De aardrevolutie - Aardrijkskunde VISO Roeselare

De aardrevolutie
Waarnemingen
ZOMER
WINTER
Waarnemingen
WINTER :
In de winter komt de zon lager boven de
horizon dan in de zomer
De baan die de zon in de winter boven de
horizon beschrijft is korter dan in de zomer
De dagen worden korter in de winter
ZOMER :
Omgekeerde situatie
Ellipsbaan
Zomerzonnewende
21 juni
Lentenachteveningen
21 maart
66°33´
PERIHELIUM
APHELIUM
Herfstnachteveningen
23 september
Winterzonnewende
22 december
AARDE ALTIJD EVEN VER VAN DE
ZON TIJDENS OMWENTELING ?
NEEN:
Kleiner in de winter = perihelium
Groter in de zomer = aphelium
INDELING VAN SEIZOENEN OP BASIS
VAN AFSTAND AARDE-ZON ?
NEEN :
Anders zou het in de winter warmer moeten
zijn en tijdens de zomer veel kouder
WEETJE !
De aarde draait niet altijd even snel in haar baan!
De perkenwet van Kepler: Als een planeet in dezelfde
tijd van A naar B en van C naar D gaat, zijn
de gearceerde oppervlakten even groot
Duur van één omwenteling
1 omwenteling rond de zon duurt ????
365 dagen ?
366 dagen ?
365 dagen 5u 48 min 45,2 sec
Schrikkeljaar
Wat is een schrikkeljaar ?
Een jaar met 366 dagen ipv 365 dagen. We
tellen 29 februari er bij.
Waarom voerden de Romeinen in hun tijd al
om de 4 jaar een schrikkeljaar in ?
1 jaar = 365 dagen => per omwenteling bijna 6 uren over
4 x 6 uren = 24 uren = extra dag
Schrikkeljaar
Waarom aanpassing in Gregoriaanse kalender ?
Te veel schrikkeljaren gerekend in Romeinse tijd.
5u 48 min ….. = 6 uren
Algemene regel voor schrikkeljaar :
Een jaar is een schrikkeljaar als het deelbaar is
door 4. Maar, eeuwjaren zijn geen schrikkeljaren,
eeuwjaren deelbaar door 400 dan weer wel .
WEETJE !
Waarom precies 29 februari ?
In de oudste Romeinse kalender, die maar tien
maanden telde, kwamen januari en februari niet
voor. De Romeinen zagen de winter namelijk als
een maandloze periode. Toen onder keizer
Pompilius het jaar werd verdeeld in twaalf maanden
werd de laatste maand ‘februaris’ gedoopt. Het jaar
begon toen dus met maart. De schrikkeldag werd
logischerwijs verrekend aan het einde van het
jaar. Dit betekent dus aan het einde van februari.
In het jaar 456 na Christus werd januari de eerste
en februari de tweede maand. De schrikkeldag bleef
echter na de tweede maand.
1980 :
Schrikkeljaar
1600 :
Schrikkeljaar
1800 :
Geen schrikkeljaar
1917 :
Geen schrikkeljaar
1994 :
Geen schrikkeljaar
1996 :
Schrikkeljaar
Schuine aardas
Eclipticavlak ?
Het vlak waarin de aarde in zijn ellipsvormige
baan om de zon draait
Aardas loodrecht op eclipticavlak ?
Neen, hoek van 66° 33’ (gemiddeld)
aardas
66°33’
eclipticavlak
hoek tussen eclipticavlak en evenaarsvlak?
90° - 66°33’ = 23° 27’
WEETJE !
Precessie en nutatie van de aardas
De aardas beschrijft een soort ‘tolbeweging’ met een
omlooptijd van ongeveer 26 000 jaar. De oorzaak hiervan is
de aantrekking die de zon op de aarde uitoefent.
In deze kegelvorm zitten knikken
(golven), dit is de nutatie. Dit wordt
veroorzaakt door de wisselende invloed
van de maan.
Het gevolg is dat de hoek tussen de
evenaar en de ecliptica varieert van
21°55’ tot 24°18’ in een periode van
40 000 jaar.
POOLCIRKELS
KEERKRINGEN
Schuine aardas
Noordpoolcirkel 66° 33’ N
Kreeftskeerkring 23°27’ N
Evenaar 0°
Steenbokskeerkring 23°27’ S
Zuidpoolcirkel 66°33’ S
Seizoensindeling
Inleidende figuren :
zonlicht
Voor Ken staat de zon hoog aan de horizon
Voor Barbie staat de zon lager aan de horizon
21 maart en 23 september
NOORDPOOLCIRKEL
KREEFTSKEERKRING
EVENAAR
STEENBOKSKEERKRING
ZUIDPOOLCIRKEL
21 maart en 23 september
Op welke parallel loodrechte inval van zonnestralen?
EVENAAR
! Loodrechte inval van zon = de
zon staat in het zenith !
Lengte van dag en nacht?
Overal gelijk : 12u dag en 12u nacht
Culminatiehoogte van plaats X ?
Algemene regel : 90° min de afstand van plaats X tot
de plaats waar die dag de zon ‘s middags in het zenith
staat.
Culminatiehoogte
50°
Culminatiehoogte in België (50° NB) op 21 maart en 23 september:
90° - (afstand tussen 50° NB en evenaar) = 90°
- 50° = 40 °
21 juni
NOORDPOOLCIRKEL
KREEFTSKK.
EVENAAR
STEENBOKSKK.
ZUIDPOOLCIRKEL
21 juni
Op welke parallel loodrechte inval van zonnestralen ?
Kreeftskeerkring
Lengte van dag en nacht ?
Alleen op evenaar dag en nacht nog even lang
Hoe meer naar het noorden, hoe langer de dagen
Hoe meer naar het zuiden, hoe korter de dagen
21 juni
Culminatiehoogte aan de evenaar :
90° - 23°27’ = 66° 33’
Culminatiehoogte in België (50° NB) :
90° - (50°- 23°27’) = 63° 27’
Ten noorden van 66°33’ NB :
POOLDAG = de zon gaat niet onder de horizon
Hoe meer naar de noordpool, hoe meer dagen de zon
boven de horizon blijft.
Ten zuiden van 66°33’ ZB :
POOLNACHT
POOLDAG OF MIDZOMERNACHT
22 december
NOORDPOOLCIRKEL
KREEFTSKK.
EVENAAR
STEENBOKSKK.
ZUIDPOOLCIRKEL
22 december
Op welke parallel loodrechte inval van zonnestralen ?
Steenbokskeerkring
Lengte van dag en nacht ?
Alleen op evenaar dag en nacht nog even lang
Hoe meer naar het noorden, hoe korter de dagen
Hoe meer naar het zuiden, hoe langer de dagen
22 december
Culminatiehoogte aan de evenaar :
90° - 23°27’ = 66° 33’
Culminatiehoogte in België (50° NB) :
90° - (50°+ 23°27’) = 90 – 50 – 23°27’ = 16°33’
Ten noorden van 66°33’ NB :
POOLNACHT
Ten zuiden van 66°33’ ZB :
POOLDAG
Vroege middag in de Noorse stad Tromsö tijdens de
poolnacht waarbij de zon 24 uur niet boven de horizon komt.