274083 (13.49MB)

Ontgronding binnendijks
van de bandijk
Ussel, rechteroever: km 882.400
met 7 bijlagen - mei 1960
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
Directie Oost-Nederland
Bibliotheek
SV BOR248 ON
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
Directie Oost-Nederland
Postbus 9070
6800 ED Arnhem
Tel. 026 - 3688355
Bibliotheek
naam
afd.
S.V.P. TIJDIG VERLENGEN
retour
paraaf
i.ota
Cntgronciin!; b i n n e n d i j k s
60.15
v a n de b a n d i j k .
Y s e e l , r e e l - t e r o e v e r : kin b82«'+O0.
RWS
Dir. Oost-Nederland
Bibiiotheeknr.
umhem,mzi
^O«2M£> OTS
i960.
Inhoud.
biz
p a r . 1.
Inleiding.
p a r . 2.
T h e o r e t i s c h e vorm v a n de v e r h a n g l i j n Van
diepe
p a r . 3.
i
het
Z
grondwater.
G r o o t t e van
p a r . h. O p b a r s t e n
de k v . e l .
v a n de k l e i l a a g .
p a r . 5.
Uitgangspunten
p a r . 6.
Berekening
p a r . 7.
Berekening opbarsten k l e i l a a g .
van
v o o r de b e r e k e n i n g .
de
L
5
5
kwel.
10
p a r . 'Cm S a m e n v a t t i n g .
H
p a r . 9« C o n c l u s i e s .
12
Bijlagen.
1. G e b r u i k t e
symbolen.
2. G e s c h e m a t i e e e r d
3.
profiel.
Situatie Yseel, rechteroever,
k. B o r i n g e n e n g e o l o g i s c h
r e c h t e r o e v e r , km.
profiel
6. V e r b a n d
km.
882.^0
Yeeel,
882.^00.
5. B o r i n g e n e n w a a r n e m i n g s b u i z e n
rechteroever,
km.
Ygf.el,
882.^00.
kwel en lengte k l e i d e k .
?. K r a c h t e n op v l a k o n d e r k a n t k l e i d e k .
par. 1 I n l e i d i n g .
I n v e r b a n d n e t h e t a d v i e e d a t d o o r de H o o f d i n g e n i e u r L d r e c t e u r aan h e t h o o f d v a n de a f d . s t u d i e d i e n s t i s
gevraagd b e t r e f f e n d e het kwelbezwaar
o e v e r v a n de Y s s e l n a b i j km.
30 m a a r t
aan de
rechter-
882. ( b r i e f n r . 3101 v a n
i960) i s de o n d e r h a v i g e n o t a
samengesteld.
I n d e z e nota w o r d t n a g e g a a n o f h e t m o g e l i j k i * een
antwoord
t e g e v e n o p de v r & a g , t o t op w e l k e a f s t a n d v a n de b a n d i j k
het afdekkenae k l e i p a k k e t b i n n e n d i j k s d i e n t te b l i j v e n
liggen,
t e n e i n d e een t e e r n s t i g k w e l b e z w a a r
Tevens wordt
een o n d e r z o e k
t e voorkomen.
i n g e s t e l d naar het gevaar
o p b a r s t e n v a n de k l e i l a a g i n samenhang met
zijn
van
dikte.
V o o r h e t op b i j l a g e 2 g e s c h e m a t i s e e r d e p r o f i e l
wordt
de h o e v e e l h e i d k w e l w a t e r b e r e k e n d , d i e b i j een l e n g t e L
van h e t k l e i d e k u i t t r e e d t . Voor L z i j n
a f s t a n d e n genomen,
V a r i e r e n d van 25 - 2000 m.
B i j a l l e b e r e k e n i n g e n wordt
g i n g van h e t g r o n d w a t e r
aangenomen, d a t de bewe-
permanent i s . I n w e r k e l i j k h e i d z a l
d e z e s t r o m i n g t e n t i j d e van h o o g w a t e r
permanent z i j n ;
waarschijnlijk
niet
e r i s e c h t e r v e r o n d e r s t e l d , d a t de i n v l o e d
d i e h e t a f g r a v e n v a n een k l e i d e k h e e f t op de k w e l b i j een
permanente s t r o m i n g , n i e t
te v e e l a f w i j k t
van d e z e l f d e
i n v l o e d b i j een n i e t p e r m a n e n t e g r o n d w a t e r s t r o m i n g .
I n h e t b e g i n v a n deze n o t a worden f o r m u l e s a f g e l e i d
v c o r de v e r h a n g l i j n v a n h e t d i e p e g r o n d w a t e r
k w e l . under het " d i e p e " grondwater
v e r s t a a n het grondwater
e n v o o r de
w o r d t i n deze
i n het zandpariket. Daarna
nota
worden
de f a c t o r e n , d i e i n de f o r m u l e s v o o r k o m e n , b e p a a l d u i t de
g e g e v e n s d i e bekend
z i j n v a n h e t t e r r e i n aan de r e c h t e r -
o e v e r - v a n de Y s s e l km 882.'fOO l a n d w a a r t s van de b a n d i j k
( b i j l a g e 3). Ha i n v u l l i n g v a n deze
v o o r de k w e l w o r d t h e t v e r b a n d
f a c t o r e n i n de f o r m u l e
t u s s e n de l e n g t e v a n
k l e i d e k en de k w e l a f g e l e i d . U a a r de o n z e k e r h e d e n
aanzienlijk
•ijn,
het
vrij
w o r d t de i n v l o e d v a n e l k e f a c t o r a f -
z o n d e r l i j k op ue k w e l n a g e g a a n , t e n c i n c e een i n d r u k t e
h e b b e n v a n de m o g e l i j k e f o u t e n i n het
einuresultaat.
H i e r n a w o r d t o n d e r z o c h t o f e r gev a r v o o r h e t o p b a r s t e n
v a n de k l e i l a a g o n t s t : a t dan w e l i n h o e v e r r e de d i k t e v a n de
k l e i l a a g mag worden v e r m i n d e r d zonder d a t e r gevaar v o o r
h e t o p b a r s t e n aanwezig i s .
2
par.
2.
T h e o r e t i s c h e vorm v a n de v e r h a n g l i j n
v a n Let a i e p e _
grondwater.
cm twee r e o e n e n moet h e t v e r l o o p v a n de v e r h a n g l i j n v a n
het
diepe grondwater
b e p a a l d worden n l . :
a) Cm eexi b e r e k e n i n g v a n de h o e v e e l h e d e n
kwelwater
m o g e l i j k t e maken*
b) Om t e k u n n e n b e o o r d e l e n o f e r g e v a a r v o o r h e t
o p b a r e t e n v a n de afder-kende k l e i l a a g o n t s t a a t .
H i e r o n d e r wordt
de f o r m u l e v o o r de v e r h a n g l i j n
d i e p e grondwater
van het
afgeleid.
De g r o n d w a t e r b e w e g i n g
een h o r i z o n t a l e b e w e g i n g
i s geechematiseerd opgevat a l s
d o o r h e t d i e p e r e homogene
p a k k e t en een v e r t i c a l e b e w e g i n g
i n de a f d e k k e n d e
zandkleilaag.
Aangenomen i s d a t v o o r b e i d e l a g e n de wet v a n D a r c y
geldig
is.
Le a f l e i d i n g v n de f o r m u l e v o o r de v e r h a n g l i j n z a l
a
g e s c h i e d e n v o o r de op b i j l a g e 2 g e s c h e m a t i s e e r d e
dwars-
d o o r s n e d e . B i j genoemde a f l e i d i n g i s e r v a n u i t g e g a a n ,
d a t h e t d i e p e g r o n d w a t e r aan h e t e i n d e v a n h e t k l e i d e k
h o r i z o n t a a l v r i j k a n u i t s t r o m e n . ^ n de dwarsdoorsnede i s de
g r o n d w a t e r s t a n d i n de k l e i l a a g , d i e een l e n g t e L h e e f t ,
eveneens aangegeveno^'er
p l a a t s e v a n de watergangen z a l deze
w a t e r s t a n d overeenkomen met d i e i n de watergangen.
dek t u s s e n de watergangen
In het k l e i -
z a l genoemde g r o n d w a t e r s t a n d b i j k w e l
boven de w a t e r s t a n d i n de watergangen
z i j n gelegenjbij grote kwel
kan de g r o n d w a t e r s t a n d z e l f s i n o f boven h e t m a a i v e l d komen t e
l i g g e n . H e t p o i l v e r s c h i l t u s s e n de w a t e r s p i e g e l i n de watergangen
en h e t m a a i v e l d i s g l o b a a l i m . D a a r h e t , z o a l s u i t par.6 z a l
b l i j k e n , w e i n i g i n v l o e d op de k w e l h e e f t o f h e t k l e i d e k k o f 5m
d i k i s , i s de g r o n d w a t e r s t a n d i n h e t k l e i d e k
gemakshalve
op h e t z e l f d e n i v e a u gekozen a l s de w a t e r s t a n d i n de w a t e r gangen.
De f i l t e r s n e l h e i u
i n de a f d e k k e n o e k l e i l a a g
wordt
g e g e v e n d o o r de wet v a n D a r c y :
v = - k I + k,
2
4
s
De b e t e k e n i s v a n de s y m b o l e n
!
|
i n d e z e en a l l e
f o r m u l e s i s a a n g e g e v e n op b i j l a g e
1.
volgende
De h o e v e e l h e i d k w e l w a t e r d i e door h e t k l e i d e k o v e r e e n l e n g t e
dx s t r o o m t b e d r a a g t p e r e e n h e i d v a n b r e e d t e
dc_j = d x . v = d x.|+ k
2
a
:
-37}
4
©
All - + k.i CP
V o o r de z a n d l a a g g e l d t p e r e e n h e i d
le
van b r e e o t e :
v e r a n e e r i n g v«ir oe a f v o e r i n ae z a n d l a a g i s :
©
De afname v a n de a f v o e r i n h e t z a n d p a k k e t
de a f v o e r d o o r h e t k l e i p a k k e t
Op g r o n d
hiervan geldt:
•teli
- ^ d ^ ^ X
dan
i e g e l i j k aan
(Continuiteitsvcorwaarde),
volgt:
De o p l o b e i n g v a n de-e d i f f e r e n t i a a l v e r g e l i j k i n g i 6 :
C, en C
t
zijn
constanten.
-x = 0
K ndvoorwaarden:
a
oc =
Deconetanten
; Cj> -
L j rj? - o
z i j r y g e v c n d e n n a i n v u l l i n g v a n de r a n d v o o r -
waarden i n f o r m u l e
Ale resultaat
7"
(3)
werd de v o l g e n d e
1-e- yx
x
Met
verkregen
©
b e h u l p v a n d e z e f o r m u l e i s h e t m o g e l i j k de
v e r h a n g l i j n v a n :et a i e p e g r o n d w a t e r
L, ^
vergelijking
en ^'o b e k e n d
zi|rt.
te bepalen
indien
tt.
p a r . 3 G r o o t t e van de k . e l .
S o a l a r e e d s wera o p g e m e r k t i e b i j de a f l e i d i n g v a n de
v o o r de v e r h a n g l i j n v a n h e t d i e p e g r o n d w a t e r
gegaan, dat d i t water
formule
e r Van u i t
aan h e t e i n d e v a n h e t k l e i d e k
vrij
kan u i t s t r o m e n .
De
t o t a l e k w e l wordt
a) de k . e l d o o r h e t
,;evonden d o o r
sommatie v a n :
kleidek.
b) de aan h e t e i n d e v a n h e t k l e i d e k
hoeveelheden
uitctromende
water.
h i e r o n d e r z u l l e n ue genoemde h o e v e e l h e d e n
water a f -
z o n d e r l i j k worden b e p a a l d :
a) k w e l d o o r h e t k l e i d e . . .
Op
biz.3
(q^i).
i s v c o r ue h o e v e e l h e i d k w e l w a t e r
k l e i d e k de v o l g e n d e
formule
door
het
afgeleid:
V o o r de e t i j g h o o g t e if> g e l d t
formule
Na i n v u l l i n g v a n if> ex* n a i n t e g r a t i e
(k)
volgt:
©
b) H o e v e e l h e i d w a t e r ,
uitstroomt. (bijlage 2
d i e aan h e t e i n d e v a n h e t
:
kleidek
q^)
,j,.d,.v, = d , . - k , - ^ -
©
U i t f o r m u l e (£)volgt:
Aan
h e t e i n d e v a n oe k l e i l a a g b e d r a a g t
deze
helling:
i/eze waarde i n g e v u l d
i n f o r m u l e (^T)ge e f t :
©
le
totale
Met
Jewel
wordt
t
g e v o n a e n d o o r sommatie van
^en^.
©
b e h u l p v a n d e z e f o r m u l e k a n de t o t a l e
k w e l berekc.nd
worden.
par.
h.
C p b a r s t e n v a n de
kleilaag.
Le a f c e ^ k e n d e k l e i l a a g z a l o p b a r s t e n i n d i e n de k r a c h t e n ,
die
op d e z e l a a g w e r k e n n i e t L.cer i n e v e n w i c h t
zijn.
Beschouwd w o r d t h e t g r e n s v l a k t u c s e n zand en
(bijlage
is
2).
L e d r u k t e g e n de o n d e r z i j u e v n
De
d i t vlak
a
g e l i j k aan de d r u k v a n h e t d i e p e
grondwater.
d r u k t e g e n de b o v e n z i j d e v a n d i t v l a k i s g e l i j k
a a n h e t g e w i c h t v a n de k l e i l a a g met
in die laag
het water dat
zijn
i n d i e n wordt
par.
5.
toe
zich
bevindt.
iuT z a l geen g e v a a r v o o r o p b a r s t e n v a n de
Cm
klei
kleilaag
v o l d a a n a a n de v o l g e n d e v o o r w a a r d e
:
U i t g a n g s p u n t e n v o o r de b e r e k e n i n g .
de i n de v o o r g a a n d e
paragrafen ontwikkelde theorie
t e k u n n e n p a s s e n op h e t t e r r e i n
v a n de Y s s e l n a b i j km.
882
zijn
de
aan de r e c h t e r o e v e r
vol-ende
gegevens
nodig:
d , = d i k t e van h e t zandpakket
d,= h o o g t e v e r s c h i l t u s s e n o n d e r k a n t k l e i l a a g
en g r o n d w a t e r s t a n d i n k l e i l a a g
dj= d i k t e v a n de k l e i l a a g
k, = d o o r l a t e n d h e i d s c o e f f i c i e n t v a n h e t zandpakket
k =
z
n
"
v a n de k l e i l a a g
b,
^fo = V e r s o h i l tussen r i v i e r s t a n d on grondwaterstand
i n het kleipakket.
In het volgende z u l l e n deze gegevens worden vastgesteld
en verantwoord.
Uit de boringen,verricht i n de punten 2 en 4 van b i j l a g e 3
b l i j k t , d a t op een diepte van ongeveer 20m beneden het
maaiveld het zandpakket aan de onderzijde vermengd i s met
v r i j v e e l k l e i . (bijlage 4 )„
Om deze reden i s de begrenzing van de zandlaag aan de
onderzijde aangenomen op een diepte van 20m.In par. 6
op b i z . 8 z a l nog worden nagegaan of deze aangenomen
maat v e e l invloed heeft op het eindresultaat.
Daar, zoals i n de volgende a l i n e a wordt opgemerkt ,
de dikte van de k l e i l a a g gesteld kan worden op 5 m, geldt
a l s dikte van de zandlaag 15
m.
Uit de boringen, v e r r i c h t landwaarts van de bandijk,
b l i j k t dat de dikte van de k l e i l a a g gesteld kan worden op
gemiddeld ca. 5m ( b i j l a g e 4 en 5
).
B i j de i n par. 6 beschreven berekening i s aangenomen, dat
d ^ 5m bedraagt? h i e r b i j i s de geringe dikte van het k l e i dek tussen het maaiveld en de aangenomen grondwaterstand
verwaarloosd. ( b i z . 2 ).
Ter bepaling van de factor \ i s uitgegaan van de beschikbare
waarnemingen aan de peilbuizen C en D. (bijlage 3
).
Van de p e i l b u i s B waren nagenoeg geen gegevens beschikbaar.
De waarnemingen aan de peilbuizen C en D voor perioden,
waarin de rivierwaterstand weinig veranderde, z i j n verzameld
Met deze gegevens en de formule voor de verhanglijn van
het
diepe grondwater ( formule 4 ) kan i n principe de
factor ^ berekend worden.
Echter i s t e r vereenvoudiging van het rekenwerk aangenomen, dat het kleidek z i c h i n de bestaande toestand
u i t s t r e k t over een oneindig grote lengte. Genoemde formule 4
gaat dan over i n de formulej
0
U i t de waarnemingen aan de peilbuizen zijn bekend t/'c en fd.
Na i n v u l l i n g i n formule^9)volgt:
&
Met behulp van
_
deze formule i s \ berekend voor een 20-
tal
waarnemingen aan de peilbuizen C en D. Het resultaat was:
Xmax„ = 3300 m.
Xgem* * 1475 m.
Xmino •
207 m.
De invloed van de zeer grote spreiding i n \ op het
eindresultaat zal
i n par.
6 nader besproken worden.
De doorlatendheidscoefficient van het
*
—
zandpakket
i s gesteld op lOm/etm.
(Ontleend aan de Technische Vraagbaak, deel
.
MBt de formule \ = V t '
K|
X•
U75
15 m.
di —
5
k
lOm/etmaal.
•
e
n
d
e
W.)
gegevens
m.
d, —
1
dt
m.
i s k berekend. Deae bedraagt i n d i t geval 3,44»10~\]/etmaal.
a
(J)
0:
Om ^
0
te bepalen moet de r i v i e r s t a n d bekend z i j n .
Voor deze berekeningen i s i n eerste instantie maatgevend gesteld
de t e r plaatse opgetreden waterstand b i j hoogwater
1926,
Deze stand was b i j km 882.400 ongeveer N.A.P0+ 13,15
m.
De waterstand i n het kleipakket kan op grond van
waarnemingen aan p e i l s c h a a l I (bijlage 3 ) gesteld worden
op N»a„P.+9,50 m. H i e r u i t volgt :
Lf *13,15 m. -9,50
a
m, • 3,65
m.
par. ^.^nfKftTifff n a til
k w e l
"
Mat formule 8 ( b i z . 5 ) en de i n par. 5 verzamelde gegevens:
du = 15 m„
d o_ —
5 m.
\
• 1475 nu
k^
=
k
• 3,U.10"^m/ot2aaal.
2
10 m/etmaal.
(f m 3,65 nu
Q
i s het verband uitgerekend tussen de t o t a l e kwel en de lengte
ran het kleidek, dat achter de bandijk i n stand
blijft.
Het r e s u l t a a t van deze berekening i s In de grefiekon op
b i j l a g e 6 door een getrokken l i j n aangegeven.Uit deze l i j n
b l i j k t , dat de kwel beduidend gaat toenemen,indien de lengte
van het kleidek k l e i n e r wordt dan ongeveer 100 m.
Er i s nagegaan,wat de invloed i s van v a r i a t i e s i n de
grootte van de verschillende i n de formule gebruikte
factoren.
Achtereenvolgens z u l l e n v a r i a t i e s i n de faotoren d^j d
k j ; X en (J) worden besproken.Variaties
0
i n cL^ j d
2
?
j k^ j
; k^en kg
brengen overigens eveneens w i j z i g i n g i n de waarde van \ „
De begrenzing van de zandlaag aan de bovenzijde i s
u i t de uitgevoerde boringen r e d e l i j k goed bekend.
Daar b i j de boringen, die n i e t dieper reiken dan 20 m
Q
beneden
het maaiveld,geen v o l l e d i g afsluitende laag aan de onderz i j d e van het zandpakket i s aangetroffen,
i s het n i e t
denkbeeldig dat deze afsluitende laag z i c h dieper i n de bodem
bevindt dan i s aangenomen.
Om de invloed van een onjuiste aan&me van de dikte van
de zandlaag nader te onderzoeken i s het verband tussen de t o t a l e kwel en de lengte van het kleidek ook berekend,voor het
geval,dat de zandlaag niet,zoala i s aangenomen, 15 m„ d i k i s ,
maar 30 nu
Het r e s u l t a a t van deze berekening i s op b i j l a g e 6a door
een s t r e e p l i j n aangegeven.Het b l i j k t , d a t vooral b i j een
kleine lengte van het kleidek de invloed van een onjuiste aanname van de dikte van de/zandlaag n i e t te verwaarlozen i s .
De dikte van de k l e i l a a g i s u i t de boringen
r e d e l i j k goed bekend. Om de invloed van de dikte van de k l e i laag op de kwel na t e gaan,is een berekening uitgevoerd,waarb i j de dikte van de k l e i l a a g op 4 m, i n plaats van op 5m i s
gesteldo Het r e s u l t a a t van deze berekening i s op b i j l a g e 6 onder b door een s t r e e p l i j n aangegeven.Hieruit b l i j k t dat de i n vloed van deze verandering van de dikte van de k l e i l a a g zeer
gering i s .
Over de waarde van k
4
i s weinig bekend.
Volgens de Techninische Vraagbaak geldt voor :
f i j n zand
:k • 1 -
lOm/etmaal.
grof zand
: k = 10 - 50m/etmaal.
Zowel voor k , = lm/etmaal a l s voor k, = 50m/etraaal
i s het verband tussen kwel en lengte van het kleidek
berekend. Op b i j l a g e 6 i s onder c het r e s u l t a a t van deze
berekeningen grafisch uitgezet. H i e r u i t b l i j k t dat de
invloed van lc^ op het eindresultaat v r i j groot i s .
Opgemerkt moet echter worden,dat de waarden 1 en 50m/etmaal
a l s extreme waarden moeten worden beschouwd.
B i j de uitgevoerde berekening i s uitgegaan van
een doorlatendheidscoeffIcient van de k l e i l a a g groot
3,44.10~^ m/etmaal. Volgens de
Technische Vraagbaak geldt :
k l e i (zonder scheuren ) kg
slibhoudend zand
( 10"^ m/etmaal.
kg = 0.01 - 1 m/etmaal.
Om de invloed van een foutieve aanname van kg te onderzoeken i s een berekening zowel voor kg = 10~^ m/etmaal a l s
kg = 0,01 m/etmaal uitgevoerd.Een waarde van kg <^ lO^m/etmaal
werd n i e t gekozen,omdat het voorkomen van een kleidek geheel
zonder scheuren n i e t aannemelijk leek.
Het resultaat van de uitgevoerde berekeningen i s aangegeven op b i j l a g e 6 onder d. De waarde van kg heeft- vooral b i j
een kleine lengte van het kleidek - weinig invloed op de berekende
kwel.
0m de invloed van de spreiding i n de \ te weten te komen
i s een berekening uitgevoerd,zowel voor de grootste a l s voor de
k l e i n s t e waarden van X , a f g e l e i d u i t de waarnemingen aan de p e i l buizen. In overs ens t a i l i n g met het verband
w i j z i g i n g van X
e
c
n
\ 'N ^
1
i.
maakte de
verandering van een of meer van de factoren k^
d^ ,dg ,of kg noodzakelijk.Hiervoor i s gekozen k g
het
d
0
Op b i j l a g e $
^
r e s u l t a a t van deze berekeningen aangegeven. H i e r u i t b l i j k t , d a t
vooral b i j kleine lengten de invloed van de zeer grote spreiding i n
de X ^
verwaarlozen is«
Indien wordt uitgegaan van een r i v i e r a t a n d tijdens het
extreem hoogwater,beschreven i n nota 56.1
:„ Voorlopig onderzoek
naar extreem hoge waterstanden op de R i j n en z i j n takken
en
n i e t van die b i j hoogwater 1926, dan z a l (Jj 4,35 m bedragen i n
0
plaats van 3,65
m.
onder
10.
Op
6 z i j n onder f de verbanden t u s s e n de k w e l e n de
bijlage
l e n g t e v a n h e t k l e i d e k v o o r b e i d e g e v a l l e n getekend 0ok k a n
o
u i t f o r m u l e ( J ) worden a f g e l e i d , d a t de k w e l b i j (f - 4,35
a
m
ongeveer 2C# g r o t e r z a l z i j n , d n b i j
a
par.
Berekening opbartten k l e i l a a g .
7«
x.adat v a s t g e s t e l d i s , w e l k e
toename v a n de k w e l n o g t o e -
l a a t b a a r i s , k a n de l e n g t e v a n h e t k l e i a e k , d a t i n s t a n c
moet b l i j v e n worden b e p a a l d .
Om n a t e g a a n , o f e r g e v a a r v c o r o p b a r s t e n v a n de
kleilaag
bestaat, zullen
de k r a c h t e n , d i e i n p a r . k
b e s c h r e v e n z i j n , b e r e k e n d moeten
vorden*
Deze k r a c h t e n z i j n b e r e k e n a
en op b i j l a g e
7,
fig* a
g e t e k e n c , v o o r h e t g e v a l de l e n g t e v a n h e t k l e i d e k 200 m
bedraagt.
Bij
d e z e b e r e k e n i n g i s de v e r h a n g l i j n v a n n e t u i e ^ e
grondwater
b e p a a l d met b e h u l p v a n f o r m u l e 4.
f a c t o r e n v a n deze
V o o r de
f o r m u l e z i j n de w a a r d e n a a n g e h o u d e n , d i e
i n par. 6 a l s basis z i j n
gebruikt.
V c o r de b e p a l i n g v a n h e t g e w i c h t v a n de k l e i l a a g i s
aangenomen, d a t h e t v o l u m e g e w i c h t
v a n k l e i , v e r z a d i ^ d met
water 2 t/ra^ b e d r a a g t .
Om e e n e e n v o u d i g e
het
vergelijking
v e r s c h i l i n grootte tussen
7,
krachten i n bijlage
Hieruit
fig*
m o g e l i j k t e maken i s
ue o p w a a r t s e
en n e e r w a r t s e
a
b, g e t e k e n d .
b l i j k t , d a t e r b i j de aangenomen w a a r d e n v a n
de d i v e r s e f a c t o r e n &een g e v a a r v o o r h e t o p b a r s t e n v a n de
kleilaag
t e vrezen i s .
Op d e z e l f d e
l e k e n i n g 11 o n d e r
c aangegeven t o t hoever
de d i k t e v a n oe k l e i l a a g k a n worden v e r m i n d e r d ,
dat
e r , b i j d e z e l f d e aannamen, g e v a r v c o r o p b a r s t e n z a l
;
ontstaan. Hierbij
i s e r v c o r g e z o r g d , d a t e r o v e r oe h e l e
l e n g t e een n c e r w a a r t s g e r i c h t e k r a c h t b l i j f t ,
komt met een k l e i d e k
In
die overeen-
t e r d i k t e v a n 0,5 m ( b i j l a g e
d i t gev??l - dus met een d u n n e r
toenemen v a n 2,76
Bij
zonoer
5« f i g *
L
•
k l e i d e k - z a l ae k w e l
m^/m/etm. t o t o n g e v e e r
2,85
m /m/etn.
bovenstaande berekening i s aangenomen dat de afgegraven k l e i
vervangen wordt door een g e l i j k volume water.
par.
Aan
ce r e c a t e r o e v e r v a n de Y s s e l , n a b i j kmr.
zich
het
c. ^ a m e n v a t t i n g .
de v r a a g
voor,
l i g g e n , t e n e i n d e een
te b l i j v e n
te e r n s t i g kv.elbezwaar t e voorkomen.
ve p l a a t e e l i j k e
s i t u a t i e , alsmede
enkele reeda vroeger
d o o r oe - i f d e l i n g S t u d i e c i e n s t v e r z a m e l d e
In de o n d e r h a v i g e n o t a i s i n p a r . 2 een
v o o r de v e r h a n g l i j n v a n L e t g r o n d w a t e r
( f o r m u l e k),
de t o t a l e k w e l ( f o r m u l e 8)
gegevens,
formula
i n het
afgeleid
znndpa^et
i n p a r . 3 een f o r m u l e v o o r
en i n p a r . k een
xiriterium
v o o r h e t o p b a r s t e n v a n de k l e i l a a g . h e t b e h u l p
h e t m o g e l i j k om,
vvorden
5«
w e e r g e g e v e n op de b i j l a g e n 3% h en
is
uoet
t o t op vielke a f s t a n d v a n de b a n d i j k
afdekkende k l e i p a k k e t binnendijks d i e n t
o n d e r de k l e i l a a g
Co2,
lierv^n
u i t g a a n d e v a n een b e p a a l d e hoge
w a t e r s t a n d en v a n een t o e s t a n d v a n p e r m a n e n t i e ,
hoeveelheid kwelwater
te berekenen
en v o o r een
buiten-
de
bepaalde
s i t u a t i e na t e gaan o f o p b a r s t e n " v a n de k l e i l a a g k a n
op-
treden .
Uit
de vroegere metingen van de Studiedienst
z i j n de
grootheden,die i n de formules moeten vorden gebruikt,onvoldoende of i n het geheel n i e t af te leiden.Niettemin i s i n
par. 5 een schatting van deze grootheden gemaakt en i s op
grond hiervan de kwel berekend a l s functie van de lengte L
van het kleipakket. Het resultaat i s neergelegd i n de
getrokken l i j n van b i j l a g e
Ket
6,
h e t oog op d e genoe?;ide o n z e k e r h e d e n
nagegaan, welke i n v l o e d het
v a r i e r e n v a n de
i s i n par. 6
diverse
g r o o t h e d e n t u s s e n b e p a a l d e u i t e r s t e n h e e f t op h e t
r e s u l t a a t . Voor
e l k van oe g r o o t h e d e n i s d e z e
w e e r g e g e v e n pp bijl»6 . H i j b l i j k t
heden a a n z i e n l i j k
In
te
invloed
voor enkele der g r o o t -
zijn.
p a r . 7 i s t e n s l o t t e voor t e n bepaald g e v a l • e n
de e e r d e r genoemde v e r o n d e r s t e l l i n g e n a a n g e t o o n d ,
kleilaag niet
cikte
eind-
d a t oe
z a l o p b a r s t e n en i s n a g e g a a n , t o t w e l k e
ue k l e i l a a g
zonaer gevaar kan
met
vorden a f g e g r a v e n .
par.
Q.Conclualea
l.De vraag,onder welke ometandigheden een te e r n s t i g
kwelbezwaar z a l optreden, kan n i e t worden beantwoord,
daar n i e t i s aangegeven,vat a l s een te e r n s t i g kwelbezwaar moet worden beschouwd.
2.Indien voldoende basisgegevens beschikbaar z i j n , i s
het
i n principe mogelijk de hoeveelheid kwelwater te
berekenen.Forraules hiervoor worden i n de onderhavige
nota gegeven,zij het dat deze een i n de p r a k t i j k n i e t
optredende permanentie v e r o n d e r s t e l l e n Z i j z i j n h i e r 0
door evenwel aan de v e i l i g e kant.
3. Da beschikbare gegevens o.a. betreffende de waterdoorlatendheid z i j n onvoldoende om een betrouwbare
berekening mogelijk te maken. Om dienaangaande nauwkeuriger gegevens te verkrijgen z i j n onderzoekingen
door een op d i t werk gespeeialiseerde
installing
zoals b.v. hetjLaboratorium voor Grondmechanioa,noodz a k e l i j k te achten.
4. Betreffende het gevaar van opbarsten geldt h e t z e l f de a l s onder punten 2 en 3 omtrent kwel i s gezegd.
De ingenieur,
Gezien,de Ingenieur l e klasse voor de Studiedienst
c
B i j l a g e 1„
Gebruikte symbolen
• constante.
Og
=
constante.
• dikte van bet zandpakket i n m.
dg • hoogteverschil tussen onderkant k l e i l a a g en grondwaterstand i n k l e i l a a g .
d^ = dikte van de k l e i l a a g i n m.
e
= grondtal der natuurlijke logarithme d . i . 2,7.
g
= v e r s n e l l i n g van de zwaartekracht i n ra/sec. (9,8m/seo.)
I
• verhang van het diepe grondwater.
k^ = doorlatendheidscoefficient van het zandpakket i n m/sec.
kg = doorlatendheidscoefficient van de k l e i l a a g i n m/etroo
L
= lengte van de k l e i l a a g i n m.
q., = hoeveelheid water,die door het zandpakket stroomt i n m /sec.
2
qg = afvoer door de k l e i l a a g (kwel ) i n m / s e c .
q, « hoeveelheid water, d i e aan het eind van de k l e i l a a g door
2
het zandpakket stroomt i n m /sec.
g
q| = qg+ q_ = totale kwel i n m / s e c
v^ = f i l t e r s n e l h e i d i n het zandpakket i n m/sec.
Vg • f i l t e r s n e l h e i d i n de k l e i l a a g i n m/sec
0
v^ • volumegewicht van de k l e i i n kg/rn^.
* - horizontale afstand t o t de waterkering.
x =Vt^r
(fl • stijghoogte van het diepe grondwater t.o.v. de grondwaterstand i n het kleipakket.
= dichtheid van water.
ebruikle
symbolen.
w a t e r k e r i n g ( ondoorlatendj
— verhanglijn
diepe
grondwater
grondwaterstand
in k l e i l a a g
f
grondwaterstand
^^'^<\'s'^^^;^<•^^^^<,^'^^^•\'^^'<^^^!^'
,
ondoorlatende laag
De ingenieur^
hota 60.15
GESCHENATI S E E R D
PROFIEL
met
RIJKSWATERSTAAT
Dir. B o v e n r i v i e r e n
afd. S t u d i e d i e n s t
Get. Gee.
44
7ez.
7
bijlacgen
bijlacge
At
2
60.316
vieBChematieeerd
profiel

Download Report