Bekijk presentatie

Veterinaire begeleiding
in de legpluimveesector
‘Samen werken aan een
gezond resultaat’
Roland Bronneberg
pluimveedierenarts - AviVet
Inhoud






Historisch overzicht legsector (1997-2014)
Wat zijn onze uitdagingen?
Enkele praktische (ziekte) voorbeelden:
‘Wat kost dat het bedrijf?’
Hoe kan je het voorkomen en hoe zou een
‘ideale’ begeleidingsvorm eruit kunnen zien?
Proactief handelen: ‘Wat kan het opleveren?’
Conclusies en ‘take home message’
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
AviVet



Verbeek’s Broederijen & Opfokbedrijven (1997-2002)
Lohmann Animal Health, Duitsland (2002-2009)
Struisvogelpraktijk (1997-2009) en promotie onderzoek
eiproductie struisvogels (Utrecht, 2008)

AviVet B.V. opgericht (2009). Kernactiviteiten zijn:
1. Gespecialiseerde pluimveepraktijk:
onafhankelijke proactieve begeleiding legbedrijven
(veterinair, technisch, financieel, management)
2. Onderzoek & innovatie projecten, onderwijs, advies
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Overzicht legsector
Ontwikkelingen in de afgelopen 20 jaar:
1. Toename consumptie en productie van ‘alternatieve’
eieren (vrije uitloop, biologisch; kooiverbod 2012)
www.de-boderie.nl
www.ciwf.nl
Eind 1995:
29 miljoen leghennen
(grotendeels trad.kooi en
klein deel alternatief)
Aanvang 2013:
30 miljoen leghennen productie
5,2 verrijkt / 18,5 scharr / 4,5 vrij /1,4 bio
192 ei per capita >> scharr+vrij+bio 
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Overzicht legsector
Ontwikkelingen in de afgelopen 20 jaar:
2.
Meer aandacht voor dierenwelzijn. Tegelijkertijd ook
toename ‘management’ problemen en ‘uitloop’ ziekten
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
1995-2000: ‘dikke poten’
Gewrichts-amyloidose
2001: verbod diermeel
2003: HPAI uitbraken
2004: IB D388 (QX) en
schijnleggers-problematiek
2005: chronische enteritis
2007: ILT uitbraken
2009:
Salmonella gallinarum
vlekziekte en coryza
-
wormen, blackhead
pasteurella
bloedluizen
IB varianten (1466, Xindadi, Q1)
LPAI
Overzicht legsector
Ontwikkelingen in de afgelopen 20 jaar:
3.
Meer monitoring en kennis uit onderzoek
1995-2003:
Eindtap ND+Mg+SE/ST
EU 2008:
Salmonella schoentjes
elke 15 weken
2003:
AI-monitoring en Early Warning Syteem
2012-2014:
Eindtap ND+Mg+Ms+AI
AI elke 3 maanden
Salmonella SE/ST elke 15 weken
Salmonella SE/ST < 3 weken slacht
Registratie antibiotica legsector IKB-CRA
Overzicht en uitdagingen legsector
Ontwikkelingen in de afgelopen 20 jaar:
4. Minder antibiotica, meer preventie gewenst
Uitdagingen de komende jaren
•
•
•
Marges (nog meer) onder druk?
Meer concurrentie uit EU?
Snavelkapverbod 2018
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014

Anno 2014 slechts enkele pluimveedierenartsen
die zich -in welke vorm dan ook- met reguliere
preventieve begeleiding bezig houden
1. Waarom dierenarts pas vaak in later stadium erbij
2.
3.
4.
betrokken? Waarom deze ‘ad hoc’ benadering?
Hoe te veranderen? Cultuuromslag in denken?
Wat kan een gespecialiseerde legpluimvee dierenarts
aan het bedrijf toevoegen? Waar liggen kansen?
Wat kan het de pluimveehouder opleveren?
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Praktijkproblemen

5 ‘ad hoc’ problemen waarbij dierenarts te laat of
niet wordt geconsulteerd en het koppel niet meer
goed hersteld:
1.
2.
3.
4.
5.
Acuut darmprobleem (clostridium)
Chronisch darmprobleem
IB infectie (en secundair E.coli)
Pikkerij / kannibalisme
Ernstige bloedluis besmetting
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
1. Acuut darmprobleem (24-28 weken dip)
100
legpercentage bedrijf
legpercentage norm scharrel bruin
90
80
Kengetallen:
- voeropname daling (10-20 gr)
- tijdelijke productiedaling en minder persistentie
- licht verhoogde uitval
70
60
50
40
30
17
22
27
32
37
42
47
52
57
62
67
72
1. Acuut darmprobleem (24-28 weken dip)
100
legpercentage bedrijf
legpercentage norm scharrel bruin
90
80
70
60
Koppelbeeld:
- matige conditie, zwakte, bleke kammen, nekrui
- afwijkende mest (te dun/onverteerd/schuimig)
plakkerig strooisel, typische mestlucht
50
40
30
17
22
27
32
37
42
47
52
57
62
67
72
1. Acuut darmprobleem (24-28 weken dip)
•
Diagnose:
•
Knelpunten:
•
Kosten: productie (1e+2e), voergebruik , eventueel medicijnen
necrotiserende enteritis (Clostridium Perfringens)
nuchter zetten, transport, abrupte voerovergangen,
slechte verteerbaarheid eiwit, ‘ondereind’ in koppel, conditie niet op
peil of disuniformiteit voor aanvang productie
Scharrel 30.000: 0,5 kg extra voer + 3 eitjes minder
= € 0,125 + € 0,18 = totaal minimaal € 0,30 / hen
(exclusief medicijnen en ondersteunende producten)
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
2. Chronische darmprobleem (CE)
•
Kengetallen: continu verhoogde voeropname, verminderde
•
Koppelbeeld: matige conditie, bleke kammen, nekrui, ruwe
•
Knelpunten:
•
Kosten: productie (1e+2e), voergebruik, duurder voer, medicijnen
productie en meer 2e soort eieren 2e fase productie, verhoogde uitval
(gevoeligheid voor infecties)
veren, slecht verteerde mest
subklinische coccidiose en/of darmprobleem opfok,
abrupte voerovergangen, mycotoxinen, slechte verteerbaarheid
voer/eiwit, conditie moeilijk op peil te houden
Scharrel 30.000: 5-10 eitjes minder + 1 kg extra voer
= totaal minimaal € 0,55 - € 0,85 / hen
(exclusief medicijnen en ondersteunende producten)
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
3. IB infectie (en secundair E.coli)
100
legpercentage bio bedrijf
legpercentage bio ref (N>100)
90
80
70
60
Kengetallen:
- terugkerende productiedalingen
- sterk verhoogd aantal 2e soort eieren (+5-10%)
- sterk verhoogde uitval door secundaire E.coli (+5%)
50
40
30
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
3. IB infectie (en secundair E.coli)
100
legpercentage bio bedrijf
legpercentage bio ref (N>100)
90
80
70
60
Koppelbeeld:
- ‘bolzitten’, kopschudden, dunne mest (begin stadium)
- dunschalige / windeieren op mestband
- uitval door eiconcrementen en E.coli (secundair)
50
40
30
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
3. IB infectie (en secundair E.coli)
•
Knelpunten: IB-entschema tijdens opfok- en legperiode
niet afdoende aangepast op de situatie van het legbedrijf,
verminderde weerstand (bijv. chronisch darmprobleem),
meer-leeftijdbedrijf of pluimvee-dichte regio
•
Kosten: productiedalingen en verhoogd aantal 2e soort
Biologisch 12.000: 30 eitjes minder (ei poh)
= totaal minimaal € 3,60 / hen
(exclusief medicijnen en ondersteunende producten)
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
4. Pikkerij / kannibalisme
•
Knelpunten: merk-keuze, bezetting opfok, antipik-beleid
opfok, verschillen lichtintensiteit opfok en legperiode,
verschillen voersamenstelling opfok en leg
•
Kosten: uitval 5-10% extra; afhankelijk van periode uitval
Biologisch 12.000: 600 hennen uitval in fase 20-30 wk
= 600 wel betaald, maar geen of nauwelijks resultaat
= totaal minimaal € 0,50 / hen
(exclusief voeraanpassingen en ondersteunende producten)
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
5. Ernstige bloedluis besmetting
•
Knelpunten: opfok bloedluis-vrij, reiniging en desinfectie,
bestrijding leegstand, seizoen, monitoring en bestrijding
•
Kosten: reiniging en desinfectie, bestrijding, verminderde
productie en verhoogde uitval
gemiddeld € 0,30 per hen (€ 0,18-2,25)
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Preventie & begeleiding
Proactieve (veterinaire) begeleiding dient te focussen op het
voorkomen van mogelijke knelpunten in de opfok- en legfase
en vereist een uitstekende samenwerking tussen alle partijen
(pluimveehouder, opfok, voerleverancier, dierenarts)
1. Vooroverleg m.b.t. nieuwe koppel o.a.
a.
b.
c.
d.
Evaluatie zittende koppel incl. verbeterpunten
Entschema (standaard / aanvullend)
Planning, leeftijd ouderdieren en opfoklocatie
Aansluiting opfoksysteem/management
2. BGP+BBP gebruiken als kapstok om doelen te stellen
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Preventie & begeleiding
3. Reguliere bedrijfsbezoeken tijdens de belangrijkste fasen
in het leven van een leghen:
a.
b.
c.
d.
e.
Opfok afstemmen op situatie legpluimveebedrijf
Opvang- en gewenningsfase
Aanloop naar de top
Balanceren op hoog niveau
Niveau vasthouden (> 35 wk) en persisteren
8 + 16 wk
18-19 wk
23-24 wk
28 + 35 wk
elke 12 wk
4. Goede verslaglegging van bevindingen om ontwikkelingen,
adviezen en afspraken te evalueren
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Preventie & begeleiding
3. Reguliere bedrijfsbezoeken tijdens de belangrijkste fasen
in het leven van een leghen:
a.
b.
c.
d.
e.
Opfok afstemmen op situatie legpluimveebedrijf
Opvang- en gewenningsfase
Aanloop naar de top
Balanceren op hoog niveau
Niveau vasthouden (> 35 wk) en persisteren
8 + 16 wk
18-19 wk
23-24 wk
28 + 35 wk
elke 12 wk
4. Goede verslaglegging van bevindingen om ontwikkelingen,
5.
6.
adviezen en afspraken te evalueren
Monitoring (serumopslag, EPG+OPG, bloedluis, IB, water)
Regelmatig gezamelijk evalueren met andere partijen
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
‘Wat kan het opleveren?’
AviVet legbegeleiding: 2 voorbeeldbedrijven
Bedrijf A: 4 koppels Freiland hennen (bruin)
1.
2.
3.
Bedrijfsprobleem bij aanvang: darmgezondheid bij opstart en E.coli
Initiële focus op: darmgezondheid en verminderen uitval (<8%)
Meerjarige focus op: ei poh, persistentie en schaalkwaliteit
Ei poh
Cum. uitval
Leeftijd
Ei poh
Cum. uitval
Leeftijd
Koppel
1
315,9
6,0
72
349,1
8,2
79
Koppel
2
321,8
4,2
72
368
8,9
83
Koppel
3
321,2
5,3
72
363,8
6,9
80
Koppel
4
329,9
2,6
72
396,9
4,5
85
‘Wat kan het opleveren?’
AviVet legbegeleiding: 2 voorbeeldbedrijven
Bedrijf B: 6 biologische koppels (gemengd bruin)
1.
2.
3.
Bedrijfsprobleem bij start: darmgezondheid, IB en E.coli
Initiële focus op: darmgezondheid, IB en uitval verminderen
Meerjarige focus op: ei poh en schaalkwaliteit
1
2
3
4
5
6
Ei poh
289,7
297,0
304,4
319,5
322,7
318
Cum.
uitval
19,8
17,9
18
11,98
6,25
7,48
72
72
72
72
72
72
Leeftijd
‘Wat kan het opleveren?’
In vergelijking met andere koppels:
(Legmanager, Pluimveehouderij 44 (5), 2014)
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Conclusies & ‘take home message’

Gespecialiseerde pluimveedierenarts heeft meer in petto
dan alleen dieren gezond houden (onafhankelijk adviseur)

Pluimveehouder moet ervan overtuigd zijn dat er een
probleem is of dat het beter (anders) kan

Samenwerking tussen alle partijen is essentieel en elke
partij moet daarbij haar verantwoordelijkheden nemen

Proactieve veterinaire begeleiding kan al snel uit als een
legkoppel gezond blijft en voldoende eieren (ei poh) van
goede kwaliteit produceert
Pluimvee Relatiedag, Barneveld, 29 april 2014
Bedankt voor uw aandacht!
Mag het een eitje méér zijn ...?

Download Report