www.pwc.nl De ‘agile’ overheid Op weg naar een behendige en slagvaardige overheid Met het bijschaven van de beleidsuitvoering of het verhogen van belastingen redt de overheid het niet meer als zij haar financiële uitdagingen het hoofd wil bieden en de kwaliteit van de beleidsuitvoering op peil wil houden. Daarnaast vereist de netwerksamenleving een anders opererende overheid. Steeds meer overheidsinstanties komen daarom met alternatieve oplossingen. Overal om ons heen zien wij aansprekende voorbeelden van een grotere focus op maatschappelijke effecten en een hervorming van verouderde bureaucratie. We bevinden ons in het beginstadium van de overgang naar een nieuw overheidsmodel: de ‘agile’ overheid. Bureaucratische overheid Wat kenmerkt een ‘agile’ overheid? • Een ‘agile’ overheid is transparant en toegankelijk en behandelt haar • • • belanghebbenden (burgers, bedrijven, politiek, etc.) zoveel mogelijk als burgers en bedrijven, zonder daarbij de waarden van de democratische rechtsstaat, zoals rechtvaardigheid, gelijkheid, representatie en participatie uit het oog te verliezen. Een ‘agile’ overheid speelt snel in op de wensen en eisen van burgers en bedrijven en werkt bij de levering van publieke diensten intensief samen met de private sector en de ‘third sector’ (burgers en het maatschappelijk middenveld). Een ‘agile’ overheid schept ruimte, creëert samen met de private sector en third sector alternatieven, stuurt daar waar nodig bij en streeft voortdurend naar kostenverlaging en kwaliteitsverhoging van de beleidsuitvoering. Daarnaast zorgt een ‘agile’ overheid ervoor op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in de omgeving met als doel zich snel aan te kunnen passen aan veranderende omstandigheden. Een ‘agile’ overheid legt de focus op maatschappelijke effecten (‘outcomes’) en bestendigt de ‘agility’ door accountable te zijn, dus door verantwoordelijkheid te nemen en afrekenbaar te zijn op effecten. Huidige overheid 1 Toegankelijk 2 Transparant 3 Responsief 4 Efficiënt Een andere wijze van opereren 5 Effectief 7. Naar een omgevingsbewuste en een vooruitziende overheid 8. Naar missie-gedreven en flexibele overheid 9. Naar een nabije en bevoegde overheid 10. Naar een klant- en vraaggerichte overheid 6 Adaptief 7 Accountable Agile overheid 10 agility principes Een andere oriëntatie 1. Naar een focus op effecten (outcome) Een andere balans 2. Naar sturen, katalyseren en regisseren 3. Naar samenwerken, uitbesteden en zelfs afstoten 4. Naar georganiseerde competitie 5. Naar andere financieringsmodellen 6. Naar actieve thirdsector Figuur 1: Agiltiy kenmerken en transitieprincipes Transitie-framework In het visiedocument “De ‘agile’ overheid” brengt PwC enkele aansprekende initiatieven samen in een pragmatisch framework. Dit bestaat uit 10 transitieprincipes. Hiermee kunnen wij de overheid op een gestructureerde manier meer ‘agile’ maken (zie figuur 1). Deze transitieprincipes hebben wij onderverdeeld in de drie clusters een andere oriëntatie; een andere balans en een andere wijze van opereren. • • • Bij een andere oriëntatie zijn de gewenste maatschappelijke effecten (outcomes) leidend. Een focus op outcomes impliceert netwerk-/ ketendenken omdat vaak meerdere partijen een bijdrage leveren aan het realiseren van gewenste maatschappelijke effecten. Een focus op outcomes in plaats van input leidt volgens PwC tot een andere balans tussen de diverse netwerk-/ketenpartners (zoals de publieke sector, de private sector, het maatschappelijk middenveld en de burgers) in de levering en financiering van publieke diensten die bijdragen aan de gewenste maatschappelijke effecten. Deze twee bovenstaande clusters hebben ook gevolgen voor de inrichting en wijze van opereren (ten aanzien van mensen, processen, technologie, structuur en strategie) van de betreffende overheidsorganisatie als onderdeel van de keten zelf. Wij geloven dat door van ‘buiten naar binnen’ te redeneren de overheid uiteindelijk effectiever en efficiënter kan worden. ‘Agility’ scan Om een ‘agile’ overheid daadwerkelijk te realiseren hebben wij op basis van het visiedocument een ‘agility scan’ ontwikkeld. Deze scan maakt het mogelijk om het huidige ‘agility’-niveau van uw organisatie te bepalen (zie figuur 2) en de veranderopgave naar meer ‘agility’ (zie figuur 3). Dat leidt tot inzicht in hoe u uw organisatie het best kunt aanpassen. Maatwerk is hierbij altijd ons uitgangspunt. Het ‘agility’ instrumentarium kent onder meer de volgende toepassingen: nulmeting; visie-ontwikkeling; begeleiding transitietrajecten; begeleiding fusieen samenwerkingstrajecten met andere overheden, private sector en third sector. Figuur 2. Hoe ‘agile’ is het domein beheer & onderhoud Figuur 3. Wat is de veranderopgave naar een meer ‘agile’ organisatie Accountable Klant- en Vraaggericht 5 4 Adaptief Transparant Focus op ef f ecten 5 4 Sturen, catalyseren, regisseren 3 3 Nabij en bevoegd 2 Samenwerken, uitbesteden 2 1 1 Toegankelijk Effectief Georganiseerde competitie Missiegedreven en f lexibel Onderhoud groenvoorzieningen Afval & reiniging Responsief Efficiënt Onderhoud accommodaties en vastgoed Actieve thirdsector Omgevingsbewust en vooruitziend “Met het agility-instrument hebben we een scherp beeld gekregen van elkaars sterke en minder sterke punten, waardoor we meer begrip hebben gekregen voor elkaars cultuur en werkwijzen. Dit helpt ons zeer om onze samenwerking in de nieuwe organisatie in de komende jaren te verbeteren”/Anneke Knol (gemeentesecretaris Barendrecht); Hans Cats (gemeentesecretaris Albrandswaard); Henk Klaucke (gemeentesecretaris Ridderkerk). “Het agility-instrument helpt ons op een gestructureerde wijze richting te geven aan de veranderopgave van het domein Beheer en Onderhoud. De gewenste maatschappelijke effecten en de wijze waarop wij het netwerk/ketenpartners willen betrekken bij het behalen van deze effecten heeft gevolgen voor de inrichting van onze organisatie. De kracht van het instrument is dat het van “buiten” naar “binnen” werkt, en de tools biedt om snel in te kunnen spelen op een omgeving die sterk in verandering is.”/ Hans van den Brule (domeindirecteur Beheer & Onderhoud BAR-gemeenten; Arjan Breedveld (projectleider visietraject inrichting Beheer & Onderhoudsorganisatie BAR-gemeenten. “De agility scan van PWC heeft ons een helder en compleet beeld gegeven over de uitvoering van onze activiteiten, door niet alleen naar kosten te kijken maar ook naar bijvoorbeeld effectiviteit en efficiëncy. Met de scan ontstaat een vernieuwende, transparante kijk op uitvoering van taken, die in ons geval van belang is voor bewustwording maar ook een rol zou kunnen spelen bij eventuele verbetertrajecten.”/Ben Dellaert (Directeur Productschap Vee, Vlees & Eieren); Pascalle de Ruyter (plaatsvervangend secretaris Productschap Pluimvee & Eieren en Productschap Vee & Vlees). Andere f inancieringsmodellen Wilt u meer weten over dit onderwerp en hoe wij u kunnen helpen? Neem dan contact op met: Dimitri van Rijn 088 792 54 61 dimitri.van.rij[email protected] Leon van den Dool 088 792 63 61 [email protected] Peter Teunisse 088 792 76 99 [email protected]
© Copyright 2024 ExpyDoc
