Erfgoedagenda Waterschapsverkiezingen 2015

WATERSCHAPPEN ZIJN EEUWENOUD ÉN HEEL MODERN. HUN ERFGOED
STAAT VOLOP IN DE BELANGSTELLING. DE KOMENDE DECENNIA STAAN WE
OPNIEUW VOOR GROTE OPGAVEN, WANT WATERVEILIGHEID HEEFT ONZE
VOORTDURENDE AANDACHT, AL EEUWEN LANG.
Daarvan getuigen duizenden waterwerken. De meerderheid functioneert nog, soms aangepast
aan nieuwe omstandigheden. Samen vertellen ze het verhaal van onze voortdurende omgang met
het water. Ze bepalen mede de identiteit van ons ‘Nederlanderschap’; we zijn er wereldberoemd
mee geworden. We koesteren niet alleen dit erfgoed, we kunnen en mogen het ook gebruiken
bij de waterveiligheidopgave. Erfgoed is geen last, het verbindt verleden, heden en toekomst en
verdient derhalve aandacht in de grote opgaven van waterschappen.
Dit jaar zijn er waterschapsverkiezingen.
draagvlak vergroot voor het werk
zijn dan alleen de jaarlijkse envelop
Daar gaat de onderstaande erfgoed-
van de waterschappen. Daardoor
met belastingaanslag. Technische
agenda over. De opstellers roepen
zullen niet alleen meer mensen gaan
gegevens over besteding van geld
alle partijen die deelnemen aan de
stemmen, ook zal het waterbesef
is informatief, maar beklijft weinig.
verkiezingen op om erfgoed mee te
bij de Nederlander toenemen.
laten wegen in het beleid van het
Stel uw waterwerken open. Het
geeft ons Nederlanders een goed
waterschap: krijg meer oog voor de
We geven graag de volgende vijf
gevoel als we zien wat we in de
kansen die deze bijzondere erfgoed-
aanbevelingen mee:
loop der eeuwen allemaal hebben
collectie biedt. Veel inwoners hebben
aangelegd.
direct koppelen aan het waterschap.
Communiceer over uw
prachtige collectie
watererfgoed
Door grotere bekendheid aan het
Het belangrijke werk dat de water-
Amstel, Gooi en Vecht in het boek
erfgoed te geven, wordt daarmee het
schappen doen blijft voor velen
Water van niveau.
belangstelling voor erfgoed, maar
zullen watererfgoed in de regel niet
abstract. Maar juist uw fantastische
verleden kunt u gebruiken naar de
inwoners van uw beheergebied.
Veel waterschappen hebben hun
erfgoed geïnventariseerd en dat via
een publieksboek uitgegeven, zoals
Wateropgaven zijn ook
erfgoedopgaven
De wateropgave laat zijn sporen na
Bijvoorbeeld:
in het landschap, van kleine polder-
Promoot uw bezit op een prikke-
gemalen tot grootschalige dijkverzwa-
lende manier in de voorlichtings-
ringen. In feite zijn de waterschappen
brochure die meegestuurd wordt
bezig met het ontwerpen en aanleg-
met de jaarlijkse belastingaan-
gen van wat over enkele decennia als
slag. Een object dat in het
erfgoed wordt gezien! Een zorgvuldig
afgelopen jaar is gerestaureerd,
ontwerp binnen de kaders van veiligheid
kan mooi vermeld worden in die
en het karakter van het cultuurland-
brief! Laat u door meer bekend
schap kan jaren mee. De hoeveelheid
uitstek als
kinderen het verleden te laten beleven?
verbindend
Zo worden ze ervan doordrongen dat
element een
ons land niet zó maar droog gehouden
rol spelen.
wordt! Stel uw erfgoed open, bijvoor-
Belangrijke
beeld op Open Monumentendag of voor
thema’s
schoolklassen, of door ontsluiting via
speelden ook
in het verleden
en leidden tot de
aanleg van water­
werken. Laat bij
nieuwe projecten zien
dat het werk van waterschappen in een traditie
Internet. Laat zien wat u ‘in huis’ heeft!
Het waterschap Vechtstromen heeft
het Schuivenhuisje uit 1887
aan het kanaal Almelo-Nordhorn
gerestaureerd. Het heeft zijn functie
verloren maar markeert een prachtig
punt in het Dinkelpad, een wandelroute
in Twente.
van constante aandacht voor
waterveiligheid staat. Het draagvlak voor waterbeheer neemt toe!
Het boek Dijken in Nederland dat
recent verscheen laat zien welke
overgeleverd erfgoed bewijst
die stelling. Gebruik dat moois waar
verhalen onze dijken vertellen.
voegt waarde toe aan het nieuwe. Bij
Vergroot bewoners­
betrokkenheid,
schakel ze in
opgaven rondom klimaatverandering
Onbekend maakt onbemind. De
speelt erfgoed een rol. ICOMOS
voordelen van burgerparticipatie
meldde het al: ‘Many water-related
gelden ook voor waterschappen.
heritage sites are still in use, they
Inwoners kunnen met goede sugges-
epitomize the need to adapt, to find
ties komen voor uw ontwerpopgaven.
new functions and interpretations
En als u een ideeënsessie organiseert,
for heritage based on principles of
doe dat in een mooie historische
flexibility, robustness and resilience.
omgeving. Direct mee-ontwerpen
Awareness raising and capacity
is niet altijd mogelijk, maar betrok-
development are key to integrate
kenheid kan eenvoudig beginnen. U
mogelijk bij nieuwe ontwerpen en de
uitvoering van nieuwe projecten. Het
water, heritage and planning’
kent uw eigen watererfgoed. Nodig
(Statement of Amsterdam, 2013).
mensen uit te zeggen wat zij ervan
Erfgoed als kapstok voor nieuw
denken en wat zij als topstukken
ontwerp is goed mogelijk, zo bewees
beschouwen. En waarom? Het oog
het Belvedere-programma. Bijvoor-
van een buitenstaander kan verras-
beeld in het project ‘Cultuuroevers’
sende inzichten opleveren. Benut
uit 2011, waar vijf waterschappen de
sociale media, organiseer fotowedstrij-
aanwezige cultuurhistorische kwali-
den. Een bijeenkomst in het bijzijn van
teiten van een gebied als uitgangspunt
de dijkgraaf genereert veel aandacht en
namen bij het ontwerpen van natuur-
kweekt draagvlak.
vriendelijke oevers.
Waterschap Brabantse Delta, bijvoor-
Watererfgoed verbindt
het hoofd met het hart!
beeld, omarmde het publieksinitiatief
‘Terpenplan Overdiepse polder’. Samen
met de provincie Noord-Brabant
Zoals uit een recent OESO-onderzoek
uitgewerkt, is dit plan opgenomen
blijkt, is het ‘waterbesef’ bij de gemid-
in Ruimte voor de Rivier.
delde Nederlander laag. Feitelijke
Colofon
De Erfgoedagenda
­Waterschaps­verkiezingen 2015
is een initiatief van de Stichting
­WaterHeritage en wordt mede
ondersteund door de volgende
erfgoedinstellingen:
• Kunsten ‘92. Vereniging voor Kunst,
Cultuur & Erfgoed
• Erfgoedvereniging Heemschut
• OPEN, Overleg Provinciale
Erfgoedinstellingen Nederland
• Nationaal Restauratiefonds
• Koninklijke Nederlandse
­Oudheidkundige Bond
waterveiligheid, maar is niet genoeg.
Educatieve en recreatieve
kansen van uw erfgoed
Fotografie © Beeldbank Rijksdienst
voor het Cultureel Erfgoed
Psychologisch onderzoek toont aan
Erfgoed kan ingepast worden in
www.waterheritage.nl
dat wanneer het gevoel van mensen
educatieve programma’s. Werk samen
wordt aangesproken – het hart dus –
met erfgoed- en onderwijsinstellingen.
het besef van de materie veel beter
De jeugd heeft de toekomst en u heeft
blijft hangen. Erfgoed kan hierin bij
een rijk verleden. Wat is er mooier dan
informatie helpt bij communicatie over