掲載されている図版明細

使用した図版について
はじめに
(1) ケンペル『日本誌』(ロンドン 1727 年) 刻版標題紙 天理大学附属天理図書館所蔵(以下,天
理図書館蔵)
Kaempfer, Engelbert, The history of Japan. London : Printed for the Translator, 1727. Engraving
title-page.
(2) ケンペル遺稿日本図 大英図書館所蔵
(3) ケンペル『日本誌』(ロンドン 1727 年)所収 ショイヒツァー「日本図」 天理図書館蔵
Scheuchzer, John Gaspar, Imperium Japonicum in sexaginta et oct provincias divisum. Ex ipsorum
Japonensium mappis & observationibus Kæmpferianis, qua fieri licuit fide & cura descriptum a Joh:
Casparo Scheuchzer. London, 1727.
1 西洋古版地図に描かれた初期の日本図
(4) マルコ・ポーロ『東方見聞録』(ピピノ版) [ホウダー]
[1484 年] 日本関係記事 天理図書館
蔵
Polo, Marco, De consuetudinibus et conditionibus orientalium regionum, translated by Francesco Pipino.
[Gouda] : [Gerard Leeu], [between 1483 and 11 June 1484]
(5) フリシウス編プトレマイオス『地理学』(ストラスブルグ 1522 年)所収「アジア図」 天理
図書館蔵
Claudius Ptolemaios ; Laurentius Frisius, Clavdii Ptolemæi Alexandrini Mathematico principis, opus
Geographię nouiter castigatũ & emaculatũ additiõibus, raris et inuisis, necnon cũ tabularum in dorso
iucunda explanatione, Registro quoq; totius operis, tam Geographico, q̃; etiã historiali, facillimũ introitũ
prebẽti ...
Strassburg : [s.n.],1522.
(6) オルテリウス『世界の舞台』(アントワープ 1595 年刊) ラテン語増補版 標題紙 天理図書館
蔵
Ortelius, Abraham, Theatrum orbis terrarum. [Antuerpiae] : Ex Officina Plantiniana, Abrah. Ortelij aere
& cura, M.D.XCV [1595]
(7) 図版(6)所収 テイシェイラ「日本図」
(8) 石川流宣『日本海山潮陸図』 元禄四(1691)年 天理図書館蔵
(9) レランド「日本図」 R. & J.オッテンス商会 17—年 天理図書館蔵
Reland, Adrien, Imperium Japonicum per Regiones Digestum sex et Sexaginta atque ex Ipsorum
Japonensium Mappis...
Amsterdam : R. & J. Ottens, [c.1740]
2 ケンペル遺稿日本図とショイヒツァー「日本図」の相違
*(2) ケンペル遺稿日本図
(10) ショイヒツァー「日本図」下書き 大英図書館所蔵
ケンペル旧蔵『新撰大日本図鑑』http://record.museum.kyushu-u.ac.jp/zn/k3/k3.html
*(3) ショイヒツァー「日本図」
3 日本の北辺域の地図史
3-1 ロシアのアジア大陸東漸
(11) ウィト「大韃靼・大蒙古・日本・中国図」[1688-1710]
Wit, Frederick de ; Witsen, Nicolaas, Magnæ Tartariæ, magni Mogolis imperii, Iaponiæ et Chinæ, nova descriptio ex tabula ampliss : viri D.N. Witsen pro majori parte aliis auctoribus excerpta
et dita per F. de Witt Amstelodami. [1688-1710]
3-4 西洋人の航海と日本の北辺域
(12) ベルリンギエリ編プトレマイオス『地理学』(フィレンツェ 1482 年)所収「世界図」 天理
図書館蔵
Ptolemaios Klaudis ; Berlinghieri, Francesco, Geographia di Francesco Berlinghieri Fiorentino in terza
rima et lingua Toscana distincta con le sue tauole in uarii siti et prouincie secondo la geographia et
distinctione dele tauole di Ptolomeo. 1482.
(13) ロイペ編クーン『フリース東北日本近海航行記』(アムステルダム 1858 年)所収「日本北辺
域図」 天理図書館蔵
Leupe, P.A. ; Coen, C.J., Reize van Maarten Gerritsz. Vries in 1643 : naar het noorden en oosten van
Japan : volgens het journaal gehouden door C.J. Coen, op het schip Castricum. Amsterdam : F. Muller,
1858.
(14) ヤンソン「日本及び蝦夷図」[アムステルダム]
[1659 年] 天理図書館蔵
Janssonius, Johannes, Nova et accurate Iaponiæ, terræ Esonis, ac insularum adjacentium. [1658]
3-5 来日西洋人と蝦夷
3-5-1 ウィリアム・アダムス
(15) 図版(6)所収「世界図」
Ortelius, Abraham, Typus orbis terrarium. [1595(1570)] (16) オルテリウス『世界の舞台』所収「アジア図」[1570 年頃] 天理図書館蔵
Ortelius, Abraham, Asiae nova description. [1570] (17) 図版(6)所収「韃靼図」
Ortelius, Abraham, Tartariae sive Magni Chami Regni typus. [1595(1570)]
(18) 図版(6)所収「東印度図」
Ortelius, Abraham, Indiae Orientalis Insularumque adiacientium typus, [1595(1570)]
*(7) 図版(6)所収 テイシェイラ「日本図」
(19) グロイター『地球儀』1632 年 天理図書館蔵
Greuter, Matthäus, Terrestrial globe. Louvain, 1632.
(20) グロイター『地球儀』1632 年 日本図部分 天理図書館蔵
(21) ブリー父子編『東インド誌』(フランクフルト 1598-1606 年)所収「北極海図」 天理図書館
蔵
Bry, Johann Theodor de, Indiae orientalis. Francfort : Wolffgangus Rahter et Joannes Israel de Bry,
1598-1628.
3-5-2 ジェロニモ・デ・アンジェリス
(22) アンジェリス「蝦夷国,日本,高麗に韃靼とノーヴァ・エスパーニャとの一部分を加えた
小さな一地図」 [1621 年] (天理図書館蔵写真複製より)
Angelis, Girolamo de, [Japan and Ezo] [1621]
(23) ダッドレー「日本図」 1646 年 天理図書館蔵
Dudley, Robert, Asia carta di ciasete piu moderna. [Florence], 1646.
4 ショイヒツァーの日本図作成
(24) 図版(3)所収 ショイヒツァー「日本図」内別図「カムチャツカ図」 天理図書館蔵
(25) ロシア帝国科学学士院『ロシア地図帳』 サンクトペテルブルグ 1745 年 天理図書館蔵
De L’Isle, Joseph Nicolas, Russischer Atlas, welcher in einer General-Charte und neunzehen
Spezial-Charten das gesamte Russische Reich und dessen angräntzende Länder nach den Regeln der
Erd-Beschreibung und den neuesten Observationen vorstellig macht. St. Petersburg : Kayserl. Academie
der Wissenschaften, 1745.
(26) ロシア帝国科学学士院『ロシア地図帳』(サンクトペテルブルグ 1745 年)所収「アムール
川からカムチャツカ図」 天理図書館蔵
De L’Isle, Joseph Nicolas, Mappa Generalis Totius Imperii Russici. [St. Petersburg], [1745] (27) ホーマン「モスクワ帝国新地図」[1720?] 天理図書館蔵
Homann, Johann Baptist, Generalis totius imperii Moscovitici : novissima tabula magnam orbis terrarum
partem â Polo Arctico usq[ue] ad mare Iaponicum, et Chinae Septentrionalis confinia exhibens : cum via
Czaricae nuper Legationis ex urbe Moscua per universam Tartariam, ad magnu[m?] Chinae
imperatorem. Norimbergæ : ex conatibus Iohannis Baptistae Homanni, [1704?] (28) ホーマン「カスピ海図,及びカムチャツカ図」 1725 年 天理図書館蔵
Homann, Johann Baptist, Geographica Nova ex Oriente Gratiosissima, Duabus Tabulis Special. contenta,
quarum Una Mare Caspium, Altera Kamtzadaliam, seu Terram Jedso. 1716.
(29) 「大ロシア帝国新地図」 天理図書館蔵
Anon., Carte nouvelle de tout l'empire de la grande Russie dans l'estat ou il s'est trouvé à la.mort de
Pierre le Grand. . ..
Amsterdam : chez R. & J. Ottens, [1724]