achtergrond-informatie

Wad, water en polders als ontwerpopgave
Reuring bij Noordpolderzijl
Op 15 april 2015 gaan we ons buigen over de opgave van de driehoek Noordpolderzijl Warffum - Usquert. We gaan deze bijeenkomst weer eens onvervalst brainstormen,
inspireren, schetsen.
Schetsen met polders, kwelders, havens, Groninger land aan zee en opgaven die spelen met
betrekking tot het open houden van een vaargeul en waterbeheer. Is het initiatief van een
"spoelzee" de sleutel tot een hernieuwde verbinding van Groningen en de Groningers met de
Waddenzee? We gaan deze bijeenkomst aan het schetsen, op zoek naar het antwoord op de
vraag: Hoe zou het gebied van Warffum en Usquert tot aan het wad bij Noordpolderzijl
er uit kunnen zien, zodanig dat het beheerprobleem van het haventje en het
toegangskanaal is opgelost en deze driehoek weer een sleutelplek wordt voor de
verbinding van Groningen en de Groningers met het Werelderfgoed Waddenzee.
De resultaten van de bijeenkomst zullen als vrijblijvende adviezen worden overgedragen aan
gemeente, waterschap, Programma naar een Rijke Waddenzee, Het Groninger Landschap en
andere belanghebbenden. Als ideeën, als inspiratie voor de opgave die hier actueel is
geworden. Vind wat achtergrondinformatie in de bijlage.
Wanneer:
Waar:
Hoe laat:
15 april 2015
't Zielhoes te Noordpolderzijl, Zijlweg 4, 9988 TD Usquert, 0595 423 058
17:00 - 21:30 uur
Opzet van het programma:
17:00 verzamelen voor rondrit door het gebied bij Station Usquert
Aankomst trein uit Groningen 16:52
Rondrit door Usquert, over de kwelderwal naar Warffum, door Warffum, eventueel
opstappers station Warffum (aankomst trein uit Groningen 17:18), vanaf Warffum
door de Noordpolder naar 't Zielhoes Noordpolderzijl, blik op kwelders en het wad.
18:00 Inloop, netwerken met koffie en broodje
18:30 Intro's van Michiel, uitbater 't Zielhoes, wethouder Bouman van Eemsmond
18:55 Schetsronde 1
19:30 Twee parallelle inleidingen
- technisch (door Hans Dan
- wat hebben Usquert en Warffum met Noordpolderzijl en het wad
20:00 Pauze
20:15 Schetsronde 2
21:00 Presentatie resultaten en plenaire discussie
21:30 Afsluiting
21:42 Vertrek trein naar Groningen vanaf Usquert
21:47 Vertrek trein naar Groningen vanaf Warffum
ps. vanwege de catering vragen wij een bijdrage van €10,-, te voldoen ter plaatse
De aanmelding is geopend, geef je op voor deze inspirerende avond door een mailtje te sturen
naar [email protected] . Nadere informatie bij Michiel Firet (06 1296 1898).
Achtergrond
De meest noordelijke haven op de vaste wal stamt uit 1811. Met de afsluiting van de Noordpolder
door de Ommelander Zeedijk werd de oude zeewering die pal achter Warffum en Usquert liep bijna
twee kilometer zeewaarts verlegd. Aan het einde van het afwateringskanaal door de nieuwe polder
werd bij de sluis het Zielhoes aangelegd. Bij een van de volgende dijkversterkingen ging de sluis dicht.
De sluis maakte het mogelijk dat door flink water te spuien de geul van de haven naar de Waddenzee
open kon blijven. Nu moet hij steeds worden uitgebaggerd. Een groot beheerprobleem. Gemeente
en waterschap hebben met partners het plan opgevat om met een spoelzee het doorspoelen van de
geul weer nieuw leven in te blazen. Bij Nessmerziel in Noord Duitsland werkt al decennia zo'n
spoelzee (zie luchtfoto hieronder). De plannen voor een spoelzee op de kwelder, buitendijks dus, zijn
al wat verder ontwikkelt. De uitdaging is of een spoelzee binnendijks, dus in het agrarische gebied
van de Noordpolder, meer betekenis kan hebben en sociaal-economisch haalbaar is. Door de
gemeente Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest wordt gekeken naar de haalbaarheid van de
buitendijkse variant. Aan Programma naar een Rijke Waddenzee is gevraagd de kansen en
haalbaarheid van een binnendijkse variant te onderzoeken. Het Groninger Landschap heeft een
prijsvraag gehouden voor het ontwerp van een wierde op de kwelders bij Noordpolderzijl. "Met de
nieuwe wierde willen we de mensen de Waddenzee laten ervaren", vertelt Marco Glastra, directeur
van Het Groninger Landschap. "Groningen is een provincie aan de kust, maar daar merk je niets van.
Bewoners hebben geen besef van de intensieve relatie die het land met de zee had en nog heeft."
Verder timmert het Hoogelandmuseum in Warffum aan de weg. De komende tijd worden de
archeologie-tentoonstelling en de Rottum-kamer gemoderniseerd. En de Waddenprovincies hebben
recent het Uitvoeringskader Waddenkust gepresenteerd. Dit kader is gestoeld op verhaallijnen:
Uit Uitvoeringskader Waddenkust:
VERHAALLIJN WARFFUM EN NOORDPOLDERZIJL
Langs het Groninger wad ligt het typische en oorspronkelijke waddenhaventje van Noordpolderzijl. Het laat het
verhaal zien van de oorspronkelijke vormgeving van vissershaventjes en zijlen langs het hele Nederlands - Duitse
Waddengebied. Het vormt een markant cultuurlandschappelijk punt aan de noordelijke waddenkust en heeft
nadrukkelijk recreatieve betekenis als ‘gezicht naar zee’.
Vernieuwende landschapsinitiatieven hier dienen zich aan als een ‘wierde op de kwelder’ en een
‘spoelzee’, die kan bijdragen aan de slibproblematiek van Noordpolderzijl. Verderop op de overgang van de
kwelderrug met het aangewonnen land ligt Warffum. Het laat zien hoe de Groninger dorpen geleidelijk aan
steeds verder van zee zijn komen te liggen. Het centrum van Warffum vormt een waar
openluchtmuseum van kenmerkende Groninger bebouwing door de eeuwen heen.
In deze context neemt De Noorderstroom het initiatief om geheel vrijblijvend met het netwerk
kansen te gaan schetsen voor het gebied tussen het wad bij Noordpolderzijl en de dorpen Warffum
en Usquert. Centrale vraag is; Hoe zou het gebied van Warffum en Usquert tot aan het wad bij
Noordpolderzijl er uit kunnen zien, zodanig dat het beheerprobleem van het haventje en het
toegangskanaal is opgelost en deze driehoek weer een sleutelplek wordt voor de verbinding van
Groningen en de Groningers met het Werelderfgoed Waddenzee.
De resultaten van de bijeenkomst zullen als vrijblijvende adviezen worden overgedragen aan
gemeente, waterschap, Programma naar een Rijke Waddenzee, Het Groninger Landschap en andere
belanghebbenden. Als ideeën, als inspiratie voor de opgave die hier actueel is geworden.

Download Report