Volksdevotie - Bisdom Haarlem

SamenKerk
maart 2015
2
Uitgave van het Bisdom Haarlem - Amsterdam
Christelijke feesten:
wat vier je dan?
pagina 10
Raadselachtige woorden
pagina 21
Volksdevotie
Inhoud
Van de redactie
In dit nummer
5
9
10
15
25
27
Volksdevotie 4
Woord van de bisschop 6
Kerkengek 8
Catechese 10
Jaar van het Godgewijde leven 12
Rome 14
Inspiratie 16
Lourdes 18
Rome 19
Puzzel 20
Parels uit de schattengrot 21
Van Onderop 22
Kort nieuws 24
Huwelijk en gezin 25
Jongeren 26
Geboekt 29
Personalia 30
Belicht 32
Volksdevotie
Dat zal een happening worden! Ruim zevenhonderd mensen hebben zich opgegeven
voor de bedevaartreis naar Rome. U leest het laatste nieuws over dit gebeuren in
Samen Kerk.
Als thema voor dit nummer kozen we “volksdevotie”. Voor een katholiek is het
moeilijk zijn geloof te beleven als dat alleen maar in het kerkgebouw gebeurt, of in
een studiegroepje. In de jaren zestig werden heel wat vrome praktijken aan de kant
geschoven, die inmiddels weer zijn teruggekeerd. Bovengenoemde Rome-bedevaart
is er één van. Maar ook de processies bloeien weer op, net als het gezamenlijke rozenkransgebed. Wij geloven met hart en ziel, maar ook met onze ogen, neus en handen.
God is immers niet ver weg, Hij is in Jezus van Nazareth één van ons geworden.
“Onze handen”, zegt Johannes, “hebben Hem aangeraakt”.
In de rubriek “kerkengek” neemt plebaan Van Ogtrop ons mee naar Bovenkarspel,
maar niet dan nadat hij ons de ingewikkelde geschiedenis van de parochie Enkhuizen
in het kort heeft beschreven.
We staan stil bij het Hoogfeest van Maria Boodschap, 25 maart. Michel van der Plas
schildert in eenvoudige maar trefzekere woorden dit centrale geheim in de geschiedenis van de mensheid.
Colofon
Samen Kerk is het informatieblad binnen
het Bisdom Haarlem - Amsterdam
en verschijnt tienmaal per jaar
nummer 2
# jaargang nr. 40
Hoofdredactie
Wim Peeters
Eindredactie
Christel Kerssens-Van der Pijl
Redactie
Christel Kerssens-Van der Pijl, Wim Peeters,
Eric van Teijlingen, Petra Vermeer
Bij de voorplaat:
Aanbidding tijdens de Stille
Omgang.
Foto: Wim Keet
2
Aan dit nummer werkten mee:
Marcel Cavagnaro,
Marco
Poorthuis, Hein-Jan
Anne Commandeurvan Ogtrop,
Mirjam Spruit-Borst,
Waaning,Matthijs
Jansen,
Marius
Marius
van der
vanKnaap
der Knaap,
Hein-Jan van Ogtrop, Marcel Poorthuis,
Redactieadres:
Mirjam
Spruit-Borst
Samen Kerk
Postbus 1053,
Redactieadres:
2001 BBKerk
Samen
Haarlem
Telefoon:
Postbus
1053,
(023) 511 26 60
Faxnummer:
2001
BB Haarlem
(023) 511 26 59
| SamenKerk | maart 2015
Telefoon:
IBAN:
NL86
(023)
ABNA
5110230
26 60
8523 19
E-mail: [email protected]
Faxnummer:
(023) 511 26 59
Internet:
IBAN:
NL86
www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl
ABNA 0230 8523 19
E-mail: [email protected]
Abonnementsprijs:
Internet:
www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl
€ 30,00 per jaar; buitenland: € 36,00 per jaar
Abonnementenadministratie: (023) 511 26 40
Abonnementsprijs:
€ 30,00 per jaar; buitenland: € 36,00 per jaar
Advertenties:
Abonnementenadministratie:
(023) 511 26 40
Borgerpark Media
Postbus 8027
Advertenties:
6060 AA Posterholt
Borgerpark
Media
Telefoon:
Postbus
8027
(0475) 711 362
E-mail:
6060
[email protected]
Posterholt
www.borgerparkmedia.nl
Telefoon:
(0475) 711 362
E-mail: [email protected]
Vormgeving/technische realisatie:
www.borgerparkmedia.nl
Novente vormgevers, Lunteren
Vormgeving/technische realisatie:
Novente vormgevers, Lunteren
Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming worden overgenomen. Van sommige teksten en illustraties
is de herkomst niet te achterhalen. Verantwoordelijken
kunnen reageren via bovenstaand adres.
De voorbereiding van de bisschoppensynode over het gezin krijgt aandacht.
En natuurlijk ook het jaarthema: het Godgewijde leven. Zowel in Heiloo als in
Amsterdam kwamen op 2 februari religieuzen bijeen. U leest er meer over.
In zijn “Schattengrot” laat Marcel Poorthuis ons kennismaken met de Spaanse
mysticus Johannes van het Kruis. En Eric van Teijlingen vertelt over de
statiekerken in Rome en hun bijzondere plaats tijdens de Vastentijd.
Tenslotte: de parochie van de H. Nicolaas is parochie van het jaar geworden.
Proficiat! <
Wim Peeters, hoofdredacteur
Volksdevotie
Volksdevotie kunnen we zonder?
Doorheen het Kerkelijk Jaar zijn er heiligenfeesten die niet alleen in de kerk, maar juist ook
daarbuiten gevierd worden. Heel bekend zijn natuurlijk Sint Maarten, Sint Nicolaas en de Heilige
Driekoningen. Niet voor niets zijn het alle drie feesten die in het najaar en de winter vallen.
Christenen hebben vanaf het begin vorm gegeven aan
hun godsdienst. Omdat zij geloofden dat alles dat niet
slecht was, ten goede gebruikt kon worden, namen zij
soms elementen van hun heidense omgeving over. Het
bekendste voorbeeld is natuurlijk dat van het feest van
de Onoverwinnelijke Zon, Sol Invictus. Een feest dat
door een van de “Syrische” keizers, Aurelianus, in 274
na Christus naar Rome was gebracht. Het werd gevierd
aan het einde van de zonnestilstand op 25 december.
Christenen vereerden Christus als het Licht van de
wereld, dat schijnt in de duisternis. In de catacomben, de christelijke begraafplaatsen in de heuvels rond
Rome, zien we onder de vele voorstellingen waarmee de
Mensenzoon wordt uitgebeeld, ook die van de Zon. Voor
de christelijke gemeenschap sprak het vanzelf dat zij het
heidense feest overnam en kerstende. Dit heeft te maken
met de kern van ons geloof: ‘dat alles goed is, omdat alles
van de goede God komt’ zoals de H. Teresia van Lisieux
zegt. Deze kerstening van de wereld waarin men leeft, is
deel van wat wel ‘volksdevotie’ noemt.
Toen ik opgroeide als middelbare scholier, werd er over
volksdevotie nogal laatdunkend gesproken. Het was
aardig, het had een zekere charme, en in vroeger tijd had
het veel bijgeloof buiten de deur gehouden. Maar nu
werd het tijd om het geloof wat rationeler te bekijken, te
ontdoen van zijn al te volkse franje.
Zo verdwenen vanaf het begin van de jaren zestig de
drie processies van de Kruisdagen (de drie dagen voor
het Hoogfeest van Hemelvaart), waarbij de akkers
werden gezegend en men bad om een goede oogst en de
Sint-Marcusprocessie (25 april) met dezelfde intentie.
In 2005 voerden de Nederlandse bisschoppen ze weer
in. (Inmiddels zijn er van de ruim driehonderdduizend
landbouwbedrijven van destijds nog 65000 over.)
De laatste jaren is de opleving van volksdevoties onmiskenbaar: bedevaarten, gezamenlijk rozenkransgebed,
de restauratie en nieuwbouw van kapelletjes in buurtschappen maar bijvoorbeeld ook in stadswijken. En er
lijkt ook langzamerhand een ommekeer te komen in de
verering van de heiligen. Mensen drommen voor en na
de mis samen bij een heiligenbeeld - naast de H. Maagd
zijn Sint Jozef, de H. Antonius, het “Klein Treeske” van
Lisieux en Moeder Anna favoriet. En natuurlijk Pater
Pio.
van Tours. Hij geldt als de eerste niet-martelaar die heilig
werd verklaard. Zijn ongelooflijke populariteit valt af te
meten aan de vele honderden kerken en kapellen in heel
West-Europa, die zijn patronaat voeren. Nu kennen we
vooral nog de lichtjes waarmee kinderen zingend langs
de deur gaan. Nog niet zo lang geleden, en in Limburg
nog steeds, is het feest van Sint Maarten de dag - liever
de avond - van grote vuren.
Beschermheilige Wilhelmus
Ik wil u iets van mijn
eigen, recente ervaring vertellen. Ik heet
Wilhelmus en heb nooit
een bijzondere devotie
tot deze heilige gehad
Sinterklaas, daarover hoeven we niet te spreken: hij is
overbekend en de verbinding met de historische persoon
is ver te zoeken. Hij is natuurlijk de kinderheilige bij
uitstek.
- ik dacht dat het de vrij
bekende Willem van
Malavalle, stichter van
de Wilhelmieten, was.
Tot mijn verdediging
De Driekoningen trekken ook langs de deur. Daarbij
is iets eigenaardigs aan de hand: zij brengen niet, maar
komen bedelen. Het is één van de vele kinderfeesten
waarmee in vroeger tijden de koude en donkere winter
wat herbergzamer werd gemaakt. Zo hadden we in
vroeger tijd: 13 december Sint Lucia (trekt van deur tot
deur met cadeautjes voor de kinderen); 21 december
Sint Thomas (kinderen sluiten ouders buiten totdat
zij beloven dat de jongste mag zeggen wat er gegeten
wordt); 28 december Onnozele kinderen (de kleinsten
zijn de baas in huis, ook weer met de nadruk op het
eten). Het spreekt vanzelf dat bij al deze feesten het
verhaal van de heilige(n) centraal stond.
kan ik aanvoeren dat
er minstens zeventig (!)
heiligen en zaligen zijn
met de naam Wilhelmus,
H. Wilhelmus van Bourges.
Uit De Windroos, tekening
door Ries Mulder, 1939.
onder wie ook ene
Wilhelmus van Orange,
11de eeuwse kluizenaar
nabij Como.
Ik werd geboren met een klompvoet, en tot mijn derde
jaar zat die voet in het gips. Mijn oude grootmoeder bad
dagelijks rozenkransen voor haar kinderen en kleinkinderen (en dus ook voor mijn voetje). Daarbij werd ieders
patroonheilige aangeroepen.
Men zegt wel: het geloof moet handen en voeten
krijgen. Dat geldt niet alleen voor onze inzet voor de
naaste, maar ook voor het mooi maken van de tijd, van
ons leven. Zeker voor kinderen kunnen ouders prachtige - maar heel eenvoudige dingen doen. Werkt het?
Afhankelijk van ons enthousiasme zeker! <
De uiteindelijke operatie, toen nog een ingreep met ongewisse afloop, slaagde wonderwel.
Twee jaar geleden, op 10 januari, lees ik bij de heilige
van de dag dat de gedachtenis van de H. Wilhelmus van
Bourges wordt gevierd. Nieuwsgierig zoek ik verder, lees
Wim Peeters
het verhaal van deze vrome monnik en helemaal onderaan
staat het zinnetje: ‘Patroon van kinderen die moeilijk leren
lopen’. Ik was helemaal verbluft, had hier nog nooit van
gehoord. Maar het ging nog verder. Enkele maanden later
werd acute leukemie geconstateerd en begonnen zware
chemokuren. Een van de eerste gevolgen was een zogeheten klapvoet, gevolg van de afsluiting van een zenuw. De
neuroloog zei dat het wel een langdurige geschiedenis zou
In het begin van dit verhaal werden de heiligen Martinus
van Tours, Sint Nicolaas en de Driekoningen genoemd,
als voorbeelden van feesten die ook buiten het kerkgebouw gevierd worden.
worden, als het al ooit zou overgaan. Ik kreeg een soort
van beugel aangemeten en dacht aan de H. Wilhelmus van
Bourges.
Kennelijk dacht hij ook aan mij, in mijn ziekte niet anders
Sint Maarten, of Suntermeerten of Sintermerte leeft
vooral voort in de legende van de bedelaar aan de poort
Sint Jansprocessie in Laren in vroegere tijden.
Collectie: Katholiek Documentatie Centrum, Nijmegen
4
| SamenKerk | maart 2015
dan een kind. Enkele weken later kon de beugel af.
Bruidjes tijdens de Sint Jansprocessie (Laren) in 2014.
Foto: Philip Stoffels
SamenKerk | maart 2015 |
5
Woord van de bisschop
Voorbereiding op Pasen
We zijn in de veertigdagentijd. Het is een tijd van voorbereiding op Pasen, een tijd ook van
reflectie en bezinning op ons eigen leven, ons geloof en kerk zijn. Op Aswoensdag hoorden we
weer die bijbelse vermaning: ‘Mens bedenk dat ge stof zijt en tot stof zult wederkeren’. Alles
gaat voorbij, de aarde, de wereld, ons eigen leven. God alleen blijft. Bij Hem zullen we ooit
uitkomen. In zijn Licht zal duidelijk worden wat ons leven geweest is en wat we geworden zijn.
De paus sprak voor kerstmis vermanend tegen de curie in het Vaticaan. U herinnert het zich
nog wel. Hij gebruikte harde woorden als ‘existentiële schizofrenie’ en ‘spirituele Alzheimer’.
Dit is een ziekte van vooral vergeetachtigheid. Hij bedoelt: je kunt zo bezig zijn met uiterlijke
dingen en persoonlijke belangen, dat je de essentie van het geloof, je innerlijke band met God en
je eeuwige bestemming, vergeet. Veel mensen dachten: goed dat hij die kardinalen eens flink de
waarheid zegt. En de een of ander kan zich dat zeker aantrekken. Maar als je de tekst goed leest
is het eigenlijk aan ons allemaal gericht. Over de hoofden van de curie heen was het een soort
gewetensonderzoek voor de hele kerk en alle gelovigen. En ik denk dat we ons dat best mogen
aantrekken.
Het kan om allerlei redenen ook leeg en duister worden in ons eigen leven en ons eigen hart,
doordat je de band met God vergeet, en niet meer bidt, door wrok en haat die langzaam je hart
binnensluipt. Maar ook door zonde, zorgen en problemen waarin je a.h.w. gevangen kunt raken.
Ooit zag ik de film ‘It is a wonderful life’. Het gaat over een man, George Baily, die in een zware
crisis terechtkomt. Zijn zaak dreigt failliet te gaan. Hij kan z’n huis niet meer betalen, en z’n
gezin niet meer onderhouden. Op een sombere avond loopt hij over een brug en overweegt naar
beneden te springen. Een oude man verderop ziet het en doet iets groot. Hij springt zelf in het
water. Wat hij verwacht had, gebeurt. George is op slag al z’n eigen problemen vergeten. Hij rent
terug, springt in het water en sleept de oude man weer op de kant. Ze gaan samen de stad in om
zich te drogen. De oude man spreekt hem moed in. Een soort engel op z’n pad. Als George thuis
komt is z’n heldendaad al bekend geworden, maar ook z’n problemen. Er wordt geld voor hem
ingezameld. Z’n leven neemt plots een positieve wending. Natuurlijk een romantische film met
happy end, maar ook met diepe betekenis.
roept ons allen op tot inzet”. Samen met de Koptische
gemeenschap in Nederland heb ik het martelaarschap
van hun broeders en zuster herdacht.
De film doet ons ook begrijpen wie God is. God bestaat,
Hij is liefde en is mens geworden. Daarmee is alles
gezegd. We hebben geen verre vreemde God ergens
achter het universum die alles in gang gezet heeft,
misschien af en toe wat aanwijzingen geeft, en verder
toekijkt hoe wij hier wat aanmodderen. Dat is geen
Kijken in ons eigen hart
Kern is de liefde
Meer dan wat dan ook blaast liefde duisternis weg. Een mens die een ander goed doet, krijgt er
ook zelf veel voor terug. Zo zitten we in elkaar. Dat is de wet van de schepping. Wie alleen voor
zichzelf leeft zal innerlijk verkommeren. Gelukkig komen Nederlanders makkelijk in actie als er
werkelijke nood is. En helaas is die er in onvoorstelbare mate in onze tijd: armoede en honger,
miljoenen mensen op de vlucht, oorlog in de Oekraïne, kinderen die door Isis worden gekruisigd, mannen onthoofd, vrouwen verkracht. Het lot van de Koptische christenen in Libië heeft
ons geschokt. Paus Franciscus zei het in de afgelopen dagen “Dit lijden schreeuwt tot God, en
6
| SamenKerk | maart 2015
christelijk godsbeeld. We hebben een God die onvoorwaardelijke Liefde is, die a.h.w. zelf in het water springt
om ons te redden. Hij wordt mens, springt letterlijk
in de gebrokenheid van het menselijk bestaan, in de
diepste armoede van een stal, en uiteindelijk de dood
aan het kruis. Maar ook een God die bij ons blijft alle
eeuwen door, tot aan het einde van de tijd. Hij is onder
ons in kracht van de Geest, van het Woord en van de
Sacramenten. In de heilige Eucharistie schenkt Hij ons
“zijn Lichaam en Bloed, zijn Ziel en zijn Godheid”, zoals
Vaticanum II bevestigt. We realiseren ons vaak te weinig
de grootheid en heiligheid van zijn aanwezigheid. Met
de Stille Omgang op 21 maart a.s. ten gevolge van het
Mirakel van Amsterdam geven we uitdrukking aan onze
eerbied en dankbaarheid voor dit grootse geschenk. In
het sacrament van de biecht bereikt Gods barmhartigheid haar hoogtepunt. “Wiens zonden gij vergeeft, hun
zijn ze vergeven”, zegt Christus tegen zijn apostelen en
hun opvolgers. In de profeet Jesaja roept Hij ons allen
bijna smekend toe: “Kom bij Mij terug, want Ik ben uw
Verlosser. Ik vaag uw overtredingen weg als een wolk aan
de hemel, als een nevel verdwijnen uw zonden”. Laten
we ons voeden met zijn Woord, sterken met zijn sacramenten, en leven uit zijn liefde, om met Pasen vergeving,
verlossing en vreugde ten volle te kunnen ontvangen. <
Jozef Marianus Punt
Bisschop van Haarlem-Amsterdam
SamenKerk | maart 2015 |
7
Kerkengek
naast het postkantoor. Hij was van grote
betekenis voor de Oecumene, het Tweede
Vaticaanse Concilie en de Nederlandse
Kerkprovincie.
De bedoeling van deze
serie artikelen is om
aandacht te besteden
aan de verbeelding
van de Bijbel (met
name van het Oude
Testament) in de
kerkelijke architectuur.
We behandelden al
menige kerk in binnenen buitenland. Ook in
ons eigen bisdom zijn
interessante kerken:
de uwe? Is er ooit een
boekje over verschenen?
We zijn geïnteresseerd.
Vandaag bijna in
Enkhuizen: een stop
in Bovenkarspel. Een
mooie plaats (met een
haven).
De nieuwe kerk
Interieur vroegere St. Martinuskerk
De oude hallenkerk van Bovenkarspel
Een dynamische karspel
Enkhuizen in zicht
Op weg naar de dijk naar Lelystad ziet men in de verte al het geboomte op de oude wallen en
het silhouet van de Pancratiustoren van het naderende Enkhuizen. Het huidige Enkhuizen
is een samenvoeging van het aloude Gommerskerspel (karspel/kerspel= parochie) met het
toenmalige kleine Enkhuizen dat zich in vroeger dagen een flink stuk in de huidige zee
uitstrekte. Na de samenvoeging van de twee parochies werden er twee enorme kerken gebouwd.
De een vervaarlijk breed (de Westerkerk aan St. Gommarus gewijd) en de andere lang en dun
(de Zuiderkerk aan St. Pancratius gewijd). De eerstgenoemde heeft alleen maar een in 1519
gebouwd ‘klokhuis’, een klokkenstoel met een 19e eeuwse houten classicistische hoes erom
(wat oneerbiedig beschreven). Op dit moment geniet de katholieke parochie daar gastvrijheid.
Vandaag slaan wij echter eerder af en gaan naar Bovenkarspel. Het maakt deel uit van Stede
Broec waarvan men dit jaar het 650-jarig bestaan viert.
Actief en modern, Bovenkarspel
In 1363 gingen de vrijheid van Grootebroec en die van Boeven-Kerspel samen tot de Stede van
Broeck en later kwamen daar Lutjebroek (1402) en Hoogkarspel (1403) nog bij. Dit ‘steden’verband werd pas opgeheven in 1807. Nadat de Stede in 1415 het recht op een haven had gekregen, kwam in 1449 de Broekerhaven gereed aan het einde van de haaks op de ontginningsas
staande Broekerhavenweg. De in 1581 aangelegde straatweg over de as werd in 1671 verhard
(Hoofdstraat). Vanaf de 19e eeuw vond in dit gebied veel grove tuinbouw plaats en later ook
bloembollenteelt. De in 1919 gestichte Westfriese Flora heeft in 1958 een nieuw gebouw gekregen maar is sinds de ramp in 1999 elders actief. Het dorp is na de Tweede Wereldoorlog fors
uitgebreid.
moeten we naar de katholieke kerk.
Een ruime moderne aan St. Maarten
gewijde zaalkerk van de hand van J. A.
en H.H.J. Lelyveld uit Rotterdam. De
in 1966 gebouwde kerk vervangt een
ouder bouwwerk van architect Asseler,
op 22 juli 1872 geconsacreerd door mgr.
Wilmers. In 1906 werd die uitgebreid
door Eduard Cuypers. Het oude priesterkoor werd afgebroken en aan het zes
traveeën lange oude schip werd een ruim,
transept en presbyterium met omgang
gekoppeld. De kerk zelf was zo heel
indrukwekkend maar kennelijk niet op
de eeuwigheid berekend. Een belangrijk moment moeten wij nog noemen:
kardinaal Jo Willebrands celebreerde hier
op 17 mei 1934 zijn eerste H. Mis. We
zien hem als neomist op de foto met zijn
trotse ouders bij de ouderlijke woning
De kerken
Torenrestant protestantse kerk
met straatbordje Kardinaal
Willebrandshof
8
Hier niet zo’n indrukwekkende oude toren als in Grootebroek. Er was ooit een grote middeleeuwse kerk. Zijn opvolger uit 1855 was de in 1976 gesloopte Hervormde Kerk (Hoofdstraat
2). Daarvan resteert alleen de later met hout omklampte toren met koperen tentdak bij het
gebouw ‘De Driesprong.’ Het torentje bevat een hele mooie, door Geert van Wou en Johannes
Schonenborg, gegoten klok uit 1518. Om een flinke toren met betonnen bovenbouw te zien,
| SamenKerk | maart 2015
Jan Willebrands als neomist op 17 mei 1934
(foto Bertus Voets)
Vlak naast de hoofdingang zien we
de eerste steen in de muur gemetseld
zitten met als opschrift: ‘deze steen,
die als een gedenksteen is opgericht,
zal een Godshuis worden’ (Gen.23.22).
Zo geschiedde. Binnen herinnert
een gedenkplaat eraan dat de eerder
genoemde kardinaal Jo Willebrands deze
kerk op 16 januari 1967 consacreerde.
De kerk zelf is een aangenaam ruim
godshuis geworden. Het Vermeulen-orgel
(net als twee van de drie klokken in de
toren) komt nog uit de oude kerk. David
speelt op zijn nieuwe locatie rechts achter
het altaar rustig op zijn harpje verder.
Hij wordt geflankeerd door Gregorius en
Ambrosius (met zijn bijenkorf). Links
een oud Willibrordusbeeld. Jan Elders te
Hoorn, oud-inwoner van Bovenkarspel,
maakte het siermeedwerk (tabernakel
en doopvont). Maar het meest geliefde
onderdeel bij kinderen en volwassenen
is de wand met het glas-in-betonraam
van de het Zondvloedverhaal. Het is van
de hand van de bekende glazenier Daan
Wildschut. De ark (beeld van de kerk)
biedt ruimte aan mens en dier en leidt
hen door alle ellende heen. Dat doet
ons denken aan een andere ramp die in
de veilinghal schuin tegenover de kerk
ruim 25 jaar geleden (in februari 1999)
plaats vond. Tweehonderdtweeënveertig
mensen werden op de Westfriese Flora
met de Legionellabacterie besmet.
Tweeëndertig mensen overleden. Een
tegenstem is de tekst onder de gedachtenisboom aan de wand: ‘Toen toonde
de engel mij de levensstroom en op haar
oevers stond het geboomte des levens,
dat twaalfmaal vrucht draagt en zijn loof
brengt de volken genezen’ (Openb. 22,1).
Onlangs kwam de kerk nog in het nieuws
doordat de liedteksten middels een
beamer op een scherm worden geprojec-
Exterieur nieuwe St. Martinuskerk
teerd. Met opgeheven hoofde kunnen de
kerkgangers zo des te geconcentreerder
zingen! Dat deden ze nog begin april met
meerder koren ter ere van het 650-jarig
bestaan van de stadsrechten van Stede
Broec. De eerste communiekinderen hadden met bloemen Noachs ark
versierd en zo viert men (altijd met veel
bloemen) levendig en actief Gods aanwezigheid onder de mensen. <
Hein Jan van Ogtrop, Haarlem
Interieur met Genesisraam
Waardevolle informatie over de
streek is te vinden in het boek
‘Stede Broec’ van de priester-historicus Bertus Voets, Stolphoevereeks
Westfries Historisch Genootschap
1979.
SamenKerk | maart 2015 |
9
Catechese
ding als verzorgende missen dit vaak tijdens hun studie,
maar komen er later wel mee in aanraking tijdens hun
werkende leven. Ze weten dan soms nauwelijks wat
er gevierd wordt. Voor ouders geldt dit soms ook. Dat
wordt bijvoorbeeld duidelijk wanneer zij hun kind
willen laten dopen.”
Wat vind je zelf het leukste aan de voorstelling?
Christelijke feesten:
wat vier je dan?
Unieke tentoonstelling onder meer bij Bijbels Museum in Amsterdam
“Wat ik het knappe vind van deze tentoonstelling, is dat
het een toegankelijke en aantrekkelijke tentoonstelling is
voor iedereen vanaf groep 6 maar ook jonger! Dat er ook
een aparte ruimte beschikbaar is voor ouders en onderwijzers. Dat er een speciaal lespakket is. Dat ik de bezoekers enthousiast bezig zie met korte videootjes, terwijl
anderen ademloos luisteren naar het verhaal. En dat ze
veel van de tentoongestelde dingen mogen aanraken en
verplaatsen, bijvoorbeeld de beelden van de kerststal.”
Voor wie is volgens jou de tentoonstelling
bedoeld?
Veel mensen - inclusief veel kinderen en
jongeren - weten niet meer wat er met de
christelijke feesten gevierd wordt. Want
waarom ben je vrij met Pasen of Pinksteren?
Wat wordt er dan gevierd? Een aantal
musea heeft de handen ineen geslagen om
dit aan een breed publiek - vooral kinderen
en hun ouders - op een aantrekkelijke
manier onder de aandacht te brengen.
Bijbels Museum
Concreet is er in ons bisdom op dit moment o.a. in het
Bijbels Museum in Amsterdam de tentoonstelling Feest!
In de stad te zien. In deze leuke tentoonstelling kunnen
kinderen en volwassenen samen de betekenis van christelijke feestdagen ontdekken. Ook zijn er bijzondere
voorwerpen te zien en verhalen te horen. En kinderen
uit de stad vertellen welke feesten zij vieren en wat deze
voor hen betekenen.
“De tentoonstelling is geschikt voor kinderen vanaf
groep 6, 7, 8 met hun onderwijzers of hun ouders, voor
opa’s en oma’s met hun kleinkinderen. Een aanrader
voor alle leeftijden!”
Meer informatie
Het project Feest! In de stad is een onderdeel van Feest!
Weet wat je viert, een landelijk initiatief van Museum
Catharijneconvent, Utrecht in samenwerking met
het Bijbels Museum en Ons’ Lieve Heer op Solder,
Amsterdam. Kijk voor meer informatie op www.bijbelsmuseum.nl/feest-de-stad en www.feestweetwatjeviert.
nl. De tentoonstelling in het Bijbels Museum is een
doorlopende tentoonstelling. Voor scholen zijn er speciale tarieven. Bij de tentoonstelling is een onderwijsprogramma ontwikkeld voor de groepen 6, 7 en 8 van het
basisonderwijs. <
Foto’s: Bijbels Museum
Catechese voor jong en oud
Marijke Elsenburg probeert vooral jonge mensen, maar
ook ouders enthousiast te maken voor deze tentoonstelling. Marijke werkt als catechetisch medewerker binnen
ons bisdom. Haar ervaring is dat catechese geven aan
jong en oud op vele manieren kan, binnen de geloofsgemeenschappen, maar ook daarbuiten. We stellen haar
een paar vragen over deze tentoonstelling.
Wat motiveert je om dit project onder de
aandacht te brengen?
“Allereerst het feit dat jongeren op de basisschool en
ook op de middelbare opleidingen weinig in aanraking komen met religie. Ik merk dat zij mij daar vaak
vragen over stellen tijdens één van hun studies zoals
geschiedenis of filosofie. Ook jonge mensen in oplei-
10
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
11
Jaar van het
Godgewijde leven
Tot 2 februari 2016
krijgt het kloosterleven
op verzoek van paus
Franciscus extra
aandacht in de Kerk
tijdens het ‘Jaar van het
Godgewijde leven’. Dit
themajaar is bedoeld om
als Kerk in dankbaarheid
terug te kijken op de
grote historische rol van
kloosters en religieuzen
in de geschiedenis van
de Kerk en de wereld.
En om de toekomst van
het religieuze leven
hoopvol te omarmen.
Samen Kerk besteedt
ieder nummer aandacht
aan het kloosterleven.
Dit keer een verslag van
een inspirerende dag
voor jonge religieuzen
in Utrecht. Onder het
motto ’Schud de wereld
wakker!’ ontmoette zij
elkaar op 30 januari.
Dag van de jonge religieuzen
Ongeveer 40 jonge religieuzen uit alle windrichtingen druppelden blijmoedig bij de broeders
van St. Jan in Utrecht binnen aan de vooravond van de ‘Opdracht van de Heer in de Tempel’.
De dag voor de jonge religieuzen werd geopend met een Eucharistieviering waarna zuster
Guerric een inleiding gaf over het thema van de dag: ‘Schud de wereld wakker!’ Zuster Esther
presenteerde aansluitend de voorbereidingsbrief ‘Verheugt U!’. Een uitnodiging om tegenover
het harde egoïsme in de wereld de omhelzing van de Heer door te geven. Die uitnodiging werd
vervolgens in een drietal workshops uitgewerkt.
Blinddoek
Met klei, collages en kleuren hebben broeders en zusters op creatieve wijze gevisualiseerd hoe
de ontmoeting met de Heer hen in beweging zet en hoe zij ’gevonden, geraakt en omgevormd’
worden. Enkele religieuzen hebben aan den lijve ervaren hoe het is om je te laten leiden. Het
gebruik van een blinddoek betekende voor de tweetallen een oefening in zorg en in vertrouwen. In een derde workshop stond centraal dat de ontmoeting met de Heer je in beweging zet.
Hij wordt het middelpunt van het leven, met alle rusteloosheid die dat ook mee kan brengen,
want hoe ga je met je grenzen om? Door
letterlijk er voor te gaan staan en de
vragen te visualiseren werden geloofservaringen uitgewisseld. Ter afsluiting van
de workshops is in een vijftal groepjes
de vraag van de Paus aan de religieuzen besproken. In hoeverre drijft de
onrust hen om het Woord Gods met de
mensen te delen? Of leven ze een gesetteld bestaan in een gevestigde religieuze
institutie?
gehouden werden door de buitenste ring.
In het centrum staat Christus, en zoals de
spaken bij het centrum dichter bij elkaar
komen, zo komen wij dichter bij elkaar
naarmate we dichter bij de Heer zijn. Alle
deelnemers konden met een strook tekst
en een kaarsje hun ‘spaak’ als religieus
vanuit de verbondenheid met Christus
toevoegen. De dag werd afgesloten met de
Aanbidding, in de kerk van de broeders
van St. Jan.
De inspirerende dag bood veel tijd voor
gebed en voor ontmoeting en uitwisseling. Er zijn veel jonge religieuzen in
Nederland en elk jaar treden er weer
enthousiaste mensen in. Voldoende reden
om alle vertrouwen in de toekomst van
het kloosterleven te hebben! <
Bron: KNR.nl
Foto’s: Pater Luciano
Ongemak
Tijdens de terugblik op de groepsgesprekken werd het ongemak van
de goede voorzieningen in kloosters
gedeeld. Maar ook hoe de rijkdom en
oprechte vreugde om Gods liefde wordt
beleefd in de wijze waarop broeders en
zusters het met elkaar uithouden. De
jonge religieuze ervaren de weldaad om
vanuit de relatie met de Heer authentiek en met een oprechte glimlach naar
anderen van Zijn liefde te getuigen.
Creatief
De belevenissen kwamen terug in een
creatieve afsluiting. Op een veelkleurig
doek lag een wiel met een vlam. De spaken
waren de gelovigen die schijnbaar in toom
Dag van de religieuzen in Amsterdam
Alle religieuzen uit bisdom Haarlem-Amsterdam waren op 2 februari welkom bij de paters Sacramentijnen in het Begijnhof
te Amsterdam. Ongeveer zestig religieuzen uit het hele bisdom kwamen samen voor de Eucharistieviering met mgr. Hendriks,
een lezing van mgr. Van Burgsteden en een gezamenlijke maaltijd. Mgr. Hendriks herinnerde de aanwezigen aan de drie doelen waarvoor de Werelddag en -jaar voor het Godgewijde leven is ingesteld: God dank zeggen voor de grote gave van het God
gewijde leven; het God gewijde leven in de Kerk meer bekendheid geven en om God dank te zeggen voor alle roepingen en
de belangrijke plaats hiervan in de Kerk en in de wereld.
Op zaterdag 11 april zal opnieuw een dag voor de religieuzen worden gehouden, dan in het diocesaan centrum in Heiloo.
12
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
13
Rome
Interieur van de S. Sabina
Aswoensdag
De statiekerken in Rome
Attende Domine, et miserere, quia peccavimus tibi
Na het vieren van carnaval begint de Vastentijd of Veertigdagentijd. Het is de periode van bekering,
vasten en berouw op weg naar de viering van de paasmysteries, die we tijdens de Goede Week
herdenken. Carnaval wordt in Italië anders gevierd dan in Brabant of Limburg. Venetië is het
bekendst. Mensen dragen daar een fraai masker en flaneren daarmee door de stad. In Rome gaan
vooral de allerkleinste kinderen verkleed over straat. Uitgedost en al gaat het gezin naar een
fotograaf om daar een mooie staatsiefoto te laten maken. Vervolgens is het traditie om tijdens de
Vastentijd in de diverse ‘statiekerken’ van Rome de mis bij te wonen. Ieder dag op een ander plaats.
In Rome is er gelegenheid om, gedurende
de Vastentijd, deel te nemen aan een
statiemis in zogeheten statiekerken. Het
woord ‘statie’ komt waarschijnlijk van het
Latijnse woord statio of stare: ‘een samen
staan’. Vanaf het prille begin komt een
christelijke gemeenschap bijeen onder
leiding van een bisschop. Reeds in de
eerste eeuw groeit het aantal christenen
in Rome zodanig dat op verschillende
plaatsen eucharistievieringen gehouden
worden, waarbij de bisschop niet aanwezig is. Deze vinden plaats in zogenaamde
huiskerken, de domus dei. De eucharistie-
14
| SamenKerk | maart 2015
viering die (elders in de stad) werd geleid
door de bisschop, werd als de belangrijkste gezien. Om een huiskerk niet tekort te
doen, gaat de bisschop van Rome voor de
verschillende belangrijke feesten naar een
specifieke huiskerk om daar de eucharistie te vieren.
Huiskerk
Na het Edict van Milaan in 313 (van
keizer Constantijn) worden de huiskerken de zogeheten tituli-kerken (titelkerken). En vanaf die tijd is het bekend
dat de paus jaarlijks - op een speciale
dag - een bezoek bracht aan deze
kerken. De lijst van statiekerken groeit
door toedoen van de pausen Leo I en
Gregorius de Grote als zij nieuwe kerkgebouwen toevoegen. Aan het begin van de
negende eeuw is een lijst van 94 statiekerken bekend voor de 92 dagen rond de
Veertigdagen- en Paastijd. Het gebruik
dat de paus deelneemt aan de statiemissen verwatert met de ‘ballingschap van
Avignon’ (in de veertiende eeuw). Aan
het eind van de negentiende eeuw wordt
de traditie door paus Leo XIII min of
meer hersteld.
De eerste statiekerk (op Aswoensdag)
is traditioneel de basiliek Santa Sabina
op de Aventijn in Rome. Om 17.00
uur is er een processie van het nabij
gelegen Benedictijner hoofdkwartier,
het klooster San Anselmo (hoofdkwartier van de Dominicanen) naar deze
basiliek. Vervolgens geeft de Paus tijdens
de Heilige Mis aan de aanwezigen een
askruisje.
Onder de overige statiekerken bevinden
zich vele bekende kerken, zoals: de San
Pietro in Vincoli, Santa Maria Maggiore,
San Clemente, San Paolo fuori le mura,
Santi Cosma e Damiano; maar ook vele
onbekende, zoals: de San Lorenzo in
Panisperna, Santa Balbina, San Vitale,
San Sisto, Santa Apollinare, die normaal
nooit te bezichtigen zijn – maar tijdens
de Vastentijd wel.
De officiële statiemis is om 17.00 uur
in de talen Latijn en Italiaans en wordt
georganiseerd door het Collegium
Cultorum Martyrum. Voorafgaand aan
deze Heilige Mis is er een processie. Niet
meer van kerk naar kerk, maar buiten of
in de kerk.
Pelgrimstocht
Sinds de tweede helft van de jaren
zestig van de vorige eeuw organiseert het Pontifical North American
College iedere maandag t/m zaterdag
Paus Franciscus ontvangt het askruisje van een
kardinaal in de S. Sabina
gedurende de Veertigdagentijd om 7.00
uur een Engelstalige statiemis. Het
Germanicum, het Duits College, houdt
om 7.30 uur een Duitstalige statiemis.
De Engelstalige statiemis duurt exact
een half uur en dat is inclusief een
preek van twee minuten. Het is opvallend dat vooral de bisschoppen, als die
zo’n statiemis celebreren, het moeilijk
vinden om binnen die twee minuten
te blijven! Elke dag wordt de viering
gestart met: Attende Domine, et miserere,
quia peccavimus tibi (Luister Heer, en
wees ons genadig, want wij hebben tegen
U gezondigd) het bekende gezang voor
deze liturgische tijd. Iedere dag op een
ander tijdstip (afhankelijk van de lengte
van de te lopen route) gaan Engelstalige
studenten, seminaristen, religieuzen
enz. in groepen van hun seminarie of
priesterhuis naar de statiekerk. Lopend
en biddend als een ware pelgrimstocht.
Het vroegste tijdstip van vertrek is 5.45
uur (nl. van het centrum naar de basiliek
Paulus-buiten-de-Muren).
Zevenkerkentocht
Of dit vroege tijdstip en wandeltocht
al niet genoeg afzien is, is er voor de
Veertigdagentijd ook nog de zogeheten zevenkerkentocht. Deze wandeltocht, een pelgrimsroute, gaat langs
zeven basilieken in Rome: de Sint
Pieter, Paulus-buiten-de-muren, San
Sebastiano (al Via Appia), Santa Croce in
Gerusalemme, St. Jan van Lateranen, S.
Maria Maggiore en San Lorenzo (fuori le
mura). De tocht is in 1552 opgezet door
de heilige Philippus Neri. Aanvankelijk
werd deze tocht biddend en zingend op
de donderdag voor de Vasten gehouden,
maar nu kan ze iedere dag gehouden
worden (en vooral in deze periode). Er
wordt van je verwacht dat je de afstanden lopend aflegt (en niet per bus of
scooter) en dat je in iedere kerk vijf
Onzevaders en Weesgegroeten bidt voor
de Paus. Wellicht een idee voor de vrije
middagen op het programma van onze
Processie door Rome tijdens de Vastentijd
a.s. Romereis. Dan wordt het écht een
bedevaart...
Wonder
Philippo Neri moet een bijzonder man
geweest zijn. Hij stichtte in 1564 de
Orde der Oratorianen en werd tijdens
z’n leven door de Romeinen al als heilig
beschouwd. Op 16 maart 1563 verricht
hij dan ook nog een wonder in de slaapkamer van de 14-jarige prins Paolo
Massimo in Palazzo Massimo aan de
huidige Corso Vittorio Emanuele. Als
Neri arriveert, is de jongen al overleden,
maar hij wekt hem tot leven. Dan neemt
Neri de jonge prins de biecht af: Neri
vraagt Paolo of hij zijn ziel aan God wil
afstaan. Paolo antwoordt ‘ja’ en sterft
opnieuw. Dit wonder wordt ieder jaar
herdacht in de tot kapel omgebouwde
slaapkamer. Het Palazzo Massimo is nog
steeds een woonhuis van deze adellijke
familie. Maar één keer per jaar, 16 maart,
kun je enkele kamers bezoeken en de
Heilige Mis bijwonen in de kapel. De
kapel heeft drie altaren, waaraan die dag
tegelijkertijd van 7.00 tot 13.00 uur HH.
Missen worden gelezen, waarvan ééntje
volgens de Tridentijnse ritus. De middelste kapel is verder gereserveerd voor de
talloze bisschoppen en kardinalen die
Rome telt. <
Eric van Teijlingen
SamenKerk | maart 2015 |
15
Inspiratie
Bij het Hoogfeest van Maria Boodschap (25 maart)
Anna tot Jozef
Het eten was al opgedaan.
Ik had haar driemaal moeten roepen,
had driemaal de lepel in mijn hand gewogen.
Toen zag ik haar op de drempel staan met nieuwe ogen,
groter, nee, kleiner, ik weet niet, ze gaven zich uit
voor duiven, o ja ik zag duiven achter haar sluier:
de ogen van een bruid.
Ze dorst ze haast niet op te slaan.
Ze zei alleen: Een bries...
er is een bries door mijn kamer heen gegaan.
Ik weet niet waarom, maar ik geloof dat ik ben gaan staan.
Ik dacht opeens dingen uit boeken, ik weet niet,
ik dacht aan een roos na zachte regen.
Ik stond met die lepel in mijn hand, van de wijs, verlegen;
dat kwam door het licht dat zij in de kamer bracht;
dat kwam door de witte holten boven haar blos,
daar wilden de duiven uit los.
En het was of achter haar huid een vuur te trillen stond,
zoals dat bos, waarvan ik dikwijls las,
dat brandde zonder te verteren,
in heilige grond.
Wij aten zwijgend, zij en ik,
als luisterend naar een ver zwaar onweer.
Pas na het danken, huiverend opgestaan,
een ver zwaar, een oneindig ogenblik, keek zij mij aan.
O moeder, zei ze;
een wingerd aan de deurpost, zachtjes bevend;
breekbaar; een kaars van wil je ’t mij vergeven.
O moeder, zei ze;
en schreide, maar ik zag geen traan.
En nog eens: moeder, of zij het woord kon strelen.
En langzaam, fluisterend:
Gegroet door een schaduw, nee,
overschaduwd door een groet
(ik weet niet of ik het heb verstaan)
en zuchtend dansend,
16
| SamenKerk | maart 2015
onder geluk gebogen
(ik weet niet hoe ik het zeggen moet)
is zij de schemer het weiland ingegaan.
Er zijn dingen die ons te boven gaan.
Had ik maar tranen gezien, haar stem maar horen breken,
ik had haar naam geroepen, over haar haar gestreken,
maar zij was haar naam niet, ik heb niets gedaan.
Er zijn grote dingen aan haar gedaan.
Er zijn dingen aan haar gedaan
en wij zijn niet gewaarschuwd, wij hebben de duiven
niet achter haar sluier neer zien strijken.
Wij zijn bedrogen;
zij is al hemelend; goud, en al gewogen;
zestien en zonder gisteren;
zestien en met verzadigde ogen.
God is met ons bezig, God is met ons bezig
en het is verschrikkelijk.
Wij zijn niet gewaarschuwd, wij zien ook geen schaduw,
wij gaan dingen uit boeken denken, wartaal uitslaan.
Wij zullen zwijgen, jij en ik,
wij zullen dikwijls eenzaam zijn voortaan,
en stomgeslagen en met lege handen,
vervreemdend van de
schouders en wangen waar zij nu naar staan.
Zij zal veel dingen zeggen die wij niet verstaan.
Zij zal van vuur zijn en maar niet opbranden.
Want als de bries haar dit heeft aangedaan,
wat als de storm opstaat?
En als de schaduw haar al doet verdwijnen,
wat dan wanneer het licht eens in zal slaan?
Jongen, probeer haar tegemoet te gaan.
Michel van der Plas
SamenKerk | maart 2015 |
17
Lourdes
Bisdombedevaart
Ruim 700 aanmeldingen voor
bisdombedevaart naar Rome
Op bedevaart
naar Lourdes
Mgr. Hendriks: “Een mooie gelegenheid om steeds
meer ‘samen kerk’ te worden.”
Regio
Datum
Organisatie
Contactpersoon
Alkmaar
2-9 mei (trein)
28 september –
3 oktober (vliegtuig)
VNB
Mevr. A. Captijn
023-5380963
Amsterdam
16-24 oktober
(bus)
VNB
Mevr. T. Groen
020-6992243
Assendelft
1-6 september
(vliegtuig)
LB
Dhr. H. Hooijschuur
075-6873955
Beverwijk
1-6 september
(vliegtuig)
LB
Mevr. A. Veenboer
075-6873513
Castricum/Bakkum
18-23 september
(vliegtuig)
VNB
Mevr. Y. van Oevelen
0251-240995
De Rijp
8-13 oktober
(vliegtuig)
VNB
Mevr. G. Sombroek
0299-671489
‘t Gooi
13-18 mei
(vliegtuig)
VNB
Mevr. C. Versteeg
035-6563329
Haarlem
1-9 juni (bus)
31 augustus –
7 september (trein)
LB
Dhr. diaken Ph. Weijers
023-5246978
Heemskerk
18-23 mei
(vliegtuig)
VNB
Mevr. B. Portegies
023-5390382
Ontmoeting
Heiloo
VNB
Geloof en ontmoeting zijn kenmerkend voor Lourdes.
Niet voor niets trekken er jaarlijks miljoenen pelgrims
uit de hele wereld naar dit heiligdom. Ook uit ons
bisdom. De vieringen met de eigen groep, of gezamenlijk aan de Mariagrot, of bij de internationale mis zijn
absolute hoogtepunten. Naast de gezelligheid in de
hotels en op de terrasjes. Lourdes staat altijd in het
teken van geloof, van hoop en van naastenliefde. Het is
waarschijnlijk de enige plek in de wereld waar zieken
en mensen in een rolstoel altijd voorgaan op de rest, en
waar niemand te beroerd is om een handje te helpen.
8-13 mei
(vliegtuig)
Mevr. I van Loon
072-5336056
Langedijk
8-13 oktober
(vliegtuig)
VNB
Dhr. P. van Diepen
0226-315855
Obdam
18-23 mei
(vliegtuig)
VNB
Mevr. M. Leek
0226-720269
Santpoort
18-23 mei
(vliegtuig)
VNB
Dhr. T. Joosten
023-5390382
Ursem
8-13 oktober
(vliegtuig)
VNB
Mevr. Y. Heddes
072-5021743
’t Veld
18-23 september
(vliegtuig)
VNB
Dhr. J. Verkroost
072-5742743
Volendam
2-9 mei
(trein)
VNB
Dhr. F. Tol
0299-362713
West-Friesland
28 september –
3 oktober (vliegtuig)
VNB
Dhr. H. Vet
0228-514040
Zaanstreek
1-9 juni (bus)
31 augustus –
7 september (trein)
LB
Mevr. L. Walsweer
075-6177605
’t Zand
18-23 september
(vliegtuig)
VNB
Mevr. T. Deutekom
0224-591523
Zwaag/Zwaagdijk
in 2016
LB
Mevr. A. Smit
0229-572907
Jeugd/jongeren
2-9 mei
(trein)
VNB
VNB
073-6818111
Militaire bedevaart
13-19 mei
(bus, vliegtuig,
motor)
Jaar voor het
Godgewijde leven
6-11 september
Lourdes is een van de grootste bedevaartplaatsen in
de wereld. Het dorpje in het zuiden van Frankrijk,
aan de voet van de Pyreneeën, werd bekend door
de heilige Bernadette Soubirous, die in 1858 enkele
verschijningen van de Maagd Maria had. Maria maakte
zich kenbaar als de Onbevlekte Ontvangenis. Met de
opdracht ‘Ga je daar wassen’ is de bron ontstaan. Nog
iedere dag tappen de vele bezoekers flesjes vol en baden
er in het heilzame, maar o zo koude, water. Van de
lichtprocessie of sacramentsprocessie wordt genoten en
het is een eer om daar als pelgrim persoonlijk aan bij
te dragen.
Regionale reizen
Vanuit Nederland zijn er, grofweg, twee landelijke
organisaties die bedevaarten organiseren naar Lourdes:
de VNB Nationale Bedevaarten (www.vnb.nl) en de
Limburgse Bedevaarten (www.bedevaarten.com).
In het overzicht vindt u informatie voor geplande
bedevaarten vanuit uw omgeving naar Lourdes.
Stichting Militaire Lourdes
bedevaart
06-15492778
LB
043-3215715
Een eenmalige bedevaart speciaal voor alle religieuzen (m/v)
in Nederland o.l.v. emeritushulpbisschop Jan van Burgsteden sss.
Waarschijnlijk heeft u het al
gehoord: ruim 700 personen
hebben zich aangemeld voor
de bisdombedevaart van het
bisdom Haarlem-Amsterdam
naar Rome in de meivakantie
van 2015. Uiteraard zijn beide
bisschoppen heel blij, dat zovelen
aan de oproep van mgr. Punt
gehoor hebben gegeven om met
hem en hulpbisschop Hendriks
op pelgrimage te gaan naar
Rome. Mgr. Hendriks: “Geweldig
dat we met zo veel mensen uit
ons bisdom op weg gaan naar
de eeuwige stad. Een mooie
gelegenheid om steeds meer
‘samen kerk’ te worden!”
eigen locatie in Rome en hebben een eigen
programma. Op een aantal momenten
haken ze aan bij het volwassenenprogramma van de bedevaart. Jongeren (18
t/m 30 jaar) en gezinnen met kinderen t/m
13 jaar sluiten samen met hun ouders aan
bij de grote groep, maar hebben af en toe
hun eigen programmamomenten.
Trainingsdag voor gidsen op 7 februari jl.
Ongeveer 130 personen zullen met de bus
reizen naar de eeuwige stad. Onderweg
zullen zij onder andere Speyer, Verona en
Maria Laach bezoeken. Ruim 600 personen zullen per vliegtuig reizen naar Rome.
Onder de reizigers per vliegtuig zijn 95
leden van het kathedrale koor.
De grote groep pelgrims zal tijdens de
bedevaart worden onderverdeeld in
groepen van ca. 35 tot 40 personen, bij
voorkeur zo veel mogelijk op regio. Het
spreekt voor zich dat een goede begeleiding van de groepen cruciaal is. Elke groep
zal begeleid worden door een gids, reisleider en zo mogelijk pastoraal begeleider.
Speciaal voor de gidsen werd op 7 februari jl. een trainingsdag gehouden op de
pastorie van de St. Urbanusparochie te
Duivendrecht. Ca. 25 tot 30 gidsen, maar
ook geïnteresseerde reisleiders en pastoraal
begeleiders waren naar deze dag gekomen.
Er werden (interactieve) inleidingen
verzorgd door Rob Mascini, Matthieu
Wagemaker en Eugène Jongerden. Tips en
ervaringen werden uitgewisseld. Ook werd
met elkaar gesproken over wat iemand tot
een goede gids maakt (zie foto). Kortom,
een nuttige en inspirerende dag voor de
gidsen en de andere aanwezigen. Op naar
de bisdombedevaart, waar zij het geleerde
in praktijk zullen brengen! <
50 jongeren, 40 tieners en 40 kinderen
Op zondag 1 februari jl. sloot de inschrijvingstermijn voor de reis, die het bisdom
Haarlem-Amsterdam organiseert in
samenwerking met reisorganisatie VNB.
Onder de honderden deelnemers zijn 50
jongeren, 40 tieners en 40 kinderen (dit
is exclusief de leden van het kathedrale
koor). Voor tieners (14 t/m 17 jaar) is er
een apart programma. Ze slapen op een
De trainingsdag voor gidsen.
Foto’s: Leobard Hinfelaar
Meer informatie
Kijk voor meer informatie over de bedevaart op www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl/romebedevaart of www.vnbpelgrimsreizen.nl
Mocht u toch nog mee willen? Vraag via reisorganisatie VNB, [email protected] of er wellicht nog een enkele plaats
beschikbaar is. Het is alleen niet zeker of het huidige tarief voor de reis gegarandeerd kan worden.
18
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
19
Puzzel
Parels uit de schattengrot
’n beetje crypto
Raadselachtige woorden
Om te komen tot wat je niet smaakt,
moet je gaan waarlangs je niet smaakt;
om te komen tot wat je niet weet,
moet je gaan waarlangs je niet weet;
om te komen tot wat je niet bezit,
moet je gaan waarlangs je niet bezit;
om te komen tot wat je niet bent,
moet je gaan waarlangs je niet bent.
Stuur uw oplossing o.v.v. naam
en adres voor 19 maart 2015
naar de redactie van Samen Kerk,
Postbus 1053, 2001 BB Haarlem.
Onder de goede inzenders worden
een aantal cadeaubonnen verloot.
Horizontaal
1. Zo te horen, treedt tijdens de onderbreking het hoofd van de Kerk op 7. Iemand afvaardigen om deze diepte te loven? 9. Scandinavisch meisje? 10. Zo te horen een Aziaat met veel
weerstand 11. De eerste leiding is fout 13. Muziek in de gevangenis? 14. Klinkt alsof de kip
nog wat extra legt, maar wel in het water 15. Auto van de eerste mens? 17. Militair te water,
dat is hard 18. Hardlopende beesten 19. Zo’n verhoor is niet prettig, maar zo’n verbranding
helemaal ernstig
Verticaal
2. Daar is een bolgewas met melk 3. Eten in een vochtige periode is gezond
4. Aan het eind de maat nemen 5. Daar staat je geld zeker vast 6. Gewassen met bergschoenen
aan? 7. Puzzel die de gang erin houdt 8. Later van kracht zijn, vereist stuurmanskunst
11. Groet aan de serie met schade 12. Politieke partij met roem als wapen 16. Een doctrine om
hogerop te komen? 17. Dat water moet weg, zegt de echtgenoot
Deze woorden van de Spaanse mysticus Johannes van het Kruis
zijn raadselachtig genoeg. We zouden er uit kunnen halen dat we
om christelijk te leven, niet moeten dromen over onbereikbare
idealen, maar ons leven ernaar kunnen inrichten. De weg en
het doel staan met elkaar in verband: er is geen weg naar vrede,
vrede ís de weg. Wonderlijker is echter de eerste regel. Die trof
me omdat ik soms om me heen iemand zie die depressief is.
Het leven smaakt hun niet meer, zou je kunnen zeggen. Je kunt
er lang niet alles aan doen, al sta je nog zo dicht bij. Ik weet het
niet zeker, maar het lijkt erop dat Johannes van het Kruis het
over dergelijke ervaringen heeft. Hij spreekt over de “donkere
nacht”, waarin God afwezig is en alle aantrekkelijkheid van het
geloof verdwenen lijkt. Het aantrekkelijke van spirituele ervaringen kent hij terdege en hij wijst er zelfs op dat je daarin heel
ver kunt komen. En toch ziet hij daarin ook zelfverheerlijking,
navelstaarderij die in de plaats komt van het zoeken naar God.
Onwilkeurig vergelijkt zo iemand zich met anderen “die nog
niet zover zijn”, waardoor een heimelijk egocentrisme de ruimte
inneemt waar God zich niet kan openbaren.
Dan begaat Johannes van het Kruis een weg waarop velen hem
niet zullen kunnen volgen. Die verlatenheid, die afkeer van
het leven, dat gevoel dat niets je meer smaakt, die dorheid van
geestelijk leven, dat is volgens hem een weg om van de gerichtheid op het ego af te komen. God zelf bewerkt die verlatenheid, waardoor Hij aan het licht kan komen, een donker licht
weliswaar. “Het donker is mij licht genoeg”, zei Johannes van het
Kruis.
Geen wonder dat deze mysticus vooral geboeid was door het
Hooglied, waar de geliefde vertwijfeld zoekt naar haar beminde.
Hij heeft er zelfs allerlei liefdespoëzie omheen geweven. Ook
daarin klinkt de klacht om de verlatenheid vermengd met gepassioneerd verlangen. Het is de geliefde zelf die het gevoel van
verlatenheid bij hem achterlaat: waarom doet God dat?
Eerst slaat Ge ’t hart een wonde,
Maar waarom het dan ook niet te genezen?
Waarom het mij te roven,
Als gij het toch laat liggen
En U niet eigent, wat Gij eerst ontvreemd hebt?
De enige tekening van zijn hand is die van Christus aan het
kruis, vanuit een nog nooit eerder getekende optiek. <
Marcel Poorthuis
Prijswinnaars februari 2015
Oplossing februari 2015
20
Mevr. T. Kaandorp, Schoorl; W. Settels, Schagen; A. Hermans, Bennebroek.
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
21
Van onderop
In veel parochies, zo valt uit de januari-februari nummers van de bladen op te maken, zijn er tijdens
In ‘Bronwater’ (Hoorn-Oosterblokker-Westerblokker-
de Veertigdagentijd één of meerdere (sobere) vastenmaaltijden. Vaak worden deze in oecumenisch
Westwoud-Zwaag) heeft Nynke Mol een mooi artikel
verband gehouden. Het leuke is dat de soep vaak extra lekker bereid is en het tevens een aardige
geschreven over Taizé in West-Friesland. In oecumenisch
gelegenheid is om met andere mensen aan de eettafel te zitten. En dus andere gesprekken te houden
verband gaan Taizévieringen gehouden worden. Zoals overal gebeurt, zullen het interessante avonden worden voor
dan normaal. De opbrengst, niet onbelangrijk, gaat naar het goede doel, in de meeste gevallen de
iedereen, maar vooral ook voor jongeren. De eerste viering is op zondag 15 maart 2015 (20.00 uur) in de NH-kerk in
Bisschoppelijke Vastenactie. Informeer of uw parochie ook zo’n initiatief heeft...
Westwoud (Dr. Nuyenstraat 24). Info: Facebook Taizé Westfriesland en [email protected]
Dat paus Franciscus inspireert, behoeft geen vraag. Er zijn meerdere parochiebladen waar de redactie een (deel van een) tekst of uitspraak, een toespraak, preek of document van onze Heilige Vader
afdrukt. Misschien een goede zaak als onze kerkprovincie zijn woorden met enige regelmaat in het
Een bijzonder initiatief in de Koepelkerk (Hoorn):
Nederlands aan de parochies aanbiedt. Die zijn vast blij met deze welkome kopij.
een gebedsestafette van Witte Donderdag tot
Paaszaterdag door 80 inwoners van Hoorn e.o. De
start is na de televisie-uitzending van The Passion uit
De gefuseerde parochie Emmaus-Paulus (Hilversum-Loosdrecht) heeft de kerst-
Enschede op 2 april. Wilt u ook meedoen? Info: Bart
boom amper afgetuigd en richt zich al op de Goede Week. In het bijzonder op
Brieffies, [email protected]
Witte Donderdag. Iedereen wordt uitgenodigd om na de Eucharistieviering van
9.30 uur te waken bij het Heilig Sacrament, dat tot 18.00 uur zal zijn uitgesteld in
de dagkapel van de Pauluskerk. Verderop alle informatie over de palmpasenstok
In Almere hebben protestanten en katholieken een gezamenlijk kerkblad: ‘Goede Reden’.
voor de kinderen: hoe te maken en wat erbij hoort.
Eigenlijk heel aardig om op deze wijze ook in de kerkelijke keuken van onze broeders en zusters in Christus te kijken... Wel jammer te lezen dat besloten is om medio 2015 de vieringen
in Almere-Buiten te stoppen. Maar gelukkig wordt er ook uitgekeken naar de bouw van één
In de ‘Vredesklok’ (Vredeskerk, Amsterdam) wordt ook al vooruit geblikt naar Pasen. Na de paaswake (waarin vijf
nieuwe (eigen) katholieke kerk in Almere. Zo brengt 2015 nu al toekomstige vreugde en ver-
volwassenen worden gedoopt) wordt er een nachtwake gehouden in de kerk, tot aan zonsopgang toe (rond 6.00 uur).
drietig afscheid voor die geloofsgemeenschap.
De nachtwake is opgedeeld in blokken van 30 minuten met een
lezing, meditatie, zang en stilte. Na een vroege Mis wordt de
wake afgerond met een echt paasontbijt. Meedoen? Info en/of
aanmelden: Suzette van Balen ([email protected]).
‘Kerkmare’ is van de St. Bonifatiusparochie, ook Almere. Daarin valt een klein artikeltje op
pagina 11 op, ‘Communicatie voor katholieken in Almere’ geheten. Uiteraard hebben ze een
Een eigen The Passion met de koren Staccato (Agathakerk, Beverwijk) en
website, maar ook een echte app voor een smartphone (‘Onze kerk’ geheten). Super! De site
het Uitgeester koor Sound of Life. Zaterdagavond 28 maart tijdens de viering
www.kerkplaza.nl is opgezet als dienstenservice voor de parochianen onderling, waarvan de
van ‘Kerk in Beweging’ is de uitvoering in de OLVG-kerk in Uitgeest en op
opbrengst gaat naar de bouw van de nieuwe kerk. Wat een goede, originele en moderne initia-
Goede Vrijdag 3 april in de Agathakerk in Beverwijk. Het lijdensverhaal wordt
tieven, die getuigen van liefde voor de eigen toekomst en geloofsgemeenschap.
verteld, afgewisseld met (veelal Nederlandse) liedjes uit de pop- en musicalwereld. Tijdens de viering van een uur zal er genoeg te zien en te horen zijn!
‘Saamhorig’ heet het nieuwe, goed gevulde en fraai vormgegeven, gezamenlijke parochieblad
Parochieblad ‘De Brug’ (St. Urbanusparochie, Ouderkerk a/d Amstel) komt niet maandelijks
van Amsterdam Oost-Watergraafsmeer-Zuidoost, Diemen en Duivendrecht. Er is een
uit, het is immers een kleine gemeenschap. Daarom biedt iedere publicatie veel leesvoer. In deze
pagina met de bijbelteksten voor de zondag, een pagina over bestuurlijke zaken en een bladzijde
editie (t/m april) wordt al vooruit gekeken naar de Veertigdagentijd en naar Pasen. Eigenlijk
over alle pastorale krachten (priesters, diakens en catechist) die in deze parochies werkzaam zijn.
niet eens zo gek, want ze horen zeker bij elkaar. Van alle dagen - van Aswoensdag tot Beloken
Verder vult iedere parochiegemeenschap nog twee pagina’s. Zeer informatief.
Pasen - is een korte beschrijving gegeven. Naast de “vaste gezangen” van een parochieblad ook
een mooie samenvatting van ‘Gaudium Evangelii’ van paus Franciscus en nog veel meer leuke
artikelen.
22
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
23
Kort nieuws
Huwelijk en gezin
1
>
< 1. S tille Omgang: 21 maart 2015
en Bethlehem. Het resultaat is een reis langs
Amsterdam was in de middeleeuwen Mirakel-
de belangrijkste heilige plaatsen. Kijken dus:
stad vanwege het eucharistisch wonder van 15
aflevering 1 (21 maart) gaat over de geboorte
maart 1345, dat in een huis aan de Kalverstraat
van Jezus; aflevering 2 (28 maart) over zijn
geschiedde. De Stille Omgang herinnert ons
openbare leven; aflevering 3 (4 april) over het
hieraan. Deze religieus meditatieve ommegang
lijden van sterven van Jezus; aflevering 4 (11
door het historische centrum, en passerend
april) over de verrijzenis. Bron: www.rkk.nl >
aan het nachtelijke uitgaansleven van Amster-
3
>
dam, wordt elk jaar gedurende één nacht in
< 5. O
pen dag Bavo-koorschool
de maand maart door het Gezelschap van de
Zaterdag 14 maart houdt de Koorschool St.
Stille Omgang georganiseerd. Dit jaar in de
Bavo in Haarlem (Westergracht 61) een open
nacht van zaterdag 21 maart 2015 met als
dag voor kinderen (groep 4 basisschool) en
verdiepend thema: “Een pelgrim gaat voort,
hun ouders. De koorschool is een kleine,
ontvankelijk voor ’t onverwachte...” Meer
bijzondere basisschool voor kinderen vanaf
informatie (ook voor deelname vanuit uw
groep 5. Naast de gewone schoolvakken
parochie/buurt): www.stille-omgang.nl (of de
wordt er dagelijks veel aandacht besteed aan
bisdomwebsite). >
de zang- en muziekopleiding van de leerlingen. Vanaf groep 6 maken zij deel uit van het
4
< 2. B
edevaartreis naar Griekenland
kathedrale koor. Het programma start om
Griekenland is volop in het nieuws. Maar deze
13.30 uur en duurt tot 15.45 uur. Meer info:
reis concentreert zich op het leven en werk van
www.koorschoolhaarlem.nl >
de apostel Paulus. In 48 na Chr. kwam hij in de
eilanden, bezocht steden als Filipi en Thessa-
< 6. B
ezoek rector magnificus
universiteit Rome
loniki om de Blijde Boodschap te verkondigen.
Van 10 tot 13 februari is de rector magnifi-
De familie Van Kleef uit Assendelft (bekend
cus van de Pauselijke Lateraanse Universi-
van hun jaarlijkse bedevaartsreizen naar
teit (Rome), Zijne Excellentie mgr. dr. Enrico
Rome, Ierland, Portugal enz.) organiseert van
dal Covolo, op bezoek geweest bij het St.
16-24 september een verzorgde reis voor circa
Willibrord-instituut en het St. Bonifatius-
E 1.250,00 (vervoer, volpension, excursies).
instituut van ons bisdom, beide gelieerd aan de
Meer info: 075-687142, [email protected] >
Pauselijke Lateraanse Universiteit. Het bezoek
stad Kavala aan en doorkruiste hij de Griekse
>
5
>
6
>
24
werd door alle studenten, docenten en staf
< 3. Keinskapel opgeknapt
als een inspirerende bezinningstijd ervaren.
Het interieur van de kapel van Onze Lieve
De herderlijke houding van mgr. Dal Covolo
Vrouw op de Keins (Schagen) is in februari
heeft aan allen de verbondenheid met de
flink opgeknapt. De kapel is geschilderd,
Pauselijke Universiteit sterk laten voelen. “Als
houtworm (in het altaar) is aangepakt enz. De
rector van de Universiteit van de Paus, mag ik
vele bezoekers aan deze Mariakapel aan de
zijn Apostolische Zegen aan jullie van harte
Molenstraat zullen er blij mee zijn. De kapel is
doorgeven!” In heel de wereld zijn meer dan
dagelijks tussen 9-17 uur te bezoeken aan de
vijftig theologische instituten met de Pauselijke
Keins 2a, Schagen. Bron: ‘Hoeksteen’ parochie
Lateraanse Universiteit verbonden. Door deze
Schagen. >
affiliaties is een echt netwerk ontstaan, dat een
afspiegeling is van de universele Kerk en dat
< 4. Antoine Bodar in het Heilige Land
in de uitwisseling van docenten en studenten
Aan de hand van evangelieteksten vertelt
voorziet. Mgr. Dal Covolo was dankbaar voor
Antoine Bodar het levensverhaal van Jezus
de warme ontvangst die hij van iedereen in het
Christus in een RKK-televisieserie, welk in
Bisdom Haarlem-Amsterdam heeft gekregen:
maart en april op NPO 2 wordt uitgezonden
“Ik werd diep bewogen door uw verlangen
(aanvang: 17.50 uur). Opnamen hiervoor
om aan de Paus en aan zijn Universiteit vast te
werden gemaakt in Noord-Israël, Jeruzalem
willen klampen!” <
| SamenKerk | maart 2015
Synode 2015:
Huwelijk en gezin in deze tijd
In oktober 2014 werd in Rome een synode gehouden waar
het onderwerp huwelijk en gezin centraal stond. Deze synode
kreeg in de media veel aandacht. Het was de eerste van dit type
bijeenkomsten in het Vaticaan van bisschoppen uit de hele
wereld onder leiding van paus Franciscus, die hen aanmoedigde
tot een open debat. Ook het onderwerp zelf raakt ons heel
direct. Zeker als het thema’s betreft rond ongehuwd samenwonen, echtscheiding en communie en homoseksuele relaties. Wat
ook bijdroeg aan de interesse voor deze synode (zowel binnen
als buiten de Kerk) was dat vooraf een vragenlijst vanuit Rome
via iedere bisschoppenconferentie naar de parochies was gezonden. Zo werd het werkveld er direct bij betrokken. Dat was
zeker nieuw.
In oktober 2015 is het vervolg op deze bijeenkomst in Rome.
Van 4 t/m 25 oktober a.s. zullen bisschoppen uit de hele wereld
zich weer over deze belangrijke onderwerpen buigen. De synode
heeft als thema: ‘De roeping en de missie van het gezin in de
Kerk en de moderne wereld.’ Vanuit Nederland zal kardinaal
Wim Eijk (aartsbisschop van Utrecht) aan deze synode deelnemen. Ook nu zijn (vanuit Rome) weer vragenlijsten gestuurd,
die ieder bisdom naar de pastores en parochies heeft gezonden.
Ook in ons bisdom. Op deze wijze wil het secretariaat in Rome,
dat de synode van eind oktober voorbereidt, inventariseren
welke gedachten er leven rond deze onderwerpen en wat de
pastorale praktijk is.
tijd. Toch wordt gehoopt dat alle pastoresteams (of parochies)
tijd willen besteden aan het doorgronden van de vragenlijst en
een antwoord wil insturen.
De pastores en parochies ontvingen deze vragenlijst afgelopen
januari. Ze werden daarbij gevraagd om hun reactie medio
februari aan het bisdom te zenden, zodat er een gezamenlijk
document gemaakt kan worden dat de bisschoppen in de
Bisschoppenconferentie zullen bespreken. Aansluitend zal het
vertaald worden en naar Rome worden gestuurd. Het is erg
onwaarschijnlijk dat een opmerking van een pastor of parochie
over deze onderwerpen één op één in het aanstaande slotdocument van de synode 2015 terecht zal komen. Toch is het
goed om deze vorm van input en gehoor vanaf de basis niet te
negeren, want het is ook een gelegenheid om de soms weerbarstige praktijk te illustreren. De vragenlijst is intensief, maar het
gaat uiteindelijk om de mensen voor wie wij pastoraal verantwoordelijk zijn. <
De vragenlijst 2015 omvat 46 te beantwoorden vragen, verdeeld
over diverse subonderwerpen. Deze subonderwerpen verwijzen
naar het slotdocument van de synode van oktober 2014. Waar
de vragenlijst 2014 kort en bondig was, geschreven in duidelijke
taal, wordt dit keer intensiever ingegaan op de moraalleer van
de Kerk. Dat vergt een goede bestudering en dat kost de nodige
SamenKerk | maart 2015 |
25
Jongeren
}
}
CHRISTELIJKE ARTIESTEN
In Nederland is het wat minder bekend, maar met
christelijke gemeenschappen in die regio. Kort geleden heeft
name in de Verenigde Staten bestaat er een levendige
de zeskoppige band hun eerste album uitgebracht. De naam is
cultuur van professionele christelijke artiesten met
afgeleid uit Johannes 17, waarin Jezus bidt voor zijn leerlingen.
zeer uiteenlopende genres. Het jongerenpastoraat van
Elke bandlid wil zijn als een leerling van Christus. Ze brengen
het bisdom vindt dat deze artiesten meer aandacht
lekkere cachie folk/pop muziek waarin een vleugje Mumfurd &
verdienen. Om die reden drie recensies van bekende en
Sons in terug te horen is. I am they is een raising star binnen de
actuele artiesten. Meer recensies op: www.jongekerk.nl
christelijke muziek scene. Afgelopen maand stonden ze met dit
Wereld JongerenDAG
in Amsterdam: ZIE!
agenda
>> 2
1 maart
Jongerenprogramma Stille
Omgang, Amsterdam
>> 2
9 maart
Wereldjongerendag op
palmzondag, Amsterdam
>> 1
6 april
Ouderavond tienerprogramma Bisdombedevaart,
Haarlem
>> 2
-9 mei
Tiener- en jongerenprogramma Bisdombedevaart,
Rome
album voor het eerst in de top 10 van de American Billboard
Bellarive
Christian Chart. Te koop via bol.com voor E 18,99 of via ama-
Met hun tweede album Before There Was gaat Bellarive verder
zon.com voor $ 8,99
Op 29 maart 2015 wordt wereldwijd de 30ste WereldjongerenDAG gevierd. Het
jongerenplatform, bestaande uit jongeren uit ons eigen bisdom, organiseert speciaal
waar ze gebleven waren met hun eerste album. Wanneer je dit
Jongeren
opzet, klinkt een herkenbare worshipsound met een paar lek-
Mat Kearney
kere meezingers. Bij Let there be light en Bring us back kun je
Binnenkort komt hij met een nieuw album: Mat Kearny. Zijn
niet op je stoel blijven zitten. De stem van de zanger kun je ver-
nieuwe singel Billion is vorige maand al verschenen. De pop/
Het jongerenplatform hoopt jou te laten zien hoe mooi het is om vanuit een zuiver hart
gelijken met die van the Parachute band. Hier en daar wordt
hiphopsound doet soms denken aan Simon Web. Ben je iemand
God in je leven te ontmoeten. Het thema is gebaseerd op het thema dat de paus voor deze
de popsound wat afgewisseld met rock, maar er zit vooral veel
die van een lekkere beat houdt, niet te moeilijk, maar vooral
internationale jongerendag heeft gekozen. Voor 2015 is dat “Gelukkig die zuiver van hart
energie in de muziek. Een groot deel van de inspiratie achter
lekker luisteren en ontspannen? Dan is dit wat voor jou. Mat
zijn, want zij zullen God zien.” (Matteüs 5:8).
dit album van Bellarive’s komt uit de openbaringen en de brief
Kearny laat de zon al een beetje schijnen met zijn relaxte gro-
De gemeenschap van Sant’Edigio helpt op een bijzondere manier de armen in Amsterdam
aan de Efeziërs. ‘We zingen liedjes om Hem te danken voor de
ves en relatief lage stem. Ideaal om bij het autorijden op te
en wilt ons tijdens de WJDag hier kennis mee laten maken. Uiteraard zijn we ook benieuwd
genade’. Te koop via bol.com voor E 16,99 of via amazon.com
zetten of bij een mooie zonsopkomst. Gaan de temperaturen
vanuit welke gedachte zij dat doen en zijn er deze dag leuke actieve, verdiepende en
voor $ 9,99
straks wat omhoog, dan brengt het nieuw album Just kids de
creatieve workshops.
voor andere jongeren een bijzonder programma met het thema: ‘ZIE!’
>> 6
-7 juni
KJD-Festival, Nieuwkuijk
uit, maar wel alvast voor te bestellen via amazon.com voor
Informatie
I am they is een vrolijk christelijk bandje uit Carson City
$ 9,99 en zelfs op vinyl voor $ 23,99
Locatie
Huis van Sant’Egidio - Mozes en Aäronkerk
(Nevada), wat begon als een worshipbandje voor verschillende
Matthijs Jansen
Adres
Waterlooplein 207, Amsterdam
Datum
Zondag 29 maart 2015
Tijd
13.30 uur - 19.00 uur (let op! dit weekend gaat de zomertijd in)
Kosten
E 7,50 (incl. avondmaaltijd)
>> 1
3 juni
Bavo-dag, Haarlem
>> 1
3 juni
Netwerkbijeenkomst
voor jongerenwerkers,
Haarlem
>> 2
1 juni
Jongerenprogramma
St. Jansprocessie, te Laren
perfecte sfeer voor de start van jouw voorjaar. De cd is nog niet
I am they
>> 2
3 mei
Diocesane vormselviering,
Heiloo
Meer informatie over activiteiten in het volgende seizoen:
www.jongbisdomhaarlem.nl
[email protected]
023-5112635
Opgeven Voor 25 maart via www.jongekerk.nl of per e-mail: [email protected]
Jongerenprogramma STILLE OMGANG
Het is bijna zover! Op 21 maart 2015 vindt voor de tiende keer het jongerenprogramma van de
Stille Omgang plaats. Het programma zal in teken staan van het thema “On the Road!” Tijdens
deze avond geven goede sprekers, dans en muziek vorm aan het
thema. We laten ons onderweg inspireren door de muziek van
de katholieke Haarlemse band Living tree die is ontstaan vanuit
de jongerengroep Lifeteen. Ook zal de jongste priester van het
land, Johannes van Voost, bijdragen aan het programma. Dit
jaar beginnen we ons programma met een Eucharistieviering,
waar Bisschop Punt in voor zal gaan. Vindt het laatste nieuws,
over sprekers en artiesten en informatie over het programma via
Facebook of www.stille-omgang.nl/jongeren.
26
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
27
Geboekt
Zelfstandig onderdeel van de
Monumentenwacht Noord-Holland.
Wij zijn gespecialiseerd in:
• Aan- en verkoopkeuringen
• Meerjaren onderhoudsplannen
• Adviezen over vergunningen en
subsidies
• Kostenramingen en begrotingen
• Begeleiding, toezicht en
opleveringskeuringen
• Bestekken en werkomschrijvingen
Kleine voeten op grote wegen
Warme avondmomenten met je kind
T: 075 6474586 F: 075 6474593
[email protected]
Bouwadvies Groot Holland
Veerdijk 32, 1531 MS Wormer
Postbus 379, 1520 AJ Wormerveer
VREEKER BEGRAAFPLAATSSERVICE
De Hout 47, 1607 HB Hem
T: 0228-544484 • F: 0228-544651
het boekje staan een aantal handige tips
met betrekking tot de diverse onderwerpen.
Dit kleine boekje is bedoeld voor ouders die
Het is een handig boekje dat je handvatten
hun kind in de leeftijd van 6 t/m 9 jaar het
geeft om deze soms moeilijke onderwerpen
geloof willen meegeven en het bespreekbaar
bespreekbaar te maken. Het boekje nodigt
willen maken. Of je nu zelf gelovig bent of
zeker uit om meer bijbelverhalen te lezen en
niet. Aan de hand van een stripverhaal wor-
met je kind te bidden.
den er vragen behandeld zoals: Waar komen
www.begraafplaatsservice.nl
Padverhardingen
Groenbeheer
Boomverzorging
Beschoeiingen en keerwanden
Oplossingen voor grondwateroverlast
Knekelputten
Grafbekisting, loopplanken en transportkar
Natuursteen, Grafmonumenten
bidden, eindigend met een zegen. Achterin
Grafdelven
Graven ruimen
Op- en herbegraven
Grafkelders
Urnen bestemmingen
Aanleg en uitbreiding
Renovatie en herindeling
Onderhoudswerkzaamheden
BETROKKEN
DUURZAAM
VERNIEUWEND
we vandaan? en Wie is God? Daarna wordt
Kleine voeten op grote wegen | Jan van der
er een bijbelverhaal verbonden met het des-
Vloet, Ilse Cornu | ISBN 978-90-8528-298-3 |
betreffende onderwerp. Aansluitend staat
Uitgeverij Adveniat | E 15
er een gebed dat je samen met je kind kunt
lid van de BGNU
uitvaartverzekeringen
Met zorg betrokken
Kijktafelboek
kijktafelboek staat concreet beschreven hoe
je een inspirerende kijktafel maakt. Passend
De Vastenaktie voor
Vicneswaran en Sathiswaran
Even
minderen
voor
Sri Lanka
Help de kinderen op
de theeplantages.
Steun Vastenaktie.
Op de basisschool is het nog steeds een veel-
bij christelijke tijden en feesten maar ook
voorkomend fenomeen: een tafeltje ingericht
voor thema’s als vrede, dierendag, Sinterklaas,
naar het seizoen. Met mooie dingen uit de
moederdag en eendjes voeren ... Zo maak je
natuur en bijpassende boekjes en voorwerpen
in je woonkamer iets zichtbaar van: natuur
die het geheel compleet maken. Waarom niet
en seizoen, wat jou inspireert en waar je in
zo’n leuk hoekje in je eigen huiskamer inrich-
gelooft , aan wie je wilt (terug)denken en wat
ten? Ellie Keller-Hoonhout is katholiek theo-
je wilt vieren. Het boek met voorbeelden van
loge en heeft een praktisch boek gemaakt
kijktafels gaat het jaar rond. Leuk om met
over de zogenaamde kijktafel. Ellie benadert
kinderen mee aan de slag te gaan. Maar ook
de kijktafel als een ‘verhaal op schaal’, geïn-
om welke huiskamer dan ook sfeervol en cre-
spireerd door de seizoenen, grote feesten
atief aan te kleden.
en thema’s. Door middel van kleur, tekst
en symboliek kan een kijktafel belangrijke
Kijktafelboek | Ellie Keller-Hoonhout | ISBN
momenten ‘tot leven laten komen’. In het
978-94-9209-300-4 | Uitgeverij Adveniat | E 24
www.vastenaktie.nl
Het is vastentijd van 18 februari tot 4 april
IBAN: NL21 INGB 000 000 5850
EVEN MINDEREN VOOR EEN ANDER
28
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
29
Personalia
Personalia
BENOEMINGEN • ONTSLAG • ADRESWIJZIGINGEN
Januari 2015
OVERLEDEN
•N
.F. Halsema s.j., superior Jezuïeten
Wormerveer. Zijn adres is Spoellaan 1,
toestemming van de bisschop werkzaam
1964 TA Heemskerk tel. 0251 - 23 27 88,
benoemd tot pastoor in solidum van de
e-mail: [email protected]
samenwerkende parochies O.L.Vrouw van
naar Zorgcentrum Berkenhof, kamer 23,
de Berg Carmel te Aalsmeer, H. Joannes
Slagterslaan 2, 1647 CA Berkhout.
Krijtberg te Amsterdam, is op 2 november
als vrijwilligster in deze parochie. Haar
2014 overleden te Nijmegen.
adres is R. Hogenbeetsstraat 129 I, 1052
•A
.C.J. de Jong gepensioneerd pastoraal assistent van het bisdom HaarlemAmsterdam en van 1987 tot 2000 werk-
• J.W.M. van Dril osa. is per 1 januari 2015
• H.A. Rivas Franco is per 1 januari 2015
ADRESWIJZIGING
sioengerechtigde leeftijd. Zij blijft met
• H.C. Bommer sma is verhuisd van De Rijp
• H.H. Hodzelmans ofm is verhuisd van
Spierdijk en O.L.Vrouw van Lourdes te
Zuidermeer zijn per 1 januari 2015 in een
samenwerkingsverband verenigd.
• De R.K. Parochies H. Maria te Bussum, H.
VZ Amsterdam, e-mail: beentjestoos@
benoemd tot pastoor in solidum van
Geboorte te Kudelstaart, H. Joannes
hotmail.com
de samenwerkende parochies Maria
Geboorte te De Kwakel, H. Urbanus te Nes
Derkinderenstraat 82 in Amsterdam naar
Joseph te Bussum en H. Vitus te Naarden
zijn per 1 januari 2015 verenigd in één
Middelares van Alle Genaden te Andijk,
aan de Amstel en Emmaus te Uithoorn.
Kloosterweg 34, 6301 WK Valkenburg (L)
parochie onder de titel R.K. Parochie
zaam geweest in de parochies H. Nicolaas
januari 2015 eervol ontheffing van de ker-
H. Martinus te Medemblik, H. Gerardus
Zijn adres is Pr. Christinalaan 153, 1421 BJ
tel. 043 - 609 94 43.
van de Heilige Drieëenheid, gevestigd te
te Lutjebroek en H. Joannes de Doper te
kelijke zending gekregen om als pastoraal
Majella te Onderdijk, H. Werenfridus te
Uithoorn tel. 06 - 176 044 73, e-mail:
Grootebroek is op 17 januari 2015 overle-
werkster in R.K. Zorgcentrum Sint Jacob te
Wervershoof en H. Jozef te Zwaagdijk.
[email protected]
den te Bovenkarspel. Hij is op 22 januari
Amsterdam werkzaam te zijn.
Zijn adres is Ridderstraat 7, 1671 CS
2015 in besloten kring gecremeerd.
• Mw. M. Berkhout-Middel heeft per 1
- zie verder bij zending • Mw. E.G.P. Landzaat heeft per 15 januari
ONTSLAG
Medemblik tel. 0227 - 54 13 01.
• Drs. E.H.A. Fennis is per 1 januari 2015
• J.G. Suidgeest is per 1 januari 2015
• F.A.J. Hottinga, oud perschef bisdom Haar-
Bussum.
lem, is verhuisd van de Jan Steenstraat
naar Reestlaan 4-29, 7944 BB Meppel
benoemd tot moderator van de samen-
tel. 0522 - 26 34 91, e-mail: hotnews@
werkende parochies Maria Middelares
kpnmail.nl
• S.S. Kielek, rector van het Internationaal
RECTIFICATIE
• Th.J. Bankras, emeritus priester van het
bisdom Haarlem-Amsterdam is overleden
op 25 december 2014 te Amsterdam. Hij is
2015 eervol ontheffing gekregen van de
benoemd tot diaken van de gefuseerde
van Alle Genaden te Andijk, H. Martinus
kerkelijke zending om als catechiste werk-
parochie H.H. Antonius en Bavo te
te Medemblik, H. Gerardus Majella te
Diocesaan Missionair Grootseminarie
op 3 januari 2015 begraven op het paro-
ontslagen als administrator van de R.K.
zaam te zijn in de Regio Klaverblad en in
Haarlem. Zijn adres is Leidsevaart 146,
Onderdijk, H. Werenfridus te Wervershoof
Redemptoris Mater Roermond is verhuisd
chiekerkhof van de Sint Pancratiuskerk te
Parochiegemeenschap Schalkwijk. Zijn
het bijzonder in de parochie O.L.Vrouw
2014 HE Haarlem tel. 023 - 511 26 00,
en H. Jozef te Zwaagdijk. Zijn adres is
van Roermond naar Blankenberg 1, 6267
Amsterdam-Sloten.
adres is Spoellaan 1, 1964 TA Heemskerk
Hemelvaart te Heemstede. Haar adres is
e-mail: efennis@bisdomhaarlem-
Dorpsstraat 71, 1693 AC Wervershoof tel.
NN Cadier en Keer tel. 043 - 311 30 98/ 06
tel. 0251 - 23 27 88, e-mail: a.m.cassee@
Prof. Asserlaan 11, 2105 TK Heemstede.
amsterdam.nl
0228 - 58 12 68.
- 224 452 73, e-mail: redmat.roermond@
•A
.M. Cassee is per 1 februari 2015 eervol
hetnet.nl
• S.G.R. Marcantognini is per 1 januari
•M
gr. dr. J.W.M. Hendriks is per 1 februari 2015 eervol ontslagen als admi-
BENOEMING
• Drs. G.H.B. Bruggink is per 1 februari 2015
• Diaken drs. W.C. Timmer is per 1 janu-
2015 benoemd tot moderator van de
ari 2015 benoemd tot diaken/gees-
wanadoo.nl
• Redemptoris Mater Roermond,
samenwerkende parochies O.L.Vrouw van
telijk verzorger bij de Penitentiaire
Internationaal Diocesaan Missionair
nistrator van de parochies O.L.Vrouw
benoemd tot administrator van de paro-
de Berg Carmel te Aalsmeer, H. Joannes
Inrichtingen Heerhugowaard, locatie
Grootseminarie is verhuisd van Roermond
Hemelvaart en H. Bavo te Heemstede,
chies O.L.Vrouw Hemelvaart en H. Bavo
Geboorte te Kudelstaart, H. Joannes
Zuyder Bos te Heerhugowaard. Zijn werk-
naar Blankenberg 1, 6267 NN Cadier en
H. Jozef te Bennebroek en O.L.Vrouw
te Heemstede, H. Jozef te Bennebroek
Geboorte te De Kwakel, H. Urbanus te Nes
adres is Copernicusstraat 10, 1704 SV
Keer tel. 043 - 311 30 98, e-mail: redmat.
ten Hemelopneming te Vogelenzang.
en O.L.Vrouw ten Hemelopneming te
aan de Amstel en Emmaus te Uithoorn.
Heerhugowaard Tel. 0229 - 25 47 00.
[email protected]
Zijn adres is Nieuwe Gracht 80, 2011 NJ
Vogelenzang. Dit naast zijn functie als
Zijn adres is Pr. Christinalaan 153, 1421
Haarlem tel. 023 - 511 26 00, e-mail: hulp-
rector van het Grootseminarie van het
BJ Uithoorn tel. 06 - 261 203 40, e-mail:
[email protected]
bisdom Haarlem-Amsterdam en als vica-
•D
iaken drs. W.C. Timmer heeft per 1
ris voor de opleidingen. Zijn adres is
[email protected]
• H.J. van Ogtrop is per 1 januari 2015
• A.M. Ruijter svd is verhuisd van Wijk aan
GOEDKEURING EN ZENDING/
AANSTELLING
• Mw. M. Berkhout-Middel heeft per 1 janu-
Zee naar De Logger 6, 3742 HN Baarn tel.
035 - 541 42 46, e-mail: BAeibadiskfr@
ziggo.nl
januari 2015 eervol ontslag gekregen
Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang
benoemd tot pastoor van de gefuseerde
ari 2015 de kerkelijke opdracht en zen-
als adjunct-hoofdaalmoezenier bij het
tel. 0252 – 34 53 45, e-mail: rector@tilten-
parochie H.H. Antonius en Bavo te
ding ontvangen om als pastoraal werkster
terverzorgingshuis Mariënburg zijn ver-
berg.org
Haarlem. Dit naast zijn taak als plebaan
in de Woonzorgcentra van de Amstelring,
huisd van Bussum naar Zuidsingel 40, 3811
van de Kathedrale Basiliek van St. Bavo
De Drie Hoven, Vreugdehof en Willem
HC Amersfoort, Postbus 3056, 3800 DB
te Haarlem. Zijn adres is Leidsevaart 146,
Dreeshuis te Amsterdam werkzaam te
Amersfoort tel. 033 - 467 31 11.
Zaandam tot 1 juli 2015. Zijn adres is Jan
2014 HE Haarlem tel. 023 - 532 30 77,
zijn. Haar adres is Julianaplantsoen 73,
Valkeringlaan 21, 1906 AS Limmen tel. 072
e-mail: [email protected].
1111 XH Diemen, e-mail: mberkhout@
justitiepastoraat i.v.m. de door de Dienst
Justitiële Inrichtingen opgelegde krimp.
- zie verder bij benoeming -
ONTHEFFING KERKELIJKE ZENDING
•M
w. A.G.M. Beentjes heeft per 1 maart
2015 eervol ontheffing van de kerke-
• J.L. Bus is op 20 januari 2015 herbenoemd
tot administrator van de H. Jozef te
- 531 67 40, e-mail: [email protected]
• A.M. Cassee is per 1 januari 2015
• Dr. B.J. Putter is per 1 februari 2015 tevens
amstelring.nl
benoemd tot administrator van de R.K.
• Mw. A.A.M. Karels-Bijvoet is per 1 januari
• Zusters van Onze Lieve Vrouw en Kloos-
DECREET en SAMENWERKINGSVERBAND (PU)
• De R.K. Parochies van H. Bavo te Ursem,
lijke zending gekregen om als pastoraal
benoemd tot pastoor van de samenwer-
Parochiegemeenschap Schalkwijk. Zijn
2015 aangesteld tot regiosecretaris t.b.v.
O.L.Vrouw Rozenkrans te De Goorn,
werkster in de Spaanssprekende paro-
kende parochies H.H. Martelaren van
adres is Zilkerduinweg 375, 2114 AM
de parochies in de Regio De Waterkant.
H. Marcus te Hensbroek, H. Joannes
chie Parroquia Hispanohablante San
Gorcum te Koog aan de Zaan, H. Petrus
Vogelenzang tel. 023 - 511 26 00, e-mail:
Zij gaat kantoor houden op di. en do. in
Geboorte te Hoogwoud, H. Victor te
Nicolaas te Amsterdam werkzaam te
te Krommenie, H. Maria Magdalena
[email protected]
het Dominicushuis De Goorn 67, 1648 JS
Obdam, H. Bonifatius te Spanbroek, H.
zijn wegens het bereiken van de pen-
te Wormer en O.L.Vrouw Geboorte te
De Goorn tel. 0229 - 54 12 17.
Lambertus te De Weere, H. Georgius te
30
| SamenKerk | maart 2015
SamenKerk | maart 2015 |
31
Belicht
r
a
a
J
t
e
h
n
a
v
e
i
h
c
Paro
colaas in Amsterdam
De parochie van de H. Ni
van het Jaar 2015.
is uitgeroepen tot Parochie
van omroep RKK: “De
Juryvoorzitter Leo Fijen
aas biedt in het drukke
Parochie van de H. Nicol
een oase van rust, bezincentrum van Amsterdam
t
gemeenschap laat zien da
ning en inspiratie. Deze
om
heid hoeft te hebben
je geen klooster in je nabij
sen verbinden met mona
je vieringen toch te kunn
tief leven.” De prijs, een
tiek gebed en contempla
Christoffel, werd door
bronzen beeld van de H.
er.
t aan kapelaan Jim Schild
Antoine Bodar uitgereik
,
op
Ko
prijs is voor Henny
Kapelaan Schilder: “Deze
het Abdijboek in de
die in 1974 de psalmen van
oduceerd, en voor zijn
Nicolaaskerk heeft geïntr
de leden van de schola
opvolgers. Maar ook voor
t
g (voor)zongen, voor he
die de psalmen elke zonda
eenschap die de ‘abdijkoor, de dirigent en de gem
brengt.”
liturgie’ steeds tot leven
Foto: KN/Jan Peters
Uw foto in Samen Kerk?
Hebt u een mooie foto die u wilt delen met de lezers van Samen Kerk?
U kunt uw bijdrage per e-mail sturen aan [email protected]
Per post kan natuurlijk ook: Samen Kerk, postbus 1053, 2001 BB Haarlem.
Vermeld kort bij welke gelegenheid de foto genomen is en wie erop te zien is.