prof. dr. J. Hellings

Leadership from boardroom to bedroom’
Johan Hellings
7 mei 2014, Brussel, FOD Volksgezondheid
Programma
 Welkom
 16.30 uur: Rol van bestuurders en executives in het
kwaliteitsbeleid – Prof. dr. K. Eeckloo (U Gent)
 17.15 uur: Impact van beleidsbeslissingen op kwaliteit van
zorg: resultaten van de RN4CAST-studie – Prof. dr. W.
Sermeus (KU Leuven)
 18.00 uur: discussie in kleine groepen
 18.45 uur: plenair debat mmv Marc Verschueren en
Annemie Vlayen
 19.15 uur: afronding met een broodje
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
2
Leadership?
 Leadership has been
described as "a
process of social
influence in which one
person can enlist the
aid and support of
others in the
accomplishment of a
common task". For
example, some
understand a leader
simply as somebody
whom people follow,
or as somebody who
guides or directs
others (Wikipedia)
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
Charlesstone.com
3
Uitdagingen voor de boardroom
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
4
Uitdagingen voor de bedroom









Kwaliteitsvolle zorg in de praktijk
Toenemende werk – en besparingsdruk
Op bepaalde momenten gewoon met te weinig zorgverleners
Het dagdagelijkse afstemmingsvraagstuk waarmaken
Meer procedures en protocollen: de bomen en het bos
Nieuwe technieken en apparatuur
Transmurale afstemming in een gefragmenteerde omgeving
Work – life balans en verwachtingen
Leiderschap in de dagdagelijkse praktijk van afdelingen en
diensten
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
5
Kwaliteitsvolle zorg - definitie
 The degree to which health services for individuals and
populations increase the likelihood of desired health
outcomes and are consistent with current professional
knowledge’ (IOM)
 Concretiseren in samenhangende dimensies: effectief,
efficiënt, tijdig, patiënt gestuurd, veilig, continu en
toegankelijk
 Grote dynamiek in vele Vlaamse ziekenhuizen: accreditatie
– indicatoren – nieuw toezicht - …: in een geest van goede
samenwerking.
 Maar ook: www.paqs.be
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
6
De ontnuchtering in 1999
 Er is (plots) reden tot
grote bezorgdheid inzake
de veiligheid van de zorg
in de ziekenhuizen
 Explosie van
wetenschappelijk
onderzoek - cfr PubMed
papers:
 66 voor 1999
 2839 tussen 1999-2012
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
7
Patient safety data
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
(enkel uit het buitenland)
8
Pijnlijke les uit Nijmegen (2006)
 “Een tekortschietend zorgproces. Een onderzoek naar de
kwaliteit en veiligheid van de cardio - chirurgische zorgketen
voor volwassenen in het UMC St. Radboud te Nijmegen”
 “Uit de analyse van het zorgproces komt een complex aan
factoren naar voren die hoge morbiditeit en mortaliteit
hebben veroorzaakt”.
 Diverse problemen: inrichting van het proces, multidisciplinaire samenwerking, leiderschap, interne conflicten,
specialisatie en technisch/chirurgische vaardigheden,
kwaliteitsdenken, motivatie van medewerkers”
 De afdeling werd tijdelijk gesloten, artsen en de RVB
ontslagen
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
9
Q&S in the “Board”
 Conform de ziekenhuiswet is de beheerder (raad van
bestuur) verantwoordelijk voor de ziekenhuiswerking.
 Er zijn duidelijke (wettelijke) verwachtingen inzake
kwaliteitsvolle zorg tav de hoofdgeneesheer, de medische
raad en de interactie tussen bestuur en medische raad.
 Maar hoe vaak komt Q&S aan bod in de raad van bestuur,
hoe wordt Q&S aangestuurd in het ziekenhuis, welke data
zijn er en hoe worden ze opgevolgd, hoe wordt de PDCA
systematiek gerealiseerd, …?
 Toetsing aan de hand van een eenvoudige casus: de
implementatie van de safe surgery checklist (WHO) in de
praktijk
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
10
Steeds betere inzichten
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
11
Met opportuniteit kostenreductie
Borchard A. et al. Annals of Surgery, 2012
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
12
Geïntegreerde aanpak essentieel
 Macrokader = ontwikkelen van
modellen = voor politici e.a.
 Mesokader = ziekenhuisbestuur = voor
bestuurders en directie, met medische
raden in een belangrijke rol
 Microkader = dagelijkse werking =
voor de professionals, leidinggevenden
en met de directie in een belangrijke
liaison
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
13
Q zorg = samenspel
1. Vakbekwame en gemotiveerde professionals:






Competent zijn en blijven in uw vak/professie
Voldoende aantal + kwalificatie + ervaring
Samenwerken in overleg en teamverband
Acceptatie van veiligheidssystematiek
Selectie, rekrutering en evaluatie/feedback
…
Prof. dr. Walter Sermeus
= Professionele kwaliteit
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
14
Q zorg = samenspel
1. Vakbekwame en gemotiveerde professionals:
2. Organisatie en systematiek:
 Hoe komt besluitvorming tot stand: governance
 PDCA als ingeburgerde methodiek in de werking
 Veiligheid Management Systeem (VMS) met procedures
en protocollen, in goede interactie met de
professionals, maar ook ikv wetgeving, eisenkaders,
accreditatie, …
 Professionaliteit projectwerking
Prof. dr. K. Eeckloo
= Organisatorische kwaliteit
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
15
Q zorg = samenspel
1. Vakbekwame en gemotiveerde professionals:
2. Organisatie en systematiek:
3. Stimulerende, lerende omgeving







Betrokkenheid van de ziekenhuisleiding
Leren uit data, zoals indicatoren
Leren uit incidenten, veiligheidscultuur Annemie Vlayen (UH)
Vermogen om te corrigeren en te verbeteren: PDCA
Interactie en openheid met de patiënt en de huisarts
Aandacht voor “second victim”: Eva Van Gerven (KUL)
…
= Relationele kwaliteit
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
16
Goed bestuur in ziekenhuizen
 = een expliciete accrediatieverwachting. Governance is the
process of controlling the use of assets and resources to
accomplish the organization’s mission or purpose
(Qmentum)
 Hopital governance verwijst in zijn essentie naar het geheel
van controle – en evenwichtsmechanismen dat het
besluitvormingsproces in ziekenhuizen vorm geeft (K.
Eeckloo, 2008)
 ICURO Hospital governance aanbevelingen 2012: geeft
overzicht van ontwikkelingen en inzichten en formuleert 10
adviezen (www.icuro.be)
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
17
Hospital and clinical governance
Recognizably high
standards
of care
Constant
Transparent
responsibility
dynamic of
improvement
Accountability for
those
standards
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
18
Aanbevelingen (1)
 A quality improvement strategy
rooted in synergistic efforts by
the board and the medical staff
may offer the greatest potential
for safer care.
 “Boards should have a separate
quality and patient safety
committee that meets regularly
and reports to the full board.
Evidence suggests boards with
such a committee spend more
time on improvement activities,
and their hospitals may have
better outcomes (Goeschel,
Wachter en Pronovost 2010).”
7 mei 2014
 ICURO Aanbeveling 7:
Betrokkenheid en
structurele integratie
van de artsen
 ICURO Aanbeveling 10:
Het aan de raad van
bestuur adviserend Q &
S - comité bestaat o.m.
uit bestuurders,
directieleden,
afgevaardigden van de
medische raad,... =
fasciliteert de essentiële
bestuurlijke
betrokkenheid
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
19
Aanbevelingen (2)
 Gebruik de accreditatie opportuniteiten
 Accreditatie = het geheel van initiatieven die gericht zijn op
de externe evaluatie van een ziekenhuis tegen vooraf
gedefinieerde, expliciete en gepubliceerde standaarden met
het oog op het bevorderen van continue verbetering van de
kwaliteit van de gezondheidszorg
 Evaluatie van de governance structuur is een belangrijk
onderdeel van accreditatie
7 mei 2014
FOD Volksgezondheid | Johan Hellings
20
Dank voor uw “Q&S” drive !
Email: [email protected]
Twitter: @johan_hellings

Download Report