Speech Eva Brumagne, directeur Femma, netwerkevent Combinatie

Femma
Netwerkevent
06/03/2015
Speech Eva Brumagne, directeur Femma, netwerkevent Combinatie ArbeidZorg, 6 maart 2015
Dames en heren,
Welkom allemaal op ons netwerkevent. Het betekent veel voor ons dat er
zoveel knappe koppen de tijd namen om hier te verzamelen rond ons
combinatiedossier 2.0.
Ik zou graag van wal steken met een krantenartikel. Het komt niet uit de krant
van vandaag, maar van 20 november. De Lijn meldt dat er steeds meer kleuters
alleen met de bus naar school reizen. Ze worden niet begeleid door ouders en
ook als ze na school naar huis moeten, gebeurt het vaak dat er geen ouders zijn
die hun opwachten. 'Dit is niet veilig voor de kinderen, en niet veilig voor onze
chauffeurs', klinkt het. 'Kinderen tot en met vijf jaar mogen nooit onbegeleid
op de bus. Dat staat zo in onze reisvoorwaarden.’ Tot daar de duiding van De
Lijn. De titel van het artikel luidt:‘Moederziel alleen op de bus omdat mama
geen tijd heeft’.
Het artikel en de kop tonen aan hoe het met onze samenleving de foute kant
op gaat. Het legt, weliswaar met een extreem voorbeeld, bloot hoe moeilijk
mensen werk en zorg kunnen combineren. De kop vertelt hoe stereotiep we
over die combinatie denken en bij wie we de schuld of de oorzaak van het
probleem leggen. Want waar zijn de papa’s in dit busverhaal? En wat is de
verantwoordelijkheid van de samenleving?
Kinderen hebben recht op hun ouders. Ouders hebben recht op hun kinderen.
Een samenleving heeft recht op tijd. Mensen moeten voor elkaar en zichzelf
kunnen zorgen. Er moet tijd zijn voor (klein)kinderen, voor mantelzorg, voor
vrijwilligerswerk en voor op café gaan. Een democratie heeft recht op burgers
die over haar nadenken en haar mee vormgeven.
We zien in talloze cijfers dat combineren voor velen niet evident is.
Sprekender dan die cijfers zijn echter de verhalen. Verhalen zoals dat van Ilse,
duizenden keren gedeeld op de sociale media, verhalen in de geschreven
pers, maar ook verhalen uit de honderden dagboekjes die vrouwen voor
Femma
Netwerkevent
06/03/2015
Femma enkele maanden bij hielden. Dames en heren, de tijdsdruk spat er van
af. Ik citeer enkele quotes:
Drukke “vlieg”dag… Amper tijd om te ademen, van de ene opdracht / activiteit /
klus naar de andere… ’s Avonds val ik vol creatieve plannen uitgeput in slaap op
de zetel. Om 20 uur!’
‘Niet werken vandaag , dat betekent als huisvrouw aan de slag: boodschappen,
de was, schoonmaken, afspraken maken. De dag is om.’
‘Ik voel me echt wel de sandwichgeneratie. Er zijn voor de kinderen en er zijn
voor de ouders. Ik wil dit allemaal wel graag doen, maar het valt me niet
gemakkelijk dat de tijd voor mezelf daardoor schromelijk te kort schiet’
En tenslotte nog een treffende quote:
‘Op dit moment denk ik dat ik onsterfelijk ben, want ik heb geen tijd om te
sterven…”Ilse Ceulemans kon kiezen en koos ervoor om meer bij haar kinderen
te zijn. Ze won tijd en kwaliteit met haar kinderen maar verloor een carrière en
bouwt minder pensioenrechten op.
Anderen kunnen niet kiezen en zien zich genoodzaakt voltijds te blijven
werken. En als ze daarbij niet kunnen rekenen op hulp van naasten krijgen we
kleuters die alleen met de bus reizen.
Dames en heren, voor ons is het erg duidelijk: het huidige voltijds werkt niet.
Het is een relict uit het kostwinnersmodel. Voor velen, en vooral voor vrouwen
niet haalbaar en onze samenleving betaalt er een hoge prijs voor.
Met maatregelen in de marge - zoals tijdskredieten die voor velen niet
toegankelijk zijn, dienstencheques en bedrijfskinderopvang redden we het niet.
Als we een onrealistische norm – die van het huidige voltijds- vooropstellen,
moeten we voortdurende flankerende maatregelen nemen om te corrigeren in
functie van die onhaalbare norm. Dit is niet duurzaam. We moeten de norm
zelf aanpassen. Naast betaalde arbeid is er zorg, sociale en zelfarbeid. .
De dertigurenwerkweek biedt voor veel mensen meer perspectieven op werk.
En als de lat voor voltijds werken lager ligt, hebben we ook minder stress, burnout, werkloosheid en ziekte. We maken ons sterk dat ook de bedrijven er wel
bij zullen varen: het gepuzzel met deeltijdse formules en tijdskredieten zal
minderen. En hun werknemers zullen gelukkiger zijn en beter presteren.
Femma
Netwerkevent
06/03/2015
Nog andere ingrepen nodig
De dertigurenwerkweek is evenwel niet de magische oplossing om werk en
privé beter te combineren. In ons dossier arbeid-zorg beklemtonen we ook het
belang van degelijk betaalde en kwaliteitsvolle jobs in een inspirerende
arbeidsomgeving. We hameren op emanciperende kinderopvang en stellen
nieuwe kinderverloven voor. En last but not least: het is belangrijk dat we de
stereotype denkbeelden over mannen en vrouwen doorbreken. De
speelgoedsector is in dit opzicht exemplarisch. In blinkende foldertjes zien we
steevast meisjes met stofzuigertjes en strijkplankjes en – voor in hun vrije tijdeen giga-winkelcentrum. Jongens mogen bouwen en met techniek spelen,
maar niet met poppen Het is maar één voorbeeld van hoe we traditionele
rolpatronen promoten en in stand houden.
Dames en heren, wij, femma´s, kiezen positie. Waarom? Omdat de
democratie een marktplaats van ideeën moet zijn, waar verhalen worden
uitgewisseld en mensen worden geïnspireerd. Waar een samenleving wordt
opgebouwd.
Dit positie kiezen, heeft ons bevrijd. Bevrijd van de angst om naïef te worden
bevonden. Lang dachten we bij elk standpunt ‘zijn we wel realistisch genoeg’?
We dachten defensief. Nu is ons discours volgens sommigen ‘te gek voor
woorden’,
Daar zijn we fier op want in het rijtje ‘te gek voor woorden en dus niet
realistisch’ stonden in verleden ook:
- De afschaffing van de kinderarbeid. Kon niet want de economie zou stil
vallen;
- De invoering van de achturenwerkdag. Kon niet, want die zou leiden tot
zedelijk verval bij de arbeidersklasse;
- Het stemrecht voor vrouwen. Kon niet want vrouwen zijn door hun
emotionele en zwakke aard niet in staat een objectief oordeel te vellen.
De plaats van een vrouw is aan de haard en deelname aan het politieke
leven verstoort het harmonieuze gezinsleven.
Femma
Netwerkevent
06/03/2015
Wat in het verleden vaak onmogelijk leek, is toch gerealiseerd. Dat sterkt ons.
Tegelijkertijd beseffen we dat ons verhaal nog broos is.
Het heeft verdere verdieping en verbreding nodig. Hoe ziet het financiële
plaatje er bijvoorbeeld uit? En wat zijn de voor- en tegens van zo’n financiële
oefening. Hoe verbreden we het verhaal van werknemers naar zelfstandigen,
voor wie de combinatie ook zwaar weegt? En hoe verhoudt
arbeidsduurvermindering zich precies tot het klimaatprobleem?
Ons verhaal heeft ook fondsen nodig. Binnenkort keurt onze Raad van Bestuur
hopelijk het ‘Femmafonds’ goed. Dit fonds zal good practices, studies en
campagnes ondersteunen die passen in kwaliteitsvol, evenwichtig en duurzaam
combineren.
En ten slotte heeft ons verhaal ook een Europees netwerk nodig. De Zweedse
stad Goteborg experimenteert met een dertigurenwerkweek. In Frankrijk is er
een evaluatierapport van de Assemblée Nationale over de invoering van de 35urenwerkweek eind de jaren ’90. Het is belangrijk om zo’n initiatieven op te
volgen, expertise te delen en de krachten te bundelen.
We kunnen dit niet alleen. En, jullie horen mij al komen, met dit
netwerkevent doen we op alvast op jullie een appel.
Bent u een verdieper? Of eerder een specialist verbreding? Bent u een eerste
klas fondsenwerver? Of een supernetwerker? En voelt u zich aangesproken
door één of meerder krijtlijnen uit ons combinatieverhaal? Laat dan alstublieft
uw naamkaartje achter op het prikbord dat hoort bij de thematische zuil waar u
voor kiest.
Ik wil graag deze speech afsluiten met een quote van Eleanor Roosevelt: The
future belongs to those who believe in the beauty of their dreams’.
Ik dank u!

Download Report