Heeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven?

Heeft IM toegevoegde waarde
en
zal IM overleven?
Begrippen
ICT-strategie
ICT-besturing
Toekomst van IM
NGI, 7 april 2014
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Generiek model voor informatiemanagement
Bedrijfs- Informatiedomein
domein
ICTdomein
Strategie:
‘richten’
Structuur:
‘inrichten’
Uitvoering:
‘verrichten’
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Abcouwer, Maes, Truijens
1
Generiek model voor informatiemanagement
Bedrijfs- Informatiedomein
domein
ICTdomein
Vraag
Aanbod
Strategie:
‘richten’
Structuur:
‘inrichten’
Uitvoering:
‘verrichten’
Business/ICT alignment
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Abcouwer, Maes, Truijens
De ICT-functie als bedrijfsfunctie
ICT-functie
Informatievoorziening
Vraag / toepassing
Automatisering
Aanbod / terbeschikking
stelling
ICT-management
Informatiemanagement
Automatiseringsmanagement
ICT-beleid
Informatiebeleid
Automatiseringsbeleid
ICT-plan
Informatieplan
Automatiseringsplan
ICT-strategie
Informatiestrategie
Automatiseringsstrategie
ICT-functie ≠ ICT-afdeling
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
2
ICT-strategie
Strategie = beleid + plan
Beleid
= doelstellingen, uitgangspunten, richtlijnen
Plan
= actieprogramma (wat, wie, wanneer)
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
IT doesn’t matter
Nieuwe regels voor IT-management
• Geef minder uit
Moeilijker om concurrentievoordeel te bereiken
Makkelijker om kosten nadeel te halen
• Wees niet de eerste
Wet van Moore: meer IT voor minder geld
Minder risico dat het niet goed werkt
• Zoek naar zwakke plekken, niet naar kansen
Afbreukrisico neemt toe door meer IT
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Carr, HBR May 2003
3
IT doesn’t matter ?
Gerijpte technologie ‘verdwijnt’
na verloop van tijd in de
infrastructuur
Generieke applicaties
(primair proces)
Generieke applicaties
(werkplek)
Database managementsystemen
Computerplatforms en netwerken
ICT-infrastructuur
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
ICT-infrastructuur: componenten
Informatievoorzieningen
data
gemeenschappelijke
configuraties
infrastructuur
informatievoorzieingen
applicaties
communicatie
organisatie
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
4
IT doesn’t matter ?
Maak gebruik van de ‘onderliggende’ ICT-infrastructuur die
niet (meer) concurrerend is
Onderscheid je met (andere) ICT ‘on top of’
afdeling
business unit
onderneming
bedrijfstak
ICT-infrastructuur
maatschappij
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Toegevoegde waarde van ICT
Bedrijfsdoelstellingen
Bedrijfsprocessen
‘assets’ ‘liabilities’
identiteit-processen
prioriteit-processen
achtergrond-processen
noodzakelijke processen
X
X
X
X
ICT-strategie langs twee sporen:
- infrastructuur
- innovatie
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
5
Implicaties voor ICT-strategie
ICT-infrastructuurstrategie
Welke ICT is/wordt ‘concurrentieneutraal’ op maatschappelijk en
bedrijfstakniveau?
Welke producten/processen bepalen de identiteit
genieten prioriteit
dienen op de achtergrond infrastructureel?
zijn noodzakelijk?
Managen op ‘operational excellence’:
gebruik ‘proven technology’
gebruik geldende (de facto) standaards
stuur op kosten
investeer op basis van harde business cases
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Implicaties voor ICT-strategie
ICT-innovatiestrategie
In welke marktsegmenten zijn we echt onderscheidend?
Welke productkenmerken zijn onderscheidend (voor de klant)?
Welke processen bepalen de identiteit of genieten prioriteit?
IT is zelden de enige ‘business driver’
Business-met-IT innovaties
Business en IT in samenhang managen (programma)
Gebruik zoveel mogelijk ‘proven technology’
Borduur voort op de bestaande ICT-infrastructuur
Stuur op ‘ondernemers-business cases’
Aandacht voor innovatieproces
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
6
Besturing van de
ICT-functie
De spelers, de spelregels en het ‘spel’
Positie ICT-functie en rol van de CIO
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bouwstenen van ICT governance
• De formele organisatiestructuur
(de spelers)
• passend bij de algemene business/governance structuur
• wie is gelegitimeerd?
bv. holding vs. units / integraal management
• De afgesproken procedures
(de spelregels)
• Besturingsgremia
• Wijze van overleg en besluitvorming
• De (informele) gang van zaken in de praktijk
(‘het spel’)
• welke zijn de bepalende businessfuncties?
• is er een dominante coalitie?
• waaraan wordt macht ontleend?
bv. budget, rapportagelijn
• wat zijn de ‘voorkook’-gremia?
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
7
ICT-governance: de spelers (voorbeeld )
Besturing:
Overleg ICT/IMmanagers Beleidscomité
ICT
Raad van Advies
ICT-services
Formele gremia
Overleg/besluitvorming
Portefeuillehouder ICT
- visie op ICT-infrastructuur
- ICT planning & control
- ICT-continuïteit
directie
ICT-staf
apart of niet ?
BU
BU
ICT-staf
Waar is de CIO?
klant/
leverancierrelatie
ICTservices
ICT-staf
ICT-inzet in business
- strategie
- operaties
- infra-services
- specifieke services
- competenties
Partners
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
De spelregels
Overleg en besluitvorming over:
IT principes
Richtinggevende uitspraken over de rol van IT in de business
IT architectuur
Eisen inzake standaardisatie en integratie
Directieven
=> dwingend: 'zo en niet anders'
IT infrastructuur
Gemeenschappelijke IT diensten
Richtlijnen
=> dringend: 'zo, tenzij....'
Aanbevelingen
=> adviserend: 'dit heeft onze voorkeur'
Business applicaties
Behoeften aan applicaties
IT investeringen en prioriteitstelling
Waarin en hoeveel investeren
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Davenport, Weill, 2004
8
Wie beslist? 6 beslissingsstijlen
Business monarchie
Topmanagement, als groep of individueel
Ook: Exec. Committee of IT-council met CIO
IT monarchie
IT-management, als groep of individueel
Feodaal
Management business units of proceseigenaren
Federaal
Een combinatie van topmanagement, IT-management,
BU-managers, proceseigenaren
Duopolie
Business management en IT-management
Op executive-niveau en BU-niveau
Anarchie
Iedere individuele proceseigenaar of gebruiker
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Davenport, Weill, Ross 2004
N= 256
23 landen
Dominante beslissingsstijlen (in %)
Domein
Stijl
Business
monarchie
IT principes IT infrastructuur IT-architectuur Business
strategie
applicaties
Input Besluit Input Besluit
Input Besluit
ITinvesteringen
Input Besluit Input Besluit
0
27
0
6
0
7
1
12
1
30
1
18
20
73
10
59
0
8
0
9
0
3
0
0
1
2
1
18
0
3
Federaal
83
14
46
4
59
6
81
30
93
27
Duopolie
15
36
34
15
30
23
17
27
6
30
Anarchie
0
0
0
1
0
1
0
3
0
1
Onbekend
1
2
0
1
0
2
0
2
0
0
IT monarchie
Feodaal
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Weill, Ross 2004
9
ICT-governance: ‘het spel’
De (informele) gang van zaken in de praktijk
• wat zijn de bepalende businessfuncties?
• is er een dominante coalitie?
• waaraan wordt macht ontleend?
bv. budget, rapportagelijn
• wat zijn de ‘voorkook’-gremia?
Langs de lijnen van strategic control
Langs de lijnen van financial control
Langs de lijnen van de ICT-infrastructuur
Langs de lijnen van de actuele beleidskwesties
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
De toekomst van
informatiemanagement
en de informatiemanager
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
10
Kerntaken van de ICT-functie
ICT
governance
Dienstverlening op maat:
- afstemming vraag/aanbod
- implementatie
- beheer
- serviceverlening
- contractmanagement
Regie
Afspraken en spelregels over:
- taken/verantwoordelijkheden ICT
- infrastructurele voorzieningen
- architectuur
- budgettering/financiering
- informatiebeveiliging
Architectuur
Ontwerp en bewaking:
- oplossingen o.b.v. standaardbouwstenen
- applicaties en techniek
Portfoliomanagement
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Poels, van Veen
ICT: schakelfunctie tussen business en leveranciers
Inrichten
processen
Opstellen
businesscases
ICT
governance
Ontwikkelen
maatwerk
Regie
Beheer
pakketten
Beheer
infrastructuur
Architectuur
Managen
projecten
Technology watcher
(Innovation) facilitator
Rol CIO
Support/
helpdesk
Service provider
Manager/regisseur van resources
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Bron: Poels, van Veen
11
Informatiemanagement en de informatiemanager
• Onderscheid functie en functionaris
•
•
Informatiemanagement
Informatiemanager (rol)
• Informatiemanagement is een business-taak
•
•
Waarde toevoegen met ICT
Integraal management
• Business manager is opdrachtgever/eigenaar, zal delegeren:
•
•
Informatiemanager (rol)
Op verschillende niveaus
• Organisatorische plaats
•
•
In business-afd., ICT-afd. of ‘CIO-office’?
Een kwestie van competenties en doelmatigheid
• Rol van de CIO
•
•
Service manager
Innovatie-aanjager
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
Meer informatie?
www.oosterhaven.nl
[email protected]
ISBN 978 90 12 12287 0
2e druk, 2007
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven
Vrije Universiteit
12