目 次 第 1 章 量子論の基本概念 1 1.1 状態と密度演算子 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.2 エンタングルメント . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.3 非ユニタリ過程 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 第 2 章 量子測定入門 2.1 2.2 2.3 3 測定演算子と POVM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.1.1 間接測定モデル . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.1.2 公理的特徴づけ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.1.3 簡単な具体例 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 測定誤差 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.2.1 量子ゆらぎと測定誤差の違い . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.2.2 不偏性を満たす測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 さまざまな不確定性関係 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.3.1 不確定性関係いろいろ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.3.2 Arthurs-Kelly-Goodman の不等式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.3.3 Englert の不等式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 第 3 章 量子測定の具体例 3.1 3.2 3.3 5 ホモダイン測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3.1.1 測定方法 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3.1.2 状態トモグラフィー . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 量子非破壊 (QND) 測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3.2.1 一般論 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3.2.2 スピン QND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3.2.3 キャビティ内の光子数 QND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 ヘテロダイン測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 第 4 章 量子推定理論 4.1 古典推定理論 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 4.1.1 パラメータ推定とは何か . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 4.1.2 Fisher 情報量 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 i 4.1.3 4.2 Cramer-Rao 不等式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 量子 Fisher 情報量と量子 Cramer-Rao 不等式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 第 5 章 量子マスター方程式 9 5.1 簡単な導出 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5.2 ミクロなダイナミクスからの導出 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5.2.1 一般論 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5.2.2 二準位原子 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 第 6 章 古典確率過程入門 11 6.1 確率過程の基礎 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2 Ito 積分と Ito 公式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 6.3 Fokker-Planck 方程式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 第 7 章 量子連続測定と確率マスター方程式 11 13 7.1 確率マスター方程式の簡単な導出 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2 様々な確率マスター方程式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2.1 直接光子検出 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2.2 ホモダイン測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2.3 QND 測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2.4 ヘテロダイン測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2.5 一般形 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 量子 Ito 公式 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.3 第 8 章 量子フィードバック制御 8.1 8.2 8.3 15 量子フィードバック制御の考え方 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1 フィードバック制御とは . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 8.1.2 具体例:スピンスクイジング . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 8.1.3 コヒーレントフィードバック . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 マルコフフィードバック . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 8.2.1 一般論 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 8.2.2 具体例:スピンスクイジング . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 最適制御と最適アンラベリング . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 第 9 章 非マルコフ過程 9.1 15 一般論 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 17 9.1.1 Nakajima-Zwanzig の方法 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9.1.2 Time-convolutionless の方法 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 ii 目 次 9.2 厳密に解ける模型 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9.2.1 自然放出 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9.2.2 スピン・ボゾンモデル . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9.3 非マルコフ連続測定 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9.4 量子ゼノ効果とアンチゼノ効果 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9.5 ダイナミカル・デカップリング . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 第 10 章 量子系の熱力学 19 10.1 Shannon エントロピーと von Neumann エントロピー . . . . . . . . . . . . . . . . 19 10.2 熱力学第二法則の導出 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 10.3 非平衡系の応答理論 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 10.4 計数統計とゆらぎの定理 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 10.5 情報と熱力学 付録 A 量子光学の基礎 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 21 A.1 電磁場の量子化 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 A.2 光と原子の相互作用 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 付録 B 古典制御理論 23 B.1 カルマンフィルター . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 B.2 最適制御理論 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 iii
© Copyright 2025 ExpyDoc