Veiligheidsinformatieblad volgens Verordening (EG) nr. 1907/2006 en 1272/2008 BARIUM HYDROXIDE Printdatum: 21.03.2014 Datum van uitgifte: 17.01.2014 Revision: 2 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET MENGSEL EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING · 1.1 Productidentificatie Produktnaam: Soorten: REACH-Registratie Nr.: BARIUM HYDROXIDE Monohydraat, Octahydraat 01-2119495571-31-0000 · 1.2 Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof of het mengsel en ontraden gebruik Relevant geïdentificeerd gebruik: Batterijen, katalysator en katalysator tussenproducten, Productie van PVC-stabilisatoren Ontraden gebruik: · 1.3 Details betreffende de verstrekker van het veiligheidsinformatieblad Producent/Leverancier: Sachtleben Chemie GmbH Dr.-Rudolf-Sachtleben-Str. 4 D-47198 Duisburg Phone: +49 2066 22-0 Fax: +49 2066 22-2000 Mail: [email protected] Productveiligheid: [email protected] · 1.4 Telefoonnummer voor noodgevallen +31 30 2748888 Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (Nederland - uitsluitend voor een behandelend arts bereikbaar in geval van accidentele vergiftiging), +32 70 245245 Centre Antipoison (België) 2. IDENTIFICATIE VAN DE GEVAREN · 2.1 Indeling van de stof of het mengsel Acute toxiciteit oral categorie 4 Huidcorrosie categorie 1A Oogletselcategorie 1 · 2.2. Etiketteringselementen Pagina 1/10 GEVAARLIJK Gevarenaanduidingen: H302 Schadelijk bij inslikken. H314 Veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel. EUH071 Bijtend voor de luchtwegen. Veiligheidsmaatregelen: P260 Stof niet inademen. P280 Beschermende handschoenen/beschermende kleding /oogbescherming/gelaatsbescherming dragen. P301+P312 NA INSLIKKEN: bij onwel voelen een VERGIFTIGINGENCENTRUM of een arts raadplegen. P303/361/353 BIJ CONTACT MET DE HUID (of het haar): verontreinigde kleding onmiddellijk uittrekken — huid met water afspoelen/afdouchen. P305/351/338 BIJ CONTACT MET DE OGEN: voorzichtig afspoelen met water gedurende een aantal minuten; contactlenzen verwijderen, indien mogelijk; blijven spoelen. Indeling naar DSD / DPD: DPD : C = bijtend Xn = gezondheidsschadelijk R-Waarschuwingszinnen: R 34 Bijtend (toevoeging van producent) R 20/22 Schadelijk voor de gezondheid bij inademen en inslikken S-Veiligheidsaanbevelingen: S 2 Buiten bereik van kinderen bewaren S 28 Bij aanraking met de huid of ogen met veel water afspoelen S 45 Bijeen ongeval of indien men zich onwel voelt, onmiddellijk een arts raadplegen (indien mogelijk hem dit etiket tonen) · 2.3 Andere gevaren - 3. SAMENSTELLING EN INFORMATIE OVER DE BESTANDDELEN · 3.1 Chemische beschrijving (Stoffen) CAS-#. EINECS-#. 17194-00-2 241-234-5 Naam volgens EU-richtlijn Bariumhydroxide, ,Ba(OH)2 Indeling Gevarenaanduidingen Acute toxiciteit (oraal) 302-314, EUH071 Pagina 2/10 CAS-#. EINECS-#. 17194-00-2 241-234-5 Naam volgens EU-richtlijn Bariumhydroxide, ,Ba(OH)2 4, Huidcorrosie 1A,, Oogletsel 1 Symbol Waarschuwingszinnen C, Xn 20/22-34 Further information: Monohydraat: CAS# 22326-55-2, inhoud Ba(OH)2 approx 90 % Octahydraat: CAS# 12230-71-6, inhoud Ba(OH)2 approx 50-55 % REACH-Registratie Nr.: 01-2119495571-31-0000 · 3.2 Chemische beschrijving (Mengsels) Beschrijving: Gevaarlijke bestanddelen: 4. EERSTEHULPMAATREGELEN · 4.1 Beschrijving van de eerstehulpmaatregelen Algemeen: Bijeen ongeval of indien men zich onwel voelt, onmiddellijk een arts raadplegen (indien mogelijk hem dit etiket tonen) Inademing: frisse lucht toevoeren Huid: Onmiddelijk met veel water of "Previn" (Fa. Prevor, Keulen) spoelen Oog: Onmiddelijk met veel water of "Previn" spoelen Inslikken: Onmiddelijk veel water laten drinken, niet laten braken.Opname in een speciale kliniek aanbevolen. · 4.2 Belangrijkste acute en uitgestelde symptomen en effecten · 4.3 Vermelding van de vereiste onmiddellijke medische verzorging en speciale behandeling - 5. BRANDBESTRIJDINGSMAATREGELEN · 5.1 Blusmiddelen Op de omgeving afstemmen. · 5.2 Speciale gevaren die door de stof of het mengsel worden veroorzaakt Niet brandbaar. Door brand in de omgeving is het onstaan van gevaarlijke dampen mogelijk. · 5.3 Advies voor brandweerlieden Blijf niet in de gevaarlijke zone zonder beademingsapparatuur die onafhankelijk is van de omgevingslucht. Om huidcontact te vermeiden, houd een veilige afstand en draag geschikte beschermende kleding. 6. MAATREGELEN BIJ HET ACCIDENTEEL VRIJKOMEN VAN DE STOF OF HET MENGSEL · 6.1 Persoonlijke voorzorgsmaatregelen, beschermde uitrusting en noodprocedures goed afsluitende veiligheidsbril, gezichtsbeschermer, Rubber schort, rubber laarzen Pagina 3/10 · 6.2 Milieuvoorzorgsmaatregelen niet in grondwater laten geraken · 6.3 Insluitings- en reinigingsmethoden en -materiaal Onder vermijding van stofontwikkeling opruimen en bewaren in geschikte, goed afgesloten verpakking, de rest op de grond met een natriumsulfaatoplossing bevochtigen. · 6.4 Verwijzing naar andere rubrieken 7. HANTERING EN OPSLAG · 7.1 Voorzorgsmaatregelen voor het veilig hanteren van de stof of het mengsel Bij gebruik stofvorming vermijden · 7.2 Voorwaarden voor een veilige opslag, met inbegrip van incompatibele producten Brand- en explosiepreventie: Het product is niet brandbaar Maatregelen voor opslagruimten Goed afgesloten. Droog. Opslagtemperatuur: zonder beperking en verpakking: Incompatibele producten: Geen beperkingen · 7.3 Specifiek eindgebruik - 8. MAATREGELEN TER BEHEERSING VAN BLOOTSTELLING/PERSOONLIJKE BESCHERMING · 8.1 Controleparameters CAS-Nr. Naam volgens UE-richtlijn Soort Waarde Eenheid 7440-39-3 Bariumverbindingen (als Ba berekend) M.A.K 0,5 mg/m³ · 8.2 Maatregelen ter beheersing van blootstelling Technische beheersmaatregelen: Persoonlijke bescherming Algemeen: Ademhaling: Hand: Oog: Huid en lichaam: vrijkomende stof in de verblijvende plek opzuigen voor het omkleden en reinigen van de handen: niet eten, drinken of roken bij overschrijding van de M.A.K-waarde: stofmasker DIN 3181-P2 PVC-handschoenen,met een minimale laagdikte van 0,75 mm,bieden bescherming tegen spatten,besmette handschoenen vervangen. Goed afsluitende veiligheidsbril, gezichtsbeschermer Rubber schort, rubber laarzen 9. FYSISCHE EN CHEMISCHE EIGENSCHAPPEN Pagina 4/10 · 9.1 Informatie over fysische en chemische basiseigenschappen Verschijning Voorkomen: kristal Kleur: kleurloos Reuk: geen Gegevens met betrekking tot veiligheid Smeltpunt/smelttraject: 79 °C Kookpunt/kooktraject: niet van toepassing Vlampunt: niet van toepassing Vlambaarheid: het product is niet brandbaar Zelfontbrandingshet product is niet brandbaar temperatuur: Oxyderende eigenschappen: Explosiegevaar: niet van toepassing Explosiegrenzen: Dampdruk: niet van toepassing Dichtheid: Monohydraat: ca. 3,7 g/ml Octahydraat: ca. 2,2 g/ml Oplosbaarheid: Monohydraat: 4,3 g / 100 g water Octahydraat: 7,2 g / 100 g water pH-waarde: ca. 14 (waterige oplossing) Verdelingscoëfficiënt: niet van toepassing Viscositeit: niet van toepassing · 9.2 Overige informatie Monohydraat: stortdichtheid: ca. 1600 kg/m³ Octahydraat: stortdichtheid: ca. 1000 kg/m³ 10. STABILITEIT EN REACTIVITEIT · 10.1 Reactiviteit · 10.2 Chemische stabiliteit Stabiel onder normale gebruiksomstandigheden · 10.3 Mogelijke gevaarlijke reacties Scheiding van water van kristallisatie in de oorzaak van de hogere temperatuur · 10.4 Te vermijden omstandigheden Sterke verhitting.> 1000 ° C · 10.5 Chemisch op elkaar inwerkende materialen Exotherme reactie met: zuren, zwavelwaterstof. · 10.6 Gevaarlijke ontledingsproducten Het ontstaan van Bariumoxyde boven 1000 °C 11. TOXICOLOGISCHE INFORMATIE · 11.1 Informatie over toxicologische effecten · Acute toxiciteit: Bariumhydroxideoctahydraat is geclassificeerd als schadelijk bij opname door de mond. Oraal Pagina 5/10 LD50: 557 mg/kg lichaamsgewicht (verwijst naar Ba(OH)2 * 8H2O) Opmerkingen over LD50: de beschikbare onderzoeksresultaten (zie hierboven) begronden de kwalificatie als "schadelijk bij opname door de mond". Dermaal contact Aangezien contact met de huid onwaarschijnlijk is en dus de absorptie via de huid alleen mogelijk is bij een ongeval, is er geen onderzoek uitgevoerd naar de acute dermale toxiciteit. Inhalatie Bij veronderstelling van het ongunstigste geval moet de stof worden ingedeeld als "bijtend voor de luchtwegen" Irritatie/corrosie. · Primaire irritaties: Bariumhydroxideoctahydraat is geclassificeerd als giftig voor de huid. Veronderstelling van het ongunstigste geval wegens pH-waarde van >11,5. Volgens GHS geclassificeerd als “giftig voor de luchtwegen". Bariumhydroxideoctahydraat is geclassificeerd als bijtend bij oogcontact. Veronderstelling van het ongunstigste geval wegens pH-waarde van >11,5. · Overgevoeligheid: Sensibilisatie van luchtwegen of de huid; baserend op de beschikbare gegevens wordt er aan de classificatiecriteria voor sensibilisatie niet voldaan. Sensibilisatie van de huid: (read-across - bariumchloridedihydraat) Niet sensibiliserend (OECD 429, LLNA, muis) · Sub-acute tot chronische toxiciteit: Mutageniciteit in geslachtscellen: op basis van de beschikbare gegevens wordt er aan de classificatiecriteria voor mutageniciteit van geslachtscellen niet voldaan. (Read across -bariumchloridedihydraat) (i) genmutatie (OESO 476, muis-lymfoomcellen): negatief (ii) analyse van bacteriële reversibele mutatie (Ames-test, OESO 471, S. typhimurium): negatief (Iii) in vitro test op chromosoomafwijkingen bij zoogdieren (OESO 473, Chinese hamster ovariumcellen (CHO)): negatief Carcinogeniteit: op basis van de beschikbare gegevens wordt er aan de classificatiecriteria voor carcinogeniteit niet voldaan. (Read-across - bariumchloridedihydraat) oraal, 104 -105 weken, ratten Er werd geen carcinogene activiteit aangetoond. Classificatie als CMR-substantie niet vereist. Reproductieve toxiciteit: het besluit over classificatie en kenmerken zal worden uitgesteld tot de resultaten van de onderzoeken (tweede-generatie en prenatale ontwikkeling) beschikbaar zijn. Als testsubstantie wordt bariumhydroxide gebruikt. De NOAEL voor het effect op de vruchtbaarheid kon worden afgeleid, baserend op een screening uitgevoerd met bariumchloridedihydraat (oraal in drinkwater) bij ratten. Aantasting van de vruchtbaarheid in vrouwelijke ratten: de NOAEL van 179,5 mg Ba2+/kg bw/d relateert aan 412 mg bariumhydroxideoctahydraat/kg lichaamsgewicht/dag Aantasting van de vruchtbaarheid in mannelijke ratten: de NOAEL van 201,5 mg Ba2+/kg bw/d relateert aan 462 mg bariumhydroxideoctahydraat/kg lichaamsgewicht/dag Ontwikkelingstoxiciteit: er kon geen NOAEL worden afgeleid. STOT - enkelvoudige blootstelling: baserend op fysisch-chemische eigenschappen is de substantie geclassificeerd als bijtend. Classificatiecriteria voor STOT - eenmalige blootstelling zijn dus niet van toepassing. STOT - herhaaldelijke blootstelling: classificatie en etikettering van bariumhydroxydeoctahydraat Pagina 6/10 volgens Verordening (EG) 1272/2008 als toxisch voor specifieke doelorganen (STOT) bij herhaaldelijke orale blootstelling is noodzakelijk, aangezien de richtwaarde voor een indeling in categorie 1 van de C<10 mg Ba(OH)2-octahydraat/kg lichaamsgewicht/dag en de richtwaarde voor een indeling in categorie 2 van 10 <C <100 mg Ba(OH)2-octahydraate/kg lichaamsgewicht/dag niet zijn behaald. Gebaseerd op een “weight of evidence”-aanpak is de gemiddelde NOAEL voor sub-chronische toxiciteit 210 mg Ba(OH)2-octahydraat/kg lichaamsgewicht/d. Aspiratiegevaar Geen gevaren voorzien Samenvatting CMR-effecten Bariumhydroxideoctahydraat voldoet niet aan de criteria voor indeling bij CMR-stoffen (carcinogeen, mutageen, giftig voor de voortplanting) cat. 1 en cat. 2 volgens Verordening (EC) 1272/2008 · Overige gegevens: ___________________________________ Bron: REACH registratiedossier 2010 12. ECOLOGISCHE INFORMATIE · 12.1 Toxiciteit Betrouwbare acute aquatische testresultaten toxiciteit: proeven werden uitgevoerd volgens de OESO-richtlijnen bij het gebruik van bariumchloridedihydraat als testsubstantie: Testorganismen Zoetwatervis Danio rerio Ongewervelde dieren Daphnia magna Algen Pseudokirchneriella subcapitata Eindpunt 96h-LC50 48h-EC50 72h-ErC50 (groei) Waarde >97,5 mg Ba/l (>223,9 mg Ba(OH)2* 8 H2O/L) 14,5 mg Ba/l (33,3 mg Ba(OH)2 * 8 H2O/L) >34,3 mg Ba/l (> 78,8 mg Ba(OH)2* 8 H2O/L) Referentie Egeler and Kiefer, 2010a Biesinger and Christensen, 1972 Egeler and Kiefer, 2010b Betrouwbare chronische aquatische testresultaten toxiciteit: proeven werden uitgevoerd volgens de OESO-richtlijnen, gebruik makend van bariumchloridedihydraat/bariumnitraat als testsubstantie: Testorganismen Ongewervelde dieren/zoetwater Daphnia magna Ongewervelde zeedieren Cancer anthonii Algen Pseudokirchneriella subcapitata Eindpunt 21d-NOEC (voortplanti ng) 7d-NOEC Waarde 2,9 mg Ba/l (6,7 mg Ba(OH)2* 8 H2O/L) Referentie Biesinger and Christensen, 1972 10 mg Ba/l (23 mg Ba(OH)2* 8 H2O/L) McDonald et al, 1988 72h-NOEC (groei) 34,3 mg Ba/l (78,8 mg Ba(OH)2* 8 H2O/L) Egeler and Kiefer, 2010b 258 mg Ba/kg dw (592,4 mg Ba(OH)2 * 8 H2 O/kg dw) 211 mg Ba/kg dw (484,5 mg Ba(OH)2 * 8 H2 O/kg dw) Kuperman et al, 2008 Sediment-toxiciteitsgegevens Bodemtoxiciteitsgegevens Regenwormen Eisenia fetida, Enchytraeus crypticus Geleedpotigen Folsomia candida Kuperman et al, 2008 Pagina 7/10 Toxiciteitsgegevens voor micro-organismen (STP): test uitgevoerd volgens de OESO-richtlijnen, gebruik makend van bariumchloridedihydraat als testsubstantie: Testorganismen Geactiveerd slib Eindpunt 3hEC50 3H-NOEC (belemmering van de ademhaling) Waarde 500,6 mg Batotaal/L 500,6 mg Batotaal/L (1149,5 mg Ba(OH)2* 8 H2O/L) Referentie Egeler et al, 2010 *Bron: REACH registratiedossier 2010 · 12.2 Persistentie en afbreekbaarheid Methoden voor de bepaling van de biologische afbreekbaarheid zijn niet van toepassing op anorganische stoffen. · 12.3 Bioaccumulatie Ontbreken van bioaccumulatiepotentieel: BCF voor vissen: 37,6 t/m 99 l/kg nat gewicht Terrestrisch compartiment: geen betrouwbare gegevens. · 12.4 Mobiliteit in de bodem Rekening houdend met de relatief lage Kd-waarde van barium moeten de bariumionen uit bariumhydroxideoctahydraat als uitloogbaar in normale bodem en mobiel in het sediment worden beschouwd. De volgende typische log Kd-waarden Kd zijn bepaald voor verschillende milieucompartimenten: Compartiment Sediment Zwevende deeltjes (spm) Bodem KD-waarde (l/kg) 3,478 5,217 Log KD 3,54 3,72 60,3 1,78 Referentie Salminen et al. (2005; FOREGS data) Geschatte gegevens (ratio van 1,5 op KD , sediment) Crommentuyn et al. (1997) De geschatte waarde voor spm wordt ondersteund door KD-waarden die werden gemeld voor spm door Popp and Laquer (1980) in N.-Amerikaanse rivieren (gebied van log KD:2,65-3,91) en de waarde verkregen door Li et al. (1984) voor de rivier de Hudson (log KD: 3,78). · 12.5 Resultaten van PBT- en zPzB-beoordeling Volgens bijlage XIII van Verordening (EG)1907/2006 wordt een PBT en vPvB-beoordeling niet uitgevoerd voor anorganische stoffen.Bariumhydroxide is een anorganische stof, dus een PBT-en zPzB-beoordeling is niet vereist. · 12.6 Andere schadelijke effecten Toxiciteit voor vogels: gebaseerd op de beschikbare openbare literatuur kan een verhoogd Ba-gehalte in eieren leiden tot vervormingen van de poten en verkeerde ligging van het embryo in het ei. __________________________________ Bron: REACH registratiedossier 2010 13. INSTRUCTIES VOOR VERWIJDERING · 13.1 Afvalverwerkingsmethoden Produkt: bijzonder toezichtbehoevend afval in de zin van EU richtlijn 91/689. Een verwijdering moet volgens de plaatselijke officiele bepalingen doorgevoerd worden. Verontreinigde verpakking: producent aanspreken Pagina 8/10 Schoonmaakmiddel: water 14. INFORMATIE MET BETREKKING TOT HET VERVOER · 14.1 VN-nummer 1564 · 14.2 Juiste ladingnaam overeenkomstig de modelreglementen van de VN Bariumverbinding n.a.g. (Bariumhydroxide) · 14.3 Transportgevarenklasse(n) 6.1 · 14.4 Verpakkingsgroep III · 14.5 Milieugevaren · 14.6 Bijzondere voorzorgen voor de gebruiker UN "Model Regulation": UN1564, BARIUM COMPOUND N.O.S., 6.1, III · 14.7 Vervoer in bulk overeenkomstig bijlage II bij MARPOL 73/78 en de IBC-code - 15. REGELGEVING · 15.1 Specifieke veiligheids-, gezondheids- en milieureglementen en -wetgeving voor de stof of het mengsel · Nationale wetgeving · 15.2 Chemische veiligheidsbeoordeling Op de stof is een veiligheidsbeoordeling uitgevoerd 16. OTHER INFORMATION · Wijzigingen tov vorige versie Toevoeging van EUH071. · Informatie over de gevaren die wordt bedoeld in hoofdstuk 2 of 3 Volgens Verordening (EG) nr. 1272/2008: H302 Schadelijk bij inslikken. H314 Veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel. EUH071 Bijtend voor de luchtwegen. Volgens Richtlijn (EG) 67/548/EWG: R 34 Bijtend (toevoeging van producent) R 20/22 Schadelijk voor de gezondheid bij inademen en inslikken Blootstellingsscenario's die verband houden met specifieke toepassingen van bariumhydroxide kan worden op verzoek toegezonden. ________________________________________________________________ (2011-BH-001-NL) Pagina 9/10 Deze informatie betreft uitsluitend het bovengenoemde produkt en behoeft niet te gelden bij gebruik tezamen met (een) ander(e) produkt(en) of in enig proces. De informatie is naar ons beste weten op dit moment correct en volledig en wordt te goeder trouw verstrekt doch zonder waarborg. Het blijft de verantwoordelijkheid van de gebruiker om zich ervan te verzekeren dat de informatie van toepassing en volledig is m.b.t. het speciale gebruik dat hij van het produkt maakt. Pagina 10/10