Dia 1

College 7
Geschiedenis
van het
sociaal werk
1980-nu
Sociaal werk in de overgang
van verzorgingsstaat
naar zorgzame samenleving
Samenstelling:
Maarten van der Linde
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
1
Internationale situatie
vanaf midden jaren 1970:
• economische neergang
• opkomst neoliberale
tijdgeest
• bezuinigingen
• afslanken verzorgingsstaat
• Margaret Thatcher (GB)
• Ronald Reagan (VS)
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
2
1978-1982 Kabinet Van Agt
aankondiging bezuinigingen
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
3
‘Waarschuwt voor
doorschieten jaren
zestig ideeën in het
welzijnswerk’ (1977)
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
4
http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.php?id=41
‘Welzijnswerkers
kweken heel
direct misère’ (1980)
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
5
1982-1990 Kabinetten Lubbers:
bezuinigingen op sociaal werk
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
6
J.C.M. Hattinga Verschure (1914-2006)
Zorgvernieuwer
1. Zelfzorg
2. Professionele zorg
3. Mantelzorg
‘Joop Hattinga Verschure
heeft als eerste in Nederland
(in 1971) ervoor gezorgd dat
mensen die voor een ander zorgen,
ook als zodanig worden benoemd.
Dankzij hem heeft de mantelzorg
een eigen plek gekregen binnen
het denken over zorg."
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
Hij was nauw
verwant
met de Franse
filosoof LEVINAS,
die kort gezegd
niet de autonomie
en de eigen
ontplooiing
van mensen
centraal stelt
maar hun
betekenis
voor de ander.
7
Elco Brinkman (1982):
Zorgzame samenleving
http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.php?id=42
Minister van Welzijn,
Volksgezondheid en Sport
(WVC) Brinkman lanceert in
1982 de ‘zorgzame samen
leving’ die de verzorgingsstaat moet gaan vervangen.
Kijk en luister hoe hij het zegt:
http://www.youtube.com/watch?v=uQl2T5893IA
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
8
Jaren ’90:
Nieuwe trefwoorden zijn:
• Vermaatschappelijking
• Extramuralisering
• Vraaggericht werken
• Marktwerking
Nieuw ondernemerschap:
Hans van Putten met zijn
zoon Thomas († 2006).
Hij speelt in op mogelijkheden van de markt. Er zijn
nu al 62 Thomashuizen.
Maar ook:
• Fusies van instellingen
• Van kleinschalig naar
grootschalig
• Megasalarissen
bestuurders
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
9
Welzijnswerk moet efficiënter&zuiniger
Taylorisering van
sociaal werk:
opknippen van
dienstverlening in
meetbare producten.
Geert van der Laan:
Dat is in strijd met de
persoonlijke en ambachtelijke aard van het werk
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
10
Sociaalwerk-kenner Jos van der Lans
analyseert:
• tot 1960/65 ER BOVEN OP ▼
– Professional weet wat goed voor u is – heeft gezag –
paternalisme
Als gevolg van anti-autoritaire tijdgeest:
•
tot 1980/85 ER NAAST ▄ ▄
– Professional wil op gelijk niveau werken - niets opleggen identificatie
Maar dan volgt als gevolg o.a. van kritiek Achterhuis:
Vanaf jaren ’80 ER VANDAAN…
– Professionals trekken zich terug in hun kantoor
– Verzakelijking, managementbenadering
– Beschadigd professioneel zelfbewustzijn
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
11
Jos van der Lans en
Paul Kuyper publiceren
in 1994 een manifest:
Naar een modern paternalisme.
Eerherstel van de
outreachende aanpak.
In dezelfde tijd
ontstaat
‘bemoeizorg’
http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.php?id=47
De canon over Bemoeizorg
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
12
Vooral sinds opkomst Leefbaarpartijen en Fortuynrevolte (2002)
ER OP AF ►◄
Zie boek Jos van der Lans, Ontregelen. 2008.
Intussen 7e druk.
Achter de voordeur – stadsmariniers –
huisbezoek – vroegtijdige interventie
– jeugdveldwachter – straatcoaches
– thuismentoren – buddy’s
– outreachende hulpverlening –
bemoeizorg – eigen kracht centrales
- leefwereld als spreekkamer
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
13
2007 Wmo
Wet maatschappelijke ondersteuning
Aardverschuiving
voor het welzijnswerk:
van ontvangende
garagehouder naar
opzoekende wegenwacht.
Canonvenster over de Wmo:
http://www.canonsociaalwerk.eu/nl/details.p
hp?id=49
College 7: Gesch. Sociaal Werk:
1980-nu
14
Einde college 7
College 6:
7: Gesch. Sociaal Werk:
1940-1980
1980-nu
15