Plaju Homecoming

Plaju Homecoming
brengt ex-Pladjunezen bij elkaar
No. 25, september 2014
e-mail: [email protected]
Gunung Sibayak
De Voorpagina
Herinner je nog dat we (wel, onze ouders...) met ‘klein verlof gingen? Een van de plaatsen waar we naar toe gingen was Brastagi, in Noord Sumatra. Ik ben er in voor het eerst in 1957
geweest, en ik heb een paar fotos uit die tijd gevonden. In juni van dit jaar zijn we naar Brastagi teruggekeerd en in deze uitgave zijn wat fotos om je herinneringen te verfressen.
Jos Heyman
Plaju Homecoming – september 2014, pg 1
BPM vliegtuigen
Zoals jullie weten heb ik, net als vele anderen van ons, een obsessie met vliegtuigen de begon toen ik op 13 april 1952 met de PH-TDD Constellation naar Jakarta vloog.
Dus, toen Robert en Ab Ave mij onlangs oude fotos van hun Indonesische tijd in Prabumulih, Bagus Kuning, Balikpapan en Tarakan lieten zien, moest ik copieen hebben van die fotos
van de Grumman watervliegtuigen die ze in het album hadden. Deze fotos zijn een mooie aanvulling bij het artikletje over maatschappij vliegtuigen in Pladju Homecoming #19.
Grumman Mallard PK-AKH
Plaju Homecoming – september 2014, pg 2
Grumman Goose PK-AKD
Plaju Homecoming – september 2014, pg 3
Schoolfotos
De eerste schoolfoto deze keer dateert uit 1951. Hij komt uit de Bob Spangeberg verzameling en is via anderen in mijn bezit gekomen. Slechts een naam is aan mij bekend en dat is Koos
die tegenwoordig Jack heet en nu in California woont.
Wie kent de 20 andere leerlingen en de juf?
Margreet Vreedenburg heeft de volgende leerlingen op de schoolfoto van klas 1, 1955, in de vorige uitgave van Pladju Homecoming, herkend: 16 = Riet Vreedenburgh en 17 = Jaqueline
Jongens.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 4
Gedurende mijn verblijf in Jakarta ontmoette ik, op een receptie, een Walter Liando. Na wat praten ontdekte ik dat hij ook naar de Pladju school was geweest en ik heb hem mijn verzameling
van Schoolfotos gestuurd. Walter heeft mij ook de volgende foto van klas 4 in 1955 gestuurd. Weet iemand nog meer namen?
O ja, en als Walter een oude kennis van je is, kan je, via mij, contact met hem opnemen.
Ook kwam ik, in een van mijn reizen door het internet, Wim Roos tegen die, onder anderen, in Pladju heeft gewoont. En ja, als je contact met hem wilt opnemen – zelfde procedure….
Plaju Homecoming – september 2014, pg 5
Familie verhalen
Wel, we hebben deze keer geen familie verhaal.
Over de afgelopen twee jaar heb ik verschillende mensen uitgenodigt
om hun familie verhaal te schrijven en dat heeft ons zes familie verhalen
(inclusief mijn eigen familie verhaal) gegeven.
Drie mensen hebben geantwoord dat zij er niet toe in staat zijn – voor
welke redenen dan ook. Anderen (vijf mensen) vinden het een groot
werk dat op de achtergrond blijft terwijl er belangrijker dingen te doen
zijn, terwijl er verschillende mensen (drie) zijn die gewoon niet op mijn
uitnodiging hebben beantwoord.
Zoals ik in Pladju Homecoming #16 schreef, hangt het success van
deze nieuwsbrief af van jullie bijdragen. Er is maar zoveel dat ik kan
schrijven en langzaam aan begint het bureau laatje met ideeen leeg te
lopen.
Met het vast leggen van onze ervaringen en die van onze ouders,
documenteren wij een periode die nooit meer terug zal komen.
Zonder deze familie verhalen zal er gauw een tijd komen dat onze
kleinkinderen, ja de groot kleinkinderen van onze ouders, iets van een
BPM servies vinden (zoals deze melk kannetjes) en gewoon niet
begrijpen wat het is, waar het vandaan komt, en uiteindelijk die familie
stukken in de vuilnisbak zullen gooien.
Met ongeveer 230 mensen op onze mailing lijst zou ik natuurlijk
voorlopig door kunnen gaan met het sturen van individuele
uitnodigingen om een familie verhaal te schrijven, en als ik 46 (dat is
20%) postieve reacties krijg, zal ik genoeg verhalen hebben om, op zijn
minst, twaalf jaar Plaju Homecomings van familie verhalen te voorzien.
Maar als je wacht totdat ik je uitnodig kan het misschien wel wat jaren duren voordat ik special naar jou schrijf.
Dus, om 230 e-mails te besparen, is dit een algemene uitnodiging aan iedereen die Plaju Homecoming krijgt, om zijn familie verhaal
te schrijven. (Deze uitnodiging is natuurlijk niet gericht aan die zes die dat al gedaan hebben)..
En hier is een idee: laat een van je kleinkinderen het verhaal researchen en schrijven als een
bijdrage voor hun schoolwerk.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 6
Brastagi – 1957/2014
Hier zijn wat fotos van ons 1957 verlof naar Brastagi, de bungalow die we hadden, de
mess en de top of de Sibayak die we beklommen hebben.
Geen idee wie de heer en de jongedame, die met ons de Sibajak hebben beklomen,
zijn. Herkent iemand ze?
Ik heb de Sibayak voor een tweede keer in 2002 beklommen en de foto op de
voorpagina van deze Plaju Homecoming, vertoont de Sibayak in 2014.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 7
En hier zijn dan de 2014 fotos. Het complex heet nu Hotel Bukit Kubu. Geen uitleg is nodig voor deze fotos – als je in Brastagi bent geweest zal je het allemaal herkennen.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 8
Plaju Homecoming – september 2014, pg 9
Plaju Homecoming – september 2014, pg 10
Plaju Homecoming – september 2014, pg 11
Plaju Homecoming – september 2014, pg 12
Plaju Homecoming – september 2014, pg 13
En nog meer Nederlandse nostalgie…
Het Nederlandse verleden in Indonesie is nog steeds in vele dingen te merken.
Na het eten in de HEMA (zie vorige uitgave van Plaju Homecoming) zag ik ook in een
winkelcentrum in Jakarta het ‘Lekker Bekker’ restaurant, terwijl in een ander
restaurant in hetzelfde winkelcentrum ik een ‘bistik belanda’ heb gegeten. Niet veel
overeenkomst met de biefstukjes die ik in Nederland heb gegeten, maar het was
smakelijk.
Ook in de taal komen nog vele Nederlandse woorden voor die hun oorsprokelijke betekenis hebben
verloren. In Noord Sumatra, bijvoorbeeld, zag ik de woorden ‘doorsmeer’ en ‘pispot’. Daar deze
woorden bij auto service plaatsen was, dacht ik eerst dat ‘doorsmeer’ naar een smeerbeurt verwees,
maar ‘pispot’, wel….
Onze gids vertelde uiteindelijk dat ‘doorsmeer’ een auto wasplaats is en dat de ‘pispot’ gewoon olie
verwisseling is.
En dan zijn er woorden die geen Nederlands zijn maar wel een Nederlandse oorsprong hebben, zoals de wijk
‘Velbak’ in Jakarta. Herken je het word ‘vuilbak’ er in, want ‘Velbak’ was oorspronkelijk de vuilnis stortplaats.
En een ander woord dat ik plotseling tegen kwam was dat van ‘infal maid’. Na wat informeren bleek dat een huishoudelijke
hulp (of baboe zoals we de ‘maid’ in onze tijd noemden) was de beschikbaar was om ‘in te vallen’ gedurende vakanties.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 14
BPM locaties in Jakarta
Een paar verzoeken van lezers voor inlichtingen, wat informatie van andere lezers en een paar dagen ‘vrij’ in Jakarta, was de aanleiding om wat BPM locaties in Jakarta op te zoeken.
Het eerste verzoek was van Margreet Vreedenburg voor details van de BPM pasangrahans in Jakarta. En hier begonnen de ‘moeilijkheden’, er waren twee BPM/Pertamina pasangrahans
in Jakarta – een in Tanah Abang en de andere, Huize Polonia, in Jatinegara. Helaas wist Margreet niet meer welke.
Met heel weinig inlichtingen hebben we geprobeert de Tanah Abang pasangrahan te vinden. We wisten niet eens welke van de vijf Jalan Tanah Abangs het was. Iemand verwees ons naar
een locatie achter een Pertamina benzine station maar alles wat we daar vonden was een vieze kampong. En, dat was dan minder dan een kilometer van Monas, het nationale monument,
en het Presidentiele paleis
Iemand anders stelde voor dat het Pelita Air Services kantoor de oude locatie van de pasangrahan was. Mogelijk, want Pelita Air Services is een gedeelte van Pertamina.
Uiteindelijk hebben we in de straten een gebouw gevonden dat misschien de BPM/Pertamina pasangrahan geweest zou kunnen zijn. En ik zeg ‘misschien’ want we hebben geen idee hoe
die pasangrahan er uit zag. Maar dit gebouw gaf ons dat ‘warm, fuzzy, feeling’.
Dus, als iemand het herkent, of betere informatie heeft, schrijf even.
Was dit de Tanah Abang pasangrahan?
Plaju Homecoming – september 2014, pg 15
De BPM had ook een pasangrahan in Polonia, een wijk in jatinegara. Zoals waarschijnlijk vele van ons, brachten mijn ouders en ik daar enige tijd door in 1955, voordat we naar Nederland
vertrokken. Ik heb de pasangrahan ook in 1982 gezien maar, helaas, heb ik er toen geen foto van gemaakt. In die tijd was ik bezig met 8 mm film, en een ‘not moving’ pasangrahan, was
niet iets dat je op een film zette.
In ieder geval, had ik wat inlichtingen:via Bob Spanegenberg en Guus Vogelsang::
•
Een Ruman Polonia aan Jalan Cipiniang Cempedak IV, 37B
•
Een Rumah Polonia aan Jalan Otista Raya 78, no. 11,
•
Jalan Otista Raya No:120
Gewapend met deze informatie en een heel vaag idee hoe de pasangrahan er uit zag, zijn we op stap gegaan.
•
Het zogenaamde hotel aan Jalan Cipiniang Cempedak IV, 37B bleek een vies oud huis te zijn. Dat er wat meer was aan de achterkant, is mogelijk, maar dat kon niet volgens mijn
persoonlijke herinneringen.
•
Jalan Otista Raya 78, no. 11 was min of meer hetzelfdfe, behalve dat dit huis er niet vies uitzag.
•
En, helaas, hebben we Jalan Otista Raya No:120 niet eens kunnen vinden.
De moeijkheid was natuurlijk dat de Polonia pasangrahan of gesloopt is en er nieuwe huizen op die plaats zijn gebouwd, of dat het gebouw zodanig verbouwt is dat het niet meer een
persoonlijke herinnering oproept.
En, het feit dat er een Ruman Polonia was dat als hoodkwarteir van een van de Presidentiele kandidaten werdt gebruikt, maakte het informeren plaatselijk heel erg moeilijk.
Maar we waren in de goede omgeving, zoals men kon zien van graffiti en een plaaselijke warung tegal eet huisje.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 16
In Kebayoran Bahru had de BPM verschillende huizen in de verschillende Jalan Martimbangs – er zijn er zes.
Rob van de Heuvel stuurde een foto uit 1952 van het huis op Jalan Martimbang I no. 4, waar hij, met zijn ouders en zusje
Marijke enige tijd hebben gewoond. Rob heeft het huis ook in 1994 bezocht en heeft toen een foto gemaakt.
Helaas bestaat Martimbang I no 4 niet meer zoals Rob en Marijke het kenden. Het huis is gesloopt en er is nu een mooie
twee verdiepingen villa op de locatie.
1952
1994
Plaju Homecoming – september 2014, pg 17
Sommige van de huizen in Jalan
Martimbang I, zowel als de andere
Jalan Martimbangs in de omgeving,
zien er nog well BPM-achtig uit, en,
hoewel nu verkocht, wonen oudemployees van Pertamina nog steeds
in verschillende van die huizen.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 18
Gelukkig is het oude BPM kantoor er nog steeds. Hoewel de foto dit niet duidelijk
maakts, is het kantoor wel overwelmt door het nieuwe Pertamina kantoor dat er achter
staat.
Het was gebouwd in 1938 en de architect was Th. C. Nix.
Plaju Homecoming – september 2014, pg 19
Tenslotte wat aandacht aan een locatie die niet echt BPM was maar waar we
allemaal wel enige tijd hebben doorgebracht, en dat is het Transaera Hotel van
de KLM.
Toen ik Jakarta in 1982 heb bezocht was het er nog wel, maar sinds dien is het
gesloopt en de locatie heeft nu een groot kantoor gebouw.
1949 (via Wim Roos)
Wel, zover de BPM locaties.
Als iemand nog andere locaties weet, laat het mij weten, hoewel het misschien nog wel twee jaar kan duren
voordat ik die kan onderzoeken.
1982
Plaju Homecoming – september 2014, pg 20