qY 50 " 9450

BleLlOTtiEEK
RldKSDl&KOT V O O R
De
(~QBELMBL?RPOLD~~RS
W E R K D O C U M E N T
De afvoercapaciteit van drainbuizen
als factor bij het drainage-ontwerp
door
Ing. G.A. Ven
Concept-artikel
C~~tuurtechnisch
Tijdschrift
1980-216 Abw
13939
-.
"
I
augustus
qY 50
S T E R I E V A N
V E R K E E R E N W A T E R S T A A T
Q T ~ K S D I E N S TV O O R D E I J S S E L M E E R P O L D E R S
S M E D I N G H U I S - L E L Y S T A D
9450
INHOUD
1 . Inleiding
2. De afvoercapaciteit van drainbuizen
3. De afvoercapaciteit a l s f a c t o r b i j het ontwerp
4. Het gangbare drainage-ontwerp
5. Drainage-ontwerp op basis van beschikbare drukhoogte
6. Drainreeksen met meer dan 6611 diameter
7 . Samenvat t i n g
(.
1. INLEIDING
In het hieraan voorafgaande artikel in dit nummer van ing. K. Dekker
is ingegaan op de wijze waarop de afvoerformules voor drainbuizen zijn
bepaald. Tevens is een nomogram gegeven waarmee de draindiameters voor
een zeker ontwerp kunnen worden bepaald.
In dit artikel zal verder worden ingegaan op de bepaling van de draindiameters in relatie tot het drainage-ontwerp. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de werkwijze bij drainreeksen die uit meer dan kzn
diameter bestaan en de werkwijze bij samengestelde drainagesystemen.
In deze gevallen is het ontwerpnomogram niet toepasbaar.
2. DE AFVOERCAPACITEIT VAN DRAINBUIZEN
Voor de berekening van de drukhoogte voor stroming in de drains kan
uitgegaanworden van de door Dekker gegeven formule:
waarin:
z = drukhoogteverlies over een afstand x vanaf
de eindstop
s = afvoer
1 = drainafstand
x = afstand van de eindstop
De= effectieve diameter van de drain
a = factor afhankelijk van het type buis
a = 7,O voor geribbelde p.v.c.-buizen
a = 4.7 voor gladde p.v.c.-buizen
a = 4 , 5 voor gebakken buizen.
(m)
(m/d)
(m)
(m)
(m)
i
Zoals in het voorgaande artikel van Dekker is beschreven, kan een zekere reductie worden toegepast voor drainvervuiling door De kleiner te
nemen dan de nominale binnendiameter van de toegepaste drain.
Ter illustratie geeft figuur 1 een voorbeeld van het drukverloop in
p.v.c.-ribbelbuizen met verschillende diameters bij een stationaire
afvoer van 7 mmldag en een drainafstand van 50 m. Het drukverloop zou
in het veld kunnen worden gemeten door het plaatsen van stijgbuisjes
op de drainbuis. De waterstanden die zich in de stijgbuisjes instellen
geven dan het drukverloop aan.
dvuLur*l$s CCM)
-'
0
40
LO
50
40
0
Figuur 1. Voorbeeld van het drukverloop in p.v.c.-ribbelbuizen
verschillende diameters
met
&dhtop
(kt)
Uit Eiguur 1 blijkt b.v. dat voor een p.v.c.-ribbelbuis diam. 50144 mm
bij een drainlengte van 125 rn voor de gegeven drainafvoer en -afstand,
de waterstand bij de eindstop 0 , 4 2 m hoger is dan de bovenkant buis
bij de uitmonding. Bij een buis van diam. 6 5 / 5 8 mm zal dat slechts
0 , 1 2 m zijn. Dit geldt ongeacht de helling van de drainreeks mits de
drain geheel onder de berekende drukhoogtelijn ligt en dus volstromend
is. Het verval in de drainreeks mag voor de gegeven,voorbeelden dus
niet groter zijn dan resp. 0 , 4 2 en 0,12 m.
3. DE AFVOERCAPACITEIT ALS FACTOR B I J HET ONTWERP
B i j e e n d r a i n a g e s t e l s e l kan de d r u k h o o g t e d i e nodig i s voor h e t r e a l i s e r e n v a n een z e k e r e a f v o e r v e r d e e l d worden o v e r e n k e l e s t a d i a . Voor
d e a f v o e r van e e n w a t e r d e e l t j e op e e n w i l l e k e u r i g e p l a a t s midden tuss e n de d r a i n s n a a r h e t a f v o e r p u n t i s d r u k h o o g t e n o d i g v o o r :
s t r o m i n g n a a r de d r a i n s . H i e r b i j kan nog o n d e r s c h e i d worden gemaakt
i n h o r i z o n t a l e , v e r t i k a l e e n r a d i a l e w e e r s t a n d . Met d e z e componenten
wordt r e k e n i n g gehouden i n de d r a i n a g e f o r m u l e s ;
s t r o m i n g d o o r de o m h u l l i n g e n d e p e r f o r a t i e s of s t o o t v o e g e n i n de
d r a i n s . Met d e z e i n t r e e w e e r s t a n d , d i e m e e s t a l g e r i n g i s (45 cm)
wordt b i j h e t o n t w e r p d o o r g a a n s geen r e k e n i n g gehouden;
s t r o m i n g i n de d r a i n n a a r h e t a f v o e r p u n t .
-
De s o n v a n de d r u k h o o g t e n voor e l k e component z a l g e l i j k z i j n a a n h e t
h o o g t e v e r s c h i l t u s s e n de o p b o l l i n g midden t u s s e n de d r a i n s e n de bov e n k a n t van d e b u i s b i j d e uitmonding. De d r u k h o o g t e benodigd v o o r
s t r o m i n g i n d e d r a i n neemt t o e met de a f s t a n d vanaf h e t u i t s t r o o m p u n t .
D i t h o u d t i n d a t b i j e e n s t a t i o n a i r e a f v o e r de g r o o t s t e drukhoogte e n
d u s ook d e h o o g s t e g r o n d w a t e r s t a n d z a l o p t r e d e n b i j de e i n d s t o p . In de
p r a k t i j k z a l er z e l d e n s p r a k e z i j n van e e n s t a t i o n a i r e s t r o m i n g s t o e s t a n d , a l t h a n s n i e t met d e o r d e van g r o o t t e van de o n t w e r p a f v o e r . Lksondanks kan g e s t e l d worden d a t b i j e e n v l a k k e m a a i v e l d s t i j g i n g de o n t w a t e r i n g s t o e s t a n d b i j de e i n d s t o p minder g u n s t i g i s dan d i c h t e r b i j de
uitmonding. De t o p p e n i n h e t g r o n d w a t e r s t a n d s v e r l o o p z i j n e r hoger e n
langduriger.
Om een c o n s i s t e n t d r a i n a g e - o n t w e r p
te kunnen maken, l i j k t h e t voorshands h e t b e s t e om b i j d e b e r e k e n i n g e n u i t te gaan van e e n s t a t i o n a i r e
s t r o m i n g s t o e s t a n d . De d r a i n a g e moet dan z o d a n i g worden ontworpen, d a t
o v e r a l a a n h e t o n t w e r p c r i t e r i u m wordt v o l d a a n . Omdat h e t meest k r i t i e ke punt b i j de e i n d s t o p z a l l i g g e n ( t e n z i j h e t maaiveld g r o t e hoogtev e r s c h i l l e n v e r t o o n t ) d i e n t h e t d r a i n a g e - o n t w e r p h i e r o p t e worden a f gestemd. De o n t w e r p a f v o e r moet kunnen worden g e r e a l i s e e r d b i j een
g r o n d w a t e r s t a n d d i e de t o e g e s t a n e o p b o l l i n g t e n o p z i c h t e van maaiveld
niet overschrijdt.
Voor h e t drainage-ontwerp b e t e k e n t d i t d a t a l s de t o e g e s t a n e o p b o l l i n g
e n de d i e p t e v a n d e d r a i n b i j d e uitmonding z i j n gekozen, de t o t a a l
b e s c h i k b a r e d r u k h o o g t e h v a s t l i g t ( z i e f i g u u r 2 ) . Er b e s t a a t nu een
k e u z e v r i j h e i d b i j h e t d r a i n a g e - o n t w e r p voor h e t b e p a l e n van m en z ond e r d e voorwaarde: h = m
z . Als er voor m een g r o t e waarde wordt gekozen, v o l g t d a a r u i t e e n g r o t e d r a i n a f s t a n d , waardoor g r o t e r e d r a i n d i a m e t e r s nodig z u l l e n z i j n . Omdat e r t e v e n s w e i n i g o v e r b l i j f t voor z
i s e r w e i n i g d r u k h o o g t e b e s c h i k b a a r v o o r s t r o m i n g i n de d r a i n s . Ook
d i t z a l l e i d e n t o t d e noodzaak van g r o t e r e d i a m e t e r s .
Het omgekeerde i s e v e n e e n s waar. Een g e r i n g e waarde voor m l e i d t t o t
g e r i n g e d r a i n a f s t a n d e n e n k l e i n e d i a m e t e r s . I n t h e o r i e is e r e e n o p t i male v e r d e l i n g m o g e l i j k d i e kan worden berekend. Voor de p r a k t i j k z a l
d i t e c h t e r t e v e r voeren. Het l i j k t d a a r v o o r b e t e r u i t t e gaan van e e n
v a s t e d r u k h o o g t e v a n 0 , 1 5 2 0 , 2 5 rn voor s t r o m i n g i n de d r a i n s .
+
Figuur 2. Beschikbare drukhoogte b i j een drainagesysteem
Opgemerkt wordt dat v e r s c h i l l e n d e keuzen van m en z b i j een g e l i j k h
l i i+v e n d e t o t a l e drukhoogte
h v e r s c h i l l e n veroorzaken i n ontwaterings.-toestand b i j andere a f v o e r i n t e n s i ' t e i t e n dan de ontwerpafvoer. Of de
ontwatering b i j andere a f v o e r i n t e n s i t e i t e n g u n s t i g e r of ongunstiger
i s , hangt 0 . a . af van de bodemeigenschappen.
4. HET GANGBAELE DRAINAGE-ONTWERP
De g e b r u i k e l i j k e werkwijze b i j her ontwerpen van een d r a i n a g e s t e l s e l
b e s t a a t u i t de volgende stappen:
h e t s t e l l e n van een o n t w a t e r i n g s e i s a f h a n k e l i j k van h e t bodemgeb r u i k . H i e r b i j wordt een ontwerpafvoer met een d a a r b i j t o e g e s t a n e
o p b o l l i n g t e n o p z i c h t e van maaiveld gekozen;
h e t bepalen van de d r a i n d i e p t e b i j de uitmonding op b a s i s van de
s l o o t d i e p t e , p o l d e r p e i l en/of de bodemopbouw;
h e t k i e z e n van een a c c e p t a b e l e d r a i n h e l l i n g , rekening houdend met de
maaiveldsligging en een minimale gronddekking; '
h e t v a s t s t e l l e n van de beschikbare drukhoogte m a l s h e t v e r s c h i l
t u s s e n de t o e g e s t a n e o p b o l l i n g t e n o p z i c h t e van maaiveld en de gemiddelde d r a i n d i e p t e . H i e r b i j i s h e t n i e t a l t i j d d u i d e l i j k of met de
onder- of bovenkant van de d r a i n s moet worden gerekend;
h e t berekenen van de d r a i n a f s t a n d . Vaak wordt deze en de voorgaande
s t a p achterwege g e l a t e n . Lk d r a i n a f s t a n d wordt dan gekozen op b a s i s
van profielkenmerken en e r v a r i n g ;
h e t bepalen van de benodigde buisdiameter u i t de gekozen d r a i n h e l l i n g , de ontwerpafvoer en de afwaterende oppervlakte.
-
-
-
-
B i j bovengenoemde werkwijze z i j n e n k e l e kanttekeningen t e p l a a t s e n . De
drukhoogte z d i e bepalend i s voor de berekening van de d r a i n d i a m e t e r
wordt a f h a n k e l i j k g e s t e l d van de b e t r e k k e l i j k w i l l e k e u r i g gekozen
d r a i n h e l l i n g en de d r a i n l e n g t e . U i t h e t voorgaande z a l h e t d u i d e l i j k
z i j n d a t de keuze van z o n a f h a n k e l i j k i s van de d r a i n h e l l i n g . Lk enige
voorwaarde i s dat h e t t o t a l e v e r v a l i n de d r a i n r e e k s n i e t g r o t e r mag
z i j n dan de beschikbare drukhoogte voor stroming i n de d r a i n .
Een tweede bezwaar i s d a t de beschikbare drukhoogte m wordt gebaseerd
op d e gemiddelde-draindiepte. Het gevolg daarvan is d a t b i j de einds t o p n i e t aan h e t ontwerpcriterium wordt voldaan. De som van de drukhoogten voor stroming naar (rn) en i n de d r a i n s ( 2 ) i s immers g r o t e r
dan de t o t a a l beschikbare drukhoogte h.
Een ander punt i s d a t de k o s t e n van een d r a i n a g e s t e l s e l i n s t e r k e mate
bepaald worden door de d r a i n a f s t a n d (m d r a i n per ha). B i j s t e l s e l s met
een g r o t e afwaterende o p p e r v l a k t e per d r a i n kan de buisdiameter e c h t e r
ook s t e r k medebepalend z i j n voor de aanlegkosten. In d i e g e v a l l e n i s
h e t gewenst de toe t e passen d r a i n d i a m e t e r s mede t e baseren op kostenberekeningen en n i e t u i t s l u i t e n d op een b e t r e k k e l i j k w i l l e k e u r i g gekozen d r a i n h e l l i n g .
5. DRAINAGE-ONTWERP OP BASIS VAN BESCHIKBARE DRUKHOOGTE
Uit het voorgaande zal duidelijk zijn geworden hoe de werkwijze bij
het drainage-ontwerp kan worden verbeterd. Bij het ontwerp moet w'orden
uitgegaan van de totaal beschikbare drukhoogte voor stroming naar en
in de drains, gerekend vanaf de ongunstigste plaats in het drainagesysteem. Meestal zal dit bij de eindstop van de zuigdrain zijn, maar
bij een ongelijke maaiveldligging kan het ongunstigste punt ergens anders liggen. De totaal beschikbare drukhoogte h is het verschil in
hoogte tussen bovenkant buis bij het afvoerpunt en de toegestane opbolling ten opzichte van maaiveld bij de ontwerpafvoer. De draindiepte, de maaiveldsligging en het ontwateringscriterium moeten dus bekend
zijn om de beschikbare drukhoogte te kunnen bepalen.
Het tweede probleem bestaat uit het vaststellen van de verdeling van
de totaal beschikbare drukhoogte h over de componenten voor stroming
naar (m) en voor stroming in dedrain (2).
Hoewel voor een gegeven geval theoretisch een optimale verdeling berekend kan worden is de meest praktische aanpak een geschikte waarde
voor z te kiezen. Dr drainafstand wordt dan bepaald op basis van de
resterende drukhoogte m. Na het invullen van de drainafstand (1) en de
drainlengte x in (1) kan gemakkelijk worden berekend welke draindiameter nodig zal zijn. Uiteraard kan hiervoor ook direct gebruik gemaakt
worden van het nomogram van Dekker in het hieraan voorafgaande artikel. In die gevallen waarbij kostenverschillen kunnen worden verwacht,
is het zinvol het ontwerp door te rekenen voor andere waarden voor z
en m en een keuze te baseren op kostenoverwegingen.
Voor de Nederlandse omstandigheden met een overwegend vlakke maaiveldsligging en een draindiepte van 1,00 B 1,10 m min maaiveld zal
voor z een waarde van 0,15 5 0,25 m redelijk zijn. Onder bijzondere
omstandigheden zoals bij diepe drainage of een hellend maaiveld kunnen
hogere waarden worden genomen. Ook bij grote en samengestelde drainagesystemen zal een grotere drukhoogte nodig zijn om grote diameters te
vermijden.
De helling waaronder de drains worden gelegd, doet voor de afvoercapaciteit niet ter zake, zolang het totale verval in de reeks maar kleiner is dan de beschikbare drukhoogte z. Geadviseerd wordt de drains zo
vlak mogelijk te leggen. In de praktijk zijn vrijwel geen problemen
opgetreden met drains onder een geringe helling (5 cm1100 m) of zelfs
een vlakke ligging. Alleen als de drainsleuf met slempgevoelig materiaal is gevuld, is het aan te raden om een grotere drainhelling aan
te houden, omdat er dan minder vaak water boven de drain zal staan.
Bij een kleine helling zal de drain bij de eindstop dieper komen te
liggen, waardoor de grondwaterstanden ter plaatse ook dieper kunnen
uitzakken.
6. DRAINREEKSEN MET MEER DAN EEN DIAMETER
Bij enkelvoudige drainagesystemen waar grote buisdiameters nodig zijn
om een voldoende afvoercapaciteit te verkrijgen, kan dikwijls een
goedkopere oplossing worden verkregen door. de drainreeks samen te
stellen uit secties met een toenemende diameter in de richting van het
afvoerpunt. In de Flevopolders met drainlengtervan 250 m en drainafstanden van 24 -en 48-m'wordt dit.vri jwel altijd toegepast. Het probleem voor de on'twerper bestaat dan uit het bepalen van de toe te passen diameters en de sectielengten, zodanig dat de ontwerpafvoer kan
worden gerealiseerd bij
.. de beschikbare drukhoogte voor stroming in de
drain.
Het drukverloop in een drainreeks bestaande uit verschillende diameters kan worden weergegeven met behulp van de drukverlopen die gelden
voor elk van de 'diameters als de gehele reeks uit die diameter zou bestaan. Deze drukverlopen kunnen met (1) worden uitgerekend en grafisch
worden weergegeven voor een gegeven drainafstand en ~ntwer~afvoer.'
Figuur 3. Voorbeeld van het drukverloop in een drainreeks bestaande
uit p.v.c. ribbelbuizen met verschillende diameters.
'6
In figuur 3 wordt een voorbeeld gegeven van het drukverloop in een
250 m lange p.v.c. ribbel drainreeks, waarvan de eerste 50 m bestaat
uit diameter050/44 mm, van 50 tot 150 m uit 060154 mm en de laatste
100 m uit 080172 mm.
Het drukverloop geldt voo-r een stationaire afvoer van 7 mmldag en een
drainafstand van 50 m. Het drukverloop in de samengestelde drainreeks
is bepaald uit de afzonderlijke drukverlopen voor de afzonderlijke
diameters.
Voor het ontwerpen van een samengestelde drainreeks is de handigste
werkwijze om de drukverlopen voor elk van de toe te passen diameters
voor de te gebruiken materialen, toe te passen drainafstand en de ontwerpafvoer op transparante grafieken weer te geven.
Door de grafieken in vertikale zin over elkaar te verschuiven kunnen
snel oplossingen worden gevonden voor de samenstelling van de drainreeks. Als ondergrond bij het schuiven kan het beste een stuk graflekpapier worden gebruikt waarop de beschikbare drukhoogte voor de gegeven lengte van de drainreeks is aangegeven.
Indien de reeks uit meer dan twee diameters bestaat, zal blijken dat
er oneindig veel oplossingen bestaan om de drainreeks samen te stellen. Op grond van praktische overwegingen kan meestal a1 snel een geschikte oplossing worden gevonden. Deze overwegingen hebben te maken
met de leverbare rollengten en de wens gangbare diameterovergangen te
kiezen. Soms kan ook op basis van kostenoverwegingen een keuze worden
gemaak t
.
De aangegeven methode kan ook worden toegepast voor hoofddrains indien
het debiet in de hoofddrain als continu toenemend kan worden beschouwd. Dat is praktisch gesproken het geval bij een regelmatig samengesteld drainagesysteem waarbij de zuigdrains op regelmatige (niet
te grote) afstand op de hoofddrain zijn aangesloten. De werkwijze is
verder dezelfde als bij enkelvoudige drains. De beschikbare drukhoogte
voor stroming in de drain moet hier verdeeld worden over de zuigdrain en de hoofddrain. Voor de toepassing van de formule (1) voor de
berekening van de hoofddrain moet tweemaal de lengte van de zuigdrains
worden genomen als drainafstand.
De afvoercapaciteit van de hoofddrain kan niet 10s worden gezien van
die van de zuigdrains. Heestal betekent dit dat er alternatieve oplossingen zijn, waaruit op basis van kosten en praktische overwegingen
een keuze moet worden gemaakt.
7. SAMENVATTING
B i j e e n goed d r a i n a g e o n t w e r p i s h e t n o o d z a k e l i j k r e k e n i n g te houden
met d e a f v o e r c a p a c i t e i t van de d r a i n b u i z e n .
Op b a s i s van l a b o r a t o r i u m - e n v e l d p r o e v e n z i j n f o r m u l e s o n t w i k k e l d
waarmeer h e t d r u k v e r l i e s i n v o l s t r o m e n d e d r a i n b u i z e m k a n worden b e r e kend. Het d r u k v e r l i e s i s a f h a n k e l i j k van de d i a m e t e r , de d r a i n l e n g t e
e n a f s t a n d , de a f v o e r e n h e t t y p e b u i s . De h e l l i n g waaronder de d r a i n
l i g t i s n i e t van i n v l o e d op de a f v o e r c a p a c i t e i t , i n d i e n de b u i s
volstromend is.
B i j e e n d r a i n a g e s y s t e e m d a t s t a t i o n a i r a f v o e r t g e l d t d a t de som van de
d r u k h o o g t e n nodig voor s t r o m i n g n a a r d e d r a i n e n i n de d r a i n t o t h e t
a f v o e r p u n t g e l i j k i s a a n h e t v e r s c h i l t u s s e n de g r o n d w a t e r s t a n d e n de
bovenkant van de d r a i n b u i s b i j h e t a f v o e r p u n t . B i j h e t d r a i n a g e o n t w e r p
d a t g e b a s e e r d i s op e e n s t a t i o n a i r e a f v o e r s i t u a t i e i s h e t daarom gewenst d e drukhoogte (m) waarop de d r a i n a f s t a n d mede wordt g e b a s e e r d e n
d e d r u k h o o g t e ( 2 ) d i e b e s c h i k b a a r is v o o r s t r o m i n g i n de d r a i n s , zodan i g te k i e z e n d a t d e som e r v a n g e l i j k i s a a n de t o t a a l b e s c h i k b a r e
d r u k h o o g t e . k z e l a a t s t e g r o o t h e i d v o l g t u i t de d r a i n d i e p t e b i j de
uitmonding en h e t o n t w e r p c r i t e r i u m . Deze werkwijze v e r s c h i l t van d e
b e s t a a n d e p r a k t i j k , w a a r b i j de o p b o l l i n g (m) wordt g e b a s e e r d op de gem i d d e l d e d r a i n d i e p t e e n h e t o n t w e r p c r i t e r i u m . k drukhoogte ( z ) ' v o o r
s t r o m i n g i n de d r a i n s werd g e l i j k g e s t e l d a a n h e t v e r v a l i n de d r a i n r e e k s , d a t wordt b e p a a l d d o o r de d r a i n l e n g t e e n -belling. D i t ondanks
d a t de a f v o e r c a p a c i t e i t o n a f h a n k e l i j k is van de d r a i n h e l l i n g .
Geadviseerd wordt d e d r a i n s o n d e r e e n g e r i n g e h e l l i n g ( c a . 5 cm/100
cm) a a n t e l e g g e n , t e n z i j door h o o g t e v e r s c h i l l e n i n h e t maaiveld grotere h e l l i n g e n t o e l a a t b a a r z i j n . B i j d r a i n s waar de d r a i n s l e u f met
s l e m p g e v o e l i g m a t e r i a a l i s opgevuld moet water boven de d r a i n s z o v e e l
m o g e l i j k vermeden worden.
Aangegeven wordt hoe de benodigde b u i s d i a m e t e r voor e l k g e v a l kan word e n berekend. Ook wordt e e n methode aangegeven om d r a i n r e e k s e n t e o n t werpen d i e b e s t a a n u i t s e c t i e s met v e r s c h i l l e n d e b u i s d i a m e t e r s . I n d i e n
g r o t e d i a m e t e r s n o d i g z i j n , z i j n d e r g e l i j k e r e e k s e n goedkoper d a n
r e e k s e n met BBn d i a m e t e r . Voor h e t ontwerpen van r e e k s e n m e t meer dan
6611 d i a m e t e r kan g e b r u i k gemaakt worden van e e n g r a f i s c h e methode. Dez e methode kan m e e s t a l ook t o e g e p a s t worden voor h o o f d d r a i n s van s a mengestelde drainagesystemen.
"4
GERAADPLEEGDE LITERATUUR
J.C. Cavelaars
Composing a drainage pipe line out
of sections with different
diameters.
Proc. of the Int. Drainage
Workshop, Mei 1978
ILRI Publ. 25
K. Dekker
Drainageontwerp deel 11. Het
drainagecriterium en het drainageontwerp benaderd vanuit de afvoercapaciteit van de drainbuis.
Landinrichtingsdienst Zeeland, Afdeling onderzoek, Goes 1977.
J. Scholten en F.C. Zuidema
De afvoercapaciteit van geribbelde
plastieken draineerbuizen.
Van Zee tot Land no. 49, R.1J.P.
1971.
G.A. Ven
Het bepalen van draindiameters bij
het ontwerp van een drainagesysteem.
R.1J.P.-rapport
1980-5 Abw.

Download Report