Contactblad nr 1 van 2015.pdf

1
V.Z.W Levende Molens en VZW De Brakken organiseren
Molenzondagen in de Stenen Molen van Oelegem
Iedere laatste zondag van mei tot en met september
Op initiatief van onze molenaars is de molen ook op de laatste zondagen van de
overige maanden open, indien de omstandigheden het toelaten.
Voor informatie, ook voor rondleidingen van groepen, neem contact op met onze
molenaars
2
KLEUR
Ons eerste contactblad in kleur
In 1981 bracht De Brakken een eerste contactblad uit. Bijna 35 jaar bleef het bij een publicatie in
zwart/wit. Voor de viering van ons 40-jarig bestaan mocht het er natuurlijk wat feestelijke uit zien.
Dank voor het idee en voor de hulp bij het inkleuren van het titelblad.
Mogelijk kan een verklaring over de naam van onze vereniging nog meer kleur brengen. “Brakken”
of vechtmieren is de bijnaam voor de Oelegemnaren. Al honderd jaar of meer zijn de Oelegemnaren
berucht in de naburige dorpen als vechtersbazen, vooral tijdens de kermissen. Mogelijk is dat nog
altijd zo.
Toevallig stonden we half februari in een handelszaak in Ranst te wachten. Achter ons kwamen
twee mannen binnen die met elkaar “aan de klap” geraakte over het voetbal tijdens dat weekend.
En wat hoorden we? “Met die van Oelegem is het altijd hetzelfde. Als ge daar een verkeerd
woord tegen zegt, zit het er bovenarms is.”
Voor ons waren het totaal onbekende mannen.
ERFGOEDDAG
Zondag 26 april 2015
Erfgoeddag & Viering 40 jaar Heemkundige Kring De Brakken Oelegem vzw in de Stenen
Molen
Eigenlijk moesten wij dit feest vieren einde november 2014. De stichtingsvergadering gebeurde
einde november 1974 in de huidige Vlotstraat 14. De eerste bestuursleden waren Hilda Hensbergen,
Jos Corremans, Leo Cautereels, Guy Gruyaert, Marc Kennes, Jan Melis, Walter Helssen en Walter
Van der Avert.
Maar in november 2014 had de Erfgoedraad van Ranst, waarbij De Brakken aangesloten zijn, het
veel te druk met de herdenking van Wereldoorlog I en de promotie van het prachtige boek van ons
bestuurslid Willem Segers “Vergeet mij niet” over de militaire slachtoffers van Ranst tussen 1914
en 1918. Dus moesten De Brakken mikken op een latere datum: het werd april 2015, want onze
eerste activiteit gebeurde op 6 april 1975 met een expo in de Oelegemse gymzaal.
Dankzij de medewerking van de Erfgoedraad Ranst, spreiden we die viering over drie delen:
1) Om 11 uur geeft René Van Kerkhoven (ere-notaris) een inleiding met overzicht van de
verervingen inzake De Stenen Molen te Oelegem., notarieel bekeken. Notaris Scheurweghs,
geassocieerd notaris te Ranst (Broechem) geeft een uiteenzetting over de theorie en de praktijk van
erfrecht en erfenissen.
2) Na de lezing kan je de Stenen Molen bezoeken onder de deskundige leiding van de molenaars.
Zij geven een uitgebreide toelichting over de werking van de molen.
3) Om 14 uur volgt een gezellige namiddag met buiten het optreden van de Bluegrassband
(www.bluemaxx.be/, met een Oelegemse molenaar), verder tonen de molenaars hun vaardigheden
en hun inbreng in de werking van de molen. Binnen kunnen de bezoekers genieten van een hapje en
een drankje bij de presentatie van een dvd over 40 jaar De Brakken. Die dvd, in beeld gebracht door
Swa Drofmans, duurt ongeveer 15 minuten en zal om het half uur herhaald worden.
Natuurlijk moesten we voor die dvd een selectie maken. Het lag in onze bedoeling om minstens één
activiteit per jaar te tonen. Soms lukte dat gemakkelijk, soms was het echt zoeken naar iets
representatiefs. We verontschuldigen ons dus indien sommige mensen vinden dat hun aandeel in de
werking te weinig aandacht kreeg.
Einde: rond 17 uur.
Meer uitleg over 40 jaar heemkundige kring De Brakken volgt in ons contact begin april.
3
MOLENNIEUWS
Werkzaamheden en activiteiten in en rond de molen. (Deel XXXIV)
(Luc Verachtert)
Op zondag 14 december hebben de molenaars de electrische molen gedemonteerd om alles grondig
te reinigen. Tijdens het kantelen van de molen liep het even mis. De schragen gingen onderuit en de
molen dreunde op de vloer van de meelzolder. Gelukkig zonder verdere schade. Onderin de molen
zal het stof wel van de balken zijn. De wijze waarop deze kleine molen gebouwd werd, is niet zo
onderhoudsvriendelijk. Er bestaat geen mogelijkheid om op een eenvoudige manier het steenkistje
te openen voor een snelle kuisbeurt. Binnen in de steenkist blijft er altijd wel wat meel achter en
hierdoor is er altijd kans op de kweek van meelwormen.
Op 4 februari bezocht er een groepje kinderen van Ritmica uit Hove de molen met twee opvoeders.
Ritmica is een instelling voor kinderen met leermoeilijkheden en motorisch gehandicapten. In
Ritmica hebben ze een broodproject waarbij er kinderen brood bakken in een houtgestookte oven.
Aansluitend bij dit project kwamen ze kennis maken met de verwerking van graan tot meel en
bloem in een windmolen. Op 11 maart komt er een andere groep kinderen van Ritmica op bezoek.
Op zondag 9 februari brak er tijdens het malen van 650 kg graan één der kruipalen. Dit wordt
herstelwerk voor één der volgende molenzondagen.
Eveneens op 9 februari hebben de molenaars en hun stagiairs wat geoefend in het touwslaan, met
zelfgemaakt gereedschap. Er werd gewerkt met hennep garen (Cannabis sativa of industriële
hennep, niet te verwarren met de Cannabis indica). De opeenvolgende bewerkingen van garen tot
afgewerkt touw, gebeurt steeds met een andere (tegengestelde) draairichting, zodat de
opeenvolgende torsies elkaar in evenwicht houden en het touw dus niet uiteenvalt. Tijdens het
touwslaan wordt door het torsen het touw korter, waardoor de “sleep” met zijn gewichten
langzaamaan dichterbij komt. Achter de “klos”, die van de sleep naar de draaiende haakjes wordt
bewogen, vormt zich het touw.
Het steenkoppel wordt van zijn voet gehaald.
Demontage van loper (rechts) en ligger (links)
4
Alexander reinigt de ligger
De meelwormen doen zich te goed.
Bovenstaande foto’s van fotograaf: Wim Malomgre
Opbouw van het touwslaan mechanisme
5
De sleep met zijn gewichten, komt tijdens het touwslaan ongeveer 1/3 de dichterbij
Achter de klos vormt zich een driekardeelstouw
Bovenstaande foto’s van fotograaf: Luc Verachtert
6
WO I
Herdenking 100 jaar WO I: een terugblik op 11 november 2014
Heel wat mensen gingen in op de uitnodiging om na de traditionele plechtigheid aan het monument
van de gesneuvelden in Oelegem mee te wandelen naar het Vrieselhof. Bij het symbolische grafveld
in het grasveld voor het kasteel, volgde een serene maar aangrijpende herdenking. Vanop het bordes
van het kasteel riep Willem Segers de namen en leeftijden van de Ranstse gesneuvelden af. De
jongste was nog geen achttien … Een aantal zesdejaarsleerlingen en hun jongere broertjes en zusjes
bevestigden naamplaatjes op de kruisjes. Daarna luisterden de talrijke aanwezigen ingetogen naar
het ‘Ten Velde’, gespeeld op bugel.
Aanschouwen van de naamplaatjes (Foto D. Huygens)
Overzicht van het grafveld (Foto D. Huygens)
Deze viering was mogelijk dank zij Willem Segers’ opzoekwerk naar de Ranstse gesneuvelden. Het
tragische lot van de zowat 50 jonge mannen van of in Ranst die als soldaat het leven lieten tussen
augustus 1914 en november 1918 lees je in het beklijvende boek Vergeet me niet. Ereboek voor de
Ranstse gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog. Heb je het boek nog niet? Het is nog steeds te
verkrijgen in de stenen molen tijdens het maandelijkse Meulenmaal of bij de Cultuurdienst, GC Den
Boomgaard, Antwerpsesteenweg 57 in Broechem, 03 225 34 19 of [email protected]. Prijs: 30
euro.
7
HEEMKUNDIGE SPROKKELS
34 ste jaargang – nr 1: januari – maart 2015
Joke Bungeneers, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24)
Danny Huygens, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24)
Luk Kegeleers, Kantonbaan 11, Oelegem (0479 505527)
Jan Nys, Muizenheuvel 24, Oelegem (03 383 42 77)
Willem Segers, Lindedreef 74, 2980 Halle-Zoersel (03 383 18 09)
Walter Van der Avert, Berkenlaan 2/3, Ranst (03 475 94 26)
Luc Verachtert, Roggelaan 6, Ranst (03 475 16 48)
Johan Wouters, John Kennedylaan 7, Oelegem (03 383 22 76)
ACTIVITEITENKALENDER
VASTE ACTIVITEITEN
-Maandelijks Meulenmaal met mogelijkheid tot geleid bezoek aan een werkende windmolen:
iedere tweede zondag van de maand van 11 tot 17 u. 30…
Dus op zondag 8 maart, 12 april, 10 mei, 14 juni – niet in juli en augustus
-Molenzondagen in samenwerking met Levende Molens, met geleid bezoek aan een werkende
windmolen, iedere laatste zondag van de maand van 13 u. 30 tot 17 u. 30…
Dus op zondag 28 februari, 29 maart, 26 april (erfgoeddag), 31 mei, 28 juni…
KOMENDE ACTIVITEITEN
-zondag 22 maart 2015: bezoek aan de Driepikkelhoeve in Ranst rond 14u.30 (zie onder)
-zondag 26 april 2015: ERFGOEDDAG en viering 40 jaar Heemkundige Kring De Brakken –
Oelegem in samenwerking met de Gemeentelijke Erfgoedraad (zie vorige blz.)
GELEID BEZOEK AAN DE DRIEPIKKELHOEVE IN RANST
Bij voorkeur met de fiets.
Wie vervoer met de auto nodig heeft, verwittigt Walter Van der Avert (tel. zie boven)
We starten rond 14 uur in Oelegem aan de Stenen Molen en hopen rond 14 u. 30 te kunnen luisteren
naar de verhalen van uitbater Theo De Cock (met voorouders uit de Oelegemse Bolkerhoeve).
Rechtstreeks naar de hoeve rijden, mag natuurlijk ook.
Wie de Vaartstraat volgt richting Ranst, ziet rechts meestal een kudde schapen grazen in de buurt
van een oude, witgeschilderde hoeve met schilddak van rode pannen. De hoeve aan de
Driepikkelstraat 2, trouwens de enige woning in die straat, zou dateren uit het laatste kwart van de
18de eeuw, dus na 1775. Alleen al de ligging bij het Zevenbergenbos biedt een uniek uitzicht.
Meer bouwkundige gegevens zijn te vinden via www.inventaris.onroerenderfgoed.be
Theo De Cock wil ook een demonstratie met WICHELROEDE geven. Hij is ervan overtuigd dat de
grond rond eeuwenoude hoeves sterke stralingen uitzendt.
Indien voldoende tijd kunnen we ook langs de andere oude hoeves in deze buurt en langs Laarstraat,
Dullaard en Processieweg fietsen.
8

Download Report