Waray

REBOLUSYUNARYO NGA PANMASA NGA MANTALAAN HAN SINIRANGAN BISAYAS
Tuig 37 Ispesyal nga Isyu
Septyembre 2014
EDITORYAL
Hustisya para ha nadestroso han Yolanda
ngan para ha bug-os nga katawhan!
Pabagsakon an rehimen US-Aquino!
G
in-aatubang yana han katawhan an dako nga pakiana kabahin ha pabug-at nga rehimen USAquino: Padayon ba ini nga papas-anon o angay nga pabagsakon? Ura-ura hira nga nangangalas ha padayon nga pagkabuksas han waray katupong nga mga anomaliya ngan kurapsyon ni
Aquino, pinaagi han iba-iba nga porma han “pork barrel” o an sistema nga padrino han burukrata kapitalismo. Nahitatabo ini samtang naglulunay ha kakurian an katawhan ha butnga han natikagrabe nga
sosyo-ekonomiko nga krisis, kawaray hin pankatilingban nga hustisya, ngan pagtraydor ni Aquino ha nasud para ha imperyalismo nga US. Ginpupuypoy liwat han rehimen an anuman nga pag-ato han katawhan pinaagi han Oplan Bayanihan ngan iba pa nga instrumento han reaksyunaryo nga estado.
Hiluagan nga pagkukuri ngan kangalas
han katawhan
Subra-sobra an pagbinuwa ni Aquino agud depensahan
an kurapsyon ngan iba pa nga
mga baratunon han iya rehimen,
sugadman agud piriton nga tumuod an katawhan nga nagtitikaupay an ira kamutangan. Diri
ini makurukarawat. Sayod mismo
an mga nakatalwas ha superbagyo
Yolanda ngan an bug-os nga katawhan ha Eastern Visayas (EV)
ha maiha na nga pag-abandona
ha ira ngan an padayon nga pagluros han ira kahimtang. Makusog pa an buot han rehimen nga
basulon an rebolusyunaryo nga
kagiusan ngan iba pa nga nasuson hini komo “nakakaulang
ha kauswagan” agud hatagan
HINI NGA
ISYU:
28 nga sundalo, patay ha
mga TO han BHB
Pagsurapo ha kakurian
kahuman han Yolanda
Pasidungog kan Ka Edna
ngan Ka Axel
paypay 6
paypay 7
paypay 13
Septyembre 2014
rason nga puypuyon an ngatanan nga pag-ato han
katawhan.
Kundi, grabe an igindurot nga hiluagan nga
kakurian han superbagyo Yolanda ha EV, tungod kay
antes pa man manlasurbo an bagyo, gidaan na makuri
an kamutangan han katawhan ilarum han rehimen
US-Aquino. Nagin bulnerable an katawhan tungod
han pagpagrabe ni Aquino ha sosyo-ekonomiko nga
krisis pinaagi han neoliberalisasyon o an pag-abre han
ekonomiya han Pilipinas ha imperyalismo nga US
ha mga duso nga pribatisasyon, deregulasyon ngan
liberalisasyon ha negosyuhay. Tikang 2006, dirudiretso nga linuros an pan-ekonomiya nga istatus han
rehiyon tikang han pagigin ikapito nga pinakakablas
ha bug-os nga nasud ngadto ha pagigin ikaduha han
2012 ilarum han rehimen US-Aquino. An tantos han
kakablasan aada ha 60% kun diin an abereyds nga
pamilya may-ada kita nga ଑49 kada adlaw ngan diri
nakakabaton ha minimum nga batakan nga panginahanglan. Gintatantiya nga 55% an waray o kulang
hin trabaho. Mas nagtikagrabe an kamutangan yana
han katawhan tungod kay nagdurot an superbagyo
Yolanda hin ଑64.5 bilyon nga destroso ha agrikultura
– an butagtok han ekonomiya han rehiyon – kun diin
଑41.96 bilyon an ha lubi pa la, an mayor nga produkto nga pito tubtob napulo katuig antes mahibauli an
produksyon. Ha Leyte, Biliran, ngan Eastern Samar,
may-ada liwat 100% nga destroso ha abaka, saging,
mga duma ngan iba pa nga alternatibo nga pagkaon.
An ginsesering nga programa ha rehabilitasyon han rehimen Aquino nagtutumuyo nga pagrabihon pa an paniniyupi ngan pananalumpigos han
mga naghahadi nga klase nga kumprador-agaron
maytuna ngan han imperyalismo nga US. An Reconstruction Assistance for Yolanda hini nga mayada badyet nga ଑360.89 bilyon (diri la ha EV kundi
ngatanan nga apektado nga rehiyon) – kadak-an para
la ha imprastraktura ngan maka-imperyalista nga
abyerto ha kurapsyon – usa nga palabigasan para
ha barkadahan han rehimen nga mga kumprador
ngan mga burukrata kapitalista. Waray liwat bag-o
nga naihahatag an rehimen kundi an daan nga mga
reaksyunaryo nga programa sugad han conditional
cash transfer sugad han 4Ps ngan an pribatisasyon han
mga institusyon ngan serbisyo han nasud. Waray signipikante nga bulig ngada ha mga parag-uma ngan
kablas ha syudad nga pinakagrabe nga nagkukuri
tungod han destroso han bagyo ha agrikultura ngan
mga komunidad ha kabaybayunan. An mga kablas
ha syudad ngan kaumhan ginpapaiwas ha Tacloban
ngan iba pa nga erya ha tahub nga para ini ha ira
katalwasan, kundi ha kamatuoran agud saliwnan han
mga dagko nga negosyo an lugar nga ira gin-uukyan.
Larab Ispesyal nga Isyu  2
ehersisyo nabal nga nagtikang hadin Hunyo. Ginhatagan na gidaan han rehimen Aquino an imperyalismo
nga US hin katugutan agud utro nga okuparan an
Pilipinas pinaagi ha permanente nga presensya han
mga tropa han US nga gintutugot han Kasarabutan
ha Ginpakusog nga Kooperasyon ha Depensa (Enhanced Defense Cooperation Agreement o EDCA).
Natikadamo an panalapas han Armed Forces of the Philippines ha mga tawhanon nga katungod ha pagpatuman han mga operasyon han mga
“peace and development team” (PDT) ha EV, labi
na ha Northern Samar, Western Samar ngan Leyte.
Ha Northern Samar yana nga tuig, gintatarhug han
mga tropa han 8th Infantry Division an mga sibilyan ngan gin-ookuparan an mga sibilyan nga komunidad ngan istruktura nga talapas ha internasyunal nga makatawo nga balaud. Samtang, ha Calbiga
ngan Pinabacdao ha Western Samar, ginpatay an
usa nga aktibista ngan ginhaharas han mga pasista
nga sundalo an mga nakatalwas ha Yolanda nga
nag-dedemanda hin relief ngan rehabilitasyon atubangan han kriminal nga pag-abandona han rehimen
US-Aquino. Ginpatay liwat ha Carigara, Leyte an
usa nga batan-on nga aktibista nga nagdedemanda
hin hustisya para ha mga nadestroso han Yolanda.
Ha bisan ano pa man nga pagngaran, an trilyon-piso nga mga iskandalo ha kurapsyon nga gindadabihan han Priority Development Assistance Fund,
Disbursement Acceleration Program, Bottom-Up
Budgeting ngan iba pa nga paggamit han rehimen
US-Aquino ha esensya mga pork barrel – an maanomaliya nga paggamit han tinagdagko nga pundo han
publiko han naghahadi nga barkadahan ni Aquino
agud paburan an mga alyado hini ha pulitika ngan seguruhon an ira leyaltad. Ginsung-an pa han rehimen
an kangalas han katawhan dida ha ginproponer nga
଑2.6 trilyon nga badyet han gubyerno ha 2015: mayada ଑500 bilyon nga hul-os nga gin-alutaga basar ha
karuyagon ni Aquino ngan han mga konggresista.
An mga nakatalwas ha Yolanda, an katawhan
ha EV, ngatanan nangangalas ha kurapsyon han rehimen US-Aquino – atubangan han kawaray tuna
ngan trabaho, ha himubo nga kita han masa ha luyo
han pagsirit han presyo han batakan nga papliton,
ha desperado nga sitwasyon ha paglasurbo han kalamidad, ngan ha mabangis nga panalapas ha tawhanon nga katungod ilarum han Oplan Bayanihan.
An kagiusan talsik
May-ada duha ka-balitang an kagiusan talsik.
An syahan amo an balitang han hiluagan, sistematiko ngan pursigido nga pampulitika nga paghimuGin-gagamit han imperyalismo nga US an lag kan Aquino komo prinsipal nga tag-undong
ngaran han “makatawo nga bulig ngan pagresponde han interes han imperyalismo nga US, dagko
ha kalamidad” ha panguwat hini para ha interbensyon nga kumprador burgesya ngan mga agaron mayPLOLWDUKD(9VXJDGKDQ3DFLÀF3DUWQHUVKLSQJD tuna. Hini nga syahan nga balitang, kinahanglan
Septyembre 2014
maabot an lebel nga hiluagan hiya nga maihimulag ngan isuka han katawhan, maabot an lebel
nga magkukusog an pagduso ngan panawagan
para ha iya pagresayn o impeachment ha Konggreso, ngadto ha dayag nga panawagan ngan paggios han masa agud patalsikon hiya ha Malacañang.
An ikaduha naman nga balitang amo an dirudiretso ngan hiluagan nga mga paggios ngan pakigaway han katawhan ngadto ha popular nga pag-aalsa
nga magpapatalsik ha rehimen US-Aquino. Nakabasar ini nga balitang ha pagkab-ot han mga katuyuanan ngan target han syahan nga balitang. Importante
nga makab-ot an pampulitika nga kahimulag ni Aquino ha masa komo kondisyon ha pagkab-ot han tikadako ngan hiluagan nga mobilisasyon han mga pwersa han kagiusan talsik, tubtob nga matirok an higante
nga kusog nga mapalibot ha Malacañang nga magpapatalsik kan Aquino. An kagiusan talsik, nga kinahanglan ipasulong ha bug-os nga nasud labina ha
mga pinakamahinungdanon nga syudad ngan kapitolyo, nga nahuyot ha Metro Manila, mayda butagtok
nga alyansa han mga klase nga trabahador, paraguma, baga-proletaryado ngan ubos nga petiburgesya.
Madakmol an ira populasyon ha 16 nga syudad ngan
munisipalidad ha Metro Manila ngan magseserbe
nga motibo nga pwersa ha kagiusan nga pagpatalsik.
Kasagubay nga karukayaknon ha
pagpauswag han hiluag ngan sik-on nga
panmasa nga pakigbisog ha kasyudaran
an tiunan-o palulutawon an hiluagan nga
karayhak ngan enerhiya han masa nga
pumartisipar ha mga talakayan han mga
batakan nga isyu, magpahayag han ira
mga araba ngan demanda, rumabunos
ha mga nataran han paggios ngan magin andam ha dirudiretso, militante ngan
pursigido nga pakigbisog. Kinahanglan
aydon ngan pakusgon an makinarya han
panmasa nga propaganda-edukasyon han
ngatanan nga sektor ngan teritoryo ngan
igkasa ini ha mapintas nga propaganda
nga agway ha kagiusan talsik ngan para
ha kabug-usan nga kontrapasista, kontrapyudal ngan kontra-imperyalista nga
panmasa nga kagiusan. Seryosuhon ngan
pinsaron tiunan-o gagamiton ngan mamaksimisahon an mantalaan, radyo, tv, internet, cellphone, iba pa
ha nasyunal demokratiko nga propaganda. Bisan
an mga tradisyunal nga paagi sugad han hiluagan
nga “mass-di” hin mga polyeto ngan manipesto ha
mga tawo ha merkado, weyting shed, iba-iba nga
sarakyan, kalsada, eskoylahan, komunidad, opisina
ngan iba pa kaangayan balikon ngan parayhakon.
Esensyal an buruhaton alyansa ha pagtukod
han hilapad nga prente han kagiusan talsik. Agud makabig ha kagiusan talsik an iba pa nga positibo nga pwersa
nga kontra-US-Aquino, kinahanglan bug-uson ngan
Larab Ispesyal nga Isyu  3
iplastar an usa nga pampulitika nga plataporma nga
basaranan han iba-iba nga balitang ngan lupgop han
pagkaurusa, bubligay ngan pakigbisog han mga naruruyag makigsangkay ngan makig-alyado ha mga pwersa ngan nasyunal demokratiko nga organisasyon. Ini
na liwat an inisyal nga balayan nga programa han tutukuron nga transisyunal nga konseho han katawhan
ha bisperas han pagpatalsik ha rehimen US-Aquino.
Hustisya an guliat han mga nakatalwas ha
Yolanda ngan han katawhan. Waray na lain nga direksyon kundi ipakigbisog an pagpabagsak ha rehimen
US-Aquino. Pinaagi la hini makakaseguro hira nga
mapapabaton an rehimen US-Aquino ha mga kontra-katawhan ngan kontra-nasyunal nga mga krimen
ngan maghagudalan ini para ha pagtalakay han mga
batakan nga pagbabag-o. Dugang la nga ginpapalarab
an kangalas han katawhan ha garapal nga pagdepensa
han rehimen US-Aquino han kurapsyon, kaniyutiyo,
kawaray hustisya, katrayduran ngan pasismo hini.
Kinahanglan maningkamot an katawhan ha
pagpukaw, pag-organisa ngan pagmobilisa agud patalsikon an rehimen US-Aquino. Kinahanglan buguson an pinakahiluag nga alyansa nga naghihingyap
hin tinuod nga pagbabag-o. Samtang, pakukusgon han
Bagong Hukbong Bayan an mga taktikal nga open-
siba hini komo suporta ha katawhan ngan agud isahon an balitang han pakiggera ngadto ha estratehiko
nga pagkapatas tikang ha estratehiko nga depensiba.
Ha tidaraon, makakagtirok hin sadang nga kusog an
katawhan agud pabagsakon an rehimen US-Aquino
ngan saliwnan ini hin transisyon nga konseho agud
matalakay an mga kinahanglanon nga reporma. Kinahanglan isulong an armado nga pakigbisog tubtob
hul-os nga marumpag an reaksyunaryo nga naghahadi nga sistema ngan matukod an gubyerno nga tinuod nga nag-uundong han nasyunal nga katalwasan,
demokrasya, kauswagan ngan kamurayawan. Septyembre 2014
Larab Ispesyal nga Isyu  4
Isulong an armado nga pakig-away, hul-os
nga pakyason an Oplan Bayanihan!
H
a naglabay nga duha katuig, gin-atentaran nga rumkon han rehimen US-Aquino
komo usa ha mga nasyunal nga prayoridad an rebolusyunaryo nga kagiusan ha Eastern
Visayas (EV) pinaagi han Oplan Bayanihan. Sanglit
waray hunong an 8th Infantry Division (8th ID) han
Armed Forces of the Philippines (AFP) ha paglansar hin mga operasyon han mga “peace and development team” (PDT) ngan pankombat nga operasyon
gamit an 10 nga batalyon hini, kabulig an Philippine National Police (PNP) ngan mga paramilitar nga pwersa. Tuyo hini nga kampanya han AFP
nga rumkon an Bagong Hukbong Bayan (BHB)
ngan magdeklara nga “insurgency-free” an rehiyon ha 2016. Ginpopokusan hini an “triboundary”
(TRIBO), kun diin nagtuturugkop an tulo nga prubinsya han Samar ngan an Leyte, samtang ginpupugngan nga sumulong an rebolusyunaryo nga kagiusan ha surweste han Samar ngan ha Eastern Samar.
nga mga pagtalapas ha tawhanon nga katugod
ngan internasyunal nga makatawo nga balaud.
Agud makabig an magkadirudilain nga klase
ngan sektor ha pagbulig ha Oplan Bayanihan, naglansar liwat an mga yunit han AFP hin iba-iba nga
katitirok ngan aktibidad, nga gindudun-an an mga
aada ha lokal nga gubyerno, estudyante, magturutdo,
singbahan ngan iba pa nga propesyunal. Ha Samar,
pananglitan, naglansar an 803rd Infantry Brigade hin
52 nga aktibidad nga “bayanihan” ngan an 87th Infantry Battalion hin 20 nga kapareho nga aktibidad.
Bilyun-bilyon liwat nga pundo an iginbuhos
han rehimen US-Aquino ha “convergence approach”
o pagpagios ha iba-iba nga ahensya han gubyerno
komo suporta ha “kontra-insurhensiya” nga kampanya. Kasagaran nakatadong ini ha mga mapan-uwat
Kundi, nagbayad hin mahal an mga pasista
nga tropa han rehimen ha mabayanihon nga pag-ato
han BHB. Dugang liwat nga naaaghat an katawhan
nga pakusgon an ira kontrapasista nga pakigbisog.
Andam an BHB nga papintason an ginerilya nga
pakig-away komo suporta ha pagpatalsik kan Aquino
ngan pag-isa han balitang han gerra han katawhan.
An mga PDT nga operasyon
Dudrungan nga ginpapatuman an mga operasyon han mga PDT nga nagruruba ha panmasa
nga base ngan pankombat nga operasyon nga nagtutumuyo ha pagrumok ha BHB. Gin-aaplikar an
konsepto nga usa kabatalyon ha usa nga prente
gerilya, ngan may kumbinasyon han magios nga
batalyon (pana-panahon nga ginbabahin ha kumpanya o platun) agud lanaton an mga gerilya nga
pwersa. Ginpapatuman nira an estratehiko nga
daup nga “clear-hold-consolidate-develop” ngan
triad nga konsepto (paniktik, saywar, kombat).
Nagin panrehiyon na an pagpatuman han
PDT nga mga operasyon diin prinsipal gihapon nga
tutok nira an TRIBO nga erya han Samar ngan ha
Northern Leyte. Gindurungan liwat an pag-atake
ha mga prente gerilya gawas han TRIBO nga erya.
Kundi tungod han kakulangan han pwersa han kaaway, nakakatutok la anay hira ha usa o duha nga
munisipalidad nga naglulupgop hin minimum tulo
ngada unom nga baryo, ngan pagkatapos hini nabalhin na ha sunod nga target. Ha sobra duha katuig nga pagpatuman han PDT nga mga operasyon,
nalupgupan hini an 48 nga bungto ngan 136 nga
mga barangay ha bug-os nga rehiyon. Sugad han
mga nakalabay nga operasyon, damo an nahitabo
nga proyekto nga gin-iimplementar ha mga gintatahapan nga gerilya nga base, sugadman mga proyekto nga imprastraktura nga putos hin kurapsyon.
May-ada liwat 18 nga munisipalidad nga
gindeklara na han 8th ID nga kontrolado na
ngan andam ha “kauswagan” ngan target nira
nga an bug-os han Northern Samar ngan Western Samar ipapasa na ha PNP ha Disyembre 2014.
Ilarum han Oplan Bayanihan, ginpapadayon an mga ekstrahudisyal nga panmatay ngan
pagsalawad hin hinimu-himo nga kaso ha mga
lider ngan aktibista nga aktibo ha pagsusulong
han ligal ngan dayag nga pakigbisog. Tuyo han kaaway nga pugngan an anuman nga pakigbisog ha
ligal nga nataran han mga ligal ngan demokratiko
nga pwersa nga nagsusulong ngan nagdedepensa
han mga demokratiko nga katungod ngan interes.
Kundi ha kabug-osan, napakyas an kaaway ha
pagruba ha panmasa nga base ha kabaryuhan ngan
ha busag nga dapit. Bisan kun nagdurot ini hin grabe
Septyembre 2014
nga dislokasyon ha ira murayaw nga pag-ukoy
ngan pagpakabuhi ngan nagdugang ha ihap han
mga biktima han pasista nga kabangis han reaksyunaryo nga estado, pakyas an kaaway ha pagkabig
han kasingkasing ngan hunahuna han katawhan.
Lugod, an militarista ngan terorista nga binuhatan
lakip na an mapan-uwat nga mga “programa pankauswagan” ilarum han Oplan Bayanihan mas
nagpapakusog han suporta han katawhan ha armado nga pakigbisog nga ginsusulong han BHB.
Mga pankombat nga operasyon
Tikang pa han kabutngaan han tuig 2012
ngada yana, waray hunong an pagpatuman han sustenido, koordinado ngan makusog nga pankombat
nga mga operasyon nga ginlalansar han 8th ID ha rehiyon. Ginlansar hini an tikang iskwad ngan platun
tubtob dibisyon nga mga operasyon ha magkadirudilain nga prente gerilya han rehiyon, labi na ha TRIBO ngan erya han Samar ngan ha Northern Leyte.
May panrehiyon liwat nga lupgop han mga pankombat nga operasyon ha panahon han
2013 nga eleksyon ngan “March Offensive” ha anibersaryo han BHB.
Damo pa an iginlansar nga mga
pankombat nga operasyon komo
reaksyon ha mga madinaugon nga
aksyon militar han BHB. Ha pira
kayukot nga pankombat nga operasyon nga nahimo han kaaway ha
naglabay nga sobra duha katuig, 38
la nga pag-atake an nakaringgal ha
mga yunit han BHB, kun diin upat
hini an ambus, 17 an reyd, walo an
engkwentro, ngan siyam nga pagaresto. Hini nga mga atake han kaaway, 14 nga kasama an namatay ha
agway, walo an nasamaran, ngan 18
an nadakop. Basar hini, klaro nga napakyas an 8th
ID ha pagrumok ha mga pwersa han BHB ha rehiyon. Mas guti o minimal an kaswalti ha gapil han
BHB tanding ha dako ngan grabe nga kahibangan
nga nahiaguman han mga yunit han AFP ha rehiyon.
Mabayanihon nga pag-ato han BHB
Ha luyo han paghinambog han AFP, nagiininop la ini nga marurumok na an BHB ngan
rebolusyunaryo nga kagiusan ha EV. Ha sobra
duha katuig, nahiagum an kaaway hin 341 nga
kaswalti: 255 an patay ha agway ngan 86 an nasamaran. Nakakumpiska liwat hin 10 nga magbakod
nga armas ngan unom nga haglipot nga armas.
Kundi, may-ada pa mga kinahanglan pauswagon ha ginerilya nga pakig-away han BHB.
Maabot 75% han mga aksyon militar hini an atritibo
ha porma han harasment. Sanglit, diri gud damo
an nakukuha nga armas tikang ha kaaway. Dugang
pa, makikita ha datos nga diri nagkakaduruyog an
Larab Ispesyal nga Isyu  5
kumpas ngan panalinguha han iba-iba nga prente
pag-awayan ha paglalansar hin mga aksyon militar.
Hini nga kondukta han mga aksyon militar, diri pa
ngani nakakabuylo an mga yunit han BHB (labi na
an mga sentro-de-grabidad o SDG nga yunit) tungod kay dako nga panahon an nahialutaga ha buruhaton masa ngan ha pagbulig ha relief ngan rehabilitasyon ha mga nadestroso han superbagyo Yolanda.
Agud maparayhak pa an mga taktikal nga
opensiba, kinahanglan mas paupayon pa an panmilitar nga pamumuno han mga komite han Partido ha hukbo ha iya ginhimo nga mga plano, disposisyon han hukbo ngan pagtutuin hin mga upisyal.
Angay pauswagon an pag-operasyunalisa han
iba-iba nga balitang han kumand han BHB ngan
yunit kumand, an regular ngan napapanahon nga
pag-analisar han aktwal nga paggios ngan pagbarubag-o han gios han kaaway, ngan maghimo hin haum
ngan praktikal nga plano ha pag-atubang hini agud
mapakyas an kaaway. Kun may tutok hin pankombat
o PDT nga operasyon ha usa nga prente gerilya, kinahanglan aktibo nga pumapel an huruhitaas nga
kumand (Regional Operations Command o Subregional Operations Command) ha pag-atubang ha kaaway agud makoordina ngan masentralisa an mga buruhaton, disposisyon ngan plano han BHB han mga
prente gerilya ha pag-ato ha kampanya han kaaway.
Pinaagi hini nalilikyan nga sobra nga nakokonsentrahan an usa la nga prente gerilya han atake han kaaway
ngan nahihimo nga maunat an disposisyon ngan
atensyon han kaaway ha iba pa nga prente gerilya.
Kinahanglan maipatuman an palisiya han
aktibo nga depensa ha pag-atubang ha mga kampanya han kaaway. Ha eksperyensya, an aktibo nga
depensa nga iginpakita han pira nga prente ngan
subrehiyon mas nakakapahitaas ha moral ngan
kumpyansa han BHB ngan panmasa nga base, nakakapahitaas han kakayahan militar han BHB, ngan
nakakagdurot hin damo nga kaswalti ha kaaway.
Septyembre 2014
Napamatud-an ha eksperyensya nga an aktibo nga
aksyon militar kontra ha mga PDT nga operasyon
nagresulta ha kaundang han mga PDT nga operasyon pabor ha paglalansar hin pankombat ngan hot
pursuit nga mga operasyon. Samtang, kabaliskaran
an nahitatabo ha tendensiya nga magin pasibo tungod kay nagpipinatakas an kaaway ha pagruba han
panmasa nga base nga may negatibo nga epekto ha
moral han BHB ngan rebolusyunaryo nga masa.
Kinahanglan pauswagon pa an pagkumbinar han
panmilitar ngan pampulitika nga sangkap ha pagatubang ha kampanya han kaaway. Ha pira nga lugar,
ura-ura nga nauurhi ha paglalansar hin pampulitika
nga pakigbisog han masa kontra ha militarisasyon
ngan pangabuso han kaaway ha luyo han hilaba
nga eksperyensya han masa ha ligal nga pakigbisog. Importante an pampulitika nga pakigbisog han
masa agud imentinar ngan isahon an ira militansya
ngan pagtapod ha kalugaringon nga kusog ha pagatubang ha mga kampanya han kaaway. Igintututdo
han eksperyensya nga kinahanglan magpakaupay ha
paggamit han haum nga taktika – sakto nga porma
han away o kadakuon han mobilisasyon agud mas
magin epektibo an pakigbisog han masa ha militarisasyon ngan panalapas ha tawhanon nga katungod.
Kinahanglan hatagan hin tukma nga pitad an mga operasyon han kaaway nga nagriringgal han relief ngan rehabilitasyon ha mga lugar nga
Larab Ispesyal nga Isyu  6
grabe nga nadestroso han superbagyo Yolanda.
Kinahanglan depensahan han BHB an
mga paningkamot han masa para ha rehabilitasyon ngan pugngan an panabotahe han kaaway nga utro nga makabangon an masa.
Nasyunal nga panawagan para ha mga
taktikal nga opensiba
Kinahanglan makaduyog an BHB ha nasyunal nga panawagan para ha hiluagan ngan sik-on
nga mga taktikal nga opensiba. Kaparte ini han
pankabug-usan nga panalinguha nga pakusgon an
gerilya nga pakig-away ngan isahon an balitang han
gerra han katawhan ha estratehiko nga pagkapatas
tikang ha estratehiko nga depensiba. Kasagubay liwat ini han panawagan nga pakusgon an mga pampulitika nga pakig-away para ha pagpatalsik ha rehimen US-Aquino. Kinahanglan liwat hampakon an
mga pwersa han kaaway, iraysang ini dinhi agud
diri na maidugang pa ha Mindanao nga nangunguna nga prayoridad yana han kaaway. Angay naton igduso an sitwasyon agud mapwersa an kaaway
nga humampang ha National Democratic Front
of the Philippines ha erestorya pankamurayawan.
An sugad nga panawagan kaparte han
pagpakita han kangalas han katawhan ha grabe
nga
pagpaka-niyutiyo, paniniyupi,
kakurap,
ngan brutalidad han rehimen US-Aquino. 28 nga sundalo, patay ha serye
hin mga aksyon militar han BHB
H
a patikang nga sumat, tikang Marso ngada Agosto yana nga tuig, nakaglansar
hin magkadurudilain nga aksyon militar an Bagong Hukbong Bayan (BHB) kun diin
28 an namatay ngan damo pa an nasamaran.
Agosto 13. Ginsirutan dapit alas 8:30 han
aga ha Brgy. Bacunalad, Capoocan, Leyte han Mt.
Amandewin Command ha mando han husgado han
katawhan hi Sgt. Erion John Niegas ha sala nga paniktik. Hi Niegas an paragtukod han mga pukot paniktik han 19th IB ha mga bungto han Carigara ngan
Capoocan. Hiya an naniktik antes mag-operasyon
an kaaway ha lima nga baryo ha Carigara. Gintatarhug liwat niya an gintatahapan nga mga maslider
ngan mga kag-anak han mga pultaymer ha BHB.
Nakuha an .45 nga pistola ha iya. Dako an kalipay han mga parag-uma han kasiruti kan Niegas.
Agosto 2. Ginharas han mga Pula nga mangaraway han Efren Martires Command an 21
nga elemento han 87th IB nga nag-ooperasyon
ha Brgy. Magdawat, Pinabacdao, Samar. Linastar
an agway tikang alas-10:00 han aga tubtob pasado
alas-12:00 han udto.
Lima nga sundalo
an namatay
ha
agway
samtang
waray kaswalti ha
gapil han BHB.
Agosto
1.
Ginpatuman
han
special operations group (SOG) han Efren Martires
Command an sirot nga kamatayon han husgado
han katawhan kan Jojo “Jerson” Rafales han alas5:00 han kulop ha Calbiga, Samar. Usa nga elemento han 87th IB hi Rafales ngan ginsentensyahan
hin kamatayon tungod han iya panukod han mga
pukot paniktik ha kabungtuhan han Calbiga, Pinabacdao ngan Basey. Nadadabi hiya ha pagpatay ha
lider aktibista nga hi Rodolfo Dagumay Basada ha
Pinabacdao, hadin Hunyo 29, ngan ha pag-atentar
pagpatay ha usa pa nga aktibista, hi Ariel Dacallos,
ha Calbiga hadin Hulyo 31. Naagaw kan Rafales
an usa nga .45 nga pistola ngan duha nga magasin.
Hulyo 11. Patay an usa nga sundalo han 87th IB
Septyembre 2014
Larab Ispesyal nga Isyu  7
han pusilon han usa ka-tim nga mga isnayper han
BHB.Kaapi hiya han 19 nga elemento han “peace
and development team” nga nag-ooperasyon
hadto ha Brgy. Magdawat, Pinabacdao, Samar.
Gamot, Cagpile, Cadian, ngan Minap-os ha nasering nga bungto. Sumala ha mga parag-uma, usa
an patay ha mga sundalo nga inatras ngadto ha
bungto ngan ginsaliwnan han iba nga sundalo.
Hunyo 17. Lima nga sundalo han 19th IB an
namatay ngan unom an nasamaran kahuman magdepensa han kalugaringon an usa nga platun han
mga Pula nga mangaraway han Mt. Amandewin
Command kontra ha atake han kaaway ha giutan
han Brgy. Hugpa ngan Brgy. Mahilaum, Ormoc
City, Leyte. Waray kaswalti an BHB ha 50-minutos
nga agway. Kundi han sumunod nga adlaw, kinadto
ha ginbayaan nga kampo han BHB an kumander
han 19th IB agud magpalitrato ngan magparayaw
ha midya nga damo kuno an kaswalti han BHB,
agud la tahuban an makaarawod nga kaperdihan.
Abril 10. Usa nga sundalo an namatay ngan
duha pa an nasamaran han pabuthan han BHB an
mga elemento han 63rd IB samtang tipabalik hira ha ira
kampo ha Barangay San Isidro, Mondragon, Northern Samar. Ha patikang nga sumat, nahiagum liwat
hin mga kaswalti an kaaway han harason han BHB an
63rd IB ha Brgy. McKinley, Catarman. Talwas nga naka-atras an mga Pula nga mangaraway bisan pa kun ginamit an kaaway hin mga helikopter agud lanaton hira.
Mayo 19. Gin-ambus han mga Pula nga mangaraway dapit alas-9:00 han gab-i an 20 nga elemento han 34th IB giutan han Brgy. Look ngan Brgy.
Cahagwayan ha Lapinig, Northern Samar. Upat an
patay ha mga sundalo. Tungod kay demoralisado na,
inabot tubtob alas 12:00 han gab-i an ira pagpinabuto samtang nakaatras na hin hirayo an mga kasama.
Abril 22. Gin-isnayp han BHB dapit alas8:00 han aga an nag-ooperasyon nga mga sundalo
ha Brgy. Batang, Oras, Eastern Samar. Usa la ini nga
yunit han kaaway ha kabug-usan nga usa nga kumpanya han 34th IB nga naglalansar han operasyon nga
“peace and development” ha mga baryo han Cagdine,
Abril 9. Duha nga sundalo han Bravo Coy
han 63rd IB an namatay ngan duha an nasamaran
han isnaypon hira han BHB dapit alas-7:00 han
aga ha Barangay Cagmanaba, Mondragon, Northern Samar. Hiton liwat nga adlaw, ginharas han
BHB an mga tropa han 63rd IB dapit alas-9:00 han
gab-i ha Barangay Flormina ha pareho nga bungto.
Marso 21. Pito nga sundalo an namatay han
mag-urugnayay an mga elemento han 87th IB kahuman atakihon han mga tropa hini an lima nga Pula
nga mangaraway ha Barangay Bulwan, Calbiga, Samar. Napahuway hadto an usa nga tim han BHB han
pabuthan hira han usa nga kolum han kaaway. Waray
bumulos ngan talwas nga nakaatras an mga kasama.
Binulos an usa nga kolum han kaaway nga apike la
hito nga lugar amo nga nagkaurugnayay hira. Kagiusan masa ha utro nga pagbangon:
Pagsurapo ha kakurian kahuman han bagyo Yolanda
W
aray kapareho an hampak han
bagyo
Yolanda.
Narunapulo
kayukot an namatay ngan bilyon kapesos an destroso ha pangabuhi ngan imprastraktura. Kun makasaysayan an destroso han
bagyo, mas makahiribang an kriminal nga pagpasibaya ngan kontra-katawhan nga panrehabilitasyon nga programa han inutil nga rehimen
US-Aquino. Ini an nagduduso ha katawhan ha paglunay ha kakurian, kagutom, ngan karemalaso.
Waray pagruhaduha an rebolusyunaryo nga
kagiusan ha panginano ha pan-ekonomiya han mga
nadestroso han bagyo. Ha pag-undong han interes
han masa, nanawagan an Partido ha bug-os nga
Eastern Visayas han pan-ekonomiya nga kampanya
ha mga teritoryo. Ginpangunahan ini han mga base
gerilya nga dudrungan nga gintimangno an pananum hin pankonsumo ngan pagkakakitaan sakob
hin usa tubtub tulo kabulan, ngan iba pa nga mga
pananum nga pagpupulsan tikang upat kabulan tub-
tub usa katuig. Ha bug-os nga rehiyon, nailansar
an kampanya ha produksyon ha 21 nga mga bungto nga naglulupgop han 119 nga mga barangay.
Kumbinasyon an mga taranman han indibidwal
nga uma nga iginpapatuman pinaagi han kooperatiba nga pagtrabaho (tiklos o aglayon) ngan komunal nga uma nga gin-aadministrar han sektor han
Septyembre 2014
parag-uma, kababayen-an, batan-on, yunit milisya,
ngan ha pira nga lugar, han bug-os nga baryo. Agud
tumuhop ha masa an programa, ginpaseguro an propaganda ngan edukasyon nga buruhaton ha mga masmiting ngan barasahon nga iginpapasarang ha mga organisasyon. Lain pa ha pangalap hin pan-ekonomiya
nga suporta, namaksimisa liwat an buruhaton alyansa
para ha mga pampulitika nga pakigbisog han masa.
An pan-ekonomiya nga kampanya
Narra
Ha Narra pananglitan, nga ginkokomponer hin duha nga prente gerilya, nakahimo hin pito kabulan nga plano ha ekonomiya basar ha iginlansar nga SICA ngan
mga case study. Ha paggiya han prinsipyo
nga ekonomiya nga nakakasadang ha kalugaringon, igintutok an programa ha upat nga
mayor nga produkto nira ha lugar – an humay, lubi, saging ngan duma. Ha usa hini nga
subseksyon, agud madoble an produksyon,
nagtarget hin tulo kagantang nga pugas an
kada membro han pamilya o katugbang
nga 15 kagantang kada pamilya nga mayda
lima nga kaapi. Sadang ini ha usa katuig nga
konsumo nga tulo kabeses makakakaon
hin bugas ha usa kaadlaw. Kun igtatanding an pugas
yana ha naglabay nga tuig, katunga la an nahitanum
tungod kay mauran an panahon. An hin-o man nga
may kapas magtrabaho napartisipar ini komo pwersa ha produksyon – tikang walo tubtub 10 an edad
an pinakabata samtang 70-80 an edaran na. Unom an
natukod nga grupo hin asosasyon nga mayda kasagaran 40 nga kaapi. Unom an komunal nga uma nga
nagsusuporta ha mga onoraryo nga kaapi han Partido o an mga kasama nga waray na kapas magtrabaho. Samtang ginpapauswag an produksyon, ginlilikyan hini nga magin lus-ay pinansyal an pagdumara.
Molave
Ha prente gerilya han Molave, iginbasar ha
bug-at han trabaho an work points nga asya an basaranan han mamlunay han produkto. Mas mabug-at an
pag-andam han tuna (pagkaingin) itanding ha aktwal
nga pagtanom ngan pagbari tungod ha atrasado nga
pamaagi hini – kulang o waray higamit ha produksyon.
Ginkampanya
an
pagparayhak
ha
produksyon. Ginpauswag an mga dugang nga pakabuhi sugad han panhimo hin banig, pag-uring, pagraha hin kahoy, paghimo alat, katupis, nigo ngan
iba pa. Nagbaligya hin kawayan an mga aada ha
ligid han haywey komo katig hin baluto ngan tahungan. Lupgop hini nga plano an potensyal
nga merkado han mga agrikultural nga produkto sugad han ha mga isla nga kulang hin utanon.
Kadungan han pampulitika nga pakigbisog,
naghimo hin walo kabulan nga pan-ekonomiya nga
plano ha Molave. Tag-14 kagantang ngan 100 kapuno
Larab Ispesyal nga Isyu  8
hin duma nga kumbinasyon hin bilanghoy, kamote
ngan gaway an target nga igtanom han kada pamilya. Iginbasar an ihap han mga komunal nga taranman ha kapas han panmasa nga organisasyon.
Kaparte han kumprehensibo nga plano ha
rehabilitasyon an pagtukod ngan pagpapakanap hin
mga modelo nga uma. Maksimisado an gamit han
tuna nga mayda produkto nga pankadagmitan ngan
panmaihaan, pankonsumo, ngan ibaraligya. Nakahan-ay liwat an pansaliwan nga produkto kun maani
na an mga seasonal nga produkto. Ginbabhin ha duha
nga seksyon an mga itaranom. An mga baryo ha ligid han haywey an ginpatanom hin magbug-at ngaprodukto sugad han pakwan ngan karabasa samtang
ha mga tay-aw nga baryo an mag-gaan nga produkto para ha mas masayon nga pagbaligya ha tabuan.
Ngaduha ha Narra ngan Molave, ginpasamwak liwat an paghayupan pinaagi han kooperatiba.
An kapasian, manok ngan iba pa nga inataman nga
hayop gintatag-iya han kooperatiba kundi indibidwal
nga gin-aataman han kada pamilya. Kun magdamo
na an inataman nga hayop mayda malon ngaduha
an kooperatiba ngan an indibidwal nga nag-ataman
hini basar ha ginkaurusahan nga mamlunay han asosasyon. Mayda mga baryo nga inabot na ha pagtindog hin mga kooperatiba nga tindahan nga kaudgan
baryo nga balitang samtang an pira inter-baryo an
kinaiya. Kooperatiba liwat nga konsepto an naggigiya han pakabuhi ha sektor han pangisda ngan
kablas ha syudad. An mga pandayan han puthaw
ngan distribusyon han mga higamit pangisda sugad
han pambot, mga pukot ngan iba pa gintatalinguha
nga ipailarum ha kolektibo nga pananag-iya ngan
pag-administrar labi na ha mga lugar nga kaya na
pamunuan han rebolusyunaryo nga kagiusan. Iginaaghat an alternatibo nga pakabuhi labi na ha mga
pamilya nga hul-os nga nasarig ha lubi ngan saging.
Kamagong
Ha prente gerilya han Kamagong, madinaugon an pakigbisog han parag-uma kontra ha usa nga
dako nga agaron maytuna ha tulo nga baryo han iginsister nira nga umhon an sobra 70 kaektarya nga ka-
Septyembre 2014
Larab Ispesyal nga Isyu  9
tunaan hin waray plete sakob hin tulo katuig. Ginpapadalagan ini pinaagi han kooperatiba nga kagiusan.
Mga kadaugan ha panmasa nga pakigbisog
Mga bulig tikang ha iba pa nga makatawo nga organisasyon
Maabot ha 166 nga rehiyunal ngan 24 nga
munisipal nga panmasa nga mobilisasyon an madinaugon nga iginlansar ha lokal nga gubyerno agud
igdemanda an relief ngan rehabilitasyon nga kinahanglan matagamtaman han katawhan. Ha prente
gerilya ha Molave, gintambakan hin sundalo tikang
ha 8th Infantry Division an lugar. Waray wantas an
mga pagtalapas ha tawhanon nga katungod. Nagtutukod an mga mersenaryo nga kasundaluhan
hin mga organisasyon nga “kontra-insurhensiya.”
Diri na maihap an mga pankombat nga operasyon ha mga erya agud magsabrag hin kangirhat ha
luyo han panalinguha han katawhan nga makabuhat tikang ha hampak han bagyo. Pwersado pa nga
ginpapagiya ngan ginhihimo nga taming han
mga talawan nga kaaway an masa. Waray ini
pasagdi han rebolusyunaryo nga kagiusan.
Palpak na ngani an relief ngan rehabilitasyon
han rehimen, ginsasabotahe pa han militarisasyon an ngatanan nga panalinguha
han katawhan nga tumindog ha kakurian ngan kagutom. Ginpangunahan
han Partido an pag-atubang ha kainutil,
kriminal nga pagpasibaya ngan
pasismo han estado ha Molave. Susrunod nga gios
protesta an iginlansar ha duha nga bungto. Tikang
ha singkronisado nga munisipal nga agway, gin-isa
ini ha panrehiyon nga lebel. Ha Kamagong, naglansar liwat hin panmasa nga pakigbisog nga ginpartisiparan hin haros 700 nga mga organisado
nga masa agud igdemanda an panhatag hin relief
nga nagkadudunot na an iba ha bodega tungod
han pagpasibaya han mga upisyal han gubyerno.
Napiritan an mga upisyal han gubyerno nga idistribwer an relief. Naghiluag an naabot han alyansa.
Nakagpalutaw hin mga bag-o nga maslider ngan
aktibista tikang ha ranggo han masa. Nakatagamtam an ngatanan tikang hini nga madinaugon nga
paggios bisan an waray makaupod ha pagprotesta.
Nakatagamtam hin dako nga benepisyo
an mga molupyo ha mga gerilya nga base ngan
sona ha Samar ngan Leyte tikang ha bulig han
iba-iba nga rehiyon labi na ha Northeast Mindanao Region ngan mga non-government organizations nga nakabase ha National Capital Region.
Basar ha patikang nga datos, tikang Nobyembre 2013 tubtob Septyembre 2014, nakakarawat hin
93,888 nga pakete hin relief an masa ha 58
nga bungto ngan syudad nga naglulupgop
hin 386 nga barangay. Nakagdistribwer
gihap hin subsidyo ha pagkaon ha pira kapanahon ngan
mga ZDWHUSXULÀHU para ha irimnon nga tubig.
Samtang,
tikang
Nobyembre 2013 tubtob
Agosto 2014, nakaglansar
hin mga medical mission ha
22 nga mga bungto kun diin
maabot 12, 238 nga masa an nakabenipisyo. Labot ha
medikal, dental, menor nga operasyon ngan psycho-social
therapy, nakaglansar hin mga treyning ha panmedikal
nga buruhaton, pangandam ha mga kalamidad, ngan
disaster risk reduction ha han-ay han masa. Nakagdistribwer liwat hin mga boat ambulance komo pangandam
ha mga gipit ngan kadagmitan nga panginahanglan.
Kasumpay han rehabilitasyon, nakatagamtam
an masa ha 34 nga bungto ngan syudad ha maabot
215 nga baryo hin magkadurudilain nga bulig. Ha
pabalay, nakagdistribwer hin mga materyales, higamit
ha pagpanday, ngan higamit ha balay ngan kusina.
Ha pakabuhian, labot han ayuda nga cash for
work, nakaghatag hin pundo nga pakabuhian ha agrikultura. Nakagdistribwer hin mga gahi, baluto ngan
iba pa nga higamit pangisda.Nakaghatag gihap hin
suporta ha: produksyon han tahong; animal dispersal
para ha karabaw, baktin, pasi, ngan manok; ngan pispan. Mayda mga proyekto nga tree nursery, mga vegetable garden, ngan vermiculture. Nakagdistribwer hin mga
higamit ha produksyon sugad han bolo, sundang,
pala, bara, chainsaw, traktor ngan molinuhan. Ginaghat gihap an alternatibo nga pakabuhi ngan kadungan hini nagdistribwer hin mga makina ha pagtahi.
Samtang padayon nga naniningkamot
nga makapangalap hin pundo para ha konstruksyon hin mga eskoylahan, padayon an pagdistribwer hin mga higamit ha pag-eskoyla. Ginparayhak gihap an paglalansar han programa ha
literasiya ngan numerasiya ha han-ay han masa.
Dako na an nakab-ot nga kadaugan han katawhan ha Narra, Molave, ngan Kamagong. Imbes
nga mahadlok mas inungbaw an militansya han
masa. Matatagamtaman pa hini an mga panalinguha han pag-uswag ha panginabuhi. Ha ligal nga
lansaran hin paggios iginpakita han masa an ira
kamabayanihon ngan makasaysayan nga responsabilidad. Samtang, aada la ha ira talikuran an Pula
nga hukbo nga bug-os an kaisog nga dedepensahan
hira ha panamas-tamas, paniniyupi, ngan pandarahug han estado. Ini nga kumbinasyon an padayon
nga nagbubutok han hugot nga pagkaurusa han
masa ngan mga Pula nga mangaraway. Ini an salik
nga diri gud maaagaw han kaaway – an epektibo
nga armas ha padayon nira nga pagkapakyas. Septyembre 2014
Larab Ispesyal nga Isyu  10
Ginpapagrabe ni Aquino an mga panalapas
atubangan han krisis kahuman han Yolanda
N
agpapadayon an mga pagtalapas ha tawhanon nga katungod ngan internasyunal nga makatawo nga balaud ha pagduso
han rehimen US-Aquino han Oplan Bayanihan,
ha bug-os nga Eastern Visayas (EV) labina ha
Northern Samar, Western Samar ngan Leyte.
Carigara, Leyte
Agosto 21. Ginpatay hi Jefferson Custodio,
25 an edad, ulitawo, usa nga batan-on nga aktibista
ha Barangay Hiluctugan, nga tulo kabeses ginpusil
ha may dughan ha Barangay Canal, Carigara samtang nag-aayos han mga higamit ha pag-uma ha bodega agud igdistribwer ha mga kaapi han Municipal
Farmers Association of Carigara (MUFAC). Nakasakay ha motorsiklo an mga nakabonet nga nagpusil.
Patay ngan waray na madara ha ospital an biktima.
Hini manta nga adlaw, ginsinundan an chairperson han MUFAC han gintatahapan nga ahente han
militar ha iya pagkadto ha bungto agud magpatsek-ap.
Labot hini, damo liwat nga kaapi han MUFAC an gintatarhug ngan ginhaharas han mga sundalo han 19th IB.
Calbiga, Samar
Hulyo 31. Gin-atentaran
pagpatay hi Ariel Dacallos, sobra
30 an pangidaron, pamilyado ini
nga taga-Cambagtic, Calbiga,
Samar. Drayber hin
habal-habal hi Ariel
nga an ruta niya tikang
haywey ngadto ha
mga tay-aw nga baryo.
Nagpapagasolina ini ha bungto han pagpupsilon han
mga ahente ha paniktik han 87th IB nga hira Jepoy
Jabero, Jojo Rafales, kaupod an usa pa nga ginngangaranan kan Batiles ngan han CAFGU nga hi Moning Ocasla. Waray maigo hi Ariel tungod kay nakatagam han pag-apike na ha iya han mga kriminal ngan
linayog hiya pakadto ha salog tubtub nagdalagan tikadto ha tawuon nga lugar. Nagpabulig hiya ha mga
pulis ha munisipyo nga nakakita man liwat han panhitabo, kundi gindakop lugod hiya ngan gindetiner
kay nagsumbong hi Jabero nga mayda ini mandamyento ha pag-aresto. Ginhayawan nala ini han maginsister an amay ni Ariel nga waray sala an iya anak.
Mayo 18. Gindakop han kapulisan hi Wilfredo Cabornay, anay tsirman ha Barangay Sinalangtan, Calbiga. Ginbibiling na hiya han mga pwersa
han gubyerno hadton panahon pa ni Palparan han
2005 ha kaso nga rebelyon. Han gindemanda niya
kun hain an mandamyento nga arestuhon hiya,
ginkastigo hiya han kapulisan nga nagdakop ha iya.
Marso 25. Gin-istraping han 87th IB hira
Absalon Mabag, Melvin Dacut, ngan Narding Libotano, mga parag-uma han Brgy. Biri, Calbiga hadton alas 10-11 han aga. Tikadto hira ha uma han
pabuthan han mga nag-ooperasyon nga sundalo han
87th IB, hinungdan han ira pagdadlagan. Harani han
gin-istrapingan, nakada an payag ni Dodo Pacayra
nga mayda mabalor hin ଑15,000 nga bugas ngan
diri mamenos upat kasako nga humay ngan mani.
Ginkuha ini han militar, upod na an pira nga
kagamitan ha balay sugad han banig, pugakhang
ngan mga pinggan kay kanan BHB daw ini. Waray na ig-uli han mga tropa han 87th IB an humay ngan bugas, bisan kun ginhangyo na han
mga upisyal han barangay ngan binulig pa an asosasyon han mga
tsirman han barangay han Calbiga.
Nawara liwat
an ଑4,000 nga kwarta
ni Aldrin Ocasla
nga nabayaan ha
payag pagtikang han
bubto. Waray na ini
matad-i nga kwarta
kundi ginsaka man han militar an
payag kahuman han bubto. Naigo liwat an kable han kuryente, hinungdan nga sobra duha kasemana nga
waray kuryente an mga barangay
han Biri, Daligan ngan Bulwan. Waray manginano an militar han pagpaayad kay ginpasa la ha
barangay, ngan nagkamayda la utro kuryente tungod kay nanalinguha nala an mga upisyal han barangay nga maayad utro an linya han kuryente.
Marso 20. Gin-inarigay han mga elemento han 87th IB an patay nga lawas ni Jimboy “Ka
Axel” Longcop, usa nga Pula nga mangaraway nga
namatay han atakihon han kaaway an ira kampo
ha Barangay Antol, Calbiga. Patay na, ginpurupsil pa hi Ka Axel sanglit narumok an iya bayhon,
ginawas an tinae ngan nabari an iya kamot ngan
tuhod. Inapurado hiya nga iginlubong han mga sundalo nga nakakulob agud tahuban an ira krimen.
Marso 10. Gindakop han pulis hi Rolly Libotano, taga-Brgy. Bulwan, Calbiga, ha tahap nga
kaapi ini han Bagong Hukbong Bayan. Komo
Septyembre 2014
usa ha mga biktima
ra hiya ha bungto
ha mga biktima ni
Aadto ini hiya yana
hadton Balaud Militar, nakubhan kanan danyos perwisyo
Marcos han pagdakpon hiya.
ha Catbalogan Provincial Jail.
Pinabacdao, Samar
Hunyo 29. Ginpatay hi Rodolfo “Pondoy”
Basada, 52 anyos ngan pamilyado ha Barangay
Nabong samtang nagpapanday han iya balay nga
nadestroso han bagyo Yolanda. Onse nga igo hin
bala an nag-utas han iya kinabuhi. Duha nga nagpakabonet nga lalaki nga sakay hin motorsiklo an
nagpusil kan “Pondoy” samtang mayda pa iba nga
nagserbi nga lookout han militar nga nagbira ha iya.
Aktibo an biktima ha pagduso han panawagan han
People Surge komo kaapi hini nga alyansa han mga
biktima han superbagyo Yolanda nga nagdedemanda hin hustisya ngan panginano han gubyerno.
Las Navas, Northern Samar
Ekstrahudisyal nga panmatay. Ginpatay hadin Septyembre
1, 2014 han gintatahapan nga mga ahente
han 34th IB hi Nelson
Mercader, 32 an pangidaron ngan konsehal ha
bungto han Las Navas.
Maiha na hiya nga gintitinahapan ngan gintatarhug han 34th
IB nga tagsuporta kuno han
BHB. Aktibo hi Mercader ha
ligal nga demokratiko nga kagiusan labi na ha mga kampanya kontra ha militarisasyon.
Gamay, Northern Samar
Brgy. Bangon
Pagbutang ha mga sibilyan ha kadelikaduhan. Tikang Oktubre 2013 tubtob Marso 2014, ginokuparan han mga sundalo han 34th IB an barangay hall
ngan an kapilya han baryo, nga ira ginhimo nga katurugan ngan sentro han ira PDT o operasyon militar.
Iligal nga pag-aresto ngan pagdetinir.
Gin-aresto han mga sundalo hini nga syahan nga
mga bulan han 2014 an batan-on nga parag-uma nga
hi Edot Capoquian ha tahap la nga kaapi hiya han
BHB. Gin-gapos ini hiya nga gin-interogar, ngan ginbuhian na la kahuman han usa kaadlaw tungod kay
waray ebidensya kontra ha iya.
Brgy. G.M. Osias
Pagbutang ha mga sibilyan ha kadelikaduhan. Gin-gamit han mga nag-ooperasyon
nga mga tropa han 34th IB an barangay hall komo sen-
Larab Ispesyal nga Isyu  11
tro han ira PDT nga operasyon tikang Okt. 2013
tubtob Mayo 2014.
Brgy. Luneta
Pagbutang ha mga sibilyan ha kadelikaduhan. Hadton Oktubre 23, 2013 gin-okuparan
han mga sundalo an damo nga mga balay han sibilyan para kuno ha seguridad han eleksyon ha barangay.
Waray pamati an mga sundalo ha protesta han mga
molupyo ngan konseho han barangay. Para naman
ha ira PDT nga panmilitar nga operasyon, ginhimo
nga katurugan han mga sundalo an usa nga balay han
sibilyan ha sentro han baryo tikang Nobyembre 2013
tubtob Mayo 2014.
Peke ngan ginpirit nga pagsurender. Hadton Pebrero 2014, ginpirit han militar nga sumurender ha ira hi Lope Rosco, anay tsirman han barangay,
nga gintatahapan nga alyado han BHB. Ginpirit liwat
hiya nga magreport ngan gin-interogar ha kampo
han kumpanya han 34th IB nga nakabase ha sentro
han Gamay.
Mapanas, Northern Samar
Brgy. San Jose
Pagbutang ha mga sibilyan ha kadelikaduhan. Han syahan nga umulpot an mga sundalo
han 34th IB hadton Oktubre 2013, gin-ukyan nira an balay han sibilyan nga hi Siloy
Ortinez, nga ada liwat
ha butnga han kabablayan ha baryo. Yana, an
nasering nga mga elemento han 34th IB ginookuparan na an health
center han barangay.
Pagtalapas ha urukyan ngan pangastigo.
Hadton Marso 25, 2014, pirit nga sinakob an mga
sundalo han 34th IB ha balay han mag-asawa nga
hira Pido ngan Sally Mendez. Gintutukan nira hin
pusil ngan ginkastigo hi Pogi Rodriguez, umagad
han mag-asawa. Gin-interoga liwat han mga sundalo hi Sally Mendez bisan kun nagpapahuway
ini kay may sakit. Ginbibiling han mga sundalo
hi Pido nga nakadto ha iya uma hiton nga takna.
Panarhug. Han panahon han ira PDT nga
panmilitar nga operasyon tikang Enero tubtob Marso 2014, gintarhug han mga sundalo han 34th IB nga
ira aarestuhon an sibilyan nga hi Jun Laodenio, ha
tahap nga kaapi hiya han BHB. Nahadlok an pamilya
ni Laodenio han ensirkuluhan han mga pasista nga
sundalo an ira balay. Tikang hini, ginikan ngan nagtago na hi Laodenio tungod han kahadlok. Septyembre 2014
Larab Ispesyal nga Isyu  12
EDCA: Interbensyon han imperyalismo nga
US ha tahub han “makatawo nga bulig”
K
ahuman han paglasurbo han superbagyo Yolanda hadton Nobyembre 8,
2013, ginpadara han US komo “bulig”
ha Tacloban City ha Leyte ngan Guiuan ha Eastern
Samar an 13,400 nga tropa militar, 66 nga edro ngan
12 nga pan-gerra nga barko, upod an USS George
Washington nga usa nga de-nukleyar nga aircraft carrier (barko nga gin-gagamit han mga edro). Gindayaw
han rehimen Aquino an sugad nga pitad, ngan ginsurender na la an soberaniya han nasud ngan an seguridad han mga Pilipino ngadto ha kusog militar ngan
delikado nga mga armas han imperyalismo nga US.
ginkausahan nga poyde gamiton ha ngatanan
nga porma hin aktibidad ha usa nga base militar).
Hadto pa gin-gagamit na han imperyalismo
nga US komo estratehiya an pagdisponer han iya
mga tropa, sarakyan, ngan iba pa nga higamit pangerra ha mga “misyon ha pagbulig
ha kalamidad.” An kuntaloy bulig
pinaagi han militar hini ha aktwal
nagseserbe ha pagsusulong han
mga interes han imperyalismo
nga US. Pananglitan, hadton 2004,
gin-gamit han US an pagbuhos
han dagko nga materyal nga bulig kahuman han tsunami ha Asia
agud mapadig-on an alyansa hini
ha niyutiyo nga gubyerno ha Indonesia. Sugadman, ginsingabot
han US an pagbulig hadton 2011
nga linog ngan tsunami ha Japan
agud pakalmahon an kangalas han katawhan kontra ha presensya militar hini ha isla han Okinawa.
4. Waray otoridad an gubyerno han Pilipinas ngan sugadman waray ini kaseguruhan nga diri
makasakob an mga armas nukleyar. Ha kamatuoran,
waray tubtuban an katungod
han mga pwersa ngan kontraktor han US kabahin ha
pagdisponer ngan pag-istak
han mga kagamitan pandepensa, mga suplay ngan armas.
Ha Pilipinas, waray awod nga gin-gamit
han imperyalismo nga US ngan han rehimen
Aquino an bagyo Yolanda agud dugang nga iduso
an Enhanced Defense Cooperation Agreement
(EDCA), usa nga kasarabutan agud padig-unon
an kooperasyon ha pagdepensa nga ginpirmahan hadin Abril 28. Kundi, an EDCA usa nga
klaro nga pagtamas-tamas ha nasyunal nga soberaniya ngan teritoryal nga integridad han nasud.
Pabor ha interes han US an EDCA
Sekreto nga ginhimo an EDCA nga waray
kahibaruan an katawhan Pilipino ngan gin-apura
nga pirmahan ngan ginpagawas ha takna han pagkanhi ha Pilipinas han hepe han imperyalista nga US
nga hi Barack Obama hadin Abril 28. An pira nga
mga importante nga punto hini amo an masunod:
1. Pagbabase militar han US. Waray kuno
tuyo an US nga magtukod hin base militar ha
Pilipinas, kundi gintutugot ha EDCA an ginsesering nga Agreed Locations (mga lugar nga
2. Gintutugutan an US nga gamiton bisan
ano nga oras an mga kalsada, erport ngan duongan
ngan iba pa nga mga pansibilyan nga pasilidad, diinman ha Pilipinas.
3. Ginhahatag ha US an hul-os nga kontrol ha
mga Agreed Locations. Bisan kun ginsesering nga magpapabilin ha ilarum han otoridad han Pilipinas an mga
lugar, an militar han US an magtutuig kun makakasakob o diri an mga upisyal han gubyerno han Pilipinas.
5. Waray makukuha
nga benepisyo ha EDCA.
Bisan kun ginsesering nga
otomatik nga pananag-iya
han Pilipinas an tutukuron
nga mga pasilidad ngan istruktura han US, poyde
aruon han US an kabaraydan para hini. Sugadman, an mga pasilidad ngan
kagamitan nga igsasakob han US para la ha
eksklusibo nga gamit han mga pwersa han US.
6. Gintatrato ha EDCA an US komo soberano nga poder. Poyde gamiton han mga pwersa
han US an kuryente, tubig, ngan iba pa nga yutilidad
nga pareho ha gubyerno han Pilipinas an kabaraydan ngan waray ginsusukot nga buhis. Mayda liwat
otoridad an US nga magpadalagan hin kalugaringon
nga sistema ha telekomunikasyon, sugadman libre an
paggamit hini han radio spectrum ha Pilipinas nga nagdadabi ha paggamit han radyo, radar, ngan telebisyon.
7. Mayda katungod an US nga pumalit o gumamit han iya karuyag nga serbisyo diinman hini
kinahanglan. Libyano makapamili an US han iya karuyag palitan hin armas, suplay, kagamitan o serbisyo. Diri obligado an US nga pumalit han produkto
nga Pilipino ngan kun pumalit man ini, kinahanglan
nasubay ini ha mga balaud ngan regulasyon han US.
Isulong an kontra-imperyalista nga
pag-ato!
Hadin Hunyo, gin-gamit na han US an
Septyembre 2014
('&$ DJXG PDJODQVDU KLQ 3DFLÀF 3DUWQHUVKLS
2014, nga hiluagan nga ehersisyo pan-gerra ha kadagatan han Eastern Visayas ha tahub han “makatawo nga bulig ngan pagresponde ha kalamidad.”
Kinahanglan atuhan han katawhan an EDCA ngan
mga kasumpay nga kasarabutan militar ha US. Kinahanglan magkaurusa an katawhan ha Pilipinas
Larab Ispesyal nga Isyu  13
ngan katawhan ha US agud duruyog nga atuhan
an natikagrabe nga interbensyon militar han US ha
Pilipinas. Kinahanglan magkaurusa an katawhan ha
bug-os nga kalibutan para ha kumon nga pakigbisog kontra ha mga base militar ngan interbensyon
militar han US ha damo nga parte han kalibutan. Pasidungog ha mga rebolusyunaryo
nga martir
Nila “Kasamang Edna” Montes
(Tikang ha pahayag ni Fr. Santiago Salas, tagapagyakan han National Democratic Front-Eastern Visayas)
N
amatay ha sakit hadin Agosto 15,
2 0 1 4
samtang
nakada ha kustodiya han
Gubyerno han Pilipinas hi Nila “Kasamang
Edna” Montes. Nagserbe hiya ha katawhan
ha masobra 30 anyos
komo usa nga proletaryo
nga rebolusyunaryo nga
kadre han Partido Komunista han Pilipinas (PKP)
ngan han Bagong Hukbong Bayan (BHB), ngan ha katapusan nagserbe komo
ikaduha nga sekretaryo ha edukasyon han Komite ha
Southeast Samar han Partido. Bisan kun nadiskubre
nga mayda niya seryoso nga sakit ngan gintatambal
tikang pa han 2012, waray paglubad an iya paghigugma para ha katawhan ngan an iya determinasyon nga
ipatuman an iya rebolusyunaryo nga mga buruhaton.
Gin-aresto hi Kasamang Edna han militar han reaksyunaryo nga gubyerno basar ha mga
hinimu-himo nga kaso dida ha Guiuan, Eastern
Samar hadton Hulyo 4, 2013. Nagkuri hiya sugad
han iba pa nga pulitikal nga priso ilarum han rehimen US-Aquino, samtang huralwa naman an pagkapriso han mga higtaas nga upisyal ngan ira mga
kakunsabo nga gin-aakusaran ha presente hin korapsyon ngan pandambong. An rason kun kay ano
nga gindara kundi namatay hiya samtang tikadto ha
ospital ha Tacloban City han Agosto 15 tungod kay
waray mahuman an iya naglabay nga pagpatambal.
An militar han GPH nga nagkokustodiya ha iya naginsister nga ibalik hiya ha detensyon, ha luyo han
mga protesta han iya abogado ngan mga doktor.
Kundi tubtob ha katapusan, atubangan han
pagpuypoy han kaaway, nanindugan hi Kasamang
Edna, waray magpadara ha panmuypoy han kaaway
ngan nagpabilin nga madig-on ha iya rebolusyunaryo nga komitment. Ha luyo han iya makamaratay nga sakit, waray hiya makig-kolaborar ha kaaway
ngan waray hiya magtraydor ha mga kasama ngan
masa. Gin-isa niya an prestihiyo han rebolusyunaryo
nga kagiusan ngan nagin usa nga ladawan
han iya pagin diri makaiya, dedikasyon
ngan pagsakripisyo han kalugaringon.
Natawo hi Kasamang Edna hadton
Disyembre 6, 1957 ha Sta. Margarita, Samar.
Nagtikang hiya ha pamilya nga igbaw nga
petiburges kundi bata pa nga nailo. Naeskoyla hiya ha kolehiyo ha Manila han syahan nga naorganisa komo usa nga panmasa
nga aktibista ha kagiusan han kabatan-unan
ngan estudyante ha kontra-diktadurya nga
pakigbisog kontra kan Marcos han dekada
1970. Narekluta hiya ha Partido ngan nakolektibisa ha panrehiyon nga grupo pansuporta ha
Manila. Tubtob ha temprano nga parte han dekada
1980, nagpatuman hiya han buruhaton liaison nga
nagsusumpay han Partido ha rehiyon ngan ha Manila. Kahuman hini, nagin istap hiya han Komisyon ha Bisayas, kun diin nadiskuntento hiya ha
dekadente nga istilo han panginabuhi han kontrarebolusyonaryo nga traydor nga hi Arturo Tabara.
An kabutngaan han dekada 1980 nagdurot hin
mga mayor nga ayat kan Kasamang Edna, ha panahon nga an rebolusyunaryo nga kagiusan naghahasog
ha sayop nga linya han apras nga regularisasyon ngan
adbenturismo militar. Nagbalik hi Kasamang Edna
ha Eastern Visayas upod han iya asawa nga hi Kasamang Paulo ngan ira duha nga anak. Na-asayn hiya ha
Political Department han hadto anay panrehiyon nga
batalyon han BHB ha Samar. Gindayaw hi Kasamang
Edna han iba pa nga mga kasama ha batalyon tungod
han iya pagin modelo han iya pagremolde, pagsakripisyo han kalugaringon, ngan pagsolbar han mga
problema. Pero waray la pag-iha tikang han pagdeploy
ha ira, namartir hi Kasamang Paulo ha usa nga gerilya
nga opensiba ha San Jorge, Samar. Nasamaran liwat
hi Kasamang Edna ha usa nga insidente ngan inatubang ha personal nga krisis samtang nagrerekober.
Septyembre 2014
Waray la pag-iha, narekober ni Kasamang Edna an
iya moral ngan rebolusyunaryo nga optimismo, ngan
hul-os ha kasingkasing nga ginhalad an iya kalugaringon ha masa ngan ha rebolusyunaryo nga pakigbisog.
Nagpatuman hi Kasamang Edna han panrehiyon nga buruhaton propaganda ngan edukasyon
han temprano nga parte han dekada 1990. Usa
hiya han mga anchor ha rebolusyunaryo nga programa ha VHF nga radyo, an Radyo Katalwasan.
Han magtikang an Ikaduha nga Gamhanan nga
Kagiusan Pagtutul-id ha Eastern Visayas, usa hiya
hadton nagseguro han reproduksyon han mga panedukasyon nga materyal agud magiyahan an mga
kasama. Utro nga ginparayhak han kagiusan pagtutul-id an mga kasama lakip na hi Kasamang Edna,
ngan naningkamot hira nga padig-unon utro an
Partido ha ideolohiya, pulitika, ngan organisasyon.
Han 1996, nadeploy hi Kasamang Edna ha
Southern Leyte agud bumulig ha buruhaton rekoberi didto kahuman han mga problema ha panahon
han pagsimang. Makuri ura-ura an ira kamutangan,
pito la hira nga mga kasama nga nagios han pagtikang, ngan nabuhi hira ha duma ngan usa kabeses
la kada bulan nakaon hin kan-on, kun mayda man.
Nanindugan hiya komo usa nga proletaryo nga rebolusyunaryo nga mangaraway han PKP-BHB ha
pampulitika nga buruhaton sugadman ha pagbunyog
ha mga gerilya nga opensiba ha armado nga pakigaway. Ginpamatud-an niya an pagin maupay nga lider ha pan-teritoryo nga buruhaton ngan dinako an
hukbo han katawhan tikang ha pipira la tubtob magin haros usa ka-kumpanya ha dayuday. Tungod han
iya maupay nga pagtrabaho, naisa hiya komo kaapi
han Komite han Partido ha Isla han Leyte han 2003.
Nag-asawa utro hi Kasamang Edna, hini nga
panahon ha usa nga parag-uma nga kasama ngan mayda nira usa nga anak. Kundi inatubang hira ha makuri
na solbaron nga mga problema ha pag-asawahan ngan
nagdiborsyo han 2005. Hiton nga tuig, nadeploy hiya
ha Eastern Samar komo kaapi han pamprubinsya
nga komite han Partido. Kundi waray niya pasagdi
nga makaulang an iya mga personal nga problema
ha iya pampulitika nga buruhaton. Han 2010, han
utro nga gin-organisa an pamprubinsya nga komite
han Partido agud mapauswag an pagpatuman han
kumprehensibo nga buruhaton, nagtikang hi Kasamang Edna nga magserbe komo ikaduha nga sekretaryo ha edukasyon ha Komite ha Southeast Samar.
Pursigido hi Kasamang Edna ha pagtukod
hin usa nga rebolusyunaryo nga pamilya. Usa hiya
nga komunista nga iroy nga inatubang ha ayat nga
mapahirayo ha mga anak tungod han pagpatuman
han rebolusyunaryo nga buruhaton. Madig-on niya
nga gin-atubang an kamingaw, an distansya ngan an
pana-panahon nga nabutho nga kabiduon ha iya han
Larab Ispesyal nga Isyu  14
iya mga anak. Santop ni Kasamang Edna nga an kakablasan ngan kawarayan nga inabat han iya mga
anak sugad liwat han inaabat han hiluag nga masa.
Waray pagruhaduha nga gin-ungbawan niya an mga
problema ha pamilya ngan ginkilala ini komo kaparte
han iya mga sakripisyo komo usa nga rebolusyunaryo.
Bisan han gin-aresto hi Kasamang Edna
han 2013, tinindog hiya ha butnga han makuri
nga sirkumstansya ngan ginpamatud-an an pagin proletaryo nga rebolusyunaryo nga kadre.
Tungod han iya prestihiyo, adton mga kasangkayan han rebolusyunaryo nga kagiusan nagpadara ha iya hin pagkaon, higamit pankusina ngan
iba pa nga porma hin suporta samtang adto hiya
ha detensyon. Waray hiya pag-alang nga isaro ha
iba an iya nakakarawat, nagin sangkay niya an mga
igkasi detinido hasta an mga gwardya ha prisuhan.
Maaram hi Kasamang Edna nga an rehimen
US-Aquino korap ngan dunot tubtob ha pinakarubas,
ngan ha sugad ginpupuypoy hiya tungod kay aada
hiya ha gapil han pag-ato han katawhan. Ha luyo han
presyur, ha luyo han kakurian tungod han makamaratay nga sakit, nagpabilin nga madig-on ngan waray
kabantad an iya rebolusyunaryo nga determinasyon
atubangan han kaaway. Han undangon an iya pagpatambal ngan pirit hiya nga igin-gagawas ha ospital han
mga militar nga gwardya han reaksyunaryo, an iya katapusan nga mensahe ha mga kasama: “Padayon kita!”
Jimboy “Kasamang Axel” Longcop
Natawo hi Kasamang Jimboy “Ka Axel”
Longcop hadton Abril 13, 1989 ha Brgy. Osmeña,
Palapag, Northern Samar. Nagtikang hiya ha klase
nga butnga nga parag-uma ngan ikatulo ha unom nga
magburugto. Napukaw hiya hadton
2006 ngan nagdesisyon nga magpultaym ha BHB
kundi waray hiya
karawta tungod kay
menor-de-edad pa
hiya hini nga panahon. Han maabot
an suklanan nga
edad han BHB, mapaso nga ginkarawat
han mga kasama an iya pagpultaym ha hukbo.
Giya pampulitika hi Ka Axel ha iya iskwad. Makurimot ha buruhaton propaganda ngan
marayhak ha pakig-usa ha kasama ngan masa
Larab Ispesyal nga Isyu  15
Septyembre 2014
hinungdan nga madagmit hiya makasuok. Pursigido hiya ha pagpatuman han iya mga buruhaton
ngan pirme andam ha mga kakurian ngan sakripsyo.
Ginpakita ini han iya kadakop hadton 2010, kun
diin nakaeskapo hiya ha kamot han kaaway nga
nagkaptura ha iya. Ha usa nga engkwentro hadton
2011, ha luyo han pag-ensirkulo han kaaway ngan
kahimulag niya ha iya tim, ginpayungan ni Ka Axel
an duha nga kasama agud talwas nga makaatras.
Mapainubsanon ngan pirme andam nga
umalalay hi Ka Axel, labi na ha mga kasama
nga mayda pisikal nga limitasyon. Matinagdanon hiya labi na hadton mga edaran na nga kasama, pirme andam bumulig bisan kun mabug-at
na gidaan an iya dara nga habersak, ngan diri nareklamo ha higrayo ngan mahinay nga kalakat.
Ha butnga han mga ayat ngan problema, darawhunon ni Ka Axel nga, “Diri ak himumulag ha
mga kasama ngan masa. Kamatayon la an magbubulag ha akon ha rebolusyon.” Ginpamatud-an ini han
iya paghalad han kinabuhi hadton Marso 20, 2014, han
atakihon han mga tropa han 87th Infantry Battalion
an base han BHB ha Barangay Antol, Calbiga Samar.
Waray pa makuntento an kaaway ha ira pagpataya
kan Ka Axel, ginmulayan pa nira an iya patay nga lawas. Gintadtad hin bala an iya lawas, hinungdan nga
nabuong an iya ulo ngan diri na haros makilal-an an
nawong, ginawas an tinai ngan bari an kamot ngan
tuhod. Agud tahuban an ira krimen, inapurado nga
ginlubong an iya patay nga lawas. Kundi han kahibaro han masa nga parag-uma han kamartir ni Ka
Axel, ginpursige nira nga makuha an patay nga lawas
han kasama ngan ginhatagan hin disente nga lubong.
Namartir hi Ka Axel ha panahon nga naglalansar an BHB ngan masa hin kampanya agud ungbawan an kagutuman durot han destroso han superbagyo Yolanda. Panahon ini han ginkakaatubang han
masa diri la an kakurian, kagutuman, ngan kakablasan nga durot han bagyo kundi an kalamidad nga
durot han mapintas nga militarisasyon ha kabaryuhan. Temprano man nga gintangpos han punglo
han kaaway an pagserbe ni Ka Axel ha rebolusyon,
waray hiya pakyasa han masa nga parag-uma ha iya
paghigugma ngan paghalad han kinabuhi para ha ira.
An mabayanihon nga kinabuhi ni Ka Axel pirme
mababatian ha mga pasaro han hinumduman han
mga parag-uma ha mga erya nga iya giniusan. An Pakigbisog han Katawhan Para ha Hustisya
Luwa ni Kasamang Jose Maria Sison
Tagapagtukod nga Tsirman
Partido Komunista han Pilipinas
Nagpapasalamat kami ha husgado ha paghatag hin haum nga direksyon
Ha paggios ngan demanda han katawhan,
Ha panmati ha ira guliat para ha hustisya
Kontra ha mga krimen nga durot han pankatilingban nga delubyo
Nga nagpagrabe ha destroso han superbagyo Yolanda.
An grabe kaupay nga mga krimen han korapsyon ngan kapalpakan
Nga nakakaulang ha pankalamidad nga kaandaman nga makakasalbar kunta han katawhan
Makalikay tikang ha dulok han dagat nga may upod nga makusog nga hangin
Masasarigan nga ineroplano ngan binarko nga reskyu ngan ayuda
Kundi nagdurot lugod hin grabe nga kagutom, uhaw, sakit ngan kamatayon ha mga tawo.
Kinahanglan naton bumulig ha pag-undong han mas makusog pa nga super bagyo han katawhan
1JDPDKDPSDNKDPJDLPSHU\DOLVWDQJDNULPLQDOQJDUHVSRQVDEOHKDSDJSDVƼKDQNDOLEXWDQ
Ngan an kakulangan hin pankadagmitan nga urukyan, pagkaon, tubig ngan medisina,
Kamalangan ngan kakulangan han ayuda ngan rehabilitasyon,
Ngan ha pan-ngawat hin mga pundo ngan suplay han mga korap nga mga niyutiyo.
Septyembre 2014
Larab Ispesyal nga Isyu  16
Kinahanglan naton pukawon, organisahon ngan pagiuson an katawhan
Agud maghimo hin mga katitirok nga magkukundenar han mga krimen ngan mga kriminal,
Agud ipaabot an paghusgar han katawhan kontra ha mga imperyalista
Ngan an ira mga niyutiyo nga naglalarang ngan nagkokonsabuhay
Ha pagkawat han natural ngan pankatilingban nga karikuhan han katawhan.
Kun magluluya-luya an aton determinasyon ha pagpabaton han mga kriminal,
Segurado nga magpapadayon an ira paghimo hin mga super bagyo
Hin propaganda agud basulon an ira ngahaw mga biktima han kahakog ngan kamadarahug,
Maghihimo hin mga super bagyo hin grabe nga pananalumpigos ngan pankatilingban nga delubyo,
Magin natural man nga delubyo o diri.
Determinado an mga buwitre nga maghimo hin grabe nga mga delubyo.
Gin-gamit han mga imperyalista an Yolanda agud pakusgon an interbensyon militar,
Agud magdugang hin mga mamuruhunan ha paniniyupi ha katawhan ngan han katunaan,
Ngan agud iludlod an nasud ha mamabug-at pa nga pautang
Ha ngaran han rekonstruksyon, pero ha kamatuoran hira la gihap an nagbebenepisyo.
Nagpapadayon nga naghahadi an mga kriminal ngan ginpapakurian an mga tawo
Ha nagtitikadamo ngan nagtitikagrabe nga inhustisya:
An kamadarahug han samwak nga agresyon, pananalumpigos ngan pangawat.
Diri ini mahunong tubtob nga bug-uson han katawhan an ira kalugaringon agud
Magin usa nga super bagyo nga magpapabagsak ha bug-os nga dunot nga sistema.
Padayon nga nasulong an pakigbisog han katawhan para ha hustisya
Samtang gin-aatubang ngan ginlalapayan an susrunod nga pankatilingban nga delubyo
Tubtob nga kaya na hini pukanon an bug-os nga madarahug nga sistema han kawaray hustisya,
Ngan tukuron an bag-o nga Pilipinas nga nakakatagamtam hin paglulugaring, demokrasya,
Kauswagan, pankatilingban nga hustisya, kamurayawan ngan internasyunal nga pagkaurusa.
Ika-23 han Nobyembre, 2013
(Ginbasa ha Singbahan han Nicolai ha Utrecht, The Netherlands)