Lydian Webinar De nieuwe Wet Verzekeringen

Lydian Webinar
De nieuwe Wet Verzekeringen
Sandra Lodewijckx & Tinne Maes
17 juni 2014
Overzicht
1. Context
2. Toepassingsgebied
3. Nieuwe bepalingen
4. Inwerkingtreding
2
1. Context
 Nieuw bipolair model NBB / FSMA
 Viervoudige achtergrond:
1) Implementatie Solvabiliteit II-Richtlijn in de Belgische wetgeving
2) Vereenvoudiging bestaande wetgeving inzake de bescherming
van de verzekeringsconsument door codificatie van de relevante
bepalingen in één wet
3) Verduidelijking van de bestaande bevoegdheidsverdeling tussen
de Nationale Bank en de FSMA
4) Uitbreiding van de bescherming van de verzekeringsverbruiker
op enkele specifieke domeinen
 « FSMA-wet »
3
1. Context
 Deze wet codificeert in grote mate de volgende bestaande wetgeving:
 Een deel van de bepalingen uit de controlewet
 De meeste bepalingen uit de wet van 25 juni 1992 op de
landverzekeringsovereenkomst (de WLVO)
 De bepalingen uit de wet van 11 juni 1874 (deze wordt volledig
opgeheven)
 De bepalingen uit de wet van 27 maart 1995 betreffende de
verzekerings- en herverzekeringsbemiddeling en distributie van
verzekeringen (deze wordt ook volledig opgeheven)
4
1. Context
 Waar de tekst toch werd gewijzigd betreft dit hoofdzakelijk nietinhoudelijke wijzigingen bedoeld om het geheel begrijpelijker en meer
coherent te maken.
 Eén van de belangrijkste inhoudelijke wijzigingen betreft de uitbreiding
van de mogelijkheden van de FSMA om herstelmaatregelen te
nemen, zowel jegens de verzekeraars als jegens de
(her)verzekeringstussenpersonen.
5
2. Toepassingsgebied
 Ruim algemeen toepassingsgebied
 Belgische verzekeraars / tussenpersonen
 Of die in België verzekeringsactiviteiten uitoefenen
 Met bijzondere modaliteiten: onderlinge
verzekeringsverenigingen (OVV’s)
 Nieuwe definitie « verzekeraar »
 Kapitalisatieverrichtingen
6
2. Toepassingsgebied
 Ruim algemeen toepassingsgebied
 Niet van toepassing op:
 Maatschappijen van onderlinge bijstand (MOB’s) – wel voor
hun verzekeringsverrichtingen
 Ziekenfondsen
 Instellingen voor bedrijfspensioenvoorzieningen (IBP’s)
 Ondernemingen die een hulpverleningsactiviteit uitoefenen
(bepaalde voorwaarden)
7
2. Toepassingsgebied
 Ruim algemeen toepassingsgebied
 Vrijstelling door KB van de verzekeraars voor de volgende
verzekeringsverrichtingen (art. 4, §10):
 de verzekeringen betreffende het vervoer of de industriële of
commerciële risico’s
 de verzekeringen betreffende bijzondere of uitzonderlijke
risico’s die de Koning bepaalt
 de verrichtingen van herverzekering en medeverzekering die
de Koning bepaalt
8
Interactie met andere wetgevingen
 Bepalingen in verband met de bescherming van de
verzekeringsverbruiker die bestaan in andere
uitvoeringsbesluiten (Controlereglement of KB Leven)
blijven de wettelijke basis zolang zij niet worden
opgeheven of gewijzigd.
 In geval van tegenstrijdigheid met de Wet Verzekeringen
prevaleren de bepalingen van deze Wet (Art. 348, § 2).
9
3. Nieuwe bepalingen
a) Bepalingen uit de controlewet
b) Bepalingen uit de WLVO
c) Bepalingen uit de wet van 1874
d) Bepalingen uit de Wet Cauwenberghs
10
a) Bepalingen uit de Controlewet
11
Gevolgen van verzekeringsovereenkomsten gesloten
door een niet-toegelaten verzekeraar (art. 8)
 Herneemt art. 3, §3 Controlewet: nietigheid. Verzekeraar is
wel gehouden tot het nakomen van de verplichtingen die hij is
aangegaan indien de VN ter goeder trouw was
 Nieuwe wet: moet de VN, VE of de BE vergoeden voor de
schade veroorzaakt door de nietigheid van de
verzekeringsovereenkomst
 Schade wordt op onweerlegbare wijze geacht het gevolg
te zijn van het illegaal afsluiten van de
verzekeringsovereenkomst
12
Elektronische afschriften (art. 14)
 Van toepassing op de “verzekeraars”
 Uitvoering art. 71 wet 24 december 1996
 Fotografische, microfotografische, magnetische, elektronische of
optische afschriften van documenten zijn bewijskrachtig zoals de
originele stukken waarvan zijn, behoudens tegenbewijs, worden
verondersteld een afschrift te zijn indien zijn werden opgesteld
door de verzekeraar.
 KB voor de voorwaarden en modaliteiten om deze afschriften op
te stellen.
13
Nieuw: Levensverzekeringen verbonden met een
beleggingsfonds (art. 19-20)
 Creatie van level playing field, o.a. met ICBE’s, mbt de
soorten activa of referentiewaarden waaraan de
uitkeringen mogen verbonden zijn
 Indien de VN een niet-professionele cliënt is, mogen de
verzekeringsuitkeringen enkel verbonden zijn met
bepaalde activa
14
Levensverzekeringen verbonden met een
beleggingsfonds
 Fonds waaraan verzekeringsuitkeringen verbonden zijn kan meer dan
20 % van de waarde van de activa beleggen in deposito’s bij één en
dezelfde kredietinstelling, of in obligaties en andere vastrentende
financiële instrumenten uitgegeven door één en dezelfde
kredietinstelling.
 Er wordt toegelaten dat een fonds waaraan verzekeringsuitkeringen
zijn verbonden meer dan 20 % van de waarde van haar activa belegt
in financiële instrumenten uitgegeven of gewaarborgd door bepaalde
overheden.
 In deze gevallen mag er geen melding van enige kapitaalgarantie
worden gemaakt en moet dit kenmerk uitdrukkelijk worden vermeld in
de precontractuele informatie en in de publiciteit.
15
Levensverzekeringen verbonden met een
beleggingsfonds
 Toepassing van de beleggingsregels en -limieten kan
worden beoordeeld op een “look through” basis.
 Commissaris van de verzekeraar zou jaarlijks moeten
attesteren dat de beleggingsregels en –limieten worden
nageleefd, dat de organisatiestructuur van het fonds de
belangen van de verzekeringsnemers niet schaadt en niet
leidt tot hogere lopende kosten.
16
Levensverzekeringen verbonden met een
beleggingsfonds
 Nieuwe bepalingen zijn enkel van toepassing op de
verzekeringsovereenkomsten die worden aangegaan na de
inwerkingtreding van de wet.
 Aan een kandidaat-verzekeringnemer die een niet-professionele cliënt
is, zullen bestaande producten alleen nog mogen worden aangeboden
in nieuwe overeenkomsten voor zover deze de nieuwe regels
eerbiedigen.
 Voor de verzekeringsovereenkomsten die aangegaan zijn vóór de
inwerkingtreding van deze wet, zijn de nieuwe regels in principe niet
van toepassing, tenzij één van de volgende wijzigingen wordt
aangebracht aan de overeenkomst:
 De bestaande verzekeringsovereenkomst wordt verbonden met één of
meerdere nieuwe beleggingsfondsen, of het beheersreglement wordt
gewijzigd; of
 De voorwaarden inzake het (minimum)rendement worden gewijzigd; of
 Het beheersreglement wordt gewijzigd.
17
Verplichte verzekeringen (art. 25-27)
 Verzekeringen die verplicht zijn volgens het Belgisch recht worden
beheerst door het Belgisch recht.
 Verzekeraars die in België verplichte niet-levensverzekeringen
aanbieden moeten dit aan de FSMA meedelen.
 FSMA kan opleggen dat zij de algemene en speciale voorwaarden
aan de FSMA en aan de NBB meedelen voordat er gebruik van
wordt gemaakt.
 Ze moeten minstens in de taal te worden gesteld die bij wet of
decreet wordt opgelegd.
18
Reclame (art. 28)
 Ieder document dat door verzekeraars of tussenpersonen in België
ter algemene kennis wordt gebracht moet bepaalde vermeldingen
bevatten.
 KB over inhoud van berichten, reclame en andere op de
commercialisering gerichte documenten
 KB van 25 april 2014 betreffende bepaalde informatieverplichtingen bij
de commercialisering van financiële producten bij niet-professionele
cliënten
 Reglement FSMA van 25 april 2014 over risicolabel
 Treden allebei in werking op 12 juni 2015
 Verzekeraars en verzekeringstussenpersonen houden een kopie
van hun reclame gedurende de verjaringstermijn maar ook twee
jaar na het verstrijken van de laatste verzekeringsovereenkomst
waarop deze reclame betrekking heeft
19
Informatieverplichtingen (art. 29-38)
 Regels uit art. 15 Controlereglement
 Voor het sluiten van de overeenkomst / Tijdens uitvoering
 Leven / Niet-leven
 Behoud van bestaande opsplitsing tussen leven en nietleven
 Leven:
 Specifieke informatie over de fiscale behandeling van de prestaties
op de eindvervaldag en in geval van vervroegde afkoop
(bepalingen uit het KB Leven)
 Bepalingen inzake winstdeelname
20
Nieuw: Segmentatie (art. 42-46)
 Doel: bescherming van de VN, de VE of de BE tegen willekeurige
differentiatie
 Maatregel van algemeen belang
 In aanvulling van de regels die reeds gelden op grond van de
Belgische anti-discriminatiewetgeving, legt deze wet een bijzondere
transparantie- en motiveringsplicht op in geval van segmentatie bij
bepaalde in de wet opgesomde verzekeringen
 Enkel wanneer de verzekeringnemer een consument is
21
Segmentatie
 « Basisverzekeringen » (art. 43) =






WAM-verzekering
Brand eenvoudige risico’s
BA privéleven
Rechtsbijstandsverzekering
Individuele levensverzekering
Ziekteverzekering
 KB kan deze lijst uitbreiden tot andere verzekeringsovereenkomsten
22
Segmentatie
 Voor de basisverzekeringen:
 Elk onderscheid (op grond van eender welk criterium, dus niet
enkel op grond van de criteria opgesomd in de antidiscriminatiewetgeving) moet op het vlak van acceptatie, tarifering
en dekking “objectief worden gerechtvaardigd door een legitiem
doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend
maken en noodzakelijk zijn”
 Voornaamste doel: de transparantie omtrent de gebruikte
segmentatiecriteria te vergroten en een uitdrukkelijke
motiveringsplicht op te leggen
23
Segmentatie
 Voor de basisverzekeringen:
 Communicatie:




Op website van de verzekeraar
Voorstel
Wijziging risico/opzegging
Weigering
 KB kan aanduiden, desgevallend per type verzekering, welke
segmenteringscriteria door de verzekeraar al dan niet mogen
worden gehanteerd
24
Winstdeling
 Wettelijk kader inzake transparantie, informatie en
publiciteit ivm winstdeling
 Vermelding in reclame
 Contractuele of willekeurige winstdeelname
25
Winstdeling
 Bij vermelding in reclame:
 Opstellen plan
 Verplichte vermeldingen
26
Herstelmaatregelen
 Zelfstandige bevoegdheid voor de FSMA om op te treden
tegen de Belgische verzekeraars en tegen de buitenlandse
verzekeraars die geen EER verzekeringsonderneming zijn,
en een termijn vaststellen om aan een bepaalde toestand
in strijd met de wet te verhelpen, en herstelmaatregelen te
treffen indien niet binnen de gestelde termijn aan de
toestand is verholpen.
27
Herstelmaatregelen
 Mogelijkheid voor de FSMA om de commercialisatie van
specifieke verzekeringsovereenkomsten in bepaalde
gevallen op te schorten of te verbieden zolang de
betrokken wettelijke of reglementaire bepalingen niet zijn
nageleefd
 Betrokken VA moet de door de FSMA opgelegde
opschorting van de commercialisering meedelen
 Opschorsing kan beperkt worden
 FSMA kan haar beslissing openbaar maken
28
b) Bepalingen uit de WLVO
29
Bedenkingsrecht (art. 57 // art. 4 WLVO)
 Mogelijkheid om de overeenkomst op te zeggen:
 Levens- en kapitalisatieverzekeringen:
 Binnen 30 dagen
 In alle gevallen
 Niet-levensverzekeringen:
 Binnen 14 dagen
 Voor degene die tot stand zijn gekomen door middel van een
“verzekeringsaanvraag”, dan wel een “voorafgetekende polis”
30
Medische info (art. 61 // art. 95 WLVO)
 Verplaatsing artikel naar hoofdstuk met de bepalingen betreffende alle
verzekeringsovereenkomsten want kan een ruimer toepassingsgebied
hebben dan de persoonsverzekeringen alleen
 Gevolg: geen betwisting meer over de toepassing van dit artikel
telkens wanneer de gezondheidstoestand een element is bij het
afsluiten van een verzekeringsovereenkomst of het regelen van een
schadegeval, of het nu een persoons- dan wel een
schadeverzekeringsovereenkomst betreft.
31
Nieuw: Uitvoering van de overeenkomst (artikel 68)
 Specifieke regeling waarbij dat alle bedragen die op grond
van een verzekeringsovereenkomst aan minderjarigen,
onbekwaamverklaarden of onbekwamen worden betaald,
op een geblokkeerde rekening moeten worden gestort
32
Aanmaning tot betaling (art. 70 // art. 15 WLVO)
 Ingebrekestelling moet bepaalde gegevens vermelden
 Nieuw: voortaan ook het premiebedrag dat de VN verschuldigd is,
evenals alle gegevens die het mogelijk maken het precieze tijdstip te
bepalen waarop de schorsing of de opzegging uitwerking heeft (nl.
aanvang termijn en vermelding schorsing of opzegging uitwerking zal
krijgen vanaf de dag volgend op de dag waarop de termijn eindigt).
33
Uitwerking van de schorsing of van de opzegging (art.
71 // art. 16 WLVO)
 Vroeger: betaling van de vervallen premies en interesten
om een einde te maken aan de schorsing van de dekking
 Nieuwe wet: betaling van de vervallen premies volstaat om
een einde te maken aan de schorsing van de dekking
34
Verzwaring van het risico (art. 81 // art. 26 WLVO)
 Lichte aanpassing om rekening te houden met de nieuwe
bepalingen inzake segmentatie
 Motivering aanpassing verzekeringsovereenkomst
35
Duur en einde van de overeenkomst (art. 85 // art. 30
WLVO)
 De maximale duur van één jaar is, naast ziekte- en
levensverzekeringen, ook niet van toepassing op
kapitalisatieverrichtingen
36
Opzegging na schadegeval (art. 86 // art. 31 WLVO)
 Vroeger: Opzegging wordt van kracht ten vroegste drie
maanden na de dag van de betekening.
 Nieuwe wet: drie maanden vanaf de dag volgend op de
betekening, dan wel de dag volgend op de datum van het
ontvangstbewijs of de dag volgend op de afgifte ter post
van een aangetekende brief.
 Nieuwe wet: opzeggingsmogelijkheid na het verstrijken
van de termijn wanneer er fraude wordt vastgesteld nadat
er reeds een uitbetaling is geschied.
37
Aansprakelijkheidsverzekeringen – verhaalsrecht (art.
152 // art. 88 WLVO)
 Verhaalsrecht wordt voortaan beperkt tot het persoonlijk
aandeel van de verzekerde in de aansprakelijkheid.
38
Gevolgen van de echtscheiding op de
levensverzekeringsovereenkomsten (art. 191 e.v.)
 Bepalingen aangepast om rekening te houden met de wet
van 27 april 2007 betreffende de hervorming van de
echtscheiding
39
c) Bepalingen uit de wet van 1874
40
De verzekeringsovereenkomst andere dan
de landverzekeringsovereenkomst
 Beperkte wijzigingen
 Art. 246 // art. 22 Wet 1874
 Art. 256 // art. 32 Wet 1874
41
d) Bepalingen uit de Wet Cauwenberhgs
42
Verzekeringsbemiddeling (art. 257 e.v.)
 Wet Verzekeringsbemiddeling wordt integraal hernomen.
 Tussenpersonen dienen zich te onthouden van deelname
aan de promotie, de sluiting en de uitvoering van
verzekeringsovereenkomsten die klaarblijkelijk strijdig zijn
met Belgisch recht.
43
4. Inwerkingtreding
 Wet van 4 april 2014, gepubliceerd op 30 april 2014
 Inwerkingtreding: 1 november 2014
 Verzekeraars dienen over te gaan over tot de formele
aanpassing van hun verzekeringsovereenkomsten en
andere verzekeringsdocumenten ten laatste 13
maanden (= 1 mei 2015) na publicatie
 Tot op die datum hoeven de bestaande en de nieuwe
verzekeringsovereenkomsten niet naar de vorm overeen
te stemmen met de bepalingen van de wet. Ze worden
wel geacht te verwijzen naar de overeenkomstige
bepalingen in de Wet Verzekeringen
44
Vragen?
© Lydian, juni 2014. Deze presentatie verstrekt enkel
algemene informatie en houdt geen advies in.
45
Contact
LYDIAN
Havenlaan 86c b113
1000 Brussel
Tel.: 02 787 90 00
Fax: 02 787 90 99
www.lydian.be
Sandra Lodewijckx
Partner
[email protected]
Dir.: 02 787 90 33
Tinne Maes
Associate
[email protected]
Dir.: 02 787 90 71
46