Téléchargez la publication

november–december 2014—jaargang 44
afgiftekantoor Brussel X
P 409 172
5
Info
BIBLIOTHEEK
Lambermontlaan 224
1030 Schaarbeek
T. 02 245 32 90
F. 02 245 30 85
E. [email protected]
W. www.schaarbeek.bibliotheek.be
De bibliotheek is gesloten op 1 november, 11 november, en 15
november. Tijdens de eindejaarsperiode sluit de bib van 24 tot en met 26
december, en van 31 december tot en met 2 januari.
DIENST NEDERLANDSE CULTUUR
1030 Schaarbeek
T. 02 240 34 33
E. [email protected]
Postadres: Colignonplein 1
1030 Schaarbeek
DE KRIEKELAAR
Gallaitstraat 86
Pavilioenstra
1030 Schaarbeek
at
raa
t
T. 02 245 75 22
NG
W. www.dekriekelaar.be
NE
AN
Centrumverantwoordelijke: Leen Rossignol
aat
LA
Tram 25 – 94 (halte Liedts)
enstr
IN
Tram 55 -32 (halte Rubens richting Rogier en halte Liedts richting Bordet)
Paleiz
NI
Ga
KO
E. [email protected]
llai
tst
F. 02 242 65 40
Gemeenschapscentrum De Kriekelaar is erkend door de Vlaamse
stra
at
Gemeenschapscommissie
htst
raat
Aars
t re c
Gallaitstraat 86
1030 Schaarbeek
Noo
rd p
tst
an
AT
Station
Brussel
Noord
KINDERWERKING DADA
STRA
raa
t
Kwa
IZ E N
wo 9:00 > 19:00
PA L E
ma, di, do & vr: 9:00 > 17:00
chot
OPENINGSUREN ONTHAAL
ab
Lees het op de
achterflap!
Vifquinstraat 2
Br
‘Wie is deze
Italiaanse
schoenmaker?’
lein
T. 02 240 98 21
F. 02 242 65 40
E. [email protected]
Station
Brussel
Noord
Colofon
THUIS IN SCHAARBEEK oplage: 4.300 ex. Werkten mee aan dit
nummer: Leen Baetens, Veerle Callaert, Nadine Christiaens, Veerle
Brussel
Claes, Silke Sarens, Mark Sebille, Rose Vandepitte. Opmaak: Pieter
Willems. Steun: elke vrijwillige bijdrage is welkom op rek.: 001-2250765-
Station
Brussel
Centraal
53 van De Kriekelaar vzw met vermelding ‘Steun Thuis in Schaarbeek’.
Publiciteit: 02 245 75 22 of [email protected]. Verantwoordelijke
uitgever: Wim Kennis, De Kriekelaar, Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek.
Deadline voor het binnenbrengen, toesturen, mailen of faxen van
aankondigingen, mededelingen, berichten voor het volgende nummer:
3 december 2014. Wat ons daarna bereikt, kunnen we helaas niet meer
plaatsen. Met dank voor uw begrip.
Station
Brussel
Zuid
Schaarbeek
Van links naar
rechts: Nana,
Maureen,
Theo en Griet
van
Afrika
t e k s t & f o t o Veerle
3
BLAD MET PIT
THUIS IN SCHAARBEEK
Koningen en
koninginnen
FAAB: Federation of Anglophone Africans in Belgium
Het was een bewolkte middag, maar het
geanimeerde gesprek met Griet Bonne en
Theo Kumah Opoku van FAAB en Maureen Duru
en Nana Boateng, beiden voorzitters van
aangesloten verenigingen, maakte de dag zonniger
en interessanter. FAAB is de koepelvereniging van
Engelstalige Afrikaanse verenigingen, ze biedt hen
alle nodige informatie en bouwt een brug tussen
hen en Belgische organisaties. Maak kennis
met enkele sterk geëngageerde koningen
en koninginnen van Afrika.
Claes
Over FAAB
Griet (coördinator FAAB)
FAAB is werkzaam in drie regio’s: Brussel, Antwerpen en
Oost-Vlaanderen (Gent). In Brussel zijn er ongeveer
twintig verenigingen aangesloten. Dit zijn vooral Ghanese
uiteindelijk FAAB.
Over diversiteit
Maureen > Ik geloof dat de wereld een betere plaats is omwille
van de diversiteit aan culturen die er bestaat. We moeten
Oegandese, Guineaanse, Kameroense en Zimbabwaanse
dat respecteren. Via FAAB hebben we veel interactie met
verenigingen.
Vlaamse organisaties. Dat heeft langs beide kanten veel
een heel grote verbondenheid is tussen de verenigingen. Ze
werken vaak samen en zoeken partners binnen het netwerk
van de federatie.
Maureen (voorzitter van twee lokale verenigingen)
Ik ben betrokken bij FAAB via een vrouwenorganisatie en
een lokale Nigeriaanse vereniging. We werken sinds drie
jaar intensief samen met FAAB. Onze vrouwenorganisatie
werkt rond thema’s als gender, gezin en huiselijk geweld.
barrières doorbroken. Het zorgt ervoor dat wantrouwen
verdwijnt.
Theo > Er bestaat nog steeds een vorm van racisme en
discriminatie. Gelukkig is er al veel veranderd. De eerste
Ghanees die in België toekwam, werd als cadeau gegeven
aan de Zoo van Antwerpen. Dat is een waargebeurd
verhaal.
Over kinderen
Nana > We moesten ons verenigen, ook in het belang van onze
We geven informatie aan Engelstalige Afrikaanse
kinderen. Zij hebben de Belgische cultuur maar we willen
migranten in België om hen toegang te geven tot
ook onze eigen cultuur doorgeven. De meesten onder ons
verschillende diensten. We slaan een brug tussen de
migrantengemeenschap en de Belgische samenleving.
Soms is er vanuit de migrantengemeenschap wantrouwen om
bij organisaties aan te kloppen of hulp te vragen. Daarvoor
THUIS IN SCHAARBEEK
BLAD MET PIT
stem nooit gehoord worden. Uit Ghanaba groeide dan
en Nigeriaanse verenigingen. Daarnaast hebben we
Wat ons een beetje anders maakt dan Vlaamse koepels is dat er
4
koepel ‘Ghanaba’ want als we apart bleven zou onze
bestaat FAAB. De lokale verenigingen vertalen de noden
van hun gemeenschap naar Belgische organisaties. We
geven tips over hoe onze gemeenschap te benaderen
en welke diensten nuttig kunnen zijn voor hen. Ook de
Belgische organisaties kunnen bij ons hun verhaal kwijt.
We zoeken actief naar oplossingen voor de uitdagingen
waar zij voor staan. FAAB heeft ons geholpen om ons beter
“We are
not just
spectators,
we are also
players in
society”
spreken hun dialect met hun
kinderen. Wanneer we geld
hebben, gaan we met hen op
vakantie naar ons land.
Theo > We willen de beste
dingen uit onze cultuur
behouden en doorgeven aan
onze kinderen. Als er een
Ghanees in België sterft dan
helpt de hele gemeenschap bij
de begrafenis. Die onderlinge
te organiseren en om ons een stem te geven zodat men weet
solidariteit blijft een belangrijk aspect van onze cultuur.
dat wij hier zijn.
In Ghana kennen we geen sociale zekerheid zoals hier in
Theo (educatief medewerker FAAB en voorzitter lokale
Ghanese vereniging Kwabra Sekyere)
Griet was één van de trekkers van FAAB, want in die tijd, rond
België. De sociale zekerheid van mijn ouders bijvoorbeeld
dat ben ik zelf. (lacht)
Maureen > Onze kinderen worden hier geboren en groeien
hier op. België is het land dat ze kennen. We willen
2006, wisten we zelf te weinig om ons beter te kunnen
bijdragen aan de samenleving, maar ook dingen kunnen
organiseren. Gelukkig hadden we haar. We hebben dan
verwachten van de samenleving. Wij zijn hier immers niet
ook het plan opgevat om haar tot koningin van Ghana te
tijdelijk, wij leven hier. We vinden het heel belangrijk
kronen. (iedereen lacht)
dat onze kinderen een goed diploma halen. Dan wordt
We willen niet gewoon bestaan, we willen meedraaien in de
alles makkelijker voor hen. We willen dat ze het beter
samenleving. Sommige van onze kinderen hebben zich
hebben dan ons. Wij hebben hier heel moeilijke dingen
kunnen integreren als dokters of advocaten. We zijn niet
meegemaakt en kunnen het ons niet inbeelden dat onze
alleen toeschouwers maar ook spelers.
kinderen dit ook moeten meemaken. Vaak zien mensen ons
Nana (koning lokale Ghanese vereniging Asante Akim)
Ik ben één van de leiders van een lokale Ghanese vereniging.
In Ghana zijn er verschillende regio’s. Een daarvan heet
als personen die alleen maar nemen, zonder iets terug te
geven. Als onze kinderen het goed doen dan zullen zij ook
een bijdrage leveren aan de samenleving.
Ons hoofddoel is drieledig: toegang tot goed onderwijs en
Assanti en we hebben daar een koning. Hier in België
gezondheidszorg bevorderen, gezond leven en onze
hebben we ook een groep uit die regio en daarvan ben ik
kinderen een rijke kennis meegeven over onze cultuur én
de koning.
over België.
Het was moeilijk om in Brussel aan te komen als Engelstalige
zwarte man. We kenden hier niemand en dus besloten
we ons te verenigen. We hielpen onder andere mensen in
ziekenhuizen in Ghana als we geld konden inzamelen.
Nadien verenigden we alle Ghanese verenigingen in de
Contact:
FAAB Brussel, Georges Rodenbachlaan 4,
1030 Schaarbeek, 02 218 84 46 | [email protected]
De Nederlandstalige Bibliotheek en de Dienst Nederlandse
Cultuur nodigen u graag uit op de eerste editie van het
‘Slow Book Festival’.
Het concept: we nodigen 4 topauteurs van de
Nederlandstalige literatuur uit en brengen hen in contact
met hun lezers.
Peter Terrin (Monte Carlo), Griet Op De Beeck (Kom hier
dat ik U kus), Luc De Vos (Paddenkopland) en Jeroen
Vrijdag
21 november 2014
om 20u
in Bibliothèque Sésame
Theunissen (Onschuld) zijn onze gastauteurs van de
avond. We zetten hen aan tafel, telkens met 12 lezers.
Gedurende een uurtje gaan ze met elkaar in gesprek.
Achteraf is er tijd voor een hapje, een drankje, een gesprek
met de andere auteurs,…
Inschrijven voor dit festival is noodzakelijk. De toegang
Vermeld duidelijk voor welke auteur u kiest. Per auteur
kunnen maximum 12 deelnemers inschrijven…snel zijn
bedraagt € 20, en voor dat bedrag krijgt u het door u
is de boodschap. De reservatie is pas definitief wanneer u
gekozen boek, de toegang tot het festival zelf en
het boek komt ophalen en de contante betaling verricht.
een hapje en een drankje aangeboden.
Dit kan aan de balie van de bib tijdens de gewone
Reserveren kan bij de Nederlandstalige Bibliotheek,
openingsuren (maandag, woensdag en vrijdag van 12u tot
Lambermontlaan 224, 1030 Schaarbeek via 02 245 32 90
19u, dinsdag en donderdag van 12u tot 16u en zaterdag
of [email protected].
van 10u tot 13u).
BLAD MET PIT
THUIS IN SCHAARBEEK
Christiaens
Gryseels
t e k s t Nadine
f o t o Hylke
Slow Book Festival
Schaarbeek
5
6
BLAD MET PIT
THUIS IN SCHAARBEEK
Vrije
STADSkunst
Er is geen definitie te vinden die alle vormen
van straatkunst weet te omvatten. Overal
in de wereld lopen er creatieve mensen
die bezeten zijn om stukjes verloren
stadsweefsel te verfraaien of er een leuke
boodschap op aan te brengen. Maar ook
overal vind je vandalen die het aan respect
ontbreekt om onderscheid te maken tussen
wat kan en wat niet kan.
en vaak met groot artistiek talent. Maar hun kunst is
vergankelijk, soms al binnen enkele uren zoals een
krijttekening na een plensbui of een sneeuwsculptuur bij
zonneschijn. In bijna alle gevallen zal de tand des tijds
het kunstwerk uitwissen. Niet alle straatkunst zijn graffiti
en niet alle graffiti zijn ook straatkunst. Ik deel met u de
ergernis over de wilde graffiti-spuiters, de zogenaamde
“taggers”, wiens daden we zondermeer ervaren als
vandalisme. Net zoals de onbenullen die het niet kunnen
weerstaan om hun namen of initialen te krassen in
eeuwenoude boomstammen, openbare banken tot zelfs
tekst
Mark Sebille
beschermd patrimonium.
Echte straatkunstenaars hebben een code, ze respecteren
Of het nu gaat om een blinde muur, een elektriciteitskast, en
zowel mekaars werk als andermans eigendom. Zij zoeken
hydrant of een reclamepaneel, er is altijd wel iemand die
de onbewoonde plekken op. Het is hen enkel te doen om
er raad mee weet. Soms provocerend, dan weer ironisch
grappige en verfraaiende beschilderingen (of ingrepen)
louterend, met een knipoog of helemaal “l’art pour l’art”.
aan te brengen, soms met minimale middelen, en vaak
Street Art zit weer in de lift terwijl het eigenlijk nooit weg
is geweest. Graffiti zijn van alle tijden, dat kan je zelfs in
helemaal anoniem.
Zo heeft iemand ooit tegen Valentijnsdag honderden
Rome en Pompei nog vaststellen en de oudste graffiti zijn
verkeerslichten in Brussel deels afgeplakt zodat het rode
die in de grotten van Altamira.
licht een rood hartje werd. Nooit hebben we geweten
Straatkunstenaars gebruiken de urbane infrastructuur als hun
wie. Nu is er weer een trend om verkeersborden “creatief
canvas en geven blijk van een bijzondere vindingrijkheid
bij te werken” zonder dat ze hun duidelijkheid verliezen.
Niemand kan een straatkunstenaar er van weerhouden om
uit een grauw en beklemmend stadsweefsel.
Vrije straatkunst heeft altijd iets rebels in zich. Iets
verlaten en verwaarloze panden te beschilderen, behalve…
clandestiens. Het vereist een eigengereide instelling met
als het bruikbaar openbaar bezit is of iemands eigendom.
anarchistische trekjes. Sommige steden trachten het
De meeste straatkunstenaars doen dit vanuit een
verschijnsel te kanaliseren naar bepaalde plaatsen of
onweerstaanbare drang, als zouden ze willen ontsnappen
wijken zoals in Brussel naast de Kapellekerk gebeurde,
met succes.
graffiti
die netjes binnen de lijnen kleurt. De blinde muren met
stripfiguren in Brussel zijn een toeristische attractie
is een
meervoudsvorm van het Italiaanse woord graffito en
de werkwoordvorm graffiare wat eigenlijk griffen of
krassen betekent.
In oorsprong verwijst het dus naar het inkrassen van een
geworden en in Mechelen loopt het project Mechelen
Muurt. www.mechelenmuurt.be
Ook al zijn graffiti of vrije muurschilderingen niet letterlijk
verboden, ze zijn ook niet toegestaan. De pakkans
is relatief klein en de kunstenaars zijn vaak goed
boodschap of een tekening. Die krassen werden soms
georganiseerd met helpers en wakers. Wie vooraf aan de
ingevuld met inkt en konden ook meerkleurig zijn.
plaatselijke overheid toestemming vraagt krijgt vrijwel
De moderne graffiti ontstonden na de oorlog. Het
was een rage bij de Amerikaans soldaten die hun
aanwezigheid wilden “taggen”.
In de jaren zestig ontstond uit de pop-art een nieuwe
altijd een formeel njet als antwoord. Dus vragen de
kunstenaars ook geen permissie.
De makers eigenen zich, vanuit het idee dat de openbare
ruimte iedereen toebehoort, diezelfde openbare ruimte toe
graffiti-beweging waarbij kunstenaars als Jean-Michel
om hun werk en hun visie aan te bieden aan de toevallige
Basquiat en Keith Haring vanuit de marginaliteit
voorbijganger. En tegen creatieve straatkunst die geen
tot de eeuwige roem werden gecatapulteerd. In die
schade aan het openbaar bezit aanbrengt heerst in vele
periode evolueerde graffiti- en street-art tot een in
steden een gedoogbeleid. Geef hen de ruimte en het
bredere kringen aanvaarde kunstuiting. “The metro-
probleem van de wilde graffiti neemt af. Dat hebben ze in
stations are my galleries and there is my public”
verklaarde Keith Haring.
Het laatste decennium was de street-art nauw verbonden
andere steden al ervaren.
In sommige landen moet het wel in de genen zitten, vaak
om frustratie en ongenoegen op een positieve wijze te
met de hiphop cultuur. Cultfiguur is nu de Brit
kanaliseren. Neem nu Duitsland waar, er zijn voldoende
Banksy (pseudoniem). Over zijn ware identiteit zijn
historische redenen, er een vrij marginale maar creatieve
er enkele hypothesen maar geen zekerheid.
groep in de maatschappij beweegt die actief met
7
THUIS IN SCHAARBEEK
Het woord
Maar niet alle straatkunst is even rebels. Er is ook straatkunst
BLAD MET PIT
De wetgeving hieromtrent is even rigide als onbruikbaar.
jaarlijks de top van de graffitikunstenaars samen.
www.vitrycitygraffiti.wordpress.com In Parijs liet een
galeriehouder de sloop van een flatgebouw enkele
maanden uitstellen en liet er 108 kunstenaars in los.
Gedurende 30 dagen kon je het gebouw bezoeken. De
belangstelling was zo overweldigend en de wachtrijen zo
lang dat velen er niet zijn in geraakt. zie http://itinerrance.
fr/hors-les-murs/la-tour-paris-13 Ook bv Kopenhagen
is gekend voor indrukwekkende graffiti, vooral in het
vrijgevochten stadsdeel Christiania.
Tot Street Art reken ik niet enkel de grotere beschilderde
wanden van leegstaande panden. Het kan ook in vele
kleine dingen zitten. Tricoteren van anti-verkeerspalen, het
incorporeren van afvoerbuis in een tekening of een trompe
l’oeil.
In Schaarbeek ligt de tolerantie lager dan gemiddeld maar
toch ontspringen kleine initiatieven de dans. Neem nu
de dame die al jaren de ontbrekende plaveien of klinkers
vervangt door mozaïektegels. Bij mijn weten wordt zij met
rust gelaten, want wie kan er nu een bezwaar tegen hebben
dat zij op eigen initiatief dit soort van herstelling èn
verfraaiing aanbrengt terwijl de gemeente Schaarbeek op
straatkunst of graffiti bezig is. Tot zo’n jaar of twintig
geleden was de Berliner Mauer een 45 km lange galerie van
8
grote schaal faalt in het onderhouden van haar stoepen.
Het zou nochtans onze gemeente, die hier een eeuw geleden
straatkunst. Bij de afbraak van de muur zijn enkele van de
nog een benijdenswaardige groep grote kunstenaars liet
mooiste stukken meteen naar musea overgebracht.
gedijen, sieren om de spontane straatkunst meer kansen te
In Vitry-sur-Seine, eventjes te zuiden van Parijs, komt
terug met het project om een tuinwijk
Hyacinten, Penseebloemen en de zeer
Blauweregenlaan) en Mimosastraat.
te bouwen met goedkope woningen
elegante Mimosastraat.
Deze straten vormen samen met de andere
waaraan na de Eerste Wereldoorlog
In deze laatste straat (op nummer
lanen gelegen tussen de Lambermontlaan
groot gebrek was. In 1926 werd de
89) woonde en overleed de Belgische
en de Gustave Latinislaan de zogenoemde
Bloemenwijk ontwikkeld. Deze wijk
surrealistische schilder René Magritte.
Bloemenwijk, die oorspronkelijk een
richtte zich eerder tot een burgerlijk
“tuinwijk” moest worden.
publiek. De straten kregen de namen van
In 1919 kwam het gemeentebestuur van
diverse soorten bloemen: Goudenregen,
(bron: www.monument.irisnet.be
Schaarbeek van een reis naar Engeland
Kapucijnbloemen, Heliotropen,
en www.irismonument.be)
Leen Baetens
We zien hier de Avenue des Glycines (of
t e k s t f o t o Vroeger & Nu
Rose Vandepitte
Schaarbeek
geven.
Haal je boom op
en plant er een nieuwe!
Boomuitdeling
+ aanplanting boomgaard
De Kriekenboomsage leeft! De boompjes groeien overal in
Zaterdag 8.11.2014 om 10u
Schaarbeek en de krieken worden verwerkt tot confituur,
Navezstraat (naast de firma Rauwers, ter hoogte van de spoorlijn)
in kriekentaarten en in kriekencupcakes.
In de voormiddag tussen 10 en 12u kan je jouw kriekenboom
Wil jij ook krieken oogsten en heb je een boom besteld?
ophalen op het perceel van de Kriekenboomsage in de
Kom dan zeker naar de infoavond op 6 november en leer
Navezstraat. In de namiddag (vanaf 12u) planten we
er alles over de verzorging van je boom.
de boomgaard aan. We zoeken nog vrijwilligers om ons
Kom je bestelde boom afhalen op 8 november en/of help
hierbij te helpen! Laat iets weten via
mee met de aanplanting van de nieuwe boomgaard.
[email protected] of
Bevestig je komst op [email protected] of
0497/ 28 46 53 als je graag komt meehelpen.
0497 28 46 53.
Infoavond
Donderdag 6.11.2014 om 20u
100 Papiers, Louis Bertrandlaan 23, 1030 Schaarbeek: infoavond
Wie een kriekenboom bestelde, krijgt vanavond uitleg over
het project en over de verzorging van de boom. Er zal ook
Kriekenbier aanwezig zijn!
Meer info
over de Kriekenboomsage:
http://www.1030cultuur.be/nl/page/28/
kriekenboomsage
9
BLAD MET PIT
THUIS IN SCHAARBEEK
leeft
De Kriekenboomsage
Verrassend Schaarbeek
Een tipje
van de
sluier
gelicht
t e k s t Veerle Callaert
10
BLAD MET PIT
THUIS IN SCHAARBEEK
Elke keer dat ik in buurt van het
Schaarbeekse station moet zijn, betrap
ik mezelf erop: ik ga aan het prakkiseren
waar nu toch precies dat treinmuseum gaat
komen. Is het in de vroegere stationshal, of
in het gebouw rechts ernaast? Of misschien
nog ergens anders? Aan de buitenkant zie
je zo weinig tekenen van een eventuele
bedrijvigheid binnenin, dat het geheel mij
soms voorkomt als een spookproject,
of op zijn minst met de nodige mysterie
omgeven…
zullen spoorwegobjecten, foto’s en filmmateriaal te
bewonderen vallen.
De meest waardevolle stukken worden in Train World
tentoongesteld; ander interessant treinmaterieel wordt
aan Belgische spoorwegverenigingen geschonken. Door
samenwerking en uitwisseling met deze verenigingen
opent zich de mogelijkheid van steeds wisselende
exposities.
De oprichting van een publieks- en vrijwilligerswerking
wordt eveneens voorzien, om zo steeds meer kennis van
de geschiedenis van de spoorwegen te verzamelen en te
inventariseren. Train World zal ook afgehuurd kunnen
worden voor opnames, feesten, recepties,…
Train World heeft een uitstekende website: www.trainworld.
be Hierop wordt o.a. online aan een interactieve
catalogus gebouwd van de collectie van NMBS (affiches,
foto’s, bewegend beeld,…). Er is een webshop (voor
Zo virtueel is het gelukkig allemaal niet. Er is wel degelijk
allerlei gaande achter de pittoreske gevel van ons station.
De grote hal van het stationsgebouw uit 1913 wordt
de ontvangsthal van Train World. Daarnaast wordt
een nieuw gebouw opgetrokken dat naar de typische
spoorwegwerkplaatsen verwijst. Zowel de herinrichting
van het oude gebouw als de bouw van het nieuwe werd
toevertrouwd aan Eurostation, een dochteronderneming
van de NMBS, die op hun beurt bijgestaan worden door
Paul Lievevrouw. Voor de scenografie (ontwerp en creatie
decors) werden Expoduo en de bekende Schaarbeekse
tekenaar François Schuiten aangetrokken, al trok deze
laatste zich ondertussen wel terug uit het project.
Train World is een ambitieus project. Volgens de NMBS
wordt het “geen klassiek spoorwegmuseum”. Opeenvolgende
decors (waarbij de beleving van de bezoeker versterkt
wordt door de uitstalling van het nodige rollend
materieel) zouden de geschiedenis van de Belgische en
Europese spoorwegen uitbeelden, maar er zou o.a. ook
aandacht zijn voor de beroepen verbonden met het spoor,
en de invloed van de trein op mobiliteit en maatschappij.
Het wordt een totale belevingswereld. Bezoekers zullen
aangemoedigd worden om te zien, horen, voelen, beleven.
Het zal mogelijk zijn om een ritje met een historische
stoom- of dieseltrein te maken. In een interactief decor
spoorwegzegels en postkaarten), en ook een blog waar op
niet ontkennen dat het project vertraging opgelopen
regelmatige tijdstippen enthousiast ingegaan wordt op één
heeft (opening wordt nu voorzien voor einde 2015), maar
of ander relevant onderwerp, maar waar ook info gegeven
misschien doken er onverwachts ook problemen (lees :
wordt over de vooruitgang van de werken (voor de laatste
verschillende meningen) op tijdens het inhoudelijk vorm
update hiervan, zie het artikel gepost op 20 juni 2014).
geven aan het museum?
Ik duim in ieder geval voor Train World: het is een uitstekend
website. Mijn verzoek om een verantwoordelijke van de
ontwerp, dat ook een zekere bijval geniet van de
NMBS te ontmoeten werd eerst aanvaard, en later weer
buurtbewoners (goed voor de opwaardering van de
verworpen omwille van plotse agendawijzigingen. Heerste
stationsbuurt), en ik zal zeker een kijkje gaan nemen bij de
er enige gêne omwille van mijn belangstelling? Men kan
opening ervan.
11
THUIS IN SCHAARBEEK
BLAD MET PIT
De informatie voor dit artikel haalde ik voornamelijk bij de
Te koop
Zoekertjes
ISDN telefooncentrale TM met 6 toestellen
Contact: 0475 42 76 51
Te koop
Wandklimrek
Gezocht
Contact: 0475 42 76 51
Autogarage om te huren in de buurt van de Generaal
Eisenhowerlaan
Contact: Judith van Witzenburg – 0484 66 32 77
Gezocht
Iemand die (tegen vergoeding) bijles Nederlands wil geven
Gratis zoekertje plaatsen?
aan een jongen uit de lagere school.
Mail of bel De Kriekelaar: [email protected] | 02 245 75 22
Contact: Belce Salih – Dokter Dejaselaan 1, 1030
Schaarbeek – 0486 59 99 89
12
BLAD MET PIT
THUIS IN SCHAARBEEK
Foto’s
Silke Sarens
Rose Vandepitte
in de Jenatskystraat nr 9.
In welke straat bevindt zich dit geveldetail?
Stuur je antwoord voor 31 december naar [email protected] of De
Kriekelaar, Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek en win een leuke prijs!
Foto
De vorige foto werd genomen
Gezocht
Families of mensen die samenwonen.
Willen jullie ook een portret in de TIS?
Mail naar [email protected]
AGENDA
O n tbi j t
14
THUIS IN SCHAARBEEK
BLAD MET PIT
T heater
Schaarbeek vecht
mee tegen de
voedselverspilling
Sinterklaasfeest
Neuzen
met
Figurentheater DE MAAN
Zondag 7.12.2013
11.11.11-ontbijt
om 9u30 en om 13u30
in De Kriekelaar
Zondag 9.11.2014 – 9u tot 13u
De Sint komt naar De Kriekelaar en hij
in De Kriekelaar
brengt snoepgoed mee voor iedereen!
Een heerlijk ontbijtbuffet
Er is ook een knuffelige voorstelling
ten voordele van 11.11.11.
met extra large beddengoed en
Reserveren via
reuzenpoppen. De twee actrices en
[email protected]
muzikant toveren met hun grijp-,
of 02 245 75 22.
smijt- en streelpoppen een lach op
€ 4 kind / € 8 volw
het gezicht van elk kind.
i.s.m. Dienst Nederlandse Cultuur
€ 5 vvk – € 7 adk
en 11.11.11. Schaarbeek
Voor kinderen vanaf 2 jaar
T e n t o o n stelli n g
Boekenboudoir:
literatuur bij sfeerlicht!
Rubens en zijn erfenis:
sensatie en sensualiteit
Woensdag 5.11.2014 en 3.12.2014
Dinsdag 18.11.2014 om 14u15
om 20u
Bozar, Ravensteinstraat 23
Zin in een stevige brok literatuur en op
Bezoek aan de tentoonstelling met
zoek naar prettig gezelschap om samen
Davidsfonds Schaarbeek.
hogere literaire sferen te bereiken? Op
Deelname: € 6 (ism. Paspartoe).
5 november lezen we ‘Wat is de wat’
Betaling ter plaatse
van Dave Eggers en op 3 december
Vooraf inschrijven is noodzakelijk
lezen we ‘Stoner’ van John Williams.
(max. 30 deelnemers).
Info en inschrijven:
[email protected]
of 0496 89 89 37
Woensdag 19.11.2014
en 10.12.2014 om 14u
De Leesoortjes lezen voor uit boeken
uit de hele wereld! Het verhaal wordt
telkens in de originele taal en in het
Nederlands voorgelezen. Dat doen
M u z iek
W o rksh o p
Rough, Debussy’s parels
met Kurt van Eeghem
en anderen
Oog in oog met het verleden
zondag 23.11.2014 en zondag
21.12.2014 van 14u30 tot 17u
Donderdag 4.12.2014
In De Kriekelaar
Integratiecentrum Foyer vzw. Op
Paleis der Academiën
Info en inschrijven verplicht bij Frank
19 november lezen we Vorrei avere
Info en inschrijven:
De Clercq: 0499 73 29 00
(Italiaans-Nederlands) en op 10
www.schaarbeek.davidsfonds.be
Organisatie: Davidsfonds Schaarbeek
december lezen we Chansons du Monde
of 02 241 26 17
Deelname: € 3 (leden) en € 4 (niet-leden)
(met muziek!). Achteraf volgt er telkens
Organisatie: Davidsfonds Schaarbeek
we in samenwerking met Regionaal
een leuke activiteit.
Voor kinderen van 5 tot 7 jaar (max.20)
Gratis
Kinder- en Jeugdjury
Kerstconcert
Vrijdag 26.12.2014 om 16u
Info en inschrijven: www.schaarbeek.
davidsfonds.be of 02 241 26 17 (Ilona)
Zaterdag 22.11.2014 om 10u
of 0479 10 22 89 (Jo)
De Kinder- en Jeugdjury leest vlot
Organisatie: Davidsfonds Schaarbeek
het ene boek na het andere!
Met gasttekenaar Rosemarie De Vos
Vanaf 6 jaar
Gratis
Meer info: Bibliotheek Schaarbeek,
Lambermontlaan 224, 1030 Schaarbeek.
[email protected] of
02 245 32 90. Catalogus en site:
www.schaarbeek.bibliotheek.be
15
THUIS IN SCHAARBEEK
O Mundo:
De Leesoortjes gaan
wereldwijd
BLAD MET PIT
I n de B ib
AGENDA
K rieke n b o o msage
Q ui z
Wielerkwis
Infoavond
Donderdag 6.11.2014 om 20u
100 Papiers, Louis Bertrandlaan 23,
1030 Schaarbeek: infoavond
Boomuitdeling
+ aanplanting boomgaard
Zaterdag 29.11.2014 om 19u
Gemeentehuis Evere – Zaal Brel
Deelname: € 5
Zaterdag 8.11.2014 om 10u
Organisatie: Willemsfonds Schaarbeek-
Navezstraat (naast de firma Rauwers,
Evere-Sint-Joost
ter hoogte van de spoorlijn)
Ophaalmoment: tussen 10 en 12u
Aanplanting: vanaf 12u
16
THUIS IN SCHAARBEEK
BLAD MET PIT
Info en inschrijven:
[email protected] en
0497 28 46 53
Lezing
Tineke Beekman: ‘Door
Spinoza’s lens’
Maandag 3.11.2014 om 19u45
GC De Markten, Oude Graanmarkt 5
Info en inschrijven:
[email protected]
en 0495 21 05 01
Organisatie: De Vlaamse Club ism.
Willemsfonds Schaarbeek-EvereSint-Joost
Gratis
B egeleid B e z o ek
De begraafplaats van Brussel
… in Evere
Guido Fonteyn: ‘Luie Walen
en racistische Vlamingen’
Maandag 17.11.2014 om 19u45
Zaterdag 22.11.2014 om 14u
GC De Markten, Oude Graanmarkt 5
Info en inschrijven:
Info en inschrijven:
[email protected]
[email protected]
en 0495 21 05 01
en 0495 21 05 01
Organisatie: Willemsfonds Molenbeek
Organisatie: De Vlaamse Club ism.
en Schaarbeek-Evere-Sint-Joost
Willemsfonds Schaarbeek-Evere-
Gratis
Sint-Joost
Gratis
GOESTING
IN BRUSSEL?
NEDERLANDS
BREIEN
KOKEN
THEATER
YOGA
EN
MEER
Je vindt alle
cursussen op
/cultuurcentrumbrussel
17
ontwerp Pjotr.be
TANGO
THUIS IN SCHAARBEEK
FOTOGRAFIE
BLAD MET PIT
Cultuurcentrum Brussel
leert het je deze herfst
ZO 7/12 11U
& 15U
De Kriekelaar
ZOSint-Jozefk
14/12erk20U
Evere
NIGHTFALL
ELISE CALUWAERTS EN
KIM VAN DEN BREMPT
NEUZEN 2+
DE MAAN
DE MUNT WIND QUINTET
KERSTCONCERT
Sopraan Elise Caluwaerts en pianist Kim
Van den Brempt lanceren na tien jaar
intense samenwerking hun eerste langspeler Nightfall. De plaat verkent de grens
tussen romantiek en expressionisme.
De intense liedcyclus Sieben frühe Lieder
van Alban Berg vormt het uitgangspunt,
aangevuld met werk van Richard Strauss,
Hanns Eisler en Claude Debussy.
Sopraan: Elise Caluwaerts, Piano: Kim Van den Brempt
Adres: Aula Toots, Stuckensstraat 125, Evere
Reservatie: Everna
Organisatie: Everna en Davidsfonds Evere-Haren
www.elisecaluwaerts.com
Een knuffelige mini-slapstick-voorstelling met
extra large beddengoed en reuzenpoppen.
De twee actrices en muzikant toveren met
hun grijp-, smijt- en streelpoppen een lach
op het gezicht van elk kind. Dan is het aan
de kleine toeschouwers om zich on stage
uit te leven. Klaar voor een heerlijke nacht
vol maffe dromen.
Kom iets vroeger want Sinterklaas is er ook!
Met een koffiekoek om 9.30u en een pannenkoek om 13.30u.
Naar een concept van Willem Verheyden, Bewerking Caroline Meerschaert en Willem Verheyden, Regie Caroline Meerschaert, Scenografie en poppen Paul Contryn, Creatie en spel An Valenteyn en Kathleen Van der Velde (of Caroline Meerschaert), Compositie Lukas
Van Echelpoel, Live-muziek Lukas Van Echelpoel of Tim Janssen
€ 11 VVK / € 13 KASSA
CONCERT
€ 5 VVK / € 7 KASSA
THEATER
€ 11 VVK / € 13 KASSA
CD RELEASE
DO Aula
13/11
20U
Toots Evere
NOVEMBER-DECEMBER
Ontdek de mogelijkheden van het blaaskwintet
van de Munt. De vijf leden van dit kamerorkest
behaalden meerdere laureaattitels in internationale wedstrijden, zijn allen aanvoerder
aan het orkest van De Munt en doceren aan
verschillende conservatoria. Na het succes
van Muzikale Ontmoetingen brengt De Munt
deze hoogstaande kamermuziek naar buiten.
Op het programma van dit kerstconcert staat
o.a. werk van J. Haydn, F. Danzi en D. Milhaud.
Concept: De Munt, fluit: Carlos Bruneel, Hobo: Luk Nielandt,
Klarinet: Ivo Lybeert, Hoorn: Jean-Noël Melleret, Fagot: Dirk Noyen
Adres: Sint-Jozefkerk, Paduwaplein, Evere
Reservatie: Everna
Organisatie: Everna, De Munt, Gemeente Evere, Davidsfonds
Evere-Haren en Okra Sint-Vincentius, Willemsfonds
Schaarbeek-Evere en Pastorale Damiaan
WO 10/12De14U
Linde
PELLE DE POLITIEWAGEN
RIJDT WEER UIT 5+
DE DRIE ROVERS 4+
Noorse speelfilm, Christian Lo, 2013, 74’,
Nederlands gesproken
€2
€2
Modulf vindt zichzelf een superheld!
Doordat hij met zijn hoofd in de toiletten
wordt geduwd, gaan andere leerlingen
vrijuit. Tot er op een dag een nieuw meisje
op school komt; de ultieme superheldennachtmerrie!
Een hilarische anti-pestfilm met een
knipoog naar de klassieke superheldenfilms.
Een verrassend resultaat in klank en beeld.
In zijn tweede lange animatiefilm is Pelle in
grootse vorm: hij flitst, racet en vliegt er op
los. En altijd bewaart hij zijn breedste glimlach. Deze keer moet hij een oogje in het
zeil houden in een natuurpark waar moeder
arend haar ei uitbroedt.
Een uiterst charmant personage in een
zalig tekenfilmspektakel voor het jongste
publiek.
Tiffany is onderweg naar het weeshuis
wanneer drie woeste rovers de weg
versperren. Ze zijn op zoek naar een
grote buit maar vinden enkel… het kleine
meisje. Met een smoes overhaalt ze
hen om haar mee te nemen, ver weg van
het verschrikkelijke weeshuis. Maar op
een dag ontdekken de rovers Tiffany’s
geheim…
Vertederend, doldwaas en weergaloos
getekend.
Noorse animatiefilm, Rasmus Sivertsen, 2012, 72’,
Nederlands gesproken
Duitse animatiefilm, Hayo Freitag, 2007, 78’,
Nederlands gesproken
€2
DE SUPERHELD 7+
WO 26/11Everna
14U
WO 12/11De14U
Linde
KINDERFILMS
– 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMB
PodiumNoord
is paspartoe- en
cultuurbontoegankelijk!
T
RE
N FILM IN JE B
U
UR
ODIU M N
PODIUM
NOORD
P
M U Z I E , T H E AT
K
E
Waarom moeten we zeker naar de cd-voorstelling
komen?
Iedereen die Elise nog niet gehoord heeft, moet komen
kijken. En iedereen die haar wel al gehoord heeft,
wíl komen kijken.
Haar uitstraling, schoonheid en stemtimbre zijn
prachtig. De muziek en kwaliteit die je hoort als
Elise zingt, dat raakt je. Dat kan niet anders.
Elise is een rijzende ster. Dit is moeilijk uit te
leggen in een interview, maar een zaal inpakken
kan ze als geen ander (lacht).
Voor mij persoonlijk is het heel uniek om hier op te
treden. Dit concert voelt aan als een thuismatch.
Ik ben in Brussel geboren, in Leuven opgegroeid
en opnieuw in Brussel komen studeren. Ondertussen woon ik hier al 20 jaar waarvan acht jaar in
Schaarbeek. We spelen voor onze buren, voor onze
vrienden, in een concertzaal om de hoek,
het is eens wat anders. Ik kan er zelfs met de fiets
naar toe! Ik kijk er naar uit.
Het zou natuurlijk ook fantastisch zijn om na
het concert onze cd’s te verkopen. Deze cd
is een stuk van ons. Door de aankoop van
de cd steun je ons project en onze toekomst.
KIM VAN DEN BREMPT OVER DE RELEASE VAN NIGHTFALL
HOE DE NACHT KWAM
BOVENDRIJVEN
tekst en foto
Leen Baetens
Na een jarenlange samenwerking brengen Elise Caluwaerts
(sopraan) en Kim Van Den Brempt (piano) samen een CD uit:
Nightfall. Elise en Kim stellen hun eerste album voor aan het
publiek op 13 november
in Aula Toots, Evere. We spreken af met
www.podiumnoord.be
regio
brussel
noord
Kim in Schaarbeek voor een interview.
MUZIEK, THEATER EN FILM IN JE BUURT
A12
Het album is getiteld Nightfall en al de nummers
passen in het thema, het vallen van de nacht.
Na tien jaar samenwerking hebben Elise en ik een enorm
repertoire opgebouwd. De keuze van de werken
2
E19
op de CD is danHaren
ook 2ingegeven door
een esthetiek
die ons persoonlijk het meest aanspreekt. En dan
3
kwamen we uit bij3de prachtige Sieben frühe Lieder
1 1
van Alban
Berg.Evere
Zijn muzikale kleur, bevlogen taal
Station
en
Brusselromantisch timbre zetten de toon voor de inhoud
SchaarNoord
van dit beek
album. Die stempel hebben we doorgeduwd
in onze verdere
4 keuze van de werken. Toen viel op
Sintdat het thema
nacht bleef bovendrijven.
JoostE40
Brussel
Het idee voor Nightfall is dus heel organisch gegroeid.
Maar eens het idee er was wilden we er alles op
afstemmen. Het beeld van de cover en de titel
Nightfall ademen dezelfde sfeer uit als de muziek.
meer info
Dit is jullie eerste album, hoe was het om
dit te maken?
Het moment was nu. De drang om een opname te
maken was bij ons alle twee heel groot. Hierdoor
kenden we een ongelofelijke drive en energie om
dit project tot een goed einde te brengen. Het was
een intense ervaring. Zeker omdat we geen label
Ten-Node
www.elisecaluwaerts.com
13 NOVEMBER OM 20U
in Aula Toots in Evere
R0
Station
Brussel
Centraal
GE M E E N TEHUIS EVERE
KER
SSTR
LEU
BAK
TR.
H A LT E
H O U WA E RTPLEIN
EEN
TES
TRA
-
EN
HA LT E
S I NT-JO O STPLEIN
G
E
W
N
E
STE
GEM
DUN
Bereikbaar met bus 64
(halte Cortenbach), en trein
(halte Haren-zuid en Haren).
NSS
H ALTE
M ADO U
VEN
SE
4
Sint-Vincentiusstraat 30
1140 Evere
T 02 247 03 40
E [email protected]
W www.everna.be
Bereikbaar met tram 55/33
(halte Fonson), bus 65 en
66 (halte Hoedemaeckers),
bus 45, 59, 64 en 69
(halte St-Vincentius).
TEN NOEY
EVERNA
3
Cortenbachstraat 7
1130 Haren
T 02 242 31 47
E [email protected]
W www.gcdelinde.be
TT
F
S LO
AT
D
OL N
OP A
L EI I L A
I
4
PO
U N TR. DORP
ST
R.
RD
VE
DE LINDE
E
TE . DE
R S KO
TR S
. -
TR
TS
AI
LL
GA
.
TR
TS
AN
AB
SCH
BR
OTST
RAA
T
DE KRIEKELAAR
Bereikbaar met
tram 25, 94 (halte Liedts),
tram 55/33 (halte Rubens).
S
NW
LAAN
2
Gallaitstraat 86
1030 Schaarbeek
T 02 245 75 22
E [email protected]
W www.dekriekelaar.be
HT
EE
TR.
H ALTE
H O E DEM AKE R S
.
1
AC
T
ES
RSS
T-
HA
EG
-
S TATI O N
H AR E N
B OTANIQUE
REGEN
H ALTE
FO N S O N
R.
AAR
M
DWA
3
ST
OC
PA R
HA LTE
H A KO RTE N B AC H
RE
NH
EI
DE
ST
R.
OE
JS
EN ST R
STATION
HARE N
ZU ID
R.
RI
HA LT E
L IE DTS
GEM E E NTEHU IS
SCHA ARB EE K
ST
HIE
N
CE
IN R.
. -V S T
ST IUS
T
B AK O R
CH TE
ST NR.
H ALTE S I N TV I N C E N TI US
KE
S
RA
GRE
STR
.
2
PA LE IZ
KWA
STR TRECHT
.
-
.
.
1
HA LT E
RUBE N S
VER
tation
russel
Zuid
PA
MBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NOVEMBER – DECEMBER – 2014 – NO
R0
O OR D
hebben en alles in eigen beheer doen. Hierdoor
komt de eindverantwoordelijkheid bij ons te liggen.
Dit is best wel heavy, maar geeft ook veel vrijheid
en voldoening. Gelukkig hebben we ons kunnen
omringen met een prachtig team: de fotografie,
het management, de geluidsopname, de coach,
de sponsors… ons dreamteam.
Vanaf het begin, toen er enkel het idee was, kregen we
veel ondersteuning voor dit project, deuren gingen
onmiddellijk open en kansen om op te treden
werden veelvoud. Daarom is de cd voor ons nu
al een succes. We zijn zelf heel tevreden over ons
werk en we krijgen heel veel positieve reacties.
Gemeentestraat 25
1210 Sint-Joost-ten-Node
T 02 217 08 82
E [email protected]
W www.tennoey.be
Bereikbaar met metro,
bus 65, 66 (halte Madou),
bus 29, 63 (halte
Sint-Joostplein), bus 59,
61 (halte Houwaertplein).
ONTWERP Pieter Willems – www.pjotr.be Druk BrusselsFactory V.U. Piet Ools, Gemeentestraat 25, 1210 Brussel
Schoenen,
Italië en opera
Van een echte Schaarbekenaar kregen we een
tip over een oude Italiaanse schoenmaker
Opera
Na een korte stilte vertelt hij hoeveel hij van
op het Koninginnenplein. Het leek ons een
muziek houdt. Hij heeft nog muziekles
interessante man voor dit coververhaal – naar
gevolgd, en dat wil hij laten horen. Angelo
het schijnt herstelt hij je schoenen enkel als
neemt diep adem en begint te zingen. Het
ze van goeie kwaliteit zijn.
is prachtig. Ik sta met open oren en ogen
Op een zonnige voormiddag stap ik de kleine
Cordonnerie Italienne binnen. Ik ben de enige
klant en er is geen verkoper te bespeuren. Ik
kijk even rond. Het werkblad ligt bezaaid
te kijken hoe deze negentigjarige man erin
slaagt om zo krachtig en met vaste stem
opera te zingen.
Hij geniet van mijn verbaasde reactie en
met gereedschap en in de winkel staan
met pretoogjes en vol trots vertelt hij me
prachtige oude machines: twee naaimachines,
nogmaals dat hij al negentig jaar is.
een ouderwetse kassa en een toestel waarvan
Na dit nummer zet hij een kleine radio aan en
ik de functie niet kan thuisbrengen (een
zingt als bariton mee met een tenor opera
machine om schoenen wijder te maken, zo
van Puccini. Terwijl hij zingt, bewegen zijn
blijkt na wat opzoekingswerk). De kasten
handen mee alsof hij piano speelt. Hoe
links en rechts staan vol met schoendozen en
langer hij zingt, hoe roder hij wordt en
kleinere doosjes.
hoe meer hij opleeft. Hij krijgt er maar niet
Na een aantal minuten hoor ik geschuifel en even
later staat er een kleine, sympathiek ogende
man achter de toog. Ik start een gesprek
maar al snel wordt duidelijk dat hij geen
Nederlands begrijpt en slechts een heel klein
beetje Frans.
dekriekelaar.vgc.be
t e k s t & f o t o Leen Baetens
genoeg van maar ik moet afscheid nemen en
bedank hem voor dit bijzondere moment.
Arrevederci a Roma
Na een stevige handdruk en de groet ‘Arrivederci
a Roma’ trek ik de straat op, met zijn
Italia
fantastische stem in mijn achterhoofd en
Toch lukt het mij om te begrijpen dat hij
hier nog voor het einde van het jaar laat
negentig (!) jaar geleden geboren is in
Ben je op zoek naar een cursus voor volwassenen, een een
lokaal of een vriendje op facebook? Heb je zin in een leuk
concert, familietheater, comedy?
De Kriekelaar heeft het allemaal!
Check onze website, facebook-pagina, flyers, affiches en
folders, of spring eens binnen bij ons in de Gallaitstraat.
Palermo, en dat hij Angelo heet. Wanneer ik
vraag waarom hij naar België is gekomen valt
verschillende keren de naam Mussolini.
La miseria
Hij doet het graag, schoenen maken. Maar
de zaken draaien niet meer goed. Angelo
verdient slechts € 700 per maand. Zijn besluit
staat vast, op het einde van het jaar stopt hij
ermee.
Ik vraag naar zijn vrouw en kinderen. Zijn
kinderen hebben zelf al kinderen en die
valt hij niet lastig. Zijn vrouw is vorig jaar
overleden. In de kast staat een foto van hem
en zijn vrouw in de winkel en hij vertelt
hoe ze voor haar dood steeds op de stoel
naast hem zat, terwijl hij aan het werk was
in de winkel. Ze genoot ervan om naar hem
te kijken en had niet veel meer nodig om
gelukkig te zijn.
de belofte aan mezelf dat ik mijn schoenen
herstellen.