Presentatie van de voordracht Jongens en lezen door Dr

Presentatie van de voordracht Jongens en lezen
door Dr. Gijsbert Stoet gehouden op de conferentie:
Jongens scoren met lezen!
Inspirerend en informatief congres over jongens en lezen
Deze voordracht vond plaats in de Arena in Amsterdam op 9 April 2014
De conferentie werd georganiseerd door de Stichting Lezen: http://www.lezen.nl
Internet links met meer informatie:
Programma: http://www.lezen.nl/lezen-centraal-jongens-scoren-met-lezen/programma-in-het-kort
Website van Gijsbert Stoet: http://volition.gla.ac.uk/~stoet
Relevant artikel van Gijsbert Stoet over PISA en lezen (en wiskunde): http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0057988
Relevante video van Gijsbert Stoet over PISA, lezen, en wiskunde: http://www.youtube.com/watch?v=m9WxvT-82Xg
Interview met NRC over leeskloof: http://volition.gla.ac.uk/~stoet/pdf/stoet2013-nrc-interview.pdf
Contact email: [email protected]
Jongens en lezen
Dr. Gijsbert Stoet
Overzicht voordracht
Achtergrond
Verklaringen waarom jongens minder lezen
PISA
Hoe doet Holland het in vergelijking?
De toekomst van jongens en lezen
Advies voor politiek en maatschappij
Achtergrond
Mentale vaardigheden
Lezen en rekenen
Aandacht
PISA
Verschillen tussen
mannen & vrouwen,
jongens & meisjes
Wat is het nut van onderzoek naar de
verschillen tussen jongens en meisjes?
Jongens en meisjes doen het niet even
goed op school. Hoe komt dat?
Wat kunnen we eraan doen?
Jongens en meisjes hebben verschillende
psychologische problemen.
! We praten over de gemiddelde jongen en
het gemiddelde meisje. Er zijn veel andere
faktoren, dus we moeten wel oppassen met
te grote generalisaties!
Evolutionair psychologische benadering
Menselijk lichaam & denken zijn een
aanpassing aan het leven in de steentijd
Veel van ons denken en doen wordt
bepaald door snelle onbewuste denkprocessen
Kinderspel is een voorbereiding op het
volwassen leven; dit verklaart de
verschillen in speelgedrag tussen jongens
en meisjes
Werkverdeling tussen mannen en vrouwen
was efficient in stenen tijdperk; dit heeft
sporen in onze hersenen achtergelaten
Evolutionair gezien is lezen is iets heel
nieuws, en daarom moeilijk te leren
Overzicht voordracht
Achtergrond
Verklaringen waarom jongens minder lezen
PISA
Hoe doet Holland het in vergelijking?
De toekomst van jongens en lezen
Advies voor politiek en maatschappij
Psychologen onderzoeken de oorzaken
van menselijk gedrag
Er zijn twee categorieën van faktoren die schoolprestaties en
leesgedrag verklaren:
1
2
Motivatie en
houding
Mentale
vaardigheden
Leergedrag +
Schoolprestaties
Verschillende verklaringsmodellen over verschillen
tussen jongens en meisjes focussen zich
meestal op een van die twee hoofdcategorieën.
Wat zijn de verschillende psychologische
verklaringen voor verschillen in leesgedrag?
Jongens lopen achter in taalontwikkeling.
Jongens en meisjes hebben verschillende interesses.
Jongens hebben concentratie problemen, kunnen niet stil zitten.
Jongens doen liever andere dingen; computerspelletjes, enz.
Er zijn veel te weinig mannelijke leraren; onderwijs te vrouwelijk.
Te weinig aandacht voor hoe jongens leren.
Er zitten verschillen in de taalontwikkeling
tussen jongens en meisjes
Al in de eerste 2 levensjaren
zijn er behoorlijke verschillen!
Marten Eriksson en collegae vergeleken
jongens en meisjes van 0-2 jaar in 10
verschillende taalculturen in Europa.
Al vanaf 1 jaar gebruiken meisjes
meer woorden.
Meisjes combineren woorden eerder.
Deze verschillen zijn volledig onafhankelijk van
het land en cultuur.
Er zitten verschillen in de taalontwikkeling
tussen jongens en meisjes
Tussen anderhalf en drie jaar oud begrijpen meisjes taal beter,
alhoewel de taalontwikkeling bij jongens in deze periode
iets sneller gaat. Desondanks blijven de jongens achter.
Opleidingsniveau van moeders beinvloedt hoe snel kinderen
taalbegrip ontwikkelen.
Jongens van hoogopgeleide moeders hebben toch nog een
slechter taalbegrip dan meisjes van laag opgeleide moeders.
Dat laat zien hoe enorm de verschillen tussen jongens en
meisjes zijn.
Zambrana en collegae, 2012, groot Noorweegs onderzoek
Er zitten verschillen in de taalontwikkeling
tussen jongens en meisjes
Taalstoornissen komen vaker voor bij jongens.
Stotteren komt 4x zoveel voor bij jongens.
Dyslexie komt 2x zoveel voor bij jongens.
Evans et al. (2013)
Jongens en meisjes verschillen qua leesinteresses
Meisjes lezen liever romans, verhalen, en tijdschriften,
en jongens liever kranten en stripboeken (visuele
ondersteuning).
Jongens zijn meer geinteresseerd in verhalen waarin de
hoofdpersoon mannelijk is.
En meer in actieverhalen, horror, mysterieromans,
en in verhalen over dingen die ze zelf graag doen
Voor jongens is het moeilijker zich lang te concentreren
en stil te zitten
Jonge jongens (basisonderwijs) spelen wildere
spelletjes
Jongens worden veel vaker als hyperactief
gediagnostiseerd
Leraren vinden jongens vaak moeilijker te handhaven
vanwege dit soort dingen
Jongens spelen te veel "video games" (computer spelletjes)
Games zijn "verslavend"
Games kosten enorm veel tijd, en hebben geen echte positieve
eﬀekten op mentale vaardigheden
Het zal heel moeilijk zijn hier iets tegen te doen door
individuele scholen of ouders, tenzij er een nationaal
gecoördineerde strategie komt!
UOT
"Jongens [van 6-9 jaar] die het computer gaming system direct kregen
speelden meer computer spelletjes en deden
minder naschoolse educatieve activiteiten dan de kinderen
die het system niet kregen. [Deze jongens] hadden ook
lagere cijfers voor lezen en schrijven, en meer door
de leraren opgemerkte problemen."
Weis & Carankosky, 2010
UOT
"...zorgen over verwaarlozing van de schoolverantwoordelijkheden
(lezen en huiswerk) zijn gerechtvaardigd."
Cummings & Vandewater, 2007
Er is te weinig mannelijk personeel in scholen
Onderzoekers zijn het er niet over eens hoe
belangerijk dit werkelijk is voor schoolsuccess.
Meer mannelijke leraren zijn niet alleen goed voor
jongens, maar ook voor meisjes.
Mannelijk leraren begrijpen jongens beter.
Mannelijk leraren kunnen boeken kiezen die ze zelf
leuk vonden als kind.
Overzicht voordracht
Achtergrond
Verklaringen waarom jongens minder lezen
PISA
Hoe doet Holland het in vergelijking?
De toekomst van jongens en lezen
Advies voor politiek en maatschappij
PISA
Programma voor Internationale Leerlingenevaluatie
Het grootste en belangrijkste vergelijkende onderzoek
Sinds 2000 -- vindt elke 3 jaar plaats onder 15 jarigen
Nadruk ligt op lezen, wiskunde, en natuurwetenschap
Vraagstukken moeten opgelost worden
Scholieren beantwoorden allerlei vragen
over vrije tijd, huiswerk, enz.
Heeft grote invloed op onderwijspolitiek
In 2012 namen 68 landen en economische regios deel
In 2012 namen 4460 Nederlandse kinderen in 537 scholen deel
Wat PISA ons over
jongens en lezen vertellen kan
Jongens lopen behoorlijk achter in het begrijpen
van tekst
Dit probleem wordt in alle landen gevonden, alhoewel
het probleem varieert van land to land
De jongens/meisjes leeskloof is het grootst onder
de zwakste studenten; de kloof bestaat echter ook tussen
de bestpresterende jongens en meisjes.
De leeskloof in rijke (en progressieve) landen is
opmerkelijk groot, en groeit.
PISA
Relatie tussen lees en wiskundekloof
Vooral in de rijkere landen doen jongens het een
beetje beter dan meisjes in de wiskunde: Wiskundekloof
De wiskundekloof wordt bij de middelmaat en betere scholieren
gevonden; onder de slechtst presterende kinderen is geen
wiskundekloof
De leeskloof is 3x zo groot als de wiskundekloof
Er zijn veel interventieprogramma's om de wiskundekloof
uit de weg te ruimen. Er zijn weinig programmas om de
veel grotere leeskloof uit de weg te ruimen.
Overzicht voordracht
Achtergrond
Verklaringen waarom jongens minder lezen
PISA
Hoe doet Holland het in vergelijking?
De toekomst van jongens en lezen
Advies voor politiek en maatschappij
Hoe doet Nederland het?
Nederland behoort tot de betere landen
als het om het lezen gaat
In Europa behoort Nederland tot de top in lezen, samen
met Finland, Ierland, Polen, Liechtenstein
In Nederland is de leeskloof kleiner dan het gemiddelde
in de rijkere landen (maar is desondanks behoorlijk groot)
Als je een ranglijst van alleen de jongens maakt, doen de
Nederlandse jongens het goed; in de EU liggen alleen in
Liechtenstein en Ierland de leesprestaties hoger
Overzicht voordracht
Achtergrond
Verklaringen waarom jongens minder lezen
PISA
Hoe doet Holland het in vergelijking?
De toekomst van jongens en lezen
Advies voor politiek en maatschappij
Toekomst
Faktoren die een rol zullen spelen in de ontwikkeling van de leeskloof
Technologische ontwikkelingen
"Gaming" heeft negatieve invloed
Leerondersteuning kan positieve invloed hebben
Sociale ongelijkheid
Sociale klasse is sterk gekoppeld aan schoolprestaties
Toegankelijkheid van bibliotheken, ondersteuning van ouders
Concurrentie met andere landen
De landen die leeskloof het eerst oplossen zullen enorme voorsprong hebben
Waardering van het literaire lezen in de samenleving
Als lezen niet meer gewaardeerd wordt, zal er weinig ondersteuning
uit politiek of bevolking komen te investeren in taalontplooing
Bewustwording van het probleem
Hoe meer we ons bewust zijn van de leeskloof, hoe waarschijnlijker er een oplossing komt
Overzicht voordracht
Achtergrond
Verklaringen waarom jongens minder lezen
PISA
Hoe doet Holland het in vergelijking?
De toekomst van jongens en lezen
Advies voor politiek en maatschappij
Politiek
Wie maakt de beslissingen?
Hoe worden beslissingen gemaakt?
De regering kan prioriteiten stellen, en het
huidige regeerakkoord is een goed voorbeeld.
"Onderwijs en wetenschap in Nederland zijn van hoog
niveau, maar onze ambitie reikt verder: wij willen tot
de top vijf van de wereld gaan horen.
De kwaliteit van de man of vrouw voor de klas of
in de collegezaal is daarbij van doorslaggevende
betekenis."
Wat kan de regering doen?
Probleem
Actie
Er is een grote kloof in leesgedrag
en leesprestaties tussen jongens
en meisjes.
De grote kloof in leesprestaties moet
een grotere algemene prioriteit krijgen
Het leesprobleem bij jongens is het
grootst onder kinderen uit sociaal
zwakkere groepen.
Armere kinderen moeten toegang hebben
tot bibliotheken. Sluiten van bibliotheken
treft armere kinderen/families hardst!
Ouders en kinderen
lezen minder
We moeten meer investeren in
het begrijpen en veranderen van
de vrijetijds besteding van kinderen
Moeten we op een nieuwe manier over
opvoedingswaarden gaan nadenken?
Intelligent zijn en uitblinken op school worden niet
heel erg gewaardeerd
Er ligt momenteel grote nadruk op vrije keus in
vrijetijds besteding
Voordeel:
Kinderen zijn redelijk tevreden
Nadeel:
Kinderen ontplooien zich niet volledig
Samenvatting
Jongens hebben minder leesplezier, lezen minder, en
presteren niet even goed als meisjes. Een groeiend probleem!
Als we niets doen wordt de situatie hoogstwaarschijnlijk nog extremer.
Er is momenteel vooral een focus op motivatie in interventies.
Er zijn veel faktoren die een rol spelen, zowel
motivationele als kognitieve faktoren.
Er is meer onderzoek nodig om testen welke interventies het best werken.
We moeten er voor zorgen dat interventies gebaseerd zijn op
onderzoek, en niet op intuities.
Nederlandse initiatieven zijn heel positief, en de Stichting Lezen,
Nederlandse scholen, bibliotheken, en politici kunnen ervoor
zorgen dat Nederland een model voor de rest van Europa wordt.
Bedankt voor uw aandacht. Email: [email protected]

Download Report