Flyer initiator Groepsfitness APRIL 2015

PROGRAMMA GASTHUISBERGLEZINGEN VESALIUS 2014 –
Gewijzigd dd. 29-08-2014
WAT?
Lezingencyclus waarin Vesalius afwisselend vanuit een historische en modern medische
invalshoek wordt belicht.
De sprekers zijn Alumni KU Leuven met een passie voor geschiedenis in het algemeen en
geschiedenis van de geneeskunde in het bijzonder en dit hetzij professioneel, hetzij
hobbygewijs.
WAAR?
Campus Gasthuisberg, Onderwijs en Navorsing 1, Auditorium Pentalfa
VOOR WIE?
Alle bezoekers van de Health Science Campus m.a.w. zowel medici, paramedici,
studenten als geïnteresseerde bezoekers.
AGENDA
Telkens van 19.30 tot 21.00u
Ontvangst vanaf 19.15u
07 oktober 2014
J. Van Robays – ‘Bot erger je niet.’ Een beeldrijke lezing door Andreas Vesalius
over de ontstaansgeschiedenis van zijn magnum opus ‘De Humani Corporis
Fabrica’.
Vesalius ‘zelf’ opent deze lezingenreeks. Hij stelt zichzelf voor en brengt ook zijn
‘Fabrica’ mee. Na wat kritische bedenkingen over ‘wat hier nog zijn naam draagt’,
bespreekt hij ‘The making of The Fabrica’.
Johan Van Robays is anatomopatholoog in het ZOL- Genk en alumnus van de KU Leuven.
14 oktober 2014
R. Suy – ‘Over de menselijke vruchtvliezen. Het hoofdstuk dat Vesalius beter niet
had geschreven.’
Dankzij zijn rechtstreekse observaties bij menselijke lijken heeft Vesalius heel wat
Galenismen, gebaseerd op dierlijke observaties, recht gezet. Maar in het hoofdstuk over
de menselijke vruchtvliezen maakt hij toch wel een heel bijzondere uitschuiver… Een
voorbeeld van de leerling die zijn leermeester niet durft tegen te spreken.
Raphaël Suy is professor emeritus en voormalig diensthoofd vaatheelkunde van het UZ
Leuven.
21 oktober 2014
J.P. Tricot – ‘Valverde en hoe hij Vesalius plagieerde.’
Juan Valverde liet bij Plantijn verschillende "contrafacties" van Vesalius’ Fabrica
uitgeven. Zijn afbeeldingen werden voor veel andere anatomische uitgaven gebruikt
waardoor ze zeker bijgedragen hebben tot de verspreiding van de Vesaliaanse
anatomie. Jean-Pierre Tricot vertelt en laat zien…
Jean-Pierre Tricot is medisch expert en alumnus van de KU Leuven.
28 oktober 2014
R. Sciot – ‘Modern anatomopathologisch onderzoek. Waar Vesalius alleen kon
van dromen...’
Voor Vesalius was het bemachtigen van een lijk voor macroscopische dissectie al een
hele uitdaging. Van het detail dat met de huidige moderne anatomopathologische
technieken kan gezien worden, kon hij alleen maar dromen. Tijdens zijn lezing tast Raf
Sciot op een toegankelijke manier de grenzen van de moderne anatomopathologie af.
Raf Sciot is professor anatomopathologie aan het UZ Leuven.
04 november 2014
F. Decat – ‘De kroniek van Jan van Brustem (1506-1538). Over Erard van der
Marck, prins-bisschop van Luik en tijdgenoot van Vesalius.’
De kroniek van Jan van Brustem is een boeiend tijdsdocument dat een licht laat schijnen
op de tijdsgeest waarin Vesalius leefde. De kroniek behandelt de periode van de Luikse
prins-bisschop Erard van der Marck (1506-1538), die gold als een zeer belangrijk
prelaat en behoorde tot de kennissenkring van Karel V. Aan de hand van deze kroniek
verheldert Frank Decat de mentaliteit van het christelijk Europa tijdens de eerste helft
van de 16de eeuw en geeft ook een glimp mee van het leven van elke dag, inclusief een
korte schets van de medische praktijk in het Luikerland.
Frank Decat is historicus en alumnus van de KU Leuven.
12 november 2014
G. Thiene– ‘The concept of the cardiovascular system in Vesalius’ mind.’
Vesalius’ work on the vascular and circulatory systems was one of his greatest
contributions to the complex and modern medicine. In his dissections of the heart,
Vesalius became convinced that Galen’s claims of a porous interventricular septum
were false, among many other findings. Nevertheless, Vesalius did not understand the
cardiovascular system as a circulatory system with the heart as the driving pump.
Gaetano Thiene explains why William Harvey did find the cardiovascular circulation
whereas Vesalius did not.
Gaetano Thiene is professor anatomopathologie aan de Universiteit van Padua, Italië.
18 november 2014
J. D’hooge – ‘Modern radiologisch onderzoek van het hart. Dissectie bij leven.’
Vesalius was voor zijn studie van het menselijk lichaam afhankelijk van de dissectie van
lijken. Met moderne beeldvormingstechnieken is het mogelijk om een kijkje te nemen in
het lichaam in actie zonder de integriteit van het lichaam te schaden. Tijdens deze lezing
laat Jan D’hooge een aantal indrukwekkende en zeer sprekende voorbeelden zien.
Jan D’hooge is professor cardiovasculaire beeldvorming aan de KU Leuven.
25 november 2014
H. Verbrugge – ‘Karel V, keizer ten tijde van Vesalius.’
Kort na de publicatie van De Humani Corporis Fabrica werd Vesalius gevraagd als
lijfarts van Keizer Karel. Hij verliet zijn post aan de universiteit van Padua om zich
jarenlang ten dienste te stellen van de Keizer. Hendrik Verbrugghe staat uitgebreid stil
bij de figuur van Keizer Karel en contextualiseert daarmee ook het leven en werk van
Vesalius.
Hendrik Verbrugge is nefroloog in het Sint-Trudo ziekenhuis te Sint-Truiden en alumnus
van de KU Leuven.
02 december 2014
Geen lezing
09 december 2014
P. Herijgers – ‘ Modern anatomieonderwijs.’
In 1543 publiceerde Vesalius zijn De Humani Corporis Fabrica. In minder dan 50 jaar
werd de Vesaliaanse anatomie de norm in Europa. De studie van de anatomie zou nooit
meer hetzelfde zijn. Paul Herijgers toont hoe het anatomie onderwijs over de eeuwen
heen geëvolueerd is en blijft stilstaan bij de vele indrukwekkende mogelijkheden van
vandaag.
Paul Herijgers is professor cardiochirurgie aan het UZ Leuven en hoogleraar anatomie.
16 december 2014
T. Fourneau, I.Uddin, D. Monbaliu, L. Ceulemans – ‘Vesalius. De kiem die in
Leuven werd gezaaid maar in Padua tot volle bloei kwam.’
Vesalius, onze meest bekende Alumnus… We zijn daar terecht fier over, al valt niet te
ontkennen dat Vesalius vooral eeuwige roem verworven heeft dankzij zijn realisaties na
Leuven. Tom Fourneau en Imran Uddin brengen Vesalius tot leven in het Leuven van
toen en staan ook stil bij het waarom van zijn vertrek waarna Diethard Monbaliu en
Laurens Ceulemans Vesalius verder volgen naar Padua.
Tom Fourneau en Imran Uddin zijn historici en alumni van de KU Leuven.
Diethard Monbaliu is transplantchirurg aan het UZ Leuven. Laurens Ceulemans is
chirurg in opleiding (KU Leuven).
06 januari 2015
T. Lerut – ‘H. Cushing en zijn passie voor Vesalius en zoveel meer.’
Dat Vesalius in het collectief geheugen gegrift staat hebben we ten dele ten danken aan
de biografie die Harvey Cushing, neurochirurg aan Harvard Universiteit, schreef en die
postuum gepubliceerd werd in Yale naar aanleiding van de 400e verjaardag van het
verschijnen van de ‘De Humani Corporis Fabrica’. Harvey Cushing noemde zichzelf een
bewonderaar van Vesalius. Hij bracht een indrukwekkende collectie aan Vesaliana bij
elkaar. Toni Lerut wandelt door de collectie en staat stil bij de bijzondere figuur die
Harvey Cushing was.
Toni Lerut is professor emeritus en voormalig diensthoofd thoracale heelkunde van het
UZ Leuven.
13 januari 2015
P. Broos – ‘Vesalius aan het sterfbed van Hendrik II.’
Vesalius werd niet alleen beroemd als anatoom, maar ook als geneesheer. Van talrijke,
meestal beroemde en adellijke personen waarbij Vesalius als medicus geraadpleegd
werd, zijn ziekteverslagen bewaard gebleven. Zo ook van koning Hendrik II van
Frankrijk. Aan de hand van deze casus belicht Paul Broos de geneeskunde ten tijde van
Vesalius.
Paul Broos is professor emeritus heelkunde en anatomie en voormalig diensthoofd
traumatologie van het UZ Leuven en doceert nu nog ‘Geschiedenis van de Geneeskunde’
aan de faculteit geneeskunde, KU Leuven