De Molenaar - Stichting Zorgcombinatie Marga Klompe

De Molenaar
STICHTING
Z O R G C O M B I N AT I E
O k to b e r 2014
Herfst 2014
Als ik achter de computer zit om een stukje te schrijven
voor De Molenaar, dan lijkt het buiten wel herfst.
Donkere wolken en hevige regenbuien teisteren
Nederland. De meeste mensen hebben de vakantie er op
zitten of zijn met de laatste paar dagen bezig. Zelf heb ik
nog geen vakantie gehad en twijfel of ik met de caravan
op stap ga of dat ik nog gauw een vliegreisje moet gaan
boeken. Je wilt tenslotte wel een beetje zon in je vakantie.
Colofon
De redactie van De Molenaar houdt zich het recht
voor om een artikel niet
te plaatsen als het artikel
kwetsend voor anderen
is, onwaarheden bevat
of discriminerend is.
De redactie meldt dit
aan de schrijver van het
gewraakte stuk.
Redactie
Peter Hulshof
coördinator vrijwilligers
Ria Ars
secretaresse sector
zorg/wonen-zorg
Groenlo
Lida Wissink
afdelingshoofd
Bernadette Tilley
verzorgende
Het Kindervakantiefestijn zit er op en veel kinderen
hebben met plezier De Molenberg bezocht. Soms
moesten ze huilen als ze met mama of papa mee naar
huis moesten. Want wat is er nog leuker dan koekjes en
taartjes bakken, vogelhuisjes maken of het gezicht van de
leidsters beschilderen. Het buiten spelen was dit jaar iets
minder, want de weergoden hadden niet voor voldoende
zon gezorgd. Al met al was het opnieuw een geweldig
festijn waar de kinderen veel plezier beleefden en waar
medewerkers hun kinderen met een gerust hart naar toe
konden brengen.
Bij het zoeken naar inspiratie voor De Molenaar kwam ik
de derde Molenaar van 1995 tegen. Daarin stond nog de
eerste bladzijde uit het kasboek van 1895 van het toen
opgerichte Sint Vincentius Gasthuis. De pastoor zorgde
voor het eerste kasgeld ter grootte van fl. 57,34.
Er werd wollen goed gekocht voor de zieken. Dat kostte
toen fl 7,65 en kruisbeelden voor fl. 6,32. Ondertussen
kunnen we wel zeggen dat de zorg een stuk duurder en
anders is geworden.
Nu praten we over de participatiesamenleving.
Dat betekent dat iedereen die dat kan verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen omgeving en we
dus meer voor elkaar gaan zorgen. Misschien is de
‘participatiesamenleving’ wel een heel mooi woord wat
er vroeger al lang was.
Peter Hulshof
SZMK | Oktober 2014
Studenten Graafschap College
ondersteunen beweegactiviteiten door
bewoners van De Molenberg in Groenlo
Op 12 juni was er in De Molenberg een
zeer succesvolle ochtend vol activiteiten
georganiseerd voor bewoners van het
woonzorgcentrum. Deze ochtend werd
ingevuld door acht tweedejaars studenten
medewerker maatschappelijke zorg
(MMZ) van het Graafschapcollege te
Groenlo. Deze studenten hebben een
draaiboek opgesteld met de doelstelling
om de ouderen een leuke ochtend te
bezorgen door middel van sport- en
spelactiviteiten. Hierbij moet gedacht
worden aan activiteiten die uitgevoerd
kunnen worden zittend in een stoel in een
grote kring. Onder andere het overschoppen van een bal, omgooien van kegels
met een bal en verschillende raadspelletjes waren onderdeel hiervan. De groep
bestond uit 13 ouderen die wekelijks
meedoen aan een Meer Bewegen voor
Ouderen groep (MBvO). Deze groep
wordt iedere donderdagochtend begeleid
door fysiotherapeuten werkzaam in
De Molenberg. De activiteiten van 12 juni
zijn samen met stagiaires fysiotherapie
ingevuld, die onder andere het draaiboek
beoordeelden op de haalbaarheid van de
activiteiten.
Zowel de deelnemers aan de activiteiten
als de studenten MMZ en de begeleiding
vanuit De Molenberg waren erg enthousiast over de invulling van de ochtend.
Daarom is besloten er een terugkerend
project van te maken. De volgende
activiteitenochtend verzorgd door MMZstudenten van het Graafschap College
staat gepland op de eerste donderdag
van november.
Zomerpauze Meer Bewegen
voor Ouderen De Molenberg
Op 1 juli was de laatste ‘Meer Bewegen
voor Ouderen’ groep (MBvO) voor de
zomervakantie. Bewoners van woonzorgcentrum De Molenberg kunnen
het hele jaar iedere donderdagochtend
deelnemen aan een uurtje stoelgym.
Deze beweeggroep wordt begeleid
door de fysiotherapie. In de maanden
juli en augustus hebben de deelnemers
van de groep vakantie. Maar eerst was
er nog een gezellige afsluiting van het
jaar in De Moriaan. Nadat de deelnemers
eerst een uur fanatiek geoefend hadden,
werd in De Moriaan onder begeleiding
van accordeonmuziek met z’n allen een
sorbet gegeten en werd met volle teugen
meegezongen met de muziek.
SZMK | Oktober 2014
Optreden
Evergreenkoor
uit Aalten
Dinsdag 1 juli ‘s avonds kwam het Evergreenkoor uit
Aalten optreden in De Molenberg. Er waren 28 koorleden aanwezig en het koor werd begeleid door
accordeonmuziek. De dirigent was Henk Nijhoff uit
Groenlo, die ook nog een aantal van onze cliënten
kende en er een prachtige avond van maakte.
Hij praatte alle liederen vrolijk en met leuke verhalen
aan elkaar. Ook betrok hij de aanwezigen in zijn verhaal
en onder zijn leiding werden de mooiste liederen
gezongen, o.a. Het Aaltens volkslied, Als het lente wordt
in Amsterdam, Het kleine café aan de haven, Schön
ist die jugendzeit, Droomland enz. Omdat het wereldkampioenschap voetbal werd gespeeld, werd natuurlijk
ook Hup Holland Hup gezongen, wat door bijna
iedereen uit volle borst werd mee gezongen.
Door het enthousiasme van de koorleden begonnen veel mensen in de zaal spontaan mee te zingen.
Zo werd het een hele gezellige avond.
Optreden smartlappenkoor
’n Lach en
’n Traan
in Mariënhof
Maandag 7 juli jl. was het een prachtige zomerse dag.
’s Avonds trad op het terras van brasserie De Heerlyckheid
smartlappenkoor ’n Lach en ’n Traan op.
De aanwezigen hebben genoten en volop meegezongen
met verschillende bekende liedjes.
SZMK | Oktober 2014
Vakantieverhalen
augustus-september 2014
De zomer loopt ten einde.
De vakantieperiode is bijna
voorbij. Terwijl u dit leest,
ben ik even nog op reis.
Naar Griekenland deze keer.
Samen met zo’n 30 dominees en pastores
gaan we op verkenning om een toekomstige reis voor te bereiden. Het thema van
de reis is: ‘In de voetsporen van Paulus’.
U kent hem wel: De apostel Paulus, de
reizende apostel. Hij bracht het geloof,
de verhalen van Jezus verder naar Joodse
gemeenschappen in Turkije en Griekenland. Maar de blijde boodschap was niet
alleen aan Joden gericht. Het evangelie
werd bij ieder gebracht die er van wilde
horen. Al gauw werd het verhaal van
Jezus overal rondverteld. Maar het
aantal niet-Joden groeide heel sterk.
Dat werd een probleem voor de Joodse
gemeenschappen.
Daarnaast kwamen er grote verschillen in inzicht. Zo ontstond op den
duur het Christendom als zelfstandige
religie. Het Christendom heeft dus
Joodse wortels. Dat is ook geen wonder:
Alle Bijbelse geschriften zijn door Joden
geschreven. Jezus en alle apostelen
waren ook Joden.
Paulus schreef brieven en die zijn in
het Nieuwe Testament keurig bewaard
gebleven. In deze Griekenlandreis willen
we daar meer over te weten komen.
Want Paulus ging o.a. ook naar Athene.
Het zal een informatieve, maar ook een
gezellige reis worden. De Griekse cultuur
met haar mythen en grote wijsgeren
vormen een grote bron van inspiratie.
Maar Griekenland is ook een EG-land.
Haar economie moet er bovenop krabbelen en dat benieuwt me ook. Het klimaat
is er lekker warm en zonnig en ook weten
ze wat lekker eten is. Het is een interessant volk. Dus alle reden om antwoord te
krijgen op de vraag: Hoe gaat het met de
Grieken? Dit jaar voel ik me zelf net als de
H. Paulus ook zo’n reizende apostel. Na de
Filippijnenreis volgt dan deze kortere reis.
Heel anders. Maar ook nu vraag ik me
af: Hoe komen de Grieken er bovenop?
Helpt hun geloof hen ook daarbij?
Kortom, genoeg om er later dit jaar u veel
over te kunnen vertellen. In De Molenberg
en Mariënhof kunt u me zo toch een
beetje volgen, meereizen als het ware.
Simon Nagelmaeker
geestelijk verzorger
Expositie in
De Molenberg
Bij deze doe ik een oproep
aan enthousiaste medewerkers om samen met mij
structureel verschillende
exposities in De Molenberg te organiseren.
Dit staat momenteel op
een laag pitje en het zou
leuk zijn om dit, met een
groepje, nieuw leven in te
blazen.
Tevens wil ik een oproep
doen aan creatieve
medewerkers die materiaal
kunnen aanleveren om
te exposeren. Achter
veel collega’s schuilt een
kunstenaar.
Heb je interesse, meld je
dan aan bij Lida Wissink,
afdelingshoofd somatiek,
De Molenberg.
E-mail: [email protected].
Tel: 0544-474100.
SZMK | Oktober 2014
Veranderingen
in de zorg
Zoals jullie allemaal weten zijn er grote
veranderingen gaande in de zorg. En dan
vooral de ouderenzorg. Ouderen willen
graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen.
De ondersteuning die mensen thuis nodig
hebben wordt vanaf 1 januari 2015 geregeld
door de gemeente. Mensen die zware zorg
nodig hebben, bijvoorbeeld mensen met een
ernstige vorm van dementie, forse beperkingen
of een psychische stoornis kunnen terecht in
een zorginstelling. Dit heeft nu al tot gevolg dat
het aanbod van cliënten in verpleeghuizen is
verminderd. In De Molenberg is deze ontwikkeling aangegrepen om op verpleegafdelingen
eenpersoonskamers te realiseren.
Iedere cliënt heeft nu een eigen kamer. Een paar
jaar geleden was dit alleen nog maar weggelegd
voor een paar cliënten. Vaak waren zij ernstig ziek.
Ook is het werk van de verzorgenden hier gemakkelijker door geworden. Er is nu genoeg ruimte
om de cliënt te verzorgen, zonder ergens tegen
aan te lopen of te botsen. Vooral voor de cliënten
die met tilliften geholpen worden is de extra
ruimte erg prettig.
De privacy is nu gewaarborgd. Iedereen kan zich
terugtrekken op zijn eigen kamer als dit gewenst
is. Aan het eind van 2013 begon de grote verhuizing. Mensen die lang samen met een medecliënt
op een kamer hadden gelegen, kregen nu een
eigen plek. En het enthousiasme van meerdere
cliënten was erg groot.
De kamers kregen nu een persoonlijke uitstraling.
Van een cliënt kwamen haar zonen om samen
de kamer in te richten. Ze was hier bijzonder
trots op en iedereen die ze kende, alle verzorgenden en vrijwilligers, natuurlijk ook haar eigen
familie moesten haar kamer zien. Ze straalde van
blijdschap.
Een andere cliënt heeft een klein zitje gecreëerd
waar ze 's middags rust en als haar man op
bezoek komt zitten ze hier beiden, soms allebei
te dutten. Ook bij haar straalde het enthousiasme
eraf, en ook zij vroeg ons om te komen kijken naar
haar nieuwe kamer.
Het heeft op elke afdeling van de somatiek een
ander gevolg. Op afdeling Oosteresch zitten veel
cliënten 's avonds op hun kamer tv te kijken, wat
erg prettig is. Iedereen kan zijn eigen programma
volgen. Maar toen het wereldkampioenschap
voetbal erop was, zat ook iedereen op zijn eigen
kamer naar de wedstrijden te kijken, wat op de
huiskamers wel een leeg gevoel gaf. Want voor
mij is voetbal samen kijken.
De veranderingen zijn nog niet klaar. Afdeling
Koerboom krijgt nog een grote opknapbeurt en
daarna worden op de drie somatische afdelingen
de puntjes op de i gezet. Er zal voor het eind van
het jaar nog veel gebeuren.
Laten we er dan ook van uitgaan dat er in
de toekomst ook nog zorg is voor iedereen
die dit nodig heeft.
Bernadette Tilley
HETE
BLIKSEM
Hoofdgerecht, 4 personen
Ingrediënten:
3 kilo aardappelen
½ kilo zoete appels
1 kilo zure appels
(James Grieve, goudrenetten)
½ kilo mager spek
zout en peper
kaneel en nootmuskaat
Basismateriaal:
stamper
Bereiding:
1. Schil de aardappelen en snijd ze in vieren
2. Schil de appels en verwijder de klokhuizen
3. Snijd de appels in vieren
4. Snijd het spek in dobbelsteentjes
5. Leg de aardappelen in de pan
met water en zout
6. Voeg de appels en het spek toe en
zorg dat ze half onder water staan
7. Kook alles gaar in 45 minuten
8. Giet het water af
9. Stamp of roer alles goed door elkaar
10. Breng op smaak met de specerijen
(bron: Aan de kook – 101 keer koken met ouderen)
SZMK | Oktober 2014
Langer werken
In ons land is 65 jaar niet meer de leeftijd waarop
mensen met pensioen gaan. Geleidelijk aan wordt
toegegroeid naar de leeftijd van 67 jaar. Dat heeft
tot heel wat discussie geleid. Van de zomer kwam
ik een echtpaar tegen dat volgens mij kampioen
langer doorwerken mag worden genoemd namelijk Thelma en George Nopoulos.
Beiden wonen in de Verenigde Staten
en zijn de kinderen van Griekse
voorouders die in 1907 voet zetten
op Amerikaanse bodem. Ze verlieten
een arm Griekenland dat hen weinig
tot geen kansen bood. Samen met
duizenden anderen kwamen ze per
schip aan in een land dat in het midden
en het westen nog leeg was en buitenlanders een kans op een nieuw leven
bood. Dat nieuwe begin wordt mooi
geïllustreerd door het feit dat de vader
van George bij aankomst zijn naam
veranderde van Chimpanis in Nopoulos. “Hij wilde echt opnieuw beginnen
en daar hoorde een nieuwe naam bij”
weet George mij te vertellen.
Zowel George als Thelma werden
beiden in de Verenigde Staten geboren,
in Lowa om precies te zijn, een staat
in het midden van het land. In 1910
kocht de vader van George een ijssalon.
De vader van Thelma werkte bij de
spoorwegen. Het was niet altijd even
makkelijk. In de jaren dertig van de vorige eeuw was er sprake van een diepe
economische depressie. Heimwee
hadden ze niet want “in Griekenland
was het nog slechter” vertelt George.
George kwam op zesjarige leeftijd in
de winkel te werken. Zijn eerste taak
bestond uit het telkens opdraaien van
de grammofoon om de zaak te voorzien
van muziek. Daarnaast deed hij allerlei
andere werkjes. Omdat hij niet groot
van stuk was, had hij een krukje nodig
om over de toonbank heen te kijken.
Thelma kwam als tienjarige in de zaak
werken. Ze deed de afwas. Het was hard
werken herinnert ze zich. De winkel was
en is nog steeds zeven dagen per week
open en trok eigenlijk vanaf het begin
al veel mensen. Ze maakte lange dagen.
Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak,
werd George opgeroepen voor militaire
dienst. Hij zat bij de geneeskundige
troepen en zag de oorlog van zijn
meest afschuwelijke kant. In 1946
keerde hij terug, nam de ijssalon
van zijn vader over en trouwde met
Thelma. Samen kregen ze vier kinderen.
Met trots vertellen ze dat ze alle vier
hebben kunnen studeren en nu goede
banen hebben. De Amerikaanse droom
kwam voor hun familie uit.
De ijssalon is hun leven. George staat
nog steeds iedere dag om 5 uur
’s morgens op. Hij doet voorbereidingen zodat de winkel stipt om 7 uur
geopend kan worden. Zijn werk is
zijn leven en hij houdt van mensen.
“Hij serveert geluk” is de mening van
Thelma die het wat rustiger aandoet.
Ze begint pas om 8 uur. Een vaste
sluitingstijd is er niet. Voor ze naar bed
gaan, ruimt George de zaak op en doet
Thelma de administratie.
De ijssalon is er niet voor de snelle hap.
Je moet je tijd nemen, want George
heeft zijn eigen tempo en hij weigert
dat aan te passen. “Je moet tijd hebben
voor elkaar” is zijn devies. In zijn manier
van werken is niets van het jachtige
Amerika terug te vinden. Hij is inmiddels 94 en Thelma is 83. Aan stoppen
moeten ze niet denken. “We zijn nog
gezond en werken is goed voor een
mens” zegt Thelma. Het werk houdt
hen beiden vitaal.
D. Plessius
Winterswijkse initiatiefneemster achter bijzonder kinderboek over dementie
‘Oma’s hoofd
is versleten’
De moeder van Pascal van Diest-van Hoorn is
jong dementerend en al op 60-jarige leeftijd
opgenomen in een verpleeghuis. De in
Winterswijk woonachtige Pascal zocht een
boek voor haar kinderen waarin dementie in
kindertaal wordt uitgelegd maar dit was er
helaas nog niet.
Ze zocht contact met de Fiep Westendorp foundation en Alzheimer Nederland. Beide omarmden
Pascal’s idee. Samen met illustratrice en auteur
Marieke van Ditshuizen is het boek gemaakt.
Pascal legt haar drive achter de totstandkoming
van het boek uit. ‘Als je vader of moeder aan
dementie lijdt, komt er heel wat op je af. Het is
in het begin moeilijk te bevatten en hoe leg je
het aan je kinderen uit? Het is heel belangrijk
om je kinderen erbij te betrekken, zodat er geen
angsten ontstaan voor het gedrag van oma of
opa, of angst voor het verpleeghuis waar zich
ook vreemde en verdrietige situaties kunnen
voordoen’.
Het prentenboek is gebaseerd op situaties uit
de realiteit en herkenbaar voor iedereen die een
naaste heeft met dementie. Het boek is door de
vrolijke kleuren, heldere verhaallijn en eigentijdse
tekeningen begrijpelijk voor kinderen van 3 tot
7 jaar. Het boek is o.a. te verkrijgen via de website
www.alzheimer-nederland.nl. De opbrengst
(het boek kost € 12,95) komt geheel ten goede
aan Alzheimer Nederland. Begin april kregen
de koninginnen Sylvia van Zweden en onze
koningin Maxima tijdens een werkbezoek aan
De Hogeweyk in Weesp het boek overhandigd.
Voor de Zweedse koningin zat er een vertaling bij.
Het boek is inmiddels een groot succes. Het is o.a.
opgenomen in de collectie van alle bibliotheken
in ons land.
Op 4 april 2014 hebben koningin
Maxima (op de foto) en koningin Silvia
(van Zweden) het voorlichtingsboek
over dementie ‘Oma’s hoofd is versleten’,
geschreven door Gea Broekema,
directeur Alzeimer Nederland in
ontvangst genomen.
Beide reageerden zeer enthousiast.
Het boek is te koop via de webwinkel
van Alzheimer Nederland (fotograaf
Paul Tolenaar).
SZMK | Oktober 2014
Mag ik u even
voorstellen?
Aan de medewerkers van de afdeling service
en bemiddeling van Stichting Zorgcombinatie
Marga Klompé (SZMK). Sinds 1 juli is het voormalige cliëntenbureau getransformeerd naar
de afdeling service en bemiddeling.
Binnen service en bemiddeling werken
3 medewerkers vanuit het serviceloket.
Zij zorgen voor een continue telefonische bereikbaarheid op werkdagen
van 8.00-18.00 uur. Bij het serviceloket
kunt u terecht voor al uw vragen m.b.t.
de diensten die u ontvangt of wenst
te ontvangen van SZMK. Het serviceloket is zowel voor vragen van interne
als externe klanten bereikbaar op
0544-474114.
Daarnaast werken er op de afdeling
service en bemiddeling 5 adviseurs
wonen, zorg en services. Zij zijn per
1 september in iedere gemeente
binnen het werkgebied van SZMK op
vaste tijden aanwezig. Door fysieke
aanwezigheid op locatie hopen we
makkelijker met u in contact te komen
en uw vragen snel te kunnen beantwoorden. U kunt met vragen gerust bij
de adviseur van uw (dichtstbijzijnde)
locatie binnenlopen, zij helpen u graag
verder. Zoals de naam het al zegt is de
adviseur gespecialiseerd in wonen,
zorg en services.
U kunt o.a. op het gebied van de
volgende vragen bij uw adviseur
terecht:
- Hoe kom ik aan een aanleunwoning?
- Kunt u voor mij een indicatie
aanvragen?
- Waar sta ik op de wachtlijst?
- Ik wil graag personenalarmering,
kunt u dit voor mij aanvragen?
- Ik zou graag gebruik maken van
de maaltijdvoorziening van SZMK,
kunt u mij helpen?
- De situatie thuis verslechterd, kan
mijn familielid een hogere urgentie
krijgen?
- Ik heb de indruk dat ik meer zorg
nodig heb dan ik op dit moment krijg.
Is er een indicatieophoging mogelijk?
- Ik zou graag willen verhuizen naar
een andere locatie van SZMK, kunt
u mij hierin begeleiden?
- Wat moet ik betalen voor de
wasverzorging?
- Hoe werkt de eigen bijrage
van het CAK?
Indien u in contact wenst te komen
met de adviseur van uw locatie kunt u
het makkelijkst op de momenten dat
zij op locatie aanwezig is binnen lopen.
Indien u een vraag heeft op een ander
moment dan kunt u via het serviceloket
naar de betreffende adviseur vragen.
M. Klein Gunnewiek
Trudy Verstegen
adviseur wonen, zorg en services
• Pronsweide iedere maandag en
donderdag van 10.30-12.00 uur
• De Hoge Weide iedere dinsdag en
woensdag van 10.30-12.00 uur
Anuschka Damen
adviseur wonen, zorg en services
• De Berkhof iedere maandag van 10.00-12.00 uur
• Vredense Hof iedere vrijdagmorgen
van 10.00-12.00 uur.
• Hoge Veld iedere dinsdagmorgen van 10.00-12.00 uur
• Stegemanhof iedere donderdag van 10.00-12.00 uur
Carla Rabe
adviseur wonen, zorg en services
• De Molenberg PG iedere maandag van 11.00-12.00
uur.
• Beth San iedere dinsdag van 11.00-12.00 uur.
• De Hassinkhof iedere woensdagmorgen
• Ambthuis iedere vrijdagmorgen
Christine Simmelink
adviseur wonen, zorg en services
• De Pelkwijk iedere maandag
• Meddo iedere woensdag
• De Rikker iedere woensdag
• Mariënhof iedere donderdag van 10.30-12.00 uur
Karin Nijhof
adviseur wonen, zorg en services
• De Molenberg somatiek, woonzorgcentrum en
dagcentrum iedere dinsdag en vrijdag
• De Hoge Weide PG iedere vrijdag
SZMK | Oktober 2014
Vertel nog eens!
Waarom verhalen
zo belangrijk zijn
Elkaar verhalen vertellen; we doen het dagelijks. Tijdens de
koffie, als we aan de (klein)kinderen vertellen hoe iets vroeger
ging, tijdens de verzorging… en ga zo maar door. Het lijkt zo
gewoon, maar als je er goed over nadenkt, besef je dat verhalen
belangrijk zijn. Ze geven het leven kleur en maken ons tot een
persoon.
Een Ierse filosoof zegt het als volgt:
‘Verhalen vertellen is voor mensen
even belangrijk als eten. Eigenlijk nog
fundamenteler, want voedsel houdt
ons in leven, maar verhalen geven ons
leven waarde. Zij maken ons mensen
tot wat we zijn.’
Je merkt eigenlijk pas hoe belangrijk
het is om je verhaal te kunnen vertellen
als je het omdraait: als je niet meer kunt
vertellen wat je hebt meegemaakt, als
mensen je niet geloven of als niemand
geïnteresseerd is jouw verhaal.
Hoe pijnlijk kan dit zijn.
Grote verhalen
Verhalen zijn zo oud als de mensheid.
Mensen hebben elkaar altijd verhalen
verteld. Onder andere om greep te
krijgen op het leven, op de wereld.
Want vroeg of laat vragen mensen zich
af: Waar komen we vandaan? Waar ga
ik naar toe? Waarom zijn we hier op
deze aarde? Hoe moeten we leven?
Antwoorden op deze verhalen zijn
onder andere te vinden in scheppingsverhalen en in verhalen over het eind
der tijden. Elke cultuur heeft een eigen
arsenaal aan verhalen.
De meeste ouderen zijn opgegroeid in
een ‘groot verhaal’. Voorbeelden hiervan
zijn: een christelijk verhaal – protestants
of katholiek –, een socialistisch of
humanistisch verhaal. Opgroeien in
zo’n groot verhaal, zo’n traditie, maakt
je deel van een groter geheel. Je hoort
ergens bij en de verhalen uit jouw
traditie geven je aanwijzingen – of zelfs
geboden – over hoe te leven. De tijd
van de grote verhalen in onze westerse
cultuur is voorbij. De meeste mensen
voelen zich geen deel meer van een
groter geheel en er is geen leidend
verhaal meer. Dat betekent niet dat
voor iemand persoonlijk bijvoorbeeld
bijbelverhalen minder waarde hebben
gekregen. Het betekent wel dat voor de
meeste mensen in onze samenleving
deze verhalen niet meer richtinggevend zijn.
Kleine verhalen
Door het ontbreken van overkoepelende verhalen, zijn persoonlijke of ‘kleine’
verhalen steeds belangrijker geworden.
Je ziet dat terug in kranten, op de tv en
op internet. Overal zie je persoonlijke
verhalen verschijnen. Mensen houden
namelijk de behoefte om grip te krijgen
op het (samen)leven. Vooral in een
tijd als de onze, waarin zoveel verandert, doet zich dat extra gelden. Er is
verwarring. Wat is er allemaal gaande?
Welke kant moet het op? Verhalen zijn
dan een soort baken in onzekere tijden.
De ‘kleine verhalen’ nemen een deel
van de functies van ‘grote verhalen’
over.
In bedrijven en instellingen wordt ook
steeds meer met verhalen gewerkt.
Een gemeenschappelijk verhaal geeft
inhoud, een stuk identiteit. Bij Stichting
Zorgcombinatie Marga Klompé is dat
het verhaal van Marga Klompé (19121986). De waarden die in haar leven
en haar werk als minister naar voren
kwamen zijn leidend voor de organisatie. Het inspireert de werknemers om
betrokken zorg te verlenen en zorgvuldig met elkaar om te gaan.
Tijdens de koffie vertellen we elkaar verhalen
Functies van verhalen
We noemden het al: mensen vertellen
verhalen om greep te krijgen op het
leven. Dat ‘greep krijgen op’ kun je
onderverdelen in verschillende functies
van verhalen. In de eerste plaats zorgen
verhalen voor verbinding tussen
mensen. Je kunt je herkennen in het
verhaal van anderen of meer begrijpen
van andermans levensloop. Verhalen
kunnen ook richting geven. We zagen
dat al bij de ‘grote verhalen’. Ze fungeren als gids of ijkpunt. Die kant moet
je op, dit is een ‘voorbeeldige’ manier
van leven. Verhalen kunnen ook helen.
Als verhalen van lijden en pijn, van
oorlog en misbruik, gehoord worden,
is dat voor de slachtoffers een vorm
van erkenning. Hun verhaal zal niet uit
de geschiedenis verdwijnen. Tenslotte
kun je je ook spiegelen aan verhalen.
Dat kan je helpen om oplossingen te
vinden voor eigen vragen. Je komt op
ideeën of je denkt: dat zou ik anders
doen. Samenvattend kun je zeggen
dat verhalen je oriëntatie en identiteit
bieden. Dat verklaart ook de drang om
te vertellen: je hebt behoefte aan een
zekere eenheid in je leven.
SZMK | Oktober 2014
Verhalen vertellen
• Welke verhalen werden er vroeger
bij u thuis verteld of voorgelezen?
• Welke verhalen vertelt u zelf graag.
Wat is uw meest dierbare verhaal?
• Welk verhaal / welke verhalen wilt
u aan jonge mensen meegeven?
Verhalen oproepen
Veel verhalen ontstaan spontaan.
Je kunt het vertellen ook stimuleren.
Binnen onze stichting gebeurt dat ook.
In Groenlo loopt het project ‘Verhalen
van vroeger’. In samenwerking met
Boogie Woogie, instituut voor kunst en
cultuur, worden er verhalen van vroeger
voorgedragen, uitgespeeld en muzikaal
omlijst. De mooiste verhalen komen er
te voorschijn.
In de woonzorgcentra van Winterswijk gaan herinneringskoffers rond.
Het museum stelde deze koffers met
voorwerpen van vroeger samen.
Met onderwerpen als ‘koffie zetten’,
‘kleding’ en ‘huwelijk’ komen de verhalen los.
Ouderen dragen een leven vol verhalen
met zich mee. Het zijn verhalen van
vroeger. Al vertellend gaat het echter
niet alleen over het verleden. Het gaat
ook over wat er tijdens het vertellen
weer ontstaat. Verhalen worden steeds
weer bewerkt en aangepast. De mensen
die luisteren vertellen het weer verder
en spiegelen zich eraan. Blijf daarom
vertellen! Aan uw familie, kinderen,
kleinkinderen, medebewoners, kennissen en verzorgenden. En blijf luisteren,
zodat de ander op verhaal kan komen.
J. Aartsen
Cliënt en verzorgende wisselen
vaak verhalen uit
WOORDZOEKER
G
L
W
E
A
P
D
O
V
S
E
L
E
S
E
G
H
C
S
E
L
I
M
I
T
L
E
J
P
H
Y
L
N
X
I
G
I
E
S
Q
L
E
C
R
A
T
E
B
E
A
R
R
F
A
O
P
P
L
B
D
K
S
S
R
R
L
C
K
P
H
O
L
E
A
E
B
T
P
A
F
F
B
E
O
H
A
X
E
J
D
O
A
L
L
L
E
S
S
W
N
N
E
D
E
E
F
R
P
O
S
L
A
C
H
T
M
A
A
N
D
I
K
T
K
A
O
E
E
E
D
E
S
A
P
A
R
E
W
H
K
Z
I
H
M
T
I
T
E
D
E
N
N
E
N
B
O
O
M
E
T
W
P
A
C
J
R
D
G
J
G
S
A
O
R
R
I
I
L
R
O
S
E
E
E
D
S
E
T
N
R
E
S
C
P
N
A
S
E
W
L
S
N
L
N
O
D
N
X
C
T
P
D
S
S
A
N
P
B
F
L
B
E
E
T
Y
O
J
D
K
O
D
P
K
S
S
R
Z
O
L
N
S
R
N
Q
L
Y
K
E
Q
P
T
U
E
G
O
B
N
A
Z
O
M
E
R
E
Z
K
Z
T
T
C
Z
G
P
A
R
A
P
L
U
N
L
L
A
L
H
R
M
T
Zoek de
volgende
woorden:
peren
banden
slachtmaand
bladeren
nazomer
herfst
spelletjes
paraplu
dennenboom
kastanje
eekhoorn
slak
pompoen
jas
bloedworst
wild
paddenstoel
eikels
regenboog
RAADSEL
1. Ik ben een klein beestje en ik draag mijn huisje op mijn rug.
2. Ik val van de bomen en ik ben bruin en rond. Ik groei in een bolletje met stekels.
3. Ik weef een web van tak naar tak zodat ik wat te eten heb.
4. Mijn kleur is roodbruin en mijn staart lijkt een pluim. Ik hou van nootjes tussen mijn pootjes.
5. Ik kan prikken als je aan mij komt. Je kunt het binnenste opeten, rara wat ben ik?
6. Als je aan mij komt dan prik ik. Als ik bang ben rol ik in een bolletje.
Oplossing1. slak; 2. kastanje; 3. spin; 4. eekhoorn; 5. bolster of tamme kastanje; 6. egel
SZMK | Oktober 2014