K WA R TA A L U I T G AV E I N T E R N AT I O N A A L P E R S C E N T R U M
JAARGANG LIII - AFLEVERING 3 - OKTOBER
2014
+++ Interviews met Annemarie Jorritsma, Mohamed Rabbae,
Roel Rozenburg en Bernice Willemsen +++
K WA RTA A L U I T G AV E
I N T E R N AT I O N A A L
PERSCENTRUM
JAARGANG LIII - AFLEVERING 3 - OKTOBER 2014
Nieuwspoort Nieuws is
het driemaandelijks
verschijnend magazine
van het Internationaal
Perscentrum Nieuwspoort
1, 13, 14, 20, 21
7
Mohamed Rabbae blikt in de serie Hard Vak terug op zijn
Het nieuwe Nieuwspoort
REDACTIESECRETARIAAT:
Lange Poten 10
2511 CL Den Haag
T 070 - 346 94 40
E [email protected]
I www.nieuwspoort.nl
REDACTIE:
Nicole Bodéwes
Josine Boven
Gijs Korevaar
Margriet van Lith
Vincent Schepman (vormgever)
Peter Schouten
Ernst van Splunter
Magda de Vetten
Milja de Zwart (hoofdredacteur)
politieke loopbaan in Nederland, het land waar hij bij toeval
Alom bewondering
kwam en leerde
voor het nieuwe
waarderen om zijn
Nieuwspoort. Het
democratie. Maar
inspireerde
zijn partij
Nieuwspoort Nieuws
GroenLinks heeft
tot een interview
hij intussen de rug
met voorzitter van
toegekeerd en met
de Stichting
de democratie, de
Instandhouding
volksvertegen-
Nieuwspoort
woordigers én de
Annemarie Jorritsma
houding tegenover migranten is het volgens hem bergaf-
en tot een speciale
waarts gegaan.
aflevering van De
Plek. Voorzitter Lex
Oomkes wijdt zijn
15
column er aan. De
Van de zomer overleed Pim
onttakeling van het
Waanders, oud-parlementair
MEDEWERKERS DIT NUMMER:
Robbert Coops
Peter van Keulen
Mark Kranenburg
Lars Kuipers
Bart van Leeuwen
Gerhard van Roon
Lex Oomkes
Hans Schogt
Kerstin Schweighöfer
oude Nieuwspoort en de wederopbouw zelf voltrokken zich in
redacteur van NRC Handelsblad
de twee zomermaanden, buiten het zicht van de Poorters,
en streng lid van de school die de
maar is vastgelegd door fotograaf Roel Rozenburg. Er komt
staatsrechtelijke zuiverheid predik-
een fotoboek en dat komt weer beschikbaar voor Poorters
te: géén nauwe banden tussen
FOTO’S:
ANP / Hist. Archief
ONL
Josine Boven
Jorgen Caris
Hans Kouwenhoven
Sylvia Lederer
Gerd van Roon
Roel Rozenburg
Vincent Schepman
keer uit golfen.
VORMGEVING:
Vincent Schepman
T 079 - 352 27 02
E [email protected]
ADVERTENTIE-EXPLOITATIE:
Nicole Bodéwes
T 06 - 15 23 66 90
E nieuwspoort.nieuws@
gmail.com
politieke partijen en volksverte-
uit zeilen en voor de negentiende
17
Peter van Keulen van Public Matters verdiept zich in de vraag
5
of een bedrijf of organisatie wel moet ingaan op een uitnodiging van de Tweede Kamer om zich te laten horen.
Wandelganger verbaast zich over een
schietpartij in Weert.
22, 27
De PvdA, de partij die nooit tevreden is met de wereld en de
politiek, fascineerde Thijs Niemantsverdriet zo, dat hij er een
boek over schreef. Hij verdiepte zich in de geschiedenis,
focuste zich op politiek rampjaar 2002 en kreeg er een andere
6
kijk op de gebeurtenissen van. En, wie het kruiswoordraadsel
De Duitse Sylvia Lederer slaat een brug tussen Nederland en
‘De Vechtpartij’.
goed oplost, maakt kans op een gesigneerd exemplaar van
China als fotografe voor Xinhua News, het nationale persbureau van China. “Ik
ben wat rustiger en
Vaste rubrieken
minder direct dan de
lander”, zegt ze. En
dat helpt, want voor
de Chinezen is dat
Kopij voor het septembernummer dient uiterlijk
vrijdag 29 november
bij de hoofdredacteur
([email protected])
te zijn ingeleverd.
tussen politici en journalisten.
Nieuwspoort ging voor het eerst
gemiddelde NederDRUK:
BoomVerweij
ISSN 2210-2507
genwoordigers en al helemaal niet
4
erg wennen.
2 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
5
6
7
12
18
20
22
26
27
Wandelganger
Binnenste Buiten
Hard Vak
Van de voorzitter
Familie van?
De Plek
Kunst- en vliegwerk
Nieuwe Poorters
Politiek kruiswoordraadsel
korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten
Met abdicatie Beatrix is mysterie verdwenen
Filmmakers: Huis van Oranje is ‘te gewoon’ geworden
Met de abdicatie van koningin Beatrix heeft het koninklijk huis zijn magie als onderwerp voor speelfilms en documentaires verloren - daarover waren de deelnemers aan DE ORANJES, the director’s cut het op zondag 14 september
eens. Documentairemaker Michiel van Erp, regisseur Peter de Baan en scenarist Ger Beukenkamp vinden unaniem:
het mysterie is weg.
DE ORANJES, the director’s cut was een onderdeel van Prinsjesfestival, het vierdaagse festival voorafgaand aan Prinsjesdag,
bedoeld om de democratie in het zonnetje te zetten. Met het
200-jarig bestaan van Prinsjesdag stond dit keer de kracht van
rituelen centraal. De drie filmmakers, die stuk voor stuk meer
producties aan het Huis van Oranje wijdden, toonden daarom in
Pathé Buitenhof fragmenten uit eigen werk en gingen daarover in
debat onder leiding van Xandra Schutte, hoofdredacteur van De
Groene Amsterdammer.
Unaniem waren ze van mening dat het koninklijk huis met het
aantreden van koning Willem-Alexander en koningin Máxima
niet langer interessant is als onderwerp voor films en documentaires. “De media-optredens van Máxima verschillen niet van die
van Sylvie van der Vaart”, vond Michiel van Erp. “Als je gewoon
wordt, los je op”, was de mening van scenarist Beukenkamp.
Koningin Beatrix hechtte aan instandhouding van het mysterie en
het sprookje rond het koningschap, en juist dat maakte voor hen
het Huis van Oranje interessant, vertelden ze. Michiel van Erp
mocht in 1999 achter de schermen meekijken bij de voorbereidingen op Koninginnedag in Katwijk, maar kreeg daarna van het
Hof te horen dat dat ‘eens maar nooit meer’ was.
Opvallend was een spijtbetuiging van scenarist Beukenkamp. Die
vertelde de zaal dat hij ‘een beetje spijt’ had van een scène uit
het met een Gouden Kalf bekroonde tv-drama De Prins en het
Meisje, over de verhouding tussen wijlen Prins Friso en Mabel
Wisse Smit. In de betreffende scène zien we prins Friso in een
restaurant zitten met Mohamed Sacirbey, voormalig ambassadeur
van Bosnië-Herzegowina, met wie Mabel eerder een verhouding
Van links naar rechts: documentairemaker Michiel van Erp,
scenarioschrijver Ger Beukenkamp, regisseur Peter de Baan en
discussieleider Xandra Schutte.
had. “Ik ben de liefde van haar leven, jij waarschijnlijk de man
van haar leven”, zegt Sacirbey in die scène tegen Prins Friso.
“Dan zit je wel erg in een huwelijk te stoken”, vond Beukenkamp
achteraf.
Lars Kuipers
Streep door overvaljournalistiek bij Patatbalie
Kamerleden en bewindslieden
krijgen het recht om op dinsdagmiddag bij de Patatbalie
voor de plenaire Kamerzaal
draaiende camera’s te ontwijken. De richtlijnen voor het
maken van opnamen in de
Tweede Kamer zijn hier op
aangepast.
In het algemeen is het niet
toegestaan om politici aan
te spreken met draaiende
camera’s en ingeschakelde
microfoons; daarvoor moet
eerst toestemming worden
gevraagd. Op dinsdagmiddag, als om 14 uur het
mondelingevragenuur en de
stemmingen beginnen, mag
dat echter wel. Aan die bepaling is nu toegevoegd dat
Kamerleden en bewindslieden
hier bezwaar tegen kunnen
maken. In dat geval moet de
apparatuur uit en mogen de
beelden en geluidsopnamen
niet worden gebruikt. Aan het
eind van het 3,5 kantje tellende reglement staat dat het
niet naleven daarvan kan
leiden tot sancties. Dat kan
schorsing zijn.
Milja de Zwart
Alleen nog met toestemming interviewen bij de Patatbalie.
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 3
korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten
Nieuwspoortregatta: traditie geboren
Voorzitter Casper Becx van de Nautische Commissie
verwelkomt de opvarenden op de Holland.
Alle lof voor de Nautische
Commissie van Nieuwspoort
die dit jaar voor de eerste
keer de Nieuwspoortregatta
organiseerde. In totaal
deden tien schepen mee.
Zeven kozen voor een zeereis en zij vertrokken uit
Scheveningen; drie schepen
gaven de voorkeur aan het
IJsselmeer en zij vertrokken
uit Enkhuizen. In Scheveningen werden de opvarenden
gastvrij ontvangen door de
Jachtclub Scheveningen en
welkom geheten door de
wethouder van sportzaken
Rabin Baldewsingh. De zeezeilers hadden
goede wind, maar die was helaas verdwenen
toen ze door de Noordzeesluis waren - op
het kanaal moest de motor aan. De
IJsselmeerzeilers moesten het doen met een
krappe windkracht 3. Het ging bij deze wedstrijd overigens niet alleen om de snelheid,
maar ook om het beantwoorden van vragen
die de nautische kennis van de opvarenden
testten.
De regatta eindigde bij de HISWA in het IJ in
Amsterdam. De HISWA bood de Poorters
een borrel aan op de sleepboot De Holland,
gevolgd door een echt captain’s dinner. Als
juryleden traden op Koos Maarleveld en
Casper Becx. Winnaar was het duo Dorris
Spaans en Roelof Meijer met de Ithaca, een
Jeanneau Sunfast 37. Zij mogen volgend jaar
de regatta mede organiseren. De hoop is
dan wel dat er meer boten meevaren dan de
tien van dit jaar.
Margriet van Lith
Golftoernooi in de geest van oud-PvdA-prominent Relus ter Beek
Het negentiende Relus ter Beek Memorial
is zaterdag 20 september in het Drentse
Aalden gewonnen door het team van
Carry Abbenhues (waarnemend burgemeester van Assen), Hein Pannekoek en
Bernard Mencke met 57 punten.
Abbenhues deelde met Piet Wapperom
ook in de prijs voor de longest drive. Coby
van de Wild en Rob Staal sloegen de neary
en veel deelnemers aan de clinic sleepten
prijzen in de wacht. “Maar”, aldus deelnemende Poorter Robbert Coops, “Het
Het winnend team met v.l.n.r. Bernard Mencke, Karst Hoogsteen,
Carry Abbenhues en Hein Pannekoek.
4 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
belangrijkste is en blijft toch wel het
gevoel een dagje uit te zijn. In Drenthe
waar het - volgens de gevleugelde woorden van Ter Beek - altijd lente is. Zelfs in
de herfst.”
Piet Wapperom (rechts) man met beste afstand.....
Bokken schieten (1)
Een voor alle communicado’s verbijsterende
nieuwskwestie voltrok zich zondag 14 september. Niet gehinderd door enige voorlichter
schoot een jachtopziener van de provincie
Limburg drie wilde zwijnen dood, die net uit
het water waren gered. Stoïcijns trotseerde hij
daarbij de draaiende camera’s. Die in de linkerbovenhoek nog de onthutste redders vastlegden. Drie terugdeinzende brandweermannen,
die zojuist een diametrale rolwisseling hebben
moeten ondergaan: van reddende engel naar
medeplichtige aan moord.
Hoe kon dit zo gebeuren? Een kleine reconstructie.
Zondagochtend om 8:20 meldt een visser bij de
brandweer van Weert en Stramproy dat er een
aantal wilde zwijnen in de Zuid-Willemsvaart is
beland. De brandweer rukt uit en na tweeënhalf
uur werk van een tiental mannen en inzet van
twee boten lukt het om drie van de acht everzwijnen levend aan de kant te krijgen. Daar
ze nog op een aanhanger mee te nemen en
ergens anders vervolgens uit hun lijden te verlossen?”
Ter plaatse is kennelijk bekend hoe het beleid in
elkaar steekt. Dat is ook niet zo gek. Volgens de
website van Faunabeheer Limburg zijn ‘wilde
zwijnen op dit moment hét onderwerp van
gesprek’. Omdat everzwijnen met hun gewroet
schade toebrengen aan de landbouw, een risico
zijn voor het verkeer en dierziekten kunnen verspreiden, heeft het ministerie van Economische
Zaken, waaronder Landbouw en Natuur vallen,
een ‘0-optie’ afgekondigd. Limburg onderschrijft
dat beleid en heeft het vastgelegd in het faunabeheerplan.”Dat betekent dat everzwijnen
buiten twee leefgebieden, Meinweg en
Meerlebroek, in principe niet mogen voorkomen”, aldus de site. Maar in werkelijkheid zijn
ze er wel, en omdat everzwijnen elk jaar vijf tot
zeven jongen werpen en er ook nog eens familieleden vanuit Duitsland en België oprukken,
groeit hun aantal snel.
Bokken schieten (3)
staat intussen ook de
jachtopziener klaar. Hij
is duidelijk
herkenbaar
aan zijn
jagershoedje
met kwastje. Hij schiet alvast een paar plaatjes
met zijn iPad. Rond elf uur heeft hij ook met zijn
karabijn geschoten en zijn alle zwijnen dood.
Bokken schieten (2)
Dicht bij de bron, op de website Weert de
gekste, zijn de reacties aanvankelijk gematigd.
Om 11:06 schrijft Mins van Antje: “Goede
actie van de brandweer. Ze moeten werkelijk
van alle markten thuis zijn. Hoewel het mij een
frustrerend werkje lijkt, aangezien de beesten
toch worden afgemaakt, wil ik toch de brandweer via deze weg complimenteren voor hun
werk. Keep up the good work heren!” Ook de
jager krijgt bijval. Chef Sjef schrijft: “De man
heeft een judgement call gemaakt op dat
moment. Nog meer stress voor de beesten om
Het faunabeheer rond Weert heeft de provincie
Limburg ondergebracht bij de Wildbeheereenheid Grenskant. Zo’n ‘WBE’ is een samenwerkingsverband van jagers, dat uitvoering van het
faunabeheerplan tot taak heeft. “Hun grotendeels vrijwillige werk vormt een belangrijk
onderdeel van het faunabeheer”, aldus de website waarop de Faunabeheereenheid Limburg logo: een wild zwijn - dit uitlegt.
De geriefelijke afstand tussen opdrachtgever en
opdrachtnemer geeft gedeputeerde Patrick van
der Broeck, verantwoordelijk voor het natuurbeleid in Limburg, de vrijheid om zich te distantiëren van de daad. Het is veilig, bestuurlijke
verantwoordelijkheid telt hier niet. In een gezamenlijk persbericht van provincie, brandweer en
de jagersvereniging KNJV zegt hij de volgende
dag: “Dit had niet mogen gebeuren. Zo is het
nulstandbeleid niet bedoeld. Wij gaan de teksten van de ontheffingen er op nakijken en als
er onduidelijkheid over kan bestaan, dan passen
we de teksten aan.” Ook valt Van der Broeck de
brandweer bij. De betrokken brandweerlieden
zijn geschrokken over de afloop én de consternatie. Ze hebben een vraagje: hoe in het vervolg
om te gaan met de wettelijke taak om op te
komen voor mensen en dieren in nood?
het vraaggesprek vraagt presentator Jurgen
van den Berg haar reactie op het wildezwijnendrama. Ook Dijksma hoeft zich niet te bekommeren om bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ze
noemt het een ‘kafka-achtige situatie’ dat de
dieren eerst gered worden en daarna dat schot
krijgen. En zegt dat het goed is dat de provincie
Limburg ook zelf heeft gezegd dat dit niet zo
had moeten gebeuren. Dijksma beaamt dat de
wet zegt dat er een ‘nulstand’ is voor everzwijnen. Maar: “Er staat niet bij dat als er dieren
gered worden uit het water, je ze vervolgens
aan de kant mag afschieten. Zoals het gisteren
is gegaan, is niet gelukkig.”
Varkentje gewassen: de jager is eendrachtig tot
de zondebok verheven. Er is zelfs een onderzoek gestart. De vraag is of zijn handelen strafbaar was.
Bokken schieten (5)
Op zondag houden deelnemers aan het forum
van Weert de gekste de ontwikkeling van het
nieuws bij.
Om 13:50 meldt sippie: “Nu ook headline op
Telegraaf.nl.”
Om 15:12 verzucht Nicoo7: “Weert is weer
eens in het nieuws.” Hij geeft er de links naar
de NOS en De Telegraaf bij.
Om 23:05 schrijft sippie: “Landelijk nieuws
geworden.”
De volgende ochtend, om 9:02, somt Philip S
op: “NOS-journaal, Hart van Nederland, L1, etc.
De pvdd op haar achterste poten. Wat een consternatie om een paar zwijnen. Ga je eens bezig
houden met ECHT belangrijke zaken!!!
Zwarte Piet ofzo.”
MdZ
Het Flipje
Ode aan Philip Freriks
Tweede Kamerlid voor GroenLinks Jesse Klaver,
tijdens de regeling van werkzaamheden op
4 september:
“Wellicht dat een brief van het kabinet deze
onduidelijkheid ophemelt.”
Tweede kamerlid voor de PVV Reinette Klever,
tijdens het debat over het functioneren van de
Nederlandse Zorgautoriteit op 9 september:
Bokken schieten (4)
“Dat is jammer, de onderste steen moet echt
Staatssecretaris van Economische Zaken Sharon
Dijksma licht maandagochtend bij Radio 1 toe
waarom Nederland de wereld oproept een einde
te maken aan de walvisjacht. Aan het eind van
boven tafel.”
NB
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2014 - 5
Binnenste
Buiten
‘Nederland is veel minder bang voor nieuwe dingen’
CV Sylvia Lederer
werkt als fotografe voor Xinhua News
Agency, het nationale persbureau van China
woont in Haarlem
Recente artikelen: Recente opdrachten: de
heropening van het Mauritshuis in Den Haag
en het Prinsengrachtconcert in Amsterdam
Iedereen heeft over alles en nog wat een mening. En
ze zeggen niet alleen wat ze denken, ze knallen het
regelrecht tegen je hoofd. In het begin schrok ik
daarvan. De mensen hier zijn ook zo groot! Dan sta
je voor die machtige twee meter hoge Nederlandse
vrouwen en dan krijg je hun mening regelrecht om je
oren geslagen... Dan krijg je te horen hoe lelijk het
nieuwe jurkje is wat je net gekocht hebt en wat jezelf
Sinds wanneer ben je in Nederland?
zo leuk vond. Of hoe afgrijselijk je nieuwe sofa is,
“Ik kwam in 2008 met mijn man en onze drie kinde-
dat ze dat nooit in hun leven in hun eigen zitkamer
ren via Duitsland vanuit Australië naar Nederland.
zouden neerzetten. Dat was even slikken! Maar
Mijn man werkt voor een internationaal softwarebe-
goed, inmiddels ben ik eraan gewend, je weet in
drijf. Van origine zijn we Duits. Ik was al in Sydney
met fotograferen begonnen. Toen Xinhua in 2011 voor het eerst een bureau
ieder geval waaraan je bent. Maar soms zijn het wel
olifanten in de porseleinkast.”
in Nederland opende, nam ik contact op. Ik kon meteen beginnen.”
Wat mis je?
Was het moeilijk Nederlands te leren?
“Niet echt veel... Behalve het Duitse brood! Daar zijn we echt verwend, wij
“Nee, ik denk: als Duitse heb je het makkelijker, de talen horen bij dezelfde
Duitsers. Iedereen in Duitsland die ons bezoekt brengt inmiddels Duits brood
familie. Ik spreek inmiddels goed Nederlands, wel met een sterk Duits accent.
mee, dat komt dan meteen in de diepvries. Nederlands brood vind ik zo ver-
Zoals prins Bernhard... In het begin spraken mijn man en ik thuis ook Neder-
schrikkelijk dat ik inmiddels liever knäckebröd eet! We eten ook veel minder
lands, maar inmiddels zijn de kinderen zo goed ingeburgerd en ‘verneder-
vlees- en worstproducten, omdat we die in Nederland ook niet zo lekker vin-
landst’, dat hun Duits minder werd. Toen zijn we begonnen thuis hardnekkig
den. Maar wel duur. In Duitsland zijn dit soort basisproducten niet alleen beter
Duits te praten - zodat ze echt meertalig opgroeien. Engels kunnen ze ook.
maar ook veel goedkoper. In Nederland geven we inmiddels de voorkeur aan
Wij hadden geen problemen met wennen aan het leven in Nederland. De kin-
een goede vis. Die is ook duur, maar wel lekker.”
deren vonden direct een plek op Nederlandse scholen waar ze Nederlands
mensen zijn hier heel vrolijk! We hadden meteen contact met leraren, mede-
Hoe is het als Duitser in Nederland voor een Chinees persbureau te
werken?
leerlingen, met de buren. We wonen in Haarlem, een fantastische stad, heel
“Ik denk dat ik als Duitse een goede bemiddelaar ben tussen Nederland en
mooi!”
China, ik kan mijn opdrachtgevers veel makkelijker op interessante dingen wij-
moesten spreken, iedereen was heel open en vriendelijk. En levenslustig. De
zen die ze zelf niet zo snel zouden hebben ontdekt. De Chinese cultuur is zo
Lange tijd moest je als Duitser in Nederland op de puntjes van je
tenen lopen...
totaal anders dan de Europese, je moet heel veel geduld hebben om met
“Ook ik was in het begin sceptisch. We waren nooit van tevoren in Nederland
dat laat ik ze dan zien. En ik ben wat rustiger en minder direct dan de gemid-
geweest. We hadden gehoord dat de verhoudingen tussen Duitsland en
delde Nederlander. Voor een Chinees is het nog meer wennen aan de
Nederland wegens de oorlog en de bezetting lange tijd gespannen waren.
Nederlandse directheid dan voor een Europeaan. Dat kan ik bij wijze van spre-
Maar dat is niet meer het geval! Wij hebben in ieder geval niets gemerkt, wij
ken dan ook overbruggen.”
Aziaten te communiceren. Ze weten van veel dingen niet eens het bestaan,
hadden en hebben als Duitsers in Nederland geen enkel probleem!
Integendeel - het bevalt ons zo goed hier dat we besloten hebben voorlopig
Wat willen Chinezen van Nederland zien en lezen?
te blijven, ook de kinderen willen niet meer weg.”
“Ik doe vooral culturele onderwerpen - 200 jaar koninkrijk, de Gay Pride.
Chinezen houden ook van alles wat een beetje gek is. Paalzitten bijvoorbeeld,
Wat verbaasde je het meest aan Nederland?
haring eten, garnalen pellen. Ik had ook heel veel succes met een foto van
“Hoe bont en fris gekleed ook oudere dames hier rondlopen! In Duitsland zijn
een fashion catwalk op een rondvaartboot in Amsterdam. Dit soort rare din-
ze toch wat ingetogener, meer van die grijze muizen.
gen. Maar ook veel tentoonstellingen, het zandsculpturenfestival...”
En hoe gedigitaliseerd de Nederlandse maatschappij is! Internet is heel vanzelfsprekend, ook op scholen gebeurt alles met iPhone, laptop en smartboard.
Hoe is het als fotografe in Nederland te werken?
Huiswerk, opdrachten - alles gebeurt via internet! Als een lesuur uitvalt, lezen
“Heel prettig, iedereen is open en flexibel, als ik hulp nodig heb krijg ik die
de kinderen dat op hun iPhone. Wat dat betreft loopt Duitsland ver achter. Ik
ook. Bij de heropening van het Mauritshuis bijvoorbeeld had ik een slechte
denk dat Nederland veel minder bang is voor nieuwe dingen. Het nieuwe
plek, maar toen ik daarover klaagde deden ze er alles aan om het te verbete-
wordt hier veel sneller omhelsd en uitgeprobeerd dan bij ons. Daar ligt de
ren, zodat ik tenslotte een andere plek kreeg. In Duitsland is dat niet zo mak-
drempel veel hoger.”
kelijk, als je ergens staat dan blijf je daar ook staan, daar zijn ze niet zo flexibel. Daar is een rode lijn ook een rode lijn waar je niet overheen mag. In
Waaraan moest je in Nederland het meest wennen?
Nederland kan dat wel.
“De vrijblijvendheid hier. Mensen zijn aan de ene kant heel open, ze nodigen
De Nederlandse persvoorlichters echter zouden een beetje meer moeite moe-
je uit en zeggen dat we binnen kort beslist dat en dit moeten doen. Maar dan
ten nemen om op mails te reageren. Vaak krijg ik helemaal geen reactie. Een
gebeurt er niks! Behalve als je zelf in actie komt, van de andere kant die dat
zin is toch niet te veel gevraagd, even een reactie zoals ‘sorry - geen plek’ -
zo groots aankondigde komt niets. Dat is voor mij als Duitse nog steeds wen-
dan weet ik genoeg. Maar helemaal geen feedback, dat kan eigenlijk niet.”
nen, als ik iets zeg, dan doe ik het ook meteen.
Wennen moest ik ook aan de openheid en directheid van de mensen hier.
6 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
Kerstin Schweighöfer
Politiek is een hard vak, een waarheid als een koe die vaak gememoreerd wordt als bewindslieden
(gedwongen zijn tot) aftreden. In een serie interviewen Ernst van Splunter en Guus Mater
mensen die de harde kanten van de politiek aan den lijve ondervonden. In deel 7 kijkt oudTweede Kamerlid voor GroenLinks Mohamed Rabbae terug op zijn politieke bestaan.
‘Ik was geen handige politicus’
Guus Mater en Ernst van Splunter
“Mijn vader en ik luisterden
naar Radio Caïro. Daar zaten
de mensen die het verzet
tegen het Franse kolonialisme in Marokko organiseerden. Dat was een soort verboden radio, we moesten de
ramen afschermen. Als kind
heb ik meegedaan aan
demonstraties tegen de
Fransen. De Franse voorzitter van een voetbalclub,
waar ik lid van was, werd
twintig meter van ons huis
neergeschoten. Dat was een
schokkende gebeurtenis.
Mijn eerste demonstratie als
student in Casablanca was
voor de ambassade van
België, omdat de Congolese
leider Loemoemba was vermoord. Dat was voor jonge
Marokkanen een zeer aansprekende man, die zich in
aanwezigheid van de koning
in felle toespraken tegen de
Belgen keerde. In onze
ogen was hij in het Afrika
van toen een toekomstig
leider. Dat wakkerde mijn
belangstelling voor politiek
verder aan. Ik raakte steeds
meer verzeild in de linkerhoek van de Marokkaanse
studenten. Studenten waren
toen links.
Het was toeval dat ik in
Nederland ben terechtgekomen. Op een studentencongres in Rabat zat een
Zwitser van de International
Students Conference naast
me. Die ISC was gevestigd
in Leiden. We maakten
Mohamed Rabbae kwam bij toeval in Nederland terecht.
kennis en hij wilde mij naar
Nederland laten komen om
de communicatie met de
Afrikaanse studentenorganisaties op gang te brengen.
Ik wilde niet naar Nederland. Als Marokkaan ging je
naar Frankrijk, vanwege de
taal.
Het was de politiek van de
koning opponenten onschadelijk te maken door ze een
administratief baantje in
het leger te geven. Als je
daarin meeging, werd je
uiteindelijk ambtenaar.
Toen dat dreigde, dacht ik:
wegwezen. Mijn enige
contact buiten Marokko
was die Zwitser in Leiden.
En hij had me betaald werk
aangeboden.
In Nederland ben ik als
student blijven demonstreren tegen koning Hassan II,
die een dictator was. We
ageerden tegen de oprichting van de Amicales, een
vereniging die er op gericht
was Marokkanen in Europese
landen af te houden van
politieke activiteiten. Door
ons toedoen is het de
Amicales nooit gelukt om in
Nederland een voet aan de
grond te krijgen. In België
en Frankrijk was dat wel het
geval.
Ik deed filosofie. Maar daar
kom je in praktische zin
niet ver mee. Ik zat in
Leiden en zat met de taal.
Om geen tijd te verliezen,
wilde ik een vak kiezen
waarbij taal geen rol speelde. Dus ik dacht aan fysica
of scheikunde: weinig taal,
veel formules. Dan overwin
ik die taalhandicap, overwoog ik. Na een maand
kwam ik er achter dat het
niet ging. Toen heb ik toch
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 7
[CV]
Mohamed Rabbae (Berrechid, Marokko, 1941).
Studeerde filosofie en economie. Kwam als
oppositioneel student in 1966 naar Nederland.
Was van 1982 tot 1994 belangenbehartiger van
migranten als directeur van het Nederlands
Centrum voor Buitenlanders (NCB). Nederlander
sinds 1992. Tweede Kamerlid voor GroenLinks
van 1994 tot 2002. Was daarna wethouder in
Leiden. Bekleedt nu enige bestuursfuncties op
het gebied van minderhedenbeleid.
maar economie gekozen,
mijn oorspronkelijke voorkeur. Ik kreeg een beurs
van het Universitair Asiel
Fonds van 225 gulden per
maand. Dat was genoeg. Ik
ging nooit uit, ik dronk
niet. Het was leven en
studeren. Ik studeerde als
een soldaat: van negen uur
‘s ochtends tot 1 uur ‘s
nachts. Dag in, dag uit.
Als student kwam ik in contact met belangengroepen
van migranten en had ik
al eens gesproken met de
toenmalige staatssecretaris
Haars. Ik zou een baan krijgen bij Economische Zaken,
maar dan moest ik binnen
een half jaar Nederlander
worden. Ach ja, voor een
baan een andere nationaliteit aannemen, dat zou ik
uit principe niet doen.
Eigenlijk wilde ik zo snel
mogelijk weg uit Nederland.
Terug naar Marokko. Zo
niet, dan maar naar een
Afrikaans land. Daar was
mijn toegevoegde waarde
mijn ouders mocht sturen.
Ik werd uitgenodigd door
het Internationale Monetair
Fonds voor een sollicitatiegesprek in Parijs. In die tijd
hield ik me intensief bezig
met wat de Amerikanen in
Vietnam en Zuid-Amerika
uitvoerden. Dat gesprek met een Amerikaan - ging
goed, totdat ik hem zei dat
tijd dat medewerkers invloed hadden op de samenstelling van het bestuur.
Het team nam het standpunt in dat ik niet gewenst
was. Vooral de Marokkanen,
die min of meer gelieerd
waren aan die Amicales,
vonden me een linkse rakker. Ze dachten dat ik de
zaak ondersteboven zou
‘Naar buiten toe lijkt het allemaal erg
beschaafd bij GroenLinks’
ik problemen had met wat
het IMF in Chili had
gedaan. Ik zei dat ik het
jammer vond - ik drukte me
voorzichtig uit - dat het
IMF had meegewerkt aan
het versterken van de inflatie, waarvan Allende de
schuld kreeg en waarna het
leger een alibi had om in te
grijpen. Dat was al te veel.
Het was geen probleem dat
het niet doorging. Dan
maar niet naar het IMF.
Beslissend was uiteindelijk
dat ik hier mijn vrouw leer-
gooien. Dat wilden ze niet.
Dat het zo is gelopen, heb
ik pas veel later gehoord
van een bestuurslid dat
meewerkte aan mijn afwijzing. Later was ze bestuurslid van het landelijk centrum voor buitenlanders. Ik
werd daar in 1982 directeur
van, nadat ik verschillende
functies had bekleed bij
regionale centra voor buitenlanders. Ze heeft mij het
hele verhaal verteld.
Als directeur van het NCB
was ik vier dagen per week
‘Je bent moslim en zit in een partij die het
ritueel slachten verbiedt - dan moet je je toch
tegen de partij uitspreken’
groter dan in Nederland of
in andere westerse landen.
Ik vond een baan waarbij ik
in Turkije zou gaan werken.
Maar dat ging niet door,
omdat ik geen geld naar
voor migranten. Dat is nu
wel anders. Probeer nu nog
eens iemand bij de VVD te
vinden die in positieve zin
over migranten durft te
spreken. Hans Wiegel doet
dat, maar die is niet meer
actief. En Joris Voorhoeve
is nu lid van D66. Het
stemrecht van migranten bij
gemeenteraadsverkiezingen
de kennen. Zij zag een
annonce van een stichting
voor buitenlandse migranten in Utrecht. Daar heb ik
gesolliciteerd op de baan
van directeur. Ik ben het
niet geworden. Het was de
8 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
in Den Haag. Met alle politieke partijen had ik contact. Als linkse jongen lag
mijn hart natuurlijk bij de
linkse partijen. Maar ook bij
het CDA en de VVD trof ik
mensen die het opnamen
is er gekomen door de
steun van de VVD, door
Annelien Kappeijne van de
Copello, die vroeger in mijn
bestuur van het NCB zat.
Lubbers passeerde mij
links
Ik heb geweigerd Nederlander te worden tot de
dubbele nationaliteit kwam.
Ik mocht een keer een uur
lang in het torentje met
premier Lubbers over de
rechtspositie van migranten
praten. Ik gaf hem het
voorbeeld van de Molukkers
die een identiteitskaart
hadden, waardoor ze als
Nederlanders werden behandeld. Wat belet het kabinet
om voor migranten dezelfde
regeling te treffen? Toen
heeft Lubbers mij links
gepasseerd. Hij zei dat de
migranten dan eenmaal
over de grens gewoon weer
buitenlander zouden zijn.
Hij vond het beter dat
migranten de Nederlandse
Pakistaanse vlaggen verbrand. Ik dacht juist dat
het goed ging met de
migranten in Nederland, het
lukte ons steeds beter onze
rechten veilig te stellen.
Deze ellende zou ons veel
negatieve energie kosten.
nationaliteit zouden aannemen. Dat was een betere
oplossing. Toen vertelde ik
hem dat er net een Marokkaan die in Nederland
woonde in Agadir was aangehouden, omdat hij werd
gezien als een verrader.
En dat Turken hun huis en
grond verliezen, zodra ze
een andere nationaliteit
aannemen. Dus was het
beter dat migranten de
Nederlandse nationaliteit
zouden krijgen met behoud
van hun oorspronkelijke
paspoort, zeker voor Turken
en Marokkanen. Zo is die
dubbele nationaliteit er
gekomen.
In 1989 vroeg Marijke Vos
van GroenLinks mij of ik
kandidaat wilde worden
voor de Tweede Kamer. In
alle bescheidenheid heb ik
haar gezegd dat ik als NCBdirecteur meer voor migranten zou kunnen betekenen
dan als Kamerlid. En feitelijk kon het niet: ik was
nog geen Nederlander. Toen
in 1994 ook de PvdA langs
kwam, moest ik kiezen. Het
kon toen wel, want ik was
inmiddels Nederlander. De
keuze was niet moeilijk. Als
je aan macht denkt en kans
wil maken op een staatssecretariaat, moet je naar
de PvdA gaan. Maar als ik
Vijf jaar later kopte NRC in
een paginagroot interview
dat ik voor een verbod van
De Duivelsverzen zou zijn.
Ik was wel boos geweest
over dat boek. Het had veel
onrust gebracht over de
positie van migranten.
Maar ik heb de moslims
geadviseerd: maak geen
rotzooi. Als je dat boek
slecht vindt, ga dan naar de
rechter.
voor de PvdA had gekozen,
dan was het een continu
gevecht geworden om mijn
zin te krijgen. Liever bij
een kleine partij die op
mij lijkt dan bij een grote
partij waarin ik minder
mezelf kan zijn.
‘De Goeie Kale’
Niettemin hadden migran-
Lijsttrekkersduo Ina Brouwer en Mohamed Rabbae, april 1994.
ten veel steun aan PvdA’ers
als Flip Buurmeijer, David
van Ooijen en Klaas de
Vries. Je had een aantal
herkenbare sociaaldemocraten met het hart op de juiste plek. Wijnie Jabaaij was
migranter dan de migranten
zelf, zou je bijna zeggen.
Den Uyl was gericht op de
hoofdlijnen van de politiek,
daarin kwamen migranten
niet voor. Terwijl veel migranten juist door hem op
de PvdA hadden gestemd.
Voor Marokkanen was hij De
Goeie Kale.
Vos vroeg me of ik samen
met Ina Brouwer een duolijsttrekkerschap zou willen
vormen. Het kostte een
paar gesprekken voordat we
ja zeiden. In de campagne
kwam het probleem-Rushdie
op mijn weg. In 1989 had
hij De Duivelsverzen gepubliceerd. Het was meteen
brand in de islamitische
wereld. Ook bij ons in
Nederland, er werden
In het verkiezingsjaar
waren dus de poppen weer
aan het dansen. Toen zijn
ze bij GroenLinks gaan twijfelen of Mohamed Rabbae
wel de juiste persoon was.
Het verbieden van boeken
hoort niet bij een libertijnse partij als GroenLinks.
We zijn er in geslaagd
iedereen ervan te overtuigen dat ik absoluut niet
voor een verbod was. Het
was een lastige periode.
In de eerste peilingen stonden we op dertien zetels.
De electorale strijd tussen
Kok en Brinkman leidde er
toe dat GroenLinks veel
aanhang verloor. Velen uit
de linkse hoek kozen toen
voor Kok, uit angst dat het
CDA de grootste partij zou
worden. We eindigden op
vijf zetels, eentje minder
dan in periode daarvoor.
Ina is onmiddellijk opgestapt, ik ben mede op haar
aandringen gebleven.
Gevulde koek
Dat ik moslim was, speelde
geen rol. Ik positioneer me
niet als moslim. Dat was in
die tijd ook niet gebruikelijk. Ik kwam en kom niet
dagelijks in de moskee,
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 9
maar met de ramadam vast
ik wel. Een keer hadden we
een overleg in de Kamer,
dat om zeven uur in de
avond begon. De ramadan
eindigde om half acht. Ik
vroeg de bode een gevulde
koek en een koffie verkeerd.
Komt die terug met de
mededeling dat dat niet
mag. Dan ga ik hem zelf
halen, zeg ik. Nee, antwoordt hij, tijdens de vergadering mag niet worden
gegeten. Maar hij bracht
hem toch. Dan zie je hoe
ingewikkeld het is als
moslim in de Tweede Kamer
tijden de ramadan.
Voor de partij heb ik het
homohuwelijk in de Kamer
gedaan. Sommige vrienden
van Marokkaanse afkomst
lieten niet direct, maar via
via wel weten dat ze dat
een beetje gek vonden.
Zaken die de multiculturele
samenleving raakten, vind
ik zeer belangrijk. Die raakten me natuurlijk zelf ook.
In een kleine fractie is het
natuurlijk heel hard werken.
Je had geen tijd om op je
hoofd te krabben.
IRT-enquête
De sfeer toen in de Tweede
Kamer vond ik fantastisch.
Hoogtepunt was het lid-
Binnenlandse Zaken Van
Thijn wilde wel blijven,
maar dat pikte het CDA
niet.
Rosenmöller
PvdA-Kamerlid Maarten van Traa in gesprek met
Rabbae. Van Traa was voorzitter van de parlementaire
enquêtecommissie naar de IRT-affaire, Rabbae was lid
van die commissie.
maatschap van de commissie die de IRT-affaire*
onderzocht. Ik ben extra
scherp als staatsorganen
hun boekje te buiten gaan.
Met leden als Thom de
Graaf, Maarten van Traa,
Alis Koekoek, André
Rouvoet en Otto Vos waren
we een soort eigen fractie
geworden. Ik zag de commissieleden vaker dan de
leden van mijn partijfractie.
De motie die ten grondslag
lag aan de instelling van de
enquêtecommissie in 1994
was van VVD-Kamerlid Hans
Dijkstal. Maar daarna waren
er verkiezingen geweest,
Mohamed Rabbae en Paul Rosenmöller (geknield) op
campagne in Sittard, april 1994.
10 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
waarbij CDA en PvdA hun
Kamermeerderheid waren
kwijtgeraakt. In mei vroeg
de nieuwe Tweede Kamer
om een debat over de IRTaffaire. Van Mierlo souffleerde de toen de zeer
groot geworden fractie van
Dieptepunt van mijn politieke loopbaan was het
allerlaatste moment binnen
GroenLinks. De kandidatencommissie vroeg me welke
plek ik voor de verkiezingen
van 2002 wilde. Ik heb
gezegd dat ik was binnengekomen op vier en dat ik
op vier wilde blijven. En
stel dat dat niet kan, werd
er gevraagd. Dan ben ik
weg, heb ik gezegd. Toen ik
voor het eerst na dertig
jaar weer in Marokko was,
met een delegatie van de
Tweede Kamer, las ik dat
GroenLinks had besloten
mij van de lijst af te voeren. Bij mijn terugkeer was
ik aangenaam verrast dat
Thom de Graaf van D66 en
‘Je had geen tijd om op je
hoofd te krabben’
D66. Paul Rosenmöller hielp
mij een beetje, omdat ik in
de Kamer helemaal nieuw
was. Er werd gewerkt aan
een motie, maar in het
begin was de tekst daarvan
absoluut ongevaarlijk. Wij
wilden een veel scherpere
formulering, maar Dijkstal
was daartegen. De strekking
was dat de demissionaire
bewindslieden het dossier
moesten laten rusten in
afwachting van het nieuwe
kabinet. Van Mierlo zorgde
er voor dat de motie meer
scherpte kreeg. Maar doorslaggevend was de vertaling
ervan door minister van
justitie Hirsch Ballin, waardoor hij de lading kreeg
van een verbod aan de politieministers om zich zolang
de formatie gaande was nog
bezig te houden met de
georganiseerde misdaad.
Zijn vertrek was daardoor
onvermijdelijk. Minister van
Marleen Barth van de PvdA
zich in de media over die
beslissing hadden verbaasd.
De verontwaardiging binnen
en buiten de partij leidde
tot een gesprek van mij met
partijvoorzitter Mirjam de
Rijk, Bas de Gaay Fortman,
Farah Karimi en Paul
Rosenmöller. Paul zou op
het congres aangeven dat
hij vond dat ik op een verkiesbare plek zou moeten
staan. Op de avond voor
het congres werd ik gebeld
door Met het oog op
morgen. Ik heb gezegd dat
morgen het congres zou
zijn en dat we wel zullen
zien hoe dat verloopt. Drie
minuten later belde Paul.
Hij zei me dat hij mijn
uitlatingen strijdig met de
afspraken vond. Ik zei hem
toen dat hij zich de volgende dag maar tegen mij
moest uitspreken. Maar op
het congres heeft Paul niets
gezegd. Voor mij, noch
tegen mij.**
Ik had verwacht dat die
commissie tegen mij zou
zeggen: vier is niet haalbaar, maar wat vind je van
zestien of dertig. Maar dat
gesprek heeft nooit plaatsgevonden. Ik dacht dat het
bij GroenLinks anders zou
gaan dan bij de grote partijen. Dat was niet het
geval. Naar buiten toe lijkt
het allemaal erg beschaafd.
Maar het is net als bij de
grote partijen duwen en
trekken. Politici kunnen
heel goed zijn in het debat,
maar als leidinggevenden
hoeven ze helemaal niet
zulke goed managers te
zijn.
Mohamed Rabbae werd vaak gevraagd om te komen spreken tijdens demonstraties
over het vreemdelingenbeleid, zoals hier in Den Haag.
Bergafwaarts
Ik ben blij dat ik lid van de
Tweede Kamer ben geweest.
Ik heb veel landen bezocht
en was zeer trots op het
Nederlandse democratisch
stelsel in de tijd dat ik lid
van de Kamer was. Zelfs
Zweden, dat voor mij een
voorbeeld was, haalde het
niet bij onze vorm van
democratie. Daar zijn de
commissievergaderingen
besloten. Publiek en media
worden in het ongewisse
gelaten. In het compromis
dat naar buiten komt heeft
iedereen een beetje gewonnen. Mijn waardering voor
de Nederlandse democratie
had toen zijn top bereikt.
Sindsdien is het allemaal
bergafwaarts gegaan. Ik
ging naar de Kamer om te
vechten voor mijn principes. Het is ons destijds
gelukt om een islamitische
middelbare school, de Ibn
Galdoun School, mogelijk te
maken. Dat was mede aan
mijn inzet te danken. Ook
VVD, CDA en PvdA zijn meegegaan met de oprichting
en financiering van die
school in Rotterdam. Helaas
zijn er corrupte bestuurders
op afgekomen, waardoor de
school ten onder is gegaan.
Geven en nemen - nee
Als wethouder in Leiden reikt
Rabbae naturalisatiedocumenten uit aan nieuwkomers,
oktober 2002.
Waarom ga je de politiek
in? Je probeert toch een
stempel te drukken op de
inrichting van de samenleving. Je bent moslim en
zit in een partij die het
ritueel slachten verbiedt.
Op zo’n principieel punt
moet je je toch tegen de
partij uitspreken.
Later ben ik wethouder
in Leiden geweest. Als
enige van GroenLinks in
het college met onder meer
Pechtold en Melanie
Schultz. Ik deed Sociale
Zaken. Er moest worden
bezuinigd op de sociale uitkeringen. Maar dat wilde ik
niet. Dat had ik herhaaldelijk duidelijk gemaakt. Een
PvdA-collega zei dat ik
niet iedere keer mijn portefeuille in stelling moest
brengen. Op een gegeven
moment moet je water in
de wijn doen. Daar had hij
volledig gelijk in. Wat dat
betreft ben ik geen handige
politicus. Als het gaat om
geven en nemen, nee.
Dealen, verkopen - daar ben
ik niet handig in. Het is
een bestuurlijke kunst en
daar ben ik niet geschikt
voor.
Misselijkmakend
Sinds enige jaren ben
ik geen lid meer van
GroenLinks. Dat was een
proces in drie stappen. Het
begon met een demonstratie van Nederland bekent
kleur in 2008. Alle grote
partijen zouden komen. CDA
en VVD waren er ook. De
drie linkse partijen PvdA,
SP en GroenLinks meldden
zich een uur voor aanvang
af. Ze dachten dat het zou
uitlopen op een aanval op
Wilders. Ik denk dat het te
maken had met het trauma
na de moord op Fortuyn. De
kreet ‘de kogel kwam van
links’ zat nog steeds in het
hoofd van sommige politici.
Dat was één. Twee: wij
brengen Wilders voor de
rechter. Femke Halsema
vond dat niet juist. Je moet
hem politiek bestrijden,
zei ze. Als ze dat inderdaad
hadden gedaan, was er naar
mijn idee geen behoefte
geweest hem voor de
rechter te brengen. Het
probleem is dat Wilders het
hele Kamerdebat monopoliseerde. In eerste instantie
kreeg hij alleen weerwerk
van Pechtold, later ook van
Halsema.
Het derde moment is een
demonstratie bij de
Dokwerker in Amsterdam.
Daar heb ik een hele scherpe toespraak gehouden in
de richting van Wilders. De
volgende dag zei Halsema
op Twitter dat zij elke keer
maagpijn kreeg bij een uitspraak van mij over Wilders
als er ‘Rabbae, oud-Kamerlid
GroenLinks’ onder stond.
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 1 1
Het Landelijk Beraad Marokkanen, waarvan Rabbae voorzitter is, sleept in 2010 Geert Wilders
voor de rechter om zijn uitspraken over de islam.
Die combinatie was voor
haar kennelijk misselijkmakend. Toen heb ik mijn
lidmaatschap opgezegd. Zij
heeft een paar keer gebeld
met mijn vrouw. Ik heb
haar niet meer willen
spreken. Ook andere
GroenLinks kopstukken heb
repliek te dienen, voelen de
moslims zich al vertegenwoordigd. Niemand zit te
wachten op een nieuw soort
SGP, die de leer verkondigt.
Maar als er een lichte
lading religie wordt toegevoegd, zouden veel moslims
zich mogelijk herkennen in
een baan hebben, dan
kunnen ze hier wortelen.
De jihadisten menen in
Nederland geen toekomst
meer te hebben.
Onze overheid stelt daar
slechts repressie tegenover.
Je kunt toch niet zomaar
het paspoort van iemand
‘Ik ben blij met onze Grondwet - de huidige
generatie Nederlandse politici zie ik Thorbeckes
kunststukje niet herhalen’
ik niet meer te woord
willen staan. Sindsdien heb
ik geen contact meer met
het establishment van
GroenLinks. Ik mis het niet.
Vleugje religie
Ik heb wel eens gepleit
voor een CDA voor moslims.
Daar ben ik nog steeds
voor. Ik zag dat Wilders
zeker in het begin in de
Kamer veel vrijheid kreeg
zonder enig tegenspel. Als
er maar één parlementariër
is om hem verbaal van
een dergelijke partij.
Er is voor minderheden veel
vooruitgang geboekt. Die
ontwikkeling is met de aanslag op de Twin Towers in
2001 tot staan gebracht.
Daarna is het qua sentiment
achteruitgegaan. Migranten
voelen zich weer tweederangsburgers. Dan is het
niet helemaal onbegrijpelijk
dat ze hier weg willen.
Noem het naïviteit, noem
het idealisme of zucht naar
avontuur. In Nederland zijn
ze werkloos. Zorg dat ze
12 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
innemen als die geen enkele overtreding heeft
begaan? Als mensen zich
tegen de wet keren, kunnen
er maatregelen worden
genomen. Zo gaat dat in
een rechtsstaat. Ik ben blij
met onze Grondwet, ik ben
blij met Thorbecke. Maar
over de politici van nu
ben ik somber. Ik denk niet
dat de huidige generatie
Nederlandse politici in staat
zou zijn om zijn kunststukje
te herhalen.’’
* IRT-affaire:
Na inventarisatie van de
georganiseerde misdaad in
Nederland in 1988 werd een
Interregionaal Rechercheteam
opgericht. Begin jaren negentig hoopte dit opsporingsteam
een grote criminele organisatie op te rollen door tienduizenden kilo’s softdrugs door te
laten naar de Nederlandse
markt. Dit gebeurde zonder
dat de verantwoordelijke
minister van Justitie het wist.
In december 1993 ontmantelde de Amsterdamse driehoek
het IRT. In april 1994 nam
de Tweede Kamer de motieDijkstal aan die vroeg om een
parlementair onderzoek naar
de opsporingsmethoden van
politie en justitie. Voordat de
parlementaire enquête begon,
traden de verantwoordelijke
(demissionaire) bewindslieden
Hirsch Ballin en Van Thijn af.
** Interview in Met het oog
op morgen:
Op de ochtend van het partijcongres, 9 februari 2002,
stond in de Volkskrant:
“Met fractieleider Rosenmöller
heeft Rabbae een goed
gesprek gehad. Hetgeen niet
betekent dat de partijchef
het vandaag voor hem zal
opnemen. Rosenmöller:
‘Mohamed was de afgelopen
jaren een boegbeeld van
immigranten in Nederland, en
speelde een belangrijke rol in
de politiek. Maar ik geef geen
stemadvies. Het congres
beslist.’ Auteur Theo Koelé
zegt dat dit stuk in de loop
der dagen, voorafgaand aan
het congres is ontstaan.
Daaruit valt af te leiden dat
Paul Rosenmöllers besluit om
niet voor Rabbae te pleiten al
vaststond en niet is ingegeven
door Rabbaes optreden in
Met het oog op morgen, dat
immers zo ongeveer samenviel
met het moment dat de
Volkskrant van 9 februari
2002 ter perse ging.
Van de voorzitter
Nu komt het aan op u, Poorters:
kom weer langs!
H
et was spannend, maandag de eerste
september. Hoe zouden de eerste
reacties zijn op het nieuwe perscentrum? Gelukkig is de betrokkenheid van veel
Poorters bij het wel en wee van Nieuwspoort
nog immer even groot en konden velen van
hen hun nieuwsgierigheid niet bedwingen. Net
als veel oudere Poorters. Hun vereniging
(Poorters Eerste Periode) had een verrassend
grote opkomst op de maandelijkse borrel,
die toevallig met de eerste dag in Nieuwspoort
na de verbouwing samenviel. Het oorzakelijk
verband behoeft, neem ik aan, geen verder
bewijs.
Wij zijn als bestuur ongehoord trots op wat
er in de acht weken van het zomerreces is
neergezet aan de Lange Poten. Gelukkig
denken velen van u er, gezien de reacties die
eerste september en de dagen erna, net zo
over. Tuurlijk, het rookhok is veel rokers te
klein, dat ze moeten staan is een crime en het
is wel erg wennen dat je vanuit de sociëteit niet
meer in de gaten kunt houden wie er zoal in
het restaurant zitten (er is al geopperd aan
de bar een spionnetje te hangen om de
nieuwsgierigheid te bevredigen).
We gaan er voorlopig even niets aan doen. Net
zo min als we de scheidingswand tussen sociëteit en restaurant openzetten. De intiemere
sociëteit was één van de doelstellingen van de
verbouwing en die geven we niet zo maar op.
Nu komt het aan op u, de leden van Nieuwspoort. U zult van de verbouwing een succes
kunnen maken door af en toe weer eens langs
te komen en voor leven in de brouwerij te
zorgen. Om oude bekenden weer eens te zien
of de laatste roddel over het Binnenhof te
vernemen. De leden bepalen de sfeer, een
verbouwing kan er slechts positief dan wel
negatief aan bijdragen.
Het bestuur van Nieuwspoort buigt zich
ondertussen, nu de bange dromen niet zijn uitgekomen en de verbouwing volgens het zeer
ambitieuze tijdschema is verlopen, over de
huisregels voor de sociëteit en het restaurantgedeelte. Zeker is dat we terugwillen naar
een ledensociëteit. Alleen leden hebben (met
maximaal één gast) toegang tot het heilige der
heiligen. Maar daarmee ben je er niet. Wat te
doen met de bewindsman of vrouw, die na een
zwaar debat met een aantal ambtenaren bij een
biertje de adrenaline terug wil dringen? Hoe
gaan we de beslotenheid handhaven? Kan je in
de sociëteit alleen nog op rekening consumeren en alleen nadat je je met je lidmaatschapskaart hebt aangemeld? Gaan we de deuren op
slot doen en kunnen ze alleen met een keycard
open? Of gaan we het personeel overvragen
en hen een politierol opdringen? Laten we ze
bij twijfel iemand vragen zijn lidmaatschap
aan te tonen?
Die kant moeten we wat mij betreft niet op.
Deels hoop ik dat er in de sociëteit een sfeer
ontstaat, waarin leden als vanzelf willen bijdragen aan de beslotenheid en er elkaar op willen
aanspreken. Mocht die sfeer ontstaan, dan is
er al heel wat gewonnen. Voor het overige hoop
ik dat het bestuur, als u dit leest, een aantal
voorzieningen heeft getroffen.
En voor het overige stort het bestuur zich nu
op de officiële opening. Want uiteraard zijn we
trots genoeg op het resultaat dat we dat ook
graag bij gelegenheid met u willen delen.
Lex Oomkes
[email protected]
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 1 3
Annemarie Jorritsma, voorzitter Stichting Instandhouding Nieuwspoort:
‘Het wordt goed, degelijk en mooi’
De Stichting Instandhouding Nieuwspoort werd meer dan 25 jaar geleden opgericht om topbestuurders
te betrekken bij het internationale perscentrum en het zo overeind te houden. Uit de bijdrage van de
Vrienden van Nieuwspoort, die de stichting aantrekt, kunnen bijzondere bijeenkomsten én verbouwingen
worden bekostigd. Voor de huidige verbouwing heeft de stichting een miljoen euro beschikbaar gesteld.
Reden om voorzitter Annemarie Jorritsma te vragen wat zij ervan vindt.
“Ik ben zeker blij met de
verbouwing! Nieuwspoort
was wel een beetje onhandig ingericht - outdated”,
reageert Jorritsma. In eerste instantie was het plan
om de sociëteit en de zalen
van plaats te laten wisselen. Maar dat had nogal wat
voeten in de aarde en dat
bracht weer kosten met zich
mee. Vergeleken met de
eerste plannen is de verbouwing bescheiden gebleven. Een opluchting, vindt
Jorritsma. “Het stichtingsbestuur keek met scepsis
naar die eerste plannen. De
vraag was of je de kosten
ooit zou kunnen terughalen
uit de exploitatie. Het
Nieuwspoortbestuur is tot
de conclusie gekomen dat
het niet kon. Ik ben nog
blij dat we het niet gedaan
hebben. Maar de intenties
zijn overeind gebleven. Nu
wordt daar vorm aan gegeven. En het wordt goed,
degelijk en mooi.”
Niet alleen het perscentrum, ook de organisatie
Tot Jorritsma's
opluchting is de
verbouwing
bescheiden
gebleven.
poort willen zijn. Wel een
klankbord, een groep van
ervaren, stevige mensen,
die kritische vragen stelt.
Dat is ook goed voor het
bestuur van Nieuwspoort.
Neem bijvoorbeeld Marja
Meijer, die heeft verstand
van exploitatie en is daarmee een goede counterpart
‘Nieuwspoort blijft zoals het is
en wordt zoals het moet’
gaat op de schop. Ook bij
die vernieuwing is de
Stichting Instandhouding
betrokken.
“Wij beoordelen de beslissingen van het Nieuwspoortbestuur. Dat leidt
soms tot boeiende discussies. Maar wij blijven op
afstand. We moeten niet
het bestuur van Nieuws-
Milja de Zwart
voor de nieuwe directeur
van Nieuwspoort.
Nu moet Nieuwspoort kijken
of het er ook in slaagt om
meer inhoudelijke bijeenkomsten te organiseren.
Daar is natuurlijk al veel
gedaan, er zijn Poorten
opgericht waar inhoudelijke
discussie plaatsvindt. Maar
de infrastructuur leende
14 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
zich er niet echt voor.
Straks is er een veel handiger indeling, dus kan de
uitvoering van alle plannen
beginnen.”
De nieuwe opzet van het
bestuur heeft ook op de
agenda gestaan van de vergadering van de Stichting
Instandhouding. Het wordt
kleiner: het bestuur zal
negen in plaats van veertien leden gaan tellen.
Vanaf komend jaar kiezen
de Poorters niet zes, maar
drie bestuursleden: een
journalist, die meteen voorzitter is, een politicus en
één lobbyist of voorlichter.
Daarnaast worden twee
bestuursleden aangezocht
op grond van hun deskundigheid en komen er vier
vertegenwoordigers in van
de NVJ, de Buitenlandse
Persvereniging, de gemeen-
te Den Haag en de club van
directeuren van afdelingen
voorlichting van ministeries.
Jorritsma: “We zijn het
ermee eens. We hebben er
heel lang over gesproken
met het bestuur van
Nieuwspoort. Ook over de
vraag of de voorzitter van
Nieuwspoort altijd een journalist moet zijn. Het is niet
automatisch zo dat een
goede journalist ook een
goede voorzitter is. Veel
journalisten zijn einzelgängers, die hun eigen winkeltje hebben. Die moeten dan
ineens personeel aansturen.
Uiteindelijk is er toch voor
gekozen om de voorzitter
een journalist te laten zijn.
Het alternatief is dan dat je
de kwaliteiten die je zoekt
vastlegt in profielen voor
de andere bestuursleden.
Daarom hebben we gezegd
dat je goede profielen moet
opstellen voor de kandidaten. Dat kan vooral bij de
kwaliteitszetels, waarvoor
je deskundigen zoekt.
Er is sprake van geweest
dat de Stichting Instandhouding ook een zetel zou
krijgen. Maar uiteindelijk
hebben we daarvan afgezien. Maar het denken over
integratie van beide besturen staat niet stil. Dit kan
weer ter discussie komen
als het nieuwe bestuur van
Nieuwspoort eenmaal gesetteld is en de Stichting
Instandhouding verder is
met de plannen om haar
donateurs, verenigd in de
Vrienden van Nieuwspoort,
aan zich te binden. Nu krijgen donateurs één keer per
jaar een diner aangeboden.
Dat is een belangrijk evenement, maar de ceo’s zijn
misschien meer geïnteres-
“Ik verwacht dat het blijft
zoals het is en dat het
wordt zoals het moet. Het
sociëteitsgevoel moet blijven. Maar Nieuwspoort is
niet meer de thuishaven
‘Een goede journalist is niet
automatisch ook een goede
voorzitter’
seerd in inhoudelijke bijeenkomsten, in Nieuwspoort
zelf. Dat kan in de nieuwe
situatie.”
Heiligdom
Wat het eindresultaat moet
zijn van alle vernieuwingen
staat voor Jorritsma vast.
van grote groepen journalisten en Kamerleden, die ‘s
avonds aan de bar hangen.
De meesten zijn uitermate
burgerlijk geworden, hebben
zorgtaken thuis. Daarom
wordt straks een klein deel
van Nieuwspoort een beetje
exclusief. Daar heerst het
sociëteitsgevoel, daar is de
plek waar je veilig met
elkaar kunt spreken. In het
andere deel is veel meer
openheid, daar kun je ook
gasten van buiten meenemen en groepen ontmoeten.”
Dat er dan een heiligdom
der heiligdommen ontstaat,
een sociëteit die zo omgeven is van mysteries dat
het extra verleidelijk wordt
voor buitenstaanders om te
proberen binnen te komen,
verontrust haar niet. “Ja
dat is zo”, zegt Jorritsma
nuchter. “En dat gaat
gebeuren, daar kun je op
rekenen.”
Pim Waanders, 1930 - 2014
‘Meester BCL’ sprak niet met Kamerleden,
maar schreef over ze
Mark Kranenburg
“Is dat hem nou?”, vroeg PvdA-voorlichtster Liesbeth Rensman ergens in
de jaren tachtig op fluistertoon aan
een journalist in de gangen van de
Tweede Kamer. Terwijl zij de vraag
stelde, wees zij op een kleine man
die schichtig net de deur van haar
kamer had gepasseerd. “Ja, dat was
hem nou”, kreeg ze te horen. Dát was
nu mr B.C.L. Waanders, de schrijver
van de parlementaire rubriek in NRC
Handelsblad. De man die op 3 juli van
dit jaar op 84-jarige leeftijd is overleden.
Wat hij daar in die omgeving van de
PvdA-burelen deed? Het zal altijd een
raadsel blijven. Pim Waanders kwam
namelijk nooit in de wandelgangen
van de Tweede Kamer. Zijn plek was
de perstribune. De perstribune rechts
om precies te zijn. Met daarachter de
perskamer rechts én het persbuffet.
Waanders hing de school aan die zei
dat journalisten niet met Kamerleden
spraken, maar over ze schreven. In de
wandelgangen had hij dan ook niets
te zoeken, vond hij zelf. Ook niet op
partijbijeenkomsten trouwens, die
zeker in de jaren zeventig een
belangrijk deel van de stemming in
de Tweede Kamer bepaalden. Het ging
Waanders om het debat zoals dat in
de plenaire zaal van de Tweede of de
Eerste Kamer werd gevoerd.
Beter gezegd: de ‘beraadslagingen’
zoals deze gevoerd dienden te worden
door onafhankelijk gekozen leden van
de Tweede Kamer. PvdA-Kamerlid, of
VVD-Kamerlid; het waren begrippen
die niet uit zijn pen kwamen. In zijn
staatsrechtelijk zuivere redenering
waren volksvertegenwoordigers allemaal individueel gekozen. Dat zij zich
hadden aangesloten bij een fractie of
partij deed eigenlijk niet ter zake.
Waanders hield vast aan de negentiende-eeuwse traditie die zei dat er
zelfs geen sprake mocht zijn van
nauwe banden tussen partijen en
volksvertegenwoordigers.
Nog erger waren de jonge collega’s
die het hadden over VVD- of PvdAministers. Wisten zij dan niet dat een
minister een dienaar van de kroon
was? En dan al die slordige formuleringen. Kabinet als regering werd
bedoeld of andersom. Hij betrapte
ook regelmatig Kamerleden op dit
soort onzorgvuldigheden.
Coalitie: ‘heilig en veilig huisje’
Coalitiedwang, regeerakkoorden, hij
vond het vreselijk. Dan schreef hij
weer: “In beginsel behoren alle 150
leden van de Tweede Kamer in het
geweer te komen als een der belangrijkste rechten van het parlement in
het geding is, maar de politieke praktijk brengt nu eenmaal met zich mee
dat leden van regeringsgezinde fracties vaak niet veel anders kunnen of
willen doen dan fungeren als hoeders
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 1 5
Pim blij verrast met zijn
koninklijke onderscheiding.
van het heilige en veilige huisje van
de coalitie.”
Pim Waanders voerde op zijn manier,
namelijk in zijn parlementaire
rubriek, een eenzame strijd tegen de
verwording van de regels. Drie keer in
de week, op woensdag, donderdag en
vrijdag, de dag na de plenaire vergadering dus, verscheen zijn parlementair overzicht. Het was een residu van
het parlementair verslag zoals dat in
de jaren vijftig nog in veel dagbladen
was te vinden. Waanders’ rubriek was
een recenserend verslag, geschreven
in een unieke stijl.
Een voorbeeld: “Menigeen die in verwondering omziet naar het onbetwist
uiterst levendige Kamerdebat van gisteravond kan zich afvragen of de
bewindsvrouwe niet al te militant te
werk ging en of zij een aantal
Kamerleden niet nodeloos voor het
hoofd stootte. Van een minister die
onbekend lijkt te zijn met het begrip
‘tact’ kan een kabinet nog plezier
beleven.”
Omfloerst, maar toch dodelijk
Het waren voorspellende woorden
geschreven op 22 februari 1990 naar
aanleiding van één van de eerste
optredens in de Tweede Kamer van de
nieuwe minister van Verkeer en
Waterstaat, Hanja Maij-Weggen.
Behalve voorspellende, waren het ook
typische Waanderswoorden. Bescheiden als hij was, schreef Waanders
liefst in de indirecte vorm. Dus:
‘menigeen’ kon zich ‘afvragen’ of de
minister Kamerleden ‘niet nodeloos’
voor het hoofd stootte in plaats van:
16 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
de minister bruuskeerde Kamerleden.
Maar uit de pen van ‘meester BCL’,
die zich door zijn collega’s overigens
gewoon Pim liet noemen, waren dit
soort omfloerste observaties minstens
zo dodelijk.
Vooral als er dan ook nog een historische vergelijking aan werd toegevoegd, wat Waanders zeer vaak deed.
Zo verwees hij in zijn stuk over Maij
naar de liberale minister Oud die in
de jaren dertig van de vorige eeuw
zijn collega-minister De Marchant
had geadviseerd ten behoeve van het
slagen van zijn beleid met meer ‘tact’
op te treden in het parlement.
Het geheugen van Pim Waanders was
fenomenaal. Tot lang na zijn door de
VUT opgelegde vervroegde pensionering maakten jongere redacteuren
gebruik van zijn parate of staatsrechtelijke kennis. Hij kreeg dan telefoon
met bijvoorbeeld de vraag of de
Tweede Kamer wel eens eerder zo lang
over één wetsontwerp had gesproken
als zij nu had gedaan. Uit zijn hoofd
wist Waanders dan niet alleen het
vooroorlogse jaartal te noemen, maar
ook nog de exacte data. “Kijk het nog
wel even na voor de zekerheid”, was
zijn vaste toevoeging. Het gebeurde,
maar het hoefde eigenlijk niet. Pim
vergiste zich nooit.
Geen Nieuwspoorttijger
Pim was Pim. Wonend in een flat in
Delft tussen de krantenknipsels, en
tot op late leeftijd nog zorgend voor
zijn moeder in Soest. Een Nieuwspoorttijger was hij niet; hij kwam er
wel eens als zijn collega’s er ook
heen gingen, want een glaasje sloeg
hij niet af.
Voor het overige had Pim zo zijn
eigen principes en wetmatigheden.
Het rode voetgangerslicht diende
gerespecteerd te worden, ook al was
het vier uur ‘s nachts en waren de
straten rondom het Binnenhof geheel
verlaten. Declareren deed hij niet.
Dat had iets minderwaardigs. En de
bejaardenstrippenkaart waar hij destijds recht op kreeg weigerde hij te
gebruiken. Dat was discriminatie.
Lintje
Eind 1990 nam hij in zijn woonplaats
Delft afscheid met een symposium
over pers en parlement. Vanuit de
Haagse redactie waren voorafgaand
aan deze gebeurtenis pogingen
ondernomen om Pim een koninklijke
onderscheiding te bezorgen. Twee
weken voor zijn afscheid kwam het
verlossende woord. Er volgde een
ongerust telefoontje van hoofdredacteur Ben Knapen naar de Haagse
redactie. Wisten we wel zeker dat Pim
prijs zou stellen op een lintje? Zou
hij het niet ter plekke principieel
weigeren? Dat zou heel vervelend
zijn, want Henk Hofland had kort
daarvoor ook al een koninklijke
onderscheiding geweigerd.
We wisten het niet, maar besloten de
gok te nemen. Pim accepteerde het
lintje. En niet alleen dat, hij droeg
het knoopje nadien vaak op zijn
revers. “Ridder in de orde van OranjeNassau”, stond er op 12 juli bij zijn
overlijdensadvertentie. Pim Waanders
wat er trots op. En terecht.
Moet een bedrijf ingaan op een uitnodiging van de Tweede Kamer?
Gehoord aan een ronde tafel
Een aantal bedrijven bedankte het vorige parlementaire jaar voor de uitnodiging om in de Tweede Kamer
tekst en uitleg te geven over hun investeringskeuzes in het Midden-Oosten. Een afzegging kwam de
bedrijven op een parlementaire reprimande te staan. Daarvoor gebeurde het dat genodigden voor een
parlementair rondetafelgesprek over het Nederlandse fiscale vestigingsbeleid werden bekritiseerd, als ze
aangaven niet zelf te willen komen maar zich liever door een brancheorganisatie te laten vertegenwoordigen.
Beide voorbeelden staan niet
op zichzelf en daarom staat
in deze bijdrage de vraag
centraal hoe je als bedrijf of
belangenorganisatie omgaat
met een uitnodiging om
gehoord te worden in de
Tweede Kamer der StatenGeneraal. Waar zeg je eigenlijk
‘ja’ tegen als je op zo’n parlementaire uitnodiging ingaat?
De zoektocht naar antwoorden
begint bij de vraag wat eigenlijk het verschil is tussen een
parlementaire hoorzitting en
een rondetafelgesprek. Dat is
niet eenvoudig te doorgronden.
De Kamerwebsite biedt weinig
soelaas: “Het rondetafelgesprek is een bijzondere vorm
van een hoorzitting. Meerdere
deelnemers gaan tegelijkertijd
in gesprek met Kamerleden.”
Evenmin is het makkelijk om
meer te weten te komen over
de invulling van beide. Terwijl
dat toch belangrijk is voor een
organisatie om zorgvuldig te
kunnen afwegen of de uitnodiging wordt aanvaard of niet.
Makkelijker te vinden zijn de
overeenkomsten tussen het
rondetafelgesprek en de hoorzitting. Het parlement haalt er
specifieke, niet-Haagse expertise en ervaring mee naar binnen. Die kennis kan komen
van bedrijven en brancheorganisaties, maar ook van ngo’s,
wetenschappers, ambtenaren
of burgers. Andere overeenkomsten: beide zijn doorgaans
openbaar, er wordt in principe
geen verslag van gemaakt,
onder ede horen is uitzonderlijk (anders dan bij een parlementaire enquête), en er
bestaat nadrukkelijk geen
opkomstplicht.
2010
heid nog wel eens tot onbegrip of zelfs irritatie. Zeker
wanneer als de genodigde
organisatie zich ‘gebruikt’
voelt als voer voor de media
of ten faveure van politieke
profilering. Daarom is het
belangrijk om nog voordat een
bedrijf of organisatie zich
meldt op het Binnenhof, de
verwachtingen goed te
managen, zodat het de deelnemers duidelijk is wat hen te
wachten staat.
En pas dan kan een bedrijf
goed afwegen of het ‘ja’ of
‘nee’ zegt op een uitnodiging.
Mijns inziens zeg je ja als je
onder andere een onderscheidend standpunt hebt, als het
inhoudelijke aspect de mediaaandacht domineert, je kans
ziet om over de hoofden van
parlementariërs te communiceren met je medewerkers, media
of andere genodigden en/of
als je deelname jouw concurrentiepositie versterkt. Als het
‘ja’ wordt, is het ook nuttig
Verwachtingen
om vooraf zicht te krijgen in
Wanneer een rondetafelgesprek de setting. Zoals: in welke
of hoorzitting wordt aangevolgorde wordt ingesproken en
welke genodigden zitten er
vraagd in een vaste commissie, steken de ondersteunende nog meer aan tafel.
ambtenaren veel tijd in een
Als je te gast bent in het huis
zorgvuldige voorbereiding. De der democratie, wil je weten
exacte invulling verschilt
hoe dit huis is gebouwd.
Mijn oproep luidt daarom:
evenwel per commissie. Daar
komt bij dat het niet voor alle parlement, bied uw gasten dit
inzicht. Of beter zelfs: grijp
fracties altijd mogelijk is om
niet direct naar het instruiemand af te vaardigen voor
een rondetafelgesprek. Bij de
ment van hoorzitting of
genodigden leidt die afwezig- rondetafelgesprek, pak ouderwets de telefoon en bel een
Aantal hoorzittingen en rondetafelgesprekken Individuele gesprekken
bedrijf op om informatie te
65
173
krijgen.
2011
Spannender
Het grootste verschil lijkt een
gevoelskwestie te zijn.
‘Hoorzitting’ klinkt eenvoudigweg spannender dan ‘rondetafelgesprek’. Het valt dan ook
op dat Kamerleden in de
media liever spreken over een
hoorzitting. Ook wanneer de
Kameragenda vermeldt dat het
om een rondetafelgesprek
gaat.
Bij buitenlandse bedrijven
kan een uitnodiging voor een
‘parlementaire hoorzitting’
zelfs voor spanning zorgen.
Het woord hoorzitting roept
associaties oproept aan de
‘hearings’ zoals die bijvoorbeeld worden georganiseerd
in het Amerikaanse Congres of
de Select Committees van de
House of Commons in het
Verenigd Koninkrijk.
Toen ik als lobbyist in
Washington DC werkte, werden
er honderden per maand georganiseerd, net als in
Nederland vooral gericht op
het verkrijgen van informatie.
“Congress runs on hearings”,
was een gevleugelde uitspraak
onder lobbyisten. In de VS zie
je dan ook een politisering
van hearings, mede door de
aandacht van de (sociale)
media. Zeker wanneer iemand
zich in het Congres beroept op
het ‘fifth amendment’, om te
voorkomen dat hij meewerkt
aan zijn eigen beschuldiging,
leidt dat tot mooie beelden in
de media.
Jaar
Het zou goed zijn als er meer
duidelijkheid kwam over de
invulling van de parlementaire
hoorzitting en het rondetafelgesprek. Daar is de
Kamer zich ook van bewust.
Gedurende het proces van parlementaire zelfreflectie in de
periode 2007-2009 werd al
geopperd om de hearings van
het Amerikaanse Congres als
inspiratie te nemen. Voorstel
was de commissie voor de
werkwijze van de Tweede
Kamer hiervoor een protocol
te laten ontwikkelen.
Recenter, in juni 2013, werd
Kamerbreed een motie aangenomen van Kamerlid Segers
(ChristenUnie) waarin om een
ontwerpregeling werd
gevraagd voor parlementaire
ondervraging. Hierin zou
ook het onder ede horen van
mensen worden opgenomen.
Helaas is hiervan tot dusver
nog weinig zichtbaars terecht
gekomen.
110
192
2012*
51
149
Peter van Keulen
2013
97
222
Public Matters
* Verkiezingsjaar
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2014 - 1 7
Familie van?
‘Wij zijn geen politici of politieke
commentatoren, maar journalisten’
Nieuwspoort Nieuws keert Nieuwspoort ondersteboven en is op zoek naar interessante familiebanden
binnen de sociëteit. Deze keer een gesprek met Roel Rozenburg en Bernice Willemsen.
Van meningenjournalistiek moeten ze weinig hebben. Bernice Willemsen en
haar partner Roel Rozenburg beschouwen de politieke verslaggeving op hun
geheel eigen manier. Hij vond het na 22 jaar tijd voor iets anders, zij gaat
nog even door in politiek Den Haag. Ondertussen produceren ze samen
geregeld fotoboeken.
Een Rozenburgje herken je
uit velen. Net een ander
standpunt of zo uitzoomen
dat de omgeving rondom
een politicus zichtbaar
wordt. Een haast politieke
ontmaskering die de kwetsbaarheid en eenzaamheid
van een politicus kan blootgeven. Na twintig jaar leveren aan de NRC hield hij op.
“Ik kon wel weer voor een
deur gaan staan wachten
tot er nieuws kwam, maar
ik vond het na al die jaren
een beetje sneu worden. Als
je blijft zitten, ontwikkel je
niets nieuws. Het was voor
mij tijd om een andere weg
in te slaan”, vertelt Roel.
Bovendien was de goede
tijd bij de NRC voorbij. “Ik
had altijd de vrijheid gehad
om de meest typische
standpunten in te nemen.
Er was waardering voor mijn
manier van werken en men
liet mij in Den Haag helemaal mijn gang gaan. Maar
ik werd steeds vaker gebeld
of een foto niet staand of
dichtbij kon. De vormgevers
vroegen mij waarom ik niet
zulk materiaal leverde als
de freelancers en de fotobureaus, die toch altijd al
foto’s stuurden. Kranten
zijn veranderd en lijken
allemaal op elkaar, ook
fotografisch. De vraag naar
het persoonlijke beeld is
verdwenen. Het is lafheid.
Ze durven zich niet meer te
onderscheiden. Veel goede
mensen zijn weggegaan, de
middelmaat is blijven zitten.” En meer in het algemeen: “De prijzen in de
fotojournalistiek liggen
enorm onder druk. Er moet
steeds meer geleverd worden voor minder geld, het
mag de krant geen drol kosten. Daardoor kun je als
fotograaf bijna niet meer
zelfstandig werken in de
hoop dat iemand anders
daar een fatsoenlijk bedrag
voor betaalt. Het zijn allemaal productiemedewerkers
geworden. Zo werk ik niet,
daar heb ik geen zin in.”
Bernice: “Ik snap Roel wel.
Een beeldbepalende foto
waar je het op je werk nog
over hebt, zie je niet vaak
meer. Roel staat voor zijn
zaak, is principieel. Ik vind
het goed en inspirerend dat
hij op een andere manier
durft te denken. Hij verlaat
de politiek zonder cynisch
te zijn geworden. Ik bewonder het dat hij nieuwe
wegen inslaat.”
Na de NRC is de NOS aan de
beurt. Roel steekt van wal
18 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
Bernice Willemsen
Peter Schouten
(49)
1996 - heden
Redacteur politieke redactie NOS
2009 - heden
Productie Uitgeverij HannaBoek
1991 - 1996
Verslaggever Parool
1991
Journalistiek, Erasmus Universiteit
1985 - 1990
Communicatiewetenschap, Universiteit van Amsterdam
Roel Rozenburg (50)
1988 - heden
Directeur eigenaar Roel Rozenburg Beeldproducties
Vormgeving en Uitgeverij
1998 - heden
Directeur eigenaar Uitgeverij HannaBoek en bureau
MooieSara
2011 - 2014
Voorzitter Hebbediekiek.nl
1990 - 2012
Politiek fotograaf NRC Handelsblad
1984 - 1988
School voor fotografie en fotonica in Den Haag
Roel heeft inmiddels ruim zestig fotoboeken op zijn naam staan. ‘Heen en
weer naar het Binnenhof’ (2011) geeft een overzicht van zijn werk als
politiek fotograaf. Samen met Bernice produceerde hij onder meer ‘Paars
op Zak’, ‘Wereldberoemd in Den Haag’ en het ‘Haags Hockeyboek’.
over de NOS die beelden
van de MH17-herdenking in
Hilversum uitzond. “Die
snotterende pubermeisjes
op het altaar. Schandalig.
Media moeten dat niet eens
willen. Dat had geen enkel
maatschappelijk nut.”
Bernice: “Dat is zijn
mening, daar heb ik geen
moeite mee. Ik ben het
heus niet altijd eens met de
keuzes van de NOS, maar ik
ben blij dat ik er werk. En
Roel heeft het gelukkig niet
altijd alleen over ons.”
Roel, maar wat is dan jouw
oplossing?
Roel: “Weggaan van de hijgerigheid, de waan van de
dag. Of het nu de MH17 of
politiek Den Haag is. Dat er
wekenlang journalisten voor
een deur bij het ministerie
van Financiën staan om te
wachten op een begrotingsakkoord. Hupsakee, straalwagens erbij. De verslaggever vertelt dan live dat ze
morgen verdergaan.
Fotografen erbij. Alles heel
snel doorseinen naar de
redactie. Wie zit daar in
hemelsnaam op te wachten?
Stop met die flauwekul.
Wacht tot je hoort dat er
een akkoord is en vertel
dan wat het nieuws is. En
je kunt er ook één iemand
van de publieke omroep
neerzetten, dat scheelt
weer tijd en geld.”
Bernice: “Ik ken dit verhaal
en feitelijk heeft hij
vragen over iets dat ze in
de krant hebben gelezen”,
vult Bernice aan. Roel: “Of
we hebben plezier over een
Kamerlid dat wel heel vaak
in beeld weet te komen.”
Bernice: “Het gaat ons ook
niet over het hebben van
een politieke mening. We
praten wel over politiek,
maar niet van: goh Roel,
denk jij nu dat de SGP in de
Eerste Kamer met dat wetsvoorstel zal instemmen? Of
denk jij nu dat het kabinet
snel zal vallen? Wij zijn
geen politici of politieke
commentatoren, maar journalisten.”
Maar waarom dan toch de
politiek?
‘In de tijd dat we samen op het Binnenhof werkten, gingen we er
thuis niet nog eens uitgebreid op door.’
Bernice: “Politiek gaat over
heel veel mensen. Politiek
zit in alles. Wat verandert
er voor mensen? Het journalistieke vak spreekt mij
aan, dat is mijn werk en
daar ligt mijn passie. Dat
fröbelen aan woorden. Wat
zegt een politicus nu eigenlijk? Wat is feitelijk het
nieuws? Ik vind het leuk
om ingewikkelde dingen
helder aan mensen over te
brengen.”
Nieuwspoort
natuurlijk helemaal gelijk.
Als je ziet dat er soms drie
publieke omroepen staan.
We moeten ervoor waken
dat we elkaar als journalisten niet continu in een
greep houden. Achter de
schermen waar ik werk, heb
ik daar veel minder last
van. En ik ben geen ondernemer als Roel. Dat hij dit
vindt, is prima. We weten
het van elkaar. Het is geen
aanklacht tegen mij of dat
hij mij ondermijnt. Hij
heeft een kritische blik op
de huidige journalistiek
waar het vooral om snelheid
gaat. Op mijn werk praat ik
trouwens met mijn collega’s
ook veel over nieuwskeuzes
en journalistieke relevantie.”
Thuis praten ze overigens
niet veel over politiek. “In
de tijd dat we samen op
het Binnenhof werkten,
gingen we er thuis niet nog
eens uitgebreid op door. Als
een kabinet was gevallen of
een minister na een nachtelijk debat was afgetreden,
waren we er allebei bij
geweest. Wat moest je dan
nog vertellen? We hebben
thuis wel andere dingen om
over te praten. Ons werk is
ook maar relatief”, zegt
Roel. “We maken soms wel
grappen over het werken op
het Binnenhof. Ik volg
natuurlijk al jaren het
wekelijkse Vragenuurtje en
dan wenst Roel mij ‘s ochtends veel succes met
Kamerleden die opheldering
De afgelopen jaren is Roel
na ‘Den Haag’ met het produceren van fotoboeken aan
het werk gegaan. Als een
echte ondernemer gaat hij
te werk: hij verzint een
idee en verkoopt het. Sinds
de start van zijn eigen uitgeverij heeft hij nu ruim
zestig fotoboeken gemaakt,
variërend van een jubilerend bedrijf tot een
Sinterklaasboek.
Een van Roels recente
projecten is een boek over
de verbouwing van
Nieuwspoort. Hij is zelf
nooit lid geweest. “Ik weet
eigenlijk niet waarom niet.
En iedereen dacht altijd dat
ik lid was, maar dat was ik
niet. Dat is zo twintig jaar
goed gegaan. Nu weten ze
het. Ik vond het oude
Nieuwspoort overigens een
treurige omgeving, met van
die mensen aan de bar die
er al jaren komen. Soms
zijn ze al met pensioen en
dan lopen ze er nog rond.
Dat begrijp ik niet. Nu is
het met de verbouwing heel
mooi geworden. Fris en veel
opener. Nieuwspoort is met
zijn tijd meegegaan.”
Bernice was wel lid van
Nieuwspoort, maar kwam er
eerst weinig. Nu ze er vaker
te vinden is, heeft ze zich
weer aangemeld.
Al praten ze dan samen niet
veel over politiek, het
bracht hen wel ooit bij
elkaar. Twintig jaar geleden
maakte Roel een boek over
Elco Brinkman, die hij volgde in zijn CDA-verkiezingscampagne. Naar een idee
van Frits Wester toerde er
een speciale Brinkmanbus
door het land die verschillende halteplaatsen aandeed waar journalisten
instapten om mee te rijden
en Brinkman te interviewen. “11 april 1994”, vertelt Bernice, “ik was verslaggeefster bij het Parool
en stapte in die bus. We
raakten aan de praat en
kwamen elkaar tijdens de
formatie weer tegen. Heel
gezellig.”
Anno 2014 hebben ze twee
dochters en werken ze geregeld samen aan fotoboeken.
Hij de acquisitie en foto’s,
zij de teksten en onderschriften. Hun laatste gezamenlijke productie ging
over hockeyend Den Haag.
Momenteel werken ze - op
verzoek van de buurt - aan
een boek over de 100-jarige
Jacob Mosselstraat in de
Haagse Bezuidenhout waar
ze wonen. Bernice: “Ik heb
gisteren de blinde buurman
geïnterviewd die hier al 67
jaar woont. Dat is toch
leuk? Het is zo gewoon dat
we met elkaar werken,
dat we dat niet eens
meer door hebben.”
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 1 9
De Plek - Nieuwspoort na
de metamorfose: wow!
In de zesde aflevering van de serie De Plek houdt de auteur een dagboekje bij
over het ontstaan van het nieuwe Nieuwspoort.
Het stond al enige tijd op de planning. Afgelopen zomer was het dan uiteindelijk zo ver.
Nieuwspoort ging de verbouwing in. In één zomerreces moest het gereed. En het lukte.
Deze aflevering van De Plek wordt een ‘herontdek je plekje’.
Josine Boven
3 juli 2014
12.30 uur:
Nostalgie viert hoogtij tijdens de parlemtaire bbq in
Nieuwspoort. De laatste
keer voor de verbouwing,
straks is alles anders, zo
zindert het rond. Er wordt
er geen sparerib minder om
gegeten en we heffen het
glas op een mooie zomer en
de komende verbouwing.
23.50 uur:
Vanuit mijn werkkamer op
de derde etage van het
hotel hoor ik de muziek
vanuit de Provinciezaal.
Joost Eerdmans weet ze
weer goed te combineren.
Mijn telefoon trilt, zeg waar
blijf jij nou sms’t een
bevriend journalist. Ik mag
nog niet. Eerst nog even de
stemmingen volgen.
4 juli 2014
02.15 uur:
De Kamervoorzitter sluit de
vergadering, Het zomerreces
is officieel begonnen. Tijd
om af te zakken. Naar beneden, vele Kamerleden en
fractiemedewerkers bedenken hetzelfde. Even goed
het reces inluiden, met een
drankje en een dansje.
05.30 uur:
Het laatste plaatje is
gedraaid en de laatste bezoekers worden de sociëteit
uitgebezemd. Met een paar
andere diehards zetten we
Het slopen ziet er verwoestend uit maar dan krijg je er ook wat voor terug en dat is nu niet
alleen ter plekke te zien, ook in het fotoboek van Roel Rozenburg.
20 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
buiten het feest nog even
door.
13.40 uur:
Zo bont hebben we het
gisteren echt niet gemaakt,
is mijn eerste gedachte als
ik na een paar uur slaap
Nieuwspoort weer binnenkom. Stofwolken hangen op
de plek waar - eh - gisteren
- eh - slechts een paar uur
geleden nog de receptie
stond. In de gang richting
de Van der Poelzaal worden
kluisjes opengebroken. De
aankopen van de veiling
mogen vandaag worden
opgehaald. Personeel,
bouwvakkers en poorters
lopen doorelkaar heen,
iedereen is de korte nacht
aan te zien. Verdwaasd loop
ik rond, terwijl de lampen
van het plafond worden
geschroefd en de bar naar
buiten wordt gedragen. De
verbouwing is officieel
begonnen.
7 juli - 31 augustus
Dat er een verbouwing aan
de gang is in Nieuwspoort
is voor elke kamerbewoner,
zeker die aan de kant van
de Lange Poten wel duide-
Verbouwing vastgelegd in fotoboek
In november verschijnt er een speciaal fotoboek van 120 pagina’s over de verbouwing
van Nieuwspoort. Fotograaf Roel Rozenburg legde alles vast, van de veiling, het leeghalen van Nieuwspoort, de sloop tot aan de wederopbouw. Géén foto’s van toen en nu,
alleen van die twee zomermaanden van 2014. Het boek wordt wel aangevuld met wat
hoogte- en dieptepunten uit de geschiedenis van Nieuwspoort: de persconferentie van
de aftredende Elske ter Veld, Fortuyn die getaart is, de persconferentie van de vertrekkende Ayaan Hirsi Ali. In het boek ook stukjes van een tiental Poorters met
Nieuwspoort als onderwerp. Verklapt kan alvast worden dat Mark Rutte één van de
schrijvers is. Het boek komt voor Poorters beschikbaar.
lijk. Het slopen en weer
opbouwen gaan met veel
lawaai gepaard. Lopend
door de statenpassage zie
ik de Wandelgangers veranderen, vanuit mijn werkkamer zwaai ik naar de medewerkers die een vergaderzaal op de eerste etage van
de Tweede Kamer als kantoor hebben ingericht.
Stiknieuwsgierig ben ik.
1 september
Vandaag is de dag dat
Nieuwspoort weer officieel
open is. Rond 5 uur sluit ik
de computer af en ga naar
beneden. Tijd om het vernieuwde clubhuis te aanschouwen. Bewust ga ik
buitenom. De deur staat
open. En dan komt de eerste vraag, hoe moet ik nu
verder? Ik besluit de schuifdeuren voor me te laten en
sla linksaf. Wow denk ik als
ik binnenkomen, dit is
anders. Jurgen, Roderick en
Rianne staan achter de bar.
Alsof het zo hoort, zit voorzitter Lex aan de kop van
de bar te glunderen. En
voor wie Lex niet kent, dat
is best bijzonder.
Tijd om het allemaal even
rustig op me in te laten
werken is er niet. De trotse
voorzitter staat te trappelen om een rondleiding te
geven. Daar zeg ik geen nee
tegen. Het wowgevoel
blijft. In het restaurant, de
fantastische entree met een
mooi spiegelplafond waar-
door het allemaal nog groter lijkt en zelfs de toiletten (behalve dan het invalidentoilet) zijn compleet
gemetamorfoost. En natuurlijk zijn er nog dingetjes,
waarschijnlijk nog tientallen, die nog gedaan moeten
worden, maar het voelt al
zo ontzettend compleet. En
dat is op deze eerste dag
ook wat je het meeste
hoort van andere Poorters.
Op een flauwe opmerking
na (‘waar ligt het condoleance register’) is iedereen
erg enthousiast.
5 september
De eerste week zit er bijna
op. In de afgelopen dagen
liep ik ben elke dag wel
even binnen en elke keer
vallen er weer nieuwe dingen op. De geurstokjes op
de wc bijvoorbeeld, net als
de handcrème. Al vind ik
persoonlijk tampons en een
naaisetje wel iets overdreven. Niet overdreven zijn de
in de bar ingebouwde stopcontacten mét usb-aansluiting. De nieuwe kleding van
het personeel met de trendy
stropdassen en de prachtige
bekleding van de stoelen,
die ook nog eens heel goed
tegen omgevallen glazen
rode wijn kunnen. Uit alles
blijkt dat er heel goed is
over nagedacht. En ook al
kunnen er misschien best
nog dingen anders en beter.
Het is een feest om in deze
sociëteit rond te lopen.
De entree van het perscentrum na de metamorfose is indrukwekkend.
Nieuwspoort Nieuws 3 - o k t o b e r 2 0 1 4 - 2 1
kunst- en vliegwerk
Medewerkers: Josine Boven - Bart van Leeuwen - Gijs Korevaar - Margriet van Lith - Peter Schouten - Milja de Zwart
BOEKBESPREKING
Drang tot zelfkastijding van de PvdA inspireerde Thijs Niemantsverdriet tot boek
‘Alle drama’s van de PvdA zijn bijna real time te
volgen - waarom doen ze dat?’
Margriet van Lith
hoog, maar de dalen zijn ook diep. En
hebben gecreëerd dat ze steeds
ook die diepe dalen beschrijft hij uitge-
opnieuw vertellen - zelfs met precies
De Vechtpartij is bepaald niet het eerste
breid - uiteraard vooral de manier waar-
dezelfde woorden. Sommige mensen
boek over de PvdA dat in deze tijd ver-
op de partij in 2002 stuk liep op de
van de oudere generatie zijn nog steeds
schijnt - in de literatuurverwijzing ach-
Fortuyn-revolte. Niemantsverdriet:
wel erg van het zenden, zeer overtuigd
terin staan er al acht uit de laatste jaren.
“Toen ik me daar goed in ging verdie-
van hun eigen gelijk. Dan merk ik echt
De Vechtpartij van NRC-redacteur Thijs
pen was dat echt een eye-opener voor
wel een groot verschil met de huidige
Niemantsverdriet is gebaseerd op een
me. In 2002 was ik student, dus ik
generatie. Dat beeld van ‘de PvdA
jarenlange fascinatie voor een partij die
volgde de politiek als nieuwsconsument.
houdt van de Mensheid maar niet van
nooit tevreden is - niet met de wereld,
En Ad Melkert was in mijn herinnering
mensen’, dat is wel echt veranderd.”
niet met de politiek - en vooral niet met
echt een vre-se-lijke man. Nog net geen
De bereidheid tot medewerking van alle
zichzelf. De auteur maakte er een span-
oorlogsmisdadiger, maar het scheelde
hoofdrolspelers zal ook samenhangen
nend boek van, een reconstructie van
niet veel. Toen ik me echt ging verdie-
met de vorm van het boek. Niemants-
de hoge pieken en de diepe dalen. “Ik
pen in wat er in 2002 is gebeurd, is
verdriet sprake heel veel mensen, maar
heb bijna alles wel rondgekregen. De
mijn mening wel heel erg veranderd.
er staat geen enkele directe quote in
rest beschrijf ik later ooit nog wel
Natuurlijk heeft Melkert grote fouten
het boek. “Ik heb me daarbij laten
eens.”
gemaakt, maar hij was vooral een
inspireren door de De Prooi: ook dat is
De zaterdag vóór Prinsjesdag schreef
ging om de vuile was buiten te hangen
slachtoffer van de geschiedenis, van
een reconstructie zonder quotes. Dat
Volkskrantcommentator Martin Sommer
en hun interne strijd onmiddellijk
dingen die hij zelf totaal niet in de hand
leest veel prettiger. Nadeel is wel dat je
een artikel in zijn krant onder de kop
publiek te maken. Alle drama’s in die
had. De eerste politieke moord in
heel precies moet zijn in je voorberei-
‘Red de Partij van de Arbeid’. Zijn oor-
partij zijn ongeveer real time te volgen.
Nederland sinds eeuwen - dat is toch
ding, want alles moet kloppen: welke
deel was helder: het gaat helemaal niet
Mijn fascinatie komt daaruit voort:
vreselijk? Melkert was slachtoffer van
dag was dat precies en hoe laat en wie
slecht met de PvdA, maar haar pro-
waarom doen ze dat?”
de situatie. En dan zijn er PvdA’ers - ik
waren erbij en wat zeiden ze? Het heeft
bleem is dat ze zich voortdurend linkser
De Vechtpartij begint als Wim Kok Joop
heb ze zelf gesproken - die nu zeggen:
me daarbij wel verbaasd wat een
wil voordoen dan ze is. Dat leidt er
den Uyl opvolgt als fractievoorzitter en
ik wist altijd wel dat die Melkert het
geweldig geheugen sommige mensen
alleen maar toe dat ze niet kan waar-
de PvdA al bijna tien jaar zucht in de
niet kon. Nou, dat is echt onzin: ieder-
hebben. Wouter Bos bij voorbeeld weet
maken wat ze belooft - terwijl alles wat
oppositie - en het eindigt in april 2014
een was er toen van overtuigd dat hij
echt álles nog.”
ze wél waarmaakt niet wordt gezien.
als de partij een historische nederlaag
de beste opvolger was voor Kok. Daar
Voor lezers van dit blad die alle
Sommers advies was al even helder:
heeft geleden bij de gemeenteraadsver-
was geen enkele discussie over.”
beschreven gebeurtenissen van dichtbij
houd toch eens op met dat eeuwige
kiezingen. En toch is het - ondanks dat
Het was voor Niemantsverdriet, gebo-
hebben meegemaakt, biedt De
gezeur over wat er níet goed gaat,
begin en eind en ondanks de titel -
ren in 1978, een bijzondere ervaring om
Vechtpartij geen spectaculaire onthul-
want er gaat zoveel juist wél heel goed.
bepaald geen somber boek. Het
mensen als Wim Kok en Ad Melkert
lingen. Maar vooral door de gekozen
Het boek De Vechtpartij van Thijs
beschrijft de revolutie van Felix
live te spreken. Over de medewerking
vorm worden alle herinneringen meteen
Niemantsverdriet is gebaseerd op zo’n
Rottenberg, die partij een enorm nieuw
die hij kreeg van de hoofdrolspelers is
weer levend: o ja, zo was dat precies!
zelfde gevoel. In zijn inleiding schrijft hij
elan gaf en wiens campagne Wim Kok
hij overigens vol lof. “Eigenlijk was er
In verhouding is de aandacht voor de
wat hem dreef om het boek te schrijven
in het torentje bracht. Het beschrijft de
niemand die niet wilde praten. En als je
laatste jaren misschien wat groot, maar
en dat zijn dezelfde vragen als die
enorme populariteit van Wim Kok als
eenmaal een paar mensen zover hebt
Niemantsverdriet geeft direct toe dat hij
Sommer zich stelt: Waarom gaapt er
premier en als internationaal bejubeld
gekregen dat ze meewerken, dan over-
dat ook het moeilijkst vond: “Als je het
toch zo’n kloof tussen de werkelijkheid
leider van het ‘derdewegsocialisme’, het
tuig je anderen ook weer makkelijker. Al
zelf zo actief hebt meegemaakt, zit je
en de manier waarop PvdA’ers haar
enthousiasme rond de lijsttrekkersver-
is het maar omdat ze denken: als híj het
eigen geheugen je in de weg. Dan vind
beleven? Waar komt die voortdurende
kiezingen van eind 2002, de successen
verhaal heeft verteld dan heb ik daar
je alles belangrijk, wil je alles opschrij-
ontevredenheid vandaan? En waarom
van Wouter Bos (onder wiens leiding de
vast wel iets op te corrigeren. Iedereen
ven. Die laatste hoofdstukken hebben
hangt er zo’n voortdurende sfeer van
partij in de peilingen eens op 60 zetels
vertelt toch zijn kant van het verhaal.
me verreweg de meeste moeite
malaise rond die partij, terwijl er ook
stond) en de triomftocht van Diederik
Wat me wel opviel is: hoe langer het
gekost.”
zoveel is om tevreden over te zijn?
Samsom die de partij bíjna weer de
geleden is, hoe sterker mensen over-
Uiteindelijk heeft Niemantsverdriet de
Niemantsverdriet: “PvdA’ers hebben
grootste maakte.
tuigd zijn van de waarheid van hun
vraag die hij zichzelf aan het begin van
een enorme drang tot zelfkastijding,
Maar zoals Niemantsverdriet ook
eigen verhaal. En bij sommige mensen
het boek stelde overtuigend weten te
gemengd met de onbedwingbare nei-
schrijft: de pieken bij de PvdA zijn
merk je dat ze voor zichzelf een verhaal
beantwoorden. “Waarom doet de PvdA
22 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
kunst- en vliegwerk
zichzelf al die ellende aan? Ik snap dat
nu veel beter dan toen ik eraan begon.
Thijs Wöltgens heeft eens gezegd: de
PvdA is de meest politieke van alle poli-
Verplichte kost: alles wat Europa aan
de wereld gaf
tieke partijen - en dat geloof ik ook wel.
PvdA’ers leven voor de politiek, ze bele-
Oh literaire musthave, waar was je al
Matthäus-
met elkaar. Steinz werkte meer dan
ven de politiek heel intens. Dat is dus
die tijd? Nederland en Europa wachtten
Passion, LEGO
twintig jaar als kunst- en boekenredac-
strijd, maar ook passie. Ze willen de
op je. Made in Europe van Pieter Steinz
en Kraftwerk.
teur bij de NRC en dat betaalt zich drie-
wereld veranderen, maar ze geloven
verscheen al in maart van dit jaar, maar
Maar net zo
dubbel uit in dit boek. Ten tijden van
niet in God en ook niet in de vrije
heeft gelet op zijn inhoud en vorm een
goed hadden
groeiend euroscepsis richten veel men-
markt, dus het enige wat de wereld kan
tijdloos karakter. Sterker nog, het is van
hier La Divina
sen zich op de nationale cultuur en de
veranderen is de politiek. Maar dat
grote Europese encyclopedische waar-
Commedia, het
nationale tradities. “Maar er is genoeg
betekent ook dat je niemand anders de
de. Menig onderwijsexpert heeft het al
filmfestival van
moois uit het continent dat grensover-
schuld kan geven als het niet goed
gebombardeerd tot verplichte lesstof
Cannes of het
schrijdend is, genoeg pan-Europees cul-
gaat. Dan is het jouw schuld, of in elk
voor vakken als maatschappijleer en
humanisme genoemd kunnen worden.
tuurgoed waarop alle Europeanen trots
geval die van je partijgenoten. Dat is
geschiedenis. In het boek geeft Steinz,
Of een van de overige 94 essays. De
kunnen zijn”, leidt Steinz zijn boek in.
dus een cyclus van hoop en frustratie -
directeur Nederlands Letterenfonds, in
kracht zit hem in de compacte en
De kunst die ons continent bindt, zo
en ik ben bang dat dat ook nooit zal
104 essays een overzicht van alles wat
begrijpelijke stijl waarin de - inhoudelijk
luidt de ondertitel. En zo is het.
veranderen. Dat snap ik nu ook beter.”
Europa op cultureel gebied aan zichzelf
sterke - stukken geschreven zijn.
Echt positief kan het boek vanzelfspre-
en de rest van de wereld heeft gege-
Boeiend is ook dat Steinz verbanden
Pieter Steinz, Made in Europe, Nieuw
kend nauwelijks eindigen. De laatste ali-
ven. Geheel willekeurig een greep uit
legt tussen de verschillende onderwer-
Amsterdam Uitgevers
nea's monden uit in de vraag: hoe moet
de onderwerpen die volgens Steinz alle-
pen en de invloed van het ene culturele
het nu verder met de PvdA? Samsom
maal tot het Europese cultuurgoed
hoogstandje op het andere. Op die
koos een linkse koers, maar regeert met
behoren: James Bond, Don Quichot, de
manier staan de essays vaak in contact
PS / ✸✸✸✸✸
de VVD en krijgt daarvoor de rekening
dag in dag uit gepresenteerd. En intussen groeit en groeit de SP.
Niemantsverdriet: “Ik heb het boek in
april afgerond, maar sindsdien is die
dreiging van de SP natuurlijk alleen
maar groter geworden. Nu zit de SP in
de colleges van grote steden - en niet
Complot in Tunis: intrigerend debuut
van oud-diplomaat
naast de PvdA maar in plaats van. Daar
zijn ze bij de PvdA heel erg van
De talentvolle diplomate Fiona
en steun aan
Tunis is lekker vlot geschreven met een
geschrokken. Als het er ooit nog eens
Duinwyck moet haar plaats vinden in
extremisten. De
kronkelend plot dat met goed opletten
van komt dat de SP echt groter wordt
het Tunis van jaren geleden. Haar eerste
dader is nog
te volgen blijft. Het is niet allemaal even
en ook landelijk gaat regeren in plaats
post in het buitenland is een groot
steeds een man
geloofwaardig maar dat mag de pret
van de PvdA, dan raakt die partij echt
avontuur. Maar als haar mentor wordt
met invloed in
niet drukken. Een goed debuut dat pre-
in een diepe existentiële crisis. Maar ik
vermoord en het departement niets
de Nederlandse
cies past in het Tomas Ross-genre van
moet het nog zien. Het vreemde van de
doet om de dader te achterhalen,
politiek en
politieke complotten.
PvdA is dat er een grote kring van men-
schoffeert zij secretaris-generaal Tack en
Fiona
sen omheen hangt die een haat-liefde-
is haar carrière in de knop gebroken. Zij
Duinwyck is
René van Rijckevorsel, Tunis,
verhouding met die partij heeft. Ik
vertrekt en wordt verslaggever bij een
daardoor haar
uitgeverij Cargo
geloof niet dat er een partij is die zulke
landelijke krant.
leven niet zeker.
heftige emoties oproept. Het ene
Tunis is het debuut van oud-diplomaat
Tunis is opnieuw een prima debuut van
moment is de PvdA de redder die ons
René van Rijckevorsel; een intrigerend
het fonds dat door Tomas Ross is opge-
land nodig heeft en het volgende
boek in de stijl van Tomas Ross. Zijn
zet voor uitgeverij Cargo. De vorige
moment is zelfs de stijging van de
Fiona Duinwyck duikt in het verleden
debutant, Donald Nolet, won dit voor-
waterspiegel de schuld van de PvdA.
als zij jaren later, in haar rol van verslag-
jaar de Gouden Strop én de debuutprijs.
Zo eindig ik mijn boek ook: een miracu-
gever, wordt gebeld vanuit asielzoekers-
Daarin zoekt een jonge man naar de
leuze wederopstanding van de sociaal-
centrum Ter Apel. Zij herkent de naam:
waarheid van zijn vader; een Duitser die
democratie? Het kan. Dat is tenslotte
het is de ‘beul van Tunis’; de man die
in de oorlogsjaren in Nederland was
vaker gebeurd.”
betrokken was bij de moord op haar
gelegerd. Ook René van Rijckevorsel
mentor. Wat volgt is een klopjacht naar
laat in Tunis ‘zijn’ Fiona een raadsel uit
Thijs Niemantsverdriet, De Vechtpartij,
de waarheid achter die moord.
haar verleden oplossen. Een ook zij
uitgeverij Atlas Contact
Het blijkt dat er achter haar rug om
komt een omvangrijke samenzwering
nogal wat is gebeurd op de ambassade
met gevolgen voor de Nederlandse
in Tunis. Smokkel, illegale wapenhandel
regering op het spoor.
MvL / ✸✸✸✸
GK / ✸✸✸✸
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2014 - 2 3
kunst- en vliegwerk
Wereldwijd bordjes in de lucht houden met
Hillary Clinton
Over de hele wereld draaiende bordjes
dent Thein Sein in de zwaar beveiligde
niet kunnen, zelf in haar agenda zou
in de lucht houden met Hillary Clinton;
spookstad Nay Pyi Taw waar de rege-
kijken. Het is er niet van gekomen.
met dat beeld kan de autobiografie
ring zetelde. In Rangoon bezocht zij de
over haar vierjarige ministerschap van
Shwedagon-pagode. Uit respect trok ze
‘Vent van Yale’
buitenlandse zaken van de VS (Cruciale
haar schoenen uit. Amerikaanse journa-
Aardig ook om te lezen hoe zij haar
Keuzes, uitgeverij Balans, 2014) worden
listen blikten op haar nagellak, die door
echtgenoot leerde kennen. Ze zou in
samengevat. Een langgerekte rondreis
een journalist werd omschreven als
1972 in het grensgebied met Mexico,
langs alle brandhaarden in de wereld.
‘sexy sirenerood’.
waar het Democratisch Nationaal
Comité haar naartoe had gestuurd om
En meestal met diplomatieke middelen
de situatie uit Amerikaans perspectief
Bin Laden
kiezers te registreren, gaan samenwer-
proberen te beheersen en iets te verbe-
Minstens zo lastig was de situatie in
ken ‘met een vent van Yale waar ik al
teren. Een reis van 1,5 miljoen kilometer
Afghanistan en Pakistan, door Clinton
eerder afspraakjes mee had gehad, Bill
in een blauwwitte Boeing 757.
Af-Pak genoemd. In Afghanistan speel-
Clinton.’ Deze man staat nog steeds
de de oorlog en de strijd tegen Al
centraal in haar privéleven en werk.
Toen Hillary Clinton begin 2009 aantrad
Qaida. De relatie met Pakistan bereikte
Veertig jaar later glipt ze tijdens een
als minister - nadat ze zich door vele
een dieptepunt toen Amerikaanse Navy
galadiner op Oost-Timor even weg om
Democratische ‘paarden’ over de streep
SEALS in met 2011 Osama Bin Laden in
op de pc van de Amerikaanse ambas-
had laten trekken - had ze een missie:
zijn woning in de Pakistaanse stad
sadrice naar de toespraak te kijken
het verbeteren van het geschonden
Ondanks haar diplomatieke insteek was
Abbottabad doodden. Over de uitscha-
waarin haar man de nominatie voor de
imago van de Verenigde Staten in de
Hillary Clinton niet wars van militair
keling van Bin Laden doet Hillary
herverkiezing van president Obama
wereld. Volgens critici was de VS ‘in
ingrijpen. Ze wilde dat het buitenland-
Clinton beknopt verslag. In haar boek is
bevestigde tijdens de Democratische
verval’. De VS kampte met een oplo-
beleid niet langer werd ingedeeld bij
een beroemde foto opgenomen: een
conventie. “Vijftienduizend kilometer
pende staatsschuld en was overbelast
‘harde macht’ (militair geweld) of ‘zach-
groep regeringskopstukken kijkt inge-
daar vandaan keek ik toe, vol trots op
door de oorlogen in Irak en Afgha-
te macht’ (diplomatieke, economische,
spannen naar beelden van de inval in
de ex-president met wie ik getrouwd
nistan. De economische macht van de
humanitaire en culturele invloed). Haar
het huis van Osama Bin Laden.
was, de huidige president die ik mocht
VS zou worden ondermijnd door opko-
voorkeur ging uit naar ‘slimme macht’:
President Obama, informeel gekleed,
dienen en het land dat ons zo dierbaar
mende economische machten zoals
voor elke situatie de juiste combinatie
ineengedoken zittend met een vorsende
is.”
China, landen met rijke olievoorraden
van middelen kiezen.
blik, vicepresident Biden met een
Het boek van Clinton vormt een
bezorgde frons en Hillary Clinton
opmaat voor haar mogelijke kandidaat-
zoals Rusland en Iran, en ‘niet in staatsverband opererende actoren’. Hillary
Onbekende wateren
geschokt; met wijd open ogen en een
stelling voor een presidentschap vanaf
Clinton was desondanks optimistisch. Zij
Ze begon haar reis in Azië in de ver-
hand voor de mond.
2017. Maar tegelijk is het lijvige, met
trok de wereld in om te ‘laten zien dat
wachting dat daar een belangrijk deel
de Verenigde Staten terug waren’.
van de eenentwintigste-eeuwse
Tijgers en ijsberen
vele regionale conflicten en issues tot
geschiedenis zou worden geschreven.
Vanwege de actualiteit is haar beschrij-
en met de bezetting van de Krim. Hoe
Idealiste
En daar begon het draaien aan de bord-
ving van de relatie met Rusland interes-
effectief haar reis was, en of het imago
In haar relaas laat zij zich kennen als
jes. De VS wilden zich weer doen gel-
sant. “Moeilijke mannen, moeilijke keu-
van de VS hersteld, is niet te zeggen.
een pur sang idealiste. Ze staat op de
den als een ‘Pacifische macht’, zonder
zes, en dat geldt helemaal voor Vladimir
De conflicten die zij aantrof in 2009
bres voor democratische waarden, men-
een onnodig confrontaties met China
Poetin, de president van Rusland”, zo
bestaan voor het overgrote deel nog
senrechten en niet in de laatste plaats
uit te lokken. China werd door haar
begint zij het hoofdstuk. In maart 2010,
steeds of hebben zich zelfs verdiept, zie
de rol van vrouwen in de politiek. Ze
betiteld als ‘onbekende wateren’. Ze
toen de VS en Rusland nog met elkaar
de Oekraïne en de strijd tegen IS. In de
werd dikke maatjes met - formele en
had een klik met staatsraad Dai
in gesprek waren, bezocht zij hem in
Arabische wereld is het anti-Amerika-
informele - vrouwelijke leiders over de
Bingguo die haar een foto liet zien van
zijn datsja. Een ijzig gesprek, totdat
nisme nog dominant aanwezig. De
hele wereld. De vermoorde Pakistaanse
zijn kleindochter met de woorden: “Hier
Clinton de Siberische tijgers ter sprake
stokjes onder haar draaiende bordjes
oud-premier Benazir Butto, zo onthult
doen we het voor.” Daar moest zij aan
bracht. Hij nam haar mee naar zijn
heeft zij inmiddels overgedragen.
zij, was de enige beroemdheid voor wie
denken toen haar dochter Chelsea
privékantoor. In het Engels begon hij bij
zij ooit achter een koord is gaan staan
trouwde.
een grote kaart van Rusland een vurig
Hillary Clinton, Cruciale Keuzes,
om haar te kunnen zien. Dat was in de
In Birma ontmoette ze in 2011 voor het
betoog over het lot van de tijgers en
uitgeverij Balans
zomer van 1987 bij het Ritz Hotel in
eerst Aung San Suu Kyi die net was vrij-
andere bedreigde diersoorten. Hij vroeg
Londen. “Ze stapte uit een limousine,
gelaten uit huisarrest. Het was een cru-
of Clinton en haar man samen met hem
van top tot teen elegant gehuld in een
ciaal moment. De generaals zetten de
een paar weken later ijsberen wilden
geel chiffon, en glipte de lobby binnen,
eerste voorzichtige stappen naar veran-
gaan merken op Frans Jozefland.
gracieus, zelfverzekerd en vastbera-
dering. Aan de ontmoeting ging onder
Clinton antwoordde dat zij het haar
den.”
andere een gesprek vooraf met presi-
man zou vragen en dat zij, mocht hij
24 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
vaart vertelde verslag een opfrisser van
BvL / ✸✸✸✸
kunst- en vliegwerk
Politiek Boven op de plank
Met de start van het nieuwe parlementaire jaar duikt Boven op de plank dit keer in de brede politieke wereld.
Een paar leessuggesties voor tijdens het herfstreces.
Inktspot`
Het einde van de christelijke politiek? nemen twee
Hierop komen we in Nieuwspoort Nieuws in het winter-
jonge historici, Ewout Klei en Remco van Mulligen, het
nummer ongetwijfeld op terug, maar Inktspot is een
veranderende politieke landschap onder de loep. Heeft
must have voor iedere Poorter. De beste politieke
Nederland een seculieremeerderheidscultuur? Hoe pro-
spotprenten van het politieke jaar 2013 en 2014.
beren CDA, ChristenUnie en SGP in deze tijd te overle-
Tekeningen van onder meer Peter van Straaten, Bas van
ven? Waarom zijn de debatten over weigerambtenaren
der Schot, Siegfried Woldhek, Joep Bertrams, Jos
en abortus zo gepolariseerd? Hoe reageren christenen
Collignon en Argus. In dit getekende overzicht is ook de
op de PVV? Maakt D66 zich schuldig aan christenpes-
winnende prent voor de Inktspotprijs opgenomen, de prijs voor de beste politieke
ten? En bovenal: wat kan de rol zijn van christelijke
tekening van het jaar 2013-2014.
beginselen in de politiek? Deze en andere vragen
Uitgeverij: Lubberhuizen
komen in dit boek aan bod. Met hun verhelderende essays bieden de auteurs een
frisse en genuanceerde kijk op het Nederlandse religiedebat.
De oorspong van de politiek, deel 1 en 2
Uitgeverij: Nieuws Amsterdam
Drie jaar geleden verscheen het eerste deel van de oorsprong van de politiek
geschreven door Francis Fukuyama. Nu ligt er een deel 2 Orde en verval, gaat
Arena Europa
verder waar het eerste (Van de prehistorie tot de verlich-
Jan Werts dwaalt al 50 jaar rond in het hart van
ting) ophield: bij de Franse Revolutie. Fukuyama laat zien
Europa. Als journalist bezocht hij iedere vergadering
hoe sterke, onafhankelijke politieke instituties ontstonden
en topconferentie. Op die toppen promoveerde hij
en hoe belangrijk het is dat die ter verantwoording ge-
zelfs. Nu ligt er zijn bloemlezing “Arena Europa”,
roepen worden.De oorsprong van onze politiek 2 laat op
1963- 2013 een journalistieke bloemlezing. Hij
overtuigende wijze zien, met oog voor detail maar zonder
komt speciaal uit Brussel gereden om een exemplaar van dit boek te overhandi-
de grote lijn ooit uit het oog te verliezen, wat de sleutels
gen. 330 A3-pagina’s vol met artikelen die Werts in 50 jaar schreef. Bijzonder en
voor succes zijn.
bijzonder compleet, Werts zelf legt uit dat hij bewust voor de kopie-formule koos
Uitgeverij: Atlas Contact
om zo dicht mogelijk bij de (vaak spannende en soms intrigerende) sfeer van het
werk te blijven. Het leest als een naslagwerk, En het geeft een mooi overzicht van
Van God Los
50 jaar journalistiek werk. Vanuit historisch perspectief en voor iedereen die met
Eeuwenlang was in Nederland het christelijk geloof alomtegenwoordig. Tot de
Europa te maken heeft, een nuttige aanvulling in de boekenkast.
verkiezingen van 1967 beschikten de christelijke partijen over een parlementaire
Bestellen kan via [email protected]
meerderheid. Tegenwoordig zijn ze goed voor slechts 21 zetels. In Van God los,
JB
Borgen op z’n Nederlands
Alle ingrediënten voor een smaakvolle
partij. Onderweg naar de top maakt hij
gens een soort
“Eindelijk de Nederlandse Borgen.
thriller of een opwindende politieke
de fout om tijdens een verkiezingsfeest-
mix van D66
Heerlijk”, schrijft D66-leider Alexander
roman zijn aanwezig in Morten. Die
je volledig uit zijn dak te gaan. Een van
en PVV, zeg
Pechtold op de achterflap van het boek.
belofte weet het echtpaar achter het
de feestgangers verdrinkt in het zwem-
maar liberale
En gelijk heeft hij: eindelijk een roman
schrijverspseudoniem in te lossen,
bad. Mathijsen laat deze geschiedenis
populisten. De
over politiek zonder storende haperin-
alhoewel er eigenlijk te weinig spanning
zo ver mogelijk achter zich maar als hij
beschrijving
gen of ergerlijke missers. De spanning
is om het boek een echte thriller te noe-
eenmaal hoog is geklommen, haalt dat
van dit politieke
mag dan onderbelicht blijven, de poli-
men.
verleden hem in.
proces in een
tieke verwikkelingen zijn des te smake-
Dat spannende plot is echter onderge-
opkomende
lijker.
Annet de Jong (Telegraaf) en Dominique
schikt aan de beschrijving van de poli-
partij is het hart
van der Heyde (NOS/Nieuwsuur) heb-
tiek. De verkiezingscampagne van de
van het boek en is door de twee ver-
ben met Morten deel een van een serie
Nieuwe Liberalen, de onstuitbare
slaggevers - beide zeer vertrouwd met
geschreven over de politicus Morten
opkomst van Morten die de lijsttrekker
het Binnenhof, met de politiek - zeer
Mathijsen. De man begint als raadslid in
opzij duwt om haar plaats in te nemen,
geloofwaardig opgeschreven. Het
het Gooi voor de Nieuwe Liberalen en
de spindokter die Morten in dienst
maakt Morten zeer de moeite van het
klimt op tot kandidaat-premier van deze
neemt. Die Nieuwe Liberalen zijn overi-
lezen waard.
Anna Levander, Morten, uitgeverij Q
GK / ✸✸✸✸
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2014 - 2 5
kunst- en vliegwerk
Voedselschandalen in perspectief
van teloorgang controle
Onderzoeksjournalist Marcel van
van het bestuur:
onderzoek, gedaan op verzoek van de
over rol en positie van de Voedsel- en
Silfhout schreef een half jaar geleden
getouwtrek tussen
Stichting Maatschappij en Veiligheid van
Warenautoriteit. Het boek heeft dus zijn
Uitgebeend, Hoe veilig is ons voedsel
de ministeries van
mr Pieter van Vollenhoven, bracht in
maatschappelijke impact gehad. Maar
nog. Hij zette voedselschandalen én de
Landbouw en
september 2013 het nieuws dat de
daarnaast is het ook een boek dat je
verwording van de controle op ons
Volksgezondheid
Nederlandse Voedsel- en Warenautori-
gelezen behoort te hebben. Omdat het
voedsel op een rij. Enerzijds de schrij-
over de instituties
teit in de afgelopen tien jaar werd ‘uit-
bijna het tegenovergestelde is van een
nende werkelijkheid van dodelijke toast-
die de veiligheid
gebeend, wegverdund en kapotbezui-
pageturner: je slaat de bladzijden met
jes met zalm, ruimingen van miljoenen
van het voedsel en
nigd’. De ‘inspectiefrequentie’ - zeg
stijgende weerzin om.
varkens, koeien, schapen, geiten en kip-
de voedselketen
maar pakkans - liep in die tijd terug met
pen, woedende boeren die veterinairen
zouden moeten bewaken. Waarbij de
meer dan 90 procent.
Marcel van Silfhout, Uitgebeend, Hoe
gijzelen, de Q-koorts die een altijd
vraag zich opdringt naar het oorzakelijk
De publicatie van het uiteindelijke boek
veilig is ons voedsel nog, uitgeverij
gezonde wijkverpleegster veranderde in
verband: wat is de kip en wat is het ei?
dit voorjaar was voedsel voor nieuwe
Oostenwind
een wrak. Met daarnaast het antwoord
De voorpublicatie van Van Silfhouts
vragen in het parlement en het debat
MdZ / ✸✸✸✸
NIEUWE POORTERS
A.J. Lammerse
Marloes Konings
M. Kamans
L.E. van Halen
E.H. Blaauw
M.T.J. Dekker
Adviseur Public Affairs
Eerste Voorlichter Tweede
Woordvoerder NS
Adviseur Public Affairs
Directeur Communicatie
Directeur Beleid / PA ONL
Provincie Zuid-Holland
Kamer
Kamer van Koophandel
DHL
voor ondernemers
Chr. P. Buijink
M.H.J. Limmen
P. van Loon
E. ten Holte
K.M. Klaassen
Voorzitter Nederlandse
Voorzitter CNV
Adviseur Strategie –
Directeur Stichting
Beleidsadviseur Stichting
Vereniging van Banken
Vakcentrale
Public Affairs ministerie
Verslavingsreclassering
Verslavingsreclassering
van BZK
GGZ
GGZ
Evenementenagenda
PEP-bijeenkomst:
maandag 3 november van 15.00 tot 17.00 uur in de sociëteit - maandag 1 december van 15.00 tot 17.00 uur in de sociëteit
Meer informatie:
secretariaat: 070 - 346 94 40 - [email protected] - www.nieuwspoort.nl
26 - oktober 2014 - Nieuwspoort Nieuws 3
Politiek kruiswoordraadsel -
Hans Schogt
D
E
‘Ondernemers doen direct
mee aan de maatschappelijke
discussie’
Marieke Dekker
N
I
E
U
W
E
(42) is directeur
Public Affairs van
ONL voor
Ondernemers,
een organisatie
die opkomt voor
de belangen van
ondernemers,
samen met de
ondernemers.
Marieke Dekker:
“ONL bestaat in
september precies een jaar. We
zijn echt een heel nieuwe organisatie die opkomt voor de
ondernemers. Er werken ‘maar’ vijf mensen bij ons op het
kantoor, we doen het werk samen met de ondernemers.
We nodigen hen uit, gaan samen met hen naar de politiek,
organiseren bijeenkomsten met onder andere financiers en
dit jaar hebben we een schaduwbegroting geschreven als
alternatief voor die van de regering. Dit najaar organiseren
we een landelijke actie: ‘Koop lokaal’. We trekken de consumenten aan de lurven, want ze hebben een hekel aan
leegstand in de winkelstraat, de eenvormigheid, maar ze
vergeten dan dat ze gewoon bij de winkel op de hoek iets
kunnen kopen in plaats van bij de winkelketens.
Ondernemers en de politiek
Ik had Hans Biesheuvel - de oprichter van ONL, voormalig
voorzitter MKB Nederland - al een aantal keer ontvangen in
Brussel waar ik werkzaam was bij het Europees parlement,
eerst voor Jeanine Hennis, later voor Jan Mulder. Ik merkte
HORIZONTAAL
toen al dat de Europarlementariërs het erg op prijs stelden
2. toestand v. rust; 5. bedenkelijke toestand; 7. deel v. Europa; 8. volmacht; 9. mindering;
dat ondernemers de moeite namen hun visie te geven op
12. uitstoot; 13. subsidie.
de zaken waar het parlement en de commissie mee bezig
VERTICAAL
waren. Hans vroeg me om directeur Public Affairs van ONL
1. voorschrift; 3. deel v. Europa; 4. verdrag; 6. bestuurscollege; 9. vonnis; 10. schaakstuk; 11. rij.
te worden en zodoende verhuisde ik met mijn gezin naar
Den Haag. Maar nog steeds neem ik ondernemers ‘mee’
Oplossing
naar Brussel.
Onder de goede inzenders van dit kruiswoordraadsel wordt een gesigneerd exemplaar van het
Vroeger hoorde je de ondernemers zelden direct in het
boek ‘De Vechtpartij’ van Thijs Niemantsverdriet verloot. Uitgeverij Atlas Contact heeft dat ter
maatschappelijke debat, vaak omdat ze het te druk hadden
beschikking gesteld.
met ondernemen. Ook nu hebben zij het druk, maar er is
Oplossingen, voorzien van naam en adres, opsturen naar Nieuwspoort, t.a.v. Nieuwspoort
een vehikel: ONL. Wij voeren samen met hen de discussies
Nieuws, Lange Poten 10, 2511 CL Den Haag. Op de envelop ‘kruiswoordraadsel’ vermelden.
in de samenleving over ondernemen, innovatie, internatio-
Sluitingsdatum 28 november 2014.
naal zakendoen, ontslagrecht en financiering. Het wordt
vaker gezegd, omdat het ook echt zo is: de ondernemers
Oplossing kruiswoordraadsel 2014/2
zorgen voor groei en nieuwe banen; niet zozeer de ‘grote
spelers’, maar juist de kleinere bedrijven. Dus timmeren we
Horizontaal: 4. exclusief; 8. rus; 9. programma; 11. DNA; 13. voorlichting; 15. bank;
samen met hen aan de weg.”
16. uitbreiding; 17. vervoer; 18. kroon; 20. Praag; 21. premie; 22. treurzang.
Verticaal: 1. jeugdherberg; 2. ruim; 3. Fin; 5. coalitie; 6. financiën; 7. Europa; 10. ruimtevaart;
Nicole Bodèwes
12. fraude; 14. Griekse; 15. begroting; 19. sport.
Hans Ludo van Mierlo uit Oegstgeest heeft met de goede inzending van kruiswoordraadsel
2014/2 het boek De man in het midden van Bart-Jan Kazemier gewonnen.
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2014 - 2 7

GA STEMMEN OP 19 MAART - Goes

Schriftelijke vragen 2014

mv PvdA over voortgang A. H.Gerhardhuis

22 APRIL 2014 Verslag MGE Europarlementariers. mb.jw

Startlijst avondjumping 27/03 - W

initiatiefvoorstel AH

hoofdgerechten - Restaurant Himalaya Palace

Vechtpartij recensie ND

B K - PvdA

14-11-24 OT 141126Agenda (PDF-bestand)