B7. voorstel supermarktbeleid

Raadsvergadering 4 september 2014
Voorstel B 7
Heinkenszand, 19 augustus 2014
Onderwerp:
voorstel tot het vaststellen van het supermarktbeleid
(portefeuille wethouder Schenk)
Geachte raad,
Voorstel
Wij stellen u voor het supermarktbeleid zoals verwoord in de geactualiseerde
detailhandelsvisie gemeente Borsele d.d. 6 juni 2013 vast te stellen en in te stemmen met de
conclusies van het onderzoek “Marktonderzoek nieuwe supermarkt in Heinkenszand” d.d. 1
juli 2014.
Voorgeschiedenis
Het supermarktbeleid van de gemeente Borsele is verwoord in hoofdstuk 7 van de
detailhandelsvisie die u op 6 juni 2013 heeft vastgesteld met uitzondering van paragraaf
7.2.1. U heeft uw standpuntbepaling hierover naar de toekomst verschoven in afwachting
van een marktonderzoek.
Paragraaf 7.2.1 luidt als volgt:
Paragraaf 7.2.1 Supermarktbeleid
De gemeente Borsele staat positief tegenover de vestiging van een tweede supermarkt in de kernen
Heinkenszand en ’s-Gravenpolder. Wel is zij van mening dat deze 2e supermarkt op de ‘juiste locatie’, ruimtelijkfunctioneel gezien, moet worden gesitueerd.
Of een bepaalde vestigingslocatie voor de 2e supermarkt ruimtelijk-functioneel goed/gewenst is, wordt bepaald
door een samenspel van diverse factoren, waarbij de ene factor zwaarder weegt dan de andere:
Zo moet een 2e supermarkt bijdragen aan de winkelstructuur van genoemde kernen. Dit houdt in dat de
supermarkt in de directe nabijheid van het bestaande winkelaanbod moet worden gesitueerd. Alleen als
de afstand kort is, brengt het supermarktpubliek een bezoek aan andere (speciaal)winkels en profiteert
het totale winkelbestand van de uitbreiding van het supermarktaanbod. Om deze reden acht de
gemeente de realisatie van een zogenaamde weidewinkel nadrukkelijk ongewenst. Bij de vestiging van
een supermarkt aan de rand van het dorp, los van het bestaande winkelaanbod, is de meerwaarde voor
de detailhandel veel meer beperkt.
De tweede supermarkt moet worden gesitueerd op een locatie die goed bereikbaar en goed te ontsluiten
is. Extra verkeersbewegingen door straten/buurten die zich niet lenen voor grote verkeersstromen moet
worden voorkomen.
De beoogde vestigingslocatie van de 2e supermarkt dient fysiek voldoende ruimte te bieden. Niet alleen
qua benodigde m2 winkelvloeroppervlak, maar ook bijbehorende parkeergelegenheid. De supermarkt
moet op ‘eigen’ terrein voldoen aan de parkeerbehoefte. Afwenteling van de parkeerdruk op openbaar
gebied is ongewenst.
Daarnaast is een supermarkt vanwege zijn maat/schaal en ruimtelijke uitstraling niet overal op zijn
plaats. Een goede inpassing middenin een kleinschalig dorpslint ligt bijvoorbeeld lastig. De beoogde
locatie dient zich ruimtelijk te lenen voor een goede (visuele) inpassing van een supermarktpand.
Afbreuk van historische waardevolle structuren en straat- en bebouwingsbeelden moet worden
voorkomen.
Tijdens de behandeling van het voorstel tot vaststelling van de geactualiseerde
detailhandelsvisie op 6 juni 2013 werden er al gesprekken gevoerd met Lidl over de
haalbaarheid van de realisatie van een Lidl discountsupermarkt in Heinkenszand. Basis voor
dit overleg was het ontwerp dat Lidl had ingediend in het kader van een prijsvraag die wij
hadden uitgeschreven voor een 2e supermarkt op de locatie tussen de Emté supermarkt en
het gemeentehuis. Tijdens de vergadering werden er zorgen geuit door vertegenwoordigers
van plaatselijke buurtsupers in de omliggende dorpen over gevolgen van de mogelijke komst
van een 2e supermarkt voor hun bedrijfsvoering. U heeft hun zorgen gehoord en voor wat
betreft paragraaf 7.2.1 het voorbehoud gemaakt dat eerst een onafhankelijk marktonderzoek
moest worden gedaan naar de effecten van de komst van een 2e supermarkt in
Heinkenszand.
Argumenten
Wij hebben een marktonderzoek laten uitvoeren door bureau Goudappel Coffeng met name
om te onderzoeken of de 2e supermarkt in Heinkenszand niet leidt tot ontwrichting van de
detailhandels-structuur in de gemeente Borsele. Hierbij hebben we vooral gedacht aan de
gevolgen voor de buurtsupers in de kleine kernen. Uit het rapport van het marktonderzoek
d.d. 1 juli 2014 blijkt dat een 2e supermarkt, specifiek een Lidl discountsupermarkt, met een
omvang van maximaal 1300 m² winkelvloeroppervlak (wvo) niet leidt tot ontwrichting, maar
dat de komst van de 2e supermarkt wel gevolgen heeft en mogelijk tot verschuivingen zal
leiden binnen het supermarktwezen in de gemeente Borsele.
De toevoeging van een discount supermarkt in Heinkenszand betekent per saldo een
versterking voor de gemeentelijke detailhandelsstructuur. De koopkrachtbinding in de
gemeente neemt toe en minder consumenten kiezen voor een aankoopplaats buiten de
gemeente. Een deel van de benodigde omzet voor de discounter gaat ten koste van
bestaande aanbieders, maar indien de discounter niet gerealiseerd wordt, zal op termijn de
koopkrachtbinding in de gemeente Borsele gaan afnemen. Men zal dan nog vaker naar
omliggende plaatsen gaan, waar wel een compleet aanbod is. Dit betekent op termijn per
saldo een omzetverlies voor de gemeente Borsele en ook voor de individuele supermarkten.
Dit indicatieve verlies is bijna net zo groot als het verlies als gevolg van de discount
supermarkt in Heinkenszand.
Ter versterking van de detailhandelsstructuur in de gemeente Borsele is een discount
supermarkt een welkome aanvulling. Een randvoorwaarde is dat het een discountsupermarkt
betreft vanwege het complementaire karakter. Tevens is een supermarkt groter dan de 1.300
m² wvo niet gewenst, omdat dan extra omzet behaald dient te worden, wat een extra effect
heeft op de bestaande gemeentelijke aanbieders.
Gelet op vorenstaande kan gesteld worden dat geen duurzame ontwrichting optreedt als
gevolg van de realisatie van een discount supermarkt.
(Juridische) consequenties
Het haalbaarheidsonderzoek naar de komst van de 2e supermarkt aan de Stenevate is nog
niet afgerond. Naast uw onderschrijving van de conclusies van het marktonderzoek is tevens
overeenstemming nodig met Lidl over de inrichting van het plangebied, de vormgeving van
de bebouwing en over de financiële verfijning van de globale kostenopzet. Voor wat dit
laatste betreft moet er nog een bodemonderzoek en archeologisch onderzoek plaatsvinden.
De uitkomst daarvan kan gevolgen hebben voor de kostenopzet.
De komst van de 2e supermarkt heeft consequenties, neem bijvoorbeeld het politiebureau en
de brandweerkazerne die moeten wijken. Hierover hebben wij afspraken gemaakt met Lidl.
De afspraken die wij hebben gemaakt en de stappen die wij nog gezamenlijk met Lidl zullen
nemen om het haalbaarheidsonderzoek af te ronden, hebben wij op 1 juli jl. vastgelegd in
een intentieverklaring. Zodra wij overeenstemming hebben over de laatste aspecten van het
haalbaarheidsonderzoek, brengen wij alle consequenties voor u in beeld brengen en leggen
wij de gemaakte afspraken ter goedkeuring aan u voor.
Uitvoering/planning
Tot 1 november 2014 bieden wij Lidl de gelegenheid om gezamenlijk met ons de laatste
aspecten van het haalbaarheidsonderzoek in beeld te brengen. Uiterlijk op 1 november of zo
mogelijk eerder beoordelen wij of het zinvol is een anterieure/koopovereenkomst te sluiten.
Wij verwachten uiterlijk in de gemeenteraadsvergadering van januari 2015 een voorstel aan
u te doen.
Communicatie
Het marktonderzoek is op 2 juli jl. aan u ter kennisname gebracht. Op 3 juli is het rapport aan
belangstellenden gestuurd en is er een interview geweest met de pers.
Besluit
Besloten wordt:
- de paragraaf 7.2.1. van de detailhandelsvisie d.d. 6 juni 2013 vast te stellen;
- de conclusies van het marktonderzoek naar een nieuwe supermarkt in Heinkenszand
d.d. 1 juli 2014 te onderschrijven.
Ter inzage liggende stukken
Er liggen geen stukken ter inzage.
Bijlage(n)
 geactualiseerde detailhandelsvisie gemeente Borsele d.d. 6 juni 2013
 marktonderzoek nieuwe supermarkt in Heinkenszand d.d. 1 juli 2014
Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Borsele,
E.J.Gelok,
burgemeester.
J.P. van den Berge, secretaris.