klik hier

CEPM symposium
‘Persoonlijk Meesterschap in onderwijs en (jeugd)zorg’
12 februari 2015, Antropia te Driebergen
WORKSHOPS
- Primair Onderwijs –
Workshop 1: Inspiratiesessie 21e eeuws onderwijs: hoe geef je écht onderwijs op maat?
Pim Staals - De Pionier
Om kinderen voor te bereiden op de uitdagingen van de 21e eeuw, is het noodzakelijk dat 21st century skills
geïntegreerd worden in de onderwijspraktijk. Daarnaast staan scholen voor de uitdaging om maatwerk te
bieden voor alle leerlingen in de klas.
Met behulp van De Pionier Koerier (genomineerd voor de Nationale Onderwijsprijs) is het mij gelukt om écht
onderwijs op maat te geven waarbij de opbrengsten voor het 3e jaar zijn gestegen en 21e eeuwse
vaardigheden meer dan voldoende worden ontplooid. Kinderen verplaatsen zich met dit project in de rol van
een journalist, schrijven/maken wekelijks nieuwsartikelen, videoreportages of zelfs tv-uitzendingen. Deze
publiceren ze wekelijks op een website: www.pionierkoerier.nl.
Tijdens de presentatie over de Pionier Koerier, waarin veel praktijkvoorbeelden worden getoond, laat ik zien
hoe ik 21eeeuws onderwijs heb gerealiseerd en gaan we met elkaar in discussie welke vervolgstappen er voor
jou nodig zijn om ook tot meer 21e eeuws onderwijs te komen. Kortom: een inspirerende workshop waarin je
volop aan het denken wordt gezet over hoe je 21e onderwijs zou willen vormgeven.
Workshop 2: Pedagogische tact: het goede doen op het juiste moment, óók in de ogen van de
kinderen
Ellen Emonds, docent Pedagische Tact en leerkracht basisonderwijs - Nivoz
Tact laat zich het beste vangen in verhalen. In deze workshop zal Ellen Emonds, leerkracht basisonderwijs,
verhalen van de werkvloer vertellen waarin pedagogische tact zichtbaar wordt. De momenten waarop je in een
‘split second’ een keuze moet maken waarbij je het goed doet voor jezelf en vooral voor het kind. Met het
uitgangspunt dat er geen enkele ontkoppeling meer toegestaan is in de klas, wordt het steeds duidelijker dat
verbondenheid dan het enige antwoord is.
Workshop 3: Pedagogisch PASpoort, van gezel op weg naar (persoonlijk) meesterschap
Drs. Annemarie van Vreeswijk en Margje Kooiker MSc, docenten pedagogiek - Driestar Educatief
Hoe verbinden pabostudenten hun praktijkervaringen met pedagogische inzichten die zij vanuit de theorie
meekrijgen en vice versa? Dit is een blijvend uitdagende vraag voor opleidingsdocenten. In de vier jaar waarin
studenten zich voorbereiden op het leraarschap, krijgen zij veel pedagogische begrippen aangeboden en
worden ze met regelmaat bevraagd op hun pedagogische idealen in de verwachting dat er zoiets als
Pedagogische Bildung ontstaat. Een aantal docenten heeft voor eerstejaarsstudenten het Pedagogisch
PASpoort ontwikkeld. ‘PAS’ verwijst naar Pedagogisch Analyseschema, een instrument waar studenten in het
tweede jaar mee werken en waar het pedagogisch paspoort een voorbereiding op is. De opdracht wordt
afgesloten in het tweede studiejaar. Doel hiervan is de verbinding tussen kennis van de pedagogische traditie
en de stagepraktijk van studenten te versterken. Studenten formuleren een eigen leervraag. Deze leervraag
past binnen een thema en sluit aan bij de ontwikkeling van de student op dat moment. Studenten zoeken zelf
literatuur over dit onderwerp en gaan er in de praktijk mee aan de slag. Dit kan op verschillende manieren,
zoals herkennen (hoe doet de mentor het?), verkennen (helpen de inzichten uit de literatuur in deze situatie?)
en experimenteren (kan ik een stap verder komen in dit thema?). In dit proces verkennen studenten ook de
betekenis van het gedachtegoed van de pedagoog die in de betreffende periode aan bod is geweest voor hun
eigen praktijk.
In de uitvoer van deze opdracht is er sprake van een voortdurende dialoog (zie definitie, indicator ‘dialoog’).
Enerzijds met bronnen: studenten bestuderen eigen gekozen literatuur. Anderzijds met betrokkenen
binnen/buiten de organisatie: studenten gaan op onderzoek op hun stageschool, bevragen hun mentoren en
geven elkaar feedback.
Workshop 4: Persoonlijk Meesterschap: “In gesprek met jezelf”
Tom van den Berg, cluster intern begeleider - Wereldkidz, jenaplanschool Dolfijn en jenaplanschool Het spoor
Om persoonlijk meester te worden is het belangrijk om in gesprek te gaan met jezelf. Laat je niet tegen- of
weerhouden door alle eisen van de omgeving, maar luister naar wat jij belangrijk vindt in het werken met
kinderen. Vanuit de Theory U lopen we in grote sprongen de U-bocht door in deze workshop en wordt het
Enneagram gebruikt om in gesprek te gaan met jezelf en je persoonlijke visie op papier te krijgen.
- Voortgezet Onderwijs –
Workshop 5: Houding komt voor inhoud
Berita Cornelissen, locatiedirecteur - Metameer jenaplan (school voor voortgezet onderwijs)
In ons dagelijks leven zijn we vaak bezig met onszelf en onze situatie te verbeteren. In feite hebben we
daarvoor twee mogelijkheden: verwerven van datgene wat ons goed lijkt en vermijden van datgene wat ons
slecht lijkt. We kunnen echter ook leren aanwezig te zijn zonder iets te verwerven of te vermijden. Dit is het
beoefenen van de middenpositie. Deze staat-van-zijn maakt dat er een frisse wind door ons leven kan waaien.
Ons simpelweg realiseren waar we mee bezig zijn zonder te oordelen is levenskunst. We maken nog onszelf,
noch de situatie beter of slechter dan het is. We worden ons bewust van onze gevoelens en gedachten.
Daardoor vallen we er niet meer honderd procent mee samen. Dit alleen al geeft vaak een ervaring van ruimte
en ontspanning.
Tijdens deze workshop gaan we o.a. oefenen met deze zogenaamde middenpositie.
Workshop 6: Onderzoekende houding “organiseren”!
Kees Heek, lid bestuur - De Meerwaarde Barneveld. De weg naar: Werk * MBO * HBO
In de workshop wil ik vragenderwijs er achter komen hoe de deelnemers denken dat je bij het personeel in je
school een onderzoekende houding kunt krijgen. Daarnaast gebruik ik de ervaring van De Meerwaarde (280
personeelsleden) om de deelnemers onze ervaring mee te geven zodat we misschien samen komen tot een
lijstje succesfactoren.
Workshop 7: Leren van binnenuit en krachtgericht coachen
Klaas Veldman, Marieke Alons en Marry de Kimpe, leerkrachten basisonderwijs - GBS Dr. A. Risaeusschool
Op de Risaeusschool in Hardenberg leert het team werken met kernreflectie. Dat wat geleerd is en onderling
wordt toegepast wordt ook meegenomen in de klas. Wat er dan gebeurt is bijzonder: het leren van binnenuit
wordt gestimuleerd. In deze workshop worden ervaringen van leerkrachten en leerlingen geschetst. Dit werkt!
Workshop 8: Agora, leert kinderen de onzekerheid van morgen in vertrouwen te omarmen
Jan Fasen, directievoorzitter Mundium College Roermond, medebedenker Agora - Stichting Onderwijs
Midden-Limburg
Binnen Agora volgen kinderen onderwijs zonder traditionele vakken, lessen, roosters of cijfers. We bieden ze
optimaal maatwerk. Ook het onderwijs per schoolniveau hebben we afgeschaft. Geen kind wordt nog
voorgesorteerd op een bepaald niveau. We garanderen minimaal een diploma, maar zijn er van overtuigd
binnen Agora nog veel meer uit kinderen te halen.
Workshop 9: Balanceren tussen instrumentele en normatieve professionaliteit
Cok Bakker, hoogleraar/lector - Universiteit Utrecht/Hogeschool Utrecht
VERVALLEN
- Zorg Workshop 10: Estafettegezin, een nieuwe methodiek
Monica Hanekamp, docent Social Work en onderzoeker Lectoraat (Centrum voor) Samenlevingsvraagstukken Hogeschool Viaa
In deze workshop zal wat verteld worden over de nieuwe methodiek die het Lectoraat
Samenlevingsvraagstukken (Academie Social Work) heeft ontwikkeld met Agathos, onderdeel van
Leliezorggroep. Ervaringsdeskundigheid staat hierin centraal. Een afstudeeronderzoek van studenten naar deze
methodiek biedt interessante perspectieven. Met elkaar willen we in gesprek gaan over de inzet van
ervaringsdeskundigen in het werkveld. Wat betekend de inzet van ervaringsdeskundigen voor de passie van
hulpverleners? Hoe brengen we deze goede praktijk over naar onze studenten in de opleidingen?
Workshop 11: Streven naar perfectie?
Jan Hoogland, lector Vormend Onderwijs – Hogeschool Viaa & Jan Odding, docent Geschiedenis Greijdanus College
Welke rol spelen regels, scores en meetbare resultaten in het onderwijs en op welke wijze dragen zij bij aan de
kwaliteit ervan? Doordenking van deze vragen aan de hand van de wijze waarop in het voortgezet onderwijs
wordt geprobeerd vat te krijgen op het verschil in uitslagen tussen het School Examen en het Centraal Examen.
Verkenning met behulp van de incidentmethode.
Workshop 12: Zorg voor de gezondheid van kinderen
Drs. Aliza Damsma Bakker, R.N, MSc in Education, docent Verpleegkunde en onderwijskundig adviseur Hogeschool Viaa, Zwolle
Uit onderzoek komt naar voren dat de zorgvraag van kinderen en jongeren verandert (VTV Gezond Opgroeien,
2014), leefstijl factoren zijn hierbij een groot aandachtspunt: bewegen, voeding, mediagebruik, seksueel
risicogedrag. Ook de psychosociale gezondheid ligt onder de aandacht van de overheid : depressieve klachten
bij jeugd, autisme, lichte beperkingen. Juist op scholen is er zicht op deze factoren, maar met het gekrompen
GGD uniforme deel : zijn scholen voldoende toegerust met eigen kennis en een kennisnetwerk om
risicosignalen op te vangen en te adresseren?
- Algemeen Workshop 13: In gesprek met toekomstige leerkrachten basisonderwijs
Frans van der Maden, docent & Jelle Analbers, Bas Claessens, Jörres Claessens, Vera van den Ham, Femke
Semeijn, Laura Beekmans, studenten pabo - Hogeschool de Kempel
In deze workshop wordt de deelnemers de gelegenheid geboden om met toekomstige collega's van gedachten
te wisselen over hun idealen en passie voor het onderwijs.
* Hoe denken zij over het onderwijs van morgen? - Welke visie heeft u daarover?
* Vanuit welke passie willen zij aan de slag gaan? - Deelt u deze passie met hen?
* Waar lopen zij nu al tegenaan? - Kunt u ze vertellen welke dilemma's zij zullen gaan tegenkomen?
Workshop 14: Respecteducation... in practice!!
Marjolein Albers, directie - Respect Education Foundation
In deze workshop ga je aan de slag met een van de drie onderwijs-principes van respecteducatie. Hoe sta je als
leraar voor de klas, wat zijn je eigen talenten en hoe kun je deze inzetten om een positief leerklimaat te
realiseren in je klas.
Workshop 15: Hoe kunnen Franciscaanse levensvragen u versterken?
Pieter-Marijn van der Velden, strategisch adviseur - Het Inventief
Tijdens deze workshop formuleert u uw eigen verhaal in samenspraak met andere deelnemers. Dat hoeft u niet
voor te bereiden. Deze workshop laat u ervaren hoe de vijf Franciscaanse levensvragen u kunnen versterken.
Dit is de basis van het project Leren met aandacht.
Workshop 16: Reflecteren op professioneel zelfverstaan en ontwikkeling
Linda Odenthal & Miriam van Etteger, principal consultants - CPS
Kelchtermans, hoogleraar te Leuven, gebruikt het begrip professioneel zelfverstaan waarmee hij aangeeft dat
het gaat om de binnenkant van de professionaliteit van de leraar. Het professioneel verstaan stuurt het
handelen in de dagelijkse praktijk. In deze workshop onderzoeken en reflecteren we op deze binnenkant van
de professionaliteit van de deelnemers. Wat stuurt jouw/ uw dagelijks professioneel handelen en ontwikkeling
van jouw professionaliteit? Welke dilemma’s kom je daarin tegen?
Workshop 17: Onderwijs2032 en persoonlijk meesterschap?
Kees Ritmeester, opleidingsmanager pabo & Alieke Hofland, trainee pabo - Driestar Educatief
Welke kennis en vaardigheden hebben leerlingen in de toekomst nodig? Staatssecretaris van onderwijs, Sander
Dekker, wil samen met heel Nederland nadenken over deze vraag en tot vernieuwde kerndoelen van het
onderwijs komen. Zal iemand de rol van persoonlijk meesterschap al genoemd hebben? Moeten leerlingen ook
vaardigheden ontwikkelen zodat zij hun persoonlijk meesterschap kunnen inzetten? En zo ja, op welke manier?
Tijdens een interactieve workshop willen wij samen met u een advies opstellen en zo ook een bijdrage leveren
aan Onderwijs2032.
Workshop 18: Plezier in normatieve professionalisering
Dr. Ton Bruining, directeur beroepsonderwijs en adviseur - KPC Groep
Als we in aanraking komen met complexiteit ligt een eerste reflex vaak op de loer: reduceren. We slaan de
situatie plat en trekken zo snel mogelijk een conclusie over hoe te handelen, waarna we meteen in actie
komen. De bedoeling is dat dit in deze workshop niet gebeurt. Normatieve professionalisering kan globaal
omschreven worden als een reflexieve, onderzoekende en lerende omgang met de verschillende vormen van
normativiteit die in alle vormen van professioneel handelen werkzaam zijn. Ton Bruining wil voorgaan in
het plezier dat normatieve professionalisering kan brengen, door zijn eigen normatieve professionalisering in
het hier en nu in de praktijk te brengen. Hij wil de complexiteit waarin hij zich bevindt in kaart brengen en
visueel maken. De deelnemers worden verleid om ook in beweging te komen en de complexiteit in het eigen
werk te verbeelden. Welke stemmen roepen er tegen je? Wat roepen ze en hoe hard? Wat gebeurt er met jou
in het geroep van al die stemmen? In plaats van de complexiteit te reduceren wordt die in deze workshop zo
groot mogelijk gemaakt. Dat kan spannend én leuk zijn! Tenslotte gaan we met elkaar in gesprek over wat je als
professional nodig hebt om de 'reductiereflex' te beheersen en je open te blijven stellen voor complexiteit. Dat
is een van de belangrijkste, en moeilijkste, vaardigheden van de normatieve professional, maar ook een die het
werk leuker maakt!
Workshop 19: Tijd voor de ziel
Jacomijn van der Kooij, onderzoeker en adviseur identiteit - Verus, vereniging voor christelijk onderwijs
Docenten dragen de verantwoordelijkheid voor de wereld van de volwassenen
zo stelt filosofe Joke Hermsen in haar boek Kairos. Zij zijn geen coaches van autonoom lerende leerlingen, maar
gezagsdagers en gidsen die leerlingen helpen om hun weg te vinden. Hun persoonlijkheid doet er toe!
Hermsen pleit in haar boek voor kairos of zieltijd. Dit staat voor de innerlijke ervaring van de tijd, voor wachten,
rusten, concentratie enerzijds en voor alertheid, creativiteit, bezieling anderzijds. Door ruimte te nemen voor
kairos kan er ruimte ontstaan voor authenticiteit en kritisch denken. Dit boek wordt als uitgangspunt genomen
in de workshop. Er is aandacht voor de manier waarop kairos een rol kan spelen in de normatieve professionele
ontwikkeling van docenten en in de pedagogische relatie tussen docent en leerling.

Download Report