O consumo de alcohol e outras drogas entre os adolescentes galegos Unidade de Psicoloxía do Consumidor e Usuario (USC-Psicom) Proxecto de Investigación financiado polo Plan Nacional sobre Drogas (BOE 27/12/2013) Santiago, 7 de abril de 2015 7 DE ABRIL: Día mundial da SAÚDE O consumo de alcohol constitúe o principal problema de saúde pública entre a mocidade. Recóllese como unha cuestión prioritaria: Estratexia Nacional sobre Drogas 2009-2016 (PNSD) Estratexia do Consello de Europa en materia de loita contra a droga 2013-2020 Estudo con 4 grandes obxectivos: 1. Dispor de datos actualizados do consumo de alcohol e outras drogas entre a mocidade (tabaco, cannabis, cocaína, éxtase, etc.): Niveis de consumo Idades de inicio Diferenzas por segmentos sociodemográficos Comparativa temporal (tendencias) 2. Analizar as consecuencias comportamentais e sociais do consumo abusivo de alcohol entre os máis novos 3. Acadar explicacións ao problema e orientar a procura de solucións 4. Avaliar as accións levadas a cabo INVESTIGACIÓN-ACCIÓN Procurar novas solucións Avaliar o que se ten feito Describir e comprender a realidade METODOLOXÍA ENQUISA estudantes de ESO e BACHARELATO da comunidade galega Universo: aprox. 118.000 mozos/as Tamaño da mostra: 3.055 adolescentes de entre 12 e 18 anos (Media =14,53; DT=1,75). 1456 homes e 1482 mulleres Erro mostral: ±1,7% (=0,05) 31 centros (22 públicos e 9 privados/concertados), establecéndose cotas por Xénero, Curso, Provincia e Titularidade do centro, de xeito proporcional aos datos poboacionais facilitados polo IGE. Cuestionario ad hoc: preguntas extraídas da Encuesta Estatal sobre Uso de Drogas en Estudiantes de Enseñanzas Secundarias (ESTUDES-PNSD) e do European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD). Incluíronse tamén dúas probas de screening de consumo de risco: o CRAFFT Substance Abuse Screening Test, desenvolvido polo Boston Children’s Hospital e a Harvard Medical School, e o Alcohol Use Disorders Identification Test (AUDIT), desenvolvido pola OMS. Anónimo e confidencial Recollida de datos nas propias aulas, grupos reducidos e por un equipo de psicólogas da USC Consentimento da ANPA e a dirección dos centros PRINCIPAIS RESULTADOS Hábitos de consumo 31,8% Alcohol 52,4% 52,5% 12,3% Emborracharse 27,8% 28,7% 14,9% Tabaco 24,7% 28,3% ÚLTIMO MES GALICIA 14-18 anos ESTUDES 2012 ALCOHOL 44,2% 74% EMBORRACHARSE 17,7% 30,8% TABACO 20,9% 29,7% CANNABIS 11,9% 16,1% 8,3% Cannabis Cocaína 15,0% 16,8% Os niveis de consumo descenderon de maneira considerable nos últimos anos, tendencia advertida a nivel europeo no ESPAD 2012 0,6% 1,2% 1,2% Éxtase, anfetaminas ou alucinóxenos 0% Último mes 0,6% Último ano 1,6% 1,7% Algunha vez 10% 20% 30% 40% 50% 60% GRUPO DE IDADE XÉNERO ÚLTIMO MES 12-13 14-15 16-17 18 ANOS ALCOHOL 5,1% 29,3% 58,9% 72,5% EMBORRACHARSE 0,7% 9,1% 25,6% 38,3% TABACO 1,9% 15% 26,7% 31,9% 7% CANNABIS 0,4% 7,6% 16,4% 18,9% 0,7% 0,5% COCAÍNA 0,2% 0,9% 0,4% 1% 0,6% 0,6% ÉXTASE… 0,2% 0,8% 0,7% 1,3% MOZOS MOZAS ALCOHOL 30,1% 33,4% EMBORRACHARSE 11,5% 13% TABACO 13,2% 16,5% CANNABIS 9,8% COCAÍNA ÉXTASE… ÚLTIMO MES BINGE DRINKING ÚLTIMO MES TOTAL MOZOS MOZAS 12-13 14-15 16-17 18 ANOS 3 ou máis consumicións na mesma noite 19,3% 18,3% 20,2% 1,2 15,3% 40,1% 49,8% 6 ou máis consumicións na mesma noite 8,2% 8,7% 7,6% 0,9% 6,4% 15,7% 27,9% Os niveis de consumo son independentes do Xénero e aumentan de maneira considerable coa Idade Idade de inicio GALICIA 12-18 anos GALICIA 14-18 anos Alcohol 13,9 Alcohol 13,3 13,6 Tabaco 13,6 Tabaco 13,6 13,7 Cannabis 14,9 Cannabis 14,6 14,8 15,5 Cocaína Cocaína 14,8 14,9 15,6 Éxtase, anfetas ou alucinóxenos Éxtase, anfetas ou alucinóxenos 15,1 15,1 Hipnosedantes 14,3 Hipnosedantes 13,9 10 11 ESTUDES 12 13 14 GALICIA 14-18 15 16 13,7 Primeira borracheira 14,5 10 As idades de inicio seguen a descender significativamente 11 12 13 14 15 16 Consumo de alcohol no eido familiar 100% 90% 80% 2,5% 8,1% 9,2% Consumo de alcohol entre os amigos 1,6% A maioría/Todos 11,9% 100% 16,7% 19,3% 90% 19,6% 80% 70% 19,8% 36,6% 60% 50% 5% 34,7% 46,4% 52,3% 50% 40% 30% 14,7% Ningún 70% 28,9% 60% Poucos/Algúns 40% 69% 66,9% 30% Todos/Case todos os días 46,3% 20% Algunha vez á semana Algunha vez ao mes 10% Nunca/Case nunca 0% Nai Pai 39,6% 60,3% 20% 10% 23,8% 33,8% 32,9% Emborráchanse Fuman tabaco 0% Beben alcohol Irmáns O consumo é maior cando os pais beben, pero especialmente se o fan os irmáns e os amigos (duplícanse as porcentaxes de consumo) Consomen outras drogas GALICIA 14-18 anos: 52,9% e 28,6% Prácticas de risco e consecuencias asociadas ao consumo abusivo de alcohol (“no último ano, por mor do alcohol…”) Viaxar cun condutor baixo os efectos do alcohol 24,8% Pelexas 10,3% Accidentes ou lesións 6,7% Problemas serios cos pais 4,9% Peor rendemento académico 3,8% Ser víctima de atracos ou roubos 1,7% Problemas coa policía 2,9% Acudir a urxencias ou ser hospitalizado 2,2% Relacións sexuais sen protección 5,0% Relacións sexuais das que te arrepentiches 4,5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 1 de cada 4 adolescentes montaron no último ano nun coche cun condutor que ía bébedo (cerca de 30.000 mozos/as en risco). Aprox. 2.400 acudiron a urxencias e 6.000 tiveron sexo sen protección por mor do alcohol Comparativa “emborracháronse no último mes” Viaxar cun condutor baixo os efectos do alcohol 47,7% 21,8% Pelexas 35,0% 6,5% Accidentes ou lesións 24,4% 4,0% Problemas serios cos pais 16,9% 3,1% Peor rendemento académico 2,0% Ser víctima de atracos ou roubos 1,1% Problemas coa policía 16,3% 6,1% 13,4% 1,3% Acudir a urxencias ou ser hospitalizado 1,2% Relacións sexuais sen protección 7,7% 21,8% 2,3% Relacións sexuais das que te arrepentiches 2,3% 0% 5% Si 18,1% 10% A tasa de REPETIDORES é máis do dobre: 40,6% vs. 19,1% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Non 45% 50% Percepción do risco 2,6 Alto 2,56 Comparativa“emborracháronse no último mes” Non 2,62 2,57 Si Medio 1,62 1,62 2,6 2,32 1,61 Baixo Ningún 1-2 consumicións case todos os días 5-6 consumicións 6 ou máis case todos os días consumicións cada fin de semana 1-2 consumicións case todos os días 5-6 consumicións case todos os días ¡As diferenzas na percepción do risco son escasas! 6 ou máis consumicións cada fin de semana Crenzas e expectativas Comparativa “emborracháronse no último mes” 2,29 Atoparte mal Divertirte moito 2,72 3,21 2,08 2,43 Facer algo do que te poidas arrepentir Sentirte máis sociable 2,63 2,90 2,12 2,79 2,76 Ter resaca 1,42 Non ser capaz de parar de beber 1,90 Esquecer os teus problemas 2,65 2,06 Sentirte feliz 2,85 1,87 2,56 Perxudicar a túa saúde 1,29 Problemas coa policía Sentirte relaxado/a 0 Moi improbable 1,98 1,63 1 Improbable 2,96 2 Non estou seguro/a 2,29 Si 3 Probable Non 4 Moi probable O consumo de alcohol está claramente asociado a unha maior diversión, sociabilidade e pracer BOTELLÓN Vodka Alomenos unha vez no mes 14% 80,10% Ron Tódalas semanas 2% 53,9% Xenebra 48,3% Cervexa 46,9% Licores 27,8% Whisky 26,6% Viño Alomenos unha vez no ano 16% 13,1% Champán, cava ou sidra 4,4% Outras bebidas Nunca 68% 37,9% Tabaco 51,9% Hachís, marihuana 34,5% Éxtase, anfetaminas ou alucinóxenos O 32% dos adolescentes galegos fixo botellón no transcurso do último ano 3,7% Cocaína 2,1% Tranquilizantes ou sedantes Outras sustancias 1,2% 2,7% Non consome alcohol 2,0% GALICIA 14-18 anos: 46% (62% do PNSD 2012 e o 62,3% en Galicia 2008) Descende considerablemente a práctica do Botellón, pero os patróns de consumo son claramente nocivos 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 98% bebe alcohol 51% alcohol + tabaco 30,2% alcohol + tabaco + outras drogas Comparativa “fixeron botellón no último mes” Claramente a práctica do Botellón constitúe un FACTOR DE RISCO, con tasas de consumo entre 4 e 10 veces maiores 21,4% Alcohol 82,0% 5,1% Emborracharse 47,9% 8,6% Tabaco 45,9% 3,2% Cannabis Cocaína 33,5% 0,3% 2,4% BOTELLÓN NON Éxtase, anfetas ou alucinóxenos 0,3% 2,2% 0% BOTELLÓN SI 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% CARTOS DISPOÑIBLES HORA DE CHEGADA Máis tarde das 6h 3,7% Entre as 4h e as 6h 18,0% Entre as 2h e as 4h 31,1% 70% 60% Antes da medianoite 22,1% Entre as 24h e as 2h 25,1% 50% 40% 40,6% 38,1% 30% 20% 13,7% 10% 0% 5,1% Ata 10€ Entre 11-20€ Entre 21-30€ Entre 31-50€ 2,5% Máis de 50€ A hora de chegada a casa e os cartos dispoñibles aumentan coa idade, pero o importante é que correlacionan positivamente cos niveis de consumo, multiplicándose por 3 ou por 4 ALCOHOL: PREVALENCIA CONSUMO DE RISCO CRAFFT AUDIT GLOBAL GALICIA 17,5% 19,1% Mozos 16,5% 18,1% Mozas 18,5% 20% Primeiro Ciclo ESO (1º e 2º) 4,7% 5,6% Segundo Ciclo ESO (3º e 4º) 17,8% 20,3% Bacharelato 35,8% 37,3% No tocante ao alcohol, 1 de cada 5 adolescentes galegos presenta un consumo de risco (1 de cada 3 no caso dos alumnos/as de Bacharelato) A prevalencia é lixeiramente maior no caso das mozas que dos mozos e aumenta claramente coa idade. CONCLUSIÓNS 1. Os niveis de consumo descenderon de maneira considerable nos últimos anos, pero seguen a descender tamén as idades de inicio. 2. A práctica do Botellón descendeu en 16 puntos nos dous últimos anos, pero quen o fai presenta un patrón de consumo claramente perxudicial. 3. As consecuencias ou riscos asociados a un consumo abusivo de alcohol son patentes, con tasas de ata 8 ou 10 veces maiores entre os que se emborrachan. 4. Os niveis de consumo aumentan significativamente coa Idade, o Consumo no fogar e no grupo de pares (amigos e irmáns), a Hora de chegada a casa e os Cartos dispoñibles. 5. O esforzo a nivel normativo semella ter dado certos resultados; constitúe unha medida necesaria pero non suficiente. 6. É preciso desenvolver un maior esforzo en Educación e Prevención a tódolos niveis (familiar, escolar e institucional), xa dende os últimos anos de Primaria. 7. Cómpre rachar coa asociación asentada na mocidade entre alcohol, drogas e diversión e, por outra banda, trocar o diferencial beneficio-risco.
© Copyright 2024 ExpyDoc