Verlichtingsplan Openbare verlichting De Kamp te Lichtenvoorde

Verlichtingsplan
Openbare verlichting De Kamp te
Lichtenvoorde
Auteur: Bert Stegeman
Datum: 20 januari 2014
Versie: 2.0
Colofon
Projectnaam
Projectnummer
Opdrachtgever
Contactpersoon
Datum
Versie
Status
Openbare Verlichting De Kamp te
Lichtenvoorde
21-1113-0040
Gemeente Oost Gelre
B. Span
20 januari 2014
2.0
Definitief
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 2 van 13
Inhoud
Colofon .................................................................................................................................................. 2
1 Inleiding............................................................................................................................................ 4
2 Huidige situatie/inventarisatie ................................................................................................. 5
3 Nieuwe situatie .............................................................................................................................. 6
3.1 Keuze verlichtingsklasse .................................................................................................... 6
3.2 Keuze materiaal .................................................................................................................... 8
3.2.1 Philips-Indal Luma ........................................................................................................ 8
3.2.2 Schreder Teceo .............................................................................................................. 9
3.2.3 Philips – Indal Mini Iridium BGS451 ...................................................................... 9
3.3 Lichtberekening (resultaten) .......................................................................................... 10
3.4 Kosten inclusief dimmen .................................................................................................. 10
3.5
Conclusie ............................................................................................................................ 11
3.5.1 Besparingen .................................................................................................................. 13
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 3 van 13
1 Inleiding
De gemeente Oost Gelre gaat industrieterrein de Kamp te Lichtenvoorde revitaliseren.
Tijdens deze revitalisatie wil men de openbare verlichting vernieuwen. De scope van het
project is als hieronder weergegeven (tussen Vragenderweg, Hamelandroute,
Lievelderweg en Europaweg).
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 4 van 13
2 Huidige situatie/inventarisatie
De huidige openbare verlichting is geïnventariseerd. Dit wil zeggen alle coordinaten zijn
ingemeten en de masten en armaturen vastgelegd en bepaald op kwaliteit. Tijdens de
inventarisatie kwam naar voren dat:
- Er 18 masten scheef staan en recht gezet moeten worden;
- Er 28 masten geschilderd, zijn en nog in prima staat zijn, hiervan wel opnemen
dat men de mastdeurtjes niet mag dichtplakken maar moet uitboren en met een
bout dicht moet zetten indien nodig;
- Er 3 masten zijn waar een beschermbeugel geadviseerd wordt door ons (geven
wij aan op plantekening);
- Er 2 masten zijn welke niet zijn genummerd en een aantal masten zit de sticker
aardig los (gekruld), voorstel om in plan mee te nemen de masten opnieuw te
nummeren;
- Er 10 masten te kort op bomen staan waar een verplaatsing nodig is of snoeien
alleen mogelijk is;
- Er op de James Wattstraat 1 mast op het fietspad gericht staat en niet op de weg.
Daar is langs de weg een stukje ook geen verlichting. Mast bijdraaien of 1
bijplaatsen.
- Er op de Dieselstraat 1 mast verplaatst moet worden, staat niet tegen erfgrens en
is aanrijdgevoelig (zie foto).
Mast in boom Galileistraat
James Wattstraat mast op fietspad
Dieselstraat mast verplaatsen
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 5 van 13
3 Nieuwe situatie
Voor de nieuwe situatie heeft de gemeente Oost Gelre aangegeven dat men de
armaturen wil vervangen. Na inventarisatie is gebleken dat de huidige lichtmasten nog
zeker 20 jaar mee gaan (technisch). Dit is ook de technische levensduur van een nieuw
armatuur. De gemeente heeft het NLI gevraagd een aantal opties uit te werken qua
armaturen:
- Philips-Indal Luma LED;
- Schreder Teceo LED;
- Philips-Indal BGS 451 LED (hiervan zijn er 3 geplaatst);
De opties zullen worden beoordeeld op:
- investeringskosten;
- exploitatiekosten;
- onderhoudsvriendelijkheid;
- dimmogelijkheden;
- mogelijkheid m.b.t. lichtmanagement (zie apart rapport).
3.1 Keuze verlichtingsklasse
Het huidige lichtniveau is berekend op basis van bureaustudie. Deze waarden komen
overeen met de ROVL klasse P5, de waarden liggen in de praktijk iets lager (ca. 10%).
De gemeente wil voldoen aan de ROVL met de nieuwe verlichting. Als voorbeeld hebben
wij een berekening gemaakt van de huidige situatie Dieselstraat. Hier is het lichtniveau
conform deze klasse. Er moet wel opgemerkt worden dat de rabatstroken van
ondergeschikt belang zijn, het gaat er om de rijbaan te verlichten conform de ROVL
klasse P5. Dus als daar het lichtniveau niet gehaald wordt is dat geen aanleiding om het
vermogen of het aantal armaturen te verhogen.
Berekening
Dieselstraat
huidige verlichting
Wegdeel
Rijbaan
Egem
2,73
Emin
1,33
Uh
0,48
Rabatstrook 1
Rabatstrook 2
4,65
1,10
1,87
0,71
0,40
0,65
In de ROVL 2011 staat uitgelegd hoe men komt tot de juiste verlichtingsklasse. Eerst
wordt aan de hand van onderstaande tabel bepaald wat de verkeerssituatie is.
Parameter
Maximale toegestane
snelheid
Gebruikersintensiteit
Verkeerssamenstelling
Optie
Laag
Heel laag
Extreem druk
Zeer druk
Druk
Normaal
Rustig
Extreem rustig
Alle verkeer
Alle voertuigen
Beschrijving
>30km/h
<30km/h
Alle weggebruikers
Alle weggebruikers m.u.v.
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Weegfactor
1
0
1
0,5
0
-0,5
-1
-2
2
1,5
Pagina 6 van 13
voetgangers
Geparkeerde
voertuigen
Omgevingsluminantie
(brom)fietsen en
voetgangers
Alleen voetgangers
Alleen
(brom)fietsen
Aanwezig
Niet aanwezig
Hoog
In Nederland bestaat
praktisch geen locatie die
hier aan voldoet
Gemiddeld
Voorbeeld: winkelstraat,
sportveld, luchthaven
Laag
‘Normale’ situatie
Zichtbaarheid
Nodig
Additionele
omgeving
kwaliteitscriteria
Niet nodig
Geen additionele
kwaliteitscriteria
U ziet dat een aantal criteria nogal subjectief van aard zijn (druk, rustig).
1
1
0
0,5
0
1
0
-1
X
In dit
-
geval is gekozen voor:
Maximale toegestane snelheid: >30km/h (1);
Verkeersintensiteit: normaal (-0,5);
Verkeerssamenstelling: alle weggebruikers m.u.v. voetgangers (deze lopen op
voetpad/rabatstrook) (1,5);
- Geparkeerde voertuigen: aanwezig dit geld ook voor vakken buiten de rijbaan
maar er wel tegenaan (0,5);
- Omgevingsluminantie: normale situatie (-1);
- Zichtbaarheid omgeving: Niet nodig (0)
Dit resulteert in een totale weegfactor van 1,5.
Nu kan de verlichtingsklasse er bij gezocht worden. Dit wordt gedaan de laagste klasse
(in dit geval P6) te verminderen met de weegfactor, dit wordt dan P6 – 1,5 is P4-P5. Hier
moet dus een keuze gemaakt worden welke klasse te hanteren. De waarden die gekozen
zijn blijven subjectief (is het rustig of druk?). Wij kiezen hier voor klasse P5.
Klas Gemiddelde
Minimum
Gelijkmatig Gezichtsherke
Additionel
se
horizontale
horizontale
heid Uh
nning Ev*
e eis:
verlichtingsst
verlichtingsst
(Emin/Ege
(lux)
zichtbaar
erkte Egem
erkte Emin
m)
heid
(lux)
(lux)
omgeving
Ev (lux)
P1
15
3,0
0,2
0,5
0,3
P2
10
2,0
0,2
0,5
0,3
P3
7,5
1,5
0,2
0,5
0,3
P4
5,0
1,0
0,2
0,5
0,3
P5
3,0
0,6
0,2
0,5
0,3
P6
2,0
0,6
0,3
0,5
0,3
*Tot 31-12-2016 is voor gezichtsherkenning een Ev van 0,3 lux toegestaan
Indien uit de determineertabel een lagere verlichtingsklasse volgt dan P6 is het
verstandig de keuze om te verlichten te heroverwegen.
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 7 van 13
Er is nog wel eens verwarring over de terminologie. Gemiddelde verlichtingssterkte is
hetzelfde als gemiddelde verlichtingsniveau (Egem), minimale verlichtingssterkte (Em)
wordt ook wel aangeduid als Es (bijvoorbeeld in Dialux).
De gelijkmatigheid is de verhouding tussen Emin en Egem. Dit bepaald de verhouding
tussen het donkerste punt en het gemiddelde. Deze verhouding is van belang om grote
contrasten tegen te gaan. Hoe hoger deze waarde (dichter bij 1 of 100%) hoe
gelijkmatiger de verlichting en hoe prettiger dit ervaren wordt omdat de ogen minder
hoeven te adapteren.
3.2 Keuze materiaal
De keuze voor het materiaal zal bepaald worden zoals benoemd in de inleiding van dit
hoofdstuk. Hieronder zullen wij per optie een en ander uitwerken. Alle armaturen zijn in
ieder geval dimbaar en uitvoerbaar met een managementsysteem.
3.2.1 Philips-Indal Luma
Dit armatuur heeft een aantal voordelen:
- De lumenstroom (lichtuitstraling) is bij aanschaf eenmalig willekeurig te bepalen;
- Het dimregime is eenmalig willekeurig te bepalen en geïntegreerd (dus relatief
goedkoop);
- Philips-Indal geeft 20 jaar garantie op de LED-techniek;
- Het armatuur is verkrijgbaar met 7 verschillende optieken in diverse
toepassingen, dit is ook eenmalig te kiezen bij aanschaf;
- Het armatuur levert een Constante Licht Output (CLO) waardoor in de tijd het
lichtniveau blijft gewaarborgd.
Een ander belangrijk aspect is dat het armatuur leverbaar is met verschillende optieken,
zoals hiervoor benoemd. Zie hieronder de mogelijkheden:
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 8 van 13
3.2.2 Schreder Teceo
Dit armatuur is technisch gelijkwaardig aan de Philips – Indal Luma. Het heeft dezelfde
eigenschappen qua spiegeloptieken e.d. Zie hiervoor de opsomming in par. 3.2.1
Schreder geeft geen garantie op het armatuur of de LED-techniek. Op zich is dat geen
groot verschil omdat op de Luma slechts garantie wordt gegeven op de LED en niet op
het gehele armatuur of op de randapparatuur (driver, dimmer) en ook niet op de
eventuele loonkosten (reparatie).
3.2.3 Philips – Indal Mini Iridium BGS451
De Mini Iridium is een armatuur welke dezelfde voordelen heeft als de hiervoor
benoemde opties. Echter heeft het armatuur:
- Geen garantie;
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 9 van 13
- Geen diverse lichtoptieken (2 in dit geval t.o.v. 7 bij de Teceo en Luma);
Op zich is dit geen groot nadeel, als het armatuur eenmaal is berekend en geplaatst
functioneert het prima. En het sluit aan op de eerder geplaatste armaturen.
3.3 Lichtberekening (resultaten)
De lichtberekening is voor 1 profiel opgesteld. Hiervoor is de Dieselstraat genomen welke
het meest representatieve profiel heeft. De andere straten zijn hier mee te vergelijk qua
breedte en mastopstelling. Er is uitgegaan van het handhaven van de masten op dezelfde
posities en daar is mee gerekend.
Berekening
Teceo 5068
16LED WW (19W)
Mini Luma 20LED
R5 WW 1800
lumen CLO (19W)
BGS 451 WSO
24LED GRN 830
(29W)
Wegdeel
Rijbaan
Egem
3,13
Emin
1,50
Uh
0,48
Rabatstrook 1
Rabatstrook 2
Rijbaan
4,20
1,42
3,16
1,51
0,95
1,51
0,36
0,67
0,48
Rabatstrook 1
Rabatstrook 2
Rijbaan
4,09
1,91
4,38
1,58
1,34
2,42
0,39
0,70
0,55
Rabatstrook 1
Rabatstrook 2
6,46
1,57
2,73
0,93
0,42
0,59
In vergelijk met de huidige situatie (10% verlicht onder richtlijn ROVL2011) wordt de
verlichting verbeterd. Alle armaturen voldoen aan de klasse P5 (Egem 3lux en Uh0,2).
Overbelichting van bepaalde vlakken is ook niet wenselijk (meer lichthinder en
energieverbruik). Omdat bij de BGS451 niet veel keuze is in lichtoutput en lichtspreiding
zal met deze resultaten gewerkt moeten worden. In principe zijn deze ruim voldoende
maar wat aan de hoge kant. De rabatstrook aan de overzijde (tegenover de lichtmast) is
daarna het meest in het oog springend. Bij de Luma komt deze er het beste uit. Dus
lichttechnisch gezien is de Luma hier de beste optie.
3.4 Kosten inclusief dimmen
In de kosten zijn meegenomen:
- aanschafkosten;
- energiekosten;
- onderhoudskosten;
- dim mogelijkheid;
- terugverdientijd t.o.v. FGS 104 met PL36 (huidig armatuur).
Hieronder treft u een berekening aan van de diverse armaturen.
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 10 van 13
Terugverdientijd
TCO (20 jaar)
Besparing t.o.v.
FGS104
Totale
exploitatiekosten
Onderhoud
(remplace +
storingen)
Energiekosten
incl. transport
CO2 (kg)
Energieverbruik
(kWh) o.b.v.
4200 branduren
per jaar
Exploitatiekosten per jaar
Vermogen
(Watt)
Kostprijs
armatuur bruto
Investering
Armatuur
Ongedimd
€
300,00
40
168
100,8 €
25,20
€ 5,00
€
30,20 n.v.t.
€
904,00 n.v.t.
TECEO
€
580,00
19
79,8
47,88 €
11,97
€ 2,00
€
13,97
€
16,23
€
859,40
17
LUMA
€
700,00
19
79,8
47,88 €
11,97
€ 2,00
€
13,97
€
16,23
€
979,40
25
BGS451
€
660,00
29
121,8
73,08 €
18,27
€ 2,00
€
20,27
€
9,93
€
1.065,40
36
Gedimd
Investering
Terugverdientijd
TCO (20 jaar)
Besparing t.o.v.
FGS104
Totale
exploitatiekosten
Onderhoud
(remplace +
storingen)
Energiekosten
incl. transport
Energieverbruik
gereduceerd
Energieverbruik
(kWh) o.b.v.
4200 branduren
per jaar
Exploitatiekosten per jaar
Vermogen (Watt)
Armatuur
Kostprijs
armatuur bruto
inclusief dimmer
(5 stappen)
FGS104
FGS104
€
300,00
40
168
168 €
25,20
€ 5,00
€
30,20 n.v.t.
€
904,00 n.v.t.
TECEO
€
630,00
19
79,8
55,86 €
8,38
€ 2,00
€
10,38
€
19,82
€
837,58
17
LUMA
€
775,00
19
79,8
55,86 €
8,38
€ 2,00
€
10,38
€
19,82
€
982,58
24
BGS451
€
760,00
29
121,8
85,26 €
12,79
€ 2,00
€
14,79
€
15,41
€
1.055,78
30
In de bovenstaande tabel zijn de bruto prijzen van de leveranciers opgenomen met
daarbij als optie (onderste deel) het dimmen van de armaturen (5 stappen). Er is een
vergelijk gemaakt met het armatuur FGS104 (bestaand), deze is echter niet meer
leverbaar. De Total Cost of Ownership (TCO) is gebaseerd op de eenmalige investering
met daarbij opgeteld de exploitatiekosten voor 20 jaar (technische levensduur). Op basis
van deze gegevens komt de Schreder Teceo als beste optie naar voren. Dit omdat de
aanschafkosten van dit armatuur het laagst zijn.
De meerkosten voor het dimmen van een Teceo bedragen € 50,00 (bruto). De besparing
per jaar op energiekosten bedraagt € 3,50 (afgerond) dit betekent dat de dimmer een
terugverdientijd heeft van 14 jaar. Voor de Philips-Indal armaturen is het dimmen iets
duurder. Advies is om het dimmen in 5 stappen toe te passen omdat het systeem binnen
de technische levensduur wordt terugverdiend.
3.5 Conclusie
De conclusie is dat de Schreder Teceo de beste beoordeling heeft gekregen op basis van
de gestelde criteria. Ons advies is dan ook om (zonder het advies voor management) de
Schreder Teceo met 5 stappen dimregime toe te passen.
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 11 van 13
Hieronder treft u een samenvatting van de voor- en nadelen per armatuur aan.
Criterium
Teceo
Luma
BGS451
Lichttechnisch
+
++
O
Energieverbruik
++
++
+
Exploitatie
++
++
+
Investering
++
O
+
TCO
++
+
O
Onderhoudsvriendelijk ++
++
++
Optie dimmen
+
+
+
Optie management
+
+
+
2x een + betekent dat deze het zich het beste onderscheidt t.o.v. de huidige situatie.
Een O is een neutraal cijfer, het armatuur presteert goed maar in verhouding tot de
andere opties iets minder.
Voor de optie dimmen is meegewogen de extra investering (terugverdientijd). Bij ieder
armatuur is de optie aanwezig. De beste terugverdientijd heeft 2x een + gekregen.
Voor de optie management is de beoordeling gelijk gebleven omdat er verschillende
opties mogelijk zijn. Dit gaan wij nog apart uitwerken in een rapport omdat nu nog niet
alle informatie voorhanden is.
Het meest gebruikte dimregime is de onderstaande (voorbeeld Philips-Indal).
Het dimregime kan het beste aangepast worden op het gebruik van de wegen. Zijn er op
het industrieterrein bijvoorbeeld winkels open tot 21.00 uur en zijn er veel of weinig
bedrijven welke 24.00 uur geopend zijn? Dit betekent namelijk dat er nog steeds verkeer
is maar wel minder. Zijn de bovenstaande openingstijden het geval dan is onderstaand
dimregime een prima optie (tot 22.00 uur zullen er mensen naar winkels gaan en
wisselingen van ploegendiensten zijn).
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 12 van 13
3.5.1 Besparingen
De totale besparing (exploitatie) t.o.v. de huidige situatie bedraagt per armatuur (zie
paragraaf 3.4) € 19,82 per jaar. Voor het totale plan (187 armaturen) betekent dit een
besparing van € 3.686,52 per jaar.
De investering voor het plan bedraagt (geraamd bedrag) € 141.995,00 met de Schreder
Teceo LED.
De huidige armaturen hebben het einde van de technische levensduur inmiddels bereikt
of overschreden dus is het noodzakelijk en efficiënt om ze nu te vervangen met de
revitalisering van De Kamp. Was er gekozen voor een gelijk armatuur met PLL verlichting
(zoals nu ook aanwezig) dan had de investering circa € 80.615,00 geweest.
De extra investering in duurzamere verlichting bedraagt hierdoor € 141.995 – €
80.615,00 = € 61.380,00. De terugverdientijd van deze extra investering bedraagt €
61.380,00/€ 3.686,52 = 16,6 jaar.
Verlichtingsplan De Kamp te Lichtenvoorde versie 2.0
Pagina 13 van 13