STADSGEZICHT - Studio Hartzema

STADSGEZICHT
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
Gerrit Adriaensz Berckheyde, De bocht van de Herengracht (1671-1672)
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
1
Op uitnoding van de Rijksstudio voor het maken van
een meesterwerk hebben wij ons laten inspireren door
de geschilderde stadsgezichten uit de collectie van het
Rijksmuseum. Het doek van Gerrit Adriaensz Berckheyde ving
in het bijzonder onze aandacht.
Als stedenbouwkundig bureau analyseren wij de stad op
ooghoogte en zoeken wij in onze ontwerpen naar een
fundamentele bestendigheid die eeuwen mee kan. Om deze
te communiceren naar onze toeschouwers proberen wij deze
vertelling ook te visualiseren. Maar hoe laat je een stadsdeel
zien, een levendige straat, of een verkeersknooppunt dat
alleen nog op papier bestaat? Welk standpunt kies je, om de
toeschouwer de gecreërde wereld te laten ervaren? Zweven
we boven de straat of staan we op het trottoir? Welk zonlicht
is geschikt; juli, op het eind van de dag of juist februari in de
ochtend?
Met die gedachte hebben wij naar het schilderij van “de bocht
van de Herengracht” gekeken. Ook Gerrit Adriaensz heeft
bewuste keuzes gemaakt om de aandacht te vestigen op
een bijzonder stuk Amsterdam in opbouw, waar de elite op
diepe kavels classicistische paleizen liet verrijzen. Geen boot
verstoort hier het spiegelbeeld in het water of paard met wagen
blokkeert de entrees. Ook de bomen en lantaarnpalen die
er toen al hebben gestaan zijn weggelaten op het doek. Een
stadsbeeld is terugebracht tot een canvas. En bovendien een
kernachtige samenvatting van een subliem stadsdeel met nog
steeds een bijzondere aantrekkingskracht.
Om te kijken hoe dit beeld van de schilder er anno 2015 bij ligt,
hebben wij de exacte positie van het schildersdoek proberen
op te zoeken. Deze blijkt op een goede 2.5 meter boven de
toog van de brug te liggen waar de Vijzelstraat de Herengracht
kruist, midden in de trambaan van lijn 16 en 24. Met de digitale
stafkaart van Amsterdam hebben we het perspectief ontleed en
de exacte positie kunnen bepalen. Toch komen de beelden niet
exact overeen. In het schilderij zijn de panden in de bocht in
verhouding opgeblazen om zo waarschijnlijk het accent van de
bocht te versterken.
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
2
Fascinatie voor dit schilderij
Uitsnede van het doek
camera
Hoogte 2.5m boven de toog
Lens 25mm
Zoektocht naar het perspectief
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
3
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
4
Als bewerking op de het schilderij van Gerrit Adriaensz
Berckheyde hebben we de confrontatie gezocht met het
huidige stadsbeeld. Het hedendaagse gebruik van autoverkeer
en toerisme hebben we ingevuld. Dit levert een intrigerende
samensmelting op. Passanten lijken het stadsbeeld achteloos
te passeren. Zij zijn de acteurs geworden in het straatbeeld.
In het Rijksmuseum staat de toeschouwer juist schouder aan
schouder gericht naar deze uitsnede. In werkelijkheid genieten
we van ons acteursschap in dit stedelijk landschap en hebben
we de luxe er achteloos aan voorbij te lopen. Misschien is
dat wel de definitie van een goede leefbare stad. Het streven
hiernaar zal in ons bestaan als stedenbouwkundigen altijd onze
motor zijn.
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
5
Het stadsbeeld in 2015
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
6
Versmelting van twee stadsgezichten
Inzending Rijksstudio Award 2015 door Studio Hartzema
7
Contactgegevens
studio Hartzema BV
Westblaak 49
NL - 3012 KD Rotterdam
+31 10 281 07 51
[email protected]

Download Report