DE KRACHT VAN KWETSBAARHEID 19- GGZTotaal Interview DOOR WILLEM GOTINK WEET JIJ WAT EEN PSYCHOSE IS? PAGINA 14 EEN FILM, EEN WERKBOEK EN EEN INTERACTIEVE BIJEENKOMST PAGINA 13 LANDELIJKE EN REGIONALE PARTNERS ZIJN WELKOM PAGINA 15 HET IS NOOIT TE LAAT De kracht van kwetsbaarheid: de campagne ‘Het is nooit te laat.’ Een schrijfster en theatermaakster; een event Het ging om een ‘Temporary Defeat’ zoals Yve producer; een filmmaker en ondernemer; de Baya, één van de vier, het zegt. Ze waren eigenaar van een audiovisueel productiebedrijf. tijdelijk verslagen. Tijdelijk! Vier mensen met veel overeenkomsten. Ze zijn Hun ervaringen tijdens en na het herstel alle vier tussen de 20 en de 30, HBO-niveau, formuleren doordacht en zorgvuldig, zijn mondden uit in de campagne ‘het is nooit te laat’, een campagne die 28 januari in het ondernemend en gedreven. Er is nóg een overeenkomst: alle vier hebben één of meerdere psychoses meegemaakt. Een ervaring die voor menigeen het einde van talloze dromen zou betekenen. Voor hen niet. Amsterdamse Eye van start ging en waar menige GGZ-instelling jaloers op zou zijn. Het doel: wegnemen van stigma’s; het stimuleren van herstel en het vroeg signaleren en normaliseren van psychoses. 12- GGZTotaal EEN FILM, EEN WERKBOEK EN EEN INTERACTIEVE BIJEENKOMST De campagne ‘Het is nooit te laat’, bestaat uit: * ‘Het is nooit te laat’, een film van 45 minuten, met het verhaal van een jongeman die langzamerhand in een psychose belandt. Ook vertellen drie ervaringsdeskundigen in de film wat ze hebben meegemaakt en hoe ze dat hebben ervaren. Een inlichtend maar ook vooral hoopvol verhaal. * Een werkboek van 60 pagina’s, aansluitend aan de film, met ervaringen, informatie en adviezen. *Een interactieve bijeenkomst met een ervaringsdeskundige, een inspirational speaking en een interactief dialoog met het publiek bedoeld voor scholen, instellingen en overheid. De drie items zijn afzonderlijk of gezamenlijk te bestellen via www.hetisnooittelaat.nl/bestellen/ Het wegnemen van stigma’s daardoor ben ik alleen maar sterker geworden. Daniël Krikke: “Toen ik tweeëneenhalf jaar na mijn Elke keer als ik uit een psychose kwam, dacht ik: psychose was hersteld, realiseerde ik me dat ik het “Dat heb ik toch weer gedaan.” Als je het zo gaat nog nooit aan iemand had verteld, zelfs niet aan zien, wordt het gemakkelijker. Je weet steeds beter mijn beste vrienden. Tijdens het maken van de wat je wel en niet kunt. Als ik alleen maar denk dat film interviewde ik mensen die psychotisch waren het misschien wel terugkomt, blijft er weinig over. geweest. Toen ik ze vroeg waarom ze meededen Dat leer je door het te doen. Op een gegeven gaf iedereen dezelfde twee antwoorden: dat ze moment wil je er uit, en wil je verder. Dat is een niet zichzelf konden zijn als ze het niet open en proces, een omslagpunt. Bij de ene duurt dat bloot konden vertellen én dat anderen kracht langer dan bij de ander.” konden putten uit hun verhaal. Aram Balian: “Je moet het lot accepteren. Sommige Toen pas realiseerde ik me waarom ik het nog dingen kunnen niet meer, maar heel veel kan wel. nooit aan iemand had verteld. Bang dat mensen Het verleden wordt een non-vraag, het me zouden veroordelen, labellen als ‘Daniël heeft romantiseren daarvan is zinloos, want het bestaat een psychose gehad’. Ik was bang dat als mensen niet meer. me zo zouden gaan zien, ik me ook zo zou gaan Die stap, dat omslagpunt moet je zelf maken. Die voelen. kracht moet uit jezelf komen. Maar wel in dialoog. Tegenwoordig vertel ik het heel open. Het enige Daniël is een film gaan maken, ik ben de dialoog wat ik krijg is waardering, bewondering en respect. met anderen aangegaan. Niet persé met Ik was bang geweest voor niets.” behandelaars, maar met vrienden, familie.” De angst voor veroordeling is misschien niet Meike: “In eerste instantie zeiden ze altijd dat ik terecht, er is wel heel veel onwetendheid rondom nooit meer terug kon naar de theaterschool, omdat psychoses. Meike Jansen: “Ik gaf laatst een training het chronisch was wat ik heb. Pas na drie jaar zei aan studenten SPH, 4-de jaars. Aan het eind zeiden iemand: “Je kunt misschien niet meer naar de ze: ‘wat ben jij eigenlijk normaal!’ Er is nog heel theaterschool, maar je kunt wel in theater maken veel misverstand.” je eigen proces ontdekken.” Je moet kijken naar wat je wél kan.” Stimuleren van herstel Daniël: “Je moet je gedachten niet vullen met wat Meike: “Naast mijn psychose heb ik ook een soort er niet kan, dat stimuleert niet. Als je je openstelt van bipolaire stoornis. Als mijn stemming te snel voor wat er wél kan, raak je gemotiveerd. Eigenlijk heen en weer gaat, krijg ik een psychose. Daar is dat iets universeels, het is een manier van moet ik wel rekening mee houden. Maar ik heb een denken die iedereen kan leren.” proces meegemaakt, de afgelopen vijf jaar, en 13- GGZTotaal WEET JIJ WAT EEN PSYCHOSE IS? ‘Weet jij wat een psychose is?’ Volgens het Fonds Psychische Gezondheid is een psychose ‘een toestand waarbij iemands contact met de werkelijkheid ernstig verstoord is. Tijdens een psychose maken mensen een vreemde indruk op hun omgeving. Ze zien beelden of horen stemmen die er voor anderen niet zijn. Of iemand is ervan overtuigd dat hij wordt achtervolgd. Mensen in een psychose leven in hun eigen werkelijkheid.’ Over de ernst en de gevolgen van psychoses bestaan veel vooroordelen en misverstanden. Minder bekend is bijvoorbeeld dat 20% van de mensen wel eens hallucinaties heeft gehad, meestal in de vorm stemmen. Vanwege de misverstanden en het bijbehorende stigma praten de meesten daar liever niet over. Vroeg signaleren en normaliseren van psychoses je hebt meegemaakt. De belevenissen tijdens een Aram: “In de loop van dit jaar willen we in elke regio psychose bijvoorbeeld, zijn zeer traumatisch. Ze zijn een cluster van partners opzetten. Daar moeten weliswaar niet echt gebeurd, maar voor mijn gevoel onderwijs- en zorginstellingen inzitten, media- en wel. Daar is weinig tijd voor. Al begrijp ik best dat het financiële partners, enzovoort. Een kick-off zoals wij niet efficiënt is om daaraan te gaan werken.” hier in Eye doen, moet dan in elke regio gebeuren. Daniël: “De GGZ is een noodzakelijk instrument Elk cluster wordt getrokken door een geweest, een tool. Net zoals deze campagne. De film ervaringsdeskundige, zoals wij. Via die netwerken en het werkboek zijn geen tool voor de moeten de interactieve bijeenkomsten geboekt wereldverandering, het is een tool die je kan worden. gebruiken om jezelf te veranderen.” Meike: “Doordat wij een psychose hebben • meegemaakt, hebben we kennis en ervaring die Dat er behoefte is aan de kennis die in deze campagne anderen niet hebben. Er is ontzettend veel behoefte verspreid gaat worden blijkt na de vertoning van de aan die kennis, dat merken we heel duidelijk. film in Eye. Op het podium zitten vijf Het is ook weer eens wat anders dan een hoogleraar.” ‘ervaringsdeskundige jongeren’, zoals de gespreksleider Daniël: “We willen die kennis graag verspreiden. het noemt, de 350 aanwezigen vuren de meest Want als het jou overkomt en je weet in zo’n dal uiteenlopende vragen op hen af. waar je de kracht vandaan moet halen, zal de kans “Hoe lang duurt het voor je hersteld bent?” op succes groter zijn.” “Hoe vond je de behandeling in de GGZ?” “Wat is de aanlooptijd van zo’n psychose?” “Wat me opvalt is dat jullie je niet afzetten tegen de “Wat moet je doen als iemand in je omgeving gevestigde GGZ…” psychotisch is en geen hulp wil?” Er valt een verbaasde stilte. De meeste vragen lijkt het forum gewend te zijn, de Meike: “Nee, helemaal niet. Ik ben er goed geholpen. vragen worden adequaat beantwoord, te lange Ik vind het wel jammer dat het veel over discussies zorgvuldig afgekapt. milligrammen en medicijnen gaat en minder over de De zelfverzekerdheid wordt slechts één keer doorbroken persoon.” als een meisje van een jaar of tien vraagt: “Zijn jullie er Aram: “Ik ben de GGZ-instellingen eerder dankbaar ook wel eens mee gepest?” De antwoorden verschillen voor wat ze gedaan hebben, dan dat ik me er tegen per persoon, maar de vraag raakt overduidelijk een af zou zetten. Maar er is meer nodig. gevoelige snaar. Maar wat óók overduidelijk is, is hoe Het hele verhaal van mijn psychose is in drie krachtig het overkomt als mensen zich kwetsbaar kwartier verteld. Maar daarmee verwerk je niet wat durven op te stellen. 14- GGZTotaal HET IS NOOIT TE LAAT De kracht van kwetsbaarheid Partners zijn welkom Om de campagne tot een succes te maken zijn landelijke en regionale partners meer dan welkom. Daarbij denken de organisatoren aan onderwijsinstellingen (middelbaaren voortgezet onderwijs, ROC’s, HBO, WO); zorginstellingen; financiële partners, overheid etcetera). Belangstellenden kunnen contact opnemen via [email protected] 15- GGZTotaal
© Copyright 2024 ExpyDoc
