Inventarisatie
concentreringstechnieken
Werkdocument 95.141X
auteurs:
datum:
drs. N.R. Bijlsma en ir. R.P. Boulan
12 oktober 1995
riza
Inhoud werkdocument
1.0
Inleiding
4
2.0
Algemene informatie concentreringstechnieken
2.1 INFOS
2.2 EMP
2.3 EMC
2.4 EMM
5
5
7
7
8
3.0
Adsorptie
3.1 INFOS
3.2 ISMIS
3.3 EMP
3.4 EMC
3.5 EMM
9
9
10
10
11
11
4.0
Destillatie en strippen
4.1 INFOS
4.2 ISMIS
4.3 EMP
4.4 EMC
4.5 EMM
12
12
13
15
15
15
5.0
Membraantechnieken
5.1 INFOS
5.2 ISMIS
5.3 EMP
5.4 EMC
5.5 EMM
16
16
17
17
18
19
6.0
Ionenwisseling
6.1 INFOS
6.2 ISMIS
6.3 EMP
6.4 EMC
6.5 EMM
20
20
22
22
22
22
7.0
Extractie
7.1 INFOS
7.2 ISMIS
7.3 EMP
7.4 EMC
7.5 EMM
23
23
23
23
24
24
riza
8.0
Verdamping
8.1 INFOS
8.2 ISMIS
8.3 EMP
8.4 EMC
8.5 EMM
24
24
24
24
24
24
9.0
Vriesconcentreren
9.1 INFOS
9.2 ISMIS
9.3 EMP
9.4 EMC
9.5 EMM
25
25
25
25
25
25
10.0 Magnetische separatie
10.1 INFOS
10.2 ISMIS
10.3 EMP
10.4 EMC
10.5 EMM
26
26
26
26
26
26
11.0 Electrolyse
11.1 INFOS
11.2 ISMIS
11.3 EMP
11.4 EMC
11.5 EMM
27
27
27
27
27
27
12.0 Electrocoagulatie/electroflotatie
12.1 INFOS
12.2 ISMIS
12.3 EMP
12.4 EMC
12.5 EMM
28
28
28
28
28
28
13.0 Conclusies
29
riza
1.0
Inleiding
In het cluster Zuiveringstechnieken bestond de indruk, dat de informatie/kennis die binnen
de hoofdafdeling EM over verschillende afvalwaterzuiveringstechnieken aanwezig is vrij
diffuus/versnipperd is vastgelegd en onvoldoende toegankelijk is voor de medewerkers.
Daarom is een project gestart met als doel inzichtelijk te maken welke informatie binnen
EM beschikbaar is en waar zij zich bevindt. In dit werkdocument wordt ingegaan op de
concentreringstechnieken. Aan andere technieken, zoals bezinking, flotatie, filtratie,
oxydatie en biologische zuivering wordt in andere werkdocumenten aandacht besteed.
Het doel van deze exercitie is in de eerste plaats om de informatie die binnen EM
beschikbaar is te inventariseren en beter toegankelijk te maken voor de medewerkers.
Daarnaast zou inzichtelijk gemaakt moeten worden op welke gebieden onvoldoende
informatie beschikbaar is. In een vervolgstap zou deze informatie verworden kunnen
worden.
Bij de inventarisatie is als volgt te werk gegaan. Als uitgangspunt voor deze inventarisatie
zijn de beschrijvingen van concentreringstechnieken genomen uit het RIZA werkdocument
"Inventory of treatment techniques for industrial waste water (nr. 91.142x) van J. Joziasse
en H. Pols en de daarop gebaseerde 'Monografieen informatiesysteem technieken - compartiment water' van het RIVM (notanr. 736101008). Beide boekwerken geven een goede
algemene informatie over de technieken. De monografieen zijn ook op de bestanden-PC
beschikbaar (bestand IT, toegankelijk via ISIS)
Van deze technieken is nagegaan welke informatie in de EM-bestanden INFOS en ISMIS
aanwezig is.
Vervolgens is in interviews nagegaan welke informatie bij de adviseurs van EMP, EMC en
EMM beschikbaar is. Hierbij is o.m. gevraagd naar informatie over praktijktoepassingen,
kosten, rendementen en contactpersonen uit het veld.
Eerst wordt aangegeven welke informatie in de bestanden INFOS en ISMIS aanwezig is
en waar zij te vinden is.
Van de in INFOS gevonden artikelen wordt de code gegeven en een korte typering van het
artikel.
De in ISMIS gevonden informatie wordt in drie kolommen achtereenvolgens weergegeven:
naam bedrijf;
naam memoveld in ISMIS;
uitgebreidheid informatie* en aard van verwij derde stoffen.
*: in het algemeen is de informatie in de memovelden summier (geen verwij deringsrendementen en kosten), alleen als dat niet zo is wordt de aard van de informatie
aangegeven.
Vervolgens wordt kort weergegeven welke informatie bij welke medewerker aanwezig is.
Tenslotte wordt een korte algemene beschrijving gegeven van de techniek. Waar mogelijk
is uitgegaan van de monografien (de beschrijvingen zijn daarin iets uitgebreid t.o.v.
werkdocument 91.142x), als daar geen beschrijving van de onderhavige techniek in staat is
de beschrijving uit het RIZA werkdocument 91.142x gegeven.
riza
2.0
Algemene informatie concentreringstechnieken
2.1 INFOS
-trefwoord afvalwaterzuivering
84 AFZ 005 zie 84 AKA 002
86 AFZ 003 VN-EEG studie afvalwaterzuivering 1984, o.a. korte beschrijvingen van technieken (communaal: le, 2e en 3e trap, slibbehandeling; industrieel: omgekeerde osmose, ultrafiltratie, actief
kool, ionenwisseling, precipitatie)
87 AFZ 001 rapport over schaalvergrotingsmethoden voor het ontwerpen
van zuiveringen; hierin komen aan de orde: vaste stof-waterscheiding, vloeistof-waterscheiding, adsorptie, membraanfiltratie, strippen, extractie, neutralisatie, aerobe en anaerobe biologische zuivering
-trefwoord afvalwaterzuivering 1
90 AFZ 001 TNO/RIZA overzicht zuiveringstechnieken (Joziasse)
91 AFZ 001 beknopt overzicht zuiveringstechnieken, m.n. biologische
systemen en membraanfiltratie
-trefwoord afvalwaterzuivering 2
82 AFZ 001 verwijderingsmethoden voor anorganische verbindingen:
electrodialyse, omgekeerde osmose, ionenwisseling en geactiveerde alumina adsorptie; algemeen artikel met enige theoretische onderbouwing
82 AFZ 002 algemeen artikel over lozingen van organische microverontreinigingen en mogelijke technische en beleidsmatige maatregelen in Zweden
82 AFZ 003 verwijdering van TOC met o.a. omgekeerde osmose als tweede
stap na actief kool adsorptie
87 AFZ 002 zie 87 AFZ 002
89 AFZ 002 case Duitse petrochemische fabriek, o.a. stoomstrippen en
adsorptie aan macromoleculaire harsen van organochloorverbindingen
89 AFZ 003 zeer globaal artikel over de toegepaste zuiveringsmethoden in
de chemische industrie in Duitsland
-trefwoord fysische zuivering
89 FYZ 001 model ter bepaling van de kosten van condensatie en stoomstrippen
90 FYZ 001 werkdocument Joziasse: adsorptie, electroforese, magnetische
separatie, microfiltratie
93 FYZ 001 'macro-porous polymer' deeltjes (MPP) voor de verwijdering
van koolwaterstoffen; Akzo studie naar de toepasbaarheid op
verschillende afvalwaterstromen
: :
^- ^Mitt^tfittr^5a«aaBW^:i^il^7ll(l'lV"^ riza m
-trefwoord concentratietechnieken
81 CON 001 EPA artikel: beschrijving verschillende technieken, verouderd
en zeer globaal
85 CON 001 behandeling van percolatiewater met hyperfiltratie, globaal overzichtsartikel
86 CON 001 zwevend stof in afvalwater van Canadese electriciteitscentrales;
uitgebreide studie bezwaarlijkheid, karakterisering, procesbeschrijving en behandelingstechnieken
86 CON 002 vergelijking verdamping, membraanfiltratie en vriesconcentratie; ontwerp, problemen en kosten
89 CON 001 vriesconcentreren, algemeen overzichtsartikel
89 CON 002 verdampen, algemeen overzichtsartikel
89 CON 003 electroforese, algemeen overzichtsartikel (Joziasse)
89 CON 004 verdamping, algemeen overzichtsartikel (Joziasse)
89 CON 005 vriesdrogen, algemeen overzichtsartikel (Joziasse)
90 CON 001 ophopingstechnieken, algemeen overzichtsrapport (Joziasse)
90 CON 002 concentratietechnieken, algemeen overzichtsrapport (Joziasse)
N.B.
alle stukken van Joziasse zijn voorlopers van de RIZA-nota 91.142X van
Pols en Joziasse
-trefwoord scheidingstechnieken
82 SCT 001 "Terugwinning van azijnzuur uit afvalstromen", vergelijking van Extractie,
kristallisatie en destillatie voor de terugwinning van azijnzuur. Globaal.
79 SCT 002 "Advances in solid liquid separation-Ill", korte beschrijving van verschillende membraantechnieken, b.v. ultra filtratie en cross flow filtratie. Lijkt me
wat gedateerd.
89 SCT 002 "Scheiding alkanen en aromaten met superkritisch kooldioxide", theoretisch
verhaal.
-trefwoord textielindustrie
85 TEX 001 'Studie van de zuivering van en de herwinning van afvalwater in de textielindustrie' Literatuurstudie waarin verschillende mogelijkheden voor het
ontkleuren van textielafvalwater op een rijtje zijn gezet (o.a. omgekeerde
osmose, ultrafiltratie, ionenwisseling en elektrolyse).
riza
-trefwoord vluchtige organische verbindingen
84 VLU 002 'Reinigung organisch belasteter wasser durch luftstrippen". Beschrijving van
het verwijderen van smaak en reuk door organische verbindingen uit water
door het doorblazen van lucht, schatting van de benodigde luchtdebieten.
Aardig maar een beetje oud.
-trefwoord zuiveringstechnieken
88 ZUT 001 "Verslag symposium over chemisch fysische behandeling van industrieel
afvalwater gehouden in Nivilles..." Globaal verslag, met adsorptie en ultrafiltratie. Verder praktijkvoorbeelden en kosten.
85 ZUT 001 'Laboratoriumproeven voor fysisch/chemische zuiveringstechnieken'. Actief
kooladsorptie. Literatuurstudie, op basis daarvan zijn adsorptie isothermen
opgesteld. Lijkt gedateerd.
2.2 EMP
bibliotheek:
Monografien informatiesysteem technieken, compartiment water. TNO Rapportnr.
736101008, 1992 (beschrijvingen van technieken zijn in dit document opgenomen). Bij de EMP bibliotheek (Kitty) is ook toegang tot het computerbestand.
Water treatment handbook. Degremont, sixt edition 1991. Beschrijving van
verschillende afvalwaterzuiveringstechnieken. geeft een goed overzicht maar de
hoeveelheid informatie per techniek is zeer beperkt
JW
scheidingsprocessen polytechnisch zakboek;
Manual on disposal of refinery wastes - liquid wastes (1969), o.m. mogelijkheden van verschillende zuiveringstechnieken in raffinaderijen;
2.3 EMC
Gerrit firma Staveren heeft bij het bestrijdingsmiddelenformuleerbedrijf Luxan
een afvalwaterzuivering gebouwd (BM Destroyer), die een combinatie is
van oxydatie, ultrafiltratie, microfiltratie, omgekeerde osmose en biologische zuivering; achtergrondinformatie is beschikbaar
Loek
eigen syllabus t.b.v. cursus, overzicht van algemene informatie over
verschillende zuiveringstechnieken;
EPA studie naar verschillende zuiveringstechnieken in de galvanische
industrie (ionenwisseling, membraan);
TAUW-rapport grondwatersaneringstechnieken, toepasbaarheid;
POGB-rapport grondwatersaneringstechnieken, toepasbaarheid;
RIVM-rapport grondwatersaneringstechnieken, samenvatting/eindrapport
naar TAUW rapportages;
RIZA-nota grondwatersaneringstechnieken, toepasbaarheid;
mmmmimmmm
riza
Haskoning-rapporten verwijdering van ammoniak, zware metalen, gechloreerde koolwaterstoffen, polycyclische koolwaterstoffen met verschillende
technieken, kostenvergelijking;
Milieu Magazine artikel, top 5 waterzuivering, algemeen overzichtsartikel;
syllabus Milieutechniekdag 1994 (o.a. pertractie, magnetische ionenwisseling);
EPA-rapport, recovery systems in plating industry, samenvatting;
CUWVO-nota textielindustrie, vergelijking verschillende fysisch-chemische technieken, veel waardevolle referenties;
Koos Bouwdienst-nota over zuivering retourwater uit baggerspeciedepots,
inventarisatie verschillende technieken, dimensionering, kosten;
Peter V 'Afvalwaterzuivering bij kolenvergassing, een inventarisatie van de mogelijkheden.' TNO; maart 1991, ref.nr. 91-105. Per stof en vervolgens per afvalwaterstroom worden een aantal saneringstechnieken op een rijtje gezet en vergeleken,
ook m.b.t de kosten.
2.4 EMM
-Gerard Harmsen
M. Boncz, 'een inventarisatie van small-seale-installaties voor afvalwaterbehandelingstechnieken'; beschrijving, randvoorwaarden en mogelijkheden van technieken; alle referenties
zijn gebundeld in ordners bij Gerard;
overzicht produkten EMM 1993;
overzicht produkten EMM 1994;
Stimuleringsregeling Milieutechnologie, projecten die mede door V en W worden betaald,
praktijkgerichte demonstratieprojecten en pilotproeven, stukken en rapporten in hangmappenkast, Gerard H.;
Programmatische Bedrijfsgerichte Technologie Stimulering, resultaten van in dit kader
gesubsidieerde projecten zijn opvraagbaar bij de betrokken bedrijven zelf;
IOP-MT preventie en milieubiotechnologie, tamelijk fundamentele onderzoeksprojecten,
fact sheets van in dit kader gesubsidieerde projecten zijn aanwezig in de kast van Gerard;
algemene artikelen over verschillende zuiveringstechnieken: stapel 3 in kast Gerard;
-Hans Rienks
RIZA-nota 95.033 (SPA 95.02) 'Project effluent polijsting' o.a. rendementen en kosten van
verschillende technieken bij deze toepassing;
EPA-rapport Guidelines for Waterreuse, over technieken voor behandeling effluenten van
communale zuiveringen, zodat hergebruik in en de industrie mogelijk wordt;
EPA-rapport Selected Readings, literatuuroverzicht;
8
riza l i W
3.0
Adsorptie
Met adsorptie wordt beoogd met name opgeloste stof uit afvalwater te verwijderen door
deze te hechten (adsorberen) aan een vaste stof (adsorbens) waarmee het afvalwater in
contact wordt gebracht. Adsorptie wordt in het bijzonder toegepast voor de verwijdering
van een breed scala organische (micro)verontreinigingen.
Adsorptie aan actief kool wordt in het algemeen toegepast bij een concentratieniveau van
de verontreinigingen in het te behandelen afvalwater tot enkele mg/1, in incidentele
gevallen tot enkele tientallen mg/1. Harsadsorptie wordt toegepast bij hogere influentconcentraties, tot circa 100 mg/1. Bij deze methode is bijna altijd het doel waardevolle stoffen
uit processtromen terug te winnen.
3.1 INFOS
-trefwoord adsorptie
85 ADS 002 adsorptie van vluchtige koolwaterstoffen aan sediment en
zwevend stof
85 ADS 004 adsorptie van organische stoffen aan actief slib
85 ADS 005 adsorptie van naftaleen in verschillende koolwaterstofmengsels
door klei en sediment; bepaling adsorptiecoefficienten
88 ADS 001 selectieve adsorptie; overzichtsartikel
89 ADS 001 adsorptie; overzichtsartikel Joziasse
89 ADS 002 biosorpie van metalen; overzichtsartikel Joziasse
89 ADS 003 pH afhankelijkheid van de adsorptie van kleurstoffen aan bentoniet
-trefwoord actief kool
83 AKK 001 opwerking actief kool met zoutzuur
84 AKK 002 modellering van granulair actief kool systemen voor de voorspelling van zuiveringsrendementen
84 AKK 003 actief kool adsorptie; overzichtsrapport Pols
93 AKK 001 veiligheidsaspecten van rookgasreiniging met actief kool
-trefwoord actief kooladsorptie
00 AKA 001 productinformatie Norit; actief poederkool dosering in biologische zuivering; overzichtsrapporten; voorspelling voorkeur
bepaalde chemische verbindingen voor adsorptie aan actief
kool;
80 AKA 002 overzicht van adsorptie isothermen voor een groot aantal
toxische organische stoffen
81 AKA 001 verwijdering van bestrijdingsmiddelen met actief kool
82 AKA 003 regeneratie actief kool; overzichtsmemo
82 AKA 004 vergelijkend onderzoek van verschillende oplosmiddelen voor
actief kool regeneratie
82 AKA 005 pH- en zwevend stof afhankelijkheid van de verwijdering van
organische verbindingen met behulp van zwevend stof
84 AKA 001 actief kool adsorptie; overzichtsartikel Pols
riza
84 AKA 002 actief poederkool in combinatie met snelle zandfilters als
verwijdering voor opgeloste organische verbindingen
86 AKA 001 actief kool adsorptie als CZV verwijdering in de farmaceutische industrie
88 AKA 001 onderzoek aan de kinetiek en modellering van adsorptie van
verontreinigingen aan actief kool
89 AKA 001 adsorptie; overzichtsartikel
3.2 ISMIS
-technieknaam actief-kooladsorptie (4)
Akzo Delfzijl
Aramide Delfzijl
Elf Atochem Rt
Broomchemie
Delamine
Delamine
Duphar
Duphar
GE Plastics
Shell Pernis
TTR Botlek
Hoechst Vliss.
BASF Arnhem
AKZODEL1
ARAMI1
ATOCHEM 1
BRCHEM01
DELA01
DELA02
DUPHA03
DUPHA06
GEP06
SHELLPER03
TTRBOT01
HOECHV6
BASF5
globale info; aniline
globale info; DNOC
globale info; dichloormethaan
amines
dioxines
globale info; EOC1, pesticiden
globale info; EOC1
behoorlijke info; ?
drins, EOC1
EOC1
nauwelijks info; organische verb.
?
-technieknaam harsadsorptie (28)
Akzo Botlek
Akzo Hengelo
GEP
AKZOB06
AKZOHEN1
GEP01
fenoxyzuren, chloorcresol (niet uitgevoerd)
redelijke info; kwik
fenol, aceton, tolueen, bisfenolaceton
3.3 EMP
bibliotheek:
Carbon Adsorbtion Handbook, uitgebreid handboek met theoretische achtergronden,
toepassingen, case histories, regeneratie technieken
Dju
Gert
Shell Pernis actief kool adsorptie voor verwijdering organochloorverbindingen en drins, rendementen 90-95%, drins nog steeds aanwezig bij
grondwateronttrekkingen, weinig achtergrondinfo;
eigen stage, actief kool adsorptie voor verwijdering dioxines, berekeningen aan verwijdering en dimensionering;
notitie over actief kool adsorptie van dichloormethaan bij Xantar;
contactpersonen: Chemviron en Norit;
10
riza
Bert
JW
bij afvalverwerkers en tankautoreinigers als organochloorverwijdering:
RTT, tankautoreiniger: actief koolkolom voor geconcentreerde voorwasstromen voor biologische zuivering, info in aanvraag;
AVB/TCA/TCR, afvalverwerker: actief koolkolom als voorbehandeling
van specifieke afvalwaterstromen, zeer summiere info in aanvraag;
W M , afvalverwerker/tankautoreiniger: actief kool duplex-filter als
effluent pollisher van biologische zuivering, incidenteel gebruikt om
EOX-eis te halen, info in aanvraag;
AVR, afvalverbranding: verwijdering organochloor, PCB en dioxine uit
gaswaswater van rookgasreiniging, uitgebreide informatie in archief:
-MER roosteroven 0 en DTO-10, door AVR
-Garznhemehnger ? DTO-9, december 1992 door TNO
-optimalisatie waterzuivering DTO-9, maart 1994 door DHV
goed artikel over CZV verwijdering uit percolatiewater, praktijkvoorbeelden
3.4 EMC
geen informatie gevonden
3.5 EMM
-Gerard Harmsen
actief kooladsorptie:
2 mappen met achtergrond-info (75% theoretisch; 25% praktisch, o.a. dioxineverwijdering
bij Akzo Delfzijl);
handboeken: Norit, 'Activated carbon, a fascinating material', theoretisch naslagwerk;
contactpersoon: Jos Boere (Norit Research)
harsadsorptie:
studie HTS Dordrecht naar de verwijdering van chloorfenol met XAD-hars vs. actief kool,
vrij beperkt rapport met weinig overtuigende resultaten voor toepassing in afvalwaterzuivering
riza
4.0
Destillatie en strippen
Strippen is een techniek waarbij het afvalwater intensief in contact wordt gebracht met een
zogenaamd stripgas. Hierbij kunnen vluchtige verbindingen overgaan naar de gasfase. De
toepasbaarheid wordt voor een belangrijk deel bepaald door de vluchtigheid van de
verontreiniging (constante van Henry). In de praktijk wordt als stripgas gebruik gemaakt
van lucht of stoom.
Bij destillatie wordt het afvalwater verwarmd. Zodra het kookpunt van een verontreiniging
bereikt is, verdampt deze en kan door condensatie teruggewonnen worden.
4.1 INFOS
-trefwoord distillatie
89 DST 001 trouble shooting in destillatiekolommen III, schotelkolommen,
achtergrondartikel
89 DST 002 trouble shooting in destillatiekolommen II, gepakte kolommen,
achtergrondartikel
89 DST 003 trouble shooting in destillatiekolommen IV, hulpapparatuur,
achtergrondartikel
89 DST 004 trouble shooting in destillatiekolommen I, algemeen achtergrondartikel
89 DST 005 ontwerp van een stoomstripper voor de behandeling van
acrylonitril-houdend afvalwater, praktijkvoorbeeld
-trefwoord strippen
82 SIT 002
88 SIT 001
83 SIT 001
88 SIT 003
92 SIT 001
89 SIT 001
86 SIT 001
93 SIT 001
88 SIT 002
86 SIT 002
'Strippen'. H.B. Pols, juli 1982; Principe, evenwichten, stoom versus luchtstrippen; doorgerekend, strippen van ammoniak; achtergrondartikelen.
'Capaciteit Tetra en DCM strippers bij Arami.' ontwerpgegevens + berekeningen strippers Arami.
rapport over de ervaringen met het strippen van vluchtige gehalogeniseerde
koolwaterstoffen met een plaatbeluchter. Vrij oppervlakkig.
'Analyzing chemical absorbers and strippers.'; grafische methode voor
globale dimensionering of de schatting invloed van een procesparameter.
2 memo's van Gert Stam over strippen, n.a.v. Xantar en iets over strippen in
het algemeen.
'Stripping', Joziasse. Voorloper van de "inventory of ....waste water"
(werkdocument 91.142x, van J. Joziasse en H.B. Pols.
'Ways to Tackle the VOC Problem.'; strippen van vluchtige koolwaterstoffen
bij de drinkwaterbereiding; bereikbare effluent concentraties; globaal.
'Operation of counter current air-stripping towers at higher loading rates.';
aanpassing van conventionele strippers, waardoor hogere belastingen kunnen
worden toegepast. Op basis van pilotproeven.
'Dichloormethaan, tetra en actief chloor in afvalwater Arami.'; saneringen
bij Arami, weinig over strippen.
'Removal of halogenated organics from contaminated groundwaters.'; state
of the art van factoren die het massa transport bij strippen bei'nvloeden.
12
riza
83 SIT 002
'Decreasing the investment for stripping ammonia from water.'; strippen bij
hogere temperaturen; met name een alternatieve warmtewisselaar.
4.2 ISMIS
-technieknaam stoomstrippen (22)
Akzo Amsterdam
Akzo Amsterdam
Akzo Botlek
Akzo Botlek
Akzo Botlek
Akzo Delfzijl
Akzo Delfzijl
Akzo Delfzijl
Akzo Dordrecht
Akzo Dordrecht
Andeno
Aramide Delfzijl
Aramide Delfzijl
Arco
BASF Arnhem
BASF Arnhem
BASF Arnhem
Booy Clean
BP Europoort
Broomchemie
Broomchemie
Broomchemie
globale info; ammoniak
ammoniak
ethyleendichloride
xyleen
HC1
globale info; organochloorverb.
globale info; ammoniak
Cl2
CS2; fabriek is gesloten
CS2
Br2
aniline
dichloormethaan
aceton, methanol; t-butylalcohol
styreen
vinylchloride, monochlooretheen
acrilonitril
geen info, EOC1
H2S, ammoniak
dichloormethaan, trichloorfenol, dibroomfenol, EOX
chloorbenzeen
1,2-dichloorethaan, 1,2-dibroomethaan, 1-broom,
2-chloorethaan
CYANAMD01
acrylonitril, acrylamide
Cytec
Dow Terneuzen
DOWT05
MAK's
Dow Terneuzen
DOWT06
1,1 -dichlooretheen, 1,1,1 -trichloorethaan
Dow Terneuzen
DOWT07
redelijke info; aldehyden, aceetaldehyde
Dow Terneuzen
nauwelijks info; EOC1
DOWT08
DSM Umuiden
redelijke info; ammoniak
DSMIJ1
Duphar
DUPHA02
redelijke info; organochloor
ammoniak
Duphar
DUPHA05
tetrahydrofuraan
Dupont
DUPONT 1
Eka Chemie
EKA1
fenol
Exxon Europoort EXXONCHE01 cobalt-complex
GEP02
dichloormethaan
GEP
tolueen
GEP03
GEP
H2S, ammoniak
Hoogovens
HOOGOV03
chloorbenzeen
ICI1
ICI
ICI2
aniline, fenol
ICI
KATALIS2
ammoniak
Katalistiks
KEMIRAP1
redelijke info; ammoniak
Kemira Pernis
redelijke info; ammoniak
Kemira Pernis
KEMIRAP2
redelijke info; ammoniak
Kemira Rozenburg KEMIRAR1
AKZOA02
AKZOA04
AKZOB02
AKZOB05
AKZOB07
AKZODEL02
AKZODEL3
AKZODEL5
AKZODOl
AKZOD02
ANDENO1
ARAMI 1
ARAMI3
ARCOOUD01
BASF1
BASF2
BASF3
BOOY1
BP1
BRCHEM02
BRCHEM03
BRCHEM07
riza
2i
redelijke info; H2S, ammoniak
H2S, ammoniak
redelijke info; ammoniak
dichloormethaan, 1,2-dichloorethaan
nauwelijks info; H2S, ammoniak
redelijke info; hexaan
(niet uitgevoerd)
methy 1 i sobuty lketon
2-butanol
2-butanol
dimethylketon, methylmercaptaan, di-isopropylether
chloorbenzeen
H2S, ammoniak
H2S, ammoniak
H2S, ammoniak
hexaan
vinylchloride
Kemira Rozenburg
Kuwait Raff.
Hydro Agri SI.
PFW Barneveld
Shell Moerdijk
Shell Pernis
KEMIRAR2
KUWAIT2
NSM1
PFW1
SHELLMOE05
SHELLPER02
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Europoort
Texaco
Total
Unimills
BASF Arnhem
Cargill A'dam
Cargill A'dam
SHELLPER04
SHELLPER05
SHELLPER06
SHELLPER09
SHELLPER10
SHELLR2
TEXAC02
TOTAL2
UNIMILLS1
BASF5
CARGSOJA01 hexaan
CARGMULT01 hexaan
-technieknaam vacuumstoomstrippen (23)
geen records
-technieknaam luchtstrippen (24)
ACZC Sluiskil
Akzo Botlek
Arami Delfzijl
Dow Terneuzen
Shell Moerdijk
ACZC3
AKZOB08
ARAMI2
DOWT13
SHELLMOE04
redelijke info; ammoniak
Cl2
Cl2, tetrachloormethaan
aromaten (N2-stripper)
aceetaldehyde, acetonitril
(N2-stripper)
-technieknaam distillatie (30)
Akzo Botlek
Arco
Broomchemie
Dow Terneuzen
DSM Resins HvH
Exxon Botlek
GEP
Methanol Chemie
Morton Thiokol
Shell Moerdijk
Shell Pernis
Shell Pernis
AKZOB07
ARCOOUD02
BRCHEM08
DOWT05
DSMRES01
EXXONRPP01
GEP04
MCN1
MORTON01
SHELLMOE03
SHELLPER04
SHELLPER06
HC1, indirecte stoomverhitting
isopropanol, aceton
methylethylketon, aceton
benzeen, ethylbenzeen, polyethylbenzenen (in process)
alcoholen, butanol, xyleen, glycol, vinylacetaat
alcoholen
tolueen, methanol
redelijke info; formaldehyde, methanol
methanol
koolwaterstoffen, in process
epichloorhydrine, methylisobutylketon
butaan, buteen, 2-butanol
14
riza
Synthese
Witco
Witco
Witco
Gist-brocades
SYNTH1
WITCO03
WITCO04
WITCO06
GISTDEL03
methanol, isobutanol, butanol
nauwelijks info; koolwaterstoffen
methanol
isopropanol
TEA, ammoniak
4.3 EMP
Dju
strippen Shell Pernis ECH fabriek, eerste stap zuivering voor verwijdering
product uit afvalwater, weinig informatie;
JW
Dupont, strippen t.b.v. formaldehydeverwijdering, achtergrondinformatie;
raffinaderijen, behandeling zuurwater
Rianne strippen bij Climax Molybdenum, NH3 en S0 2 verwijdering, weinig
informatie
strippen: model op PC met handleiding (in ontwikkeling),
Gert
theoretisch achtergronddocument over model,
notitie over dichloormetaanverwijdering door strippen bij Xantar,
informatie over praktijktoepassingen bij Akzo Rotterdam, Akzo Delfzijl,
Aramide Delfzijl, GEP en DSM Geleen)
4.4 EMC
Joan
Loek
strippen van vluchtige organische verbindingen in een biologische zuivering;
Philips Duphar, verwijdering fenolen in process en afvalwater, installatie
wordt nu voor grondwatersanering gebruikt, informatie in dossier;
4.5 EMM
-Gerard Rijs
STOWA rapport 95-11, "Behandeling van stikstofrijke retourstromen op rwzi's. Praktijk
aan stoomstrippen met dampverdichting bij de rwzi Amsterdam-Oost"
STOWA rapport 95-12, "Behandeling van stikstofrijke retourstromen op rwzi's. Praktijk
aan lucht- en stoomstripinstallaties bij de rwzi Utrecht"
5.0
Membraantechniekcn
Een membraan kan worden gezien als een scheidingswand tussen twee homogene fasen, die
selectief bepaalde verbindingen door kan laten dan wel tegenhouden. Gebaseerd op dit
basisprincipe zijn verschillende uitvoeringsvormen ontwikkeld, zoals omgekeerde osmose
en microfiltratie, die in de afvalwaterzuivering toegepast kunnen worden. De materiaalkeuze van het membraan kan worden afgestemd op de verontreiniging(en). Periodiek dienen
membranen vervangen te worden, wat een belangrijke kostenpost kan vormen.
5.1 INFOS
-trefwoord membraantechnieken
81 MEM 001 'Verslag symposium membraanfiltratie 18-12-81'; globaal en lijkt gedateerd.
87 MEM 001 'Membraanelektrolyse; een nieuwe aanpak voor galvanisch afvalwater.;'globale beschrijving van een door ESMIL op de markt gebrachte membraanelektrolyse voor de verwijdering van zware metalen uit afvalwater.
00 MEM 002 'Ultrafiltration von 61-wasser-emulsionen.'; folder leverancier over ultrafiltratie; leuk overzicht van de installatie en procesomstandigheden.
87 MEM 003 'Membraanfiltratie (4-delige serie).'; overzicht van membraanprocessen. In
de vier delen wordt ingegaan op: Transportmechanismen door membranen;
Membraantypen en uitvoeringsvormen; Systeemschakeling van membranen;
Toepassingslimiteringen bij membraanfiltratie. Goed algemeen overzicht van
membranen en hun mogelijkheden.
89 MEM 005 'Membraanprocessen in de praktijk'; kort overzichtje van toepassingsmogelijkheden van membranen; globaal.
87 MEM 002 'Membrane utilization in Hazardous Metal Removal from Wastewater in the
electronic Industry'; verbeteren membraan zuiveringssysteem door verbetering van de voorbehandeling.
88 MEM 002 'Pervaporatie van vluchtige organische componenten'; conclusies van een
rapport over pervaporatie, het volledige rapport is bij Gerard Rijs.
89 MEM 004 'Crossfolw micro filters'; toepassingsgebied, limiteringen, systeem mogelijkheden, concurrerende technieken, globale kostenindicatie; goed artikel.
89 MEM 003 'pervaporatie' Concept rapport 13 mei 1989; beschrijving proces, werkingsprincipe, typen, bedrijfszekerheid, randvoorwaarden, toepassingsgebied en
vrij uitgebreid kosten (waarschijnlijk een concept van de monografien).
89 MEM 006 'Gemobiliseerde vloeistofmembranen halen nitraat uit grondwater' ; het
transport door en het stabiliseren van vloeistofmembranen; weinig bruikbare
info.
84 MEM 005 'Reverse osmosis treatment tot control inorganic and volatile organic contamination'; Vrij oud artikel; verwijdering (mogelijkheden/rendementen) van
anorganische en organische verontreinigingen uit afvalwater; weinig nieuws.
92 MEM 002 'Separation of hazardous organics by low pressure reverse osmosis membranes.'; experimenteel onderzoek naar selectieve verwijdering van organische
componenten met composiet membranen (omgekeerde osmose); hoge flux
bij relatief lage druk.
16
riza
93 MEM 001 'Gebruik van ultrafiltratie voor reiniging van spoelwater (en hergebruik) in
de verfindustrie.'; Demo project; vrij globaal, voorbeeld van toepassing.
86 MEM 007 'Development of a combined ultrafiltration and carbon adsorption system for
industrial wastewater reuse and priority pollutant removal.'; Beschrijving van
een proefproject voor de verwijdering van zware metalen en organische
verontreinigingen uit wasserij-afvalwater door ultrafiltratie gecombineerd met
actief kool adsorptie.
83 MEM 003 'Application of revers osmosis to complex industrial wastewater treatment.';
Overzicht van toepassingen van omgekeerde osmose; rendementen.
00 MEM 003 Folders van NAJADE, WAVIN en ABCOR.
80 MEM 001 'Membraanfiltratie een fysisch-technische scheidingsmethode.'; wat theoretische achtergronden over membraanfiltratie; gedateerd.
84 MEM 004 'Crossflow filtration'; Kort, weinig nieuws.
86 MEM 006 Folder van Guttling (leverancier) over hun ultrafiltratie installatie.
84 MEM 003 'Membrane separation processes'; Overzichtsartikel, omgekeerde osmose,
elektrodyalyse en ultrafiltratie; Uitgebreid; proces, voorbehandeling, ontwerp,
rendementen, randvoorwaarden, toepassingen en kosten voor.
86 MEM 008 Folder van van Opbergen (leverancier) over hun omgekeerde osmose.
89 MEM 001 Tnv. treatm. techn. for ind. wastewater'; Hoofdstuk uit de inventarisatie van
Joziasse en Pols over zuiveringstechnieken (werkdocument 91.142x).
92 MEM 001 'Hergebruik van spoelvloeistof d.m.v. membraantechnologie met nullozing
als doel.'; Onderzoek, mogelijkheden voor hergebruik van spoelvloeistof bij
een verffabriek m.b.v. ultrafiltratie staat.
88 MEM 001 'Nieuwe toepassingen membranen in milieutechnologie.'; Overzichtje.
89 MEM 001 'Omgekeerde osmose.'; Concept januari 89. Uitgebreid verhaal over omgekeerde osmose; werkingsprincipe, typen apparaten, bedrijfszekerheid, randvoorwaarden, toepassingsgebied en kosten; Voorloper van de monografien.
89 MEM 002 'Ultrafiltratie/microfiltratie.'; Niet meer aanwezig.
5.2 ISMIS
ACZC
Hoogovens
Shell Pernis
DOW Terneuzen
Hoogovens
ATOCHEM
ACZC4
HOOGOV04
SHELLPER03
DOWT03
HOOGOV12
ATOCHEM01
precoatvacuiimfiltratie, PAK, sumiere info
precoatvacuumfiltratie, PAK, summiere info
precoatvacuiimfiltratie, DRINS, EOC1, summiere info
hyperfiltratie, polyglycol, zeer summier
ultrafiltratie, olie, summier
kaarsenfilter, methyl 4,6 dinitrofenol, zeer summier
5.3 EMP
Richard "Membraantechnologie", documentatiemap voor een symposium te Ede
d.d. 3 november 1987;
Niels
Shell Moerdijk BMP doornemen;
documentatie NSC-symposium (14 december 1994), lezing van Amerongen (Process Design) over toepassing van verschillende membraantechnieken op afvalwater van industriele textiel wasserij en, rendementen en
kosten;
riza
David
JW
Gert
Leo
EMI Uden (compactdisk fabriek) voor nikkelverwijdering (in: 9,5 mg/1;
uit 1 mg/1);
Facet, goed overzicht van verschillende toepassingen, vooral metaalverwijdering, proefinstallatie, contactpersoon van Duin;
Stork, in levensmiddelenproductie en voor percolatiewater, proefinstallatie,
contactpersoon Jan Sietsema.
Dupont. kleurstoffenverwijdering; artikel over drinkwater, economische
optimalisatie (1993, 14);
documentatie NSC-symposium (13 mei 1993), lezingen ten Wolde (Stork)
overzicht membraantechnieken en Bult (TAUW) pertractie, pilotonderzoek, toepassingen en kosten;
pertractie: proefinstallaties bij DSM Geleen en Arami Delfzijl, kosteninformatie in kosmos, veel kennis bij TAUW;
omgekeerde osmose: proefstudie sulfaat- en kwikverwijdering bij Arami
Emmen;
Drie artikelen over membraantechnologie met als doel hergebruik van water.
Kooij, E. Spoelwater van de verfindustrie bruikbaar als grondstof. Procestechnologie mei 1993; Beumer E. Roestvast staal beitsen en dan..? Roestvast staal 4/92.
Wasserlack fur Stahlblech Scope 7/8 1991.
5.4 EMC
Gerrit
Piet
RJ
Loek
Nils
omgekeerde osmose t.b.v. opwerken gietwater in de glastuinbouw
verwijdering van Al uit afvalwater in de galvanische industrie voor
recirculatie (Siemens Duitsland); Akzo wil dit ook gaan toepassen;
KEMA-rapport over fabricage van demiwater uit oppervlaktewater met
omgekeerde osmose (i.p.v. met ionenwisseling uit drinkwater)
oude studies over eiwitafscheiding bij AVEBE;
RWB-rapport, overzichtstudie membraantechnieken;
TNO-rapport, membraantechnieken voor behandeling van kleurstofhoudend afvalwater uit de textielindustrie;
TU Twente-rapport pervaporatie (M. Mulder), proefopstelling voor
verwijdering van trichloorbenzeen uit grondwater;
Tebodin-rapport haalbaarheidsstudie membraantechnieken in grondwatersanering, kosten/schaalgrootte;
VROM afval stoffenreeks 'Behandeling van percolatiewater stortterreinen',
deel C hyperfilteratie (= omgekeerde osmose);
archiefdossier Wieringerweer S.O.W. te Middenmeer, toepassing hyperfiltratie (RO) op percolatiewater van de afvalstortplaats;
18
riza
5.5 EMM
-Gerard Harmsen
handboeken:
'Handbook of industrial membrane technology'
'Aachener Membran Kolloqium'
artikelen op stapel 1 in kast van Gerard H. (index ligt er bovenop);
hangmap 'membranen' in ladenkast;
rapport 'ultra-/microfiltratie in de galvanoindustrie';
reverse osmosis, pilotplant bij Neproma eerste toepassing voor afvalwaterbehandeling, nog
geen rapporten beschikbaar;
TNO-rapport over pervaporatie, conclusie: niet toepasbaar voor afvalwaterbehandeling;
literatuuroverzicht reverse osmosis, M. Boncz;
hangmap pertractie in ladenkast;
pertractie: projecten i.h.k.v. IOP en Stimuleringsregeling;
contactpersonen pertractie bekend bij Gerard H. (Akzo, TNO);
suggestie: literatuursearch extractie, pertractie, macro porous polymer (MPP);
bij membraantechnieken gaan de ontwikkelingen relatief snel, contactpersonen in het veld
zijn daarom belangrijk;
-Gerard Rijs
studie micro/ultrafiltratie slibwater en verdunningswater, kosten;
STOWA rapport 95-09, "Behandeling van stikstofrijke retourstromen op rwzi's. Praktijkonderzoek aan de membraanbioreactor bij slibverwerkingsbedrijf Sluisjesdijk";
RWZI 2000 rapport 91-03, "Perspectives for the utilization of membrane-assisted sludge
retention in municipal waste water treatment plants", (biz. 68)
RWZI 2000 rapport 94-03, "Fundamenteel onderzoek vermindering slibproductie", (biz. 68)
RWZI 2000 rapport 94-04, "Alternatieven voor de slibretentie bij hooggesuspendeerde
waterzuiveringssystemen", (biz. 71)
-Hans Rienks
Nederlandse Membraangids (Haskoning), overzicht verkrijgbare membranen en hun
toepassingsgebied;
'Membraanfiltratie, theorie en modellering', TU Delft afstudeerverslag
•
6.0
• ^-/
ak •
Ionenwisseling
De techniek is gebaseerd op binding van ionen aan een (veelal synthetisch) vast materiaal.
Op een dragermateriaal zijn geladen groepen gebonden die een electrochemische binding
aan kunnen gaan met ionen uit een waterfase. De aard van de geladen groepen bepaalt voor
een belangrijk deel welke ionen gebonden kunnen worden en de selectiviteit. Omdat
verontreinigingen zoals onopgeloste of gesuspendeerde stoffen de ionenwisselaar onbruikbaar kunnen maken, moet de samenstelling van het afvalwater bekend zijn.
6.1 INFOS
trefwoord ionenwisseling
86 IOW 001 Folder van Gutling over hun ionenwisselingssysteem.
83 IOW 001 'Reclamation of wastewater constituents by ion exchange.'; vierdelige serie,
deel 2 (systeem opzet, recirculate) en 4 (stabiliteit hars) zitten in infos, deel
1 en 3 ontbreken; redelijk diepgaand, gericht op het proces; geen toepassingsgebeiden. resultaten of kosten.
88 IOW 001 'Dowex monosphere'; niet interessant.
89 IOW 001 Het hoofdstuk uit werkdocument 91.142x ("inventory of treatment techniques
for industrial waste water", J. Joziasse en H.B. Pols). Goed kort overzcht.
89 IOW 002 Het hoofdstuk uit werkdocument 91.142x ("inventory of treatment techniques
for industrial waste water", J. Joziasse en H.B. Pols) over vloeibare ionenwisselaars. Goed kort overzicht.
82 IOW 004 'special application of ion exchange'; Overzicht van door duolite geleverde
harsen en hoe deze te gebruiken; gedateerd.
00 IOW 001 'Impact of improved ion-exchange materials and new techniques on separation perfomence'; overzicht van ontwikkelingen in ionenenwisseling en
mogelijkheden om problemen met ionenwisseling op te lossen; geen toepassingen of resultaten.
82 IOW 005 'Preventing fouling of ion exchange resins' I en II; algemeen; typen fouling
en manieren om die te beperken.
82 IOW 002 'Desalination by continuous ion exchange based on thermally regenerable
magnatic microresins"; beschrijving van een pilotproef met een continu
magnetische ionenwisselaar voor het ontzouten van afvalwater (Sirotherm
proces); diepgaand; specifiek.
87 IOW 001 'Upcore couter-current regenerated ion exchange technology.'; beschrijving
van een door ESMIL op de markt gebrachte ionenwisselaar.
91 IOW 001 'Ionenwisseling van zware metalen.'; onderzoek naar de selectiviteit van
ionenwisselaars bij de verwijdering van koper en nikkel uit industrieel
afvalwater.
87 IOW 002 'Ionenwisselaars, monografie'; werking, types, toepassingsgebieden, kosten
van ionenwisselaars. Hoofdstuk uit de monografieen.
20
riza
-trefwoord zware metalen
87 ZWM 001
'Elimination of heavy metals from waste water using a modification of
the carix ion exchange process'; Resultaten van een onderzoek naar de
verwijdering van Koper en nikkel.
6.2 ISMIS
AKZO Amsterdam
AKZO Amsterdam
Hoogovens
Hoogovens
Hoogovens
MCN
AKZOA01
AKZOA05
HOOGOV14
HOOGOV14
HOOGOV17
MCN2
zeldzame aarden, summiere info
tolueensulfonamide, zeer summier
zware metalen, tin, zeer summier
zware metalen, zeer summier
chroom, zeer summier
chromaat, zeer summier
6.3 EMP
Dju
Bert
Kitty
Tebodin-rapport over kwikverwijdering uit afvalwater bij chloorelectrolyse: achtergronden, uitvoering, kosten;
DHV-rapport 'Optimalisatie waterzuivering DTO-9' uit 1994, uitgebreide
informatie over mogelijkheden en kosten van ionenwisseling als polijsting
(metaalverwijdering) op waterzuivering van rookgasreiniging;
nieuwste versie monografien staat bij Kitty; daar hebben we ook toegang tot het
computerbestand.
6.4 EMC
Joan
werkdocument 95.087X, Ag verwijdering in ziekenhuizen en de grafische
industrie, kosten en rendementen;
foldermateriaal 'van Vlodrop' toepassing zilver-verwijdering
contactpersoon: dhr. de Graaf (directeur)
Peter V 'Antimoon in afvalwater van textielveredelingsbedrijven.' Antimoon verwijdering
met ionenwisseling.
6.5 EMM
-Gerard Harmsen
HAS Den Bosch, rapport afstudeerprojecten over selectiviteit verschillende ionenwisselaars,
rapporten kwalitatief niet zo goed, selectiviteit bleek gering;
handboek: 'Waste Water Treatment by Ion Exchange' (gecopieerd);
lopende projecten: RU Leiden (Driessen, metalen) en TU Twente (kroonesters), verbeteren
selectiviteit, erg fundameteel, nog weinig toepassingsgericht;
TNO-MT, onderzoek in IOP-kader naar verbetering van de capaciteit d.m.v. configuratieaanpassing:
artikelen in hangmap (niet up to date);
informatie uit witte kast wordt nog uitgezocht;
,M-,mt!Mt,r riza
7.0
Extractie
Het afvalwater wordt in contact gebracht met een organische oplosmiddel dat niet
mengbaar is met water. Verontreinigingen met een hogere oplosbaarheid in het oplosmiddel
dan in water gaan over naar de organische fase. De verontreinigingen kunnen (bijvoorbeeld
met destillatie) worden verwijderd uit het oplosmiddel, zodat dit opnieuw gebruikr kan
worden.
7.1 INFOS
-trefwoord. extractie
88 EXT 001 'Monografie Solvent extractie'; werkingsprincipe, typen apparaten, bedrijfszekerheid, randvoorwaarden, toepassingsgebied en kosten.
00 EXT 001 'Extractiesystemen.'; Oktrooibeschrijving van een vloeistof/vloeistof extractieapparaat. Weinig link met de praktijk.
84 EXT 001 'The essentials of Extraction.'; theoretische achtergronden van extractie;
systeemopbouw; kosten.
82 EXT 001 Conclusies van een onderzoek naar terugwinning van azijnzuur door extractie
89 EXT 002 'Supercritical processes win CPI accaptance.'; toepassingsmogelijkheden
95 EXT
95 EXT
voor superkritische extractie.
'Opwerking van zinkchloride door middel van solvent extractie; laboratoriumonderzoek', TNO-studie 1991
'Opwerken van zink uit zinkchloride door middel van solvent
extractie met DEHPA; Pilot-plant onderzoek', TNO-studie
1991
7.2 ISMIS
technieknaam extractie (8)
Akzo Arnhem
Akzo Botlek
Akzo Ede
Dow Terneuzen
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Pernis
Shell Pernis
Elf Atochem Rt
Gist-brocades
AKZOARN1
AKZOB04
AKZOEDE1
DOWT02
SHELLPER02
SHELLPER09
SHELLPER10
SHELLPER11
SHELLPER12
ATOCHEM02
GISTDEL03
goede info; zink
redelijke info; chloorcresolen, cresol, fenoxyzuren
zink
amines
bestrijdingsmiddelen
fenol
dichloorbenzonitril, EOC1
(EOC1)
EOC1
organozwavel, EOC1
ammoniak, TEA
22
riza
7.3 EMP
Dju
Gert
Shell Pernis, in process verwijdering van DCH in ECH fabriek, weinig
informatie;
macro porous polymer: achtergrondinformatie over verwijdering van
chloorkoolwaterstoffen uit grondwater van Akzo Weert, rendementen ,
kosten, dimensionering;
solvent extractie bij Akzo Rotterdam en DSM Geleen, globale info;
7.4 EMC
geen informatie gevonden
7.5 EMM
-Gerard Harmsen
hangmap extractie in ladenkast;
enige informatie beschikbaar bijv. over het bepalen van verdelingscoefficienten;
liquid membrane permeation, hierbij is extractiemiddel omgeven door membraan, map met
informatie in kast;
macro porous polymer, informatie over pilotplant bij Elf Petroland, Gerard bundelt de bij
hem aanwezige info in een map, contactpersoon: dhr. Meijer (Akzo): 085- 665819
riza
8.0
Verdamping
Door water te verdampen uit afvalwater wordt een scheiding bereikt tussen geconcentreerde
verontreinigingen en water. De verontreinigingen kunnen dan verder verwerkt worden en
het gecondenseerde water gebruikt in het proces. De techniek kan worden toegepast op
bijvoorbeeld zouten, of andere verbindingen van anorganische of organische aard, voor
zover deze in opgeloste vorm aanwezig zijn en niet of minder vluchtig zijn dan water. Als
uitvoeringsvormen zijn onder meer omloopverdampers en filmverdampers bekend.
8.1 INFOS
geen informatie gevonden
8.2 ISMIS
geen informatie gevonden
8.3 EMP
David
Bert
slib verwerking
sanering W M , op deelstroom en effluent bioloog, gereed 1996, informatie in dossier (saneringsonderzoeken 1994 en aanvraag 1995);
literatuursearch uitgevoerd, resultaten in map gebundeld, verschillende
waardevolle artikelen over theoretische achtergronden, uitvoeringen,
toepassingsgebieden, kosten;
8.4 EMC
Loek
Tebodin-rapport over behandeling kleurstofhoudend afvalwater in de
textielindustrie (in doos);
NIZO-rapport over behandeling kaaspekel;
8.5 EMM
-Gerard Harmsen
weinig info, enige aanzetten voor vergelijking met andere technieken (Gerard H. zoekt dit
nog uit)
24
riza
9.0
Vriesconcentreren
De techniek is gebaseerd op de vorming en afscheiding van ijskristallen. Op deze wijze
wordt "zuiver water" onttrokken en blijft een geconcentreerde afvalstroom over. De
techniek is niet gevoelig voor corrosie (i.t.t. verdamping) en er hoeven geen hoge kosten
gemaakt te worden voor vervanging van membranen.
9.1 INFOS
89 KRS 001 voorstudie voor een vriesconcentratie-installatie bij ACZC,
Franstalig, door BEFS, is niet uitgevoerd.
KRS
"Separations become crystal clear", algemeen artikel over
kristallisatie
KRS
bedrijfsinformatie Niro b.v., technische achtergronden en
energiebehoefte van vriesconcentreren
9.2 ISMIS
technieknaam uitvriezen (31)
Dow Terneuzen
DOWT10
nauwelijks info; lithiumbromide;
volgens bedrijf geen afvalwaterbehandeling
9.3 EMP
GdV
Niels
ACZC, na voorstudie niet uitgevoerd wegens onbekendheid en onzekerheid van de technologie bij kooksfabrieken, informatie in INFOS
informatie leverancier Niro; pilotproeven t.b.v. afvalwater polymeerfabriek
van Shell Singapore
9.4 EMC
geen informatie gevonden
9.5 EMM
geen informatie gevonden
riza
10.0
Magnetische separatie
Bij deze techniek worden verontreinigingen gehecht aan een magnetische drager (zoals
magnetiet of een magnetische ionenwisselaar). Deze drager wordt vervolgens met een
magneet gescheiden van de afvalwaterstroom. De methode kan worden toegepast op
bijvoorbeeld zware metalen, die vervolgens kunnnen worden teruggewonnen.
10.1 INFOS
geen informatie gevonden
10.2 ISMIS
geen informatie gevonden
10.3 EMP
GdV
Niels
Hoogovens pelletfabriek, kwikverwijdering, na voorstudie niet uitgevoerd
documentatie NSC-symposium (14 december 1994) lezing Urlings
(TAUW)
10.4 EMC
geen informatie gevonden
10.5 EMM
-Gerard Harmsen
onderzoek i.h.k.v. stimuleringsregeling, TAUW rapporten, in hangmappen in kast
proefproject magnetische ionenwisseling, waarbij Oosterhof-Holman (Envimag) de
installatie bouwt en ICI Watercare Australie de hars levert
contactpersonen: dhr. Urlings en Reuver (TAUW)
-Gerard Rijs
RWZI 2000 rapport 89-03, "Selectieve verwijdering van zware metalen uit ruw riool water
met behulp van een magneet", biz. 78;
RWZI 2000 rapport 93-02, "Magnetisch defosfateren op rwzi's", biz. 58
26
riza
11.0 Electrolyse
Bij deze techniek ondergaan verontreinigingen aan een electrode een electrochemische
reactie. Een goed voorbeeld hiervan is het omzetten van metaalionen in de metallische
vorm. Het neergeslagen metaal kan vervolgens teruggewonnen worden. Een electrochemische reactie aan de ene electrode gaat altijd gepaard met een reactie aan de andere
electrode waarbij de omgekeerde electronenstroom optreedt.
/ / . / INFOS
geen informatie gevonden
11.2 ISMIS
geen informatie gevonden
11.3 EMP
Niels
documentatie NSC-symposium (14 december 1994) lezing de Jong (TNO)
over electrolytische metalenverwijdering, mogelijkheden en kosten
11.4 EMC
Joan
werkdocument 95.087X, Ag verwijdering in ziekenhuizen en de grafische
industrie, kosten en rendementen;
foldermateriaal 'van Vlodrop' toepassing zilververwijdering.
11.5 EMM
geen informatie gevonden
riza
12.0 Electrocoagulatie/electroflotatie
Electrocoagulatie is een bijzondere uitvoeringsvorm van coagulatie waarbij grote opgeloste
en kleine gesuspendeerde deeltjes electolytisch worden gedestabiliseerd. Hierdoor kan een
scheiding bereikt worden tussen de deeltjes en de waterfase. Bij electroflotatie vormen de
gedestabiliseerde deeltjes een drijflaag, die afgescheiden kan worden.
12.1 INFOS
geen informatie gevonden
12.2 ISMIS
geen informatie gevonden
12.3 EMP
Bert
informatie Morselt, leverancier van electroflotatie, beschrijving en gehaalde waarden in de praktijk;
informatie BAER, idem;
praktijksituatie W M , voorbehandeling van metaalhoudende afvalwaterstromen, informatie in vergunningaanvraag 1994 in archiefdossier;
TAUW-rapport 'praktijkonderzoek zuivering slakkenpercolaat AVR' uit
1993, proeven met electrocoagulatie voor verwijdering van metalen,
uitgebreide informatie over testen en resultaten, in archiefdossier en eigen
dossier;
12.4 EMC
Piet
toepassing in de galvanische industrie
12.5 EMM
geen informatie gevonden
28
llllflll
M riza
13.0 Conclusies
Algemeen kan worden geconcludeerd, dat het uitvoeren van de inventarisatie nuttig is
geweest. Er is gebleken dat er veel informatie bij medewerkers aanwezig is die niet via de
informatie bestanden kan worden achterhaald. Je moet weten dat een collega van een
bepaald onderwerp op de hoogte is om de informatie te kunnen traceren. Regelmatig werd
tijdens de interviews de opmerking gemaakt dat het een goede zaak was dat deze inventarisatie werd uitgevoerd. Op zich is dit al een teken, eigenlijk zou de vraag moeten opborrelen: "Waar is dat nou voor nodig?".
Met betrekking tot de informatie bestanden kan worden geconcludeerd dat deze de laatste
vijf jaar onvoldoende zijn aangevuld.
INFOS is redelijk bijgewerkt tot zo'n 5 jaar geleden. Het bestand bevat veel overzichtsartikelen, waardoor snel een eerste indruk over een techniek kan worden verkregen. Het
bestand bevat relatief weinig informatie over toepassingen en prestaties van technieken in
de praktijk en over kosten (dit hangt waarschijnlijk samen met de constatering dat het
bestand de laatste jaren onvoldoende is aangevuld, de interesse voor kosten dateert van de
laatste paar jaar).
Ook ISMIS is redelijk gevuld tot zo'n vijf jaar geleden. Het niveau van de informatie is
zeer globaal. Je kan uit het systeem halen bij welke bedrijven een techniek is toegepast, en
daar blijft het zo'n beetje bij. Voor meer informatie moet dan het dossier van dat bedrijf,
of de betrokken adviseur worden geraadpleegd.
GRISPY bevat geen informatie die voor deze inventarisatie interessant is.
Wat opvalt is, dat de bestanden goed zijn bijgehouden in de periode dat er 6en persoon
verantwoordelijk was voor het opzetten en vullen van het systeem. In de situatie waarbij
alle medewerkers de informatie moeten aanleveren en er slechts een persoon verantwoordelijk is voor het invoeren van het aangeleverde materiaal, stokt het bijhouden van de
bestanden. Men is kennelijk onvoldoende betrokken bij het bijhouden van de bestanden en
zoekt niet gericht naar interessante informatie.
Er kan worden geconcludeerd dat bij de medewerkers algemene informatie over technieken
redelijk redelijk beschikbaar is. Voor onderwerpen waar iemand persoonlijk bij betrokken
is vaak meer informatie (b.v. theoretische achtergronden, informatie over proefinstallaties)
bekend. De kennis over praktijkprestaties van installaties is duidelijk minder. Verder is er
relatief weinig bekend over de kosten van installaties. Investeringkosten en soms (toekomst)schattingen van de jaarlijkse lasten zijn soms nog wel beschikbaar, maar informatie
over wat een installatie nu uiteindelijk echt (ge)kost (heeft) is zelden beschikbaar.
Het RIZA richt zich bij de advisering met name op die situaties waarin het RIZA een
meerwaarde kan bieden t.o.v. de kennis van de waterkwaliteitsbeheerders. Het verzamelen
en beschikbaar maken/houden van informatie over technieken en de ontwikkelingen daarin
is daarom van belang. De ervaring van de afgelopen jaren leert, dat het bijhouden van de
informatie bestanden alleen goed gebeurt als er iemand verantwoordelijk is voor zowel de
aanvoer van informatie als de invoer daarvan in de bestanden. Het lijkt dan ook goed om
iemand verantwoordelijk te maken voor het verzamelen van informatie/kennis en het
beschikbaar maken/houden daarvan. Daarbij zijn er twee mogelijkheden:
riza
- 6en persoon (documentalist) verantwoordelijk maken voor het verzamelen van de
informatie, het onder de aandacht brengen en beschikbaar maken daarvan.
- verschillende mensen verantwoordelijk maken voor het verzamelen van informatie over
specifieke onderwerpen. Daarnaast kan er dan een coordinator worden aangewezen die
verantwoordelijk is voor het beschikbaar houden van de verzamelde info (b.v. invoer in
bestanden).
Ook m.b.t. de nu uitgevoerde inventarisatie kan worden geconcludeerd dat die alleen zijn
waarde behoudt als er iemand verantwoordelijk is voor het up to date houden daarvan en
mensen periodiek aanspoort om nieuwe informatie aan te geven.
Tenslotte kan worden geconcludeerd dat er de komende jaren aandacht moet worden
gericht op het verzamelen van informatie over kosten en praktijkprestaties van verschillende technieken.
30
© Copyright 2024 ExpyDoc
