GHS-CLP_training_HANDOUT

REACH is een feit, CLP staat voor de deur
 Waarover gaat deze CLP training?

Nieuwe methode voor communicatie van chemische gevaren
 In hoeverre belangt dit mij aan?


Weldra nieuwe etiketten en gevaren symbolen (Pictogrammen)
Nieuwe gevaren indeling van de producten die ik gebruik
 Wat moet ik nu doen?


ECOLAB
Herbekijk uw risico beoordelingen-beschermingsmaatregelen
Informatie sessie en veiligheidstraining van uw medewerkers
COPRODES
Consult, Projects & Design
2
REACH en CLP objectieven
Beschermen van de gezondheid van de mens en het mileu,
een geharmoniseerde Europese markt verzekeren,
De konkurentiekracht en innovatie stimuleren en optimaliseren,
veilig gebruik promoten
en vertrouwen in chemische producten herstellen
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
3
REACH en CLP tijdlijn (samenvatting)
1 juni 2007
REACh in voege
1 december 2010
Registratie (1)
1 juni 2013
Registratie (2)
1 juni 2018
Registratie (3)
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
20 januari 2009
CLP in voege
ECOLAB
1 december 2010
CLP Stoffen
1 december 2012
Einde stoffen
COPRODES
1 juni 2015
CLP mengsels
Consult, Projects & Design
1 juni 2017
Einde mengsels
4
Regelgeving voor indeling - etikettering
 Voordat chemicaliën op de markt gebracht worden
moeten ze:


Ingedeeld worden om hun intrinsieke gevaren te kennen
Geëtiketteerd worden volgens bepaalde strikte regels met
informatie over:




ECOLAB
Identificatie van de individuele gevaarlijke chemische stoffen
Welk is de gevaar indeling van het mengsel
Instructies voor veilig gebruik
Veilig verpakt worden
COPRODES
Consult, Projects & Design
5
Regelgeving voor indeling - etikettering
 De voorbije decennia werden deze verplichtingen
geregeld door:


Gevaarlijke Stoffen Richtlijn
Gevaarlijke Preparaten Richtlijn
(DSD) 67/548/EEC
(DPD) 1999/45/EC
 Deze Richtlijnen werden in elke lidstaat afzonderlijk, via
nationale wetten, geïmplementeerd.
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
6
Regelgeving voor indeling - etikettering
 Deze nationale wetten worden nu vervangen door o.a.
2 nieuwe Europese Verordening(en):
 REACH
(EG) N° 1907/2006
Registratie, Beoordeling en Autorisatie van CHemische stoffen
 CLP
(EG) N° 1272/2008
Indeling, Etikettering en Verpakking van stoffen en mengsels
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
7
Reinigingsmiddelen en hun etikettering
Ontvlambaar
Oxiderend
Acuut giftig
Bijtend
Irriterend
Gevaarlijk voor het milieu
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
8
Opbouw van deze Workshop
•







(1/2)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over de Symbolen en Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad (VIB)
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
9
Opbouw van deze Workshop
(3)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS







ECOLAB
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over de Symbolen en Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad (VIB)
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
COPRODES
Consult, Projects & Design
10
Waarom deze wijzigingen?
 Over de gehele wereld hebben alle landen verschillende
regels en systemen voor indeling en etikettering.
 Alle landen die behoren tot de Verenigde Naties, inclusief
de Europese lidstaten hebben samengewerkt om te
komen tot een wereldwijd systeem.
 Dit systeem is het GLOBALLY HARMONIZED SYSTEM voor
de indeling en etikettering van chemicaliën, afgekort GHS.
 GHS, in Europa CLP, sluit nauw aan bij de internationale
regelgeving voor transport van gevaarlijke goederen.
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
11
Wat is CLP?
 CLP is de afkorting voor:
Classification, Labelling & Packaging of Chemicals
Indelen, Verpakken en Etiketteren volgens CLP
 CLP is de Europese omzetting van GHS:
UN Globally Harmonized System of Classification
and Labelling of Chemicals
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
12
Wat is GHS?
 Het doel van GHS :
GHS streeft er naar om de veiligheid van werknemers
en consumenten te verbeteren en de internationale
handel te vereenvoudigen.
 De basis van GHS:
“... common base to define and CLASSIFY CHEMICALS
according to their HAZARDS and to communicate this
information via LABELS and SAFETY DATA SHEETS”
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
13
Waarom deze wijzigingen?
 Betere bescherming volksgezondheid en milieu door een






internationaal gevaren communicatie systeem
Verminderen van testen en evaluatie van chemicaliën door
wederzijdse erkenning
Kader voor landen die nog geen systeem voor C&L hebben
Garanderen vrij handelsverkeer van chemicaliën
Harmonisatie van indeling op basis van fysische gevaren,
gezondheid en milieu
Wereldwijd dezelfde criteria en testmethoden
Gericht op levering, gebruik en transport
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
14
Geldig voor alle gevaarlijke mengsels
BEHALVE … wanneer veilig gebruik geregeld via andere wetten o.a.
 stoffen en mengsels onder douanetoezicht
 afvalstoffen
 geneesmiddelen en diergeneesmiddelen
 cosmetica
 medische hulpmiddelen (CE)
 levensmiddelen (incl. additieven en aromastoffen)
 diervoeders (incl. toevoegmiddelen in vee- en diervoeders)
 vervoer van gevaarlijke stoffen (ADR, IATA, ADN, …)
 …
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
15
Wat zijn gevaarlijke mengsels?
• Fysicochemische gevaren
• Gezondheidsgevaren
Direct effecten
Oplosmiddel inademen: hoofdpijn en duizelig
Lange termijn effecten
Asbestvezels inademen: asbestose
Lang oplosmiddel inademen: schade aan het zenuwstelsel
• Milieugevaren
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
16
Belangrijke afkortingen CLP-REACH(1)
AFKORTING OMSCHRIJVING
REACH
Registratie, Evaluatie, Autorisatie van CHemische stoffen
CLP
Classificatie, Etikettering en Verpakking
(CEV)
DSD (GSR)
Gevaarlijke Stoffen Richtlijn
(Directive)
DPD (GMR)
Gevaarlijke Mengsels (Preparaten) Richtlijn
(Directive)
eSDS (uVIB)
(Uitgebreid) Veiligheid Informatie Blad
CMR
Kankerverwekkend, Mutageen, Reprotoxisch
STOT
Specific Target Organ Toxicity (single-repeated)
ATE
Acute Toxicity Estimate
M-Factor
Multiplicatie factor voor CLP milieu indeling (additieregel)
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
17
Opbouw van deze Workshop
(4)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP






ECOLAB
Praktisch uitleg over de Symbolen en Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad (VIB)
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
COPRODES
Consult, Projects & Design
18
Indeling van stoffen en preparaten
 Indeling bepaald het type/soort van gevaar
• o.a. ontvlambaarheid, giftigheid, etc.
 Indeling bepaald de ernst van het gevaar
• o.a. licht ontvlambaar, ernstige brandwonden, etc.
 Vermelding van extra informatie
• o.a. “gevaar” of “waarschuwing”
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
19
Indeling van stoffen en preparaten
 De gevaren aanduiding onder CLP is
vergelijkbaar met de huidige DSD/DPD maar
• opgesplitst in meer categoriën en subgroepen
• verschillende criteria en methodes
• andere en afwijkende grenswaarden (limietwaarden)
Met als gevolg dat sommige stoffen, maar vooral preparaten,
met een ongewijzigde samenstelling, veranderen van indeling
of in de toekomst ook voor de eerste keer ingedeeld zullen
worden.
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
20
Praktische problemen voor grondstoffen
 Omzetting bepaalde bestaande classificaties
naar CLP niet mogelijk (geen equivalent)
• o.a. (O) R8
Bevordert de ontbranding van brandbare stoffen
(F) R11 Licht ontvlambaar
 Meer stoffen worden ingedeeld in strengere
klassen onder CLP
• o.a. Natrium hypochloriet
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
21
Praktische problemen voor mengsels
 Complexere rekenmethodes onder CLP
• o.a. IT Software aanpassingen
DPD-DSD en CLP naast elkaar tot 2015 (2017)
 Mengsels worden ingedeeld in strengere
klassen onder CLP
• o.a. Handafwasmiddelen
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
22
Specifieke praktische spelregels onder CLP
 Integratie met REACH
 Voorrangsregels voor de pictogrammen
 Logische interpretatie voor H-P statements
 Beperking aantal H-P statements op etiket
 CLP een stap dichter bij transportwetgeving
 Identificatie van professioneel vs consument
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
23
Specifieke praktische spelregels… maar!
 Nood aan verduidelijking en betere definitie
 Mengsels hebben te veel pictogrammen en
statements
 Problemen lay-out (o.a. talen) op etiketten
 Implementatie van REACH-CLP in het VIB
 Nieuwe regels voor verpakkingen onder CLP
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
24
Wijzigingen in de indeling onder CLP (1)
EUROPA
DSD - DPD
GLOBAAL
GHS - CLP
Symbolen
Nieuwe Pictogrammen
Klassen
Andere klassen
Risico zinnen
(R)
Gevaren zinnen
(Hazard)
Safety-zinnen
(S)
Waarschuwing zinnen
(Precautionary)
Extra zinnen
Extra zinnen
(EU-H)
-
Signaal woord “Gevaar” - “Waarschuwing”
ANNEX I
ANNEX VI
Indeling stoffen
-
ANNEX VII
EU conversie naar CLP
DSD / DPD
Nieuwe CLP regels + berekeningsmodule
ECOLAB
31°ATP (67/548)
COPRODES
Consult, Projects & Design
25
Wijzigingen in de indeling onder CLP (2)
EUROPA
DSD - DPD GLOBAAL
GHS - CLP
Max. 3 symbolen op label
Theoretisch geen beperking van het aantal
pictogrammen (tot 5)
Elk symbool is specifiek
En pictogram kan meerdere betekenissen hebben
Geen directe link tussen R-S en H-P statements
Gecombineerde R zinnen
Er bestaan geen gecombineerde H statements
Gecombineerde S zinnen
2-3 gecombineerde P statements mogelijk
Extra R zinnen (e.g. R31)
EU H statements bestaan alleen in Europa
Elke klasse krijgt ook een extra tekst label “woord”
ANNEX I
ANNEX VI is geen exacte copy van ANNEX I
-
ANNEX VII is alleen bruikbaar voor stoffen
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
26
Opbouw van deze Workshop
(5)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over Symbolen & Pictogrammen





ECOLAB
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad (VIB)
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
COPRODES
Consult, Projects & Design
27
Vanaf 2010 …
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
28
Vanaf 2010 … stilaan andere zinnen ….
Risico - Veiligheid
Risk & Safety
Gevaar - Waarschuwing
Hazard - Precautionary
Verwijzing naar het gevaar
Type van gevaar
• H2xx
• H3xx
• H4xx
• EUHxx
• P1yy
• P2yy
• P3yy
• P4yy
• P5yy
fysisch
gezondheid
milieu
specifiek voor EU
CLP bijlagen III en IV
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
algemeen
preventie
Interventie
opslag
verwijdering
29
Fysieke gevaren
DSD/DPD
CLP
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zeer licht ontvlambaar
Licht ontvlambaar
Ontvlambaar
Oxiderend
Explosief
(* nieuw bij CLP)
ECOLAB
COPRODES
Ontvlambare gassen/aerosols
Oxyderende gassen
Gassen onder druk (*)
Ontvlambare vloeistoffen/vaste stoffen
Oxyderende vloeistoffen/vaste stoffen
Organische peroxiden
Bijtend (corossief) voor metalen (*)
Explosief
....
Consult, Projects & Design
30
Fysieke gevaren
EXPLOSIEF, ZELF ONTBRANDEND,
ORGANISCH PEROXIDE
ONTVLAMBARE, LICHT ONTVLAMBARE,
ZEER LICHT ONTVLAMBARE gas-vloeistof-vaste stof
OXIDERENDE gas-vloeistof-vaste stof
GASSEN ONDER DRUK
BIJTEND (CORROSIEF) voor METALEN
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
31
Ontvlambaar
Ontvlambare gassen, cat. 1
Ontvlambare aerosolen, cat. 1,2
Ontvlambare vloeistoffen, cat. 1,2-3
Ontvlambare vaste stoffen, cat. 1,2
Ontwikkeling ontvlambare gassen in
contact met water…, cat. 1,2,3
Organische peroxides, type B,C,D,E,F
…
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
R10
F
F+
32
Ontvlambaar
GHS02
H242 - Brandgevaar bij verwarming
H224 - Zeer licht ontvlambare …
H225 - Licht ontvlambare …
H226 - Ontvlambare …
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
33
Oxiderend
Oxiderende gassen, cat. 1
Oxiderende vloeistoffen, cat. 1,2-3
Oxiderende vaste stoffen, cat. 1,2,3
O
H270 – Kan brand veroorzaken of
bevorderen: oxiderend
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
34
Oxiderend
GHS03
H270 – Kan brand veroorzaken of
bevorderen: oxiderend
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
35
Corrosief voor metalen
Corrosief voor metalen, cat. 1
Geen symbool
Geen symbool onder DSD-DPD
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
36
Explosief
Instabiele ontplofbare stoffen
Ontplofbare stoffen van de
subklassen 1.1, 1.2, 1.3,1.4
E
Zelf ontledende stoffen en mengsels,
type A en B
Organische peroxides, type A en B
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
37
Gevaren voor de gezondheid
DSD/DPD
CLP
•
•
•
•
•
•
•
•
•
• Giftig/dodelijk/schadelijk bij inademing
Zeer giftig
Giftig
Schadelijk
Bijtend (Corossief)
Iriterend
Sensibiliserend
Kanker verwekkend
Mutageen
Repro toxisch
ECOLAB
• Giftig/dodelijk/schadelijk bij inslikken
• Giftig/dodelijk/schadelijk bij huidcontact
• Veroorzaakt ernstige brandwonden
• Bijtend/irriterend voor de huid/ogen
• ... kanker ...
• ... vruchtbaarheid ...
• ... orgaan ...
• ... allergie ...
COPRODES
Consult, Projects & Design
38
Corrosief, Bijtend
Corrosief, cat. 1A, 1B, 1C
C
H314 - Veroorzaakt ernstige brandwonden
H318 - Veroorzaakt ernstig oogletsel
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
39
Corrosief, Bijtend
GHS05
H314
Veroorzaakt ernstige brandwonden
H318
Veroorzaakt ernstig oogletsel
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
40
Irriterend, sensibiliserend, schadelijk
Acute giftigheid, cat. 4
Oraal, dermaal, inhalatie
Huidirritatie, cat. 2
Oogirritatie, cat. 2
Huidsensibilisatie, cat. 1
STOT, cat. 3 irritatie luchtwegen
Narcotische werking
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
Xn
Xi
41
Irriterend, sensibiliserend, schadelijk
GHS07
H315 - Veroorzaakt huidirritatie
H317 - Kan een allergische
huidreactie veroorzaken
H319 - Veroorzaakt ernstig
oogirritatie
H335 - Kan irritatie van de
luchtwegen veroorzaken
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
42
Irriterend, sensibiliserend, schadelijk
GHS07
H302 - Schadelijk bij inslikken
H332 - Schadelijk bij inademing
H336 - Kan slaperigheid of duizeligheid veroorzaken
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
43
Giftig (Toxisch)
Acute toxiciteit
(oraal, dermaal, ademhaling)
cat. 1, 2 , 3
T+
T
H310 - Dodelijk bij contact met de huid
H311 - Giftig bij contact met de huid
H330 - Dodelijk bij inademing
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
44
Giftig (Toxisch)
GHS06
H310 - Dodelijk bij contact met de huid
H311 - Giftig bij contact met de huid
H330 - Dodelijk bij inademing
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
45
Lange termijn gezondheidsgevaar
Sensibilisatie van de luchtwegen, cat. 1
Kankerverwekkend, cat. 1A, 1B, 2
Voortplantingstoxiciteit, cat. 1A, 1B, 2
Aspiratie gevaar, cat. 1
Mutageen in geslachtscellen,
cat. 1A,1B,2
STOT (eenmalig) cat. 1,2
STOT (herhaald) cat. 1
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
Geen symbool
46
Lange termijn gezondheidsgevaar
GHS08
H334
Kan bij inademing allergie-of astmasymptomen of
ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken
P261 - Inademing van stof, …, nevel,
damp, spuitnevel, vermijden
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
47
DPD symbol
ECOLAB
(1/10 of hazard label)
COPRODES
CLP hazard pictogram
Consult, Projects & Design
(1/15 of hazard label)
48
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
50
Gevaren voor de gezondheid
ACUTE VERGIFTIGING
- zeer giftig
- giftig
BIJTEND - ernstige brandwonden
- ernstig oogletsel
GEVAAR bij INADEMING - CMR - STOT
ACUTE VERGIFTIGING
- Schadelijk
HUID-OOG IRRITATIE - Sensibiliserend
Pictogrammen hebben soms een verschillende betekenis en worden in combinatie gebruikt
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
51
Zal de consument dit product kopen?
Zal de werknemer dit product gebruiken?
Indien niet, welke opties heeft de leverancier?
Het product verdunnen
Herformuleren
Product “In vitro” testen (toxiciteit)
De gebruiker scholen
Product van de markt nemen
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
52
Gevaren voor het milieu
DSD/DPD
CLP
• Gevaarlijk voor het milieu
• Gevaarlijk voor het milieu (water)
• Gevaarlijk voor de ozonlaag
ACUUT & CHRONISCH GEVAAR voor
het AQUATISCH MILIEU - Giftigheid
GEVAARLIJK voor de OZONLAAG
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
53
Gevaarlijk voor aquatisch milieu
Acuut gevaar cat. 1
Chronisch gevaar, cat. 1, 2
ECOLAB
COPRODES
N
Consult, Projects & Design
54
Gevaarlijk voor aquatisch milieu
H400
Zeer giftig voor in het water levende organismen
GHS09
H410
Zeer giftig voor in het water levende organismen,
met langdurige gevolgen
H411
Giftig voor in het water levende organismen, met
langdurige gevolgen
H412
Schadelijk voor in het water levende organismen,
met langdurige gevolgen
H413
Kan langdurige schadelijke gevolgen voor in het
water levende organismen hebben
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
55
Vervanging symbolen door pictogrammen
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
56
Opbouw van deze Workshop
(6)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over Symbolen & Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting




ECOLAB
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad (VIB)
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
COPRODES
Consult, Projects & Design
57
Vergelijking DPD vs. CLP indeling
Gisteren onder Vandaag onder
DPD
CLP (geen tox data)
Alkalisch poeder
op chloorbasis
Desinfectiemiddel
Oxiderend
product
Toxisch vloeibaar
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
58
Extreme pH nu niet meer “twijfelachtig”
Zure sanitair reiniger met extreme pH
Vandaag onder DSD-DPD
Morgen onder CLP
pH 1.9 (concentraat)
pH 1.9 (concentraat)
R36 Irriterend voor de
ogen
R38 Irriterend voor de
huid
ECOLAB
COPRODES
Signaalwoord: GEVAAR
H314 Veroorzaakt
ernstige brandwonden
Consult, Projects & Design
59
Nieuwe concentratie limieten in ANNEX VI
Natriumhypochloriet 12% (Javel – Bleekwater)
Vandaag onder DSD-DPD
ANNEX VI
Morgen onder CLP
Concentratielimiet 25 % (N)
R31 vormt giftige gassen
in contact met zuren
R34 Veroorzaakt
brandwonden
Concentratielimiet 2,5 % (N)
Signaalwoord: GEVAAR
H314 Veroorzaakt
ernstige brandwonden
H400 Zeer giftig voor in het
water levende organismen
EUH 031 Vormt giftig gas in contact met zuren
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
60
Nieuwe concentratie limieten DSD – CLP (1)
Huidige
DSD indeling
Bijtend C, R34
Bijtend C, R35
ECOLAB
Concentratie Aansluitende
Concentratie
limiet DSD CLP indeling/cat
limiet
CLP
10 %
Bijtend Huid 1A-1C
5%
5%
COPRODES
Bijtend Huid 1A
Consult, Projects & Design
3%
61
Nieuwe concentratie limieten DSD – CLP (2)
Huidige
Concentratie Aansluitende
Concentratie
DSD indeling
limiet DSD CLP indeling/cat
limiet
CLP
Irriterend Xi, R38
20 %
Huid Irritatie 2
10 %
Irriterend Xi, R36
20 %
Oogirritatie 2A
10 %
Irriterend Xi, R41
10 %
Ernstig oogletsel 1
3%
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
62
Nieuwe concentratie limieten - Tensiden
Neutraal vloeibaar handafwasmiddel (detergent)
Vandaag onder DSD-DPD
Morgen onder CLP
Concentratielimiet 10 % (R41) Concentratielimiet 3 % (R41)
H318 Veroorzaakt
ernstig oogletsel
Signaalwoord: GEVAAR
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
63
Wat zijn nu de mogelijkheden?
Stof ingedeeld als
Oogletsel Categorie 1
Mengsels die >3% van een
R41 stof bevatten worden
Oogletsel categorie 1 – tenzij
er test data voor het mengsel
Beschikbaar zijn
Oogletsel categorie 1 met
pictogram « Bijtend »
GEVAAR
Accepteren
Herformuleren of
minder dan 3%
tenside (R41)
Extra kosten
R&D
Testen oog/huid
- In vitro
- In vivo
Extra kosten
Dierproeven
“Bridging“
“Expert Judgment”
“Kader Formule”
“Weight of Evidence”
Classificatie
Netwerk
Nieuwe concentratie limieten DSD – CLP (3)
Huidige
DSD indeling
Reprotox, R60-61
Reprotox, R62-63
ECOLAB
Concentratie Aansluitende
limiet DSD CLP indeling/cat
0.5 %
5%
COPRODES
Reprotox 1
Reprotox 2
Consult, Projects & Design
Concentratie
limiet
CLP
0,3 %
3%
65
CLP voorbeeld “worst case” Biocide
DSD/DPD-label
CLP-label
Danger
Flammable, Harmful if swallowed, Toxic
by inhalation, Causes burns, May cause
sensitization by inhalation and skin
contact, Very toxic to aquatic organisms
Flammable liquid and vapour,
Harmful if swallowed, Fatal if inhaled,
Causes severe skin burns and eye
damage, Very toxic to aquatic life,
May cause allergy or asthma
symptoms or breathing difficulties,
May cause an allergic skin reaction
Een praktijk voorbeeld - Allesreiniger
(1)
Alkalische allesreiniger voor dagelijks gebruik
Vandaag onder DSD-DPD
Morgen onder CLP
PRODUCT NAAM
R36-38 IRRITEREND voor de OGEN en de HUID
S2 Buiten bereik van
kinderen bewaren
S26 Bij aanraking met de
ogen, onmiddellijk met
overvloedig water afspoelen
en deskundig medisch advies
inwinnen
S37 Draag geschikte
Xi irriterend handschoenen
PRODUCT NAAM
Volledige naam en adres van de leverancier
Volledige naam en adres van de leverancier
ECOLAB
COPRODES
Bevat: alcohol, propyleenglycol mono butyl ether,...
Gevaar
Veroorzaak huidirritatie.
Veroorzaakt ernstige brandwonden.
Draag beschermde handschoenen (type / tijd, etc.)
Oogbescherming/gelaatsbescherming dragen.
BIJ CONTACT MET DE OGEN: voorzichtig afspoelen met water
gedurende een aantal minuten; contactlenzen verwijderen, indien
mogelijk blijven spoelen.
NA CONTACT MET DE HUID: voorzichtig wassen met veel water en
zeep gedurende een aantal minuten.
Bij huidirritatie of uitslag: een arts raadplegen.
NA MORSEN OP KLEDING: verontreinigde kleding en huid
onmiddellijk met veel water afspoelen en pas daarna kleding
uittrekken. Verontreinigde kleding uittrekken en wassen alvorens
opnieuw te gebruiken.
Na blootstelling of bij onwel voelen: een ANTIGIFCENTRUM of een
arts raadplegen.
Consult, Projects & Design
67
Een praktijk voorbeeld - Allesreiniger
PRODUCT NAAM
Product Identificatie (Naam)
(2)
Stoffen Identificatie (bevat: )
Bevat: alcohol, propyleenglycol mono butyl ether,...
Gevaren Pictogram(men)
Gevaar
“Signaal woord”
ECOLAB
H- en P zinnen
Veroorzaak huidirritatie.
Veroorzaakt ernstige brandwonden.
Draag beschermde handschoenen (type / tijd, etc.)
Oogbescherming/gelaatsbescherming dragen.
BIJ CONTACT MET DE OGEN: voorzichtig afspoelen met water gedurende een
aantal minuten; contactlenzen verwijderen, indien mogelijk blijven spoelen.
NA CONTACT MET DE HUID: voorzichtig wassen met veel water en zeep
gedurende een aantal minuten. Bij huidirritatie of uitslag: een arts
raadplegen.
NA MORSEN OP KLEDING: verontreinigde kleding en huid onmiddellijk met
veel water afspoelen en pas daarna kleding uittrekken. Verontreinigde
kleding uittrekken en wassen alvorens opnieuw te gebruiken.
Na blootstelling of bij onwel voelen: een ANTIGIFCENTRUM of een arts
raadplegen.
Naam-Adres-Telefoon leverancier
Volledig adres + telefoon
COPRODES
Consult, Projects & Design
68
Etikettering van de buitenverpakking
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
(1)
69
Opbouw van deze Workshop
(7)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over Symbolen & Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad



ECOLAB
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
COPRODES
Consult, Projects & Design
70
REACH VIB (SDS) - WIK
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
(2)
71
Belangrijke afkortingen CLP-REACH
(2)
AFKORTING OMSCHRIJVING
PC
Product Category
SU
Sector of Use
AC
Article Category
PROC
Process Category
spERC
Specific Environmental Release Category
OC
Operational Conditions - Werk omstandigheden
ES
(BS)
Exposure Scenario – Blootstelling Scenario
SCED
Specific Consumer Exposure Determinant
PBM
Persoonlijke Bescherming Middelen
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
72
Specifieke modaliteiten van de VIB
(1)
Artikel 35 van REACH
“Een VIB moet worden verstrekt in een officiële taal van
de lidstaat, waar de stof of het mengsel in de handel
wordt gebracht, tenzij …”
In Nederland moet een VIB dan ook minimaal verstrekt
worden, opgemaakt in de Nederlandse taal.
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
73
Specifieke modaliteiten van de VIB
(2)
Artikel 35 van REACH
“Een VIB dient NIET te worden verstrekt voor aan het
publiek aangeboden of verkochte stoffen of mengsels, die
gevaarlijk zijn … op voorwaarde dat ze vergezeld gaan van
voldoende informatie (Wettelijk etiket) om gebruikers in
staat te stellen, het … veilig te gebruiken ”
Een VIB is dan ook alleen wettelijk verplicht voor
professioneel gebruik.
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
74
Specifieke modaliteiten van de VIB
(3)
Artikel 35 van REACH
“Een up-to-date VIB wordt GRATIS en ONVERWIJLD op
papier of elektronisch verstrekt, uiterlijk op de datum
waarop de stof of mengsel voor het EERST geleverd
wordt.”
Het verstrekken van een ELEKTRONISCHE LINK naar een
website waar te VIB te vinden zijn is WETTELIJK NIET
TOEGELATEN ….
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
75
1/12/2012
STOFFEN
MENGSELS
1/6/2015
1/06/2017
ETIKETTEN:
CLP
ETIKETTEN: CLP
VIB
CLP + DSD in §2.1
VIB:
ETIKETTEN:
DPD
ETIKETTEN: CLP
VIB:
DPD in §2.1
CLP in § 16
CLP in §2.1
CLP in §2.1
DSD in §3.2
DPD in § 16
DPD in §2.1
(stoffen)
VIB:
CLP
CLP
of
ETIKETTEN:
VIB:
ETIKETTEN: DPD
VIB:
DPD + CLP + DSD
MENGSELS
reeds op de
markt op
1/6/2015
of
ETIKETTEN: CLP
CLP
VIB:
“Op het schab”
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
76
DPD product (mengsel)
tot 1/6/2015
VEILIGHEIDS INFORMATIEBLAD
§1
§ 2.1
…
§ 3.2
…
…
§ 15
ECOLAB
COPRODES
DPD INDELING van het PRODUCT
DSD INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
CLP INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
CLP INDELING van het PRODUCT
info NIET CLP-REACH wetgevingen
Consult, Projects & Design
(optie)
77
CLP product (mengsel)
tot 1/6/2015
VEILIGHEIDS INFORMATIEBLAD
§1
§ 2.1
…
§ 3.2
…
§ 15
ECOLAB
COPRODES
CLP INDELING van het PRODUCT
DPD INDELING van het PRODUCT
DSD INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
CLP INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
info NIET CLP-REACH wetgevingen
Consult, Projects & Design
78
CLP product (mengsel)
vanaf 1/6/2015
VEILIGHEIDS INFORMATIEBLAD
Originele CLP tekst
§1
§ 2.1
…
…
§ 3.2
…
…
§ 15
ECOLAB
COPRODES
CLP INDELING van het PRODUCT
CLP INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
info NIET CLP-REACH wetgevingen
Consult, Projects & Design
79
CLP product (mengsel)
vanaf 1/6/2015
VEILIGHEIDS INFORMATIEBLAD
Overgangsregime ?
§1
§ 2.1
…
§ 3.2
…
§ 15
ECOLAB
COPRODES
CLP INDELING van het PRODUCT
DPD INDELING van het PRODUCT
DSD INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
CLP INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
info NIET CLP-REACH wetgevingen
Consult, Projects & Design
80
CLP product (mengsel)
vanaf 1/6/2017
VEILIGHEIDS INFORMATIEBLAD
§1
§ 2.1
…
…
§ 3.2
…
…
§ 15
ECOLAB
COPRODES
CLP INDELING van het PRODUCT
CLP INDELING GEVAARLIJKE STOFFEN
info NIET CLP-REACH wetgevingen
Consult, Projects & Design
81
Toegang tot de informatie in het VIB
(1)
Artikel 35 van REACH
“Werknemers en hun afgevaardigden moeten door hun
werkgever toegang verleend worden tot de verstrekte
informatie (Art. 31-32) met betrekking tot de stoffen of
mengsels, die ze gebruiken of aan deze waaraan ze
blootgesteld kunnen worden tijdens hun werk”
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
82
Toegang tot de informatie in het VIB
(2)
Artikel 35 van REACH
Het VIB is bedoeld voor de werkgever. De werkgever is
verplicht de informatie uit het VIB om te zetten in een
geschikt formaat dat het mogelijk maakt om de risico's
van de werkplek te beheersen. (WIK)
Maar de werkgever moet echter ook aan de werknemers
en hun afgevaardigden toegang geven tot de relevante
informatie in het VIB.
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
83
REACH Uitgebreid VIB - WIK
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
(2)
84
Down Stream
Up Stream
M/I
Down Stream
REACH Blootstelling Scenario’s
Stof
eigenschappen
Gebruik
omstandigheden
veilig gebruik
Product
eigenschappen
Persoonlijke
bescherming
Belangrijke afkortingen REACH(1)
AFKORTING OMSCHRIJVING
PC3
Air care products
PC8
Biocidal products (Disinfectants, etc.)
PC14
Metal surface treatment products
PC21
Laboratory chemicals
PC25
Metal working fluids
PC31
Polishes and waxes
PC35
Washing and cleaning products
PC39
Cosmetic and personal are products
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
87
REACH Proces categorie (PROC)
PROC 5
PROC 8a
PROC 4
PROC
8b
PROC 3
PROC
9
PROC 20
PROC 2
PROC 15
PROC 1
PROC 11
PROC 7
PROC 19
PROC 6
PROC 10
PROC 14
PROC 12
PROC 13
REACH - PROC
PROC 8a
PROC 8a
PROC 8b
Verdunning fase
PROC 9
Transfert van chemische producten
vanuit grote containers (niet gespecialiseerd)
PROC 15
Dosering,
Verdunning,
Etc.
REACH - PROC
PROC 5
PROC 4
Gebruik fase
(1)
PROC 2
Gebruik in een gesloten continue syteem,
met gecontroleerde exceptionele blootselling
PROC 3
PROC 2
PROC 1
PROC 2
Wasstraat – band machine
(Continue proces)
PROC 1
Vaatwasser, wasmachine
(Batch proces)
PROC 1 Gebruik in een gesloten batch
systeem, occasionele blootselling
REACH - PROC
Gebruik fase
(2)
PROC 11
PROC11
11
PROC
PROC 7
Professioneel gebruik in spray
(niet industrieel)
PROC 6
PROC 14
PROC 12
PROC 11
Manueel vernevelen, sprayen, ...
REACH - PROC
PROC 19
PROC 10
Gebruik fase
(3)
PROC 19
Mengen met mogelijkheid tot contact
(Alleen PBM beschikbaar)
PROC 13
PROC 10
Toepassing met rol of borstel
PROC 10
Rasant, dweil, ...
PROC 13
Behandeling door onderdompelen of weken, ...
Belangrijke afkortingen REACH(2)
AFKORTING OMSCHRIJVING
ERC4
Industrial use of processing aids ….
ERC5
Industrial use resulting in inclusion onto a matrix
ERC8a
Wide dispersive indoor use of processing aids in open systems
ERC8b
Wide dispersive indoor use reactive substances in open systems
ERC8d
Wide dispersive outdoor use of processing aids in open systems
SU3
Industrial Uses: Application at Industrial sites
SU22
Professional Uses: Public Domain (Admin, education, services)
SU21
Consumer Uses: Private Household - General Public - Consumer
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
93
VIB
§2 – 3- 15 voor 01-12-10
2. Hazards identification
The product is classified as dangerous according to Directive 1999/45/EC and its
amendments.
Classification
Human health hazards
: Xi; R41, R38
: Risk of serious damage to eyes. Irritating to skin.
3. Composition/information on ingredients
Ingredient declaration according to detergent regulation 648/2004/EC:
≥ 5 - 15% anionic surfactants, non-ionic surfactants, soap
Substance/preparation
: Preparation
Ingredient name
EINECS
Sodium dodecyl246-680-4
benzenesulphonate
Potassiumcocoate
263-049-9
Alcohol (C12-14) EO (>5-10)
Polymer
A-olefin (C14-16) sulphonate
273-105-4
Ethanol
200-578-6
CAS
25155-30-0
%
5 – 15
61789-30-8
9002-92-0
68937-98-4
64-17-5
5
5
1
1
– 15
– 15
– 5
- 5
Classification
Xn; R22, Xi; R41, R38
Xi; R36/38
Xn; R22, Xi; R41
Xi; R41, R38
F; R11
15. Regulatory information
EU regulations
Hazard symbol(s)
Risk phrases
Safety phrases
:
Gevaren symbool NIET verplicht!
Irritant
: R41 – Risk of serious damage to eyes.
R38 – Irritating to skin.
: S2 – Keep out of reach of children.
S26 – In case of contact with eyes, rinse immediately with
plenty of water and seek medical device.
S37/39: Wear suitable gloves and eye/face protection.
REACH VIB
§1
na 01-12-10
Lijst met (niet) aanbevolen
gebruiken (algemeen)
Wanneer geen uren vermeld
worden, wil dit zeggen 24/7
(24/7)
Informatie over de indeling
van het product
Informatie over de etikettering
van het product (vroeger in §15)
Symbolen niet verplicht
REACH VIB
§3
na 01-12-10
REACH Registratie
nummer stoffen
Concentratie bandbreedte
CLP indeling van de
gevaarlijke stoffen
REACH VIB
§8
na 01-12-10
NIEUW:DNEL of DEL – PNEC ou PEC
(van de individuele gevaarlijke stoffen in het mengsel)
REACH VIB
§9
na 01-12-10
Alle rubrieken moeten nu
verplicht ingvuld worden
Indien geen gegevens
beschikbaar zijn dan
moet hiervoor een
reden opgeven worden
REACH VIB
§11
na 01-12-10
Sectie 11-12: indien er geen gegevens beschikbaar zijn
voor het mengsel dan moet men verplicht de gegevens
verstrekken van de individuele gevaarlijke stoffen
REACH VIB
§12
na 01-12-10
Sectie 11-12: indien er geen gegevens beschikbaar zijn
voor het mengsel dan moet men verplicht de gegevens
verstrekken van de individuele gevaarlijke stoffen
REACH VIB
§14
na 01-12-10
Vroeger was men niet verplicht om alle transport
modaliteiten te vermelden, nu is het echter
VERPLICHT om zowel ADR/RID als ADN/ADNR als
IMDG als IATa op te geven
REACH VIB
§15
na 01-12-10
Indeling en etikettering
bevinden zich nu in sectie 2
Ingredienten declaratie voor de
DETERGENTEN VERORDENING
worden nu hier vermeld, voorheen
was dit meestal in sectie 2
Ook alle informatie met betrekking tot
locale en landgebonden wetgevingen
worden hier vermeld
De veranderingen door REACH - CLP
Gevaarlijk
Gevaarlijk
GHS
REACH
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
ES
ES
ES
ES
Preparaat
Mengsel
S
S
S
S
ES
VEILIG
ES
En nu de problemen van de gebruiker
Stoffen en Grondstoffen
Mengsels - Producten - Detergenten
Opbouw van deze Workshop
(8)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over Symbolen & Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP


ECOLAB
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
COPRODES
Consult, Projects & Design
106
Stappenplan voor formuleerder …
Implementatie nieuwe Soft-Hardware (IT)
Herberekening van alle mengsels
Beoordeling strengere indeling van mengsels
Vernieuwen Veiligheid Informatie Bladen
Wijzigingen van alle etiketten (creativiteit!)
Aanpassen verpakkingen (strengere eisen!)
Communicatie naar “Downstream users”
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
107
Stappenplan voor distributie - verkoper…
Ontvangst en controle VIB (REACH – CLP)
Afchecken van de “Identified Uses”
Afchecken van de SU, PC, PROCs, SPERCs
Afchecken of ES overeenstemmen met …
Herbekijken opslag modaliteiten
Communicatie naar “Downstream Users”
Scholing leidinggevende(n) + medewerkers
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
108
Stappenplan voor de eindgebruiker …
Ontvangst en controle VIB (REACH – CLP)
Afchecken van de “Identified Uses”
Afchecken van de SU, PC, PROCs, SPERCs
Afchecken van beschermingsmiddelen (PBM)
Aanpassingen Veiligheid Instructie Kaarten
Herbekijken van opslag faciliteiten-leidingen
Scholing leidinggevende(n) + gebruikers
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
109
110
Verplichting tot opleiding en scholing
Alle werknemers moeten door
hun werkgever of leidinggevenden
permanent geschoold worden
met betrekking tot het veilig
omgaan met gevaarlijke
producten
Dit is verplicht wanneer men
nieuwe producten introduceert
of wanneer er zich veranderen
voordoen in uitvoering van de
wetgingen
111
Veiligheid op de werkplek...
Uw verantwoordelijkeheid
Waarschuwing
PBM
Verbod
Evacuatie & Hulp
Brand Bestrijding
Opbouw van deze Workshop
(9)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over Symbolen & Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
112
Opbouw van deze Workshop
(10)
Toetsing van uw kennis niveau via de CLP QUIZ
Inleiding tot de Europese regelgeving: CLP en REACH
CLP versus GHS
De omschakeling van DPD/DSD naar CLP
Praktisch uitleg over Symbolen & Pictogrammen
Praktische problemen bij de omzetting
Het uitgebreid REACH Veiligheid Informatie Blad
Stappenplan voor de omzetting naar REACH-CLP
Uw vraag en de antwoorden
Schriftelijke toets
ECOLAB
COPRODES
Consult, Projects & Design
113
http://echa.clp
http://echa.europa.eu/reach
http://ec.europa.eu/reach
http://ec.europa.eu/clp
http://clp-quiz-echa_nl.pdf
http://echa.europa.reach-clp-glossary
http://ec.europa.eu/clp-ghs-glossary_en.pdf
http://www.napofilm-danger-chemicals
http://www.coprodes.be