien u wenst te overnachten van vrijdag 12 op
zaterdag 13 december 2014 in Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum kunt u dit
aangeven bij uw registratie.
In deze workshop wordt dit alles nog eens haarfijn toegelicht, is er ruimte voor het delen van
ervaringen en het stellen van vragen over dit nog relatief onderbelichte syndroom.
Kosten inschrijving
De kosten voor inschrijving bedragen €100,- voor klanten die niet in relatie staan tot de FMMU
en/of MedTzorg.
WORKSHOP 9 - Agressie hantering en (zelf)zorg voor de professional
Door Monique Kossen, psychiater TBS kliniek van der Hoeven
Te maken krijgen met agressie als hulpverleners en de beleving hiervan, wordt al snel
weggezet als ”het hoort bij je beroep”. Wat doet een heftige ervaring met je als hulpverlener.
Zijn we ons bewust van het feit, op welk moment een gesprek of situatie omslaat en een
intimiderende wending krijgt? Door niet vroegtijdig en alert te reageren ontstaat er ruimte
voor de ander om kwetsend en/of agressief te reageren.
Help een (te)
gekke patiËnt!
Betaling
Uitsluitend door middel van het afgeven van een éénmalige machtiging.
Annulering
Bij ontvangst van uw schriftelijke annulering vóór 1 november 2014 vindt restitutie plaats onder
aftrek van €25,- administratiekosten. Na deze datum kan geen restitutie meer plaatsvinden.
Congressecretariaat
In deze workshop wordt aandacht besteed aan aspecten die worden belicht vanuit de
patiënt, de hulpverlener en het organisatieperspectief. U krijgt tips aangereikt hoe agressie te
voorkomen is en hoe er mee om te gaan als het toch gebeurd.
Vrijdag 12 december 2014
Locatie: Woudschoten Hotel en Conferentiecentrum, Zeist
Postbus 2428
5202 ‘s-Hertogenbosch
T: 073 - 700 35 00
[email protected]
www.congresscompany.com