Samen GROEI-en Mensen vallen tegen, God juist niet! Leren van Gods liefde Bij een preek over Genesis 29-31, vooral vanuit Genesis 31,12b-13 Samenvatting van de preek 1. Gods Woord is een lamp? Uw Woord is een lamp voor mijn voet. Wat betekent dat bij deze verhalen over Jacob? Als je kleine stukjes leest, snap je daar weinig van. Als je het hele verhaal leest, dan ga je het snappen. Je ziet verbanden, je ziet de grote lijn, je ziet hoe mooi een verhaal geschreven is. Leer zelf Bijbelverhalen lezen! 2. Liegen en bedriegen… Jacob, de hielelichter, die zijn broer en vader bedrogen had, verliest van Laban zijn meerdere. Laban houdt zich op de vlakte, bedriegt Jacob, houdt hem klein, pakt hem terug. Eerst Lea, dan Rachel. ‘Hier gaat de jongste niet voor de oudste’, 29,26; jij bedroog je oudste broer, zo bedrieg ik jou. Het blijft doorgaan: bedrog rond beloningen, over en weer, al wordt de bedrieger Laban wel teruggepakt lees Gen 31. Waarheid maakt vrij, leugen maakt meer kapot dan je lief is. 3. Alles wordt zomaar een afgod Je ziet verder hoe bijna alles een afgod kan worden: een namaakgod waar je alles voor doet. Het neemt heel je hart in beslag, maar het stelt je teleur. Voor Laban is het zijn bezit, voor Jacob seks met Rachel (29 vers 21), voor Lea geborgenheid en een een traditioneel gezin, voor Rachel worden kinderen een obsessie (30 vers 1). Wat zijn jouw namaakgoden? 4. En alle verhoudingen raken verziekt Het verhaal laat de doorwerking zien van die basale zonden van leugen en afgoderij. Alle verhoudingen raken verziekt, mensen worden het slachtoffer – vooral Lea: haar vader, haar man, haar zus worden haar vijanden. En Jacob: bemoeit hij zich met zijn gezin? God laat ons hier zien hoe zonde onze levens verwoest. 5. Maar toch: God is er bij Waar is dan de God van Bethel – lees 28,14-15? Wat komt er van Gods bescherming terecht? Wonderlijk genoeg bij alle leugens en afgoden: Labans bedrijf wordt gezegend om Jacob (30,27). Jacob krijgt een groot gezin. Op de achtergrond is God wel degelijk aanwezig, hij ziet wat Laban doen (31,12). Wonderlijk: ondanks het gezooi van mensen, van ons, is God er wel bij – beschermend, zegenend. 6. God redt ons uit ons gezooi Laban wil Jacob niet laten gaan, uit eigenbelang (30,27). Maar de HEER roept opnieuw zoals bij Abraham (12,1 en 31,3). Jacob moet terug naar Betel, het huis van God. God gaat alles nieuw en anders maken: zonder leugen, met één God. In Jacob wordt straks heel de aarde gezegend (28,14): Jezus komt, juist als zoon van de verachte Lea. …want ik heb gezien wat Laban je allemaal heeft aangedaan. Ik ben de God van Betel, waar je een steen met olie hebt gewijd en waar je een gelofte hebt afgelegd. Kom, ga weg uit dit land en keer terug naar je geboorteland Genesis 31,12b-13 Vragen voor gesprek op kring of thuis IJsbrekers Kaarten op tafel: Kies een plaatje dat je bij de preek of het bijbelverhaal vindt passen, en vertel waarom je dat kaartje gekozen hebt. Of: Als ik het verhaal van Jacob helemaal lees, dan is dit wat in mij op komt ... Andere vragen 1. Welke goede kanten had Jakob. Hoe heeft God die eigenschappen gebruikt? 2. Welke minder goede kanten had Jakob? Heeft God die minder goede eigenschappen kunnen gebruiken of juist niet? Leg uit. 3. Hoe staan Jakob, Laban, Rachel en Lea tegenover God? Waaruit blijkt dat? 4. Naar wie gaat je sympathie het meeste uit: naar Rachel of naar Lea? Waarom? 5. In de preek komt naar voren dat God in al het oneerlijke gekonkel en geruzie is op de achtergrond toch aanwezig is. Wat vind je daar van? Heb je zelf de ervaring dat God aanwezig is ondanks dat wat er mis gaat? Kun je er voorbeelden van noemen? 6. Wanneer wordt iets goeds een afgod? 7. Als je het interview met Tim Keller leest en je denkt daar eens rustig over na, welke namaakgoden ontdek jij dan in je leven? Tot slot 8. Twee mensen willen gaan trouwen, en jij mag hen een advies geven. Denk er over na, schrijf je advies op een briefje en lees aan elkaar voor. Stel elkaar vragen als je iets niet begrijpt. Over namaakgoden "Alles kan als namaakgod functioneren, vooral de beste dingen van het leven." Voorbeelden van afgoden: liefde, gezin, geld, macht, prestaties, toegang tot bepaalde kringen, iemands afhankelijkheid van jou, gezondheid, conditie, schoonheid, macht, vooruitgang, voorspoed, familie, hard werken, plicht, deugd, vrijheid, zelfontplooiing, zelfexpressie, winst maken, leerstellige zuiverheid, goedkeuring (Uit Tim Keller, Namaakgoden)) Uit een interview met Tim Keller: Hoe kan een christen afgoden in zijn leven ontdekken? „Door zich ten minste vier dingen af te vragen. Kijk in de eerste plaats naar je dromen en fantasieën. Waarover denk je als er niets anders is dat je aandacht vraagt? Een droomhuis, een relatie? Een tweede manier is om te kijken naar je geldbesteding. Waaraan geef je het gemakkelijkst je geld uit? Het kenmerk van een afgod is dat je jezelf voortdurend moet beheersen. Je bestedingspatroon onthult je afgod.” In de derde plaats: Wat zijn je ergste nachtmerries? Afgoden geven een gevoel dat je alles onder controle hebt. Welke dingen geven je het gevoel dat je niet verder kunt in het leven als je ze zou verliezen? Een vierde manier om afgoden in je leven te ontdekken is door jezelf af te vragen welke dingen je meest onbeheersbare emoties aan het licht brengen. Wat maakt je woedend, bang of mistroostig? Wie zijn emoties als het ware met wortel en al uit de grond trekt, die zal vaak zien dat er afgoden aan bungelen.” (Reformatorisch dagblad 23-4-'10)