Romontsch sursilvan Puncts total: 100

Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
Suttascripziun candidata / candidat:
Liug / datum:
_________________________________
_______________________________
Romontsch sursilvan
Puncts total: 100
A. Capientscha dil text:
25
B. Producziun da text:
25
C. Vocabulari:
25
D. Grammatica:
25
Cuoz: 90 minutas
Vegn emplenì dals magisters che curregian
Correctura
data:
visum:
puncts:
A. Chapientscha dal text
B. Producziun da text
C. Vocabulari
D. Grammatica
puncts cuntanschids total ►
Controlla
A. Chapientscha dal text
data:
visum:
puncts:
B. Producziun da text
C. Vocabulari
D. Grammatica
puncts cuntanschids total ►
Controlla posteriura
A. Chapientscha dal text
data:
visum:
puncts:
B. Producziun da text
C. Vocabulari
D. Grammatica
puncts cuntanschids total ►
pagina 1 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
1. Capientscha dil text
1.1. Damondas pertuccont il text
Rispunda aschi exact sco pusseivel allas suandontas damondas che stattan en
connex cun il text che ti has legiu.
Per mintga punct stos ti anflar e nudar in argument!
Adatg! Las rispostas ston vegnir formuladas cun construcziuns entiras!
1.
Cun tgei specias da capricorns ei il capricorn dallas Alps parentaus
stretgamein?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2p
2.
Tgei consequenzas ha la reintroducziun dil capricorn giu per la natira alpina?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
1p
3.
Per tgei motiv ei la spezia dil capricorn quasi vegnida destruida en las Alps?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
1p
4.
Cons meins vivan ils bucs carschi ensemen cun lur 'harem' da cauras?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
1p
pagina 2 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
5.
Pertgei cumbattan ils bucs da capricorn? Tgei funcziun ha quei agir en connex
cun la multiplicaziun?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2p
6.
Cura han ins entschiet a reintroducir ils emprems capricorns en Svizra?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
1p
7.
Pertgei ei il capricorn buca pli periclitaus da murir ora? Numna dus arguments.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2p
8.
Tgei ha il retg Vittorio Emanuele II fatg per spindrar il capricorn? Numna duas
caussas!
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2p
pagina 3 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
9.
Numna duas ulteriuras tiaras sper la Svizra e l’Austria, nua ch’ei dat
capricorns dallas Alps.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2p
14 p
10.
Corrispundan las suandontas pretensiuns al text che ti has legiu? Indichescha, schebein
las singulas pretensiuns cheu sut ein gestas ni fallidas.
gest
falliu
q
q
b)
Il capricorn iberic ei parentaus il pli stretgamein cun il
capricorn dallas Alps.
Il capricorn ei mai morts ora en Svizra.
q
q
c)
Ils davos capricorns dallas Alps havevan surviviu ell’Italia.
q
q
d)
Il capricorn e las cauras da casa ein insumma buca
parents.
El 19avel tschentaner ein las uniuns turisticas sestentadas
da reintroducir il capricorn en las Alps.
Per durmir descenda il capricorn en regiuns pli bassas.
q
q
q
q
q
q
q
q
h)
La caura parturescha siu ansiel suenter pli u meins in miez
onn.
Il retg franzos ha mess sut protecziun il capricorn.
q
q
i)
Las cauras capricorn han negins corns.
q
q
j)
Ozildi vivan 30 000 – 40 000 capricorns en Svizra.
q
q
k)
Las cauras han in peil pli stgir ch’ils bucs.
q
q
a)
e)
f)
g)
11 p
Capientscha dil text: 25 p
pagina 4 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
2. Producziun da text
Jeu ed ils animals selvadis
Il capricorn ei in animal selvadi. Raquenta d’experientschas e relaziuns che
ti has cun auters animals selvadis.
•
•
•
•
Scriva in text cun silmeins 200 plaids en construcziuns entiras e bein
formuladas!
Mira da duvrar in scazi da plaids variau e da buca repeter trasora ils medems
plaids!
Structurescha bein il text.
Metta in agen tetel che va bein cun il text! ___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
pagina 5 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Cons plaids has ti duvrau?
Indichescha cheu il diember.
_____ plaids
cuntegn (max. 10 p)
stil (max. 5 p)
grammatica (max. 5 p)
ortografia (max. 5 p)
TOTAL: 25 p
! Producziun da text 25 p
pagina 6 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
3. Vocabulari
Ei suonda enzacontas damondas da vocabulari.
3.1. Sinonims
Indichescha mintgamai in sinonim (mo in plaid!) per ils suandonts plaids ord il text,
aschia ch’il text resta corrects! (exempel: marcau = fiera, magher = satel)
1.
(lingia 12) imposant
________________________________
2.
(lingia 21) ruaus (dalla notg)
________________________________
3.
(lingia 23) muntanera
________________________________
4.
(lingia 27) cumbat
________________________________
5.
(lingia 56) territori
________________________________
5p
3.2. Antonims
Numna mintgamai in antonim (mo in plaid!) per ils plaids indicai! (exempel: grond ≠
pign, marcau ≠ vitg; buca lubiu: grond ≠ buca grond)
1.
(lingia 12) sturschiu
________________________________
2.
(lingia 36) augmentar
________________________________
3.
(lingia 41) utilisabel
________________________________
4.
(lingia 43) pusseivel
________________________________
5.
(lingia 44) entschatta
________________________________
5p
pagina 7 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
3.3. Explicaziun da plaids
Explichescha cun construcziuns entiras e correctas las suandontas expressiuns
che cumparan el text.
1.
(lingia 27) rivalisont
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
2.
(lingia 37) zappitschem
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
3.
(lingia 49) recolonisaziun
____________________________________
____________________________________
____________________________________
4.
(lingia 56) perschuader
____________________________________
____________________________________
____________________________________
8p
pagina 8 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
3.4. Famiglias d’animals
Enquera per mintga animal il dretg plaid per ils descendents.
Exempel: capricorns/cauras han anseuls
1. vaccas han
___________________
2. nuorsas han
___________________
3. cavals han
___________________
4. pors han
___________________
5. tgauns han
___________________
6. gats han
___________________
3p
3.5. Modas da dir
Cumpletescha las modas da dir cun agid dallas indicaziuns giusut. 1.
Leischen sco
____________________
2.
Durmir sco
____________________
3.
Discuorer sco
____________________
4.
Stinau sco
____________________
5.
Pallid sco
____________________
6.
Git sco
____________________
7.
Ner sco
____________________
8.
(Esser) diligent sco
____________________
9.
Spert sco
____________________
10.
Lev sco
____________________
11.
Tgietschen sco
____________________
12.
Viver sco
____________________
in crap, la signuria, in pèsch, in cudisch, ina frosla, in botsch, in piez, la cotgla, in
paliet, ina furmicla, ina plema, in cunti
4p
! Vocabulari 25 p
pagina 9 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
4. Grammatica
Ei suonda enzacons pensums da grammatica.
4.1. Transformaziun da plaids
Cumpletescha la tabella cun ils plaids che mauncan. Scriva mintgamai mo in plaid
en la largia! (Adatg: ils particips valan buca sco adjectiv. Exempel: duvrar – duvrau.)
substantiv
adjectiv
verb
mesirar
altezia
cumbat
introducziun
utilisabel
capir
gustar
cuntentientscha
15 p
pagina 10 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
4.2. Discuors direct ed indirect
Transfuorma il discuors direct el discuors indirect ed il cuntrari. Fai adatg als segns
d’interpuncziun! Ei setracta d’in discuors denter il prenci pignet ed in pilot che ha giu
ina panna el desiert.
Exempel:
Il pilot manegia: “Jeu sun surstaus d’entupar in carstgaun el desiert.”
Il pilot manegia ch’el seigi surstaus d’entupar in carstgaun el desiert.
1. Direct: Il prenci pignet camonda: “Dessegna ina nuorsa per mei.”
Indirect: __________________________________________________________
2. Direct: Il pilot rispunda: “Jeu sai buca dessignar.”
Indirect: __________________________________________________________
3. Direct: _________________________________________________________
Indirect: Il prenci pignet insista schend ch’el vegli ina nuorsa giuvna.
4. Direct: “Eis ti curdaus giu da tschiel?”, vul il pilot saver.
Indirect: __________________________________________________________
5. Direct: “Jeu vegn d’in pign planet”, declara il prenci pignet.
Indirect: __________________________________________________________
5p
pagina 11 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)
Examen d’admissiun 1. gim. 2015
Rom: Romontsch sursilvan
4.3. Adjectivs numerals (pronoms numerals)
Cumpletescha las largias cun adjectivs numerals dad 1 entochen 11 en la dretga
fuorma! Scriva ora las cefras/ils diembers. Aschunta igl artechel, sch’igl ei necessari.
Adatg: certas cefras drovas ti in pèr gadas, autras mai.
1.
La Svizra festivescha siu anniversari ___________________ d’uost.
2.
El tren dat ei pil solit ___________________ classas: _________________
e ___________________.
3.
Nus sevesein oz en ina jamna, pia oz en ___________________ dis.
4.
Fernanda ha gest aunc contonschiu il podest, ella ei vegnida
___________________.
5.
Il giugadur da ballapei dall'equipa naziunala sto bandunar il plaz. Uss ei la
squadra mo pli en ___________________.
6.
60 minutas suenter las dudisch eis ei ___________________.
7.
En Svizra interna dat ei il Lag dils ___________________ Cantuns.
8.
Igl ei buc in bien sentiment dad esser ___________________ roda dil carr.
9.
Igl onn ha dudisch meins. Il fenadur ei il ___________________ meins digl
onn.
10.
In tozzel curridras ein separticipadas alla cuorsa. Lea ha vargau ina
curridra en la davosa ascensiun ed ei perquei buca vegnida davosa,
mobein ___________________ davosa, pia figurescha ella sco
___________________ en la rangaziun.
11.
Pi baul havevan ils purs da dar ___________________ part dalla racolta al
castellan, ins numnava quella taglia era la dieschma.
12.
In giug da ballapei ha ___________________ mesadads.
5p
! Grammatica 25 p
pagina 12 da 12
puncts per pagina
(puncts cuntanschids)