Presentatie (536.4 Kb)

Risicobeheersing in de aardappelteelt
Werking termijnmarkten
Filip Meysmans – DLV
Jaarvergadering PCA 27/1/2015
Risico: volatiliteit!
Volatiliteit aardappelmarkt
400,00
120%
350,00
110%
300,00
100%
250,00
90%
200,00
80%
150,00
123,28
100,00
70%
94,68
60%
50,00
0,00
jul/00
50%
jul/01
jul/02
belgapomnotering
jul/03
jul/04
jul/05
jul/06
gemiddelde belgapomnotering
jul/07
jul/08
jul/09
jul/10
jul/11
opbrengst % tov gemiddelde opbrengst
jul/12
jul/13
jul/14
gemiddelde opbrengst
Risico: volatiliteit!
• Conclusie:
– Volatiliteit aardappelprijs sterk toegenomen vanaf 2009
– Ondanks lagere volatiliteit van de opbrengst
• Gevolg:
– Sterke schommelingen in de bedrijfswinst / verlies
Risicobeheersing: waarom?
• Inkomensvolatiliteit van het bedrijf beperken:
–
–
–
–
–
–
Kosten elk jaar betaald zien
Jaarlijks beroepsinkomen op constant niveau brengen
Investeringen jaarlijks kunnen aflossen
Op vraag van kredietinstelling
Toegang krijgen tot extern kapitaal
…
jul/00
sep/00
nov/00
jan/01
mrt/01
mei/01
jul/01
sep/01
nov/01
jan/02
mrt/02
mei/02
jul/02
sep/02
nov/02
jan/03
mrt/03
mei/03
jul/03
sep/03
nov/03
jan/04
mrt/04
mei/04
jul/04
sep/04
nov/04
jan/05
mrt/05
mei/05
jul/05
sep/05
nov/05
jan/06
mrt/06
mei/06
jul/06
sep/06
nov/06
jan/07
mrt/07
mei/07
jul/07
sep/07
nov/07
jan/08
mrt/08
mei/08
jul/08
sep/08
nov/08
jan/09
mrt/09
mei/09
jul/09
sep/09
nov/09
jan/10
mrt/10
mei/10
jul/10
sep/10
nov/10
jan/11
mrt/11
mei/11
jul/11
sep/11
nov/11
jan/12
mrt/12
mei/12
jul/12
sep/12
nov/12
jan/13
mrt/13
mei/13
jul/13
sep/13
nov/13
jan/14
mrt/14
mei/14
jul/14
sep/14
nov/14
jan/15
mrt/15
mei/15
Risicobeheersing: waarom?
• Verhouding opbrengst t.o.v. prijs (jaargemiddelden)
1,25
Belgapomnotering tov opbrengstvolume
1,20
1,15
1,10
1,05
1,00
0,95
0,90
0,85
0,80
opbrengst % tov gemiddelde opbrengst
prijs% tov gemiddelde belgapomnotering
Risicobeheersing: waarom?
• Elasticiteit van het aanbod aardappelen
Relatie tussen belgapomnotering en opbrenstvolume
350%
y = 232,5e-5,71x
300%
250%
y = -5,1797x + 6,1597
200%
150%
100%
50%
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
140%
-50%
 1% minder aardappelen geeft 5 tot 6% hogere prijs !
Risicobeheersing: hoe?
• Niet doorgedreven investeren in 1 teelt:
specifieke machines – kapitaalsaflossing
• Bedrijfsdiversificatie:
–
–
–
–
Verschillende teelten
Verschillende takken
Ketenintegratie (vb. hoeveverkoop)
Job naast het bedrijf
• Spaartegoeden
• Schuldopbouw met leveranciers
• Flexibele terugbetaling bank
Risicobeheersing: hoe?
• Marktstabilisatie via Gemeenschappelijk
landbouwbeleid
–
–
–
–
Quota
Opkoopregelingen - Marktinterventie
Buiten productie stellen
…
• Lange termijnafspraken (contractteelt)
• Termijnmarkt
– Aardappelen
– Energie
– …
Termijnmarkt: wat?
• Termijnmarkt: platform voor handel in “contracten” van
gestandaardiseerde aardappelen tussen onbekenden mét
tussenkomst van een “scheidsrechter”.
• Voorbeeld: Ik leg op datum x contract vast voor verkoop van
aardappelen op datum y tegen de prijs op datum x.
• Speculatie: afbouw positie op termijnmarkt zonder
gelijktijdige handel op fysieke markt.
• Hedging: afbouw positie op termijnmarkt met gelijktijdige
handel op fysieke markt.
Termijnmarkt: wat?
Novembercontract 2014
12,00
10,00
9,00
8,00
6,00
4,00
2,00
17…
03…
20…
06…
22…
08…
25…
11…
28…
14…
30…
16…
02…
19…
05…
21…
07…
24…
10…
24…
10…
27…
13…
30…
16…
2,60
02…
0,00
• Speculant: transacties met bedoeling geld te verdienen
– Termijnmarkt 30/06:
– Termijnmarkt 30/11:
+ 9,00 eur
- 2,60 eur
= Net.: + 6,40 eur
• Landbouwer: wil op 30/6 prijs vastleggen aan 9,00 eur voor levering nov.
– Termijnmarkt 30/06:
– Termijnmarkt 30/11:
– Fysieke handel 30/11:
+ 9,00 eur
- 2,60 eur
+ 2,60 eur
= Net.: + 9,00 eur (excl. Basis)
Termijnmarkt: wat?
Novembercontract 2012
30,00
24,90
25,00
20,00
11,20
15,00
10,00
5,00
26-11-12
12-11-12
29-10-12
15-10-12
01-10-12
17-09-12
03-09-12
20-08-12
06-08-12
23-07-12
09-07-12
25-06-12
11-06-12
28-05-12
14-05-12
30-04-12
16-04-12
02-04-12
19-03-12
05-03-12
20-02-12
06-02-12
23-01-12
09-01-12
26-12-11
12-12-11
28-11-11
0,00
• Speculant: transacties met bedoeling geld te verdienen
– Termijnmarkt 30/06:
– Termijnmarkt 30/11:
+ 11,20 eur
- 24,90 eur
= Net.: -13,70 eur
• Landbouwer: wil op 30/6 prijs vastleggen aan 11,20 eur voor levering nov.
– Termijnmarkt 30/06:
– Termijnmarkt 30/11:
– Fysieke handel 30/11:
+ 11,20 eur
- 24,90 eur
+ 24,90 eur
= Net.: +11,20 eur (excl. Basis)
Termijnmarkt: wat?
• Basis: verschil tussen ”bedrijfseigen-belgapom”notering en
dagnotering termijnmarkt en dit op het moment van afbouw van
het contract.
Termijnmarkt: wat?
Basis
40,00
35,00
30,00
25,00
20,00
15,00
10,00
5,00
0,00
6/07/2009
18/11/2010
1/04/2012
Belgium / Belgien
14/08/2013
EUREX European Processing Potato-Index
• Basis:
– Gemiddeld: + 0,64 eur
– 95% interval: - 1,75 tot + 0,80 eur
27/12/2014
10/05/2016
Termijnmarkt: 1e conclusie
• Conclusie en vereisten:
– Termijnmarkt moet voldoende liquide zijn (soms nog net iets te
weinig om 100% goede werking te garanderen).
– Correct inschatten van de basis en correcte calculatie van de
transactiekosten.
– Hedgingstrategie zorgt voor voorafgekende prijs en voor
mindere volatiliteit.
– Fysieke levering wordt losgekoppeld van de gerealiseerde
prijs.
– Marktwerking en relatie producent – handelaar – verwerker
wordt niet verstoord.
– Goed gebruik vereist:
• Fysieke levering afstemmen op de termijnmarktlevering
• Maximaal % van de productie op de termijnmarkt vastleggen
• Vooraf strategie bepalen en deze aanhouden ondanks emotie
Termijnmarkt: 1e studie
Termijncontract vs. belgapomnotering
400,00
350,00
300,00
250,00
200,00
150,00
100,00
50,00
0,00
nov/09
nov/10
nov/11
nov/12
nov/13
nov/14
belagomprijs in afhandelmaand
termijnnotering bij afhandeling
termijnnotering bij opstart voor levering op afhandeling
gemiddelde belgapomnotering in afhandelmaand
gemiddelde notering bij afhandeling termijncontract
gemiddelde notering bij opstart termijncontract
nov/15
Termijnmarkt: conclusie
• Notering termijnmarkt bij afhandeling volgt
“perfect” notering fysieke markt.
– Werking fysieke markt wordt niet verstoord.
– Speculanten verstoren de prijsvorming op fysieke markt niet.
– Speculanten zorgen voor meer liquiditeit en kansen voor de hedger.
• “Perfect”  basisrisico
– Sterke correlatie: basisrisico is dus zeer goed in te schatten.
– Behalve bij zeer sterke pieken en dalen.
• Ene jaar zijn we goed andere jaar slecht, gemiddeld
scoren we even goed dan fysiek.
– MAAR we kennen onze prijs waarmee we tevreden zijn vooraf.
– MAAR dalen en pieken worden afgevlakt  veel stabieler inkomen.
Termijnmarkt: kansen
• Informatie uit termijnmarkt slim gebruiken bij
onderhandeling contracten.
• Termijnmarkt opgaan om constant inkomen te
hebben en grote fluctuaties te vermijden.
• Termijnmarkt slim bespelen om (grote fluctuaties te
vermijden én) gemiddelde inkomen te verhogen.
 juli - oogstramingen
Termijnmarkt: kansen
Beslissing JULI voor levering NOVEMBER
300
110%
250
[WAARDE]
106%
106%
105%
[WAARDE]
200
100%
101%
150
98%
96%
95%
100
93%
90%
50
0
85%
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Termijncontract geklikt juli, levering november
Belgapomnotering november
opbrengst % tov gemiddelde
gemiddelde notering termijncontracten (in juli - levering november)
gemiddelde novembernotering belgapom
Hoogste notering termijncontract - belgapom
gemiddelde van hoogste prijs termijncontract - belgapom
Termijnmarkten: toekomst
• Verdere studie gegevens (ook stockage voorraad).
• Studiemomenten: hoe de termijnmarkt opgaan.
• Advisering rond marktgebeuren en nemen
beslissingen.
• Telersvereniging
–
–
–
–
Samen beslissingen nemen.
Kredietonderhandelingen om nodige cash-liquide te voorzien.
Lagere transactiekosten onderhandelen met broker.
…
• Samen sterk.
Vragen
• Bedankt voor uw volgehouden aandacht !
• Vragen :
– Nu: Filip Meysmans - DLV
– Of later …
–
: [email protected]
–
: 0474 51 61 35
–
: www.dlv.be

Download Report