Eerstelijnszorgateliers

Eerstelijnszorgateliers
Modellen voor versterking wijkgerichte geïntegreerde eerstelijnszorg
Minke Nieuwboer, adviseur / onderzoeker
Adviesgroep Procesverbetering en Innovatie
Achtergrond 1e lijns zorgateliers
•
1e lijn = versnipperd, onsamenhangend
Uitgangspunten programma:
•
Meer integrale zorg; wijkgerichte benadering;
•
Evalueren/ onderbouwen van best practices
Doel:
Mensen met complexe gezondheidsproblemen, vanuit eigen kracht, zo lang mogelijk in eigen omgeving houden.
Mogelijk gemaakt door ZonMw, Frans Huygen stichting
Onze innovatieve oplossingen
ZIN parade 30-05 2013
Dia 3
Wijkanalyses
• Markeert uitgangssituatie van de wijk
• Helpt om samen prioriteiten te stellen
• Ervaring opgedaan in 9 eerstelijnszorgateliers (sinds 2010):
• Perspectief:
Samen verbeteringen in gang zetten
• Methodiek:
actiegericht
Samen betekenis geven aan cijfers
• Echte cijfers, geen extrapolatie van landelijke cijfers
• ≠ evaluatie-instrument
Wijkanalyse in vogelvlucht
• Initiatiefnemers in een wijk
• Bepalen van de wijk en doelgroep
• Verzamelen gegevens volgens format
•Theoretisch degelijk
 GGD
•Praktisch mogelijk
 Gemeente
•Beleidsmatig nuttig
 VGZ, HIS, apothekers, JGZ
• Bespreken multidisciplinair professionals
• Betrekken bewoners
• Gezamenlijk bepalen prioriteit
Veel preventieve thema’s: valpreventie, meer bewegen
eenzaamheid
overgewicht, stoppen met roken
Versie 1.0 (2010, kennisateliers)
Format wijkanalyse : 1.0 en 2.0
leefstijldeterminanten
achtergrond
gegevens
Versie 2.0 (2012, AMPHI-ZONMW))
JGZ-gegevens
ziektes
contacten 1e
lijn
medicijngebruik
Beter dan gemiddelde
Gelijk aan gemiddelde
Slechter dan gemiddelde
kosten
HIS-gegevens
SOCIALE PLATTEGROND HATERT, POSTCODE 6535 (V3.0)
SOCIALE PLATTEGROND HATERT, POSTCODE 6535 (V3.0)
Leeftijdsverdeling
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
65%
60%
Kinderen (0-19)
21%
18%
21%
Kinderen (0-19)
Volwassenen (19-65))
Hatert (6534 & 6535)
Volwassenen (20-64)
Ouderen (65+)
Totaal
Hatert (6534 & 6535)
1.785
5.902
2.088
9.775
Nijmegen
34.206
108.608
23.629
166.443
14%
Ouderen (65+)
Nijmegen
Bron: nijmegen.buurtmonitor.nl (Opgevraagd op 01-10-2013)
50%
Huishoudens
43%
37%
40%
Alleenwonend
27% 28%
30%
22%
17%
demografische
kenmerken
1 - DEMOGRAFISCHE GEGEVENS
20%
9%
10%
7%
4%
2%
1%
Echtpaar/ samen wonend
2-Ouder
gezin
Kamer gewijs
Anders
1.919
1.216
421
763
91
51
Nijmegen
25.434
18.960
4.851
15.487
2.961
1.162
2%
0%
Alleenwonend
Echtpaar
/samenwonend
1-oudergezin
2-oudergezin
Hatert (6534 & 6535)
kamergewijs
anders
Nijmegen
Bron: nijmegen.buurtmonitor.nl (Opgevraagd op 01-10-2013)
Etniciteit
75%
80%
Autochtoon
64%
Westers
Niet-Westers
Totaal
60%
40%
17%
20%
19%
12%
Hatert (6534 & 6535)
6.263
1.627
1.885
9.775
Nijmegen
124.894
20.328
21.221
166.443
13%
0%
Autochtoon
Westers
Niet-Westers
Hatert (6534 & 6535)
Nijmegen
Bron: nijmegen.buurtmonitor.nl (Opgevraagd op 01-10-2013)
8%
26%
23%
21%
6%
12%
7%
10%
0%
40%
10%
10%
26%
30%
20%
12%
46%
38%
40%
Heeft moeite met rondkomen (19+ jr.)
Werkloosheid / Arbeidsongeschikt (19+ jr.)
Opleidingsniveau (19+ jr.)
50%
Midden 1 (MAVO, LBO)
Midden 2 (HAVO, VWO, MBO)
Hatert (6535)
hoog (HBO, WO)
30%
6%
20%
15%
2%
10%
5%
0%
Arbeidsongeschikt
Hatert (6535)
Hatert (6535)
Nijmegen
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Hatert (6534 & 6535)
Jongeren (13-16 jr.)
67
Psychisch ongezond
1%
5
Psychisch ongezond
8%
30
Overmatig alcoholgebruik
370
210
61%
4.290
47%
140
35%
2.472
Zwaar overgewicht*
27%
50
14%
550
Overmatig alcoholgebruik
21%
60
25%
1.780
Beweegt onvoldoende
48%
140
33%
2.330
Rookt
16%
50
15%
1.090
16
Beweegt onvoldoende
-45
Rookt
-7
-100
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
Minder gunstig dan Nijmegen
Bron: Emovo 2011 (* GGD registratie JGZ (5-19 jr.))
80
100
Gunstiger dan Nijmegen
Bron: Emovo 2011 (* GGD registratie JGZ (5-19 jr.))
2 - LEEFSTIJLDETERMINANTEN
Leefstijldeterminanten Volwassenen (19-65 jr.)
Hatert (6535)
Volwassenen (19-65 jr.)
Slecht ervaren gezondheid
-50
Eenzaamheid
30%
1.220
20%
22.100
Eenzaamheid
51%
2.060
35%
38.600
Matig/Hoog risico op angst/depressie
59%
2.390
48%
53.000
Eet minder dan 6x pw fruit
60%
2.430
59%
65.100
Eet minder dan 6x pw groente
46%
1.860
28%
30.900
Zwaar overgewicht
12%
490
9%
Overmatig alcoholgebruik
7%
280
8%
8.800
Beweegt onvoldoende
48%
1.950
50%
55.200
Rookt
39%
1.580
29%
32.000
-23
Eet minder dan 6x pw fruit
-2
-64
Zwaar overgewicht
-33
Overmatig alcoholgebruik
12
Beweegt onvoldoende
4
Rookt
-34
-100
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
Minder gunstig dan Nijmegen
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
80
100
Gunstiger dan Nijmegen
Leefstijldeterminanten Ouderen (65+)
Slecht ervaren gezondheid
Hatert (6535)
Ouderen (65+ jr.)
-35
Eenzaamheid
Eet minder dan 6x pw fruit
-3
Eet minder dan 6x pw groente
58%
850
43%
9.900
Eenzaamheid
51%
750
50%
11.500
Matig/Hoog risico op angst/depressie
48%
700
41%
9.500
Eet minder dan 6x pw fruit
35%
510
34%
7.800
Eet minder dan 6x pw groente
30%
440
23%
Zwaar overgewicht
19%
280
16%
Overmatig alcoholgebruik
4%
60
9%
2.100
Beweegt onvoldoende
50%
730
47%
10.800
Rookt
8%
120
17%
3.900
-30
Zwaar overgewicht
-19
Overmatig alcoholgebruik
56
Beweegt onvoldoende
-6
Rookt
53
-80
-60
-40
-20
0
20
40
Minder gunstig dan Nijmegen
60
80
100
Gunstiger dan Nijmegen
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Nijmegen
Slecht ervaren gezondheid
-2
-17
-100
9.900
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Matig/Hoog risico op angst/depressie
omgevings
kenmerken
Nijmegen
Slecht ervaren gezondheid
-46
Matig/Hoog risico op angst/depressie
Eet minder dan 6x pw groente
200
5%
70%
-34
-93
3%
Eet minder dan 6x pw fruit
Eet minder dan 6x pw groente
-15
Zwaar overgewicht
Nijmegen
Slecht ervaren gezondheid
-60
Eet minder dan 6x pw groente
Nijmegen
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Leefstijldeterminanten Jongeren (13-16 jr.)
Slecht ervaren gezondheid
Eet minder dan 6x pw fruit
25%
25%
5%
4%
Werkloosheid
Nijmegen
34%
35%
8%
0%
Laag (LO)
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
leefstijldeterminanten
1-Ouder
gezin
Hatert (6534 & 6535)
5.300
3.700
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Omgevingsdeterminanten
35%
ziektes
3 - OMGEVING
30%
25%
26%
25%
20%
20%
15%
8%
6%
1.270
1.600
Nijmegen
36.000
33.400
7%
Geen regie over eigen leven
3%
5%
0%
Geen contact met de buren
Mantelzorg ontvangen
Hatert (6534 & 6535)
550
8.000
11%
10%
10%
Vrijwilligers werk
Geen contact
met de buren
Vrijwilligers werk
29%
27%
23%
Mantelzorg ontvangen
Hatert (6535)
Geen regie over eigen
leven
Sociale onveiligheid
Voelt zich buiten de
samenleving staan
Sociale onveiligheid
Voelt zich buiten de
samenleving staan
Hatert (6534 & 6535)
610
1.430
390
Nijmegen
10.700
26.700
4.000
Nijmegen
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Ziekten
Toelichting:
Op de sociale plattegrond wordt een analyse van een afgebakend verzorgingsgebied gepresenteerd.
4 - ZIEKTEBEELDEN
25%
15%
15%
10%
5%
In de grafieken zijn de determinanten die significant zijn (dat wil zeggen dat tenminste 95% zeker is dat het verschil geen toeval is) groen gemaakt wanneer er sprake is van een positief siginifcante afwijking en rood gemaakt wanneer er sprake is van een negatief sigi
plattegrond zijn afgerond op hele tientallen. Voor sommige gegevens betreft het postcode gebied 6534 en 6535. Deze twee gebieden samen vertegenwoordigen (ongeveer) heel Hatert. Wanneer dit het geval is dan staan beide postcodenummers aangegeven”
Astma / COPD
Hoge Bloeddruk
Hatert (6535)
550
720
1.220
Nijmegen
6.610
13.220
19.840
13%
10%
10%
8%
3%
Astma / COPD
Hoge Bloeddruk
Hatert (6535)
Bron: Gezondheidsmonitor 2012, GGD Gelderland-Zuid
Hartfalen
6%
5%
Nijmegen
Kanker (Ooit)
3%
0%
Diabetes
In de grafieken van de leefstijldeterminanten worden de geïndexeerde afwijkingen ten opzichte van de stad Nijmegen gepresenteerd. Nijmegen is nul en de afwijkingen in het verzorgingsgebied zijn weergegeven voor drie leeftijdscategorieën. Een negatief getal betekent een on
inwoners van het verzorgingsgebied dan in de stad Nijmegen). Een positief getal betekent een gunstige afwijking (Er zijn bijvoorbeeld gemiddeld minder inwoners die onvoldoende bewegen in het verzorgingsgebied dan in de stad Nijmegen).
Diabetes
22%
20%
Hartfalen
Kanker (Ooit)
Hatert (6535)
170
440
Nijmegen
3.970
7.930
Geleerd van de samenwerking rond wijkanalyses?
•
•
•
•
Ieder heeft zicht op deel van de werkelijkheid
Complementariteit is in de wijk concreet te vinden
Praktijk, beleid en onderzoek vult elkaar goed aan
Cijfers betekenis geven, schept eigenaarschap voor oplossingen
 Besef dat vraagstukken in de wijk gezamenlijke aanpak van 1e
en 0e lijn vraagt
 Preventieve aanpak komt er mee in het vizier en kan meer
integraal worden opgepakt.
• Dat is zinvol, geeft energie en past bij wat de samenleving
vraagt.
Dia 1
Samenwerkingsmodellen
Diverse vormen:
• Stuurgroep preventie
/gezondheid
• Hometeam
• Multidisciplinair overleg
ouderen
• Werkerslunches
• Sociaal wijkteams
Geleerd:
• Geen blauwdruk
• Lokaal aanpassen
• Leiderschap in wijk:
niet vanzelfsprekend
Sleutels tot succes:
Samenwerking binnen programma: zelfde visie
Samenhang tussen programma’s van ZonMw (NPO,
preventiekracht): elkaar versterken/ opschalen
Samenwerking in ateliers:
• Werken aan concrete projecten: veel animo
• Rol huisarts erg belangrijk
• Wijkverpleging in nieuwe rol
• Sociale wijkteams: verbinding zorg en welzijn

Download Report